PL179665B1

PL179665B1 - Czastki o rdzeniu zawierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego, sposób wytwarzania czastek o rdzeniu zawierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego oraz kompozycja detergentowa lub do zmywania zawierajaca czastki o rdzeniu zawierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Info

Publication number: PL179665B1
Application number: PL94316003A
Authority: PL
Inventors: Hans Lagnemo; Monica Jigstam
Original assignee: Eka Chemicals Ab
Priority date: 1994-02-25
Filing date: 1994-10-07
Publication date: 2000-10-31
Also published as: FI963239A; JP2852975B2; CZ291007B6; DE69409406T2; US5902783A; RU2128215C1; HU9602335D0; EP0746600B1; AU1079295A; NO310626B1; CA2183750A1; DK0746600T3; SK109996A3; PL316003A1; BR9408542A; ATE164624T1; HUT75295A; WO1995023208A1; NO963532L; ES2114731T3

Abstract

Czastki o rdzeniu zawierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego w ilosci od 10 do 99% wagowych na calkowita mase czastki, znamienne tym, ze m aja powloke zawierajaca krzemian metalu alkalicznego i jako srodek chelatujacy alifaty- czny zwiazek organiczny lub jego sól o wzorze. R 1 Cn Hm (OH)p(CO OH)qR2, w którym n = 1-8, m = 1-2n, p = 0-n, q = 0-2 1 co najmniej jeden z R1 lubR .2 oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym zwiazek organiczny lub jego sól w powloce stanowi od 0,1 do 15% wagowych czastek a krzemian metalu alkalicznego w powloce stanowi od 0,1 do 10% wagowych czastek. 5 Sposób wytwarzania czastek o rdzeniu zawierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego w ilosci od 10 do 99% wa- gowych na calkowita mase czastki, znamienny tym, ze na czastki zawierajace nadtlenoweglan metalu alkalicznego naklada sie powloke natryskujac na te czastki krzemian metalu alkalicznego i, jako zwiazek chelatujacy, alifatyczny zwiazek organi- czny lub jego sól w postaci wodnego roztworu, który to zwiazek organiczny ma wzór: R 1 Cn Hm (OH )p(COOH)qR 2, w którym n= 1-8,m = 1-2n, p = 0-n,q = 0-2 1 co najmniej jeden z R 1 lub R2 oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym zwiazek organiczny lub jego sól w powloce naklada sie w ilosci stanowiacej od 0,1 do 15% wagowych wytworzonych czastek, a krzemian metalu alkalicznego w powloce naklada sie w ilosci stanowiacej od 0,1 do 10% wago- wych wytworzonych czastek 9 Kompozycja detergentowa lub do zmywania, znamienna tym, ze zawiera od 1 do 30% wagowych czastek o rdzeniu za- wierajacym nadtlenoweglan metalu alkalicznego w ilosci od 10 do 99% wagowych na calkowita mase czastki 1 o powloce za- wierajacej krzemian metalu alkalicznego i, jako srodek chelatujacy, alifatyczny zwiazek organiczny lub jego sól o wzorze R1 Cn Hm (OH)p(COOH)q R2 , w którym n= 1-8, m = 1-2n, p = 0-n, q = 0-2 i c o najmniej jeden z R 1 lub R2 oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym zwiazek organiczny lub jego sól w powloce stanowi od 0,1 do 15% wagowych czastek a krzemian me- talu alkalicznego w powloce stanowi od 0,1 do 10% wagowych czastek 1 od 5 do 35% wagowych zwiazków powierzchniowo czynnych i/lub od 5 do 50% wagowych dwukrzemianu metalu alkalicznego i/lub od 20 do 80% wagowych metakrzemianu metalu alkalicznego PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są cząstki o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego i powłoce zawierającej krzemian metalu alkalicznego i alifatyczny związek organiczny lub jego sól jako środek chelatujący. Przedmiotem wynalazku jest także sposób wytwarzania tych cząstek. Następnie, wynalazek dotyczy kompozycji detergentowej lub do zmywania zawierającej te cząstki.

