NL1014810C2 - Vervormingsinrichting voor het vervormen van een plaatelement. - Google Patents

Description

Vervortninqsinrichtinq voor het vervormen van een plaatele-ment

De uitvinding heeft betrekking op een vervor-mingsinrichting voor het door omzetten koud vervormen van een plaatelement, in het bijzonder een metalen plaat.

Dergelijke vervormingsinrichtingen zijn algemeen 5 bekend, en worden gewoonlijk aangeduid als kantbank.

Hierbij wordt gebruik gemaakt van een vaste, van een vormgroef voorziene onderstempel waarop de plaat gelegd wordt, en een bovenstempel, dat een stempelvlak bezit dat gelijkvormig is aan de vormgroef. Door het 10 neerwaarts dwingen van het bovenstempel wordt de plaat vervormd tussen bovenstempel en onderstempel, tot een hoekvorm.

Een tekortkoming van de bestaande vorminrichtin-gen is dat ter plaatse van de randen van de vormgroef het 15 oppervlak van de plaat getekend of zelfs beschadigd raken. De vaak lijnvormiige tekeningen zijn goed zichtbaar, zelfs indien de plaat naderhand voorzien wordt van een dunne coating, zoals wanneer de plaat gebruikt wordt voor meubels of apparatuur die bestemd zijn voor huiselijk 20 gebruik en waaraan dus esthetische eisen worden gesteld. De tekening kan door zo'n coating zelfs nog opvallender gemaakt worden.

Een doel van de uitvinding verbetering hiervan mogelijk te maken. Vanuit een aspect voorziet de uitvin- 1014810· 2 ding daartoe in een vervormingsinrichting voor het vervormen van een plaatelement, voorzien van een onderstempel en een bovenstempel, waarbij het onderstempel voorzien is van een vast gedeelte en ten minste één ondersteuningsele-5 ment met een steunvlak voor het ondersteunen van het plaatelement op de onderstempel, welk ondersteuningsele-ment kantelbaar is van een beginstand naar een vormstand in een vervormingsrichting van het plaatelement, in welke positie het ondersteuningselement een eerste zijde vormt 10 van een V-vormige groef en een deel van het vaste gedeelte een tweede zijde vormt van de V-vormige groef, en waarbij het vaste gedeelte een eerste aanslagvlak heeft voor het ondersteuningselement in de beginstand en een tweede aanslagvlak heeft voor het ondersteuningselement in de 15 vormstand.

Door de onderstempel te delen in een vast deel en een plaat-ondersteuningsdeel en deze laatste als het ware voor een deel mee te laten bewegen met de bovenstempel en met de plaat tijdens het vervormen van de plaat 20 wordt een belangrijke voorwaarde geschapen voor het voorkomen van de voornoemde aftekeningen en andere met het vormproces samenhangende beschadigingen.

Opgemerkt wordt dat waar in de beschrijving wordt gesproken van "bovenstempel" en "onderstempel" deze 25 begrippen eventueel ook andersom gebruikt kunnen worden, dus voor opstellingen waarin de onderstempel beweegbaar is en de bovenstempel relatief vast opgesteld is, maar voorzien is van het voornoemde ondersteuningselement.

In JP-A-08-057541 wordt een vorminrichting 30 beschreven, waarbij het onderstempel voorzien is van twee kantelbare delen. Een tweede aanslagvlak voor het ondersteuningselement in de vormstand wordt niet getoond. Daarnaast vormt het vaste gedeelte niet samen met het ondersteuningselement een V-vormige groef.

35 Overigens is in US-A-2.505.718 een inrichting voor het vormen van buizen beschreven. Het ondersteuningselement vormt in de vormstand echter geen V-vormige groef.

1014810* 3

Bij voorkeur is het ondersteuningselement aangebracht voor verplaatsing door verdraaiing, in het bijzonder door kanteling om een kantelas. Het steunvlak volgt daardoor de omzetbeweging van de plaat, en zal ook in de 5 vormstand plat aan kunnen liggen tegen het onderoppervlak van de plaat, waardoor scherpe overgangen afwezig zijn.

Bij voorkeur strekt het ondersteuningselement zich aan beide zijden van de kantelas uit, waardoor een groot steunvlak mogelijk is en voorts terugstellen van het 10 ondersteuningselement naar de beginstand makkelijker plaats kan vinden, bijvoorbeeld met behulp van de zwaartekracht . Het van de te vormen kant af gekeerde gedeelte van het ondersteuningselement kan tot boven het onderstempel draaien en aldaar een schuin steunvlak vormen voor de 15 plaat, in plaats van het vaste deel van het onderstempel.

