PL170691B1 - Zabawka konstrukcyjna PL PL PL PL PL PL - Google Patents

Abstract

1 . Zabawka konstrukcyjna typu ukladanki zawierajacej wiele luczników i elementy rozpórkowe z tworzywa sztucznego uformowanego p r z e z wtryskiwanie przystosowane do polaczen rozlaczalnych z innymi elementami dla utworzenia spójnej konstrukcji, w której co najmniej niektóre z laczników zawieraja wspólna czesc i jeden, albo wiecej gniazdowe uformowanych profili usytuowanych promieniowo na zewnatrz od wspólnej czesci, przy czym kazdy gniazdowo uformowany profil znajdujacy sie na uprzednio okreslonej osi gniazda usytuowany jest generalnie promieniowo od wspólnej czesci, kazdy gniazdowo uformowany profil zawiera pare oddalonych od siebie, generalnie równoleglych zamon- towanych na wsporniku ramion mocujacych ustawionych symetrycznie wzgledem osi gniazda, przy czym kazda para ramion mocujacych okresla miedzy soba otwarty bok osiowo usytuowanego gniazda, elementy rozpórkowe uformowane na przeciwleglym koncu odcinków i srodkowych odcinków integralnie laczacych koncowe odcinki, zna- m ienna tym, ze ramiona mocujace (16), tworzace gniazda (14) dla rozpórek otwarte na przeciwleglych bokach i jednym koncu sa uformowane z pierwszym zespolem blokujacym (18) dla blokowania z elementem rozpórkowym (13) dla zwalnialnego ale mocnego trzymania elementu rozpórkowgo (13) w linii 7 osia gniazda (19), drugi zespól blokujacy (24) jest uformowany w gniazdowo uformowanym profilu (14) dla blokowania z elemen- tem rozpórkowym (13) równoczesnie sprzegnietego przez pierwszy zespól blokujacy (18) dla zwalnialnego, ale mocnego trzymania elementu rozpórkowego (13) w linii w uprzednio okreslonym polozeniu osiowym wzdluz osi gniazda (19), przy czym naprzeciwlegle odcinki koncowe elementów rozpórkowych (13) sa zaopatrzone w trzeci i czwarty zespoly blokujace (27, 28), dla równoczesnej wspólpracy sprzegu z pierwszym i drugim zespolem blokujacym (18, 24) gniazdowo uformowanego profilu lacznika (10), przy których poszczególne pierwszy 1 trzeci zespoly blokujace (18, 28) stanowia blokade utrzymujaca element rozpórkowy (13) w osiowym polozeniu z wybrana osia gniazda (19), a drugi i czwarty zespól blokujacy (24, 27) stanowia blokade elementu rozpórkowego (13) w uprzednio okreslonym polozeniu osiowym na wybranej osi gniazda (19), ramiona (16) sa uformowane z materialu elastycznie odchylanego dla bocznego umieszczenia z obydwu stron gniazdowego profilu (14) koncowego odcinka elementu rozpórkowego (13) w kierunku poprzecznym osi gniazda (19) z elementem rozpórkowym (13) rozciagajacym sie osiowo od otwartego konca gniazdowo uformowanego profilu (14) PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zabawka konstrukcyjna, a zwłaszcza nowa i ulepszona postać zabawki konstrukcyjnej obejmującej elementy połączeniowe typu piasty, i elementy połączeniowe typu rozporki przystosowane do rozłączalnego łączenia z elementami połączeniowymi do tworzenia złożonych konstrukcji.

Znana jest różnorodność zabawek konstrukcyjnych, które składają się z kombinacji elementów połączeniowych i elementów konstrukcyjnych, które mogą być łączone w różnych postaciach tworząc złożone konstrukcje.

Wśród zabawek konstrukcyjnych znanych ze stanu techniki znajduje się dobrze znana Tinker Toy (zabawka składana), która składa się z prętów cylindrycznych drewnianych, albo z tworzywa sztucznego i drewnianych, albo plastikowych piast łączących ukształtowanych z cylindrycznych otworów do przyjmowania i ciernego podtrzymywania prętów.

Brytyjski opis patentowy nr 866 557 przedstawia zabawkę konstrukcyjną typu Lego, która zawiera wiele prostokątnych bloków z tworzywa sztucznego mających na jednym boku wiele cylindrycznych występów a po przeciwnej stronie ukształtowane wgłębienia z miejscami do przyjmowania cylindrycznych występów drugiego bloku. Bloki mogą być ciernie zespalane razem w różnych położeniach.

Francuski opis patentowy nr 1 475 308 ujawnia zabawkę konstrukcyjną, w której podstawowym elementem budowlanym jest płaski krążek, albo płytka posiadająca wiele szczelin otwartych na brzegach. Pręty, albo bloki mogą być montowane za pomocą osiowego wkładania do zakończonych otworami szczelin.

W europejskim opisie patentowym nr 284 311 pokazanajest zabawka konstrukcyjna, która składa się z tarczo podobnych piast łączących ukształtowanych z koncentrycznych pierścieni, do których mogą być podłączone cięgła o kształcie drabinki w nieokreślonych położeniach przez promieniowe przyłożenie elementów ciągnących ponad brzegami i tarczo podobnych łączników.

170 691

Zabawka konstrukcyjna według wynalazku typu układanki zawierającej wiele łączników i elementy rozporkowe z tworzywa sztucznego uformowanego przez wtryskiwanie przystosowane do połączeń rozłącznych z innymi elementami dla utworzenia spójnej konstrukcji, w której co najmniej niektóre z łączników zawierają wspólną część i jeden, albo więcej gniazdowo uformowanych profili usytuowanych promieniowo na zewnątrz od wspólnej części, przy czym każdy gniazdowo uformowany profil znajdujący się na uprzednio określonej osi gniazda usytuowany jest generalnie promieniowo od wspólnej części, każdy gniazdowo uformowany profil zawiera parę oddalonych od siebie, generalnie równoległych zamontowanych na wsporniku ramion mocujących ustawionych symetrycznie względem osi gniazda, przy czym każda para ramion mocujących określa między sobą otwarty bok osiowo usytuowanego gniazda, elementy rozporkowe uformowane na przeciwległym końcu odcinków i środkowych odcinków intergalnie łączących końcowe odcinki, charakteryzuje się tym, że ramiona mocujące tworzące gniazda dla rozporek otwarte na przeciwległych bokach i jednym końcu są uformowane z pierwszym zespołem blokującym dla blokowania z elementem rozporkowym dla zwalnialnego, ale mocnego trzymania elementu rozporkowego w linii z osią gniazda, drugi zespół blokujący jest uformowany w gniazdowo uformowanym profilu dla blokowania z elementem rozporkowym równocześnie sprzęgniętego przez pierwszy zespół blokujący dla zwalnialnego, ale mocnego trzymania elementu rozporkowego w linii w uprzednio określonym położeniu osiowym wzdłuż osi gniazda, przy czym nap^r^z^t^^jiwległe odcinki końcowe elementów rozporkowych są zaopatrzone w trzeci i czwarty zespół blokujący dla równoczesnej współpracy sprzęgu z pierwszym i drugim zespołem blokującym gniazdowo uformowanego profilu łącznika, przy których poszczególne pierwszy i trzeci zespoły blokujące stanowią blokadę utrzymującą element rozporkowy w osiowym położeniu z wybraną osią gniazda a drugi i czwarty zespół blokujący stanowią blokadę elementu rozporkowego w uprzednio określonym położeniu osiowym na wybranej osi gniazda, ramiona są uformowane z materiału elastycznie odchylanego dla bocznego umieszczenia z obydwu stron gniazdowego profilu końcowego odcinka elementu rozporkowego w kierunku poprzecznym osi gniazda z elementem rozporkowym rozciągającym się osiowo od otwartego końca gniazda uformowanego profilu.

Korzystnym jest, że elementy rozporkowe mają walcową część mocującą w obszarze skrajnych zakończeń, rozstaw pomiędzy parami ramion mocujących jest mniejszy niż średnica kołowego przekroju poprzecznego, przy czym ramiona mocujące mają wklęsłe bruzdy, a kontury wklęsłych bruzd odpowiadają kształtowi walcowej części mocującej elementów rozporkowych.

Korzystnym jest także, że zabawka ma wewnętrzną czołową ściankę w każdym gniazdowo uformowanym profilu rozpostartą pomiędzy ramionami mocującymi każdej pary przy ich wewnętrznych końcach i określa, z wymienionymi ramionami mocującymi gniazdowo w kształcie litery U dla bocznego przyjęcia części końcowej elementu rozporkowego, przy czym ukształtowanie przekroju poprzecznego gniazda wzdłuż jego osi podłużnej i w płaszczyźnie podziału na połówki ramion mocujących jest w bliskiej zgodności z ukształtowaniem wzdłużnego przekroju poprzecznego części końcowej elementów rozporkowych.

Korzystnymjest również, że drugi zespół blokujący ma występy blokujące o ukształtowaniu wypukłego łuku, które rozciągają się przez całą szerokość ramienia mocującego, natomiast czwarty zespół blokujący ma pierścieniowe wgłębienie w elemencie rozporkowym mającym ukształtowany przekrój poprzeczny dopasowany do lokowanych występów blokujących dla uniemożliwienia rozdzielenia elementu rozporkowego od elementu łącznikowego w kierunku osi elementu rozporkowego.

Korzystnym jest, że elementy rozporkowe mają kołowy przekrój poprzeczny na co najmniej części swojej długości, przy czym elementy rozporkowe mają przekrój poprzeczny w kształcie litery X, wewnątrz obwiedni kołowego przekroju poprzecznego, na co najmniej części swojej długości, przy czym części o przekroju w kształcie litery X są umieszczone w przestrzeni pomiędzy parą ramion mocujących gdy elementy rozporkowe są umieszczone pod kątem prostym do osi ramion mocujących, przy czym element rozporkowy został dostosowany do badanego wciśnięcia pomiędzy parę przeciwległych występów na ramionach mocujących i jest w ten sposób mocowany blokująco za pomocą występów.

170 691

Ponadto korzystnym jest, że drugi zespół blokujący ma przeciwległe występy blokujące na ramionach mocujących usytuowane poprzecznie do nich i umieszczone w przestrzeni pomiędzy tymi ramionami mocującymi, a czwarty zespół blokujący ma pierścieniową bruzdę w elemencie rozporkowym, który ma kołnierz końcowy określony częściowo przez bruzdę pierścieniową i płaską powierzchnię czołową oddaloną od tej bruzdy, przy czym bruzda pierścieniowa i występy blokujące oraz ściana czołowa i płaska powierzchnia czołowa zostały geometrycznie wzajemnie dopasowane z napięciem między poszczególnymi elementami.

Korzystnym jest we wszystkich złożonych postaciach zabawki konstrukcyjnej, że łącznik ma pierwszy i drugi elementy łączące, przy czym pierwszy element łączący ma rdzeń środkowy określający oś środkową tego elementu łączącego, wiele gniazd ułożonych promieniowo wokół tego rdzenia dla umieszczenia elementów rozporkowych, przy czym rdzeń i gniazda tworzą pierwszy element łączący jako płaski i z uprzednio określoną grubością, który ma otwarte z boku wgłębienie z jednej strony pierwszego elementu łączącego, biegnące do wymienionej osi środkowej i mające szerokość równą grubości elementu łączącego, a w którym umieszczony jest drugi element łączący dla utworzenia złożonego zespołu łączącego z gniazdami promieniowymi w dwóch płaszczyznach.

Korzystnym jest także, w bardziej złożonych postaciach zabawki konstrukcyjnej, ze pierwszy łącznik ma gniazdo do przyjmowania elementu rozporkowego bezpośrednio naprzeciw wymienionego wgłębienia otwartego z boku, dzięki czemu w zestawie połączonych, pierwszego i drugiego elementu łączącego drugi element łączący ma gniazdo na ulokowanie elementu konstrukcyjnego w miejscu wgłębienia otwartego z boku w tym pierwszym elemencie łączącym.

