Przedmiotem wynalazku jest umieszczone obro¬ towo na suporcie narzedzie wrebowe do górniczej drazarki chodnikowej lub urabiarki, we wnetrzu którego umieszczony jest calkowicie lub czesciowo naped narzedzia wrebowego, posiadajacy silnik wodny wyporowy, przy czym stala czesc napedu zamocowana jest na suporcie narzedziowym, a obracajaca sie czesc napedu sprzezona jest z na¬ rzedziem wrebowym.Znane narzedzie wrebowe tego rodzaju ujawnio¬ ne jest w opisie wylozeniowym RFN nr 2 037 317.Chociaz rózne postacie wykonania tego znanego narzedzia wrebowego dzialaja zadawalajaco, to jednak w pewnych przypadkach pozadane jest, zeby mozna bylo przeniesc na narzedzie wrebowe wieksze momenty obrotowe.W opisie patentowym USA nr 3 290 096 narzedzie wrebowe zamocowane jest obrotowo na dwóch czesciach ramy. W narzedziu wrebowym zamoco¬ wany jest obrotowo twornik silnika elektrycznego, którego uzwojenia wzbudzenia polaczone sa trwale z narzedziem wrebowym. Zasilanie silnika elek¬ trycznego nastepuje za pomoca pierscieni slizgo¬ wych. Wal twornika napedza pewna liczbe pola¬ czonych szeregowo przekladni planetarnych, slu¬ zacych do redukowania liczby obrotów silnika dc roboczej liczby obrotów narzedzia wrebowego. Bu¬ dowa tego znanego narzedzia wrebowego wymaga duzego nakladu 'kosztów. Istnieje obawa przegrza¬ nia silnika elektrycznego, poniewaz odprowadza- nie ciepla z silnika elektrycznego jest niezmiernie trudne, a ponadto cieplo powstajace w narzedziu wrebowym wskutek procesu wcinania sie przeno¬ szone jest dodatkowo do wnetrza narzedzia wre¬ bowego, a przez to do silnika elektrycznego. Po¬ wstaje przez to obawa nagromadzenia ciepla, szkodliwa dla silnika elektrycznego.Opis wylozeniowy RFN nr 1 806 791 przedstawia plaszcz bebna wrebowego, który bedac nastawnym w kierunku osiowym, umieszczony jest na jedno¬ stronnie ulozyskowanym wale napedowym lub na obracajacej sie obudowie przekladni redukcyjnej.Silnik napedowy umieszczony jest tutaj na ze¬ wnatrz plaszcza bebna wrebowego, tak ze wyni¬ kaja stad stosunkowo duze wymiary. Jednostron¬ ne ulozyskowanie ogranicza nadto podlegajacy przenoszeniu moment obrotowy. Plaszcz bebna wrebowego nie jest wsparty bezposrednio na przy¬ naleznym suporcie narzedziowym.Maszyna wedlug opisu wylozeniowego RFN nr 1 277 779 ma przesuwalna poprzecznie do wpornika glowice tnaca, z przekladnia i silnikiem wodnym przylaczonymi z przodu, umieszczonymi na ze¬ wnatrz glowicy tnacej. Równiez i ten rodzaj bu¬ dowy nadaje sie tylko dla stosunkowo malych momentów napedowych, poniewaz glowica tnaca nie podpiera sie bezposrednio na wsporniku.Opisana w czasopismie „Gltickauf" 107 11971), nr 13, str. 467 i 468, maszyna do przekrojów czast- 84 54284 542 3 kowych ma wspornik wrebowy z glowica wre¬ biarki napedzana przez silnik wodny.Dlatego tez zadaniem wynalazku jest stworze¬ nie dla tego rodzaju narzedzi wrebowych mozli¬ wosci zastosowania wiekszych momentów- obroto¬ wych oraz zapewnienie prostego, zwartego i nie¬ zawodnego w eksploatacji sposobu budowy.Zadanie to zostalo wedlug wynalazku rozwia¬ zane przez to, ze obracajaca sie czesc stanowi wal napedzany napedu, a narzedzie wrebowe wspiera sie na suiporcie narzedziowym poprzez lozysko. Ta¬ kie uksztaltowanie ma te zalete, ze naped prze¬ nosi na narzedzie wrebowe w zasadzie tylko mo¬ ment obrotowy dla procesu urabiania. Naprezenia dzialajace z zewnatrz na narzedzie wrebowe przej¬ mowane sa w znacznym stopniu przez lozysko i wprowadzane bezposrednio naf" suport narzedzio¬ wy. Stanowi to bardzo mocne i wydajne w pro¬ dukcji rozwiazanie.Wedlug jednej postaci wykonania wynalazku na¬ ped umieszczony jest calkowicie lub czesciowo wewnatrz obudowy polaczonej z suportem narze¬ dziowym za pomoca kolnierza, przy czym swo¬ bodny koniec obudowy polaczony jest z obudowa napedu. W ten sposób naped umieszczony jest na' suporcie narzedziowym niezaleznie od narzedzia wrebowego. Dzieki temu naped znajduje sie we¬ wnatrz narzedzia wrebowego i jest przez nie osla¬ niany oraz daje sie latwo montowac i demonto¬ wac.Wedlug innej postaci wykonania wynalazku lo¬ zysko uksztaltowane jest jako kombinowane lo¬ zysko promieniowo-osiowe. Takie rozwiazanie przy¬ czynia sie do jak najdalej idacego odciazenia ulo- zyskowania walu napedzanego napedu od napre¬ zen zewnetrznych.Wedlug jeszcze innej postaci wykonania wyna¬ lazku polaczenie miedzy walem napedzanym na¬ pedu i narzedziem wrebowym w kierunku obwo¬ dowym jest, w celu przenoszenia momentu obro¬ towego, polaczeniem ksztaltowym i dopuszcza pew¬ ne wzajemne przesuniecie osiowe, lub katowe miedzy narzedziem wrebowym i walem napedza¬ nym w celu znacznego odciazenia ulozyskowania napedu od napedzen zewnetrznych. To polaczenie moze miedzy walem napedzanym napedu i na¬ rzedziem wrebowym zawierac tuleje rozprezne lub sprzeglo zebate o zebach lukowych. W ten sposób ma miejsce korzystne oddzielenie przenoszenia mo¬ mentów obrotowych od przyjmowania sil zewnetrz¬ nych.Wedlug pewnej postaci wykonania wynalazku miedzy silnik wodny napedu i narzedzie wrebowe wlaczona jest przekladnia. W tym przypadku cho¬ dzi o przekladnie redukcyjna na przyklad, o prze¬ kladnie planetarna, która mozna polaczyc bezpo¬ srednio z silnikiem wodnym za pomoca kolnierza.Przez to dla jednostki silnik wodny—przekladnia wynikaja dogodne zwarte wymiary glówne, tak ze jednostke te mozna stosunkowo dobrze umiescic w narzedziu wrebowym.Wynalazek objasniony jest blizej na przykladach wykonania na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia czesciowy przekrój podluzny ma- 4 szyny z narzedziem wrebowym w ksztalcie walca, a fig. 2 — czesciowy przekrój podluzny innej po¬ staci wykonania maszyny z narzedziem wrebowym w ksztalcie grzyba.Przedstawiona na fig. 1 wydrazona belka nosna bebna wrebowego ma otwór 12, zamkniety za pomoca pokrywy montazowej 11, oraz lezacy na¬ przeciw otwór 14, w którym wspawany jest piers¬ cien przylaczeniowy 17.Z pierscieniem przylaczeniowym 17 polaczony jest srubami pierscien nosny 19, do którego przy- spawany jest walcowy garnek 20 oraz przylaczony za pomoca srub pierscien wewnetrzny 22 wienca obrotowego 23.Obudowa 