PL129578B1 - Method of manufacture of high quality leather and animal hair from hides and skins - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania wysokojakosciowej skóry i wlosa zwie¬ rzecego ze skór surowych owczych, króliczych i kozich* Przy obróbce skór surowych dazy sie zawsze do osiagniecia produktów koncowych o moz¬ liwie najwiekszej wartosci* Jedna z mozliwosci prowadzacych do osiagniecia togo celu po¬ lega na tym, aby w procesie wytwarzania skór uzyskac odpowiednimi metodami w pelni przy¬ datny dla celów przemyslowych wlos i w ten sposób wykorzystac zarówno skóre jak i okrywe wlosowa* Obróbka surowych skór owczych i króliczych stwarza pod tym wzgledem szczególne prob¬ lemy, poniewaz dla wykorzystania okrywy wlosowej w przemysle tekstylnym musi byc zapew¬ niona odpowiednia jakosc wlosa* W oelu uzyskiwania wlosa króliczego stosuje sie zwykle strzyzenie skór* Jakosc uzyskiwanego wlosa odpowiada wymaganiom przemyslu, ale sama skó¬ ra nie nadaje sie do wytwarzania skór* Aby usunac okrywe wlosowa ze skóry stosuje sie równiez proces wapnienia* Proces wapnienia raa dzialanie odwlaszajace ale jednoczesnie rozluznia równiez w pewnym stopniu strukture wlóknista skóry* srodki wapniace stosowane przede wszystkim w praktyce przemyslowej dzialaja chemioznie* Hydrolizuja one w srodo¬ wisku alkalicznym warstwe naskórka i rozluzniaja przez to wiazanie miedzy warstwa zew¬ netrzna skóry a skóra wlasciwa* W celu zmniejszenia uszkodzen wlosa opracowano wiele sposobów wapnienia zachowawcze¬ go zabezpieczajacych wlos przed uszkodzeniem, których wspólna cecha jest zastosowanie szeregu kapieli* Zgodnie z opisem patentowym WRL 1^3 2^7 surowe skóry poddaje sie naj¬ pierw obróbce buforowanym ewentualnie roztworem siarczku sodowego o niewielkim stezeniu, a nastepnie obróboe w kapieli z czystym wodorotlenkiem wapniowym*2 129 373 Wedlug opisu patentowego IU*ji 1 288 723 w colu uzyskania wlosa odpowiedniej jakos¬ ci, surowe skóry poddaje sie procesowi biologicznego wapnicnia zachowawczego, w któ¬ rym dla rozluznienia wiazania niiedzy warstwa zewnetrzna skóry a skóra wlasciwa, sto¬ suje sie proteolityczne preparaty enzymatyczne* W celu podwyzszenia skutecznosci dzia¬ lania enzymu, w wielu przypadkach stosuje sie specznianie wstepne /ARA, Rbhin, Darmstadt/, Podobne metody podano równiez w opisie wylozeniowym RFN 1 233 330 oraz w opisach paten¬ towych Stanów Zjednoczonych Ameryki 2 791 333» 3 076 7^9 oraz 2 837 317• Metody te sto¬ suje sie jednakze tylko w ograniczonym zakresie, poniewaz na ogól w wyniku wapnienia nie osiaga sie odpowiedniej jakosci skóry i metody sa równiez drogie* Znane technologie, wlacznie z metodami enzymatycznymi, nie nadaja sie do jednoczes¬ nego uzyskiwania pelnowartosciowego dla przemyslu tekstylnego wlosa króliczego oraz skó¬ ry nadajacej sie dla celów ubraniowych. Podobna sytuacja istnieje równiez w przypadku przeróbki skór owczych, w przypadku których optymalne wykorzystanie wlosa i skóry nie moglo byc rozwiazane w ekonomiczny sposób, przy pomocy wspomnianych wyzej chemicznych