Przedmiotem wynalazku jest synergiczny srodek chwastobójczy zawierajacy, jako substancje czynna pochodna triazynonu i pochodna 2,6-dwunitroaniliny. Zastosowanie tego srodka chwastobójczego na zasiewach soi i wymieszanie go z gleba powoduje niespodziewanie zmniejszenie zaatakowania upraw chwastami.Fasola sojowa stala sie najwazniejsza roslina uprawna w Stanach Zjednoczonych Ameryki i na swiecie.Stwierdzono, ze proteiny z soi sa wszechstronnym surowcem, z którego mozna wytwarzac wiele produktów odzywczych dla ludzi. Gwaltowny wzrost liczby ludnosci sprawia, ze zródla protein roslinnych staja sie problemem wagi zyciowej w zywieniu ludzi. Ponadto, soja jest od pokolen znanym, cennym zródlem pasz zwierzecych, a takze oleju roslinnego. Niedawno stwierdzono, ze jest ona równiez cennym zródlem pozywienia przetwarzanego na drodze chemicznej.Poprawa warunków uprawiania soi byla oczywiscie przedmiotem szeregu badan. Odkryto wiele uzytecz¬ nych srodków chwastobójczych do ograniczania rozwoju chwastów atakujacych uprawy soi. 2,6-dwunitroaniliny a w szczególnosci 2,6-dwunitro-N,N-dwupropylo-a,a,a-trójfluoro-p-toluidyna (tzw.trifluralina) jest najcenniejsza sposród substancji czynnych srodków. Srodek zawierajacy dwunitroaniliny moze poza dzialaniem na chwasty powodowac równiez pewne uszkodzenia roslin soi, przy czym uszkodzenia te sa do przyjecia z uwagi na dobra efektywnosc tych srodków. Srodek zawierajacy dwunitroaniliny, które zwykle stosuje sie przed lub bezposrednio po zasilaniu soi jest niezwykle skuteczny w zwalczaniu chwastów trawiastych i licznych chwastów szeroko listyeh, które odbieraja skladniki odzywcze, swiatlo i wilgoc rosnacej soi i utrudniaja zbiory. Niemniej jednak na niektóre chwasty srodek ten nie dziala. Dlatego tez poszukiwano srodków chwastobójczych na uprawy soi, które bylyby uzyteczne w polaczeniu srodkiem zawierajacym dwunitroaniline do zwalczania chwastów odpornych na dwunitroaniliny, bez powodowania zbytnich uszkodzen upraw i nie wymagajacych stosowania w niekorzystnym dla rozwoju soi okresie jej wzrostu.Stwierdzono, ze spektrum chwastobójcze 3-metylotio-4-amino 6-111 rzed.-1,2,4-triazynów-5 jest doskona¬ lym uzupelnieniem spektrum dwunitroanilin. Triazynony sa jednak czesto fitotoksyczne wzgledem soi. Ponadto,2 94 688 triazynony zwykle sa stosowane powierzchniowo, natomiast trifluralina jest najbardziej efektywna jezeli zmiesza sie ja z gleba. Nalezaloby oczekiwac, ze mieszanie triazynonów z gleba bedzie powodowac jeszcze powazniejsze uszkodzenia soi przez ten zwiazek.Stwierdzono, jednak, ze zastosowanie srodka chwastobójczego wedlug wynalazku powoduje mniejsze uszkodzenia soi niz spodziewane na podstawie uszkodzen spowodowanych uzyciem srodków zawierajacych poszczególne zwiazki chwastobójcze. To obnizone uszkadzanie tlumaczone jest przez fachowców jako tzw. reakcja antagonistyczna, chociaz zwykle bywa nazwane dzialaniem synergicznym, poniewaz daje niespodziewana korzysc. Reakcje na takie srodki nazwano antagonistyczna, poniewaz obserwowane uszkodzenie upraw jest mniejsze, niz spodziewane na podstawie uszkodzen wywolywanych poszczególnymi zwiazkami chwastobójczymi.Synergiczny srodek chwastobójczy wedlug wynalazku, który jako substancje czynne zawiera 3-metylotio-4- -amino-6-lll rzed.