Proszkowe kompozycje detergentowe zawierają często jako środki wybielające związki nadtlenowe, które w roztworach wodnych uwalniają nadtlenek wodoru lub kwasy nadtlenowe. Jednakże wiele związków nadtlenowych jest nietrwałych w trakcie przechowywania. Przypuszcza się, że ich rozkład katalizowany jest jonami metalu, które stosunkowo swobodnie przemieszczają się w wodzie zwykle występującej w detergentach, a ponadto przyśpieszany jest w środowisku alkalicznym (pH zwykle od około 8 do około 12) i przez inne składniki zwykle obecne w detergentach, na przykład zeolity lub aktywatory -wybielania takie jak TAED (tetraacetyloetylenodiamina), TAGU (tetraacetyloglikoluryl) lub PAG (pentaacetyloglukoza).

W celu uczynienia detergentów przyjaznymi dla środowiska, pożądane jest stosowanie jako środków wybielających uwodnionych nadtlenowęglanów metali alkalicznych, powszechnie znanych jako nadtlenowęglany. Jednakże aktywność nadtlenowęglanów w detergencie obniża się gwałtownie z uwagi na ich rozkład, gdy detergent przechowywany jest w zwykłej temperaturze i wilgotności.

Podjęto wiele wysiłków zmierzających do zwiększania trwałości nadtlenowęglanów, na przykład poprzez mieszanie z lub pokrywanie substancjami stabilizującymi takimi jak borany, krzemiany lub substancje organiczne. Takie metody stabilizujące opisane są w literaturze patentowej, na przykład w opisie patentowym Wielkiej Brytanii nr 1575792, europejskim opisie patentowym nr 459625, opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3975280 i europejskim opisie patentowym nr 573731.

Ujawniono również kombinację nadtlenowęglanów ze środkami chelatującymi takimi jak cytrynian metalu alkalicznego (patrz europejski opis patentowy nr 546815) lub kwasy fosfoniowe (patrz publikacja WO 91/15423).

W szwajcarkim opisie patentowym nr 659082 opisany jest dodatek detergentowy zawierający mieszaninę nadtlenku, nieorganicznego węglanu i kwasu lub jego soli, to jest stałego w temperaturze pokojowej.

179 665

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4075116 ujawniono sposób wytwarzania nadtlenowęglanu sodu z węglanu sodu i nadtlenku wodoru, który to sposób zawiera dodawanie związku wybranego spośród siarczanu sodu, siarczanu potasu, pirofosforanu sodu, pirofosforanu potasu, metakrzemianu sodu, dwukrzemianu sodu, cytrynianu sodu, glikoheptonianu sodu, nadtlenoboranu sodu, bezwodnego węglan sodu, węglanu potasu i mieszaniny węglanu sodu i potasu. Jednakże patent ten nie dotyczy stabilizacji wcześniej wytworzonego nadtlenowęglanu sodu lub inhitowania innych składników mieszanin detergentowych zawierających nadtlenowęglan.

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4117087 ujawniony jest sposób wytwarzania nadwęglanu sodu z węglanu sodu i nadtlenku wodoru zawierający dodawanie krzemianu metalu alkalicznego. Kwasy fosfoniowe, EDTA (kwas etylenodwuaminotetraoctowy) lub NTA (kwas nitrylotrioctowy) mogą być dodawane do nadtlenku wodoru, który jest wytwarzany dla wytrącania nadtlenowęglanu.

Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie cząstek zawierających związek nadtlenowy, zwłaszcza nadtlenowęglan metalu alkalicznego o zwiększonej trwałości w trakcie przechowywania, zwłaszcza w kompozycjach detergentowych. Innym celem wynalazku jest dostarczenie cząstek ze związkiem nadtlenowym, które zawierają wyłącznie składnik przyjazne dla środowiska, a więc z wyłączeniem środków zawierających fosfor takich jak kwas fosfoniowy lub jego sole. Innym celem jest wyłączenie środków che latających, które trudno ulegają biodegradacji, takie jak EDTA lub DTPA (kwas dietyłonotriaminopentaoctowy), lub środki chelatające, które z innych powodów są wątpliwe z punktu widzenia środowiska, takie jak NTA.

