NL8603089A

NL8603089A - Verlichtingsarmatuur.

Info

Publication number: NL8603089A
Application number: NL8603089A
Authority: NL
Original assignee: Philips Nv
Priority date: 1986-12-04
Filing date: 1986-12-04
Publication date: 1988-07-01
Also published as: FR2607904A1; DE3740901A1; GB2198516A; FR2607904B1; GB8727996D0; JPS6391111U; GB2198516B; NL192273C; US4855886A; NL192273B

Description

♦ PHN 11.971 1 w N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven Verlichtingsarmatuur.

De uitvinding heeft betrekking op een verlichtingsarmatuur voorzien van een schaalvormige reflektor voor nagenoeg een op de hoofdas daarvan op te stellen praktisch lampwerpig lichtgevend deel van een lichtbron, welke reflektor een reflekterend 5 oppervlak bevat dat is samengesteld uit met hun langszijden van de top naar de grootste omtreksrand van de reflektor verlopende langgerekte facetten, die in een de hoofdas bevattende doorsnede concaaf gekromd zijn. Een dergelijk als reflektor uitgevoerd armatuur is bekend uit het Britse octrooischrift 523.215.

10 Het bekende armatuur bevat een reflektor waarin een lichtbron (zoals een hogedrukontladingslamp of een gloeilamp) is geplaatst. Met behulp van een dergelijk armatuur wordt een gelijkmatige helderheid van een te verlichten objekt verkregen. De lichtbundel waarmee dit wordt gerealiseerd is echter relatief smal. Voor het 15 verlichten van grote voorwerpen waarbij hoge eisen aan een gelijkmatige helderheid worden gesteld, zijn dan ook ofwel volumineuze reflektoren vereist ofwel is de toepassing van een groot aantal in de nabijheid van elkaar opgestelde reflektoren noodzakelijk. Dit is een bezwaar, met name bij het verlichten van voorwerpen die staan opgesteld in etalages 20 en dergelijke.

De uitvinding heeft tot doel een betrekkelijk compact verlichtingsarmatuur te verschaffen met een reflektor met behulp waarvan een relatief brede lichtbundel kan worden gerealiseerd en waarmee een objekt zeer gelijkmatig kan worden verlicht.

25 Een verlichtingsarmatuur van de in de aanhef genoemde soort wordt daartoe volgens de uitvinding daardoor gekenmerkt dat de facetten in een vlak loodrecht op de hoofdas recht zijn en een regelmatige veelhoek vormen, waarbij de symmetrielijn van een facet volgens een curve verloopt die de gedaante van een parabool 30 benadert.

De symmetrielijn van een facet is een denkbeeldige lijn die in de lengterichting door het midden van een facet loopt. Deze 8603089 4 « PHN 11.971 2 verloopt volgens een curve, die bijvoorbeeld een gedaante heeft zoals beschreven in de NL-ter inzage gelegde octrooiaanvrage 80 02 116 (PHN 9726).

Afhankelijk van het aantal facetten en de mate van 5 kromming van de hierboven genoemde curven kan met de reflektor een opmerkelijk brede lichtbundel verkregen worden. Op basis van het inzicht volgens de uitvinding is voor een groot aantal verschillende toepassingen een armatuur met een relatief compacte reflektor mogelijk, waarbij een daarmee verlicht objekt een zeer gelijkmatige helderheid 10 vertoont. De reflektor is zodanig gevormd dat vermeden is dat lichtstralen na reflektie op het lichtgevende deel worden gereflekteerd. Dit leidt bij hogedrukontladingslampen gemakkelijk tot een verstoring van de temperatuur en de gasdruk in het buisvormige ontladingsvat en bij halogeengloeilampen tot zogeheten "hot-spots“ in 15 het gloeilichaam. De reflektor maakt het voorts mogelijk de plaats van het lichtgevende deel van de lichtbron onafhankelijk van de te kiezen toepassing ten opzichte van het reflekterende oppervlak in axiale richting te wijzigen zonder nadelige uitwerking op de kwaliteit van de lichtbundel. Het gebruik van een speciale spreidruit aan de 20 lichtuittreezijde van het armatuur is niet noodzakelijk.

Bij een armatuur volgens de uitvinding neemt de lichtsterkte in de bundel over een dwarsdoorsnede gemeten vanaf zijn as gelijkmatig af tot zijn halfwaarde.

In een speciale uitvoeringsvorm van het armatuur is het 25 aantal facetten omgekeerd evenredig met de breedte van het langwerpige lichtgevende deel van de lichtbron. Gevonden is dat door deze relatie tussen facetten-aantal en de afmetingen van het lichtgevende deel de bundelbreedte voor verschillende toepassingen op eenvoudige wijze kan worden ingesteld.

30 Het armatuur bevat in een uitvoeringsvorm een kunststof huis waarin de reflektor is opgenomen. Het huis is daarbij bijvoorbeeld voorzien van een wanddeel dat bevestigbaar is in een voetstuk op een wijze zoals is beschreven in EP-PS 76007 (PHN 10.157).

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van 35 een tekening. Hierin toont figuur 1 een uitvoeringsvorm van een verlichtingsarmatuur volgens de uitvinding in aanzicht en toont 8603089 * PHN 11.971 3 figuur 2 schematisch een aanzicht van het armatuur volgens figuur 1 gezien vanaf de lichtuittreezijde in de richting van de hoofdas.

