PL95360B1 - Opona pneumatyczna oraz polwyrob cylindryczny ny do wytwarzania opony pneumatycznej - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest opona pneumatycz¬ na o budowie podobnej do budowy opisanej we francuskim opisie patentowym nr 1413102 oraz pólwyrób cylindryczny przeznaczony do wytwarza¬ nia opony pneumatycznej. 9 W zasadzie zbrojenie takich opon zawiera z je¬ dnej strony osnowe z drutów lub kabli ciaglych od stopki do stopki, rozmieszczonych promieniowo po bokach i skosnie w strefie czola opony. W strefie czola opony zbrojenie zawiera nadto obok czesci skosnej osnowy, druga warstwe nici kordowych z drutów lub kabli skosnych, krzyzujacych sie z dru¬ tami lub kablami wymienionej czesci i konczaca sie w strefie czola opony.

Takie zbrojenie jest latwe w wytwarzaniu i po¬ siada zalete zabezpieczenia ciaglego polaczenia zbro¬ jenia boków ze zbrojeniem czola opony. Ponadto, boki maja taka sama elastycznosc jak elastycznosc opony pneumatycznej z osnowa calkowicie promie¬ niowa, to znaczy promieniowa od stopki. Tym nie¬ mniej w pewnych warunkach, zbrojenie czola ta¬ kich opon jest niedostateczne. Dlatego rozwiazanie wedlug wymienionego patentu francuskiego zawie¬ ra wzmocnienie przez dodanie co najmniej jednej dalszej warstwy z drutów lub kabli skosnych kon¬ czacych sie w strefie czola opony. Niedogodnoscia tego rozwiazania jest to, ze to wzmocnienie moze byc przylaczone dopiero po uksztaltowaniu podsta¬ wowej osnowy. Natomiast podstawowa konstrukcja takich opon pneumatycznych jest powszechnie wy- korzystywana z co najmniej jedna warstwa ciagla od stopki do stopki, przy ukierunkowaniu drutów lub kabli rózniacym o kat do 20° w stosunku do kierunku promieniowego w strefie boków, przy zachowaniu czesci skosnej w strefie czola opony.

Zadaniem wynalazku jest opracowanie opony pneumatycznej ze wzmocnieniem czola opon na okreslonej przestrzeni podstawowej, zachowujacej sie odpowiednio we wszystkich warunkach toczenia sie i umozliwiajacej ksztaltowanie walcowego pól¬ wyrobu po jego wykonaniu.

Wynalazek opiera sie z jednej strony na analizie naprezen przebiegajacych na równolegloboku ele¬ mentarnym wybranym w zbrojeniu czola opony.

Ten równoleglobok elementarny ma, umownie, prze¬ katna równolegla do kierunku kolowego i o dlu¬ gosci równej jednosci; ponadto przeciwlegle boki równolegle sa równolegle do drutów lub kabli pary warstw podkladowych skosnych skrzyzowanych. W takim równolegloboku naprezeniayrozciagajace dzia¬ lajace zgodnie z kierunkiem obwodowym sa wywo¬ lane przez naprezenia sciskajace na drugiej prze¬ katnej. Z drugiej strony, wiadomym jest, ze druty i kable oddzialywuja zasadniczo niekorzystnie na naprezenia osiowe sciskajace. Dlatego tez w rozwia¬ zaniu wedlug wynalazku wprowadzono zasade no¬ wego usztywnienia zbrojenia czola opony.

Rozwiazanie wedlug wynalazku wprowadza w rzeczywistosci oddzialywanie wymienionych napre- zen sciskajacych poprzecznych na druty i kable 953603 95360 4 trzeciej warstwy podkladowej, przy czym druty i kable sa rozmieszczone wzgledem przekatnej nie- wzdluznej równolegloboku elementarnego pod ka¬ tem róznym co najmniej o 30° prostopadlej do wy¬ mienionej przekatnej.

