PL86613B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek do zmiek¬ czania tkanin.Srodki tego typu sa szeroko stosowane w gos¬ podarstwie domowym, pralniach i zakladach wló¬ kienniczych. Od srodków do zmiekczania wymaga sie by zapewnialy miekkosc, gladkosc powierzchni, dobre ukladanie sie tkaniny, puszystosc oraz wlas¬ ciwosci antyelektrostatyczne i brak tendencji do brudzenia sie powierzchni i nadmiernego nawarst¬ wiania sie na tkaninie. Jakkolwiek literatura na tema't srodków do zmiekczania tkanin jest dosyc obszerna, to nie jest znany dokladny mechanizm zmiekczania. Jeden z powszechnie przyjetych me¬ chanizmów wiaze miekkosc ze smarownoscia srod¬ ka do zmiekczania zaabsorbowanego na tkaninie, a w konsekwencji ze zmniejszeniem tarcia miedzy wlóknami tkaniny. Do pierwszych srodków do zmiekczania nalezaly amidy kationowe, aminoestry, czwartorzedowe sole dwumetyloamoniowe na pod¬ stawie uwodornionego loju oraz alifatycznie pod¬ stawione sole imidazolinowe.Srodek wedlug wynalazku umozliwia sporzadze¬ nie nowych kompozycji do zmiekczania tkanin opar¬ tych na siarczanach i fosforanach dwu-(IIrzed. al- kilo)amoni owych.Za pomoca srodka do zmiekczania mozna sku¬ tecznie zmiekczyc szeroki wachlarz tkanin.Stwierdzono, ze wykorzystanie pochodnych estrów dwu(IIrzed. alkilo)amoniowych, zdefiniowanych w dalszym ciagu opisu, jako glównego skladnika srodka zmiekczajacego tkanine, umozliwia nadanie zadowalajacej miekkosci tkaninom poddanym ob¬ róbce. Tkaniny takie charakteryzuja sie miekkos¬ cia, gladkoscia powierzchni, dobrymi wlasnosciami ukladania sie, puszystoscia oraz wlasnosciami anty¬ elektrostatycznymi, z jednoczesnym brakiem ten¬ dencji do brudzenia sie powierzchni i nawarstwia¬ nia srodka do zmiekczania na powierzchniach.Przedmiotem wynalazku jest srodek do zmiek- czania tkanin, zawierajacy zwiazek o wzorze przed¬ stawionym na rysunku, w którym Rj i R2 oznacza¬ ja drugorzedowe grupy alkilowe o 10—30 atomach wegla w kazdej z nich, R3 oznacza atom wodoru, grupe metylowa lub grupe —i(OH2CH20)nH, w której n=3, R4 i R5 oznaczaja grupe alki¬ lowa, arylowa lulb aryloaltoilowa o 1—10 ato¬ mach wegla, X oznacza anion siarczanowy i fosforanowy, a z oznacza liczbe calkowita równa wairtoscioiwoscii X.Przyklady szczególowe tej klasy zwiazków obej¬ muja siarczan -metylowo-metylodwu(IIrzed.C10—Clt -alkilo)amoniowy, siarczan metylowo-dwumetylo- dwu(IIrzed.C10—Ci4-alkilo)amoniowy, siarczan me- tylowo-dwumetylodwu(IIrzed.Ci4—C15-alkilo)amo- niowy, siarczan metylowo-metylomonoetoksydwu(II- rzed.C10—C14-alkilo)amoniowy, fosforan dwumetylo- wometylomonoetoksydwu(IIrzed.C10—Ci4-alkilo)amo- niowy, siarczan metylowo-dwumetylodwudlrzed.Ci6^C2o-alkilo)amoniowy, siarczan metylowo-dwu- 3o metylodwu(IIrzed.C2o—C23-alkilo)amoniowy, siarczan 86 6133 ¦ ; ¦ etylowo-etylodwu(IIrzed.C10—C14-alkilo)amoniowy, fosforan dwufenylo-metylofenylodwu(IIrzed.Cio—C14 -alkilo) amoniowy oraz fosforan dwubenzylowo-me- tylobenzylodwu(IIrzed.C10-C14-alkilo)amoniowy.Licz¬ ba atomów wegla w drugorzedowych grupach alki¬ lowych moze byc