i enzymatycznych metod wzglednie ich kombinacji* Celom wynalazku jest opracowanie sposobu obróbki skór owczych, króliczych i kozich, w którym po krótkiej obróbce okrywa wlosowa moze byc latwo oddzielona od góry, otrzymany wlos wykazuje dobra jakosc, a skóra nadaje sie do dalszej przeróbki w przemysle skórza¬ nym* Przedmiotem wynalazku jest sposób jednoczesnego uzyskiwania ze skór surowych zarów¬ no wysokojakosciowego wlosa jak i skóry, w którym uzyskiwany wlos nadaje sie do przerób¬ ki w przemysle tekstylnym* Znamiennym dla togo sposobu jest to, ze korzystnie odmiesnio- ne surowe skóry poddaje sie obróbce w kwasnej kapieli piklujacej zawierajacej 30 - 80 g/l chlorku sodu, 5 - 10 g/l siarczanu amonowego, 4-13 g/l nieorganicznego lub organicznego kwasu i 0.5 - 1,5 g/l niejonowego srodka powierzchniowo-czynnego w temperaturze 20 - 30°C w ciagu 6-48 godzin, nastepnie po przeprowadzonej ewentualnie zobojetniajacej lub alka— lizujacej obróbce poddaje sie dzialaniu enzymów rozluzniajacych wiazanie wlosa w kapieli zawierajacej enzymy trzustki, enzymy proteolityczne produkowane przez plesnie albo enzy¬ my pochodzenia bakteryjnego albo ich mieszaniny w stezeniu 0,5 - 1,5 ft wagowo enzymu, w czasie 10-16 godzin, a nastepnie usuwa wlos ze skóry, przemywa i suszy, a golizne po wapnieniu poddaje dalszym znanym procesom obróbki* Kwasna kapiel piklujaca /pikiel/ moze miec na przyklad nastepujacy sklad: 30 - 30 g/l chlorku sodowego; 5-10 g/l siarczanu amonowego; *l - 15 ml/l kwasu organicz¬ nego /kwas mrówkowy, kwas octowy, kwas mlekowy, kwas glikolowy itd*/ lub kwasu nieorga¬ nicznego /kwas siarkowy, kwas solny itd*/; 0,3 - 1,5 g/l niejonowych substancji powierz¬ chni owo-czynnyeh • Stosunek kapielowy /pikiel:skóra surowa/ wynosi na przyklad 15 litrów kapieli piklu¬ jacej na 1 kg powietrzno-suchej skóry surowej* Zamiast pikiu kwasnego moga byc stosowane równiez wyprawy kombinowane, na przyklad stosowane w futrzarstwie wytrawy zakwasowe z zastosowaniem otrab lub sruty* Jako enzymy o dzialaniu odwlaszajaoym stosuje sie proteo¬ lityczne rodzaje enzymów, które tak rozkladaja warstwe skóry znajdujaca sie miedzy skóra wlasoiwa i komórkami warstwy rozrodczej naskórka, ze przede wszystkim wypada wlos ale nie powstaja jednakze strzepy skóry* Tego typu enzymy znajduja sie w handlu i stosowane sa w przemysle skórzanym w procesach wytrawiania do rozluzniania tkanki skórnej, do pep- tyzacji i do poprawy chwytu* Do tego typu enzymów naleza proteolityczne enzymy wytwarza¬ ne przez grzyby plesniowe /Aspergillus oryzae, Asp* effesus, Asp* parasicitus, Asp* fla- vus/, hydrolazy peptydów, enzymy trzustkowe, na przyklad trypsyna,dalej enzymy pochodze¬ nia bakteryjnego /D* rayooides, B* megatherium, B* mesenterieus/* Przyjely sie równiez mieszaniny enzymów trzustkowych i enzymów wytwarzanych przez grzyby plesniowe lub enzymów trzustkowych i proteaz pochodzenia bakteryjnego*129 578 3 Enzymy przeznaczone dc oslabiania wiazania wlosa w skórze stosuje sie w (capieli o stezeniu 0,5 - 15 '?