Przedmiotem wynalazku jest lancuchowy uklad napedowy, zawierajacy lancuch napedowy o ob- wodzie zamknietym, umieszczony w kanale, w któ¬ rym sa prowadzone przeguby lancucha.Dotychczas lancuchowe uklady napedowe, zawie¬ rajace lancuch napedowy o obwodzie zamknietym sa stasowane lacznie z maszynowym napedem, przy czym lancuch jednym lub kilkoma naprezaczami jest stale utrzymywany w rozciagnietym stanie aby zapewnic spokojny jego przebieg. iW postaci znanego wykonania lancuchowego ukla¬ du napedowego zawierajacego lancuch napedowy jest przewidziana stacja napinajaca, która ma za zadanie równomierne naprezenie lancucha i wyró¬ wnanie jego dlugosci. Naprezacz lancucha lub sta¬ cja napinajaca powiekszaja w tym konstrukcyjne i wykonawcze naklady i liczbe potrzebnych czesci konstrukcyjnych, ponadto takze zuzycie lancucha lub calego lancuchowego ukladu napedowego.Zadaniem niniejszego wynalazku jest skonstru¬ owanie takiego lancuchowego ukladu napedowego zawierajacego lancuch napedowy o obwodzie zam¬ knietym, który jest umieszczony w kanale i w któ¬ rym moze byc wyeliminowany naprezacz lub sta¬ cja napinajaca, bez których nie bylby umniejszony spokojny bieg lancucha.Zadanie to zgodnie z wynalazkiem rozwiazano w ten sposób, ze kanal dla przegubowego lancu¬ cha wykonano o dlugosci równej dlugosci znamio¬ nowej .przegubowego lancucha, stanowiacej wy¬ miarowo iloczyn odstepu osi jednego ogniwa lan¬ cucha przez iloisc ogniw lancucha, przy której to dlugosci kanalu lancuch nie jest rozciagany ani spietrzany. 5 Zgodnie z wynalazkiem, na przebiegu kanalu sa umieszczone agregaty napedowe lub inne agrega¬ ty, kazdy w oddzielnej zamknietej obudowie pola¬ czonej z kanalem, przy czym kanal przegubowego lancucha na wewnetrznej swej stronie, na pewnym !0 odcinku lub calej swej dlugosci, posiada przynaj¬ mniej jedna podluzna szczeline.Dzieki zwymiarowaniu kanalu lancucha odpowie¬ dnio do dlugosci znamionowej lancucha, lancuch jest zmuszony do przyjmowania w trakcie eksplo- 15 atacji zawsze tej samej dolbrze zdefiniowanej dlu¬ gosci, której w rzeczywistosci wcale nie poisiada.Inaczej mówiac oznacza to, ze lancuch imimo mniejszego lub wiekszego zuzycia i luzu rosnacego z uplywem czasu w przegubach lancucha, nie pod- 20 lega zmianom dlugosci i w zwiazku z tym odzna¬ cza sie spokojnym biegiem.Na skutek tego, ze luz w przegubach nie zostal wyeliminowany a tylko pozbawiony zostal znacze¬ nia i istnieje, powstaje zupelnie nieoczekiwane 25 dzialanie. Odmiennie jak w znanych lancuchowych ukladach napedowych, w nienaciagnietej czesci lancucha ukladu napedowego powstaje strefa na¬ ciskowa, a po niej nastepuje strefa naciagowa oraz strefa przejsciowa pomiedzy nimi, przy czym luz 30 istniejacy w przegubach podlega nieprzerwanym 120 177"\ 120177 3 4 zmianom, wystepujac raz po jednej, raz po dru¬ giej stronie przegubów, a odpowiednio do tego smar jest wyciskany raz w jedna, raz w druga strone. Mozna powiedziec, ze przeguby lancucha oddychaja.W przeciwienstwie do przypadku,, w którym lan¬ cuchy przegubowe sa utrzymywane stale w napie¬ ciu za pomoca naciagaczy, tu nawet pod skrajny¬ mi i najbardziej niekorzystnymi obciazeniami nie wystepuje niebezpieczenstwo niedostatecznego sma¬ rowania przegu/bów w przypadku istnienia smaru lub pracy na sucho.Lancuclwwy^u4ilcMl-|^pedowy wedlug wynalazku jest