rózna i zmienia sie w podanym przedziale.Sposób sporzadzania srodka do zmiekczania tka¬ nin wedlug wynalazku obejmuje przygotowanie skladnika dwu(IIrzed.alkilo)aminowego, a nastepnie reakcje tego skladnika z estrem z grupy fosfora¬ nów lub siarczanów dwualkilowych, dwuarylowych lub dwuaryloalkilowych, w których skladnik anio¬ nowy soli jest taki sam jak skladnik anionowy w produkcie koncowym.Aminy stosowane przy sporzadzaniu srodka do zmiekczania podstawione sa dwiema drugorzedowy- mi grupami alkilowymi o 10—30 atomach wegla.^ ^Oow^ypiUy-ych drugorzedowych grup alkilowych na- -fiefza* gtuffy* Y; 14—15 i 10—14 atomami wegla. Inne grupy alkilowe zawieraja 16—20, 20—23 atomów wegla, np. takie, jakie otrzymuje sie z mieszaniny nitroparafin przez redukcje grupy nitrowej. Ozna¬ cza to, ze grupe alkilowa otrzymuje sie nie jako czysty zwiazek, lecz raczej jako mieszanine grup alki¬ lowych odpowiadajaca nitrowanej frakcji parafin redukowanej nastepnie do amin w procesie przy¬ gotowania tych zwiazków. Takie IIrzed.alkilowe aminy wytwarza sie przez nitrowanie normalnych parafin i uwodornienie otrzymanych parafin. Aminy odzyskuje sie czesto jako mieszanine amin o róznej dlugosci lancucha weglowego, przy czym takie mie¬ szaniny amin nadaja sie w zupelnosci do przepro¬ wadzenia kolejnej reakcji.Jesli trzeba przygotowac pochodne alkoksylowe, to aminy dwu(IIrzed.alkilowe) poddaje sie reakcji z tlenkiem alkilenowym w obecnosci albo kataliza¬ torów kwasowych, takich jak SbCl5, BF3, kwas p-toluenosulfonowy, itp., albo katalizatorów zasado¬ wych, takich jak wodorotlenki metali alkalicznych, RONa, w których R=CHS, lub R=C2H5, sód meta¬ liczny, itp., albo bez uzycia katalizujacych srodków pomocniczych lecz w scisle okreslonych warunkach.Reakcje te prowadzi sie w zamknietym ukladzie, w atmosferze gazu obojetnego, np. azotu, i w pod¬ wyzszonej temperaturze i cisnieniu. Wzgledne ste¬ zenia aminy i tlenku alkilenowego okresla sie na podstawie stechiometrii reakcji.Aminy poddaje sie nastepnie reakcji z odpowied¬ nimi estrami w celu otrzymania amoniowych po¬ chodnych estrów. Do typowych estrów nalezy siar¬ czan dwumetylu, siarczan dwuetylu, siarczan dwu- propylu, siarczan dwubutylu, siarczan dwufenylu, fosforan trójmetylu, fosforan trójetylu, fosforan trójpropylu, fosforan trójbenzylu, itp. Reakcje takie prowadzi sie w zakresie temperatur 30—60°C, a zwlaszcza w temperaturze okolo 50°C, w ciagu 45 minut do 1,5 godziny, a zwlaszcza w ciagu okolo 1 godziny. Co sie tyczy proporcji, to amina i ester obecne sa w stosunku 1:1 — 2:1, a zwlaszcza okolo 1:1. Produkt jest zasadniczo mieszanina zwiazków z przewaga amoniowej pochodnej estru. Inne sklad¬ niki tworzace normalnie mieszanine produktu za¬ wieraja nieprzereagowana dwu(IIrzed.alkilo)amine i IIrzed.alkiloamine. W poprzedzajacym i dalszym 6 613 '¦¦ ,.'-:.' 