NL1013479C1 - Meetinrichting omvattende een verplaatsbare meettaster. - Google Patents

Description

Meetinrichting omvattende een verplaatsbare meettaster.

BESCHRIJVING

De uitvinding heeft betrekking op een meetinrichting, 5 omvattende een verplaatsbare meettaster en met de meettaster gekoppelde opnemers voor het verschaffen van positiegegevens van de meettaster, waarbij de meettaster via een koord of draad is gekoppeld met een eerste opnemer voor het meten van lengte of lengteverandering van het koord of de draad en met een tweede opnemer voor het meten van een hoek of 10 hoekverdraaiing van het koord of de draad, waarbij de tweede opnemer met een langwerpige, draaibaar ondersteunde arm is gekoppeld, in langs-richting waarvan het koord of de draad op de arm aangrijpt.

Een meetinrichting van deze soort is bekend uit het Duitse octrooi schrift 38 33 203 en kan worden gebruikt voor het meten van de 15 vorm of contour van een twee- of driedimensionaal object.

Bij deze bekende meetinrichting is de arm draaibaar in een vlak opgesteld. Aan een einde van de arm, daar waar het koord of de draad de arm verlaat, is in de arm een verdere opnemer opgesteld, voor het in verticale richting, dat wil zeggen uit het draaivlak van de arm, opnemen 20 van hoekveranderingen van het koord. Omdat deze verdere opnemer slechts een relatief klein hoekbereik kan opnemen, dient voor het met de bekende inrichting opmeten van relatief grote driedimensionale contouren het koord relatief verder te worden uitgetrokken.

Bij het verder uittrekken van het koord of de draad neemt 25 de meetonnauwkeurigheid van de lengteverandering echter sterk toe.

Aan de uitvinding ligt daarom de opgave ten grondslag een verbeterde meetinrichting te verschaffen, die qua ontwerp geschikt is voor het nauwkeurig driedimensionaal meten van zowel kleine, bijvoorbeeld op een meettafel te plaatsen, objecten alsook relatief grote, in een 30 ruimte, geplaatste objecten.

Volgens de uitvinding is dit aldus opgelost, dat de arm 1013479· 2 ruimtelijk draaibaar is ondersteund en de tweede opnemer is ingericht voor het meten van de draaiing van de arm in twee vrijheidsgraden.

Voor het nauwkeurig bepalen van de hoek of hoekverdraaiing van het koord als gevolg van een ruimtelijke positieverandering van de 5 meettaster, is in de uitvoeringsvorm van de inrichting volgens de uitvinding de arm ruimtelijk draaibaar ondersteund.

Met de in drie dimensies draaibare arm volgens de uitvinding en door het in twee vrijheidsgraden meten van de draaiing \an de arm wordt vermeden dat het koord of de draad voor het meten \ an 10 grotere driedimensionale objecten relatief langer moet worden uitgetrck-ken, waardoor de meetinrichting volgens de uitvinding met een grotere meetnauwkeurigheid kan werken dan de bekende inrichting.

In een voorkeursuitvoeringsvorm van de meetinrichting volgens de uitvinding is de arm aan een eerste einde met de tweede 15 opnemer gekoppeld en aan een tweede, vrij einde van een nauwkeurig op de dikte van het koord of draad afgestemde opening voorzien, door welke opening het koord of de draad kan worden verplaatst. De speling tussen de draad en de opening dient zo klein mogelijk te zijn, om de arm zo nauwkeurig mogelijk met het koord of de draad opgelijnd te houden.

20 In een verdere uitvoeringsvorm van de uitvinding is de <rm ruimtelijk draaibaar ondersteund door middel van een, aan het eer«te einde van de arm aangebracht bol- of kogel gewricht voor het zwaaib<ar ondersteunen van de arm. Een op deze wijze ruimtelijk draaibare of zwaai bare arm is geschikt voor het meten van contouren \an 25 driedimensionale objecten bijvoorbeeld gebaseerd op het bekende be 1 -coördinatenstelsel.