-butylo-1,2,4-tiazynon-5 i 2,6-dwunitro-NN-dwupropylo-a,a,a- trójfluoro-p-foluidyne daje nie¬ spodziewane, antagonistyczne zmniejszenie uszkodzen i praw przy stosowaniu na uprawach soi i mieszaniu go z gleba, na których te uprawy rosna.Synergiczny srodek chwastobójczy wedlug wynalazku pozwala na zahamowanie wzrostu kielkujacych i wschodzacych chwastów, wystepujacych na uprawach soi, jezeli zastosouje sie na glebe efektywna chwastobój¬ cza tlosc srodka ijezeli wymiesza sie go z górna warstwa gleby o grubosci 5—15 cm, przy czym srodek nalezy zastosowac przed wysianiem soi.Oba skladniki czynne srodka sa herbicydami przedwschodowymi, dzialajacymi na chwasty w okresie kielkowania nasion i wschodzenia siewek. Pewne chwasty zostaja zniszczone w momencie otwierania sie nasion, a inne sa atakowane przez herbicydy w czasie przebijania sie wschodów przez glebe. W kazdym przypadku srodek chwastobójczy nalezy wprowadzic do gleby przed okresem kielkowania nasion i wschodzenia.Bezposrednio po zastosowaniu srodek chwastobójczy miesza sie z gleba, poniewaz trifluraline nalezy mieszac z gleba w celu uzyskania najlepszego efektu chwastobójczego.Mieszanie srodków chwastobójczych jest operacja znana fachowcom. Najczesciej spotykana metoda mieszania jest wzruszanie gleby bronami dyskowymi, przy czym brone przeprowadza sie przez pole dwukrotnie.Do mieszania srodka chwastobójczego z gleba mozna stosowac takze inne urzadzenia znane rolnikom, takie jak mechaniczne grace obrotowe, kultywatory obrotowe i rózne typy bron. Urzadzenia te mieszaja wierzchnia warstwe gleby na której wysiano srodek z warstwa, w,której kielkuja nasiona chwastów. Zwykle wystarcza mieszanie warstwy gleby wynoszacej 5 cm i rzadko konieczne jest glebsze mieszanie niz na glebokosc 15 cm.Zarówno 2,6-dwunitroaniliny, jak i triazynony zawarte w srodku chwastobójczym sa jak wiadomo fachów- . com wysoce efektywnymi herbicydami. Zastosowanie srodka chwastobójczego do uprawy soi zapewnia ekonomiczne zwalczanie wielkiej liczby chwastów. Na przyklad, za pomoca srodka chwastobójczego wedlug wynalazku zwalczac mozna nastepujace chwasty: sorgo alpejskie, pa Iusznik krwawy, wyczyniec zólty i zielony przytulia czepna, Solanum rostratum, lub Caertneria accanthicapra, proso wlosowate, kupówka pospolita, mietlica bialawa, chwasty prosowate, rdest, komosa biala, loboda oszczepowata, miernikowcowate, ptasie ziele, rodzina Sida, lucerna sierpowata, oset rosyjski, stoklose dachowa, cibora, szczaw kedzierzawy, gorczyca, rzezuchy, pokrzywa parzaca, starzec zwyczajny, wiechlina.Stopien w jakim wzrost kielkujacych i wchodzacych chwastów jest hamowany przez srodek chwastobójczy wedlug wynalazku zalezy od gatunku chwastu, indywidualnych jego wlasnosci oraz ilosci zastosowanych substancji czynnych. W niektórych przypadkach jak to wykazano w przykladach I—V, cala populacja chwastów zostaje zniszczona. W innych przypadkach niektóre chwasty zostaja zniszczone, niektóre uszkodzone. Samo uszkodzenie chwastów rosnacych na uprawach soi daje duze korzysci, poniewaz normalnie rosnaca soja na polu uprawnym zacienia wolniej rosnace chwasty.W celu zapewnienia skutecznego zwalczenia chwastów nalezy zastosowac na zasiewy co najmniej efektywne chwastobójczo ilosci kazdego ze skladników czynnych srodka Efektywne ilosci herbicydów mozna latwo