4 tekscie zakres definicji srodka zmiekczania wedlug wynalazku obejmuje produkt zawierajacy surowa mieszanine, jak równiez oczyszczona amoniowa po¬ chodna estrów, poniewaz teoretycznie znajdujace sie w mniejszosci skladniki surowej mieszaniny wnosza dodatkowy wklad do efektu zmiekczania tkanin za pomoca glównej pochodnej amoniowej.Srodek wedlug wynalazku na podstawie pochod¬ nych amoniowych wykorzystuje sie do obróbki 1( praktycznie nieograniczonej liczby róznych tkanin, np. tkanin bawelnianych, poliestrowych, nylono¬ wych, tkanin z jedwabiu wiskozowego i octanowe¬ go, poliakrylonitrylowych, itp. Termin „obróbka", „traktowanie" i „stosowanie" rozumie sie zarówno powlekanie jak i/lub impregnacje przy zmiekczaniu i/Luib wykanczaniu tkanin. Tacnfriifca .napawania;Jest klasyczna technika w sztuce wlókienniczej.Koncentraty do zmiekczania tkanin przygotowuje sie przez zwykle rozprowadzenie w wodzie pochód- nej amoniowej estru. Uzyteczne stezenia amoniowej pochodnej estru w masie srodka do zmiekczania tka¬ nin moga zmieniac sie w zakresie 1—10% wago¬ wych, przy czym zaleca sie stosowanie srodka za¬ wierajacego 2—3% wagowych. W skladzie srodka 29 moga byc obecne takze nizsze alkohole alifatyczne, takie jak alkohol etylowy i izopropylowy, w celu polepszenia dyspersji pochodnej amoniowej w wo¬ dzie.Srodek do zmiekczania tkanin mozna przygoto- wac takze w postaci emulsji, przy czym do dys¬ persji wodnej pochodnej amoniowej estru dodaje sie odpowiedni srodek powierzchniowo czynny.Stosuje sie rózne typy srodków powierzchniowo czynnych. 36 Do emulgatorów niejonowych naleza alkilofeno- ksypolietoksyetanole z grupami alkilowymi o 7—18 atomach wegla oraz z 6—60 lub wiecej jedriositkami oksyetylenowymi, takie jak heptylofenoksypolietok- syetanole, oktylofenoksynonylofenoksyetanole, do- 4o decylofenoksypolietoksyetanole, itp., pochodne poli- etoksyetanolowe alkilofenoli. polaczonych mostkiem metylenowym, srodki zawierajace siarke, np. srodki otrzymane przez kondensacje 6—60 lub wiecej moli tlenku etylenu z merkaptanem nonylowym, dodecylo- 45 wym, tetradecylowym, tert-dodecylowym, itp., lub z alkilotiofenólami zawierajacymi grupy alkilowe o 6—15 atomach wegla, dalej pochodne tlenku ety¬ lenu z dlugolancuchowymi kwasami karboksylo- wymi, takimi jak kwas laurynowy, mirystynowy, 90 palmitynowy, oleinowy, itp., lub z mieszaninami kwasów zawartych w oleju talowym, zawierajace 6—60 jednostek oksyetylenowyeh w czasteczce, ana¬ logiczne kondensaty tlenku etylenu z dlugolancu¬ chowymi alkoholami, takimi jak alkohol oktylowy, 55 decylowy, laurylowy lub cetylowy, pochodne tlenku etylenu z eteryfikowanymi lub estryfikowanymi zwiazkami wielowodorotlenówymi zawierajacymi hydrofobowy lancuch wodoroweglowy, takie jak monostearynian sorbitu zawierajacy 6—60 jednostek o oksyetylenowych, itp., kondensaty tlenku etylenu z aminami dlugolancuchowymi lub o lancuchu rozga¬ lezionym, takimi jak dodecyloamina, heksadecylo- amina, i oktadecyloamina, zawierajace 6—60 grup oksyetylenowych, oraz kopolimery blokowe tlenku 65 etylenu i tlenku propylenu zawierajace hydrofo-5 bowy odcinek tlenku propylenu polaczony z jed¬ nym, lub wiecej, hydrofobowym odcinkiem tlenku etylenu.Jesli trzeba, srodek do zmiekczania tkanin moze zawierac pewna liczbe dowolnych