Nieoczekiwanie okazało się, że kombinacja krzemianu metalu alkalicznego i środków chelatujących wykazuje efekt synergiczny w stabilizacji związków nadtlenowych, jeśli oba zawarte są w powłoce otaczającej cząstki o rdzeniu zawierającym związek nadtlenowęglanowy. Okazało się również, że środek chelatający i krzemian metalu są bardziej skuteczne, jeśli stosuje się je jako powłokę niż jeśli zmieszane są z rdzeniem.

Wynalazek obejmuje cząstki o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości od 10 do 99% wagowych na całkowitą masę cząstki charakteryzujące się tym, że mają powłokę zawierającą krzemian metalu alkalicznego i jako środek chelatający alifatyczny związek organiczny lub jego sól o wzorze:

RiC_nH_m(OH)_p(COOH)_qR₂, w którym n - 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z R_t lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce stanowi od 0,1 do 15% wagowych cząstek a krzemian metalu alkalicznego w powłoce stanowi od 0,1 do 10% wagowych cząstek.

Korzystnie powłoka zawiera sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych zawiązku organicznego.

Metale alkaliczne wybiera się spośród sodu, potasu lub ich mieszaniny, a metale ziem alkalicznych korzystnie spośród wapnia, magnezu lub ich mieszaniny. Szczególnie korzystne są sole sodowe.

Korzystnie środek chelatający wybrany jest z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.

Należą rozumieć, że cząstki mogą zawierać jeden lub więcej środków chelatujących.

Okazało się, że szczególnie dobry skutek stabilizujący osiąga się, gdy stosunek molowy SiO₂ : M₂O, M oznacza metal alkaliczny wynosi od 1 do 3, zwłaszcza od 1 do 2,5. Korzystnym metalem alkalicznym jest sód, potas lub ich mieszanina.

Związek organiczny stosowany jako środek chelatający korzystnie zawiera co najmniej jedną grupę hydroksylową i/lub co najmniej jedną grupę kwasu karboksylowego, szczególnie

179 665 korzystnie dwie lub więcej grupy kwasu karboksylowego lub co najmniej jedną grupę kwasu karboksylowego i co najmniej jedną grupę hydroksylową.

Cząstki mają przeciętną średnicę od około 50 do około 3000 pm, korzystnie od około 100 do około 1250 pm. Korzystna gęstość wynosi od około 600 do około 1500 g/1, zwłaszcza od około 800 do około 1100 g/1. Okazało się, że większa gęstość oraz większa przeciętna wielkość cząstek poprawia trwałość w trakcie przechowywania.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania cząstek o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości od 10 do 99% wagowych na całkowitą masę cząstki, polegającego na tym, ze na cząstki zawierające nadtlenowęglan metalu alkalicznego nakłada się powłokę natryskując na te cząstki krzemian metalu alkalicznego i, jak związek chelatujący, alifatyczny związek organiczny lub jego sól w postaci wodnego roztworu, który to związek organiczny ma wzór:

RiC_nH_m(OH)_p (COOH)_qR₂, w którym n = 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z Rj lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce nakłada się w ilości stanowiącej od 0,1 do 15% wagowych wytworzonych cząstek, a krzemian metalu alkalicznego w powłoce nakłada się w ilości stanowiącej od 0,1 do 10% wagowych wytworzonych cząstek.

Korzystnie stosuje się powłokę zawierającą sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych związku organicznego.

Korzystnie stosuje się środek chelatujący wybrany z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.

Korzystnie stosuje się cząstki o stosunku molowym SiO₂ : M₂O wynoszącym od 1 do 2,5, przy czym M oznacza metal alkaliczny.

Powłoka może być nakładana w postaci wodnego roztworu krzemianu metalu alkalicznego zawierającego środek chelatujący konwencjonolnymi sposobami takimi jak rozpylania w bębnach lub złożu fluidalnym.

