*******) Ltffwii Twórca wynalazku Uprawniony z patentu: Niels Jorgen 011egaard Nielsen, Kolding (Dania) Rozsiewacz do soli i/lub piasku Przedmiotem wynalazku jest rozsiewacz do soli i/lub piasku, stanowiacy pojazd o nadwoziu w postaci pojem¬ nika, którego dwie lezace naprzeciw siebie i poprzeczne do kierunku jazdy sciany, skierowane sa wzajemnie zbiez¬ nie, ukosnie ku dolowi, tworzac podluzna szczeline do wysypywania soli i/lub piasku z pojemnika, poprzez u- rzadzenie rozsiewajace.Z dunskiego opisu patentowego nr 90710 znane jest urzadzenie do oprózniania pojemnika, obejmujace wa¬ lec obracajacy sie podczas jazdy rozsiewacza i wyposa¬ zony w pewna liczbe kulaków, które to kulaki wspóldzia¬ laja z przylegajaca do walca elastyczna plyta w taki spo¬ sób, ze plyta ta jest okresowo odsuwana od walca, odsla¬ niajac tym samym szczeline, poprzez która moze sie wy¬ sypywac zawarty w pojemniku i przeznaczony do roz¬ siewania material.Podobne rozwiazanie znane jest z dunskiego opisu patentowego nr 103478, w mysl którego analogiczny wa¬ lec jest osadzony mimosrodowo i wspóldziala z krata zamocowana wychylnie przy jednej ze skosnych scian pojemnika, odgrywajaca role sita.W przypadku tych znanych rozsiewaczy, walec osa¬ dzony jest wewnatrz masy materialu przeznaczonego do rozsiewania. Rozsiewacze te nie dzialaja w sposób cal¬ kowicie zadowalajacy, gdyz mozliwe jest przywieranie roz¬ siewanego materialu do walca, co stanowi przeszkode dla dokladnego dawkowania tego materialu. Dalsza wada znanych rozsiewaczy jest to, ze kazda zmiana dozowania, która uzyskuje sie droga wymiany kulaków jest tak nie- 10 15 20 wygodna i czasochlonna, ze dokonanie jej podczas pracy rozsiewacza jest praktycznie niemozliwe.Celem wynalazku jest wykonanie takiego rozsiewacza do soli i/lub piasku, który bylby wolny od opisanych wad, to jest nie ulegal zablokowaniu przez rozsiewany mate¬ rial, a zarazem pozwalal na regulacje dawkowania tego materialu podczas pracy rozsiewacza.Wedlug wynalazku cel ten zostal osiagniety w ten spo¬ sób, ze dolna czesc jednej ze skosnych scian pojemnika ma postac pojedynczej wychylnej plyty, wzglednie sze¬ regu usytuowanych obok siebie wychylnych plytek, wys¬ tajacych do dolu dalej niz druga skosna sciana tegoz po¬ jemnika, przy czym ponizej tej wychylnej plyty lub ply¬ tek usytuowany jest wal, napedzany podczas jazdy roz¬ siewacza. Wal ten ma po jednym kulaku na kazda plyte i sluzy do zblizania i oddalania wolnego konca plyty, wzglednie wolnych konców plytek, do i od krawedzi wspom¬ nianej drugiej sciany pojemnika, w wyniku obrotowego ruchu wspomnianego walu wraz z jego kulakiem wzgled¬ nie kulakami.Dzieki takiemu rozwiazaniu, obrotowe elementy roz¬ siewacza znajduja sie poza masa materialu rozsiewanego, dawkowanie zas mozna regulowac na przyklad przez prze¬ mieszczanie wspomnianej drugiej skosnej sciany pojem¬ nika, a co za tym idzie przez zmiane maksymalnej sze¬ rokosci szczeliny.W przypadku zastosowania szeregu umieszczonych obok siebie plytek korzystne jest, gdy jculaki napedza¬ nego walu sa wzgledem siebie poprzestawiane w kierun¬ ku obwodowym tego walu. Cecha ta stanowi zabezpie- 119 510119 510 $ czenie przed rozsiewaniem spli wzglednie piasku w sku¬ pionych poprzecznych pasmach.W przypadku gdy material rozsiewany jest bardzo drobnoziarnisty, to jest rzecza korzystna, gdy