Zatem wynalazek dotyczy opony pneumatycznej, której zbrojenie zawiera od wewnatrz w kierunku na zewnatrz co najmniej jedna warstwe drutów lub kabli ciaglych od stopki do stopki, tworzaca z kierunkiem kolowym, z jednej strony na bokach, kat- zawarty miedzy 70 a 90° a z drugiej strony, w strefie czola, kat mniejszy od kata, który two¬ rza te druty lub kable w bokach tak, ze trzy na¬ lozone na siebie warstwy podkladowe z drutów lub kabli skosnych konczacych sie w zasiegu czola, krzyzuja sie pod katami a (alfa), p (beta) i y (gam¬ ma) w stosunku do kierunku obwodowego. Opona ta charakteryzuje sie tym, ze kat a (alfa) warstwy podkladowej przyleglej do osnowy jest powiazany z katami p (beta) i y (gamma) warstw podklado- .. . tgp —tgy —2tgatgptgY, wych wedlug wyrazenia —— —- 2tgp tgy+tga (tgp-tgy) którego wartosc absolutna jest mniejsza od 0,6.

Zgodnie z powyzsza cecha dzialania usztywniaja¬ cego przypada warstwie podkladowej o kacie a (al¬ fa).

Zasada usztywniania wedlug wynalazku pozwala zmniejszyc korzystnie przekrój calkowity drutów lub kabli na jednostke szerokosci warstwy podkla¬ dowej o kacie a (alfa), przy czym druty i kable sa zasadniczo ustawione poprzecznie, a to na przyklad przez zmniejszenie liczby drutów lub kabli lub przekroju poszczególnych drutów lub kabli.

Ponadto, warstwa usztywniajaca pokrywajaca po¬ srednio osnowe umozliwia równiez zabezpieczenie pochylosci drutów lub kabli strefy lezacej od stro¬ ny osnowy, co jest objasnione szczególowiej w dal¬ szej czesci opisu.

Katy P (beta) i y (gamma) sa w zasadzie mniej¬ sze od 45° a korzystnie wynosza miedzy 15 i 35° i wystepuja tu dwa przypadki. W pierwszym przy¬ padku, katy p (beta) i y (gamma) sa o znakach przeciwnych, przy czym znak dodatni jest przyje¬ tym znakiem trygonometrycznym rozpatrujac kie¬ runek wzdluzny jako podstawowy. W tym przypad¬ ku kat a (alfa) ma znak dwóch katów p (beta) i y (gamma) i którego wartosc absolutna jest naj¬ wieksza. W drugim przypadku, katy p (beta) i y (gamma) maja ten sam znak. Zatem, znak kata a (alfa) jest zawsze o przeciwnym znaczeniu niz znaki katów p (beta) i y (gamma).

W przypadku gdy p (beta) i y (gamma) maja ite sama wartosc, jest zrozumialym, ze zgodnie z wy¬ nalazkiem kat alfa moze byc dobierany w wartosci dodatniej lub ujemnej w stosunku do kierunku obwodowego, pod warunkiem spelnienia wzoru po¬ wyzej przedstawionego.

Zbrojenie czolowe zgodnie z wynalazkiem moze miec obrzeza wzmocnione na przyklad przez zagie¬ cie brzegów warstwy o kacie p (beta) wokól brze¬ gów warstwy o kacie y (gamma), jak to jest przed¬ stawione w patentach francuskich nr 1 437 415 i nr 1427 886 udzielonych na rzecz Michelin. Ten przy¬ klad wykonania odpowiedni jest dla opon przezna¬ czonych dla wyposazenia pojazdów szybkich.

Wedlug innego przykladu wykonania w rozwia¬ zaniu wedlug wynalazku przewidziane jest stopnio- wanie szerokosci trzech warstw podkladowych. Ko¬ rzystnie, dobiera sie jako warstwe najwezsza war¬ stwe o kacie a (alfa) przylegla do osnowy. W ten sposób, kolanka drutów lub kabli osnowy laczace odcinki umieszczone na bokach z odcinkami umiesz- czonymi pod warstwa o kacie a (alfa) sa przykry¬ te przez wystajace strefy brzegowe warstwy o kacie P (beta). To ulozenie ulatwia utrzymanie pochyle¬ nia drutów lub kabli odpowiedniej strefy zbroje¬ nia osnowowego, na przyklad wtedy gdy opona to- czy sie z duza szybkoscia. Rozwiazanie wedlug tego przykladu wykonania moze byc polaczone korzyst¬ nie z jedna para warstw o brzegach zagietych, co jest opisane w dalszej czesci opisu.