De snelheid waarmee de meting kan worden uitgevoerd hargt onder andere af van de snelheid waarmee de arm de positieveranderinten van het koord of de draad kan volgen.

30 In de voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding wordt de arm ondersteund door middel van een precisielager, met een zo gerng T013479» 3 mogelijk losbreekmoment, dat wil zeggen het moment dat nodig is om het lager vanuit stilstand te doen draaien.

In een nog weer verdere uitvoeringsvorm van de uitvinding is de arm van materiaal met een laag soortelijk gewicht vervaardigd, 5 zoals aluminium of kunststof, waarbij de arm tevens een zoveel mogelijk materiaal besparend ontwerp heeft, echter met voldoende mechanische stevigheid.

Voor het nauwkeurig meten van de lengte of lengte-verandering van het koord of de draad als gevolg van een 10 positieverandering van de meettaster, is het noodzakelijk dat het koord of de draad bij het bepalen van de positie van de taster voldoende strak gespannen is.

Hiertoe kan gebruik worden gemaakt van een met de eerste opnemer gekoppeld span- en oprolmechanisme voor het onder invloed van 15 veerkracht gespannen houden en automatisch oprollen van het koord of de draad. Hiermee wordt bereikt dat het koord of de draad voor het uitvoeren van de meting steeds voldoende gespannen is.

In de voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding bezit de meettaster een langwerpige vorm, met een greep voor het in de hand houden 20 van de meettaster en een ten opzichte van de greep draaibaar gelagerd penvormig uiteinde waaraan het koord of de draad is bevestigd.

Door het koord of de draad aan het draaibaar gelagerde penvormige uiteinde te bevestigen, wordt bereikt dat bij het positioneren van de meettaster, het koord of de draad zich steeds in radiale richting 25 van de meettaster uitstrekt. Bijgevolg worden geen fouten in de lengtemeting geïntroduceerd doordat de draad zich niet in lijn met het middelpunt van de meettaster c.q. het penvormige uiteinde daarvan bevindt.

In het bijzonder voor het meten van relatief grote 30 objecten, waarbij het koord of de draad een lengte van 6 meter of meer kan bezitten, dient te worden gekozen voor materiaal met een zo gering »013479* 4 mogelijke rek, omdat het rekken van het koord de lengtemetiig onbetrouwbaar maakt. Gebleken is dat paral einekoord of paral einedraid voor het doel van de uitvinding een voldoende rekvastheid bezit. Uiteraard dient ook de veerkracht van het span- en oprolmechanisne 5 zodanig te worden gekozen, dat dit geen ongewenste rek van het koord of de draad tot gevolg heeft.

Voor het doel van de uitvinding geschikte opnemers zijn op zichzelf in de praktijk bekend. In een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding zijn de opnemers uitgevoerd als pulsgevers waarbij het aantal 10 tijdens gebruik afgegeven pulsen evenredig is met een lengteverandering, respectievelijk hoekverdraaiing van het koord of de draad c.q. de hiermee gekoppelde arm.

De opnemers en de draaibare arm van de meetinrichting volgens de uitvinding kunnen op zichzelf in een compacte, draagbare 15 behuizing worden ondergebracht, vanaf waarvan de meettaster met het koord of de draad kan worden verplaatst. De behuizing kan op een meettafel worden geplaatst of in een willekeurig ander punt van een ruimte voor het meten van een betreffend object.

Om het gebruik van de meetinrichting met bestaande 20 computerapparatuur, zoals een bureaucomputer of draagbare computer (1 a3-top) te facili teren, is de meetinrichting in een nog verdere uitvoeringsvorm van de uitvinding gekenmerkt door een met de opnemers gekoppelde verwerkingsinrichting, voor het tot positiegegevens van meettaster verwerken van door de opnemers afgegeven meetsignalen en hst 25 op een interface beschikbaar stellen hiervan. De interface is bij voorkeur een gestandaardiseerde interface voor gebruik bij computerrandapparatuur, zoals de op zichzelf bekende RS 232 of soortgelijk.