20 ma na swobodnym koncu kolnierz promieniowy 25, z którym polaczona jest za po¬ moca srub przekladnia 27, polaczona za pomoca kolnierza z silnikiem wodnym 30, uksztaltowanym w danym przypadku jako silnik gwiazdowy dwu¬ rzedowy, oraz tworzaca z nim jednostke silnik— przekladnia.Przewody hydrauliczne 31 i 32 silnika wodnego przeprowadzone sa przez pusta przestrzen belki nosnej 10 bebna wrebowego.Zaopatrzony w kolnierz 35 wal napedzany 37 przekladni 27 wystaje na zewnatrz poprzez kol¬ nierz promieniowy 25. Naprzeciwko kolnierza 35, w malym od niego odstepie, znajduje sie pierscien sprzegajacy 40, wspawany w krazek pierscienio¬ wy 39 i zamkniety od zewnatrz za pomoca po¬ krywy 41.Kolnierz 35 i pierscien sprzegajacy 40 maja otwory rozlozone na obwodzie i majace wspólna os, do których wlozone sa tuleje rozprezne 43.Kazda z tych tulei rozpreznych 43 ma podluzny rowek, który kazdorazowo jest umieszczony tak, ze przenoszenie momentu obrotowego z kolnierza na pierscien sprzegajacy 40 nastepuje w glów¬ nych zarysach ksztaltowo i sztywno, podczas gdy tuleje rozprezne 43 dopuszczaja w pewnych gra¬ nicach przesuniecie wzgledne w kierunku osio¬ wym pierscienia sprzegajacego 40 w stosunku do kolnierza 35. Takie przesuniecie wzgledne moze wystepowac w czasie pracy i w ten sposób zapo¬ biega sie zwiekszeniu obciazenia ulozyskowania walu napedzanego 37 w przekladni 27.Krazek pierscieniowy 39 zespawany jest od zew¬ natrz z bebnem 45, na stronie zewnetrznej które¬ go umieszczone sa imaki nozowe 46, w które wkla¬ da sie noze 47. Beben 45 jest wzmocniony od we¬ wnatrz przez zebra podluzne 49 i jedno zebro po¬ przeczne 50, a na swobodnym koncu polaczony jest za pomoca srub z pierscieniem laczacym 51, otaczajacym w pewnym odstepie pierscien nosny 19. Do pierscienia laczacego 51 przysrubowane sa wspóldzialajace z pierscieniem wewnetrznym 22 elementy 53 i 54 pierscienia zewnetrznego wienca obrotowego 23, miedzy którymi i pierscieniem we¬ wnetrznym 22 umieszczone sa, jako elementy tocz¬ ne, trzy rzedy rolek, na przyklad 56.Na fig. 2 takie same elementy, jak wystepujace na fig. 1, opatrzono takimi samymi oznaczeniami.Pierscien nosny 19 polaczony jest za pomoca srub, poprzez element posredni 60, z belka nosna 61 40 45 50 55 6084 542 6 narzedzia wrebowego, przez która przeprowadzono sa przewody hydrauliczne 31 i 32.Z pierscieniem laczacym 51 polaczone jest w tym przypadku za pomoca srub narzedzie wrebo- we 65, które sprzezone jest z tulejami rozprezny¬ mi 43 za posrednictwem krazka pierscieniowego 67 w podobny sposób, jak pierscien sprzegajacy 40 na fig. 1. Narzedzie wrebowe 65 uksztaltowane jest przewaznie w postaci wydrazonego stozka scietego, a na swobodnym koncu zamkniete jest pokrywa czolowa 68, wyposazona równiez w noze 47.Górna polowa fig. 2 przedstawia inaczej wyko¬ nana obudowa 70, która ma mniejsza dlugosc niz obudowa 20 i na swobodnym koncu polaczona jest srubami z kolnierzem 73, umieszczonym miedzy silnikiem wodnym 30 i przekladnia 27. Przeklad¬ nia 27 wystaje tutaj przeto na zewnatrz obudo¬ wy 70. PL