Ponadto korzystnym jest, w bardziej złożonych postaciach zabawki konstrukcyjnej, że wgłębienie otwarte z boku zostało określone przez parę oddalonych od siebie, równoległych ścian prowadzących dla umieszczenia drugiego elementu łączącego, a ściany prowadzące mają pierwszy zespół zatrzaskowy, współpracujący z drugim zespołem zatrzaskowym na drugim elemencie łączącym dla utrzymania połączenia zestawu pary elementów złącznych.

Dalszą korzyścią we wszystkich bardziej złożonych postaciach zabawki jest to, że pierwszy element łączący ma wiele gniazd, z których każde zawiera parę ramion mocujących i ścianę czołową, przy czym ściany czołowe sąsiednich gniazd przylegają i łączą się w całość oraz co najmniej jedna z wymienionych ścian czołowych ma przerwę tworzącą szczelinę dla ułatwienia zewnętrznego ugięcia ścian prowadzących w trakcie zestawienia pierwszego i drugiego elementu łączącego przed sprzęgnięciem układu zatrzaskowego.

Korzystnym jest, że pierwszy element łączący ma gniazdo na umieszczenie elementu rozporkowego położone bezpośrednio naprzeciw wymienionego wgłębienia z otwartym bokiem oraz ostatnio wymienione gniazdo ma ścianę czołową z przerwą.

Korzystnym jest także, w bardziej złożonych postaciach zabawki, że wgłębienie otwarte z boku ma wewnątrz zespół zatrzaskowy pierwszego typu, oraz części pierwszego elementu łączącego położone diametralnie naprzeciw tego wgłębienia z otwartym bokiem, które jest ukształtowane z zespołem zatrzaskowym drugiego typu sprzęgającym się z zespołem zatrzaskowym pierwszego typu dla blokującego sprzęgnięcia pary elementów łączących w zestawie.

Korzystnym jest, że łącznik ma pierwszy i drugi elementy łączące, przy czym pierwszy element łączący ma rdzeń środkowy usytuowany wzdłuż osi środkowej elementu, wiele gniazd ułożonych promieniowo wokół wzdłużnej osi środkowej dla umieszczenia elementów rozporkowych, przy czym element łączący jest płaski i z uprzednio określoną grubością oraz ma otwarte z boku wgłębienie z jednej strony pierwszego elementu łączącego biegnące do osi środkowej i mające szerokość równą grubości elementu łączącego, w którym umieszczony jest drugi element łączący zespołu łączącego z gniazdami promieniowymi w dwóch płaszczyznach, ponadto pierwszy element łączący ma wiele gniazd, z których każde zawiera parę ramion mocujących i ścianę czołową, ściany czołowe sąsiednich gniazd przylegają i łączą się w całość przy czym co najmniej jedno z wymienionych gniazd usytuowane jest bezpośrednio naprzeciw wgłębienia z otwartym bokiem a pozostałe gniazda ułożone są po tej samej stronie płaszczyzny zawierającej wgłębienie z otwartym bokiem i jedno gniazdo, przy czym pierwszy element łączący jest łączony z drugim elementem łączącym a drugi element łączący ma płaszczyznę zawierającą osie jego

170 691 gniazd, które to gniazda pierwszego elementu łączącego wystają w płaszczyźnie tego drugiego elementu złącznego i/lub na jedną stronę płaszczyzny tego drugiego elementu złącznego pod kątem prostym.

Korzystnym jest, że drugi element łączący jest ukształtowany tak samo jak pierwszy element łączący, a ich połączenie formuje naroże konstrukcyjne o kącie prostym.

Korzystnym jest także, że drugi element łączący ukształtowany z gniazdami leżącymi pod kątem większym niż 180° formuje połączenie konstrukcyjne o kształcie litery T i, że drugi zespół blokowania zawiera przeciwległe elementy typu żebrowego na odległych od siebie ramionach mocujących a czwarty zespół blokujący zawiera dostosowującą bruzdę pierścieniową na przeciwległych częściach końcowych elementów rozporkowych, przy czym elementy typu żebrowego są ustawione poprzecznie do osi gniazda dla umieszczenia, odpowiadającej kształtem bruzdy pierścieniowej w trakcie bocznego wkładania części końcowych pomiędzy parę ramion mocujących.

Ponadto korzystnym jest, że gniazdowo uformowany profil obejmuje ścianę czołową stanowiącą całość z ramionami mocującymi i oddaloną od elementów typu żebrowego, elementy rozporkowe mające powierzchnie czołowe oddalone od odpowiadającej kształtem bruzdy pierścieniowej, przy czym odstęp pomiędzy elementami typu żebrowego i ścianą czołową jest nieznacznie mniejszy niż odstęp pomiędzy odpowiadającą w kształcie bruzdą pierścieniową i powierzchnią czołową.

Korzystnym jest również, że drugi zespół blokowania zawiera układ blokujący typu żebrowego na jednej z części gniazdowo uformowanego profilu, lub na elemencie rozporkowym i odpowiadającą kształtem bruzdę pierścieniową na drugiej części, lub elemencie.

Dalszą korzyściąjest to, że gniazdowo uformowany profil ma zamknięty koniec utworzony przez ścianę czołową, element rozporkowy ma powierzchnię czołową, drugi i czwarty zespół blokujący jest umieszczony w położeniu dla wywierania naporu na powierzchni czołowej dociskając ją do ściany czołowej.

Korzystne jest, że zabawka ma wspólną część łącznika włączając część piasty z poprzecznym otworem o rozmiarze i w kształcie dla osiowego umieszczenia elementu rozporkowego i określenia osi piasty, przy czym oś piasty ułożona jest pod kątem prostym do osi gniazda i faktycznie przecina oś oraz łącznik zawierający pojedynczy gniazdowo ukształtowany profil związany jednolicie z pojedynczą częścią ukształtowania piasty.

Korzystnym jest, że zabawka ma łącznik, który zawiera parę gniazdowo ukształtowanych profili związaną jednolicie z pojedynczą częścią ukształtowania piasty, przy czym gniazdowo ukształtowane profile są rozmieszczone przeciwległe i są w linii wzdłuż wspólnej osi gniazda.

Korzystnym jest także, że łącznik zawiera wiele n gniazdowo ukształtowanych profili, przy czym każdy z gniazdowo ukształtowanych profili jest w linii wzdłuż odpowiednich osi gniazd rozstawionych w przybliżeniu co 45° względem sąsiedniej osi gniazda i wszystkie z tych osi przecinają się ze sobą faktycznie w osi piasty, gdzie n jest liczbą całkowitą pomiędzy 2 i 8.

Korzystnie jest, że każdy gniazdowo ukształtowany profil jest rozstawiony na ustalonej, uprzednio określonej odległości d od osi piasty dla utrzymania elementu rozporkowego w jakimś gniazdowo ukształtowanym profilu ze skrajnym końcem elementu rozpórkowego oddalonym o ustaloną, równomierną odległość od osi piasty.

Korzystnym jest również, że zabawka zawiera szereg elementów rozporkowych o stopniowej długości oraz w którym w układzie n różnych długości, każda długość rozporki jest określona według zależności

Lx ^lAMj^Dmn-^dhgdzie

L_x = długość x^teJ rozporki z szeregu do 1 do n,

D_min = odstęp pomiędzy tymi osiami piast dwóch elementów złącznych połączonych za pomocą najkrótszego elementu rozporkowego z szeregu, d = odległość od osi piasty do ściany czołowej gniazdow ukształtowanego profilu.

Korzystnym jest, że ramiona mocujące są ukształtowane z występami typu żebrowego przechodzącymi poprzecznie względem osi gniazda i wystającymi do wewnątrz w kierunku osi gniazda, natomiast element rozporkowy jest ukształtowany z przeciwległymi, wzdłużnie bieg10

170 691 nącymi bruzdami na uprzednio określonym obszarze pomiędzy jego końcami, przy czym element rozporkowy wciśnięto w gniazdo w położeniu pod kątem 90° do osi gniazda z występami typu żebrowego włożonymi w przeciwległą parę wymienionych bruzd.

Korzystnym jest także, że zabawka ma łącznik, który ma ukształtowany jednolicie występ napędu wystający na bok, przy czym ten łącznik ma występy typu żebrowego na mocujących ramionach i jest zamontowany na elemencie rozporkowym z występami typu żebrowego tego łącznika umieszczonymi w przeciwległych bruzdach elementu rozporkowego, z elementem rozpórkowym pod kątem prostym do osi gniazda a dodatkowy element jest mocowany na elemencie rozpórkowym przy czym dodatkowy element ustawiono przylegle do łącznika a występ napędu jest sprzężony napędowo z sąsiednią częścią elementu dodatkowego.

Wreszcie korzystnym jest, że element dodatkowy zawiera kołowy element typu koła z częścią obręczową i częścią piastową, przy czym część piastowa ma otwór piasty dla włożenia elementu rozporkowego, element typu koła ma otwór napędowy położony na uprzednio określonej odległości promieniowej na zewnątrz od środka piasty, dla włożenia występu napędu łącznika, przy czym element typu koła ma skierowaną na zewnątrz pierścieniową bruzdę w wymienionej obręczy.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia element złączny zabawki typu piasty z wybranymi elementami konstrukcyjnymi przyłączonymi do niego, w rzucie z góry, częściowo w przekroju, fig. 2 - fragmentaryczną część elementu złącznego z fig. 1 w znacznym powiększeniu w widoku perspektywicznym, fig. 3 - fragmentaryczny widok, w powiększeniu, części końcowej elementu konstrukcyjnego typu rozporki, fig. 4 - przekrój poprzeczny wzdłuż linii 4-4 z fig. 3, fig, 5, 6 i 7 - kolejne rzuty, ogólnie wzdłuż linii 7-7- z fig. 1 pokazujące etapy bocznego wkładania zatrzaskowego elementu konstrukcyjnego w gniazdo elementu złącznego z fig. 1, fig. 8 i 9 - odpowiednio przekroje poprzeczne ogólnie wzdłuż linii 8-8,9-9 z fig. 1, w powiększeniu, fig. 10 - element konstrukcyjny typu rozporkowego w rzucie z góry, fig. 11 - znacznie powiększony, fragmentaryczny widok perspektywiczny pokazujący element konstrukcyjny z fig. 10 zainstalowany w gnieździe elementu złącznego pod kątem prostym do normalnej orientacji promieniowej, fig. 12 - przekrój poprzeczny ogólnie wzdłuż linii 12-12 z fig. 11, fig. 13 - adaptacyjny element blokowy w widoku perspektywicznym od spodu, dla połączenia tej zabawki konstrukcyjnej z pewnymi popularnymi zabawkami konstrukcyjnymi typu klocków, fig. 14 - rzut z góry częściowo w przekroju klocka adaptacyjnego z fig. 13, fig. 15 - zespół z fig. 14 w rzucie z góry, fig. 16 - zespół pary zmodyfikowanych elementów złączonych ze sobą w widoku perspektywicznym, fig. 17 elementy składowe zespołu z fig. 16 w rzucie w rozłożeniu, fig. 18 - fragment elementu złącznego z fig. 16 w widoku perspektywicznym w znacznym powiększeniu, fig. 19 - zespół z fig. 16 w rzucie z góry, fig. 20 - powiększony przekrój fragmentaryczny ilustrujący sposób w jaki element konstrukcyjny z fig. 19 jest wkładany w niektóre gniazda elementu złączonego, fig. 21 - pojedyncze gniazdo elementu złączonego w rzucie bocznym, zbudowane do przyjęcia jednego elementu rozporkowego ustawionego osiowo we wgłębieniu uformowanego gniazda i drugiego elementu rozporkowego w ułożyskowaniu piasty, umieszczonego pod kątem prostym do niego, fig. 22 - dwuelementowy łącznik w rzucie bocznym, fig. 23-29 - inne postacie elementów złącznych, fig. 30 - widok grupowy ilustrujący serię elementów rozporkowych o stopniowanej długości a także zależność długości danego elementu rozporkowego z serii w stosunku do mniejszych elementów rozporkowych połączonych współosiowo razem przez element łączący, fig. 31 - znacznie powiększony rzut ilustrujący część gniazda elementu złącznego w przekroju poprzecznym połączonego z elementem rozpórkowym, fig. 32 - zespół elementów złącznych i rozporkowych w rzucie z góry, ustawionych w trójkątne podzespoły o wzrastającym rozmiarze, fig. 33 - widok z góry na pas przegubowy, lub konstrukcję gąsienicy zbudowaną z wielu pojedynczych zespołów złącznych i wielu elementów rozporkowych zamontowanych w nich poprzecznie, fig. 34 - przekrój poprzeczny wzdłuż linii 34-34 z fig. 33, fig. 35-39 różne rzuty ilustrujące odmienne formy elementu złącznego, które mogą być łączone w zespoły z podobnym elementem złącznym, fig. 40, 41 - element połączeniowy z rodzaju pokazanego na fig. 35-39, w postaci zespołu z elementem złącznym z rodzaju pokazanego na fig. 16-20, fig. 42 - widok perspektywiczny elementu napędu zbudowanego dla poprzecznego przyjęcia elementu rozporkowego służącego jako oś i zaopatrzonego w występ napędu, fig. 43 - rzut z góry elementu napędu z fig. 43 pokazujący element rozporkowy umocowany poprzecznie do niego, fig. 44 - rzut podobny do fig. 43 pokazujący również element złączny mieszczący element rozporkowy w złączeniu napędowym przy obracaniu się w nim, fig. 45 - rzut z góry elementu tworzącego koło i krążek, fig. 46 - rzut boczny elementu typu opony, dostosowanego do zestawienia z elementem z fig. 45, zaś fig. 47,48 przedstawiają przekroje poprzeczne wzdłuż linii 47-47, 48-48, odpowiednio z fig. 45, 46.