przedstawiorty^lzykladowo na rysunku.Lancuchowy uklad napedowy wedlug wynalazku posiada lancuch przegubowy 1 obwodzie zamknie¬ tym, który w calymi swym przebiegu jest zamknie¬ ty ^wewm^trz kanalu 2 i jest napedzany obiegowo za pomoca silnika 3. Przeguby 4 lancucha przegu¬ bowego 1, a wlasciwie jego panewki 5 sa prowa¬ dzone w kanale 2. Odpowiednio do zaznaczonego strzalka P kierunku obiegu lancucha 1, na odcin¬ ku kanalu 2 znajdujacym sie za napedem korpu¬ sów 6, przeguby czlonu lancuchowego sa przesu¬ wane przez panewki 5 poprzednich przegubów. Od¬ powiednie do tego w kazdym przegubie lancucha luz jest wiekszy w przedniej czesci przegubu niz w tylnej, patrzac w kierunku obiegu lancucha.Akurat odwrotnie jest w odcinku kanalu 2 po¬ przedzajacym silnik 3. W tym przypadku kazde ogniwo lancuchowe jest pociagane przez poprzed¬ nio ogniwo, a przy tym w kazdym przegubie lan¬ cucha luz z tylu jest wiekszy jak z przodu tego przegubu, patrzac w kierunku obiegu lancucha.Smar znajduje sie tu zasadniczo w tylnej czesci przegubów, a po przejsciu przez silnik 3 przecis- niety zostaje do przodu. W wyniku tego wystepuje dobre smarowanie i równomierne zuzywanie sie przegubów.(Przejscie od posuwania do pociagania, to znaczy od odcinka spietrzenia do odcinka rozciagniecia ogniw, zgodnie z rysunkiem znajduje sie w miej¬ scu oznaczonym przez 7 kanalu 2. Miejsce 7 przej¬ scia moze przemieszczac sie w zaleznosci od zmian warunków eksploatacyjnych, np. w zaleznosci od wielkosci i polozenia obciazenia. Poza tym wazne jest wzajemne costosowanie dlugosci lancucha do dlugosci kanalu, przy czym jak to juz wspomnia¬ no, lancuch w stanie spoczynku w zadnym razie nie powinien byc spietrzony ani tez napiety. Na¬ wet jednak przy zachowaniu tego warunku mozliwe jest takie dobranie polozenia tego miejsca przej¬ scia, ze jednakowa dlugosc lancucha bedzie obcia¬ zana na rozciaganie co na sciskanie, lub tez, ze je¬ dnakowa liczba ogniw lancucha bedzie obciazana na rozciaganie co na sciskanie.~ Iziekd zastosowaniu tego srodka zapobiegawcze¬ go, lancuch przegubowy 1 przemieszcza sie w ka¬ nale 2 zupelnie spokojnie, nie bedac napietym, a ogniwa lancucha zawsze znajduja sie w polozeniu stabilnym podczas ich prowadzenia, przy czym prze¬ guby w zaleznosci od miejsca, w którym sie znaj¬ duja w kanale, to jest w zaleznosci od tego, czy znajduja sie w strefie spietrzania czy w strefie rozciagania, sa podparte w kanale po odmiennej stronie. Oczywiscie kanal moze miec zasadniczo do¬ wolna dlugosc, a przy tym moze byc wyiposazony w wiele silników napedzajacych lancuch.Konstrukcja lancucha moze byc zasadniczo do- 5 wolna. Np. mozna stosowac przeguby kulowe lub tez mozna stosowac lancuchy o ograniczonej moz¬ liwosci skrecania przegubów, a przy tym przeguby moga zawierac elementy slizgowe lub toczne, nie¬ zaleznie od uksztaltowania pozostalej czesci lan¬ cucha.Sam kanal równiez moze miec rozmaity ksztalt, moze byc kanalem zupelnie zamknietym w przy¬ padku lancucha napedowego lub tez moze miec jedna lub wiecej szczelin 8 w przypadku lancucha przenosnikowego.Bez zamiaru ograniczania zakresu zastosowan ta¬ kiego lancuchowego ukladu napedowego trzeba za¬ znaczyc, ze zalety jego szczególnie uwidaczniaja sie w przypadku stosowania go jako lancuchów przenosnikowych, które niejednokrotnie maja zna¬ czna dlugosc i skomplikowany przebieg. Korzyst¬ nym przykladem zastosowania takiego lancucho¬ wego ukladu napedowego jest przenosnik gazeto¬ wy.