Bij voorkeur is het ondersteuningselement kantelbaar om een cylindergewricht, waarbij het voordelig is indien de kantelas van het cylindergewricht in hoofdzaak loodrecht staat op de bewegingsrichting van de bovenstem-20 pel.

De kantelbeweging en de aanligging van de plaat tijdens de beweging wordt bevorderd indien het eind van het ondersteuningselement aan de zijde van het onderstempel convex gebogen is, en bij voorkeur een recht cirkel-25 cylindersegment vormt waarvan de hartlijn samenvalt met de kantelas.

Alternatief kunnen de ondersteuningselementen een onderoppervlak bezitten dat cirkelvormig is en gelagerd is in een overeenkomstig steunvlak in de vaste onder-30 stempel.

Op op zich bekende wij ze kan de bovenstempel voorzien zijn van vormvlakken die een wig vormen met een ingesloten tophoek a. Het ondersteuningselement kan daarbij in de vormstand een holte vormen, waarbij de holte bij 35 voorkeur V-vormig is met een openingshoek a.

Bij voorkeur is het onderstenpel voorzien van een eerste aanslag voor steun aan het ondersteuningsele- 1014810· 4 ment in zijn beginstand -welke bij voorkeur dwars op de verplaatsingsrichting van het bovenstempel staat-, waardoor het ondersteuningselement ook in de beginstand een stabiele ondersteuning vormt. Stabiliteit wordt verder 5 bevorderd indien het onderstempel voorzien van een tweede aanslag voor het ondersteuningselement in zijn vormstand.

Vanuit een ander aspect is er volgens de uitvinding in voorzien, dat het bovenstempel tijdens het vervormen op het plaatmateriaal drukt met een resultante die de 10 verplaatsing van het ondersteuningselement bevordert.

Bij voorkeur staat het bovenstempel daarbij opgesteld om een draai- of kantelmoment uit te oefenen op hetondersteuningselement. Bij voorkeur is het bovenstempel dusdanig ten opzichte van het ondersteuningselement 15 beweegbaar dat de resultante tijdens het vervormen relatief meebeweegt in vervormingsrichting.

Tekening en beschadiging van de plaat wordt verder voorkomen indien de draai- of kantelas verplaatsbaar is, in het bijzonder verplaatsbaar ten op-20 zichte van het vaste gedeelte van de onderstempel. De beweging van het ondersteuningselement wordt hierdoor vergemakkelijkt, in het bijzonder indien het ondersteuningselement tevens verschuifbaar is ten opzichte van het vaste gedeelte van de onderstempel.

25 Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door de ondersteuningselementen aan de onderzijde te voorzien van een vertanding, die in ingrijping vberkeert met een vaste tandbaan, die in neerwaartse richting loopt, in het bij-zinder volgens een cirkelvormige baan. Er vindt dan een-30 soort van afwikkelbeweging plaats.

Vanuit een verder aspect voorziet de uitvinding er in, dat het ondersteuningselement opgedeeld is in ten minste twee delen, bij voorkeur een verplaatsbaar op het vaste deel van de onderstempel ondersteund basisdeel en 35 een steundeel omvat, waarbij het steundeel kantelbaar gelegerd is in het basisdeel. Het basisdeel kan daarbij bij voorkeur verschuifbaar ondersteund zijn op het vaste AQ14810* 5 deel van het onderstempel.

Het onderstempel is daarbij bij voorkeur voorzien van een in hoofdzaak V-vormige opneemruimte waarin het basis- of schuifdeel schuifbaar opgenomen is, zoals 5 schuifbaar langs een zijde van de V-vormige opneemruimte.

De oppervlakken waarover de basisdelen verschuiven kunnen onder een hoek ten opzichte van elkaar staan, bijvoorbeeld van meer dan 90 graden. De genoemde oppervlakken kunnen ook in eikaars verlengde gelegen zijn, en 10 een vlak vormen dat loodrecht staat op de bewegingsrichting van de bovenstempel.

Alternatief kan

Vanuit een verder aspect wordt er volgens de uitvinding in voorzien, dat de vervormingsinrichting voor-15 zien is van twee bij en tegenover elkaar gelegen onder-steuningselementen, waarbij de overgang tussen beide ondersteuningselementen in hoofdzaak in lijn ligt met de baan van het bovenstempel, waarbij bij voorkeur de draai-of kantelassen van de ondersteuningselementen in hoofdzaak 20 parallel zijn en het bovenstempel een vervormingstrajeet tijdens het vervormen aflegt dat tussen de kantelassen blijft. De ondersteuningselementen zullen dan op de wijze van openslaande deuren meebewegen met de vervormende plaat.