w poblizu wolnej krawedzi plyty wzglednie plytek usytuowana jest 5 plyta oporowa, siegajaca pod wspomniana druga skosna sciane. Rozsiewany material wysypujacy sie ze szczeliny spada na te plyte oporowa i pozostaje na niej az do chwili zepchniecia go poza krawedz tej plyty oporowej przez wahliwa plyte lub plytki, ppdczas ich ruchu w kierunku 10 drugiej sciany pojemnika.Jak juz wspomniano, regulacja dawkowania moze sie odbywac droga przemieszczania drugiej sciany pojem¬ nika. Przemieszczanie to moze byc jednak uciazliwe mie¬ dzy*ltonytó-Tflatepor^"sciina ta stanowi równiez element 15 nosnyAila* ^trmcwinleBp' materialu. Duzo prostsza regu¬ lacjeI dawkowania mozna uzyskac wedlug wynalazku dzie¬ ki teiniL ^j^n^j^wyptylnej plyty lub plytek usytuowany jest, [obracaj^jeczaie* dwili wal, równiez majacy po jed¬ nym InllalrTrTO^SZaTT^ke i sluzacy do ograniczania 20 ruchu oddalania sie plyty lub plytek od drugiej skosnej sciany pojemnika.Podczas rozsiewania soli, uzyskanie pozadanego rów¬ nomiernego jej rozsypywania moze byc szczególnie utrud¬ nione w przypadku, gdy sól jest wilgotna i ma z tej przy- 25 czyny sklonnosc do skawalania sie W wiekszym lub mniej¬ szym stopniu, przy czym tworzace sie bryly gromadza sie w urzadzeniu rozsiewajacym, za plyta oporowa. Poniewaz zas w przypadku rozsiewania soli lub na przyklad nawozu sztucznego pozadane jest ich mozliwie równomierne roz- 30 prowadzanie, brak mozliwosci rozdzielania tych bryl przed ich rozrzuceniem stanowi istotna wade rozsiewa- . nia.W celu wyeliminowania tej wady, przy drugiej skos¬ nej scianie pojemnika osadzony jest, w mysl dalszej ko¬ rzystnej cechy wynalazku, jeden lub wieksza liczba ru¬ chomych zgarniaczy, których wolne krawedzie leza w za¬ sadzie równolegle do wolnej górnej krawedzi plyty opo¬ rowej.Powyzsza cecha wynalazku gwarantuje wysypywanie rozlewanego materialu z pojemnika calkowicie równo¬ miernym strumieniem, gdyz wszelkie ewentualnie utwo¬ rzone z tego materialu bryly ulegaja porozdzielaniu przez ruchome zgarniac?*. D«eki powyzszemu mozna roz- siewmcz wyregulowac na okreslona ilosc rozrzucanego materialu i ustalic te regulacje na dowolny przeciag cza¬ su, nawet w przypadku gdy rozsiewany material, na przy¬ klad w wyniku nasiakniecia wilgocia, zmieni w miedzy¬ czasie swa konsystencje i swa gruboziarnistosc. Ozna¬ cza to równiez wyeliminowanie potrzeby przedawkowy- wanta majacego zapewnic dostateczne rozsianie, jaka zachodzila w przypadku tworzenia sie bryl materialu rozsiewanego. . 3ft*roiacz wedlug dalszej korzystnej cechy wynalazku stanowi plyta lub szereg plytek, osadzonych promienio¬ wo na osobnym wale, usytuowanych równolegle zarów¬ no do pierwszego walu kulakowego, z którym wspólnie sie obraca, jak i do górnej, wolnej krawedzi plyty opo¬ rowej. Jeszcze korzystniejszy efekt zgarniania uzysku¬ je sie wedlug wynalazku, gdy stanowiaca zgarniacz plyta, lub szereg plytek, osadzony jest na wale wzdluz linii sru¬ bowej. Zapewnia to jeszcze równomienaiej&ze rozsie¬ wanie materialu, nawet w przypadku wyjatkowo duzego nagromadzenia sie bryl. ; - W celu dokladnego rozdrobnienia poszczególnych bryl 4 skawalonego materialu do rozsiewania, zgarniacz we¬ dlug wynalazku, stanowi jedna lub wiecej plytek sprezys¬ tych, ponizej których usytuowany jest jeszcze jeden na¬ pedzany wal kulakowy, przystosowany do takiego