okreslic na podstawie wyników testów chwastobójczosci opisanych w przykladach I—V i obserwacji dzialania chwastobójczego wywolanego róznymi dawkami srodka.Efektywne dawki srodka w przeliczeniu na substancje czynne wynosza odpowiednio 0,055—2,2 kg/ha pochodnej triasynonu i 0,27—4,4 kg/ha pochodnej dwunitroaniliny, a korzystnie wynosza 0,27—2,2 kg/ha triasynonu i 0,55—2,2 kg/ha dwunitroaniliny.Mimo, ze wspomniane zwiazki mozna byloby stosowac same, to w praktyce stosuje sie je w postaci srodka zawierajacego poza skladnikami czynnym równiez obojetny nosnik.Najkorzystniej w sklad srodka wprowadza sie mieszanine obu substancji czynnych w odpowiednim stosunku. Srodek zawiera skladniki czynne w proporcjach 0,25-2,0 czesci 3-metylofio4-amino-6-lll-rz.-butylo- 1,2,4-triasynonu-5 i 0,5—2,0 czesci 2,6-dwunitro-N,N dwupropylo-a,a,a,-trójfluoro-p-toluidyny.Jako obojetny nosnik stosuje sie znane nosniki, a sam srodek przygotowuje sie w znany sposób.94688 3 Srodek przygotowuje sie korzystnie w postaci stezonej, a nastepnie rozciencza sie go i stosuje jako zawiesine lub emulsje w wodzie o stezeniu substancji czynnych w zakresie 0,05—5%. Srodki do dyspergowania lub emulgowania sa cialami stalymi, zwykle znanymi jako zwilzalne proszki lub ciekle zwane zwykle jako koncentraty do emulgowania.Srodek w postaci zwilzanego proszku sklada sie z subtelnie rozdrobnionej mieszaniny substancji czynnych, obojetnego nosnika i srodków powierzchniowo czynnych. Stezenie skladników czynnych wchodzacych w sklad srodka wynosi zazwyczaj 10—90% w odniesieniu do lacznego ciezaru srodka. Obojetnymi nosnikami sa zwykle gliny atapulgitowe, montmorilonitowe, ziemie okrzemkowe lub oczyszczone krzemiany Srodki powierzchniowo czynne stanowia zwykle 0,5—10% calego ciezaru srodka w postaci zwilza Inego proszku,przy czym srodkami tymi sa sulfonowane ligniny, kondensowane naftalenosulfoniany, maftalenosulfoniany. alkilobensenosulfoniany. aku- losiarczany i srodki niejonowe, takie jak addukty tlenku etylenu i fenolu.Typowe koncentraty do emulgowania zawieraja zwiazki czynne w ilosci 0,06-0,72 kg/litr rozpuszczone w obojetnym nosniku, którym moze byc mieszanina niemieszajacego sie z woda rozpuszczalnika organicznego i emulgatora. Rozpuszczalnik organiczny dobiera sie biorac pod uwage jego cene i zdolnosc rozpuszczania.Uzytecznymi rozpuszczalnikami organicznymi sa weglowodory aromatyczne, szczególnie ksyleny oraz frakcje ropy naftowej, zwlaszcza wysokowrzace frakcje naftalenowe i olefinowe, takie jak na przyklad ciezka benzyna aromatyczna. Mozna stosowac równiez inne rozpuszczalniki organiczne, jak na przyklad rozpuszczalniki terepenowe. Odpowiednimi emulgatorami wchodzacymi w sklad emulgujacych sie koncentratów sa zwiazki analogiczne do srodków powierzchniowo-czynnych stosowanych do wytwarzania zwilzaInyeh proszków.Dogodny do stosowania jest równiez srodek chwastobójczy w postaci granulatu. Granulowany srodek stanowia zwykle substancje czynne zdyspergowane na granulowanym obojetnym nosniku, takim jak naprzyklad drobno zmielona glina. Wielkosc granulek srodka chwastobójczego zwykle zawiera sie w granicach 0,1—3 mm.Najprostszy sposób wytwarzanie srodka w postaci granulek polega na rozpuszczeniu zwiazków czynnych w tanim rozpuszczalniku, takim jak na przyklad ciezka benzyna