25 Bij voorkeur zijn de ondersteuningselementen gevormd om in de vormstand tegen elkaar aan te liggen.

Een vloeiende overgang tussen de beide ondersteuningselementen wordt verkregen indien zij voorzien zijn van middelen voor onderlinge verbinding in de 30 beginstand en ten minste over een gedeelte van de beweging van de beginstand naar de vormstand. Bij voorkeur liggen de ondersteuningselementen ook in de beginstand tegen elkaar aan en zijn zij bij voorkeur voorzien van schar-niermiddelen waardoor zij verbonden blijven tijdens het 35 vervormen van het plaatelement.

Vanuit een ander aspect voorziet de uitvinding in een vervormingsinrichting voor het vervormen van een 1014810« 6 plaatelement, omvattende een bovenstempel en een onderstempel, waarbij het onderstempel voorzien is van ten minste één hefboomelement waarop het plaatelement rust tijdens het vervormen.

5 Bij voorkeur oefent het bovenstempel tijdens het vervormen middels het plaatelement een kracht uit op één arm van de hefboom. Bij voorkeur is tevens een eerste hefboomaanslag voor het hefboomelement voorzien.

Bij voorkeur is het onderstempel voorzien van 10 een opneemruimte voor de arm van het hefboomelement welke naar het bovenstempel gekeerd is en tijdens vervormen van een plaatelement naar de onderstempel toe beweegt. Bij voorkeur vormt het hefboomelement tegen de eerste hefboomaanslag met de overige onderstempeldelen een V-groef.

15 Het hefboomelement is bij voorkeur schuifbaar ten opzichte van de overige delen van het onderstempel.

Bij voorkeur is het hefboomelement schuifbaar langs een zijde van de V-groef, waardoor onderlinge verschuiving tussen het plaatelement en het hefboomelement 20 tijdens het vervormen nagenoeg geheel vermeden wordt.

De uitvinding heeft voorts betrekking op een onderstempel en een ondersteuningselement, kennelijk geschikt voor een vervormingsinrichting volgens de uitvinding.

25 Bij het omzetten van de plaat om daarin een hoek te vormen wordt het als een nadeel ervaren dat het materiaal in het hoekgebied dat zich onder de neutrale lijn bevindt zodanig gerekt of verdeeld wordt, dat de buinten-zijde van de plaats van omzetting een min of meer flauw 30 gebogen oppervlak vormt. De uitvinding verschaft hiervoor een oplossing middels een bovenstempel omvattende convergerende vormvlakken die in een tophoek samenkomen, waarbij de tophoek voorzien is van een voortzetting die buiten de vormvlakken reikt. De voortzetting dwingt tijdens het 35 begin van het vormen het materiaal naar weerszijden, buiten het hoekgebied, waardoor een, scherpere omzetting dan tot nu toe mogelijk was verkregen wordt.

T014810· 7

Bij voorkeur is de bovenstempel voorzien van vormvlakken die in en top een hoek a met elkaar maken voor het buigen van een plaatelement in een hoek a, waarbij de bovenstempel voorzien is van een voortzetting aan de top, 5 bij voorkeur in de vorm van een neus.

Bij voorkeur is de ingesloten hoek door de zijvlakken van de voortzetting kleiner dan de hoek a.

Bij voorkeur sluiten de zijvlakken van de voortzetting een scherpe hoek met elkaar in. Bij voorkeur 10 verlopen de zijvlakken bijna doch niet zuiver evenwijdig aan elkaar.

De voortzetting zet zich bij voorkeur als een ribbe voort buiten de wigvorm beschreven door de vormvlakken.

15 Een voorbeeluitvoeringsvorm van de uitvinding zal worden toegelicht aan de hand van de tekeningen, welke ter illustratie van de uitvinding dienen, en derhalve niet opgevat moeten worden als een beperking van de uitvinding. Getoond wordt in: 20 Figuur 1 een vorminrichting volgens de uitvin ding in beginstand;

Figuur 2 de vorminrichting van figuur 1 met een gebogen plaatelement;

Figuur 3A een onderstempel met een steunelement 25 volgens de uitvinding?