Cząstki według wynalazku, zawierające związek nadtlenowęglanowy, krzemian metalu alkalicznego i środek chelatujący jako środek wybielający, znajdują zastosowanie do prania tkanin i zmywania. Do wody piorącej mogą być dostarczone cząstki według wynalazku zawartej w kompozycji detergentowej lub w postaci oddzielnego proszku wybielającego. Korzystnie, do wody piorącej dostarcza się cząstki w ilości takiej, aby otrzymać od około 0,001 do około 1 grama aktywnego tlenu na litr, co na przykład odpowiada od około 0,01 do około 6 gramów nadtlenowęglanu sodu.

Wynalazek obejmuje również kompozycję detergentową lub zawierającą od 1 do 30% wagowych cząstek o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości od 10 do 99% wagowych na całkowitą masę cząstki o powłoce zawierającej krzemian metalu alkalicznego i jako środek chelatujący alifatyczny związek organiczny lub jego sól o wzorze:

RiC_nH_m(OH)_p(COOH)_qR₂, w którym n = 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z R! lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce stanowi od 0,1 do 15% wagowych cząstek a krzemian metalu alkalicznego w powłoce stanowi od 0,1 do 10% wagowych cząstek i od 5 do 35% wagowych związków powierzchniowo czynnych i/lub od 5 do 50% wagowych dwukrzemianu metalu alkalicznego i/lub od 20 do 80% wagowych metakrzemianu metalu alkalicznego.

Korzystnie jako powłokę cząstek kompozycja zawiera sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych związku organicznego.

179 665

Korzystnie kompozycja zawiera środek chelatujacy wybrany z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.

Korzystnie kompozycja zawiera cząstki o stosunku molowym SiO₂ : M₂O wynoszącym od 1 do 2,5, przy czym M oznacza metal alkaliczny.

Kompozycja może zawierać mieszaninę cząstek zawierających różnego rodzaju związki nadtlenowe. Substancję aktywne przy praniu mogą zawierać detergentowe środki zwiększające efekt prania, środki powierzchniowo czynne, substancje wytwarzające alkaliczność, aktywatory wybielania łub jakiekolwiek inne substancje powszechnie stosowane w detergentach. Detergentowe środki zwiększające efekt prania mogą być na przykład wybrane spośród fosforanów, zeolitów, polikarboksylanów, cytrynianów, krystalicznych dikrzemianów, amorficznych dikrzemianów (np. Britesil™), lub ich mieszanin. Środki powierzchniowo czynne, mogą być wybrane spośród anionowych środków powierzchniowo czynnych, niejonowych środków powierzchniowo czynnych, mydeł i ich mieszanin. Anionowe środki powierzchniowo czynne mogą być na przykład wybrane spośród liniowych alkilobenzenosulfonianów, drugorzędowych sulfonianów alkanowych, alkoholo-etoksysiarczanów lub alfaolefmowych sulfonianów. Niejonowe środki powierzchniowo czynne mogą być na przykład wybrane spośród alkoksylowanych związków takich jak alkohole tłuszczowe, alkilofenole i alkiloaminy. Mydła mogą być na przykład wybrane spośród soli sodowych lub potasowych łoju. Także mogą być stosowane kationy środki powierzchniowo czynne takie jak czwartorzędowe związki amoniowe lub imidoazolinowe sole oraz amfoteryczne środki powierzchniowo czynne. Substancje powodujące alkaliczność mogą być na przykład wybrane spośród węglanów, krzemianów, fosforanów lub ich mieszanin. Aktywatory wybielania mogą być na przykład wybrane spośród TAED, TAGU, SNOBS (sodowy nonoilobenzenosulfonian), PAG (pentaacetyloglukoza) czy diacylowanych kwasów dinadtlenokarboksylowych (patrz WO 91/17143). Wypełniacze mogą zawierać dowolną obojętną substancję taką jak siarczan sodu. Kompozycja może stanowić kompletny detergent lub proszek dodawany oddzielnie do prania.