i naniesieniu tego roztworu na nosnik w odpowiednim mieszalniku cial stalych. Mniej ekonomiczna metoda jest dyspergowanie srodka w ciescie zlozonym z wilgotnej gliny lub innego obojetnego nosnika. Ciasto to suszy sie nastepnie i drobno miele w celu otrzymania odpowiedniego ziarnistego produktu. Srodek wedlug wynalazku moze miec równiez postac granulek.Szczególnie dogodna metoda otrzymywania srodka w postaci granulek jest metoda sferonizacji. Proces ten polega na dyspergowaniu substancji czynnej w wilgotnym ciescie przygotowanym z odpowiedniego nosnika, zwlaszcza z glin, takich jak gliny atapulgitowe, kaolin lub ziemia okrzemkowa. Nastepnie ciasto takie wytlacza sie przez dysze z niewielkimi otworami o rozmiarach 0,2—3 mm, po czym wytloczone waleczki umieszcza sie na poziomej plycie obrotowej. Plyta ta obraca sie pod pionowym cylindrem i posiada zwykle naciecia i nierównosci w celu zwiekszenia tarcia pomiedzy obracajaca sie plyta i wytloczonymi waleczkami. Obrót powoduje lamanie sie wytloczonych czastek na odcinki o dlugosci zblizonej do grubosci wytloczonego waleczka. Polamane czastki obracaja sie jedna wzgledem drugiej, tworzac czastki o zaokraglonych brzegach ksztaltu elipsoidalnego lub w przyblizeniu kulistego. Otrzymuje sie w ten sposób granulki o takiej samej wielkosci ziarn, wolne od pylu i o dobrej charakterystyce plyniecia.Do stosowania srodka chwastobójczego wedlug wynalazku nadaja sie doskonale konwencjonalne urzadze¬ nia. Na przyklad srodki dyspergowalne w wodzie rozpyla sie dogodnie za pomoca urzadzen natryskowych, które mozna montowac na traktorze albo przy wiezowych lub innych urzadzen natryskowych. Srodki w postaci ziarnistej doskonale nadaja sie do dowolnych dystrybutorów stosowanych do nanoszenia ziarnistych pestycydów na glebe. Operator takich urzadzen musi jedynie zwracac uwage na utrzymanie odpowiedniej dawki srodka dyspergowalnego w wodzie lub ziarnistego, który powinien byc naniesiony, jak równiez dbac o równomierne pokrycie zasiewów. Srodek mozna stosowac na calym obszarze lub tez rozsiewac go pasmami.Testy biologiczne opisane w podanych nizej przykladach ilustruja wplyw biologiczny srodka chwastobój¬ czego. Wszystkie podane nizej testy, które mialy dowiesc, ze srodek jest efektywny chwastobójczo, prowadzone byly na hodowli soi. Na gruncie przeznaczonym do uprawy soi wyznaczono poletka doswiadczalne o dogodnych wielkosciach, w granicach 27—90 m2. Kazde pólko bylo traktowane srodkiem chwastobójczym, z wyjatkiem niektórych, które pozostawiono jako poletka kontrolne. W kazdym tescie dwa lub wiecej pólek traktowano w ten sposób w celu unikniecia bledów spowodowanych warunkami lokalnymi.W opisanych nizej testach stosowano skladniki czynne srodka nazywane okresleniami skrótowymi i tak 3-metylofio-4-amino-6-lll rzed.-butylo-1,2,4-triazynon-5, oznaczano skrótem HABT a 2,6-dwunitro-N,N-dwupro- pylo-a,a,a-trójf!uoro-p-toluidyne oznaczono skrótem trifluralina. W kazdym tescie te dwa zwiazki stosowano indywidualnie na niektórych pólkach, a na pozostalych w postaci mieszaniny. Eksmerymenty byly wiec tak zaplanowane, aby dowiesc wplywu dzialania srodka wedlug wynalazku przez bezposrednie porównanie na sasiednich pólkach dzialania indywidualnych srodków chwastobójczych. Dawki w kg/ha uprawy dobrano w zakresie