Zabawka zawiera element połączeniowy w postaci piasty 10 pokazany szczegółowo na fig. 1. Element połączeniowy obejmuje cylinder piasty środkowej 11 i promieniowe ramiona 12. Postać zilustrowana przewidziana jest do połączenia ośmiu, rozmieszczonych promieniowo elementów rozporkowych 13.

Ramiona promieniowe 12 wspieraj ą układ ośmiu gniazd 14, z których każde zawiera ścianę czołową 15 i przesunięte na bok, przeciwległe ramiona mocujące 16. Gniazda 14 są rozstawione promieniowo względem osi środkowej 17 łącznika, a poszczególne pary ramion mocujących 16 są celowo ustawione po przeciwnych stronach promieniowej osi gniazda, w kierunku równoległym do tej osi promieniowej.

Ramiona mocujące 16 zaopatrzone są na ich części zewnętrznej we wklęsłe bruzdy 18, współosiowe z osią promieniową 19 gniazda i biegnące od krańcowych czół zewnętrznych 20 elementu mocującego na odpowiednią odległość w kierunku ściany czołowej 15 gniazda, zwykle do około połowy tej długości.

Elementy rozporkowe 13 mają kształt walcowy na swoich końcach. Elementy rozporkowe 13 mogą mieć średnicę nominalną, na przykład około 3,1 mm współpracującą z wklęsłymi bruzdami 18 ramion mocujących ukształtowanych na średnicy tego samego wymiaru.

Łuki wklęsłe bruzd 18 przedstawione są na fig. 5. Zwężają one przejście wejściowe 21 do wymiaru nieznacznie mniejszego niż średnica nominalna wynosząca 3,1 mm elementu rozporkowego 13. Wymiar przejścia wejściowego 21 lub otwarcia jest rzędu 2,6 mm. Stosownie do tego celowe jest urządzenie brzegów bocznych 22 ramion mocujących odchylających się od tego wąskiego przejścia wejściowego 21 do zewnętrznej powierzchni bocznej 23 ramienia mocującego. Odpowiedni jest kąt odchylenia około 15°. Ułatwia to boczne włożenie elementu rozporkowego 13 w bruzdy 18 powodując boczne przesunięcie i odciągnięcie ramion mocujących 16. Po ulokowaniu elementu rozporkowego w bruździe 18 ramiona mocujące 16 przylegają ściśle do elementu rozporkowego utrzymując go na miejscu.

Każde z ramion mocujących 16 jest zaopatrzone w występy blokujące 24, celowo w układzie półwalcowym, przebiegające pod kątami prostymi do osi promieniowej gniazda wyznaczonego przez ramiona mocujące. W konstrukcji zilustrowanej występy 24 mają jednolity przekrój poprzeczny i przechodzą od jednej krawędzi ramion mocujących 16 do drugiej, jak najlepiej pokazano w powiększonym widoku perspektywicznym na fig. 2.

Występy blokujące 24 są oddalone na zewnątrz w kierunku promieniowym w niewielkiej odległości od ściany czołowej 15 gniazda i wyznaczają w niej wgłębienie 25 na umieszczenie kołnierza przy czole wewnętrznym czy bazowym gniazda.

Jak pokazano na fig. 3 koniec każdego z elementów rozporkowych 13 jest ukształtowany tak, że wzdłużny przekrój poprzeczny części końcowej jest w przybliżeniu taki sam jak wzdłużny przekrój poprzeczny gniazda 14 wzdłuż jego osi promieniowej w płaszczyźnie równoległej do płaskich boków elementu złącznego. Elementy rozporkowe 13 zawierają walcowe kołnierze czołowe 26 takiego rozmiaru i kształtu, że wchodzą we wgłębienie kołnierzowe 25 gniazda. Bezpośrednio w sąsiedztwie walcowego kołnierza czołowego 26 jest pierścieniowe wgłębienie 27 o przekroju półokrągłym i ukształtowaniu dopasowanym do umieszczenia w zwężonej przestrzeni pomiędzy przeciwległymi występami blokującymi 24. Bezpośrednio w sąsiedztwie pierścieniowego wgłębienia 27 jest walcowa część mocująca 28 dostosowana do ulokowania we wklęsłej bruździe 18 i do obciśnięcia przez zewnętrzne części ramion mocujących 16. Długość osiowa części mocujących 28 celowo odpowiada efektywnej długości bruzdy 18. Walcowy kołnierz 26 może mieć długość osiową, na przykład 1,58 mm. Pierścieniowe wgłębienie 27 i występy blokujące 24 mogą mieć typowo promień w przybliżeniu 1,58 mm. Dla elementów

170 691 konstrukcyjnych o nominalnej średnicy 3,1 mm odpowiednia długość całkowita dla gniazd mocujących 14 wynosi około 4,4 mm.

Typowa postać elementu rozporkowego 13 jest pokazana na fig. 10. Element ten może mieć oczywiście każdą długość, a typowy zestaw zabawki konstrukcyjnej uwzględniającej zasady tego wynalazku będzie wykorzystywał dużą liczbę takich elementów o różnych stosowanych długościach. Części 38 elementu rozporkowego pomiędzy odpowiednimi częściami końcowymi 30 są szczególnie korzystnie ukształtowane z przekrojem poprzecznym w kształcie litery X, zawierającym żebra 31 rozciągające się promieniowo, zwykle w 90° odstępach kątowych i korzystnie z powierzchniami zewnętrznymi 32 tych żeber 31 leżącymi na walcowej obwiedni elementu określonej przez walcowe części końcowe 30.

Wymiarując właściwie grubość 33 żebra 31 i nieznacznie ścinając ukośnie jego zewnętrzne części 34 ścianki bocznej, możliwe jest boczne wepchnięcie elementu rozporkowego do otwartego końca promieniowego gniazda 14, jak pokazano na fig. 11 i 12, lokując występy we wgłębieniach 39 pomiędzy sąsiednimi żebrami.

Przekrój poprzeczny w kształcie litery X elementu konstrukcyjnego może być cyklicznie przerywany przez jedną lub więcej par części walcowych 35 oddalonych od siebie o odległość w przybliżeniu równą wymiarowi szerokości 36 ramion mocujących 16. Po uchwyceniu elementu konstrukcyjnego w położeniu zablokowanym w występach 24, jak pokazano na fig. 11 i 12, element konstrukcyjny jest blokowany osiowo, bocznie i obrotowo na miejscu. Inaczej też, jeśli element konstrukcyjny jest wstawiony z boku do promieniowego gniazda 14 jednym ze swoich pól 37, w których są szeroko rozstawione sąsiednie części cylindryczne 35, to jest możliwe ustawienie położenia elementu konstrukcyjnego wzdłuż jego osi w zakresie ograniczeń.

W szczególności korzystnym wykonaniu wynalazku szerokość żeber 31 może być rzędu 2,4 mm, ścięta zbieżnie na częściach zewnętrznych, jak przedstawiono zwłaszcza na fig. 4. Jest zrozumiałe, że ukształtowanie elementu rozporkowego 13 w kształcie litery X nie jest ograniczone w zasadzie do zastosowania dwóch par żeber. Na przykład, mogą być trzy pary żeber ustawionych co 60° w kątowym rozstawieniu. Stosownie do tego określenie w kształcie litery X stosowane w niniejszym opisie będzie interpertowane jako obejmujące takie wykonania.

Jak przedstawiono na fig. 13-15 zabawka zawiera element pośredni 40, ukształtowany jako klocek, który dostosowano do sprzęgania elementów rozporkowych z rodzaju konwencjonalnych klocków i elementów zabawki konstrukcyjnej według tego wynalazku.

Na figurze 14 i 15, na przykład elementy 41,42 są elementami konstrukcyjnymi z rodzaju klocków znanego typu, zbudowanych w postaci klocków z otwartym bokiem na wierzchu ściany 44 i ścianami bocznymi 45-48 tworzącymi otwarte wgłębienie 49. Ściana wierzchnia 44 jest zaopatrzona w wiele (osiem na ilustracji) krótkich walcowych występów 50. Są również wydłużone trzy słupki cierne 51 przebiegające we wgłębieniu od wierzchniej ściany 44. Według znanego projektu elementów konstrukcyjnych typu klockowego 41, 42 wymiary wewnętrzne wgłębienia 49 są takie, żeby ciasno pasowały wokół zewnętrznych występów 50. Dodatkowo słupki cierne 51 tak zwymiarowano, aby były styczne do boków występów 50 po umieszczeniu klocka konstrukcyjnego na wierzchu drugiego. Umożliwia to, w znany sposób, zestawienie poprzez tarcie wielu klocków konstrukcyjnych tworzących złożoną budowlę.

Element pośredni 40 w postaci klocka zawiera ścianę wierzchnią 52 i ściany boczne 53. Klocek pośredni 40 przedstawiony na fig. 13 ma układ kwadratowy, ale wynalazek nie ogranicza się tylko do tej postaci. Z wierzchniej ściany 52 wystają cztery wydłużone występy walcowe 54 o średnicy i rozstawieniu odpowiadającym krótkim występom kołowym 50 klocków konstrukcyjnych 41, 42. Te walcowe występy 54 mogą być włożone do otwartego wgłębienia 49 klocka konstrukcyjnego i mają celowo długość odpowiadającą ogólnie głębokości wgłębienia 49.

Tulejka pośrednia 55 usytuowana jest od spodu wierzchniej ściany 52 poprzez otwarte wgłębienie 56 w klocku pośrednim. Wewnętrzna średnica tulejki pośredniej 55 jest taka, aby ciasno wchodziła część końcowa 30 elementu rozporkowego 13, jak pokazano na fig. 14. Tulejka pośrednia 55 jest cofnięta poniżej otwartej krawędzi 57 bocznych ścian klocka pośredniego tak, że klocek pośredni może być zestawiony z konwencjonalnymi klockami konstrukcyjnymi w inny znany sposób.