Figuur 3B het onder stempel van figuur 3 A met het steunelement in vormstand;

Figuur 4 een bóvenstempel volgens een ander aspect van de uitvinding voorzien van een neus; 30 Figuur 5A een vorminrichting voorzien van twee kantelbare steunelementen in beginststand;

Figuur 5B de vorminrichting van figuur 5A in vormstand;

Figuur 6A een alternatieve uitvoeringsvorm van 35 de vorminrichting volgens de uitvinding in beginstand;

Figuur 6B de inrichting van figuur 6A bij begin van het vervormen; 1014810· 8

Figuur 6C de inrichting van figuur 6A in de vormstand;

Figuren 7A en 7B een verdere alternatieve uitvoering van de vorminrichting volgens de uitvinding; 5 Figuur 8 nog een mogelijke uitvoering van een vorminrichting volgens de uitvinding; en

Figuren 9A en 9B een verdere alternatieve uitvoering .

In figuur 1 is een vormingsinrichting voor de 10 vervorming van een stalen plaat element te zien volgens de uitvinding. De vervormingsinrichting 1 omvat een onderstempel 2 en een bovenstempel 3. De onderstempel omvat een ondersteuningselement 4 voorzien van een steunvlak 6 voor een plaatelement 5.

15 In de begins tand ligt het onderst euningselement 4 aan tegen steunvlak 13. Voor het vervormen van een plaatelement 5 wordt de bovenstempel 3 naar beneden gebracht in de richting A en wordt de plaat in een hoek vervormd zoals te zien in figuur 2. Doordat de lijn S van 20 de beweging van de bovenstempel 3 aangrijpt aan de rechterzijde van het ondersteuningselement 4 draait dit om hartlijn 9 van het cilindergewricht 8 in de richting B, totdat de vormstand bereikt is, weergegeven in figuur 2. Daarbij is de kopse kant van het steunelement die naar de 25 bovenstempel gekeerd is in de opneemruimte 12 van onderstempel gekanteld, waardoor een vormruimte 7 gevormd is. Het plaatelement 5 is daarbij verbogen, daarbij aan de linkerzijde steeds ondersteund door het meegekantelde steunelement 4 en aan de rechterzijde door vast schuin 30 vlak 17 van de onderstempel. Het plaatelement 5 wordt door de bovenstempel in vormruimte 7 geperst. In de figuur is te zien dat in deze uitvoeringsvom in de vormstand een kleine spleetruimte overblijft tussen het steunelement en het overige onderstempeldeel, vlak boven de plaats, aange-35 duid met het nummer 11, waar het ondersteuningssteunele-ment 4 de wand van steunelementopneemruimte 12 raakt. Desgewenst is het mogelijk deze spleetruimte te vermijden 1014810· 9 door de rest van het onderstempel ter plekke door te laten lopen tot aan het steunelement, en de kopse kant van het steunelement 4 rond te maken, gezien vanuit de as 9, i.e. de vorm te geven van een cirkelboog met het middelpunt in 5 de as 9.

In figuur 2 is een met behulp van de inrichting volgens de uitvinding vervormde plaat te zien. Hierbij is te zien dat het steunelement 4 gekanteld is en aanligt tegen steunvlak 10. Het ondersteuningselement 4 is daarbij 10 gekanteld om as 9 van het cilindergewricht 8. Te zien is dat bij de uitvoeringsvorm van de vervormingsrichting volgens de figuren 1 en 2 mogelijk slechts beschadiging van de plaat 5 optreedt bij hoek 16 van de onderstempel. Omdat het ondersteuningselement 4 met de plaat mee beweegt 15 zal geen tot zeer weinig beschadiging van het plaatelement 5 optreden op het aanlegvlak 6 van steunelement 4.

Figuur 3A toont de tenminste twee onderdelen van het onderstempel 2 volgens de uitvinding. Hierbij is te zien dat het ondersteuningselement 4 volgens deze uitvoe-20 ringsvorm los uitneembaar is en rust op het cilindergewricht 8 van de onderstempel. De holte 18 is hierbij j cirkelvormig in doorsnede, met een straal althamns nagenoeg gelijk aan die van het cilindrergewricht 8 en over een hoek die 180 graden of minder is. Het onderstempel is 25 daarbij voorzien van een steunvlak 13 voor het ondersteunen van het ondersteuningselement 4 in de beginstand en een steunvlak 10 voor het ondersteunen van ondersteuningselement 4 in de vormstand.

In figuur 3B is het onderstempel van figuur 3A 30 te zien, waarbij het ondersteuningselement 4 zich in de vormstand bevindt. Hierbij is in de vormstand een vorm-ruimte 7 gevormd doordat ondersteuningselement 4 in een hoek gekanteld is. Daarbij ligt ondersteuningselement 4 aan tegen aanligvlak 10, en vormt het ondersteuningsele-35 ment met de rest van het onderstempel 2 een vormruimte 7.