Kompletny detergent do prania tkanin odpowiednio zawiera od około 1 do około 30% wagowych, korzystnie od około 10 do około 20% wagowych cząstek według wynalazku. Następnie, detergent odpowiednio zawiera detergentowy środek zwiększając skuteczność prania, na przykład od około 5 do około 50% wagowych, środek powierzchniowo czynny, na przykład od około 5 do około 35% wagowych substancji powodującej alkaliczność, na przykład od około 5 do około 20% wagowych. Korzystnie detergent zawiera od około 5 do około 20% wagowych anionowego środka powierzchniowo czynnego, od około 2 do około 15% wagowych niejonowego środka powierzchniowo czynnego i od około 0,1 do około 5% wagowych mydeł. Detergent może zawierać aktywatory wybielania, na przykład od około 1 do około 10% wagowych, i wypełniacze, takie jak siarczan sodu, na przykład od około 5 do około 50% wagowych. Chociaż nie jest to korzystne z punktu widzenia środowiska, możliwym jest wprowadzenie środków chelatujących takich jak fosfoniany lub EDTA, na przykład w ilości od około 0,1 do około 1% wagowych. Dodatkowo, detergent może zawierać konwencjonalne składniki takie jak szkło wodne, karboksymetylocelulozę, enzymy, regulatory piany, środki zapachowe, środki koloryzujące, wybielacze optyczne i wodę. Detergent może być wytwarzany konwencjonalnymi metodami takimi jak mieszanie na sucho, zbijanie czy suszenie rozpyłowe. Jeżeli wytwarzanie wymaga suchego rozpylania, jakiekolwiek składniki wrażliwe na temperaturę jak cząstki zawierające związki nadtlenowe, enzymy i środki zapachowe powinny być dodane do wysuszonego materiału.

Oddzielny proszek wybielający może zawierać aż do prawie 100% wagowych cząstek zawierających związki nadtlenowe według wynalazku, ale korzystnie zawartość ta wynosi od około 5 do około 90% wagowych. Proszek wybielający może zawierać tylko jeden związek nadtlenowy lub mieszaninę cząstek zawierających różnego rodzaju związki nadtlenowe. Korzystnym jest, jeśli substancja generująca nadtlenek wodoru taka jak nadtlenowęglan, na przykład od około 10 do 75% wagowych, stosowana jest w połączeniu z aktywatorem

179 665 wybielania takim jak TAED lub TAGU, na przykład od około 2 do około 25% wagowych. Również mogą być stosowane inne aktywatory wybielające, takie jak diacylowane kwasy dinadtlenokarboksylowe, na przykład w ilości od około 2 do około 25% wagowych. Proszek wybielający może również zawierać detergentowy środek poprawiający skuteczność prania, na przykład od około 5 do około 90% wagowych, środki powierzchniowo czynne, na przykład do około 10% wagowych, enzymy, na przykład od około 2% wagowych lub wypełniacze, na przykład od około 5 do około 90% wagowych. Korzystny proszek wybielający zawiera zasadniczo od około 30 do około 75% wagowych cząstek zawierających nadtlenoboran, od około 10 do około 25% wagowych aktywatora wybielania, zbilansowane korzystnie zasadniczo detergentowymi środkami poprawiającymi skuteczność prania, wypełniaczami, środkami powierzchniowo czynnymi, wodą i ich mieszaniną.

Detergent do zmywania naczyń może być w postaci niskoalkalicznego detergentu (zamierzone pH wody myjącej wynosi około 10-11) odpowiednio zawierającego od około 2 do około 15% wagowych środka wybielającego zawierającego powleczone cząstki według wynalazku, takie jak powleczony nadtlenowęglan sodu, od około 5 do około 50% wagowych dikrzemianu metalu alkalicznego, od 0 do około 40% wagowych węglanu metalu alkalicznego, od około 15 do około 50% wagowych środka poprawiającego skuteczność mycia takiego jak cytrynian sodu i polikarboksylan lub tripolifbsfbnian sodowy (STPP), od około 0,5 około 5% wagowych niskopieniącego się niejonowego środka powierzchniowo czynnego, od około 0,5 do około 5% wagowych enzymów i od około 1 do około 6% wagowych aktywatora wybielania takiego jak TAED. Detergent do zmywania naczyń może mięć także wysoką alkaliczność (zamierzone pH wody myjącej wynosi około 11-12) i ma skład zbliżony do detergentu o niskiej alkaliczności, jednakże dikrzemian jest zastąpiony od około 20 do około 80% wagowych metakrzemianu metalu alkalicznego, a środek zwiększający skuteczność mycia stanowi korzystnie zasadniczo STPR