170 691

Element łączący 70 pokazany na fig. 16, 17 ma konfigurację płatka śniegu elementu opisanego wyżej i ma wiele cech konstrukcyjnych wspomnianego poprzednio elementu, ale jest szczególnie zmodyfikowany i przystosowany do zestawienia z drugim elementem złącznym podobnie ukształtowanym i ułożonym pod kątem prostym do niego. Element łączący 70 jest ukształtowany jako płaski element otwarty, zwykle o grubości około 3,1 mm. Element łączący 70 ma w swoim środku pełny, półwalcowy rdzeń 71. Ściany prowadzące 72, 73 biegną równolegle od przeciwnych stron rdzenia 71 w oddaleniu od siebie.

Rozstawienie pomiędzy tymi ścianami prowadzącymi 72,73 jest faktycznie równe grubości elementu łączącego 70, umożliwiając wprowadzenie drugiego takiego elementu do wgłębienia 74 określonego przez oddalone od siebie ściany prowadzące 72,73 i płaską ścianę poprzeczną 75, która tworzy jedną stronę rdzenia 71 i jest położona na płaszczyźnie osiowej przechodzącej poprzez element łączący.

Promieniowo wychodzi na zewnątrz z rdzenia wiele elementów 76-78 typu ramion wspornikowych, które łączą się na swoich zewnętrznych końcach ze ścianami czołowymi 79, 80. W zilustrowanym układzie ściany 79, 80 określają siedem boków ośmiokątnej konstrukcji, z otwartym ósmym bokiem dla utworzenia wgłębienia 74. Jak jest widoczne na fig. 17, kilka ścian 79 przechodzi w sposób ciągły od jednego ramienia do drugiego (lub z ramienia do ścian prowadzących 72,73). Ściana 80, która leży bezpośrednio naprzeciw wgłębienia 74 jest jednak utworzona ze szczeliną 81, której działanie będzie dalej wyjaśnione w niniejszym opisie.

Każda ze ścian 79, 80 tworzy ścianę czołową gniazda 82 mieszczącego element rozporkowy (w przypadku ścian 79), lub gniazda 83 (w przypadku ściany przerwanej 80). Każde z gniazd jest wyznaczone przez parę przeciwległych elementów mocujących 84 zaopatrzonych we wnętrzu w półcylindryczne występy blokujące 85, które biegną pod kątami prostymi do ogólnej osi promieniowej gniazda. Występy blokujące w połączeniu ze ścianami bazowymi 79, 80 wyznaczają wgłębienie 86 dla ulokowania kołnierza. Części zewnętrzne elementów mocujących 84 ukształtowano z wklęsłymi bruzdami 87, współosiowymi względem ogólnej osi promieniowej 88 gniazda.

Jak pokazano na fig. 19, elementy rozporkowe 90 zaopatrzono w cylindryczne zakończenia kołnierzowe 91, przyległe bruzdy pierścieniowe 92 i części walcowe 93 przystosowane do ciasnego wprowadzenia do wklęsłych bruzd 87 elementów mocujących. Element rozporkowy 90 (czasem określany jako rozporka) jest zestawiany zwykle z elementem łączącym 70 poprzez boczny nacisk do jednego z wgłębień 82. Boczne wejście do wgłębienia 82 jest częściowo zamknięte przez wąski przekrój gardzielowy, wyznaczony przez górne i dolne krawędzie 94 walcowych bruzd 87. Przewidziano odchylone powierzchnie prowadzące 95 dla ułatwienia bocznego wkładania elementów konstrukcyjnych.

Ukształtowanie gniazd i rozporek jest szczególnie korzystne w tym, że po włożeniu końca rozporki w gniazdo płaskie czoło kołnierza 91 a tej rozporki jest sprężyście i mocno naciskane do czołowej powierzchni płaskiej ściany 79 (lub 80) gniazda. Układ ten zwiększa znacznie stateczność i sztywność zestawu części. Ta celowa współzależność osiągnięta jest za pomocą nieznacznego przesunięcia występów blokujących 85 w kierunku czołowej ściany 79 względem normalnego położenia bruzdy 92 rozporki. W ten sposób po zatrzaśnięciu rozporki w położeniu zestawionym jest ona automatycznie dociskana do dna gniazda naciskając mocno na płaskie ściany 91a i 79a.

Na figurze 17, odnośnik cyfrowy 70a oznacza drugi element łączący taki sam jak element łączący 70, ale tak zorientowany, że jego płaszczyzna główna leży pod kątem prostym do elementu 70, oraz że jego bok wgłębiony (nie pokazany na fig. 17) jest zwrócony do wgłębienia 74 elementu 70. Gdy te dwa elementy 70, 70a zostaną zsunięte razem w kierunku strzałki 96 to część złączki na lewo od powierzchni czołowej 75 zostanie objęta wgłębieniem elementu łączącego 70a. Podobnie wgłębienie 74 elementu 70 obejmuje prawą stronę elementu 70a. Złożony zestaw tych dwóch elementów łączących 70,70a jest widoczny w widoku perspektywicznym na fig. 16. Zestaw złączek zapewnia promieniowo ustawione wgłębienia na pomieszczenie rozporek w dwóch płaszczyznach tak, że możliwości konstrukcyjne tego systemu są znacznie powiększone.

170 991

Dla solidnego umocowania tych dwóch elementów łączących 70, 70a we wzajemnym układzie utworzono na odpowiadających częściach współpracujące żebra i bruzdy. Ściany prowadzące 72, 73 zaopatrzone są w zatrzaskowe bruzdy poprzeczne 97. Ustawione są one do przyjęcia stosownie położonych na przeciwnym elemencie złącznym zatrzaskowych żeber 98. Żebra te są ukształtowane, jak wskazano na fig. 17, na promieniowych ramionach 77. W trakcie zestawienia pary elementów złącznych 70,70a, gdy 98 dojdą do zewnętrznych zakończeń ścian prowadzących 72, 73, ściany prowadzące zostaną elastycznie przesunięte na zewnątrz o odległość wystarczającą do zmieszczenia żeber. Te sprężyste przesunięciejest ułatwione dzięki małej szczelinie 81 w cofniętej ścianie 80. W ten sposób w trakcie zestawiania przeciwne połówki podzielonej ściany 80 są przesuwne do siebie ułatwiając przesunięcie na zewnątrz ścian prowadzących 72, 73. Działanie takie, jak stanie się zrozumiałe, następuje jednocześnie w obu elementach złącznych 70, 70a.

Jednopłaszczyznowy element złączny uwidoczniony na fig. 1 -5 jest utworzony z symetrycznym układem ośmiu gniazd na pomieszczenie rozporek. Z drugiej strony poszczególne elementy połączeniowe 70, 70a są utworzone z jednym gniazdem mieszczącym połączenia. Pomimo tego po zestawieniu tych dwóch elementów, jak przedstawiono na przykład na fig. 16, każdy element złączny wnosi w rezultacie gniazdo dla pomieszczenia rozporki do drugiego elementu złącznego tak, że w każdej płaszczyźnie znajdują się cztery pary przeciwległych gniazd.

Po zestawieniu dwóch elementów złącznych w sposób pokazany na fig. 16 trzy przeciwległe pary gniazd na każdym elemencie złącznym są otwarte i dostępne dla bocznego wsadzenia rozporki 90. Jednakże w przypadku jednej z przeciwległych par gniazd 83, 83a, wykluczone jest normalne włożenie z boku rozporki przez bezpośrednio przyległy i biegnący na zewnątrz element mocujący 84 należący do przeciwnego elementu połączeniowego tego zestawu.

Włożenie elementu rozpórkowego 90 w gniazda 83, 83a częściowo niedostępne jest ułatwione ze ze względu na przeciętą ścianę wgłębienia 80. Przecięcie 81 umożliwia ograniczone przemieszczenie na zewnątrz przyległych ramion mocujących 84, umożliwiając wprowadzenie elementu rozpórkowego ruchem dźwigniowym zilustrowanym schematycznie na fig. 19 i 20.

Odnosząc się do fig. 19 położenie rozporki 90 pokazane linią przerywaną odwzorowuje typowe położenie początkowe przed włożeniem rozporki w gniazdo 83a elementu złącznego 70a. Powierzchnia czołowa 100 rozporki znajduje się przed powierzchnią zewnętrzną 101 przyległego ramienia mocującego i służy w pewnym stopniu jako prowadzenie dla rozporki wpychanej z boku w gniazdo, utrzymując ogólne położenie kątowe pokazane na fig. 19.

W trakcie tej czynności występuje początkowe przemieszczenie zewnętrzne przeciwległych ramion mocujących dzięki przecięciu 81, które otwiera się szerzej niż normalnie. W dodatku ściana prowadząca 72 wgłębienia ugina się nieznacznie na zewnątrz i jest to wsparte działaniem dźwigniowym rozporki 90 w kierunku strzałki 102 z fig. 19. Powoduje to wyważanie o powierzchnię prowadzącą 101 tak, że przyległe ramię mocujące 84 przesuwa się w kierunku strzałki 103 na fig. 20. Dźwignia rozporki działa, aż czoło kołnierzowe rozporki nie wskoczy na miejsce we wgłębienie, jak pokazano liniami ciągłymi na fig. 19. Wyjęcie rozporki z jednego z wielu zblokowanych gniazd 83, lub 83a jest realizowane, mówiąc ogólnie w odwrotny sposób.

Jak pokazano na fig. 31 ukształtowanie wgłębień utworzonych w gnieździe 150 i na rozporkach 140 jest korzystnie takie, że środek krzywizny żeber 130, 131 jest położony na osi 151 przesuniętej od powierzchni 152 czoła 125 o odległość trochę mniejszą niż przesunięcie pomiędzy osią 153 obejmującą środek krzywizny pierścieniowej bruzdy 147 i powierzchnią czołową 154 elementu rozpórkowego. W rezultacie po wciśnięciu bocznym elementu rozpórkowego pomiędzy chwytającymi ramionami 126, 127 w położenie zamocowania we wgłębieniu 150, żebra 130, 131 są dociskane przez boczne części pierścieniowej bruzdy w taki sposób, że dociskają mocno powierzchnię czołową rozporki 154 do powierzchni 152 ściany czołowej gniazda. Dzięki mocnemu dociskaniu tych dwóch powierzchni przekazywany jest na zestaw rozporki i elementu złącznego pożądany stopień sztywności.

Elementy złączne mogą być utworzone w szerokim zakresie rodzajów i stylów mających od jednego do wielu wgłębień 150 tworzących gniazdo. Elementy złączne mające więcej niż

170 691 jedno wgłębienie są korzystnie rozmieszczone co 45°, albo odległości między nimi stanowią wielokrotność tego kąta.

Wynalazek nie ogranicza się tylko do takiego rozmieszczenia wgłębień.

Na figurze 21 przedstawiono element złączny z pojedynczym wgłębieniem 160. Zawiera on część piasty 161 określonej przez walcową ściankę 162. Średnica wewnętrzna walcowej piasty jest w przybliżeniu średnicą walcowej obwiedni utworzonej na elementach rozporkowych 140. Średnica tej walcowej obwiedni odpowiada średnicy walcowych części końcowych 146, 148 elementu rozporkowego, oraz również odległości od przeciwległych żeber 145. Element rozporkowy może być w ten sposób swobodnie włożony do walcowego otworu 163 piasty z małą tolerancją dla zapewnienia swobodnego obrotu i swobodnego ruchu wzdłużnego rozporek w walcowej piaście. Oś 164 walcowej piasty jest ustawiona pod kątem prostym do wzdłużnej osi 165 wgłębienia 150. Ściana 167, która tworzy ścianę czołową wgłębienia jest odsunięta od osi piasty 164 przy pomocy pary rozstawionych części żebrowych 166, które stanowią całość ze ścianą 167 i walcową piastą 162.