Het voordeel van de vorminrichting volgens de uiinding is niet alleen dat het plaatmateriaal bij het f014810» 10 vervormen niet beschadigd raakt middels een zichtbare lijn of aftekening op de omgezette vlakken, maar ook dat door de volledige ondersteuning van de plaat daarin vooraf aangebrachte, op korte afstand van het buiggebied gelegen 5 gaten niet vervormd worden, zoals wel het geval is bij een vaste V-vormige onderstempel.

Figuur 4 toont een bovenstempel volgens een ander aspect van de uitvinding. Hierbij is een uitvoeringsvorm van een bovenstempel volgens de stand der 10 techniek aangegeven door stippellijnen 19. Begrepen zal worden dat der een -niet weergegeven- onderstempel aanwezig zal zijn, die een V-vormige vormholte bepaalt. Hierbij is te zien dat wanneer de bovenstempel 3 voorzien is van een gebruikelijk punt, aangegeven door de stippellijnen 15 19, de vormvlakken 14 de plaat in een wigvormige vormruim- te van de (niet afgebeelde) onderstempel dwingen waarbij het plaatmateriaal 5 geen scherpe hoek aan de buitenzijde krijgt doordat het plaatmateriaal de neiging heeft dezelfde dikte te behouden. Dit effect treedt vooral op bij 20 dikker plaatmatteriaal, i.e. plaatmateriaal van ten minste 3 mm dikte. Hierdoor wordt de hoek zoals reeds gezegd niet scherp maar gevormd volgens de stippellijn 20. Door nu de bovenstempel 3 te voorzien van voortzetting, bij voorkeur een neus of ribbe 15 uitstekend van het (denkbeeldige) 25 punt waar de convergerende vormvlakken 14 samenkomen, wordt het materiaal in de V-groef van de onderstempel gedwongen waardoor een scherpe hoek ontstaat, aangegeven met de doorgetrokken lijn. De voortzetting 15 zet daarbij de onderstempel voort buiten de wig, gedefinieerd door de 30 vormvlakken 14.

Figuur 5A toont een uitvoeringsvorm van de vervormingsinrichting volgens de uitvinding waarbij nu twee ondersteuningselementen 4a, 4b zoals die eerder beschreven zijn, zijn toegepast. Hierdoor ontstaat aan 35 beide zijden van de vervorming geen of weinig beschadiging van het plaatmateriaal op de onderstempel. Dit zal vooral voor zachtere materialen, zoals bijvoorbeeld aluminium of 1014810· 11 koper, van voordeel zijn. Het optreden van de beschadiging heeft namelijk een nadelig effect, zelfs wanneer de materialen gelakt worden omdat door lakken de beschadigingen goed te zien blijven.

5 In figuur 5A is deze uitvoeringsvorm van de vervormingsinrichting volgens de uitvinding in ruststand te zien. De ondersteuningselementen zijn hierbij voorzien van een cilindervormige holte, waarmee zij op cilindervormige ribben aan de onderstempel gelagerd zijn.Hierbij is 10 te zien dat hun plaatelement 5 op de onderstempel is gelegd en de bovenstempel 3 omhoog gehaald is. Wanneer nu de bovenstempel 3 naar beneden bewogen wordt in de richting A zal het plaatelement 5 naar beneden gedrukt worden in een hoek, gevormd door de meebewegende ondersteunings-15 elementen. Daar nu op een zeker moment te stoppen is het dus mogelijk om het plaatelement in een willekeurige hoek te vormen of buigen. Wanneer het stempel helemaal naar beneden drukt totdat de ondersteuningselementen 4 met de voorzijden tegen elkaar komen zal het plaatmateriaal in 20 een uiteindelijke hoek gebogen worden. Dit is weergegeven in figuur 5B. Doordat zoals reeds vermeld de beide ondersteuningselementen 4a, 4b meebewegen met het plaatmateriaal zal weinig tot geen beschadiging van dit plaatmateriaal optreden. Bij voorkeur zijn de ondersteunings-25 elementen zodanig gevormd dat in de getoonde stand een scherp V-profiel vormruimte ontstaat. Bij voorkeur liggen dus de ondersteuningselementen 4 volledig in een punt 21 aan.