In de meest complete uitvoeringsvorm omvat de meet-30 inrichting een op de interface aangesloten verdere verwerkingsinrichting, zoals een bureaucomputer of een draagbare computer, voorzien van TOT3479* 5 geschikte programmatuur voor het verwerken van de positiegegevens voor het aansturen van een inrichting voor het grafisch representeren van de verworven positiegegevens en/of programmatuur voor het verwerken van de positiegegevens voor het aansturen van een bewerkingsmachine voor het 5 direct, automatisch produceren van een met de positiegegevens corresponderend object. Grafische of tekeninrichtingen en bewerkingsmachines voor dit doel zijn op zichzelf in de stand van de techniek bekend.

De uitvinding voorziet bijgevolg tevens in een inrichting 10 voor het grafisch representeren van gemeten positiegegevens, gekenmerkt door een met de inrichting gekoppelde meetinrichting zoals in het voorgaande beschreven.

De uitvinding voorziet voorts in een bewerkingsinrichting voor het automatisch produceren van objecten aan de hand van vooraf 15 bepaalde meetgegevens, gekenmerkt door een met de bewerkingsinrichting gekoppelde meetinrichting zoals in het voorgaande beschreven.

De meetinrichting volgens de uitvinding kan zowel worden toegepast voor het meten van een object door de meettaster op één of meer punten aan de omtrek van het betreffende object te plaatsen, waarbij de 20 verwerkingsprogrammatuur automatisch een mogelijke, met deze punten corresponderende contour van het object vervaardigt, of de meettaster kan continue langs de omtrek van het te meten object worden verplaatst.

Meten op discrete punten kan bijvoorbeeld worden uitgevoerd wanneer het te meten object een op zichzelf bekende, bijvoorbeeld 25 meerhoekige vorm heeft. Door de meettaster op de hoekpunten te plaatsen, kan een dergelijk object snel worden opgemeten. Bij ingewikkelde vormen of precisiemeting, verdient het de voorkeur om de meettaster langs de omtrek van het te meten object te verplaatsen.

Voor calibratiedoeleinden is voorzien in het voorafgaand 30 aan het meten van het object op een referentiepunt plaatsen van de meet-taster, ten opzichte van welk referentiepunt de meting wordt toi34l9f 6 gecalibreerd.

Met de meetinrichting volgens de uitvinding kunnen bijzonder nauwkeurig, in de orde grootte van tienden van een millimeter, en snel objecten worden ingemeten en kunnen de meetgegevens direct aan 5 een grafische of tekeninrichting worden toegevoerd voor het verschaffen van een grafische representatie van het gemeten object en/of aan een bewerkingsmachine voor het direct automatisch produceren van het object, bijvoorbeeld volgens DIN ISO-code.

De meetinrichting volgens de uitvinding wordt in het 10 navolgende aan de hand van voorbeelduitvoeringsvormen nader toegelicht.

Figuur 1 toont schematisch een zijaanzicht van een uitvoeringsvorm van de meetinrichting volgens de uitvinding voor het meten van tweedimensionale objecten.

Figuur 2 toont schematisch een bovenaanzicht van de 15 inrichting volgens figuur 1.

Figuur 3 toont schematisch, op vergrote schaal, de wijze waarop de arm en het koord of de draad in een voorkeursuitvoeringsvcrm van de inrichting volgens de uitvinding op elkaar aangrijpen.

Figuur 4 toont schematisch, gedeeltelijk in doorsnede en 20 aanzicht, een voorkeursuitvoeringsvorm van de meettaster volgens de uitvinding.

Figuur 5 illustreert schematisch de aangrijping van het koord of de draad op de meettaster volgens de uitvinding, tijdens gebnik hiervan.