Jest zrozumiale, ze wynalazek i jego przyklady wykonania obejmuja zbrojenia czola, o szerokosci i/lub katach dostosowanych dla róznych warstw, jak równiez zbrojenia czola o zjawisku i/lub budowie asymetrycznej i zbrojenia utworzone przez czescio¬ we zbrojenia czola nalozone na siebie z lub bez powiazania w kierunku poprzecznym.

Dla wykonania opony pneumatycznej o konstruk¬ cji zgodnie z wynalazkiem, przystepuje sie do wy¬ tworzenia kompletnego pólwyrobu walcowego na bebnie konfekcyjnym. To wytwarzanie polega za- sadniczo na ulozeniu na osnowie ciaglej od stopki do stopki, kolejno warstw podkladowych o katach a (alfa), p (beta) i y (gamma), nastepnie na pokry¬ ciu, ewentualnie, tego zbrojenia na bokach i biez¬ niku guma. Czynnosc wytwarzania moze byc do- konywana wewnatrz formy wulkanizacyjnej lub na zewnatrz formy jesli wszystkie skladniki sa usta¬ lone, lecz w kazdym przypadku po zakonczeniu wytwarzania calosci zbrojenia, pozostawia sie na potrzeby pewna swobode ruchu stopkom. *o Zgodnie z podstawowa zasada rozwiazania we¬ dlug wynalazku druty lub kable warstwy usztyw¬ niajacej (o kacie a (alfa) sa rozmieszczone prawie ptrosltiopadle do tkienuniku naprezen sSkumczliiWy nikajacych z uksztaltowania dwóch innych warstw 45 podikladoiwyclh (o fcaltatih p beta i y gaimima). Toroz^ mieszczenie pozostawia takze warstwie o kacie a (alfa) swobode konieczna do dopasowania w trak¬ cie dostosowywania sie kata drutów lub kabli w strefie przyleglej od spodu do osnowy. 50 Korzystny sposób wytwarzania opony pneumaty¬ cznej wedlug wynalazku polega na umieszczeniu róznych warstw podkladu w ten sposób, ze skurcz równolegloboku elementarnego odpowiadajacy pa¬ rze warstw podkladu o katrfch p (beta) i y (gamma) 55 jest wiekszy lub przynajmniej równy skurczowi równolegloboku elementarnego odpowiadajacego pa¬ rze warstw przylegajacych od spodu. Ta para jest utworzona przez warstwe usztywniajaca o kacie a (alfa) i przez osnowe. oo Zakladajac, ze osnowa jest o kacie 8 (delta), wa¬ runek powyzszy wyraza sie nastepujacym stosun¬ kiem miedzy katami czterech warstw znajdujacych sie w czole opony. 63 tga + tg6>tgp + tgY95360 6 lub tga + tg8 >\ tgp+-tgy Korzystnie wartosc wyrazenia tego wynosi od 1 do 4. Mimo wzmocnienia zbrojenia w czole opo¬ ny, opony pneumatyczne wedlug wynalazku zapew¬ niaja znaczny komfort. Mozna przyjac, ze uzyska¬ no to dzieki glównie ustawieniu skosnemu odcin¬ ków drutów lub kabli osnowy w strefie czola, lecz równiez takze, ze druty lub kable zakreslajac ko¬ lana, które zmniejszaja uderzenia. W przypadku gdy warstwa podkladu o kacie a (alfa) przylegla do osnowy jest wezsza niz para warstw podkladu przylegla od góry o katach p (beta) i y (gamma), to warstwa gumy, która naklada sie korzystnie mie¬ dzy czesciami brzegowymi wymienionej pary warstw podkladowych a osnowa, przyczynia sie równiez do tlumienia wstrzasów przenoszonych przez bieznik.

Korzystne wartosci szerokosci warstwy podklado¬ wej przyleglej do osnowy sa zawarte miedzy 50 i 90% sredniej szerokosci pary warstw podkladu lezacych powyzej, przy czym optymalny zakres wartosci lezy miedzy 70 i 75°/o.