In figuur 6A is een alternatieve uitvoeringsvorm 30 van een vervormingsinrichting volgens de uitvinding getoond. Hierbij zijn evenals in de figuren 5 getoond twee ondersteuningselementen 4a, 4b aanwezig. Het is natuurlijk ook mogelijk de vervormingsinrichting met één ondersteu-ningselement uit te voeren. In de uitvoeringsvorm volgens 35 figuur 6A omvat elk ondersteuningselement twee delen, namelijk een steundeel 4a, 4b en een basisdeel 24a, 24b. De steundelen 4a, 4b zij met elkaar op scharnierbare wijze

101 481 OW

12 verbonden middels een scharnier 26, waarvan de hartlijn 25 is aangegeven. De steundelen grijpen voorts in elkaar met een boogsegment 27 en een opneemruimte 28 daarvoor, waarvan de boog ook 25 als middelpunt heeft. De lijnen door 5 hartlijn 25 en de respectieve hartlijnen 9 maken een hoek alpha met elkaar die groter is dan 90 graden.

De basisdelen 24a, 24b steunen op schuine vlakken 29 van het vatste deel van de onderstempel 2 en tegen elkaar met schuine vlakken 30. De hoek beta van de voor-10 noemde lijnen met het oppervlak 30 is kleiner dan 90 graden.

Wanneer met de bovenstempel 3 op de plaat 5 gedrukt wordt, zullen de steundelen weer in de richtingen B kantelen. Zij blijven echter met elkaar verbonden ter 15 plaatse van scharnier 26, zodat er nauwelijks tot geen verschuiving lamngs het oppervlak van de plaat 5 plaatsvindt. Dit wordt mogelijk gemaakt doordat de plaats van ondersteuning van de steundelen 4a,b op zich kan verplaatsen, hier door verschuiving in de richtingen D over het 20 oppervlak 30, totdat de situatie in figuur 6B bereikt is.

In figuren 7A,B is een vergelijkbare opstelling weergegeven, waarbij nu echter het oppervlak 30 geheel plat ligt.De basisdelen verschuiven nu van elkaar af in de richtingen E.

25 Met de opstellingen van de figuren 6 en 7 kan een onderlinge verschuiving van de oppervlakken van de plaat en de steunvlakken vergaand worden voorkomen.

In figuur 8 is weergegeven dat de steundelen 4a, 4b ook op zodanige wijze ondersteund kunnen zijn dat hun 30 kantelpunt verplaatst tijden kanteling, doordat zij met een getande onderzijde 22 ingrijpen op convexe, cirkelvormige vertandingen 23 op de onderstempel. Hierdoor zal bij het uitoefenen van vertikale druk een draaibeweging F opgelegd worden aan de steundelen 4a, 4b, waardoor deze 35 zich naar een V-vorm bewegen. De tandingrijping zorgt hierbij voor een beheerste en stabiele afwikkelbeweging.

In figuren 9A en 9B is een opstelling getoond Wït 4810** 13 waarbij steunelementen 4a, 4b een cirkelvormig, bol oppervlak 40 bezitten, waarmee zij gelagerd zijn op holle, complementair gevormde vast vlakken 41.

1014810·

Claims (51)

1. Vervormingsinrichting voor het vervormen van een plaatelement, voorzien van een onderstempel en een bovenstempel, waarbij het onderstempel voorzien is van een vast gedeelte en ten minste één ondersteuningselement met 5 een steunvlak voor het ondersteunen van het plaatelement op de onderstempel, welk ondersteuningselement kantelbaar is van een beginstand naar een vormstand in een vervor-mingsrichting van het plaatelement, in welke positie het ondersteuningselement een eerste zijde vormt van een V-10 vormige groef en een deel van het vaste gedeelte een tweede zijde vormt van de V-vormige groef, en waarbij het vaste gedeelte een eerste aanslagvlak heeft voor het ondersteuningselement in de beginstand en een tweede aanslagvlak heeft voor het ondersteuningselement in de 15 vormstand.

2. Vervormingsinrichting volgens conclusie 1, waarbij het ondersteuningselement aangebracht is voor verplaatsing door verdraaiing, in het bijzonder door kanteling om een kantelas, waarbij bij voorkeur het onder- 20 steuningselement zich aan beide zijden van de draai- of kantelas uitstrekt.

3. Vervormingsinrichting volgens conclusie 1 of 2, waarbij het ondersteuningselement kantelbaar is om een cylindergewricht.

4. Vervormingsinrichting volgens conclusie 3, waarbij de kantelas van het cylindergewricht in hoofdzaak loodrecht staat op de bewegingsrichting van de bovenstempel .