skladników w celu zmodyfikowania ich wlasciwosci, np. modyfi¬ katory lepkosci, barwniki, srodki zapachowe, srodki przeciwpienne, dodatkowe srodki powierzchniowo czynne, itp.Jesli srodek do zmiekczania tkanin przeznaczo¬ ny jest do uzytku domowego lub w pralni, wystar¬ czy jedynie dodac go do wody do plukania. Srodek do zmiekczania dodaje sie w takiej ilosci, ze tka¬ nina poddana obróbce zawiera minimum okolo 0,1%, a najkorzystniej 0,25—1,0% srodka do zmiekczania w stosunku do ciezaru tkaniny. Uzycie podanych ilosci srodka do zmiekczania zabezpiecza brak od¬ czucia tlustego dotyku lub nadmiernego nawars¬ twienia sie srodka na tkaninie.Jesli srodek do zmiekczania uzyty jest jako sro¬ dek wy!kanjczaij!a)cy, toi tkanine mozna poddac ob¬ róbce jakakolwiek skuteczna technika wymagana przez praktyków. Zatem tkanina moze byc poddana obróbce technika napawania, w której tkanina prze¬ chodzi przez roztwór rozpuszczalnikowy srodka do zmiekczania, odciskana jest w wyzymarce, a na¬ stepnie krótko ogrzewana w celu usuniecia rozpusz¬ czalnika. Do typowych rozpuszczalników nalezy izo- propanol, aceton, keton metylowo-etylowy, itp. Tak przygotowana tkanine konserwuje sie przez ogrze¬ wanie w temperaturze suszenia 90—100°C przez okres czasu wystarczajacy do jej wyschniecia. Do nalozenia warstewki zmiekczacza na substrat, np. na tkanine, mozna takze wykorzystac skutecznie takie techniki powlekania powierzchni, jak natrys¬ kiwanie i malowanie pedzlem. I znowu, obecnosc co najmniej okolo 0,1% dodatku zmiekczacza w od¬ niesieniu do ciezaru tkaniny zabezpieczy zwykle odpowiednio poprawione wlasciwosci zwiazane ze zmiekczeniem.Nastepujace przyklady ilustruja srodek wedlug wynalazku, lecz nie moga byc uwazane za ograni¬ czenie wynalazku.Przyklad I. Przyklad ten ilustruje sposób przy¬ gotowania i uzycia dwu(IIrzed.alkilo)amoniowej po¬ chodnej estru, typowej dla srodka do zmiekczania wedlug wynalazku.Stosowana tu dwu(IIrzed.Ci0—C23-alkilo)amine przygotowuje sie przez znitrowanie mieszaniny pa¬ rafin zawierajacych 10—22 atomów wegla zgodnie z postepowaniem podanym w opisie patentowym St. Zjedn. Ameryki nr 3470252.Pochodna siarczanowa dwu(IIrzed.C10—C23-alkilo) aminy przygotowano przez dodanie 1 mola siar¬ czanu dwumetylu do 1 mola dwu(IIrzed.C10—C23-alki- lo)a,miiny) w ciagu okolo 1 godziny w temperatu¬ rze 50°C. Tworzy sie siarczan metylowo-metylo- dwui(II rzed.C10—C2s-&lkillo).amoniowy.Efekt zmiekczenia tkaniny srodkiem zawieraja¬ cym te pochodna siarczanu metylu oznaczono na próbkach aksamitu o wielkosci 35X70 cm. Próbki tkanin umieszczono w pralce mieszczacej nie wiecej niz 0^68 kg suchej wagi i prano dokladnie z deter¬ gentem w celu usuniecia jakichkolwiek zanieczysz¬ czen z tkaniny. Z kolei wyprane próbki dokladnie 1613 6 splukano w celu usuniecia wszelkich sladów deter- genta. W celu unikniecia samoistnego efektu zmiek¬ czenia przy suszeniu w suszarce elektrycznej, prób¬ ki tkaniny suszono na wolnym powietrzu. Przed koncowym wyplukaniem w srodku do zmiek¬ czania próbki tkaniny namoczono w wodzie, aby