-Opisany lancuchowy uklad napedowy jest w du¬ zym stopniu uniezalezniony od dlugosci i przebiegu lancucha. Odpowiednio do tego dlugosc kanalu mo¬ ze byc ustalana przez zestawienie róznych elemen¬ tów nie tylko z góry co do swego przebiegu, lecz równiez i pózniej moze byc latwo zmieniana. Mo¬ zna wiec stosowac elementy wtykowe lub inaczej, latwo laczone ze soba. To samo dotyczy równiez i konstrukcji przegubów.Szczególnego znaczenia nabiera stosowanie opi¬ sanego lancuchowego ukladu napedowego jako lan¬ cucha napedowego calkowicie zamknietego w obu¬ dowie, poniewaz wtedy maja miejsce znakomite warunki smarowania na przyklad w kapieli ole¬ jowej- Nawet kola lancuchowe i inne czlony nape¬ dowe znajduja sie wtedy w zamknietej obudowie, z której wyprowadzone sa uszczelnione waly na¬ pedowe lub inne obrotowe waly.Niezaleznie od tego kanalu lancucha moze za¬ wierac szczeliny 8 w zaleznosci od wykonania wzglednie podzialki lancucha, dotyczy to zwlasz¬ cza strefy naciagowej. Kanal lancucha zaopatrzony na pewnym odcinku lub na calej dlugosci w szcze¬ liny 8 umozliwia, o ile w pozostalej czesci jego przebieg jest niezmieniony, dolaczanie róznych agre¬ gatów 9, takie jak napedowe lub odbiorcze i to w dowolnych miejscach, np. przez zamocowanie na kanale lancucha. Zwieksza to mozliwosc róznora¬ kich zastosowan lancuchowego, ukladów napedo¬ wych zwlaszcza, jesli kanal lancucha jest wyko¬ nany z lekkich, dajacych sie latwo laczyc ze soba elementów. W kazdym razie do zamocowania ka¬ nalu lancucha wystarczaja lekkie uchwyty, a za¬ tem zbedne sa ciezkie fundamenty.Bez wzgledu na konstrukcje, rozruch takiego lan¬ cuchowego ukladu napedowego odbywa sie bez szarpniec, o ile tylko predkosc nie jest zbyt duza, mimo ze luz w przegubach nie jest, jak to zwykle sie czyni, wyeldmdnowany. A nawet odwrotnie, w opisanym lancuchowym ukladzie napedowym ko¬ rzysta sie z luzu, którego wystepowanie stanowi 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 zwykle wade ukladu, a mianowicie przez to, ze Wspomniane „oddychania" przegubów zwieksza ob¬ ciazalnosc i zywotnosc lancucha. Dotyczy to rów¬ niez nie smarowanych przegubów z tworzyw sztu¬ cznych, poniewaz materialy te pod stalyim obcia¬ zeniem maja sklonnosc do plyniecia.Zastrzezenia patentowe 1. Lancuchowy uiklad napedowy, zawierajacy lancuch o obwodzie zamknietym, umieszczony w ka¬ nale, w którym sa prowadzone przeguby lancucha, znamienny tym, ze dlugosc kanalu (2) równa sie 177 6 dlugosci znamionowej przegubowego lancucha (1), stanowiacej wymiarowo iloczyn odstepu osi jed¬ nego ogniwa lancucha (1) przez ilosc ogniw lancu¬ cha, przy której to dlugosci kanalu (2) lancuch (1) 5 nie jest rozciagany ani spietrzany. 2. Naped wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze na przebiegu kanalu (2) sa umieszczone agregaty napedowe lub inne agregaty (9), kazdy w oddziel¬ nej zamknietej obudowie polaczonej z kanalem (2). 10 3. Naped wedlug zatstrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze kanal (2) na wewnetrznej swej stronie, na pewnym odcinku lub calej swej dlugosci, posiada przynajmniej jedna podluzna szczeline (8).120 177 „ -±~ / „ y-*)-^^ ZGK 0943/11 GO/83 — 110 egz.Cena zl 100,— PL