praktycznych dawek efektywnych.4 94 688 W kazdym tescie pochodna dwunitroaniliny stosowano w postaci emulgujacego sie koncentratu zawieraja¬ cego 0,48 kg zwiazku na litr, a MABT stosowano w postaci 50% zwilzanego proszku obliczono dokladna ilosci obu skladników chwastobójczych dla kazdego pólka doswiadczalnego, mieszanego z woda i nanoszono na powierzchnie gleby za pomoca rozpylacza rolniczego przez dysze niskocisnieniowe. Stezenie rozcienczonej mieszaniny chwastobójczej podano w kazdym przykladzie jako objetosc zastosowanej mieszaniny na hektar.W kilka godzin po wprowadzeniu mieszaniny chwastobójczej na pólka badane srodki mieszano z gleba.Dokladny czas i sposób mieszania wskazano w kazdym przykladzie. Krótko po zastosowaniu mieszaniny chwastobójczej i po wmieszaniu jej z gleba na pólkach doswiadczalnych wysiewano soje. Nastepnie pozwalano roslinom rosnac na pólkach. Rosnaca soje oceniali fachowcy biorac pod uwage uszkodzenia spowodowane przez herbicydy i wyrazajac wyniki w skali, w której 0 oznaczalo brak jakichkolwiek uszkodzen, a 10 calkowite zniszczenie rosliny. W niektórych przypadkach badano równiez uszkodzenia ukladu korzeniowego soi. Liczba roslin soi oraz chwastów byla równiez zliczana w kazdym eksperymencie.W podanych nizej przykladach podano tylko niektóre wyniki zliczania chwastów, poniewaz w pólkach doswiadczalnych obserwowano doskonala efektywnosc chwastobójcza uzyskiwana zwykle dla doskonalych herbicydów stosowanych w testach. We wszystkich przykladach zanotowane obserwacje stanowia srednie wyniki dla kilku eksperymentów przy czym podano jedynie wynik sredni.Przyklad I.Tekstura gleby: osadowa gleba gliniasta, zawierajaca 2,2% substancji organicznych Lokalizacja: Stan Iowa (St.Zjedn.Am.) objetosc natrysku: 245 litrów/ha Sposób mieszania: przed uplywem 2godz. po zastosowaniu srodka chwastobójczego dwukrotnie krzyzowe bronowane tandemowa brona taJerzowa na glebokosc okolo 10 cm.Data zasiewu: taka sama jak data natrysku Po okolo 3 tygodniach od zasiewu przeprowadzono obserwacje soi, która miala wysokosc okolo 15 cm.W tablicy 1 zestawiono uszkodzenia soi oraz liczbe zywych roslin soi w rzedzie o dlugosci okolo 180 cm.TabI i ca I Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina + MABT Próba kontrolna Dawka kg/ha 0,82 ¦1.1 2.2 0,55 0.82 1,65 0,82 + 0,55 1.1 + 0,82 2,2 + 1,65 0 Stopien uszkodzenia uprawy 0,3 0,7 0,7 1,0 2,3 ,2 0,8 . 1.0 2,3 o • Liczba rosnacych soi 33 29 37 32 24 34 29 32 0 Jednoczesnie zliczano liczbe traw (gatunku Setaria) rosnacych na kazdym pólku w rzedzie o dlugosci 180 cm.Rezultaty zestawiono w tablicy 2 jako procentowe zniszczenie tych.gatunków roslin odniesione do liczby tych traw ha pólkach kontrolnych, na których nie stosowano srodka chwastobójczego.Zwiazek Trifluralina MABT Trilfluralina+MABT Próba kontrolna Tablica II Dawka kg/ha 0,82 U 2,2 0,55 0,82 1,65 0,82 + 0,55 1,1 +0,82 2,2 + 1.65 0 Zmniejszenie ilosci traw % 85 81 95 0 32 48 68 90 98 094688 5 Przyklad II.Tekstura gleby:.osadowa aleba gliniasta, zawierajaca 3,2% substancji organicznych Lokalizacja: Stan Illinois (St.Zjedn.Am) Objetosc natrysku: 190 litrów/ha Sposób mieszania z gleba: przed uplywem 1 godz. po zastosowaniu srodków chwastobójczych dwa równolegle przebronowania tandemowa brona dyskowa na glebokosc 7,5—10 