Przedmiot wynalazku jest opisany na przykladach wykonania zilustrowanych na rysunku na którym . fig. 1A do ID przedstawiaja graficznie sposób bu¬ dowania kata a (alfa), w wartosci i znaku, war¬ stwy podkladu przyleglej do osnowy zgodnie z glówna cecha charakterystyczna wynalazku, przy czym katy p (beta) i y (gamma) sa dane, fig. 2 — w przkroju promieniowym, a fig. 3 — widoku, w kierunku promieniowym, z przekrojem czescio¬ wym, opone pneumatyczna wedlug wynalazku, fig. 4 — w przekroju promieniowym a fig. 5 — w wi¬ doku schematycznym w plaszczyznie w kierunku promieniowym wycinka opony pneumatycznej we¬ dlug wynalazku i posiadajacej opasanie ze wzmoc¬ nionymi brzegami.

Sposób graficznego przedstawienia kata a (alfa) warstwy podkladowej przyleglej do zbrojenia osno¬ wy polega na wykresleniu równolegloboku elemen¬ tarnego o przekatnej równoleglej do kierunku wzdluznego opony. Dobiera sie w tym celu (fig. 1A do ID) szerokosc jednostkowa BC dowolna na pro¬ stej równoleglej do osi wzdluznej XX, nie przed¬ stawionej na rysunku, nastepnie wykresla sie z punktu B prosta BD tworzaca kat ostry p (beta) z przekatna BC i równy katowi drugiej warstwy podkladu, nastepnie z punktu C prosta CD tworza¬ ca kat ostry y (gamma) z przekatna BC i równy katoiwi fcnzeciej warstwy podklaidu. Te dwie proste przecinaja sie w punkcie D. Ustala sie nastepnie na przekatnej BC punktu A, w srodku odcinka BC.

Druga przekatna równolegloboku elementarnego przechodzi przez punkty D i A. Wystarczy nastepnie wykreslic z punktu A prosta normalna N do pro¬ stej DA. Kat ostry tej prostej N z przekatna BC jest poszukiwanym katem a (alfa), który korzyst¬ nie nie powinien byc wiekszy od 30°.

Podstawowy rachunek pozwala sprawdzic, czy miedzy katami a (alfa), p (beta), y (gamma), fig. tgp —tg7 40 45 50 55 1A do ID istnieje zaleznosc tg a =- któraJ z tgp tgY pozwala okreslic wartosc optymalna kata a (alfa), 05 w przypadku gdy kat p (beta) jest rózny od kata Y (gamma).

Dla, okreslenia skurczu przenoszonego przez rów- noleglobok elementarny odpowiadajacego parze warstw o kacie p (beat) i y (gamma), na przyklad w trakcie dostosowywania pólwyrobu walcowego opony wedlug wynalazku, wystarczy obliczyc .sto- d(BC) sunek , przy czym d(BC) jest rózniczka, w d(2DM) zaleznosci od katów p (beta) i y (gamma), dlugosci BC przekatnej równoleglej do kierunku wzdluznego równolegloboku elementarnego/Równiez d(2DM) jest rózniczka w zaleznosci od kata p (beta) i y (gamma), d szerokosoi 2 DM równolegloboku ele¬ mentarnego wzgledem kierunku poprzecznego, przy czym DM jest szerokoscia normalnej poprowadzonej ód wierzcholka D na przekatna BC. Tenskurcz Jest równy —\ (tgp + tgy).

Mozna zalozyc równiez, ze skurcz wynikajacy na przyklad z dostosowania równolegloboku elemen¬ tarnego odpowiadajacego parze warstw podklado¬ wych o kacie a (alfa) i 8 (delta) warstwa podkla¬ dowa przylegla do osnowy i osnowa jest równa — Htga + tgo).

Odmiana korzystna sposobu wytwarzania" opony wedlug wynalazku polega na rozmieszczaniu róz¬ nych warstw w ten sposób, ze skurcz pary warstw podkladowych o kacie p (beta) i y (gamma) jest wiekszy lub przynajmniej równy skurczowi warstw o katach a (alfa) i 8 (delta). Stosujac wyrazenie po¬ wyzsze doprowadza sie do zaleznosci przedstawio¬ nej powyzej tga + tg8 > tgp + tgy.

Na fig. 2 i 3 przedstawiono opone wedlug wyna¬ lazku której zbrojenie zawiera osnowe 1 ciagla za¬ mocowana w stopkach 2 przez owiniecie na trzpie¬ niu 6, oraz trzy warstwy podkladu 3, 4 i 5. Fig. 3 pokazuje, ze w szczególnym przypadku rozwiaza¬ nia, osnowa 1 posiada strefe znajdujaca sie pod czo¬ lem w której druty lub kable wzmacniajac ja two¬ rza kat 8 (delta) z kierunkiem wzdluznym XX.