25 Figuur 6 toont schematisch een zijaanzicht van een uitvoeringsvorm van de meetinrichting geschikt voor het meten \an driedimensionale objecten.

Figuur 7 toont een vereenvoudigd elektrisch aansluitschema van de meetinrichting volgens de uitvinding.

30 Figuur 1 toont schematisch, in zijaanzicht een uitvoeringsvorm van een twee dimensionale meetinrichting, omvattende een 1013479« 7 behuizing 2 in de vorm van een trapezium en een meettaster 3. Aan de bovenzijde van de behuizing 2 is een, door middel van een precisie-kogellager 6 draaibaar ondersteunde arm 5 opgesteld. De arm 5 kan in een met het bovenvlak 4 van de behuizing 2 evenwijdig denkbeeldig vlak over 5 een hoek van 360° ± 20° rechts- en linksom roteren. In de getoonde uitvoeringsvorm is de arm 5 in het midden of het hart van de behuizing 2 ondersteund.

Het draaibaar gelagerde ondersteuningspunt 7 van de arm 5 is met een opnemer 8 gekoppeld, voor het meten van de hoek of hoek-10 verdraaiing van de arm 5 in het denkbeeldige vlak. Vanaf het vrije uiteinde 9 van de arm 5 strekt zich een met de meettaster verbonden koord of draad 11 uit.

Het koord of de draad 11 loopt via de arm 5 en het ondersteuningspunt 7 naar een span- en oprol mechanisme 12 met een onder 15 voorspanning vooringestelde spoel of haspel 13 waarop het koord of de draad 11 is gewikkeld. De veerspanning op de spoel of haspel 13 werkt zodanig, dat er een voortdurende kracht in de richting naar de behuizing 2 op het koord of de draad 11 wordt uitgeoefend.

Met het span- en oprol mechanisme 12 is een opnemer 14 20 gekoppeld, voor het meten van de hoekverdraaiing van de spoel of haspel 13, hetgeen een indicatie is voor de lengte van het koord of de draad 11 tot aan de meettaster 3 dan wel een lengteverandering in het koord of de draad 11 als gevolg van het verder weg of dichter naar de behuizing toe verplaatsen van de meettaster 3.

25 Met onderbroken lijnen 15 is schematisch in de behuizing 2 opgestelde elektronische voedings- en verwerkingsapparatuur aangeduid.

Figuur 2 toont een aanzicht op het bovenvlak 4 van de trapeziumvormige behuizing 2 van de meetinrichting volgens figuur 1.

Figuur 3 toont de arm 5 op een vergrote schaal in 30 zijaanzicht. Aan het vrije uiteinde 9 is de arm 5 voorzien van een opening 16 waardoorheen het koord of de draad 11 loopt. Nabij het 1018479« 8 ondersteuni ngspunt 7 is de arm 5 van een gel ei di ngswi el 17 voorzien dat zodanig is opgesteld, dat het koord of de draad 11 via dit gel eidingswisi 17 precies in het midden of het hart van het ondersteuningspunt 7 van de arm 5 loopt.

5 Figuur 6 toont een uitvoeringsvorm van een meetinrichting 35 volgens de uitvinding, met een trapeziumvormige behuizing 36 aan een bovenvlak 37 waarvan een zwaai baar ondersteunde arm 38 is opgesteld.

In de getoonde uitvoeringsvorm is de arm 38 aan een einde voorzien van een kogel of bal gewricht 39.

10 Met het kogel- of bal gewricht 39 is een opnemer 40 gekoppeld welke draaiing van de arm 38 in twee vrijheidsgraden kan opnemen, bijvoorbeeld in een denkbeeldig vlak evenwijdig aan het bovenvlak 37 van de behuizing 36, aangegeven door middel van een kroirme pijl 41 en in een denkbeeldig vlak dat loodrecht op het bovenvlak 37 is 15 gelegen, zoals aangegeven met een kromme pijl 42.