wspól¬ dzialania z pierwszym napedzanym walem kulakowym, by wymieniona plyta lub plytki sprezyste zblizaly sie i oddalaly podczas jazdy rozsiewacza, zarówno od wolnej krawedzi plyty oporowej, jak i od drugiej sfcoinej sciany pojemnika. Korzystnym jest przy tym, gdy w przypadku wiecej niz jednej plytki sprezystej, kulaki tego drugiego napedzanego walu sa wzgledem siebie poprzestawiane w kierunku obwodowym walu.Wedlug wynalazku jest równiez korzystne, gdy do wol¬ nej powierzchni czolowej zgarniacza zamocowana jest elastyczna plyta. Plyta taka zapewnia calkowite rozdrob¬ nienie bryl. Na takie rozdrobnienie bryl wplywa równiez korzystnie dalsza cecha wynalazku, w mysl której wolna powierzchnia czolowa zgarniacza posiada otwory.Podczas rozsiewania soli i/lub piasku na ulicach o znacz¬ nym spadku oraz w innych podobnych miejscach, mo¬ ze sie okazac konieczne rozsiewanie tych materialów podczas jazdy rozsiewacza do tylu. W tym celu wal zgar¬ niacza jest przystosowany dó obracania sie w sposób zsyn¬ chronizowany 2 ruchem obrotowym pierwszego walu kulakowego, zarówno podczas jazdy rozsiewacza w przód, jak i podczas jego jazdy do tylu. Wlasciwosc ta moze byc uzyskana róznymi sposobami, na przyklad przez te, ze jeden z walów jest wyposazony w mechanizm wolnego kola, który podczas jazdy do tylu, czyli wtedy gdy wal obraca sie w -kierunku przeciwnym do kierunku podczas jazdy w przód, przestawia kulaki tych dwu walów wza¬ jemnie w fazie, o kat 90°.Wynalazek jest szczególowiej opisany ponizej, w przy¬ kladach wykonania, z powolaniem sie na zalaczony ry¬ sunek, na którym fig. 1 przedstawia w sposób schema¬ tyczny glówne elementy rozsiewacza wedlug wynalazku w podluznym przekroju pionowym, fig. 2 zas — taki sam przekrój rozsiewacza wedlug innego przykladu wyko¬ nania wynalazku.Pokazany na rysunkach rozsiewacz do soli i/lub piasku stanowi pojazd skladajacy sie z nadwozia w postaci po¬ jemnika oraz podwozia z kolami, przy czym to ostatnie nie jest objete wynalazkiem i nie bedzie szczególowiej opisywane. Pojazd moze byc samojezdny, lecz moze tez na przyklad stanowic przyczepe, ciagniona przez samo¬ chód ciezarowy. Dwie usytuowane naprzeciw siebie po¬ przecznie do kierunku jazdy sciany 1, 2 zbiegaja sie skos¬ nie u dolu tworzac szczeline, poprzez która nastepuje opróznianie pojemnika z soli i/lub piasku.Dolna czesc jednej ze skosnych scian pojemnika, ozna¬ czona na rysunku liczba 1, stanowi jedna lub wiecej usy¬ tuowanych obok siebie wychylnych plytek 3, wystaja¬ cych do dolu dalej niz druga skosna sciana 2 pojemnika.Ponizej plyty wzglednie plytek 3, znajduje sie napedzany podczas jazdy rozsiewacza wal 4, majacy kulaki 5, po jed¬ nym na kazda plytke 3 tak, ze w wyniku obracania sie walu 4 wraz z kulakami 5, nastepuje zblizanie sie i od¬ dalanie plyty wzglednie plytek 3 od drugiej skosnej scia¬ ny 2 pojemnika.Przy dolnej krawedzi plytek 3 usytuowana jest plyta oporowa siegajaca pod druga jkosaa sciane 2 pojemnika.Plyta oporowa 6 osadzona jest wychylnie, jak to poka¬ zano na fig. 1, lub przesuwnie jak to pokazano na fig. 2 tak, ze daje sie przemieszczac z polozen, w których kaz¬ dorazowo znajduje sie ona pod szczelina miedzy scia- 10 15 20 25 30 35 40 41 50 55 6111*510 nami pojemnika, do polozen, w których plyta znajduje sie poza strumieniem materialu wysypywanego przez szcze¬ line.Ponizej