« wagowych, przy zachowaniu optymalnych dla nich wartosci pH, w tem¬ peraturze 25 - 35 C przy czasie obróbki wynoszacym 10 - 16 godzin* Jako przydatne pre¬ paraty enzymatyczne mozna wymienic: Datan I3T 2100 /Hoechst AG, RFN/, Oropon /R6hm GmbH, Darmstadt, RFN/, Arazym, Rohazyrci /Rfthm GmbH, Darmstadt, RFN/* Do wstepnej obróbki enzy¬ matycznej przydatne okazaly sie preparaty Eropal i Fereon /Rohm GmbH/. Jesli do obróbki enzymatycznej stosuje sie enzymy trzustkowe, wówczas skóry po kwasnym piklowaniu podda¬ je sio obróbce w kapieli zawierajacej amoniak i/lub kwasny weglan sodowy• Kwasna obróbka poprzedzajaca obróbke enzymatyczna polega na tym, ze wskutek zaniku sily wiazan miedzyczasteczkowych nastepuje siJ_ne rozluznienie struktury wlókien kolage¬ nu* Dzieki temu rozluznieniu struktury wlókien, w trakcie dalszej obróbki enzymy moga latwo wnikac od strony mizdrowej i dostawac sie do cebulek wlosowych bez uszkadzania skóry* Dzieki wstepnejobróboe mozliwe jest stosowanie enzymu o dzialaniu selektywnym* zstepna obróbka umozliwia to, ze dzialanie enzymu ogranicza sie do rozluznienia wiaza¬ nia okrywy wlosowej bez uszkadzania wlosa* Sposobem wedlug wynalazku mozna w pelni wykorzystac zarówno okryv;e wlosowa jak i skóre skór surowych. Z otrzymanego wlosa króliczego wytwarza sie filc, wlókna dla prze¬ myslu tekstylnego i tkaniny z tych wlókion, podczas gdy z pozostajacej golizny wytwa¬ rza sie skóry welurowe, typu nappa i skóry do mycia szyb* Sposób wedlug wynalazku wyjas¬ niaja blizej nastepujace przyklady* Przyklad I* Powietrzno-sucho skóry królicze o wadze jednostkowej 250 - 300 g w znany sposób zmiekcza sie, odmiesnia i nastepnie umieszcza w kapieli piklujacej o nas¬ tepujacym skladzie: ÓO g/l chlorku sodowego; 5 g/l siarczanu amonowego; 6 rnl/l kwasu mrówkowego; 1 ml/l nie¬ jonowego powierzchniowo-czynnego srodka /Hostapur CX firmy Hoechst AG/* Stosunek kapie¬ lowy: 2 litry/skóre* Temperatura: 28°C.Surowe skóry obraca sie w kadzi cytroka przez 5 godzin w podanej wyzej kapieli pik¬ lujacej i nastepnie pozostawia na noc* Nastepnego dnia do kapieli piklujacej dodaje sie 6 ml/l kwasu mrówkowego, obraoa skóry przez 3 godziny i ponownie zostawia na noc* Pod¬ dane obróboe skóry umieszcza sie na jeden dzien na boku* Zamiast podanej kapieli piklujacej mozna stosowac równiez kapiel piklujaca o naste¬ pujacym skladzie: 60 g/l chlorku sodowego; k ml/l kwasu mrówkowego; 1,5 g/l kwasu siarkowego; 0,5 g/l nie¬ jonowego powierzchniowo-czynnego srodka Tergolijc A firmy Sandoz AG.Dla wzmocnienia kapieli piklujacej stosuje sie k ml/l kwasu mrówkowego i 1 g/l kwasu siarkowego. Po kwasnym piklowaniu skóry poddaje sie obróboe w kapieli o temperaturze 25 C i nastepujacym skladzie: 8 ml/l 25 /• amoniaku; 1 g/l alkoholu tluszczowego* V kapieli tej skóry obraoa. sie przez dwie godziny* Nastepnie skóry poddaje sie obrób- ce w kapieli o temperaturze 30 C i nastepujacym skladzie: 10 g/l enzymu trzustkowego; 5 g/l siarczanu amonowego; 1 g/l niejonowego srodka powierz¬ chniowo-czynnego /Lutensol AP-6 firmy BASF, REN/* Skóry obraca sie w kapieli enzymatycznej przez 