Dzięki niniejszemu wynalazkowi możliwie jest wytworzenie stabilnych środków wybielających zawierających związki nadtlenowe, zwłaszcza nadtlenoborany, które mogą być stosowane w detergentach zawierających zeolity takie jak zeolit 4A. Dzięki wynalazkowi możliwe jest również zmniejszenie lub zaniechanie innych środków chelatujących w detergentach, takich jak powszechnie stosowany EDTA czy fosfoniany, które są mniej użyteczne z punktu widzenia środowiska.

Wynalazek będzie teraz opisany poprzez następujące przykłady, jednakże nie jest zamierzeniem ograniczenie do nich zakresu wynalazku. Jeżeli nie wskazano inaczej wszystkie zawartości i procenty odnoszą się do zawartości i procentów wagowych.

Przykład I.

Cząstki nadtlenowęglanu sodu o średnicy około 200-1250 pm i gęstość około 1000 g/1 powleczono roztworem wodnym dikrzemianu sodu i różnymi środkami chelatującymi metodą rozpylania w bębnie obrotowym i suszenia w złożu fluidalnym. Dla celów porównawczych wytworzono cząstki powlekane tylko dikrzemianem sodu i tylko środkami chelatującymi. W celu przeprowadzenia badania trwałości przechowywania nadtlenowęglanu, wytworzone cząstki oraz cząstki niepowleczone zostały włączone do standardowego detergentu IEC-Z (Henkel) zawierającego 9,7% liniowego alkilowego benzosulfonianu (C_przeciętne 11,5), 5,2% etoksylowanego C₁₂.₁₈ alkoholu (EO₇), 3,6% mydła sodowego, 32,5% zeolitu A, 13,0% węglanu sodu, 5,2% soli sodowej kopolimeru kwasu akrylowego i maleinowego (CP₅), 3,9% sodowego szkła wodnego (stosunek 3,3), 1,3% karboksymetylocelulozy, 0,3% EDTA, 0,3% wybielacza optycznego (typu stylbenowego), 24,4% siarczanu sodu, wodę i regulatory pienienia, 0,6% enzymu stopionej proteazy (aktywność 300,00). Próbki wytworzono z 64 gramów IEC-Z, 12 gramów cząstek nadtlenowęglanu i 4 gramów TAED. Wskaźnik trwałości (Quick Stability Index QSI) określano dla każdej próbki mierząc ilość tlenu wytworzonego w czasie 24 godzin przechowywania w temperaturze 40°C i dzieląc ilość tlenu uwolnionego przez odpowiednią zawartość (%) aktywnego tlenu w pierwotnym nadtlenowęglanie. Tak więc, niska wartość QSI oznacza wysoką stabilność. Wartości QSI dla cząstek o różnym składzie powłoki

179 665 pokazane są w tabeli poniżej, w której zawartości różnych składników odnoszą się do % wagowych w przeliczeniu na całą cząstkę. Chociaż środki chelatujące nazwano kwasami, w rzeczywistości stosowano sole sodowe wymienionych kwasów. Skrót „Chel” oznacza środek chelatujący, a „DS” dikrzemian sodu.