Voor het overige bezit de meetinrichting 35 een, met een koord of draad 11 gekoppelde meettaster 3 en een bijbehorend span- en rolmechanisme 12, 13 met een opnemer 14, voor het meten van afstand of afstandsveranderingen, zoals aangegeven met pijl 43 en in het voorgaande 20 beschreven.

Met de meetinrichting 35 kunnen op nauwkeurige wijze driedimensionale contouren van objecten worden gemeten. Het kogel gewricht 39 dient een zo gering mogelijk losbreekmoment te bezitten, hetgeen kan worden bereikt door een nauwkeurige selectie van de toegepaste 25 legeronderdelen en smeermiddel.

Voor het nauwkeurig meten van de hoek of hoekverdraaiing van het koord of de draad 11 als gevolg van het verplaatsen van de meet-taster 3, is het noodzakelijk dat de arm 38 zoveel mogelijk in lijn met het koord of de draad is gelegen. Om dit te bereiken is de diameter van 30 de opening aan het vrije uiteinde van de arm nauwkeurig afgestemd op de diameter van het koord of de draad 11. In een praktische uitvoeringsvorm 10134794 9 wordt gewerkt met een speling in de orde grootte van 0,1 mm tussen het koord of de draad 11 en de opening 16. Door het toepassen van een met het vrije uiteinde van de arm 38 te koppelen kunststof deel 18, voorzien van de opening 16, zoals getoond bij de arm 5, kunnen afwijkingen in de 5 oplijning van de arm met het koord of de draad 11 als gevolg van slijtage c.q. het ruimer worden van de opening 16 gemakkelijk worden ondervangen door het aanbrengen van een nieuw deel 18.

De arm 38 dient een bij voorkeur zo licht mogelijke constructie te bezitten, hetgeen volgens de uitvinding is bereikt door de 10 arm 38 van materiaal van laag gewicht te vervaardigen, zoals aluminium of kunststof en door de arm 38 een zoveel mogelijk materiaal besparende vorm te geven. Echter met behoud van een voldoende mechanische stijfheid in langsrichting van de arm voor het oplijnen daarvan met het koord of de draad 11.

15 Om het losbreekmoment van de arm zo laag mogelijk te houden, zijn in een uitvoeringsvorm van de uitvinding precisielagers gebruikt, zoals een op zichzelf bekend kogellager, waarbij de kogels en lagerschalen op hoge precisie en nauwkeurigheid zijn geselecteerd. Voorts wordt gebruik gemaakt van een smeermiddel met lage kleefkracht. Met deze 20 maatregelen is een losbreekmoment, dat wil zeggen de kracht die nodig is voor het vanuit stilstand in draaiing brengen van de arm 38, van minder dan 0,03 Ncm bereikt. Een gering losbreekmoment is noodzakelijk voor het meten van kleine hoekverdraaiingen van het koord of de draad 11, in het bijzonder bij een grote lengte hiervan. In een praktische uitvoeringsvorm 25 van de meetinrichting volgens de uitvinding bezit de arm 38 een lengte van 20-30 cm.

Figuur 4 toont een uitvoeringsvorm van de meettaster 3 van de meetinrichting volgens de uitvinding, gedeeltelijk in aanzicht en doorsnede. De meettaster 3 heeft een langwerpige vorm met een greep 20 30 voor het in de hand houden van de meettaster 3 en een draaibaar in de greep 20 gelagerde meetpen 21.

*013479* 10

Zoals uit de figuur is te zien, is de meetpen 21 bevestigd in een houder 22 welke via een as 23 en kogellagers 24 in een boring 25 van de greep 20 aangrijpt. Bij voorkeur wordt gebruik gemaakt van dubbele lagers 24, zoals getoond. Het koord of de draad 11 is nabij de houder 22 5 en de meetpen 21 bevestigd.