Zwykle elementy złączne mają z góry założoną jednakową grubość, aż do osi piasty 164. Korzystnie grubość ta jest w przybliżeniu równa średnicy elementów rozporkowych 140 w ich części walcowej. Stwierdzono, że grubość równa około 3 mm jest szczególnie pożądana dlatego, że umożliwia w większości przypadków zestawienie elementów złącznych obok siebie i na krzyż względem rozporek, na całej długości środkowej części rozporki bez pozostawienia faktycznie żadnej przestrzeni z każdej ze stron. Umożliwia to w rezultacie tworzenie konstrukcji z elementów pełnej ściany połączonych z poprzecznie umieszczoną rozpórką na całej szerokości części zasadniczej rozporki.

Element łączący przedstawiony na fig. 22 jest podobny do pokazanego na fig. 21, ale obejmuje parę wgłębień tworzących gniazdo 150 rozstawionych kątowo co 180° z osią wzdłużną poszczególnych wgłębień tworzących gniazdo ustawioną współosiowo i przecinającą oś piasty 172. Element złączny z fig. 22 jest szczególnie użyteczny dla połączenia końcami pary elementów rozporkowych w ustawieniu współosiowym jak przedstawiono na fig. 30. Z tego i innych względów odległość od osi piasty 172 do zewnętrznego czoła wgłębionej ściany czołowej (odpowiadającej powierzchni 152 na fig. 31) jest taka sama dla obu wgłębień elementu złącznego 170 z fig. 22 jak dla pojedynczego elementu złącznego 160 z fig. 21. Odległość ta jest oznaczona literą d na fig. 21 i 22. Ta geometryczna zależność jest również zastosowana do kilku wykonań elementów złącznych zilustrowanych w niniejszym opisie tak, że we wszystkich przypadkach element rozporkowy zamocowany we wgłębieniu tworzącym gniazdo elementu złącznego jest położony na ustalonej, uprzednio określonej odległości od środkowej osi piasty elementu złącznego.

Na figurze 23 pokazano element złączny 180, który również posiada dwa wgłębienia tworzące gniazda 150. Są one ustawione wzdłuż osi 181 przecinających się w osi piasty 182 ustawionej pod kątem prostym do nich. Budowa walca piasty, wgłębień 150, itd. jest taka sama jak opisana w odniesieniu do elementów złącznych 160 i 170. Jednak w wykonaniu z fig. 23 wgłębienia 150 mieszczące rozporki są rozstawione od siebie o kąt 45°.

W elementach złącznych 190, 200 odpowiednio z fig. 24 i 25 elementy złączne posiadają odpowiednio trzy i cztery wgłębienia 150 mieszczące rozporki, w każdym układzie ustawione wzdłuż osi przecinających się z osią piasty 192, 2021 rozstawione kątowo co 45°. Jak przedstawiono na rysunku, fig. 23-25 pokazują elementy złączne zawierające pośrednie, umieszczone promieniowo ściany 183, 193, 203 podobne do ramion wspornikowych, które biegną promieniowo względem osi piast 182, 192, 202 i łączą się całościowo ze ścianami czołowymi przyległych wgłębień 150. Z drugiej strony ściany zewnętrzne wchodzą stycznie w odpowiednie walce piast 185, 195, 205.

Na figurze 26-28 elementy złączne 210,220,230 ukształtowano odpowiednio z pięcioma, sześcioma i siedmioma wgłębieniami 150 mieszczącymi rozporki, każde ustawione wzdłuż osi przecinającej i biegnącej promieniowo od osi piast 212, 222 lub 232. Kilka osi wgłębień 211, 221 i 231 rozstawiono od siebie w kątowej odległości co 45°, jak w przypadku złączy z fig. 23-25. Korzystnie w każdym z elementów złącznych z fig. 26-28 zewnętrzne części ścian 214, 224, 234 są ustawione stycznie z walcami piast 215, 225, 235, zarówno ze względów estetycz16

170 691 nych jak i funkcjonalnych. Ściany 214 elementu złącznego 210 zapewniają, na przykład w połączeniu z ciągłą ścianą towarzyszącego wgłębienia tworzącego gniazdo, szeroką, płaską powierzchnię do wsparcia elementu złącznego i/lub płaską powierzchnię wyznaczającą zewnętrzny brzeg budowli.

Element złączny 240 z fig. 29 ma faktycznie układ pokazany na fig. 1, ale tu jest ukształtowany jako część serii elementów złącznych wspólnych wymiarów. ,Z tego względu odległość d od osi piasty 242 do czoła każdej ze ścian wgłębienia jest tą samą jednakową odległością jak w innych zilustrowanych postaciach elementów złącznych.

W odniesieniu do fig. 30 i 32 zabawka według wynalazku korzystnie obejmuje w sobie elementy rozporkowe 140 o różnej stopniowej długości, według uprzednio określonego szeregu rozmiarowego tak, że elementy rozporkowe 140 o różnych rozmiarach w komplecie mogą być zestawione razem z uprzednio opisanymi elementami złącznymi dla utworzenia szeregu jednostkowych zestawów o konstrukcji trójkąta prostokątnego. Na fig. 30 pokazano szereg elementów złącznych 140a-140f obejmujący postępowo wzrastające długości. Przyrost długości jest taki, że po złączeniu każdych dwóch elementów rozporkowych danego rozmiaru z elementem złącznym dla utworzenia dwóch boków trójkąta prostokątnego, element rozporkowy następnej większej długości ma w przybliżeniu taki wymiar, że tworzy przeciwprostokątną tego trójkąta. Na przykład na fig. 32 połączono trójpozycyjny element złączny 190 pod kątem prostym z dwoma elementami rozporkowymi 140a najmniejszego rozmiaru tworząc boki trójkąta prostokątnego. Na fig. 32 pionowo ustawiony element rozporkowy 140a jest połączony z czteropozycyjnym elementem złącznym 200, a poziomo ustawiony element rozporkowy 140a łączy się z pięciopozycyjnym elementem złącznym 210. Element rozporkowy 140b stanowiący następny większy rozmiar od elementów podporowych 140a łączy się z elementami złącznymi 200,210, tworząc przeciwprostokątną małego trójkąta prostokątnego.

Na figurze 32 element 140b, który tworzy przeciwprostokątną pierwszego opisanego elementu konstrukcyjnego kąta prostego, oznaczonego przez liczbę odnośnikową 250, tworzy sam jeden bok elementu konstrukcyjnego trójkąta prostokątnego 260 większego rozmiaru. Z tego względu element złączny 200 jest połączony z drugim elementem rozporkowym 416 tej samej długości co rozporka 140b tworząc dwa boki trójkąta 260. Drugi element złączny 200, czteropozycyjny jest połączony do górnego końca elementu rozpórkowego 416, a element rozporkowy 140c, stanowiący trzeci element w szeregu długości, jest połączony z górnym łącznikiem 200 i wspomnianym uprzednio łącznikiem 210 i tworzy przeciwprostokątną trójkątnego elementu konstrukcyjnego 260. Jak to jest widoczne na fig. 32, para elementów rozporkowych 140c może z kolei tworzyć boki jeszcze większego zespołu konstrukcyjnego trójkąta prostokątnego 270, którego przeciwprostokątną jest utworzona przez następnym większego rozmiaru element rozporkowy 140d. Narastająco większe zespoły konstrukcyjne trójkąta prostokątnego mogą być zestawione w zakresie ograniczeń elementu rozporkowego o największej długości przewidzianego w komplecie.

W zabawce według wynalazku szereg długościowy elementów rozporkowych jest zgodny ze wstępnie określoną zależnością. Tak więc w systemie n różnych długości, każda długość rozporki określona jest według zależności:

Lx = (1,414)^(χ'^υ * D™ - (2 * d), gdzie

L_x - długość x‘J^J rozporki z od 1 do n,

D_mm =j odstęp pomiędzy osiami piasi dwóch eeementów złącznych z szeregu, d = odległość od osi paasty do ściany czołowej części ΐΛνΌΐνζ^υ gm<zsdo.

Znane jest zestawienie konstrukcji z zespołów trójkąta prostokątnego włączając w to konstrukcję, w których przeciwprostokątną jednego trójkąta zespołu stanowi bok drugiego i większego zespołu trójkąta prostokątnego. W systemie zabawki według wynalazku osiągnięto jednak unikatowe korzyści z projektu elementów złącznych i elementów rozporkowych do bocznego ulokowania zatrzaskowego zestawu elementów rozporkowych ze złączami. Umożliwia to montowanie i rozmontowywanie części z konstrukcji bez wywołania zmian odległości od środka do środka pomiędzy elementami złącznymi i punktami połączeniowymi. W ten sposób może być projektowana i zestawiana z wielką łatwością złożoną, sztywna i wielowymiarowa konstrukcja.

170 691

Jak pokazano na fig. 30 jest również korzystna zależność geometryczna pomiędzy stopniowaną długością elementów rozporkowych 140a-140f i elementami złącznymi, w których znajdują się wgłębienia tworzące gniazda rozstawione względem siebie pod kątem 180°. Obejmuje to w szczególności element złączny 170 (fig. 22), który jest elementem złącznym dwupozycyjnym mającym wgłębienia 150 ustawione współosiowo i zwrócone przeciwnie. Ten element złączny jest użyteczny jako złącze sprzęgające dla połączenia dwóch krótkich elementów rozporkowych dla utworzenia dłuższego zestawu rozporkowego. Po połączeniu jednego z elementów złącznych 170 (który może być dla wygody określany jako złącze sprzęgające) z dwoma elementami rozporkowymi danego rozmiaru, utworzony zestaw rozporkowy ma długość równą długości elementu rozporkowego powiększonej o dwie długości elementów rozporkowych połączonych przez złącze sprzęgające. W ten sposób, jak pokazano na fig. 30, dwa najkrótsze elementy rozporkowe 140a spleciono dla utworzenia zestawu rozporkowego o długości równej elementowi rozporkowemu 140c. Dwa elementy rozporkowe 140b z następnego rozmiaru sprzężono dla utworzenia zestawu rozporkowego o długości równej elementowi rozporkowemu 140d. Dodatkowe odpowiadające zestawy pokazano na fig. 30. Możliwe jest oczywiście łączenie złączem sprzęgającym 170 elementów rozporkowych o różnej długości, aby rozwinąć zestawy rozporkowe o długości różnej od standardowo uszeregowanej długości rozporkowej zilustrowanej na fig. 30,

Ponieważ wszystkie elementy złączne, bez względu na konfigurację, mają wspólny odstęp d, od osi piasty do powierzchni czołowej wgłębienia tworzącego gniazdo, to zależność przedstawiona na fig. 30 będzie taka sama w każdej sytuacji, w której elementy rozporkowe zmontowano ze złączkami o współosiowym ukierunkowaniu.

Fragment zabawki pokazany na fig. 33 i 34 zawiera wiele elementów złącznych 160 z pojedynczym wgłębieniem (fig. 21) połączonych z wieloma elementami rozporkowymi takimi, jak elementy 140c jak przedstawione na fig. 30. Pierwsza ilość (trzy na ilustracji) pojedynczego zespołu elementów złącznych 160 jest ułożona obok siebie w rozstawieniu na szerokość elementu złącznego i jest połączona obrotowo z elementem rozpórkowym 280 (fig. 34). Element rozporkowy 280 przechodzi poprzez otwór piasty 281, w którym mieści się swobodnie. Liczba odnośnikowa 282 jest, dla celów identyfikacji, przypisana do elementów złącznych pierwszej grupy. Na przemian z elementami złącznymi 282 są podobne elementy złączne, oznaczone liczbą odnośnikową 283. Elementy złączne 283 z częściami żebrowymi 130, 131, elementu złącznego ciasno włożonymi w bruzdy 144 elementu rozporkowego tak, aby mocno był uchwycony element rozporkowy. W ten sposób gdy poszczególne elementy złączne 282 poruszają się swobodnie względem elementu rozporkowego 280, to przemienne elementy złączne 283 są z nim umocowane sztywno, zarówno pod względem obrotu jak i przesuwania V następstwie takiego zestawienia otrzymujemy przegubową konstrukcję typu pasowego, która może być w postaci bez końca, lub o skończonej długości, według życzenia, oraz może być każdej odpowiedniej szerokości zgodnie z zamierzonym celem. Jak pokazano na fig. 33 skrajne końce elementów rozporkowych wystają na niewielką odległość z każdego brzegu zestawu typ pasowego.