Na bokach druty lub kable osnowy 1 sa, w przy¬ kladzie przedstawionym, praktycznie rozmieszczone promieniowo. Druty lub kable trzech warstw pod¬ kladu 3, 4 i 5, nalozone na siebie w porzadku wy¬ liczania od osnowy 1, tworza odpowiednio katy ostre a (alfa), p (beta), y (gamma) z kierunkiem wzdluz¬ nym. Ich rozwartosci sa ograniczone zasiegiem czo¬ la. W przykladzie opisanym, katy warstw podkla¬ dowych 4 i 5 mada wartosci nastepujajoe: p (beta) = = —16° i y (gamma) = 431°, przy czym znak do¬ datni jest przyjetym znakiem trygonometrycznym/ Warstwa podkladowa 3 jest ustawiona pod katem a (alfa) wynoszacym 423° w stosunku do kierunku kolowego.

W tym przypadku wyrazenie tgp — tgy — 2tga tgp tgy 2tgp tgY + tga (tgp — tgY) równa jest 0,3 a wartosc optymalna kata a (alfa) jest równa 40—. Na fig. 4 i 5 zastosowano te same oznaczenia liczbowe dla tych samych czesci skla¬ dowych przedstaiwdotnych na ffig. 2 13. Nalezy zazna¬ czyc, ze opona wedlug wynalazku, przedstawiona95360 na tych figurach, ma zbrojenie czolowe zawieraja¬ ce z jednej strony warstwe 53 (o kacie a) przyle¬ gla do osnowy wezsza niz inne warstwy podkladu 4 i 5 zbrojenia czola. Z drugiej strony, warstwa podkladowa 5 (o kacie y) jest objeta obtnzezami 54 warstwy podkladowej lezacej pod nia 4 (o kacie (3). Korzystnie, podkladki gumowe 55 sa umieszczo¬ ne z jednej i drugiej strony wezszej warstwy pod¬ kladowej 53.

Opona przedstawiona schematycznie na figurach 4 i 5 o wymiarach 165—380 zostala wytworzona z nastepujacych elementów zbrojeniowych: — osnowa: nici poliamidowe 1880/2, (118 nici na decymetr) umieszczona na bebnie konfekcyj¬ nym o kacie —80°, odleglosc miedzy ciegnami: 366mm; — pierwsza warstwa podkladowa 53: nici ze sztucznego jedwabiu 1840/2 (50 skreconych ni¬ ci na decymetr), szerokosc: 162 mm, nalozona pod katem +38°; — bieznik gumowy 55; szerokosc 27 mm; — druga warstwa podkladowa 4: nici z alkoho¬ lu poliwinylowego 1330/2/2 (54 nici na decy¬ metr), szerokosc: 340 mm, nalozona pod katem —31°; — trzecia warstwa podkladowa 5: nici kordowe stalowe z 4 drutów 23/100 mm + 1 drut oplotu wzmacniajacego (63 nici na decymetr) szero¬ kosc: 210 mm, nalozona pod katem +73°.

Obrzeza 54 drugiej warstwy podkladowej 4 zo¬ staly zalozone na trzecia warstwe podkladowa 5, nastepnie zestaw zbrojenia zostal pokryty guma pokrywajaca boki i bieznik, nastepnie dopasowany do wskaznika profilu wynoszacego 1,5 co oznacza, ze srednica opony uksztaltowanej jest równa 1,5 ra¬ zy srednicy pólwyrobu kolowego.

Po uksztaltowaniu, katy w strefie czola byly na¬ stepujace: — warstwa szkieletowa: — 55,5° (6) delta, — piemwsza warsitwa czola: +23° (a) alfa, — druga warstwa czola: —16° ((3) beta, — trzecia warstwa czola: +31° (y) gamma.

W tym wykonaniu, stosunek tga + tg8 tg(5 + tgy przed uksztaltowaniem jest równy 1,7.