Voor het gemakkelijk aan de omtrek 31 van een object 30 positioneren van de meettaster 3, bezit de meetpen 21 een zekere lengte en is een loodrecht op de meetpen 21 gelegen steunvlak 26 gevormd, om de meetpen zo goed mogelijk loodrecht op het oppervlak 32 van een te meten 10 object 30 te plaatsen.

Zoals schematisch is geïllustreerd in figuur 5, wordt door de draaibare lagering van de meetpen 21 ten opzichte van de greep 20 van de meettaster 3 bereikt dat het koord of de draad 11 steeds in een rechte lijn met de straal van de meettaster 3 tot de meetpen 21 ligt, om 15 meetfouten als gevolg van het in langsrichting gedraaid positioneren van de meettaster 3 te voorkomen. Dit laatste kan optreden wanneer het koord of de draad 11 vast aan de greep 20 van de meettaster 3 zou zijn bevestigd, zoals in figuur 5 met de onderbroken lijn 29 is geïllustreerd. De lijn 29 geeft de loop van het koord of de draad weer in het geval dat 20 deze vast, dat wil zeggen niet via een scharnierbaar gedeelte, aan de meettaster 3 zou zijn bevestigd en de meettaster 3 in langsrichting om zijn as gedraaid tegen een object wordt gehouden.

Een deskundige zal begrijpen dat het koord of draad 11 van een materiaal met een zo gering mogelijke rek dient te worden 25 vervaardigd, om ook kleine lengteveranderingen, in het bijzonder bij grote lengten van het koord of de draad 11, te kunnen waarnemen. Gebleken is dat zogeheten paral einekoord voor het doel van de uitvinding geschikte eigenschappen heeft. Paral einekoord of -draad met een diameter van 1 nm bezit een trekbelasting van 82 daN en een zeer geringe rek van 30 respectievelijk 0,2% bij een trekkracht van 1 daN, 0,4% bij 3 daN en 0,9% bij 10 daN. Uiteraard kunnen ook andere soorten koord of draad worden 1Ό18479*· 11 toegepast en dient de veerkracht van het span- en oprolmechanisme 12 geschikt te worden gekozen.

De meetinrichting 35 heeft evenals de meetinrichting 1 het voordeel dat deze draagbaar, transportabel kan worden uitgevoerd en 5 toegepast voor het meten van op bijvoorbeeld een meettafel geplaatste kleine objecten of in een ruimte aanwezige objecten van grotere omvang.

Voor het doel van de uitvinding geschikte verdraaiings- of hoekopnemers zijn op zichzelf in de praktijk bekend. Hoewel hiervoor onder andere potentiometers kunnen worden gebruikt, is in de 10 voorkeursvorm van de uitvinding gebruik gemaakt van opnemers uitgevoerd als pulsgevers. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een draaibaar opgestelde schijf voorzien van merktekens welke bij draaiing een lichtstraal onderbreken. De hierdoor opwekte pulsen geven de mate van draaiing van de schijf weer, waarbij aan de hand van de onderlinge 15 afstand van de merktekens op eenvoudige wijze een hoekverdraaiing of lengteverandering kan worden berekend. Uiteraard zijn ook andere geschikte pulsgevers toepasbaar, zoals bijvoorbeeld met sleepcontacten werkende pulsgevers. Voor het doel van de uitvinding is het echter gewenst om opnemers met een zo gering mogelijke mechanische wrijving toe 20 te passen. De in de behuizing aangebrachte elektrische componenten 15 zorgen voor een geschikte omzetting van de meetsignalen van de opnemers in positiegegevens van de meettaster 3 voor het aansturen van bijvoorbeeld een tekenmachine of andere inrichting voor het grafisch representeren van met de meetinrichting volgens de uitvinding verworven 25 positiegegevens dan wel voor het aansturen van een bewerkingsmachine voor het produceren van een met de positiegegevens corresponderend object.