zapewnic raczej adsorpcje niz absorpcje srodka na tkaninie.Wytworzono siarczan metylowo-metylodwu(IIrzed cio—C23-alkilo) amoniowy i wykonano 10%-owy roz¬ twór, wodny. Do ostatecznej cieczy pluczacej dodano w przyblizeniu 30 cm3 srodka do zmiekczania, co odpowiada w przyblizeniu 1,5 g skladnika czynnego i pobraniu okolo 0,25% srodka przez próbke aksa- mitu, w przeliczeniu na ciezar tkaniny. Po osta¬ tecznym wyplukaniu, w którym wykorzystuje sie wode wodociagowa o temperaturze 37,8°C, próbki tkaniny suszono w ciagu nocy, a nastepnie poddano próbie na ocene miekkosci, przy czym przez „1" oznaczono najwyzszy stopien miekkosci. Próbki aksamitu, które byly identycznie prane lecz nie byly plukane w srodku do zmiekczania wszyto równiez, jako próbki kontrolne.Wyniki prób podano w ponizszej tablicy 1.Tablica 1 Material wyjsciowy Material po obróbce srodkiem do zmiekcza¬ nia zawierajacym siar¬ czan metylu 1 2 1 1 2 2 2 1 1 1 Powyzsze dane wyraznie wskazuja na polepszone wlasciwosci zwiazane z miekkoscia dzieki zastoso¬ waniu nowego srodka do zmiekczania tkanin we¬ dlug wynalazku.Przyklad II. Przyklad ten ilustruje sposób wytwarzania siarczanu metylowo-dwumetylodwu- (Ilrzed.Cio—C23-alkilo)amoniowego. ¦0 Metylodwu(IIrzed.C10—C23-alkilo)amine przygoto¬ wuje sie w jednym etapie z nitroparafin otrzyma¬ nych jak w przykladzie I i zawierajacych ugrupo¬ wania C10—C23, przez alkilowanie redukcyjne za pomoca aldehydu mrówkowego i wodoru Wedlug s schematu przedstawionego na rysunku, w którym R i R' oznaczaja drugorzedowe grupy alkilowe „ o 10—23 atomach wegla.Wraz z dwu(IIrzed. C10—C23-alkilo)metyloamina otrzymuje sie pewne ilosci aminy pierwszo- i drugo- ld rzedowej. Z kolei mieszanine poddaje sie reakcji z siarczanem dwumetylu jak w przykladzie I, przy czym jako produkt glówny powstaje siarczan me- tylowo-dwumetylodwu(IIrzed. C10—C23-alkllo)a;mo- niowy.Przyklad III. Przyklad ten ilustruje wstepne \86 613 8 otrzymanie drugorzedowej C20—C23-aminy stosowa¬ nej przy przygotowywaniu srodka. Podane poste¬ powanie stosuje sie równiez przy wytwarzaniu innych frakcji dwu-sec-alkiloamin, takich jak dru- gorzedowe Ci0-C14-, C14-C15- i C16-C20-aminy. g frakcji nitroparafinowej C20-C23 w 500 ml metanolu ogrzewano z 20,4 g 37%-owego wodnego roztworu aldehydu mrówkowego i 6,45 g kataliza¬ tora G-69 Girdlera w ciagu 15 godzin w tempera¬ turze 93,3°C, pod cisnieniem wodoru równym 35 atm, w urzadzeniu cisnieniowym typu bomby wahliwej.Po ochlodzeniu do temperatury pokojowej katali¬ zator usuwa sie przez filtracje, a rozpuszczalnik odpedza sie pod zmniejszonym cisnieniem otrzy- Tablica 2 Pierwiastek C H N Calkowita liczba zasadowa Obliczono 84,1 13,8 2,1 84 Znaleziono 82,5 14,7 2,8 100 mujac 22,0 g produktu z wydajnoscia 90%. Wyka¬ zano, ze produkt ten sklada sie z 73% wagowych metylodwu-IIrzed.-C2o-C23-alkrloaminy, 5,3 % wago¬ wych dwu-IIrzed.-C2o-C23-ailkiloaTniny oraz 19% wagowych IIrzed.-C2o-iC23-alkiloaminy. Analiza dala wyniki zestawione w tablicy. 