cm.Data zasiewu: 5 dni po zastosowaniu herbicydu Po uplywie 4 tygodni od daty zasiewu, gdy rosliny mialy od 20—25 cm wysokosci okreslano wizualnie stopien ich uszkodzenia w skali od 0 do 10. Liczbe roslin w przypadkowo wybranym 3 m rzedzie zliczano po uplywie okolo 6 tygodni od daty zasiewu. Wyniki przedstawiono w tablicy 3 Zwiazek Trilfluralina MABT Trifluralina +MABT Próba kontrolna Tabli Dawka kg/ha 0,55 0,82 1,65 0,42 0,55 1,1 0,55 + 0,42 0,55 + 0,55 0,82 + 0,42 0,82 + 0,55 1,65 + 1,1 0 ica III Stopien uszkodzenia uprawy 0 0 0.3 0,7 4,3 7,3 1.7 3,0 1,7 0,3 1,3 0 Liczba rosnacych soi 42 42 51 52 28 18 49 41 43 53 34 46 W tablicy 4 przytoczono wyniki zmniejszenia ilosci chwastów okreslone po okolo 4 tygodniach od daty zasiewu soi. Interesujace gatunki chwastów zliczano na 5 czesciach poletka o powierzchni 0,09 m2 kazda. Wyniki tych pieciu próbek usredniono, a przytoczone dane odpowiadaja zmniejszeniu liczby w porównaniu z,pólkiem kontrolnym.Tabela IV Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina + MABT Próba kontrolna Dawka kg/ha 0,55 0,82 1,65 0,42 0,55 1,1 0,55 + 0,42 0,55 + 0,55 0,82 + 0,42 0,82 + 0,55 1,65 + 1,1 0 Zmniejszenie ilosci chwastów % 0 0 8 98 92 100 94 93 87 96 !97 i 0 Przyklad III.Tekstura gleby: osadowa gleba gliniasta, zawierajaca okolo 2% substancji organicznych m Lokalizacja: Stan Alabama (St.Zjedn.Am.) Objetosc natrysku: 190 litrów/ha Sposób mieszania z gleba: przed 1 godz. po zastosowaniu srodka dwukrotne wzajemne prostopadle przebronowanie pólka tandemowa brona dyskowa o glebokosci bronowania od 7,5 do 12,5 cm.Data zasiewu£ dni po zastosowaniu herbicydu.6 94 688 W opisywanym tescie wykonano 4 obserwacje uszkodzen soi. Po okolo 3 tygodniach od daty zasiewu przeprowadzono wizualna ocene uszkodzen w skali od 0 do 10. W tym czasie wielkosc roslin soi wynosila od 10 do 12,5 cm. Jednoczesnie szereg roslin z kazdego pólka wykopano, korzenie ich odmyto od gleby i oceniano stopien uszkodzenia korzeni. Powtórna wizualna ocene uszkodzen przeprowadzono po 8 tygodniach od daty zasiewu, gdy rosliny mialy wysokosc 75-105 cm. Stan zasiewu oceniano po 10 dniach od zasiania, zliczajac liczbe zywych roslin w rzedzie o dlugosci 6 m.Wyniki przytoczono w tablicy 5, Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina + MABT Próba kontrolna Dawka kg/ha 0,66 0,82 1,65 0,35 0,42 0,84 0,66 + 0,33 0,66 + 0,42 0,82 + 0,33 0,82 + 0,42 1,65 + 0,84 0 Tablica Uszkodzenie uprawy 0 0 1,3 3,0 3,7 ,3 1,3 2,0 2,0 2,0 4,0 0 V Uszkodzenie korzeni 0 1,7 1,4 0 0 0 0 0,7r 1,0 1,4 1,7 0 Uszkodzenie po 8 tygodniach 0 0 0 0 0 1.7 6 0 0 0 0,3 0 Liczba rosnacych soi 113 111 113 113 109 108 112 96 114 102 • 106 103 W kazdym pólku wyznaczono 10 kawalków o powierzchni 0,09 m2 kazde. Po 10 dniach od daty zasiewu zliczano liczbe chwastów na tych kawalkach. Wyniki przytoczono w tablicy 6 jako procentowe zmniejszenie liczby chwastów w porównaniu z pólkiem kontrolnym.Tablica VI Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina +MABT Próba kontrolna Dawka kg/ha 0,66 0,82 1,65 0.33 0,42 0,84 0,66 + 0,33 0,66 + 0,42 0,82 + 0,33 0,82 + 0,42 1,65 + 0,84 0 Procentowe zmniejszenie ilosci wysokiego powoju 0 84 63 58 42 74 0 47 42 37 58 0 luceryny sierpowatej 8 0 33 50 67 92 67 58 42 75 92 0 Przyklad IV.Tekstura gleby: gleba gliniasta, zawierajaca