5. Vervormingsinrichting volgens conclusie 3 of 30 4, waarbij het eind van het ondersteuningselement aan de zijde van het onderstempel convex gebogen is, en bij voorkeur een recht cirkelcylindersegment vormt waarvan de 1014810« hartlijn samenvalt met de kantelas.

6. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het ondersteuningselement in de vormstand een holte vormt.

7. Vervormingsinrichting volgens conclusie 6, waarbij de holte bij voorkeur V-vormig is met een openingshoek at.

8. Vervormingsinrichting volgens conclusie 7, waarbij de bovenstempel voorzien is van vormvlakken die 10 een wig vormen met een ingesloten tophoek ot.

9. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het onderstempel voorzien is van een eerste aanslag voor steun aan het ondersteuningselement in zijn beginstand.

10. Vervormingsinrichting volgens één der voor gaande conclusies, waarbij het steunvlak in de beginstand nagenoeg loodrecht staat op de verplaatsingsrichting van het bovenstempel.

11. Vervormingsinrichting volgens één der voor- 20 gaande conclusies, waarbij het onderstempel voorzien van een tweede aanslag voor het ondersteuningselement in zijn vormstand.

12. Vervormingsinrichting volgens één of meer der voorgaande conclusies, waarbij het bovenstempel tij - 25 dens het vervormen op het plaatmateriaal drukt met een resultante die de verplaatsing van het ondersteuningsele-ment bevordert.

13. Vervormingsinrichting volgens conclusie 12, waarbij het bovenstempel opgesteld staat om een kantel- 30 moment uit te oefenen op het ondersteuningselement.

14. Vervormingsinrichting volgens conclusie 12 of 13, waarbij het bovenstempel dusdanig ten opzichte van het ondersteuningselement beweegbaar is dat de resultante tijdens het vervormen relatief meebeweegt in vervor- 35 mingsri cht i ng.

15. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het ondersteuningselement in de fOt4810» vormstand met de overige onderstempeldelen een, bij voorkeur V-vormige, gesloten holte bepaalt.

16. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, wanneer afhankelijk van conclusie 2, 5 waarbij de draai- of kantelas verplaatsbaar is.

17. Vervormingsinrichting volgens conclusie 16, waarbij de kantelas verplaatsbaar is ten opzichte van het vaste gedeelte van de onderstempel.

18. Vervormingsinrichting volgens een der con- 10 clusies 2-17, waarbij het ondersteuningselement tevens verschuifbaar is ten opzichte van het vaste gedeelte van de onderstempel.

19. Vervormingsinrichting volgens een der conclusies 2-17, waarbij het ondersteuningselement middels 15 een tandbaan ondersteund is op de onderstempel, bij voorkeur een cirkelvormige vertanding.

20. Vervormingsinrichting volgens een der con-cluises 2-17, waarbij de onderzijde van het ondersteuningselement cirkelvormig convex gevormd is en gelegerd is 20 in complementair gevormde vaste holle vlakken in de onderstempel, bijvoorbeeld de vorm hebben van halve cirkelci-linders.

21. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het ondersteuningselement 25 opgedeeld is in ten minste twee delen.

22. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het ondersteuningselement een verplaatsbaar op het vaste deel van de onderstempel ondersteund basisdeel en een steundeel omvat, waarbij het 30 steundeel kantelbaar gelegerd is in het basisdeel.

23. Vervormingsinrichting volgens conclusie 22, waarbij het basisdeel verschuifbaar ondersteund is op het vaste gedeelte van het onderstempel.

24. Vervormingsinrichting volgens conclusie 23, 35 waarbij het onderstempel voorzien is van een in hoofdzaak V-vormige opneemruimte waarin het schuifdeel schuifbaar opgenomen is. 101 4810W*

25. Vervormingsinrichting volgens conclusie 24, waarbij het schuifdeel schuifbaar is langs een zijde van de V-vormige opneemruimte.

26. Vervormingsinrichting volgens één der voor-5 gaande conclusies, voorzien van twee bij en tegenover elkaar gelegen ondersteuningselementen, waarbij de over-gang tussen beide ondersteuningselementen in hoofdzaak in lijn ligt met de baan van het bovenstempel.

27. Vervormingsinrichting volgens conclusie 26, 10 waarbij de schuifdelen schuifbaar zijn onder een hoek ten opzichte van elkaar.

28. Vervormingsinrichting volgens conclusie 26, waarbij de schuifdelen schuifbaar zijn over vlakken die in eikaars verlengde liggen, bij voorkeur een vlak dat lood- 15 recht staat op de bewegingsrichting van de bovenstempel.