Figuur 7 toont een vereenvoudigd elektrisch blokschema van de elektronische componenten 15 van de meetinrichting volgens de uitvinding alsmede de koppeling hiervan met een bureaucomputer of 30 draagbare computer (laptop) 45 en een bewerkingsmachine en/of tekenmachine 46.

T

TOT9479· 12

De elektronische componenten 15 omvatten een bewerkingsinrichting 50, bijvoorbeeld in de vorm van een microprocesscr, waarop een display 51, een bedieningspaneel 52, een voeding £3, bijvoorbeeld in de vorm van een accu, een aan/uitschakelaar 54 en de 5 opnemers 14 en 40 zijn aangesloten.

De verwerkingsinrichting 50 zet de van de opnemers 14 en 40 ontvangen signalen om in positiegegevens van de meettaster en verschaft deze op een interface 55, bij voorkeur een gestandaardiseerde computer!nterface zoals van het type RS 232 of dergelijke. Voor dit deel 10 geschikte programmatuur is op zichzelf in de praktijk bekend en behoeft geen nadere toelichting.

De op de interface 55 beschikbaar gestelde positiegegevens kunnen door middel van een bureaucomputer of draagbare computer 45, voorzien van geschikte programmatuur voor het aansturen van een 15 tekenmachine of bewerkingsmachine 46 worden verwerkt. Ook voor dit doel geschikte programmatuur is op zichzelf in de handel verkrijgbaar.

Hoewel de meetinrichting volgens de uitvinding als afzonderlijke eenheid kan zijn uitgevoerd, voor koppeling met een bureaucomputer of draagbare computer en teken- of grafische inrichting 20 en/of een bewerkingsinrichting, voorziet de uitvinding ook in een meetinrichting waarbij de functies van de bureaucomputer of draagbare computer en de meetinrichting tot een geheel zijn verenigd, waarbij het geheel tevens kan zijn geïntegreerd in een grafische of tekeninrichting maar ook een bewerkingsinrichting voor het direct produceren van gemeten 25 objecten of producten.

De meetinrichting volgens de uitvinding zoals in het voorgaande besproken is geschikt voor het meten van een object door de meettaster 3 op discrete punten van de omtrek van het object te plaatsen, bijvoorbeeld op de hoekpunten van een op zichzelf bekende veelhoek, dan 30 wel door het met de meettaster 3 continu volgen van de te meten contour of omtrek.

É0.18479· 13

In het eerste geval zijn middelen verschaft voor het registreren van de meetgegevens van de opnemer wanneer de meettaster 3 op een betreffend punt aan de omtrek van het te meten object is geplaatst, bijvoorbeeld een op de meettaster 3 verschafte drukknop 27, die elek-5 trisch, radiografisch, acoustisch of optisch in verbinding staat met de verwerkingsinrichting 50, of een los uitgevoerde invoereenheid (niet getoond) waarmee registratiecommando's aan de verwerkingsinrichting 50 kunnen worden gegeven.

Voor continue contourmeting vragen de verwerkingsmiddelen 10 50 de opnemers 14 en 40 periodiek af, met een snelheid die voldoende is voor het meten van zeer kleine afwijkingen, in de orde grootte van 0,1 mm, bij het normaal met de hand verplaatsen van de meettaster.

Voor nauwkeurige meting verdient het voorts de voorkeur om voorafgaand aan het meten van een object de meettaster op een 15 referentiepunt te plaatsen voor calibratie van de meting.

Hoewel de uitvinding in het voorgaande is uiteengezet aan de hand van voorbeelduitvoeringsvormen van de meetinrichting volgens de uitvinding, zal het duidelijk zijn dat de uitvindingsgedachte op verschillende manieren kan worden gerealiseerd binnen de omvang van de 20 navolgende conclusies.