wychylnych plytek 3 znajduje sie ponadto drugi, poruszany za pomoca nie ppkazanej na rysunku 5 raczki, wal 7, na którym równiez osadzone sa kulaki, oznaczone na rysunku liczba 8, po jednym na kazda plyt¬ ke 3. Przez reczne obracanie walu 7 mozna ograniczyc lub calkowicie skasowac mozliwosc oddalania sie plytek 3 od drugiej skosnej sciany 2, wskutek czego szczelina mie- 10 dzy skosnymi scianami pojemnika ulega zwezeniu lub nawet calkowitemu zamknieciu, co pozwala regulowac w miare potrzeby ilosc materialu wysypujacego sie z tego pojemnika.Przy drugiej skosnej scianie 2 pojemnika znajduje sie 15 jeden lub wiecej ruchomych zgarniaczy. W przykladzie wykonania pokazanym na fig. 1 zgarniacz taki stanowi plyta 9, osadzona promieniowo na wale 10, osadzonym równolegle do walu kulakowego 4, razem z którym wal 10 obraca sie w sposób zsynchronizowany. 20 W przykladzie wykonania pokazanym na fig. 2, zgar¬ niacz ma postac jednej lub kilku sprezystych plyttk 11, ponizej których ulozyskowany jest wal kubkowy 12, rów¬ nolegly do walu kulakowego 4 i obracajacy sie z nim syn¬ chronicznie. Wal 12 ma kulaki 13, po jednym na kazda 25 plytke 11 zgarniacza tak, ze w wyniku obrotowego ruchu walu 12, plytki 11 zblizaja sie i oddalaja od wolnej kra¬ wedzi plyty oporowej 6, a zarazem równiez zblizaja sie i oddalaja od drugiej skosnej sciany 2 pojemnika.Pokazany na rysunku rozsiewacz dziala w sposób nas- 30 tepujacy: po przekreceniu walu 7 w polozenie, w któ¬ rym plytki 3 calkowicie zamykaja szczeline miedzy scia¬ nami 1 i 2 pojemnika, napelnia sie ten ostatni materialem przeznaczonym do rozsiewania. Dalsze pokrecanie wa¬ lu 7 powoduje otwarcie sie szczeliny, poprzez która ma- 35 terial ten, slizgajac sie po obu scianach pojemnika, wy¬ sypuje sie az do zablokowania go przez plyte oporowa 6.Po wprawieniu w ruch obrotowy walu kulakowego 4, plytki 3 poruszaja sie w kierunku drugiej skosnej sciany 2 pojemnika, w wyniku czego material lezacy pod szcze- 40 lina na plycie oporowej 6 zostaje zepchniety poza jej kra¬ wedz. Gdy nastepnie plytki 3 zostaja oddalone od dru¬ giej skosnej sciany 2 pojemnika, wówczas pewna dalsza porcja materialu, której wielkosc jest okreslona poloze¬ niem obslugiwanego recznie walu 7, zsypuje sie na plyte 45 * oporowa 6.W przypadku rozsiewania materialu majacego tenden¬ cje do skawalania sie, na przyklad soli,* zgarniacze 9 lub 11 sluza do rozdzielania bryl, gromadzacych sie za plyta oporowa6. 50 Podczas oprózniania i oczyszczania rozsiewacza, wal 7 obraca sie recznie w polozenie odpowiadajace maksy¬ malnemu rozwarciu szczeliny miedzy scianami 1, 2 po¬ jemnika, plyte oporowa 6 zas przekreca sie, wzglednie przesuwa z polozenia pokazanego na rysunku tak, by dno 55 pojemnika bylo calkowicie odsloniete.Dla uzupelnienia opisu nalezy przy tym wspomniec, ze waly 4, 7 i 10 napedzane sa za posrednictwem prze¬ kladni zebatej przez osobny wal, który ze swej strony napedzany jest przez kola jezdne rozsiewacza. 