Środek chelatujący	Wartość QSI
5% Chel + 2% DS	5% Chel	5% DS	7% DS	Bez powłoki
bez Chel	-	-	-	-	2,8
bez Chel	-	-	0,7	-	-
bez Chel	-	-	-	0,7	-
kwas glutarowy	0,06	0,08	-	-	-
kwas pimelinowy	0,2	0,7	-	-	-
kwas cytrynowy	0,4	2	-	-	-
kwas glikonowy	0,2	1,2	-	-	-
kwas glikoheptonowy	0,1	0,2	-	-	-
kwas cukrowy	0,5	1,4	-	-	-

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Cząstki o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości od 10 do 99% wagowych na całkowitą masę cząstki, znamienne tym, że mają powłokę zawierającą krzemian metalu alkalicznego i jako środek chelatujący alifatyczny związek organiczny lub jego sól o wzorze:

R₁C_nH_m(OH)_p(COOH)_qR₂, w którym n = 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z Rj lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce stanowi od 0,1 do 15% wagowych cząstek a krzemian metalu alkalicznego w powłoce stanowi od 0,1 do 10% wagowych cząstek.
2. Cząstki według zastrz. 1, znamienne tym, że powłoka zawiera sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych związku organicznego.
3. Cząstki według zastrz. 1, znamienne tym, że środek chelatujący wybrany jest z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.
4. Cząstki według zastrz. 1, znamienne tym, że stosunek molowy SiO₂ : M₂O wynosi od 1 do 2,5, przy czym M oznacza metal alkaliczny.
5. Sposób wytwarzania cząstek o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości od 10 do 99% wagowych na całkowita masę cząstki, znamienny tym, że na cząstki zawierające nadtlenowęglan metalu alkalicznego nakłada się powłokę natryskując na te cząstki krzemian metalu alkalicznego i, jako związek chelatujący, alifatyczny związek organiczny lub jego sól w postaci wodnego roztworu, który to związek organiczny ma wzór:

RiC_nH_m(OH)_p(COOH)_qR₂, w którym n = 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z Rj lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce nakłada się w ilości stanowiącej od 0,1 do 15% wagowych wytworzonych cząstek, a krzemian metalu alkalicznego w powłoce nakłada się w ilości stanowiącej od 0,1 do 10% wagowych wytworzonych cząstek.
6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że stosuje się powłokę zawierającą sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych związku organicznego.
7. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że stosuje się środek chelatujący wybrany z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.
8. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że stosuje się cząstki o stosunku molowym SiO₂ : M₂O wynoszącym od 1 do 2,5, przy czym M oznacza metal alkaliczny.
9. Kompozycja detergentowa lub do zmywania, znamienna tym, że zawiera od 1 do 30% wagowych cząstek o rdzeniu zawierającym nadtlenowęglan metalu alkalicznego w ilości

179 665 od 10 do 99% wagowych na całkowitą masę cząstki i o powłoce zawierającej krzemian metalu alkalicznego i, jako środek chelatujący, alifatyczny związek organiczny lub jego sól o wzorze:

R₁C_nH_m(OH)_p(COOH)_qR₂, w którym n = 1-8, m = l-2n, p = 0-n, q = 0-2 i co najmniej jeden z R] lub R₂ oznacza COOH, a drugi oznacza OH lub COOH, przy czym związek organiczny lub jego sól w powłoce stanowi od 0,1 do 15% wagowych cząstek a krzemian metalu alkalicznego w powłoce stanowi od 0,1 do 10% wagowych cząstek i od 5 do 35% wagowych związków powierzchniowo czynnych i/lub od 5 do 50% wagowych dwukrzemianu metalu alkalicznego i/lub od 20 do 80% wagowych metakrzemianu metalu alkalicznego.
10. Kompozycja według zastrz. 9, znamienna tym, że jako powłokę cząstek zawiera sól metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych związku organicznego.
11. Kompozycja według zastrz. 9, znamienna tym, że zawiera środek chelatujący wybrany z grupy składającej się z soli kwasu cytrynowego, kwasu glikonowego, kwasu glikoheptonowego, kwasu cukrowego, kwasu glutarowego i kwasu pimelinowego.
12. Kompozycja według zastrz. 9, znamienna tym, że zawiera cząstki o stosunku molowym SiO₂ : M₂O wynoszącym od 1 do 2,5, przy czym M oznacza metal alkaliczny.

* * *