Konstrukcje z rodzaju pokazanego na fig. 33, 34 mają bardzo różnorodne korzystne zastosowanie. Wśród nich jest tworzenie gąsiennic dla pojazdów gąsiennicowych takich jak spycharki, dźwigi, czołgi i tym podobne. Konstrukcje typu panelowego mogą również być zestawione do pełnienia rolki, w zabawce konstrukcyjnej, jako ściany, lub panele dachowe, na przykład powierzchni podłogowej i tym podobne. Zestaw wąski może być wykorzystany, na przykład jako element giętki typu liny.

Odnosząc się teraz do fig. 35-41, pokazano tam szczególnie korzystną postać elementu złącznego ułożonego w zespole z innym elementem złącznym podobnych cechach, dla zapewnienia zespołu połączeniowego zapewniającego sposób połączenia elementów rozporkowych rozchodzących się w wielu kierunkach płaszczyznowych.

Elementy łączące 310 zilustrowane na fig. 35 są utworzone z czteropozycyjnego gniazda 150 rozstawionego kątowo co 45°. Bezpośrednio naprzeciw jednej z pozycji gniazda 150a każdego elementu położone jest wgłębienie specjalne 311. Wgłębienie 311 jest określone przez rozstawione od siebie ściany boczne 312, 313 i ścianę spodnią 314. Ściany boczne 312, 313, są

170 691 rozstawione od siebie o odległość równą standardowej grubości elementu złącznego i są ustawione symetrycznie do płaszczyzny urojonej przechodzącej przez środek geometryczny elementu złącznego 310 i zawierającej oś środkową wzdłużną 315 położonego przeciwległe wgłębienia mieszczącego element rozporkowy.

Elementy łączące 310 są zaplanowane do zestawienia razem w sposób przedstawiony na fig. 35-37, z odpowiednimi częściami wgłębienia specjalnego 311 zwróconymi do siebie i płaszczyznami głównymi łączników ustawionymi pod kątami prostymi. Poszczególne elementy łączące 310 są dociskane razem, aż do łagodnego kontaktu ścian czołowych 314 wgłębień 311, tak, że poszczególne osie środkowe 315 każdego elementu leżą faktycznie na wspólnej płaszczyźnie.

Celowo każda ze ścian 312, 313 wgłębienia jest ukształtowana z poprzeczną bruzdą 316 dostosowaną dla umieszczenia, jako zatrzasku blokującego, żeber 317 wystających z przeciwległych boków ścian z ramionami wspornikowymi 319. Stosownie do tego po zestawieniu razem tych dwóch elementów są one stosunkowo sztywno zblokowane razem przed każdym nie zaplanowanym rozdzieleniem.

Jak przedstawiono na fig. 36 gdy ściany 312,313 zaczną zaczepiać o wystające żebra 317, ściany te zostaną rozsunięte na zewnątrz. Występowanie małej szczeliny 318 umożliwia łatwe przesunięcie do siebie ramion mocujących przeciwnego wgłębienia mieszczącego rozpórkę 150a, podczas gdy ściany 312, 313 są przesuwane na zewnątrz przez żebra 317. Po wciśnięciu tych części razem do ich położenia końcowego, ze ścianami czołowymi 314 ulokowanymi przed sobą, każdy z kompletów żeber 317 będzie umieszczony w każdym z kompletów rowków 316, faktycznie jak pokazano na fig. 37.

Zestaw elementów złącznych z fig. 35-39 zaplanowano dla podparcia elementów rozporkowych w każdym z dwóch kierunków płaszczyznowych ustawionych pod kątem prostym. Układ połączeniowy jest więc idealnie pasujący do zespołu zewnętrznego naroża konstrukcji, przedstawionego na fig. 38-39.

Element złączny 310 z rodzaju pokazanego na fig. 35-39 jest, na rysunku zestawieniowym fig. 40, przeznaczony do połączenia z drugim, siedmiopozycyjnym elementem łączącym 410. Element łączący 410 zawiera specjalne wgłębienie 411 umieszczone współosiowo i przeciwnie do wgłębienia 150a mieszczącego rozpórkę.

Zespół elementów łączących 310,410 dla utworzenia zestawu wielopłaszczyznowego jest wykonany w ten sam sposób opisany w odniesieniu do fig. 35-39. Zespół wynikowy ma układ w kształcie litery T, patrząc z góry jak widać na fig. 41, a przeznaczony jest do zamontowania elementów rozporkowych w każdym z trzech kierunków płaszczyznowych. W zespole w kształcie litery T z fig. 40,41, położenie górnego gniazda 150a nie jest dostępne dla nominalnego, bocznego zatrzaśnięcia zestawu z elementem rozporkowym, ze względu na obecność związanego elementu złącznego. Jednakże dzięki zapewnieniu szczeliny 318 w ścianie czołowej wgłębienia jest możliwe włożenie rozporki, początkowo pod kątem i jej instalacja za pomocą ruchu obrotowego, tak jak opisano w niniejszym uprzednio.Szczelina 318 umożliwia łatwiejsze rozsunięcie ramion mocujących 16 dla ulokowania obrotowego zestawu rozporki.

Jednakże w pewnych zastosowaniach może być wskazane zblokowanie elementu złącznego razem z rozpórką przechodzącą poprzez jej środkowy otwór piasty, dla zgodnego obrotu i/lub dla osiowego ustalenia położenia elementu złącznego wzdłuż elementu rozpórkowego. W tym celu zabawka zawiera element napędu taki, jak zilustrowano na fig. 42-44 rysunku, dla tarciowego i bezobrotowego zamocowania elementu rozporkowego. W zilustrowanej postaci elementu napędu zawiera klocek napędu 510 ukształtowany na wtryskarce z odpowiedniego tworzywa sztucznego i korzystnie zawierającego w sobie wgłębienie tworzące gniazdo 150 o uprzednio opisanej postaci. Obejmuje ono w szczególności przeciwległe występy żebrowe 130, 131 określające wąski obszar gardzieli pomiędzy ramionami mocującymi 16. W sąsiedztwie zwartego końca gniazda 150 klocek ma korzystnie zamontowany występ napędu 511 wystający na bok z jednej strony czołowej 512, ogólnie równolegle do linii żeber 130, 131.

W typowym wykorzystaniu klocka napędu 510, element złączny 240, zwykle w pełnym układzie płatka śniegu z ośmioma pozycjami pomieszczenia rozporek, jest zamontowany na rozpórce 513. Klocek napędu 510 jest dostosowany do głównej części rozporki 513 tak, że

170 691 poszczególne żebra 130,131 są ulokowane i zablokowane w przeciwnych wzdłużnych bruzdach 144 rozporki. Klocek 510 jest więc sztywno umocowany z rozpórką przed obrotem i również jest tarciowo powstrzymywany przed wzdłużnym ruchem wzdłuż rozporki (będąc jednak zdolnym do wzdłużnego prześlizgu pod działaniem odpowiedniej siły). Położenie występu napędu 511 jest takie, że gdy element złączny 240 i klocek napędu 510 przylegają bezpośrednio do siebie, to występ napędu 511 jest położony w trapezowej przestrzeni, którą faktycznie zajmuje, pomiędzy parą przyległych, rozmieszczonych promieniowo ścian 123. Rozporka 513 i element złączny 240 są więc zblokowane przed wzajemnym obrotem tak, że napęd obrotowy przyłożony do jednego z tych elementów jest odpowiednio przenoszony na drugi. Umieszczając klocki napędu 510 po przeciwnych stronach elementu złącznego, element ten może być z zablokowanej pozycji osiowej na rozpórce.

Dla wielu dynamicznych zestawów zabawkowych użytecznymi i pożądanymi elementami są koła napędu pasowego i/lub koła jezdne. Korzystny element 610 zespołu koło pasowe/koło jezdne pokazano na fig. 45. Jest to część wykonana na wtryskarce ukształtowana z zewnętrzną obręczą 611 i środkowym otworem 612 piasty dostosowanym do ścisłego umieszczenia na elemencie rozporkowym. Promieniowo na zewnątrz od środkowego otworu 612 jest jedno, lub więcej wgłębień napędu 613. Są one dostosowane do umieszczenia występu napędu 511 klocka napędowego (fig. 42). Jak pokazano na fig. 47 element 610 jest zaopatrzony w zewnętrzne pierścieniowe wgłębienie 614, które umożliwia pracę tego elementu jako koła pasowego, gdy współpracuje z odpowiednim pasem napędowym (nie pokazanym). Gdy element 610 działajako koło pasowe jest on połączony napędowo z elementem rozporkowym przy użyciu klocka napędu 510, działając zarówno jako koło pasowe napędowe, lub koło pasowe napędzane, zależnie od występującego przypadku.

Element 610 może być pokryty dla utworzenia koła jezdnego za pomocą zastosowania elementu oponowego z fig. 46. Element oponowy 620 jest ukształtowany ze sprężystego elastomeru takiego jak kauczuk neoprenowy. Część wewnętrzna 621 opony ma szerokość ciasno pasującą do pierścieniowego wgłębienia 614. Część zewnętrzna 622 opony jest szersza od części wewnętrznej 621, korzystnie o szerokości równej grubości zewnętrznej części obręczy 611 elementu koła jezdnego 610. Kołnierze 623 ukształtowano po każdej stronie opony. Współpracują one z zewnętrznymi kołnierzami 624 elementu koła jezdnego 610 pozycjonując osiowość opony na wspierającej obręczy.

Element 610, przy wykorzystaniu jako koło jezdne może być wedle życzenia napędzany, lub nie. Jeśli jest napędzany wówczas wykorzystuje się klocek napędu 510 jak opisano poprzednio.

Zabawka konstrukcyjna według wynalazku zapewnia unikatowo uproszczony i wyjątkowo uniwersalny środek konstrukcyjny do zestawiania nieograniczonej różnorodności konstrukcji o charakterze statycznym i dynamicznym. Zabawka ta bez trudności nadaje się do produkcji za pomocą ekonomicznego, masowego wytwarzania technologiami wtryskowymi znormalizowanych elementów budowlanych o szerokiej różnorodności umożliwiających stosunkowo szybki i prosty montaż konstrukcji.

W zakresie podstawowego konceptu wynalazku możliwe jest konstruowanie prostych i efektownych postaci konstrukcji dynamicznych takich, jak gąsiennice i pasy bez końca, napędowe układy obrotowe i tym podobne. Osiąga się to wykorzystując zgodne, znormalizowane elementy rozporkowe i znormalizowane elementy złączne. To znaczy elementy złączne wykorzystujące znormalizowane głębienia tworzące gniazda chociaż różniące się co do liczby, a wgłębienia te są położone w znormalizowanej odległości od osi głównej elementu złącznego. Podobnie elementy rozporkowe łączą w sobie układ standardowego zakończenia w połączeniu z częściami głównymi o różnych długościach. Oprócz tego zapewniając łącznik splatający zdolny do połączenia elementów rozpórkowych końcami do siebie zwielokrotnionajest konstrukcyjna kombinacja dostępna ze stosunkowo ograniczonej liczby znormalizowanych długości rozporek.