60 Zastrzezenia patentowe 1. Rozsiewacz do soli i/lub piasku, stanowiacy pojazd o nadwoziu w postaci pojemnika, którego dwie lezace naprzeciw siebie i poprzeczne do kierunku jazdy sciany 65 skierowane sa, wzajemnie zbieznie, ukosnie ku dolowi, tworzac podluzna szczeline do wysypywania soli i/lub piasku z pojemnika poprzez urzadzenie rozsiewajace, znamienny tym, ze dolna czesc jednej skosnej sciany (1) pojemnika ma postac pojedynczej wychylnej plyty, wzglednie szeregu usytuowanych obok siebie wychyl¬ nych plytek (3), wystajacych do dolu dalej niz druga skosna sciana (2) tegoz pojemnika, przy czym ponizej wychylnej plyty lub plytek (3) usytuowany jest obra¬ cany podczas jazdy rozsiewacza wal (4), majacy po jed¬ nym kulaku (5) na kazda plytke i sluzacy do zblizania lub oddalania wolnego konca plyty wzglednie plytek (3) do i od krawedzi drugiej sciany (2) pojemnika, w wyniku ruchu obrotowego walu (4) wraz z jego kulakiem wzgled¬ nie kulakami (5). 2. Rozsiewacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kulaki (5) napedzanego walu (4) sa wzgledem siebie poprzestawiane w kierunku obwodowym walu. 3. Rozsiewacz wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze w poblizu wolnej krawedzi plyty wzglednie ply¬ tek (3) usytuowana jest plyta oporowa (6), siegajaca pod druga skosna sciana (2). 4. Rozsiewacz wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze ponizej wychylnej plyty lub plytek (3) usytuowany jest obracany recznie wal (7), majacy po jednym kulaku (8) na kazda plytke (3) i sluzacy do ograniczania ruchu od¬ dalania sie plyty wzglednie plytek od drugiej skosnej sciany (2) pojemnika. 5. Rozsiewacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przy drugiej skosnej scianie (2) osadzony jest jeden lub wiecej ruchomych zgarniaczy, których wolne krawedzie leza równolegle do wolnej, górnej krawedzi plyty opo¬ rowej (6). 6. Rozsiewacz wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze zgarniacz stanowi plyta lub szereg plytek (9) osadzonych promieniowo na wale (10) usytuowanym równolegle zarówno do walu kulakowego (4), z którym wspólnie sie obraca, jak i do górnej, wolnej krawedzi plyty oporowej (6). 7. Rozsiewacz wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze zamocowana promieniowo na wale (10) plytka lub plyt¬ ki (9) zgarniacza, osadzone sa wzdluz linii srubowej. 8. Rozsiewacz wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze zgarniacz stanowi jedna lub wiecej plytek sprezystych (11), ponizej których usytuowany jest drugi napedzany wal kulakowy (12), przystosowany do takiego wspóldzia¬ lania z pierwszym napedzanym walem kulakowym (4), by wymieniona plyta lub plytki sprezyste (11) zbliza¬ ly sie i oddalaly, podczas jazdy rozsiewacza, zarówno od wolnej krawedzi plyty oporowej (6), jak i od drugiej skos¬ nej sciany (2) pojemnika. 9. Rozsiewacz wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze w przypadku wiecej niz jednej plytki sprezystej (11), kulaki (13) drugiego napedzanego walu (12) sa wzgle¬ dem siebie poprzestawiane w kierunku obwodowym te¬ go walu. 10. Rozsiewacz wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze do wolnej powierzchni czolowej zgarniacza (9, 11) za¬ mocowana jest elastyczna plyta. 11. Rozsiewacz wedlug zastrz. 10, zn^jnienny tym, ze wolna powierzchnia czolowa zgarniacza! (9, 11) jest zaopatrzona w otwory.119 510 12. Rozsiewacz wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze wal (10, 12) zgarniacza jest przystosowany do obra¬ cania sie w sposób zsynchronizowany z ruchem obro- 8 towym walu kulakowego (4) zarówno podczas jazdy roz- siewacza w przód, jak i podczas jego jazdy do tylu.Fig. f F/g. 2 LDD Z-d 2, z. 304/1400/83, n. 100+20 egz.Cena 100 zl PL PL PL