30 minut i nastepnie pozostawia na 16 godzin* Nastepnie skóry odwadnia sie przez odwirowanie i recznie lub maszynowo usuwa wlos* Uzyskany wlos myje sie w czystej, cieplej wodzie* Wode myjaca zmienia sie wielo¬ krotnie, poddajac kazdorazowo wlos odwirowaniu* Golizne poddaje sie wapnien iu i nastep¬ nie kieruje do znanych etapów przeróbki w przemysle skórzanym*4 129 578 Przy & lad Xl* Dobrze namoczone, pozbawiono wiekszych zanieczyszczen i umy¬ te do czysta Umiesnione skóry owcze poddaje sie obróbce w kapieli piklujacej o naste¬ pujacym skladzie: 60 e/l chlorku sodowego; 6 ml/l kwasu octowego; 1,5 ml/l kwasu mlekowego; 1,5 ml/l kwa¬ su siarkowego; 1,5 ral/1 niejonowego powierzchniowo-czynnego srodka /Hostapur CX/.Stosunek kapielowy wynosi 20 - 30 litrów /1 3kóre i zalezy od dlugosci welny* Ob¬ róbke prowadzi sie w temperaturze 28 C w kadzi cytroka. Skóry obraca sie przez 5 go¬ dzin* nastepnie pozostawia na noc i nastepnego dnia obraca przez 3 godziny. Calkowity ozas piklowania wynosi 6-2*4 godzin. Po procesie piklowania skóry pozostawia sie na boku* Nastepnie zapiklowane skóry utrzymuje sie przez 2 godziny w kapieli o tempera¬ turze 30 C i nastepujacym skladzie: 6 ml/l 25 % amoniaku; 4 g/l kwasnego weglanu sodowego; 1,5 g/l alkoholu tluszczowego* Wstepnie obrobione w ten sposób skóry pozostawia sie przez 10 godzin w kapieli en¬ zymatycznej o temperaturze 30 C i nastepujacym skladzie: 6 g/l enzymu trzustkowego; 5 s/l siarczanu amonowego; 1 g/l niejonowego srodka powierz¬ chni owo-ozynnego • Po obróbce enzymatycznej skóry odwirowuje sie i usuwa welne* Mycie welny i dalsza obróbka golizny nastepuje w sposób podany w przykladzie I* Zastrzezenia patentowe 1* Sposób wytwarzania wysokojakosciowej skóry i wlosa zwierzecego ze skór owczych* króliczych i kozich, znamienny tym, ze odmiesnione skóry surowe poddaje sie obróboe piklujacej w kwasnej kapieli zawierajacej 30 - 80 g/l chlorku sodu, 5-10 g/l siarczanu amonowego, 4-15 g/l nieorganicznego lub organicznego kwasu i 0,5 - 1,5 g/l niejonowego srodka powierzchniowo-czynnego w temperaturze 20 - 30 C w ciagu 6-48 go¬ dzin, nastepnie po przeprowadzeniu ewentualnie zobojetniajacej lub alkalizujacej obrób¬ ki, poddaje sie dzialaniu enzymów rozluzniajacych wiazanie wlosa w kapieli zawierajacej enzymy trzustki, enzymy proteolityczne produkowane przez plesnie albo enzymy pochodze¬ nia bakteryjnego albo ich mieszaniny w stezeniu 0,5 - 1f5 Z wagowo enzymu, w czasie 10- 16 godzin, nastepnie usuwa wlos ze skóry, przemywa i suszy, a golizne po wapnieniu pod¬ daje dalszym znanym procesom obróbki* 2, Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze stosuje sie wytrawy zakwa¬ sowe z zastosowaniem otrab lub sruty* 3* Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze skóry po kwasnym piklowa¬ niu zobojetnia sie lub alkalizuje w kapieli zawierajacej amoniak i kwasny weglan sodowy* 4* Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze stosuje sie pH zapewniaja¬ ce optymalne dzialanie enzymów* Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL PL PL