29. Vervormingsinrichting conclusie 28, wanneer afhankelijk van conclusie 2, waarbij de kantelassen van de ondersteuningselementen in hoofdzaak parallel zijn en het bovenstempel een vervormingstraject tijdens het vervormen 20 aflegt dat tussen de kantelassen blijft.

30. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies 28 of 29, waarbij de ondersteuningselementen in de vormstand aanliggen tegen elkaar.

31. Vervormingsinrichting volgens conclusies 30, 25 waarbij de ondersteuningselementen voorzien zijn van middelen voor het verbinden van de ondersteuningselementen onderling in de begins tand en ten minste over een gedeelte van de beweging van de beginstand naar de vormstand.

32. Vervormingsinrichting volgens conclusie 31, 30 waarbij de ondersteuningselementen in de beginstand aanliggen en bij voorkeur voorzien zijn van scharniermiddelen waardoor de kanteldelen verbonden blijven tijdens het vervormen van het plaatelement.

33. Vervormingsinrichting voor het vervormen van 35 een plaatelement, omvattende een bovenstenpel en een onderstempel, waarbij het onderstenpel voorzien is van ten minste één hefboomelement waarop het plaatelement rust 1014810« tijdens het vervormen.

34. Vervormingsinrichting volgens conclusie 33, waarbij het bovenstempel tijdens het vervormen middels het plaatelement een kracht uitoefent op één arm van de hef- 5 boom.

35. Vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies 33 of 34, voorzien van een eerste hef-boomaanslag voor het hefboomelement

36. Vervormingsinrichting volgens conclusie 33, 10 34 of 35, waarbij het onderstempel voorzien is van een opneemruimte voor de arm van het hefboomelement welke naar het bovenstempel gekeerd is en tijdens vervormen van een plaatelement naar de onderstempel toe beweegt.

37. Vervormingsinrichting volgens één der con-15 clusies 32-36, waarbij het hefboomelement tegen de eerste hefboomaanslag met de overige onderstempeldelen een V-groef vormt.

38. Vervormingsinrichting volgens één der conclusies 33-37, waarbij het hefboomelement schuifbaar is 20 ten opzichte van de overige delen van het onderstempel.

39. Vervormingsinrichting volgens één der conclusies 34-38, waarbij het hefboomelement schuifbaar is langs een zijde van de V-groef, waardoor onderlinge verschuiving tussen het plaatelement en het hefboomelement 25 tijdens het vervormen nagenoeg geheel vermeden wordt.

40. Onderstempel, kennelijk geschikt voor een vervormingsinrichting volgens één der voorgaande conclusies .

41. Ondersteuningselement, kennelijk geschikt 30 voor een vervormingsinrichting volgens één of meer der voorgaande conclusies.

42. Bovenstempel omvattende convergerende vorm-vlakken die in een tophoek samenkomen, waarbij de tophoek voorzien is van een voortzetting die buiten de vormvlakken 35 reikt.

43. Bovenstempel volgens conclusie 42, voorzien van vormvlakken die in en top een hoek α met elkaar maken T014810« voor het buigen van een plaatelement in een hoek a, waarbij de bovenstempel voorzien is van een voortzetting aan de top.

44. Bovenstempel volgens conclusie 42 of 43, 5 waarbij de voortzetting een neus is.

45. Bovenstempel volgens één der conclusies 42-44, waarbij de ingesloten hoek door de zijvlakken van de voortzetting kleiner dan de hoek a.

46. Bovenstempel volgens conclusie 45, waarbij 10 de zijvlakken van de voortzetting een scherpe hoek met elkaar insluiten.

47. Bovenstempel volgens conclusie 46, waarbij de zijvlakken bijna doch niet zuiver evenwijdig aan elkaar verlopen.

48. Bovenstenpel volgens een der conclusies 42- 47, waarbij de voortzetting zich als een ribbe voortzet buiten de wigvorm beschreven door de vormvlakken.

49. Vorminrichting volgens één der voorgaande conclusies 1-37 met een bovenstempel volgens conclusie 44- 20 49.

50. Inrichting omvattend een of meer van de in beschrijving omschreven en/of in de tekeningen weergegeven kenmerkende maatregelen.

51. Werkwijze omvattend een of meer van de in de 25 beschrijving omschreven en/of in de tekeningen weergegeven kenmerkende maatregelen. -o-o-o-o-o-o-o-o- 1014810·