Elementy zabawki konstrukcyjnej według wynalazku są dostosowane bez trudu do dużej produkcji formowania wtryskowego części składowych z odpowiedniego tworzywa sztucznego. Dla tego celu jest odpowiednich wiele tworzyw sztucznych, ale koniecznym jest oczywiście

170 691 wybranie materiału mającego racjonalny poziom wytrzymałości i sprężystości dla zapewnienia właściwego działania ramion mocujących, na przykład, wielokrotnym montowaniu i rozmontowywaniu. Znanym materiałem odpowiednim do tego celu jest kopolimer acetylowy.

Umożliwiając elementom złącznym typu piasty łączenie z elementami konstrukcyjnymi za pomocą bocznego działania zatrzaskowego, staje się realniejsze zestawianie dużych i złożonych konstrukcji, ponieważ odległość od środka do środka pomiędzy elementami złącznymi musi być zmienna w trakcie łączenia składników. W przeciwieństwie do tego tam gdzie montaż składników wymaga osiowego wkładania jednej części w drugą odległości od środka do środka są chwilowo powiększone, co w najlepszym razie wymaga wielkiej ostrożności, a w najgorszym razie uniemożliwia zestawienie pewnych rodzajów konstrukcji.

Przedmiot wynalazku zapewnia unikatowe, dwukierunkowe działanie mocujące pomiędzy elementami złącznymi typu piasty i elementami konstrukcyjnymi, w którym zewnętrzna, uginająca się część ramion mocujących zapewnia boczne ograniczenie, podczas gdy najgłębsze części ramion mocujących tworzą stosunkowo nieuginające się wgłębienie mieszczące kołnierz, które swobodnie dopuszcza czoło kołnierzowe elementu konstrukcyjnego w trakcie bocznego zestawiania, ale zapewnia dodatkowe ograniczenie przed osiowym ruchem elementu konstrukcyjnego.

170 691 χ³⁰ /-39

FIG. 10.

<13 n-f

FIG. II.

170 691

FIG. 16

Z^7Cc

83α

FIG. 17 .Λ.

70α

170 691

FIG. 18

FIG. 22

170 691

205 *-J

FIG. 25

204

•201

170 691

FIG. 26

FIG. 27

170 691

FIG. 28

FIG. 29

170 691

170 691

FIG. 31

170 691

FIG. 33

170 691

FIG. 38

170 691

FIG. 40

126—. <130 <510

150--.

FIG. 43

513

144'

127 131 ¹⁴⁴

-511

FIG. 44

150

170 691

FIG. 45

FIG. 46

620

621

FIG. 48

622

620

623

170 691

FIG. I.

FIG. 2.

FIG. 4.

	FIG. 3.	27
f !5	30__
•'U...... i !===

4t~ % <28 <26

FIG. 6.

FIG. 7

FIG. 8. FIG. 9.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 6,00 zł

Claims (33)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Zabawka konstrukcyjna typu układanki zawierającej wiele łączników i elementy rozporkowe z tworzywa sztucznego uformowanego przez wtryskiwanie przystosowane do połączeń rozłączalnych z innymi elementami dla utworzenia spójnej konstrukcji, w której co najmniej niektóre z łączników zawierają wspólną część i jeden, albo więcej gniazdowo uformowanych profili usytuowanych promieniowo na zewnątrz od wspólnej części, przy czym każdy gniazdowo uformowany profil znajdujący się na uprzednio określonej osi gniazda usytuowany jest generalnie promieniowo od wspólnej części, każdy gniazdowo uformowany profil zawiera parę oddalonych od siebie, generalnie równoległych zamontowanych na wsporniku ramion mocujących ustawionych symetrycznie względem osi gniazda, przy czym każda para ramion mocujących określa między sobą otwarty bok osiowo usytuowanego gniazda, elementy rozporkowe uformowane naprzeciwległym końcu odcinków i środkowych odcinków integralnie łączących końcowe odcinki, znamienna tym, że ramiona mocujące (16), tworzące gniazda (14) dla rozporek otwarte na przeciwległych bokach i jednym końcu są uformowane z pierwszym zespołem blokującym (18) dla blokowania z elementem rozpórkowym (13) dla zwalnialnego, ale mocnego trzymania elementu rozpórkowgo (13) w linii z osią gniazda (19), drugi zespół blokujący (24) jest uformowany w gniazdowo uformowanym profilu (14) dla blokowania z elementem rozpórkowym (13) równocześnie sprzęgniętego przez pierwszy zespół blokujący (18) dla zwalnialnego, ale mocnego trzymania elementu rozporkowego (13) w linii w uprzednio określonym położeniu osiowym wzdłuż osi gniazda (19), przy czym naprzeciwległe odcinki końcowe elementów rozporkowych (13) są zaopatrzone w trzeci i czwarty zespoły blokujące (27,28), dla równoczesnej współpracy sprzęgu z pierwszym i drugim zespołem blokującym (18, 24) gniazdowo uformowanego profilu łącznika (10), przy których poszczególne pierwszy i trzeci zespoły blokujące (18,28) stanowią blokadę utrzymującą element rozporkowy (13) w osiowym położeniu z wybraną osią gniazda (19), a drugi i czwarty zespół blokujący (24, 27) stanowią blokadę elementu rozporkowego (13) w uprzednio określonym położeniu osiowym na wybranej osi gniazda (19), ramiona (16) są uformowane z materiału elastycznie odchylanego dla bocznego umieszczenia z obydwu stron gniazdowego profilu (14) końcowego odcinka elementu rozporkowego (13) w kierunku poprzecznym osi gniazda (19) z elementem rozporkowym (13) rozciągającym się osiowo od otwartego końca gniazdowo uformowanego profilu (14).
2. 2. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że elementy rozporkowe (13) mają walcową część mocującą (28) w obszarze skrajnych zakończeń, rozstaw pomiędzy parami ramion mocujących (16) jest mniejszy niż średnica wymienionego kołowego przekroju poprzecznego, przy czym ramiona mocujące (16) mają wklęsłe bruzdy (18) a kontury wklęsłych bruzd (18) odpowiadają kształtowi walcowej części mocującej (28) elementów rozporkowych (13).
3. 3. Zabawka według zastrz. 2, znamienna tym, że ma wewnętrzną czołową ściankę (15) w każdym gniazdowo uformowanym profilu (14) rozpostartą pomiędzy ramionami mocującymi (16) każdej pary przy ich wewnętrznych końcach i określa, z wymienionymi ramionami mocującymi (16) gniazda w kształcie litery U dla bocznego przyjęcia części końcowej (26, 27, 28) elementu rozporkowego (13), przy czym ukształtowanie przekroju poprzecznego gniazda jego osi podłużnej (19) i w płaszczyźnie podziału na połówki ramion mocujących (16) jest w bliskiej zgodności z ukształtowaniem wzdłużnego przekroju poprzecznego części końcowej elementów rozporkowych (13).
4. 4. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że drugi zespół blokujący ma występy blokujące (24) o ukształtowaniu wypukłego łuku, które rozciągają się przez całą szerokość ramienia mocującego (16), natomiast czwarty zespół blokujący ma pierścieniowe wgłębienie (27) w elemencie rozpórkowym (13) mającym ukształtowany przekrój poprzeczny dopasowany do lokowanych występów blokujących (24) dla uniemożliwienia rozdzielenia elementu rozpórkowego (13) od elementu łącznikowego w kierunku osi elementu rozporkowego (13).

   170 691
5. 5. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że elementy rozporkowe (13) mają kołowy przekrój poprzeczny na co najmniej części swojej długości, przy czym elementy rozporkowe (13) mają przekrój poprzeczny w kształcie litery X, wewnątrz obwiedni kołowego przekroju poprzecznego, na co najmniej części (38) swojej długości, przy czym części o przekroju poprzecznym w kształcie litery X są umieszczone w przestrzeni pomiędzy parą ramion mocujących (16) gdy elementy rozporkowe (13) są umieszczone pod kątem prostym do osi (19) ramion mocujących (16), przy czym element rozporkowy (13) został dostosowany do bocznego wciśnięcia pomiędzy parę przeciwległych występów blokujących (24) na ramionach mocujących (16) i jest w ten sposób mocowany blokująco za pomocą występów (24).
6. 6. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że drugi zespół blokujący ma przeciwległe występy blokujące (130, 131) na ramionach mocujących (126, 127) usytuowane poprzecznie do nich i umieszczone w przestrzeni pomiędzy tymi ramionami mocującymi (126, 127), a czwarty zespół blokujący ma pierścieniową bruzdę (147) w elemencie rozporkowym (140), który ma kołnierz końcowy określony częściowo przez bruzdę pierścieniową (147) i płaską powierzchnię czołową (154) oddaloną od tej bruzdy, przy czym bruzda pierścieniowa (147) i występy blokujące (130, 131) oraz ściana czołowa (152) i płaska powierzchnia czołowa (154) zostały geometrycznie wzajemnie dopasowane z napięciem między poszczególnymi elementami.
7. 7. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że łącznik ma pierwszy i drugi elementy łączące (70,70a), przy czym pierwszy element łączący (70) ma rdzeń środkowy (71) określający oś środkową elementu złącznego (70), wiele gniazd (82) ułożonych promieniowo wokół rdzenia (71) dla umieszczenia elementów rozporkowych (90), przy czym rdzeń (71) i gniazda (82) tworzą pierwszy element łączący (70) jako płaski i z uprzednio określoną grubością, który ma otwarte z boku wgłębienie (74) z jednej strony pierwszego elementu łączącego (70), biegnące do osi środkowej i mające szerokość równą grubości elementu łączącego, a w którym umieszczony jest drugi element łączący (70a) dla utworzenia złozonego zespołu łączącego z gniazdami promieniowymi w dwóch płaszczyznach.
8. 8. Zabawka według zastrz. 7, znamienna tym, że pierwszy łącznik (70) ma gniazdo (83) do przyjmowania elementu rozporkowego (90) bezpośrednio naprzeciw wymienionego wgłębienia (74) otwartego z boku, dzięki czemu w zestawie połączonych pierwszego i drugiego elementu łączącego (70, 70a) drugi element łączący (70a) ma gniazdo (83) na ulokowanie elementu konstrukcyjnego w miejscu wgłębienia otwartego z boku w tym pierwszym elemencie łączącym (70).
9. 9. Zabawka według zastrz. 7, znamienna tym, że wgłębienie otwarte z boku (74) zostało określone przez parę oddalonych od siebie, równoległych ścian (72, 73) prowadzących dla umieszczenia drugiego elementu łączącego (70a), a ściany prowadzące (72, 73) mają pierwszy zespół zatrzaskowy (97) współpracujący z drugim zespołem zatrzaskowym (98) na drugim elemencie łączącym (70a) dla utrzymania połączenia zestawu pary elementów złącznych.
10. 10. Zabawka według zastrz. 9, znamienna tym, że pierwszy element łączący (70) ma wiele gniazd (82,83) z których każde zawiera parę ramion mocujących i ścianę czołową (79,80), przy czym ściany czołowe (79,80) sąsiednich gniazd przylegają i łączą się w całość, oraz co najmniej jedna z wymienionych ścian czołowych (80) ma przerwę tworzącą szczelinę (81) dla ułatwienia zewnętrznego ugięcia ścian prowadzących (72,73) w trakcie zestawiania pierwszego i drugiego elementu łączącego przed sprzęgnięciem układu zatrzaskowego.
11. 11. Zabawka według zastrz. 10, znamienna tym, że pierwszy element łączący ma gniazdo (83) na umieszczenie elementu rozporkowego położone bezpośrednio naprzeciw wymienionego wgłębienia z otwartym bokiem, oraz ostatnio wymienione gniazdo ma ścianę czołową (80) z przerwą.
12. 12. Zabawka według zastrz. 7, znamienna tym, że wgłębienie otwarte (74) z boku ma wewnątrz zespół zatrzaskowy (97) pierwszego typu, oraz części pierwszego elementu łączącego (70) położone diametralnie na przeciw tego wgłębienia z otwartym bokiem, które jest ukształtowane z zespołem zatrzaskowym drugiego typu sprzęgającym się z zespołem zatrzaskowym (97) pierwszego typu dla blokującego sprzęgnięcia pary elementów łączących (70, 70a) w zestawie.