1013479·

Claims (15)

1. Meetinrichting, omvattende een verplaatsbare meettaster en met de meettaster gekoppelde opnemers voor het verschaffen van positie- 5 gegevens van de meettaster, waarbij de meettaster via een koord of draad is gekoppeld met een eerste opnemer voor het meten van lengte of lengteverandering van het koord of de draad en met een tweede opnener voor het meten van een hoek of hoekverdraaiing van het koord of de draad, waarbij de tweede opnemer met een langwerpige, draaibaar ondersteunde arm 10 is gekoppeld, in langsrichting waarvan het koord of de draad op de arm aangrijpt, met het kenmerk, dat de arm ruimtelijk draaibaar is ondersteund en de tweede opnemer is ingericht voor het meten van de draaiing van de arm in twee vrijheidsgraden.

2. Meetinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, cat 15 de arm aan een eerste einde met de tweede opnemer is gekoppeld en aan een tweede, vrij einde van een nauwkeurig op de dikte van het koord of de draad afgestemde opening is voorzien, door welke opening het koord of de draad kan worden verplaatst.

3. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaarde 20 conclusies, met het kenmerk, dat de arm aan een eerste einde door midcel van een bol of kogel ruimtelijk draaibaar is ondersteund.

4. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaarde conclusies, met het kenmerk, dat de arm draaibaar is ondersteund dcor middel van een precisielager met een zo gering mogelijk losbreekmoment.

5. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaarde conclusies, met het kenmerk, dat de arm van materiaal van licht gewicht is vervaardigd.

6. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaarde conclusies, met het kenmerk, dat het koord of de draad van materiaal met 30 een zo gering mogelijke rek is vervaardigd, zoals paraleinekoord of parleinedraad. •018479«

7. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de meettaster een langwerpige vorm heeft, met een greep voor het in de hand houden van de meettaster en een ten opzichte van de greep draaibaar gelagerd penvormig uiteinde waaraan 5 het koord of de draad is bevestigd.

8. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de eerste en tweede opnemer als pulsgevers zijn ingericht, waarbij het aantal tijdens gebruik afgegeven pulsen evenredig is met een lengteverandering respectievelijk 10 hoekverdraaiing van het koord of de draad.

9. Meetinrichting volgens één of meer van de voorgaande conclusies, gekenmerkt door een met de opnemers gekoppelde verwerkingsinrichting, voor het tot positiegegevens van de meettaster verwerken van door de opnemers afgegeven meetsignalen tot positiegegevens 15 van de meettaster en het op een interface beschikbaar stellen hiervan.

10. Meetinrichting volgens conclusie 9, gekenmerkt door een op de interface aangesloten verdere verwerkingsinrichting, zoals een bureaucomputer of een draagbare computer, voorzien van programmatuur voor het verwerken van de positiegegevens voor het aansturen van een 20 inrichting voor het grafisch representeren van de verworven positiegegevens.

11. Meetinrichting volgens conclusie 9, gekenmerkt door een op de interface aangesloten verdere verwerkingsinrichting, zoals een bureaucomputer of draagbare computer, voorzien van programmatuur voor het 25 verwerken van de positiegegevens voor het aansturen van een bewerkingsmachine voor het produceren van een met de positiegegevens corresponderend object.

12. Inrichting voor het grafisch representeren van gemeten positiegegevens, gekenmerkt door een met de inrichting gekoppelde meet- 30 inrichting volgens één of meer van de conclusies 1 tot en met 10.

13. Bewerkingsinrichting voor het automatisch produceren van 101»479· objecten aan de hand van vooraf bepaalde meetgegevens, gekenmerkt door een met de bewerkingsinrichting gekoppelde meetinrichting volgens één of meer van de conclusies 1 tot en met 11.

14. Werkwijze voor het met een meetinrichting volgens één of 5 meer van de conclusies 1 tot en met 13 meten van een object, met hot kenmerk, dat de meettaster continue langs de omtrek van het te meton object wordt verplaatst.

15. Werkwijze volgens conclusies 14, met het kenmerk, dat de meettaster voorafgaand aan het meten van een object op een referentiepunt 10 wordt geplaatst, voor calibratie van de meting. •018479«