okolo 3,5 substancji organicznych Lokalizacja: Stan Indiana (St.Zjedn.Am.) Objetosc natrysku: 182 litrów/ha Sposób mieszania z gleba: przed uplywem 1 godz. po zastosowaniu srodka dwa równolegle bronowania tandemowa brona o glebokosci bronowania 15 cm.Data zasiewu: taka sama jak data zastosowania herbicydu.Po okolo 3 tygodniach od zasilania soi przeprowadzono wizualna ocene uszkodzenia roslin i stanu zasiewu.Stan zasiewu oceniano zliczajac liczbe zywych roslin w dwóch rzedach o dlugosci 3 m na kazdym pólku. Wyniki przytoczono w tablicy 7.94 688 Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina + MABT Próba kontrolna Ta Dawka kg/ha 0,55 0.82 1,65 0,44 . 0,55 1,1 0.55 + 0,44 0,55 + 0,55 0,82 + 0.44 0,82 + 0,55 1,65 + 1,1 0 bl ica VII Stopien uszkodzenia uprawy 0 0 * 0 1 2,7 4.7 0,7 1,3 1 1,3 2 . 0 Liczba rosnacych soi 112 129 114 141 119 121 120 123 131 . 115 109 137 Przyklad V.Tekstura gleby: osadowa gleba piaszczysta, zawierajaca okolo 1,5% substancji organicznych Lokalizacja: Stan Poludniowa Karolina (St.Zjedn.Am.) Objetosc natrysku: 190 litrów/ha Sposób mieszania z gleba: jednoczesnie z zastosowaniem srodka dwa prostopadle wzajemne przebronowa- nia tandemowa brona dyskowa o glebokosci bronowania od 7,5 do 10 cm.Data zasiewu: 1 dzien po zastosowaniu herbicydu Wizualna ocene stopnia uszkodzenia roslin i stopnia uszkodzenia korzeni przeprowadzono po uplywie okolo 18 dni po zasiewie, gdy rosliny osiagnely 2—4 listkowy etap rozwoju. Wschodzenie zasiewu obserowano po tygodniu od zasiewu przez zliczanie wschodzacych roslin na kazdym poletku w dwóch rzedach o dlugosci 3 m. Stan zasiewu ocenioano po 18 dniach od zasilania przez zliczanie liczby roslin w dwóch 3 m rzedach na kazdym pólku. Wyniki zestawiono w tablicy 8.Zwiazek Trifluralina MABT Trifluralina ' + MABT Próba kontrolna Stopien Dawka kg/ha 0,55 1,1 0,13 0,28 0,44 + 0,09 0,44 + 0,13 0,55 + 0,09 0,55 + 0,13 1,1 + 0,28 0 Tablica ^ Stopien uszkodzenia uprawy 0 2,3 0 ,3 0 0 0,7 1,3 3 0 /III Stopien uszkodzenia korzeni 2,3 2 0,3 2.7 0 0 0,7 1,3 3.3 0 Wschody soi 49 22 62 55 53 57 43 53 28 53 Liczba rosnacych soi 132 111 132 120 123 149 124 125 104 123 Zliczanie chwastów wykonywano w 18 dni po zasilaniu soi przez zliczanie liczby chwastów na 5 kawalkach o powierzchni 0,09 m2 na kazdym pólku. Przytoczone w tablicy 9 wyniki stanowia procentowe zmniejszenie liczby chwastów w porównaniu z pólkiem kontrolnym.94 688 Zwiazek Trifkjralina MABT Trifluralina MABT Próba kontrolna Tablica Dawka kg/ha 0,55 1.1 0.13 0.28 0,44 + 0,09 0,44 + 0,13 0,55 + 0,09 0,55 + 0,13 1,1 + 0,28 0 IX f Procentowe lebiody 96 99 73 88 89 91 100 98 98 0 zmniejszenie ilosci palusznika krwawego 99 97 6 87 95 98 99 98 95 0 W sposób niespodziewany wyniki omówionych testów wskazuja, ze dzialanie srodka chwastobójczego jest zaskakujaco bezpieczne dla soi w porównaniu ze srodkami zastosowanymi indywidualnie. Obserwowana reakcja antagonistyczna jest szczególnie zaskakujaca, poniewaz triazynon byl mieszany z gleba, co powinno powodowac bardzo powazne uszkodzenie roslin.Antagonistyczne reakcja na dzialanie srodka chwastobójczego ma duze znaczenie ekonomiczne. Poniewaz reakcja ta jest wzglednie lagodna, przeto triazynon mozna stosowac, jako uzupelnienie spektrum chwastobójcze¬ go dwunitroaniliny, przy