Claims (9)

Zastrzezenia patentowe

1. Opona pneumatyczna, której zbrojenie zawiera od wewnatrz w kierunku na zewnatrz co najmniej jedna warstwe drutów lub kabli rozciagajacych sie od stopki do stopki tworzaca zbrojenie osnowowe i tworzaca z kierunkiem kolowym, z jednej strony na bokach, kat zawarty miedzy 70 a 90° a z dru¬ giej strony, w strefie czola, kat mniejszy od kata, który tworza te druty lub kable na bokach, jak równiez trzy warstwy nalozone na siebie drutów lub kabli skosnych i ograniczonych do strefy czolowej i tworzace katy ostre a (alfa), p (beta) i y (gamma) z kierunkiem obwodowym, znamienna tym, ze kat a (alfa) odpowiadajacy warstwie podkladu (3) przy¬ leglej do osnowy (1) jest^wedlug wyrazenia 8 tgP — tgy — 2tgq tgp tgy 2t@ptgY + tga(tgP — tgy) w wartosci absolutnej, mniejszy od 0,6, przy czym 5 0 (beta) i y (gamma) sa katami odpowiadajacymi dwom innym warstwom podkladowym (4, 5).

2. Opona wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze druty lub kable warstwy podkladowej (3) przyle¬ glej do osnowy (1) tworza w stosunku do kierunku 10 obwodowego kat a (alfa), odchylny o pomad 30° od prostopadlej do przekatnej (D—A) równoleglobo- ku jednostkowego o bokach równoleglych do dru¬ tów lub kabli dwóch innych warstw podkladu (4, 5), przy czym przekatna (B, C) równolegla do kie- 15 runku kolowego ma dlugosc równa jednosci.

3. Opona wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze druty lub kable warstwy podkladowej (3) przyle¬ glej do osnowy (1) tworza z kierunkiem obwodo¬ wym kat a (alfa) wedlug wyrazenia 20 tgfJ-tgy _ _ . tga— równy praktycznie zero. 2tgp — tgY

4. Opona wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze druty lub kable dwóch innych warstw podklado- 25 wych (4, 5) tworza z kierunkiem obwodowym (B, C) katy mniejsze od 45° a korzystnie zawarte mie¬ dzy 15 a 35°.

5. Opona wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze zbrojenie czolowe ma wzmocnione obrzeza. 30

6. Opona wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze druty lub kable warstwy podkladowej (3) przyle¬ glej do osnowy (1) maja przekrój calkowity na jednostke szerokosci mniejszy od przekroju dru¬ tów lub kabli innych warstwa opasania umieszczo- 35 nych w strefie czola.

7. Opona wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze warstwa podkladowa (53) przylegla do osnowy (1) jest wezsza niz inne warstwy podkladowe (4, 5), przy czym jej szerokosc jest zawarta*miedzy 50 40 i 90°/o a korzystnie okolo 70 do 75°/o sredniej szero¬ kosci dwóch innych warstw podkladowych, przy czym czesci brakujace wymienionej warstwy pod¬ kladowej sa zastepowane przez gume (55).

8. Pólwyrób cylindryczny przeznaczony do wy- 45 twarzania opony pneumatycznej, znamienny tym, ze ma osnowe (1) z drutów lub kabli rozciagajacych sie od jednej stopki (2) do drugiej stopki i tworza¬ cych kat zawarty miedzy 70 i 90° z kierunkiem obwodowym, jak równiez trzy warstwy podklado- ^ we (3, 4, 5); (53, 4, 5) których katy okreslone sa wyrazeniem tgp — tgy — 2tga tg|3 tgy 2tgp tgy + tga (tgp — tgy) 55 wynoszacym w wartosci absolutnej, mniej niz 0,6 przy czym kat a (alfa) jest katem utworzonym przez druty lub kable warstwy podkladowej (3; 53) przyleglej do osnowy (1).

9. Pólwyrób wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze 60 8 (delta) jest katem ulozenia osnowy (1) z drutów lub kabli rozciagajacych sie od stopki (2) do stopki tga + tg8 (2) i jego wartosc okreslona stosunkiem ¦ tgp + tgy jest co najmniej równa 1, a korzystnie zawarta mie- w dzy 1 i 4.95360 Fig. 2 ki95360 .* fi Drukarnia Narodowa Zaklad Nr 6, zam. 917/77 Cena zl 45.—