2.Przyklad IV. Nastepujace dwu(IIrzed.alkilo)- amoniowe pochodne estrów, zawarte w srodku do zmiekczania, sporzadzono ogólnymi metodami pre- paratywnymi opisanymi w poprzednich przykladach i sprawdzono ich przydatnosc do zmiekczania tka¬ nin: A — siarczan metylowo-metyloetoksydwu(sec- -Ci0-Cl4-alkilo)amoniowy, B — fosforan dwumety- lowo-metyloetoksydwu(sec-C10-C14-alkilo)amoniowy, C — siarczan metylowo-metylodwu(sec-Cl4-Ci5-al- kilo)amoniowy.Zmiekczacze A i B sporzadzono jako roztwory wodno-izopropanolowe o stezeniu 2,5% wagowych, natomiast zmiekczacz C jako roztwór wodny o ste¬ zeniu 5% wagowych. Z kolei srodek do zmiekcza¬ nia tkanin oceniano identycznie jak w przykla¬ dzie I, z tym, ze zamiast aksamitu uzyto plótna bawelnianego. Wyniki tych oznaczen podano w ta¬ blicy 3.Tablica 3 Srodek do zmiekcza¬ nia zawierajacy po¬ chodna: Ilosc dodana do cie¬ czy pluczacej w cm3 Ocena na miekkosc A 2 2 2 1 6 3 2 6 3 B 6 6 3 3 2 4 7 4 B 3 4 4 7 2 3 3 4 7 B 60 C 3 1 4 3 7 7 1 2 2 Tkanina nie plukana roztwo¬ rem srodka do zmiekczania Zebrane wyzej wyniki w dalszym ciagu wskazuja na polepszona miekkosc, jaka posiada material pod¬ dany obróbce srodkiem do zmiekczania tkanin we¬ dlug wynalazku.Przyklad V. Przyklad ten w dalszym ciagu ilustruje efektywnosc srodka do zmiekczania tka¬ nin.Tkanine bawelniana zmiekczono za pomoca srod¬ ka zawierajacego zwiazki amoniowe: siarczan me- tylowo-dwumetylodwu (IIrzed.C16-C20-alkilo)amo- niowego (I) oraz siarczan metylowo-dwumetylodwu (IIrzed.C2o-C23-alkilo)amoniowego (II), przy czym dla porównania poddano próbie dostepny w sprze¬ dazy srodek imidazolinowy Y. Stosowane srodki za- + wieraja odpowiednio: (I) (C16-C2o)2N(CH3)2CH3S04-, (II) (C20-C23)2N(CH3)2CH3SO4-, (Y) — zawiera jako skladnik czynny — siarczan metylowo-l-metylo-1- alkilamidoetylo-2-alkiloimidazoliniowy.Miekkosc tkaniny kontrolnej oznaczono przez usze¬ regowanie wszywek z tkaniny u 12 osób wedlug malejacego stopnia miekkosci. W jednym postepo¬ waniu oceniano zwykle piec tkanin kontrolnych, 45 50 55 lecz czasami i mniej. Wartosc znamionowa „1" oz¬ nacza, ze tkanina jest najmieksza ze wszystkich tkanin poddanych ocenie. Doswiadczenie przepro¬ wadzono z 0,125 g zmiekczacza na 1 g tkaniny. Wy¬ niki uzyskane w tych próbach zestawiono w tab¬ licy 4.Tablica 4 Wartosci znamionowe miekkosci wszywek 63 65 Osoba noszaca wszywke kontrolna 1 2 3 4 6 7 8 9 11 12 srednio I 2 3 1 3 3 2 1 3 2 3 1 1 2,1 II 3 4 4 3 3 2 3 2 3 3 3,3 III 4 3 3 2 2 4 4 3,99 Oprócz zdolnosci do zmiekczania tkaniny, siarczan dwu-IIrzed.-alkiloamoniowy zawarty w srodku we¬ dlug wynalazku posiada pewna aktywnosc biobój¬ cza, co stanowi jakby premie przy stosowaniu srodka.Przy niektórych ocenach w stosunku do pewnych organizmów bakteryjnych i grzybków, jako ma¬ terialu doswiadczalnego uzyto pewnych powszech¬ nie spotykanych organizmów, takich jak staphylo- coccus aureus, aerobacter aerogenes, aspergillus niger, trichophyton interdigitale, oscillatoria sp., ankistrodesmus sp.Stwierdzono, ze pochodne siarczanu dwumetylu przejawiaja nadzwyczajna aktywnosc biostatyczna i biobójcza w stosunku do bakterii, grzybków i glo¬ nów. Do ustalenia tych wlasciwosci stosowano stan¬ dardowe postepowania doswiadczalne przez wyko¬ nywanie roztworów w odpowiednim ukladzie roz¬ puszczalnikowym, np. 50% acetonu i 50% odsolo- nej wody. Potrzebny 1% rozitwór roboczy przygoto¬ wano przez rozcienczenie roztworu zapasowego od- solona woda.Przy próbach przeciwbakteryjnych mikroorgani¬ zmy wprowadzono do roztworu odzywczego Difco i poddano inkubacji w temperaturze 30°C. Jedna próbke ostatecznej kultury bakteryjnej przeniesio¬ no do sterylnej brzeczki odzywczej zawierajacej zadana ilosc zwiazku chemicznego. Trzy dni po za¬ szczepieniu próbke kultury przeniesiono do innej rurki z brzeczka odzywcza i poddano inkubacji w ciagu 48 godzin w temperaturze 30°C. Brak orga¬ nizmów w nowej kulturze wskazywal na calkowite zabicie organizmów w okresie 3 godzin stykania sie.Aby oznaczyc aktywnosc bakteriostatyczna zwiaz¬ ku chemicznego, zaszczepiony roztwór z brzeczka zawierajacy zwiaze^ chemiczny poddano inkubacji w temperaturze 3(J?£ w. ci^gu.^a godzin. Zahamo¬ wanie wzrostu bakterii przejawilo sie brakiem zmetnienia medium.Zatem widac, ze oprócz wlasciwosci zmiekczania ift 613 tkanin, korzystnie jest stosowac srodek wedmg wy¬ nalazku do materialów wlókienniczych dzieki ich aktywnosci przeciwbakteryjnej i grzybobójczej.W proporcjach^ procedurach i materialach (mozna poczynic pewne zmiany, nie odchodzac jednak od glównej zasady stosowania srodka wedlug wyna¬ lazku, który okreslaja PL

Claims (4)

1. zastrzezenia. Zastrzezenia patentowe 10 1. Srodek do zmiekczania tkanin w postaci dys¬ persji lub emulsji wodnej, znamienny tym, ze za¬ wiera 0,1%—10% wagowych zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Rx i R2 oz- 15 naczaja drugorzedowe grupy alkilowe o 10—30 ato¬ mach wegla, R3 oznacza atom wodoru, grupe mety¬ lowa lub grupe-(CH2CH20)nH, w którym n=3, R4 i R5 oznaczaja grupe alkilowa, arylowa lub arylo- alkilowa o 1—10 atomach wegla, X oznacza anion 20 siarczanowy lub fosforanowy, a z oznacza liczbe calkowita równa wartosciowosci X.
2. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawierza zwiazek,o-wzorze przedstawionym na ry¬ sunku, w którym Ri i R2 oznaczaja drugorzedowe 25 grupy alkilowe o 16—20 atomach wegla.
3. 3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera siarczan meitylowo-metylodwui(IIrzejd.Cio— -C23-alkilo)amoniowy, fosforan dwumetylowo-mety- loe!tctoyd(wuj(IIraedliCi(^^ sdiair- ao czan metylowonme(t»yloie4olkisyFdlwaij(IiIrizied].C1(—iC14-'ail- kilo)amoniowy, siarczan metylowo-metylodwu (II- rzed.Ci4-C15-alkilo)amoniowy, siarczan metylowo- -dwuimteityIoid|wiui([[l!rzedijC16—C20HailMo)aimioniofwy al¬ bo siarczan mettyilc^wo-idlwiuim^ 35 -alkilo)amoniowy, v
4. 4. Srodek wedlug zastrz, J[ albo 2 albo 3, zna¬ mienny tym, ze zawiera^zw^laz^^pttrzymany w wy¬ niku reakcji dwu(IIrzed.-alkilo)aminy i siarczanu dwuwodorokarbylowego lub fosforanu trójwodoro- 40 karbylowego, w stanie nieoczyszczonym. \86 613 V5 *z- X Wzór i H-C-f^ii+J5L!H-V4 NCH3 R' Schemat / R' z PZG Koszalin D-1251 Naklad 120 egz. Cena 10 zt PL