jednoczesnym ograniczeniu uszkodzenia soi do poziomu nizszego niz spotykane w przypadku srodków indywidualnych. Ponadto, poniewaz oba herbicydy stosowac mozna w mieszaninie i jednoczesnie mieszac w gleba, oszczedza sie robocizne przy stosowaniu synergicznego srodka wedlug wynalaz¬ ku.Opisane wyzej testy zostana obecnie indywidualnie omówione i przedyskutowane.W tescie opisanym w przykladzie I zwiazek MABT w dawce 1,65 kg/ha zmniejsza zachwaszczenie do 75% zachwaszczenia na pólku kontrolnym i powód jje umiarkowane uszkodzenia soi na poziomie 5,2. Ta sama dawka MABT w mieszaninie z trifluralina powoduje zwiekszenie zniszczenia chwastów z jednoczesnym zmniejszeniem do poziomu 2,3 uszkodzen soi.Wyniki testu omówionego w przykladzie II daja jeszcze bardziej widoczne wyniki. 1,1 kg MABT na hektar powoduje zmniejszenie zachwaszczenia do poziomu 40% wystepujacego w próbie kontrolnej i daje powazne uszkodzenie soi na poziomie 7,3. Kombinacja z trifluralina powoduje zwiekszenie stopnia zniszczenia chwastów z jednoczesnym zmniejszeniem uszkodzenia soi do poziomu jedynie 1,3, wiec ledwie dostrzegalnego.Test opisany w przykladzie III daje wyniki mniej widoczne, lecz równiez istotne z biologicznego punktu widzenia. Po 3 tygodniach od zastosowania samego MABT stwierdzono umiarkowane uszkodzenie soi na srednim poziomie 4,0 podczas gdy sama trifluralina powoduje srednie uszkodzenie 0,4. Stopien uszkodzenia soi za pomoca srodka chwastobójczego jest niewielki i srednio wynosi 2,3 a wiec wystapilo znaczne zmniejszenie uszkodzen.Podobnie w tescie opisanym w przykladzie IV stwierdzono srednie uszkodzenie przez MABT na poziomie 2,8, podczas gdy srednie uszkodzenie przy stosowaniu srodka wynosilo 1,3. Dodatek trifluraliny do MABT w dawkach 0,55 i 1,1 kg/ha zmniejsza uszkodzenie do co najmniej polowy uszkodzenia powodowanego przez MABT w przykladzie IV.W przykladzie V wykazano równiez synergiczne, bezpieczne dzialanie srodka MABT w dawce 0,27 kg/ha daje umiarkowane uszkodzenie na poziomie 5,3 zas dawka 1,1 kg/ha trifluraliny daje uszkodzenie rzedu 2,3. Te dawki stosowane w postaci srodka synergicznego daja jedynie niewielki stopien uszkodzenia, wynoszacy okolo 3.Ogólnie biorac, w testach dzialania srodka wedlug wynalazku na soje wykazano, ze zastosowanie srodka przynosi reakcje upraw o charakterze antagonistycznym, dajaca duze korzysci ekonomiczne. Efekt chwastobój¬ czy skladników srodka nie zostaje przy tym zmniejszony. Podany nizej przyklad ilustruje wytwarzanie emulgujacego sie koncentratu srodka chwastobójczego.Przyklad VI. Do mieszalnika odmierzono 51 litrów(47,7 kg) 2-etoksyetanolu i 250 litrów (215 kg) ksylenu a nastepnie dodano 109 kg trifluraliny i 56 kg 3-metylofio-4-amino-6-lll rzed.-butylo-1,2,4-triazynonu-5.Calosc mieszano, az do rozpuszczania sie substancji czynnych, o czym roztwór przesaczono. 1Do mieszaniny94688 9 dodano 20,3 kg Emcolu N-500B i 2,25 kg Emcolu N-300B (emulgatorów zlozonych z mieszaniny adduktów tlenku etylenu z fenolem i soli aryloalkilosulfonianów).Roztwór powtórnie przesaczono i uzyskano srodek emulgujacy sie o nastepujacym skladzie, podanym w procentach wagowych.Trifluralina 2420% 3-metylotio-4-amino-6-l I Irzed.-butylo ' 1,2,4 12,40% triazynon-5 12,40% EmcolN-500B 4,50% Emcol N-300B 0,50% 2^etyksyetanol 10,59% PL