Het ver1ichtingsarmatuur volgens figuur 1 bevat een 5 schaalvoraige reflektor 1. Ter plaatse van de hoofdas 2 van de reflektor is in de top (A) van de reflektor een gat aanwezig waarin een lichtbron is opgesteld. Daartoe is een lamphouder aanwezig. Deze lichtbron is een hogedruknatriumdampontladingslamp die een relatief dun, langwerpig buisvormig ontladingsvat 3 bevat waarin zich de elektroden 10 bevinden. Tussen de elektroden wordt tijdens lampbedrijf een ontlading onderhouden. Het ontladingsvat vormt dan feitelijk het lichtgevende deel. Het ontladingsvat 3 bevindt zich in een geëvacueerde glazen buitenballon 4. Het ontladingsvat (dat een wand heeft bestaande uit transparant materiaal zoals gesinterd polykristallijn aluminiumoxyde) 15 bevindt zich nagenoeg op de hoofdas 2. Het reflekterende oppervlak is samengesteld uit langgerekte facetten (zoals 5 en 6) die met hun langszijden (5a, 6a etcetera) van de top naar de grootste omtreksrand (de lichtuittreezijde) van de reflektor verlopen. De facetten zijn in een vlak loodrecht op de hoofdas 2 recht en vormen een regelmatige 20 veelhoek. Dit is bij wijze van voorbeeld weergegeven in figuur 2 met 7, 8 en 9. De symmetrielijnen van de facetten zijn concaaf gekromd. Voor een enkel facet is de genoemde symmetrielijn in de tekening aangegeven met 10 respektievelijk 11. De lijn vormt een curve die op specifieke wijze punt voor punt is berekend (zie NL-TV 8002116). De genoemde 25 punten worden daarbij gekarakteriseerd volgens coördinaten ten opzichte van de hoofdas 2 (x-as) en een loodrecht daarop staande as (y-as). De oorsprong is dan bijvoorbeeld het midden van het gat in de top van de reflektor.

In een andere uitvoeringsvorm is de reflektor in plaats 30 van de genoemde hogedruknatriumdampontladingslamp een hogevolts halogeengloeilamp van bijvoorbeeld circa 150 W opgesteld. Een dergelijke gloeilamp bezit een filament dat op een aantal plaatsen is omgevouwen.

Het lichtgevende deel is dan wel langwerpig, maar breder dan het lichtgevende deel van de eerder genoemde ontladingslamp. Het aantal 35 facetten van de daarbij behorende reflektor is dan kleiner om een homogene lichtbundel te verkrijgen. Door verkleining van het aantal facetten wordt de bundelbreedte verder vergroot.

8603089 * 4 PHN 11.971 4

In een praktische uitvoeringsvorm is de inwendige diameter van de reflektor bij de grootste omtrek 125 mm. De reflektor bevat 35 facetten (dus in een vlak loodrecht op de hoofdas is een veelhoek van 35 koorden aanwezig). In de reflektor is een 5 hogedruknatriumdampontladingslamp met een vermogen van 50 W opgesteld.

De uitwendige diameter van het buisvormige ontladingsvat is 4,9 mm, de elektrodenafstand circa 16,5 mm. De symmetrielijn van een facet verloopt volgens een curve, die is gekarakteriseerd door X-Y coördinaten zoals weergeven in de onderstaande tabel. De waarden zijn uitgedrukt in mm.

10 De oorsprong (X=0, Y=0) is het midden van het gat in de top (A).

8603089 ï PHN 11.971 5

TABEL

X-as (hoofdas) Y-as 5 -------‘ 0,00 16,00 2,10 19,98 3,99 22,93 6,04 25,76 10 8,07 28,30 10.03 30,57 12.06 32,78 14,15 34,93 16,11 36,86 15 18,11 38,75 20.14 40,59 22.04 42,22 23,98 43,80 25.95 45,34 20 27,96 46,83 30,00 48,27 32.07 49,68 33.95 50,91 36.06 52,24 25 37,99 53,41 40.14 54,68 42,10 55,79 44.07 56,87 46.06 57,93 30 48,05 58,97 50.06 59,98 52.08 60,97 54,12 61,94 55,33 62,50 • ----,- ----

Uit deze tabel blijkt dat het gat voor de opname van de lamp nabij de top van de reflektor een diameter heeft van 32 mm. De 35 8603089 PHN 11.971 6 grootste omtrek is 2 x 62,5 = 125 mm. Bij plaatsing van het lichtgevende deel van de lichtbron (het buisvormige ontladingsvat) op de hoofdas (X-as) waarbij het midden van het ontladingsvat zich bevindt nabij punt (X = 15,25, Y = 0,00) wordt een bundelbreedte gerealiseerd van 5 2 x 10°.

8803089

Claims

1. Verlichtingsarmatuur voorzien van een schaalvormige reflektor voor een nagenoeg op de hoofdas daarvan op te stellen praktisch langwerpig lichtgevend deel van een lichtbron, welke reflektor een reflekterend oppervlak bevat dat is samengesteld uit met hun 5 langszijden van de top naar de grootste omtreksrand van de reflektor verlopende langgerekte facetten, die in een de hoofdas bevattende doorsnede concaaf gekromd zijn, met het kenmerk, dat de facetten in een vlak loodrecht op de hoofdas recht zijn en een regelmatige veelhoek vormen, waarbij de symmetrielijn van een facet volgens een curve 10 verloopt die de gedaante van een parabool benadert.

2. Verlichtingsarmatuur volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het aantal facetten omgekeerd evenredig is met de breedte van het langwerpige lichtgevende deel van de lichtbron.

3. Verlichtingsarmatuur volgens conclusie 1 of 2, met het 15 kenmerk, dat de lichtbron een gloeilamp is, waarvan het filament of de filamentdelen hoofdzakelijk in de richting van de hoofdas zijn geplaatst.

4. Verlichtingsarmatuur volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de lichtbron een hogedruknatriumdampontladingslamp is. 860 308 S