    170 691
13. 13. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że łącznik ma pierwszy i drugi elementy łączące (310; 410), przy czym pierwszy element łączący (310) ma rdzeń środkowy usytuowany wzdłuż osi środkowej (315) elementu (310), wiele gniazd (1^0,150a) ułożonych promieniowo wokół wzdłużnej osi środkowej (315) dla umieszczenia elementów rozporkowych (140), przy czym element łączący (310) jest płaski i z uprzednio określoną grubością, oraz ma otwarte z boku wgłębienie (311) z jednej strony pierwszego elementu łączącego (310) biegnące do osi środkowej (315) i mające szerokość równą grubości elementu łączącego, w którym umieszczony jest drugi element łączący (410) dla utworzenia zespołu łączącego z gniazdami promieniowymi w dwóch płaszczyznach, ponadto pierwszy element łączący (310) ma wiele gniazd (150, 150a), z których każde zawiera parę ramion mocujących (126, 127) i ścianę czołową (125), ściany czołowe sąsiednich gniazd przylegają i łączą się w całość, przy czym co najmniej jedno z wymienionych gniazd (150a) usytuowane jest bezpośrednio naprzeciw wgłębienia z otwartym bokiem (311) a pozostałe gniazda (150) ułożone są po tej samej stronie płaszczyzny zawierającej wgłębienie z otwartym bokiem (311) i jedno gniazdo (150a), przy czym pierwszy element łączący (310) jest łączony z drugim elementem łączącym (410), a drugi element łączący (410) ma płaszczyznę zawierającą osie jego gniazd, które to gniazda pierwszego elementu łączącego wystają w płaszczyźnie tego drugiego elementu złącznego i/lub na jedną stronę płaszczyzny tego drugiego elementu złącznego pod kątem prostym.
14. 14. Zabawka według zastrz. 13, znamienna tym, że drugi element łączący (410) jest ukształtowany tak samo jak pierwszy element łączący (310), a ich połączenie formuje naroże konstrukcyjne o kącie prostym.
15. 15. Zabawka według zastrz. 13, znamienna tym, że drugi element łączący (410) ukształtowany z gniazdami (150, 150a) leżącymi pod kątem większym niż 180° formuje połączenie konstrukcyjne o kształcie litery T.
16. 16. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że drugi zespół blokowania zawiera przeciwległe elementy (24) typu żebrowego na odległych od siebie ramionach mocujących (16) a czwarty zespół blokujący zawiera dostosowującą bruzdę pierścieniową (27) na przeciwległych częściach końcowych elementów rozporkowych (13), przy czym elementy (24) typu żebrowego są ustawione poprzecznie do osi (19) gniazda dla umieszczenia odpowiadającej kształtem bruzdy pierścieniowej (27) w trakcie bocznego wkładania części końcowych pomiędzy parę ramion mocujących (16).
17. 17. Zabawka według zastrz. 16, znamienna tym, że gniazdowo uformowany profil obejmuje ścianę czołową (154) stanowiącą całość z ramionami mocującymi i oddaloną od wymienionych elementów (130) typu żebrowego, elementy rozporkowe (140) mające powierzchnie czołowe oddalone od odpowiadającej kształtem bruzdy pierścieniowej (147), przy czym odstęp pomiędzy elementami (130) typu żebrowego i ścianą czołową (154) jest nieznacznie mniejszy niż odstęp pomiędzy odpowiadającą w kształcie bruzdą pierścieniową i powierzchnią czołową (152).
18. 18. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że drugi zespół blokowania zawiera układ blokujący (24) typu żebrowego na jednej z części gniazdowo uformowanego profilu (14), lub na elemencie rozporkowym (13)i odpowiadającą kształtem bruzdę pierścieniową (27) na drugiej z wymienionych części, lub elemencie.
19. 19. Zabawka według zastrz. 17, znamienna tym, że gniazdowo uformowany profil ma zamknięty koniec utworzony przez ścianę czołową (152), element rozporkowy ma powierzchnię czołową (154), drugi i czwarty zespół blokujący (130, 147) jest umieszczony w położeniu dla wywierania naporu na powierzchni czołowej dociskając ją do ściany czołowej.
20. 20. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że ma wspólną część łącznika (160) włączając część piasty (161) z poprzecznym otworem (163) o rozmiarze i w kształcie dla osiowego umieszczenia elementu rozporkowego i określenia osi piasty (164), przy czym oś piasty ułożona jest pod kątem prostym do osi gniazda i faktycznie przecina oś (165) oraz łącznik (160) zawierający pojedynczy gniazdowo ukształtowany profil (150) związany jednolicie z pojedynczą częścią ukształtowania piasty (161).
21. 21. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że ma łącznik (170), który zawiera parę gniazdowo ukształtowanych profili (150) związaną jednolicie z pojedynczą częścią ukształto170 691 wania piasty, przy czym gniazdowo ukształtowane profile są rozmieszczone przeciwległe i są w linii wzdłuż wspólnej osi (171) gniazda.
22. 22. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że łącznik zawiera wiele n gniazdowo ukształtowanych profili, przy czym każdy z gniazdowo ukształtowanych profili jest w linii wzdłuż odpowiednich osi gniazd rozstawionych w przybliżeniu co 45° względem sąsiedniej osi gniazda i wszystkie z tych osi przecinają się ze sobą faktycznie w osi piasty, gdzie n jest liczbą całkowitą pomiędzy 2 i 8.
23. 23. Zabawka według zastrz. 22, znamienna tym, że każdy gniazdowo ukształtowany profil jest rozstawiony na ustalonej, uprzednio określonej odległości (d) od osi piasty dla utrzymania elementu rozporkowego w jakimś gniazdowo ukształtowanym profilu ze skrajnym końcem elementu rozporkowego (13) oddalonym o ustaloną, równomierną odległość od osi piasty.
24. 24. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera szereg elementów rozporkowych o stopniowanej długości oraz, w którym w układzie n różnych długości, każda długość rozporki jest określona według zależności

    L_x = (1,414)^(x'1 8 D_mm - (2 * d), gdzie

    Lx = długość x^tej rozpórki z szeregu od 1 do n,

    Dmin = odstęp pomiędzy osiami piast dwóch elementów złącznych połączonych za pomocą najkrótszego elementu rozporkowego z szeregu, d = odległość od osi piasty do ściany czołowej gniazdowo ukształtowanego profilu.
25. 25. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że ramiona mocujące (16) są ukształtowane z występami (24) typu żebrowego przechodzącymi poprzecznie względem osi (19) gniazda i wystającymi do wewnątrz w kierunku osi gniazda, natomiast element rozporkowy (13) jest ukształtowany z przeciwległymi, wzdłużnie biegnącymi bruzdami (39) nauprzednio określonym obszarze pomiędzy jego końcami, przy czym element rozporkowy (13) wciśnięto w gniazdo (14) w położeniu pod kątem 90° do osi (19) gniazda z występami (24) typu żebrowego włożonymi w przeciwległą parę wymienionych bruzd (39).
26. 26. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że ma łącznik (510), który ma ukształtowany jednolicie występ napędu (511) wystający na bok, przy czym ten łącznik ma występy (130, 131), typu żebrowego na mocujących ramionach i jest zamontowany na elemencie rozporkowym (513) z występami (130, 131) typu żebrowego tego łącznika umieszczonymi w przeciwległych bruzdach (144) elementu rozporkowego z elementem rozporkowym pod kątem prostym do osi gniazda a dodatkowy element (240) jest mocowany na elemencie rozporkowym, przy czym dodatkowy element ustawiono przylegle do łącznika a występ napędu (511) jest sprzężony napędowo z sąsiednią częścią elementu dodatkowego.
27. 27. Zabawka według zastrz. 26, znamienna tym, że element dodatkowy zawiera kołowy element (610) typu koła z częścią obręczową (611) i częścią piastową, przy czym część piastowa ma otwór (612) piasty dla włożenia elementu rozporkowego, element typu koła ma otwór napędowy (613) położony na uprzednio określonej odległości promieniowej na zewnątrz od środka piasty, dla włożenia wypustu napędu (511) łącznika, przy czym element typu koła ma skierowaną na zewnątrz pierścieniową bruzdę (614) w wymienionej obręczy.
28. 28. Zabawka według zastrz. 1, znamienna tym, że łącznik ma pierwszy i drugi elementy łączące (310,410), przy czym pierwszy element łączący (310) ma rdzeń środkowy określający oś środkową elementu złącznego (310), wiele gniazd (150) ułożonych promieniowo wokół rdzenia dla umieszczenia elementów rozporkowych (140), przy czym rdzeń i gniazda (150) tworzą pierwszy element łączący (310) jako płaski i z uprzednio określoną grubością, który ma otwarte z boku wgłębienie (311) z jednej strony pierwszego elementu łączącego (310), biegnące do osi środkowej i mające szerokość równą grubości elementu łączącego, a w którym umieszczony jest drugi element łączący (410), dla utworzenia złożonego zespołu łączącego z gniazdami promieniowymi w dwóch płaszczyznach.
29. 29. Zabawka według zastrz. 28, znamienna tym, że pierwszy łącznik (310) ma gniazdo (150a) do przyjmowania elementu rozpórkowego (90) bezpośrednio naprzeciw wgłębienia (311) otwartego z boku, dzięki czemu w zestawie połączonych, pierwszego i drugiego elementu łączącego (310, 410), drugi element łączący (410)ma gniazdo (150a) na ulokowanie elementu

    170 691 konstrukcyjnego w miejscu wgłębienia otwartego z boku w tym pierwszym elemencie łączącym (310).
30. 30. Zabawka według zastrz. 28, znamienna tym, że wgłębienie otwarte z boku (311) zostało określone prze parę oddalonych od siebie, równoległych ścian (312, 313) prowadzących dla umieszczenia drugiego elementu łączącego (410), a ściany prowadzące (312, 313) mają pierwszy zespół zatrzaskowy (316) współpracujący z drugim zespołem zatrzaskowym (317) na drugim elemencie łączącym (410) dla utrzymania połączenia zestawu pary elementów złącznych.
31. 31. Zabawka według zastrz. 30, znamienna tym, że pierwszy element łączący (310) ma wiele gniazd (150, 150a), z których każde zawiera parę ramion mocujących i ścianę czołową (124, 125) przy czym ściany czołowe (124,125) sąsiednich gniazd przylegają i łączą się w całość, oraz co najmniej jedna z wymienionych ścian czołowych (125) ma przerwę tworzącą szczelinę (318) dla ułatwienia zewnętrznego ugięcia ścian prowadzących (312,313) w trakcie zestawiania pierwszego i drugiego elementu łączącego przed sprzęgnięciem układu zatrzaskowego.
32. 32. Zabawka według zastrz. 31, znamienna tym, że pierwszy element łączący (310) ma gniazdo (150a) na umieszczenie elementu rozporkowego (140) położone bezpośrednio naprzeciw wymienionego wgłębienia z otwartym bokiem (311), oraz ostatnio wymienione gniazdo ma ścianę czołową z przerwą (318).
33. 33. Zabawka według zastrz. 28, znamienna tym, że wgłębienie otwarte (311) z boku ma wewnątrz zespół zatrzaskowy (316) pierwszego typu, oraz części pierwszego elementu łączącego (310) położone diametralnie naprzeciw tego wgłębienia z otwartym bokiem (311), które jest ukształtowane z zespołem zatrzaskowym drugiego typu sprzęgającym się z zespołem zatrzaskowym (316) pierwszego typu dla blokującego sprzęgnięcia pary elementów łączących (310, 410) w zestawie.