PL81380B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Fichtel & Sachs AG, Schweinfurt (Republika Federalna Niemiec) Automatycznie przelaczana wielobiegowa piasta przekladniowa z przelozeniem co najmniej trójstopniowym Przedmiotem wynalazku jest wielobiegowa piasta przekladniowa o przelozeniu co najmniej trójstopnio¬ wym i z automatyczna zmiana przelozen skladajaca sie z napedzanej tulei oraz z przekladni zawierajacej zabie¬ rak, co najmniej n elementów sprzegajacych, n-1 odsrodkowych przelaczników przelozenia wspólpracujacych z tymi elementami sprzegajacymi i n—1 planetarnych zestawów przekladniowych, przy czym n stanowi liczbe stopni przelozenia a wspomniane planetarne zestawy przekladniowe skladaja sie z kól o uzebieniu wewnetrz¬ nym, kól obiegowych oraz kól centralnych.Znana jest trójbiegowa piasta przekladniowa przelaczana automatycznie pod dzialaniem sily osrodkowej takiego samego typu jak wspomniano na wstepnie. Piasta ta jest tak pomyslana, ze posiada ona jeden bieg górski czyli przelozenie zmniejszajace obroty, jedno przelozenie normalne 1 :1 oraz jeden nadbieg. Inne konstrukcje przekladni tego typu nie sa znane.Niedogodnoscia wspomnianej znanej konstrukcji jest to, ze mimo posiadania trzech przelozen nie nadaje sie ona do zastosowania w przypadkach gdy zbyteczne jest przelozenie zmniejszajace a natomiast jest potrzebny wiecej niz jeden nadbieg.Celem wynalazku jest usuniecie tej niedogodnosci i opracowanie konstrukcji zaspakajajacej wspomniana potrzebe bez dodatkowego rozbudowywania piasty przekladniowej i bez koniecznosci wprowadzania dodatko¬ wych utrudnien technologicznych przy jej wytwarzaniu. Cel ten osiagnieto wedlug wynalazku przez skonstruo¬ wanie trójbiegowej piasty przekladniowej z jednym przelozeniem 1 :1 oraz z dwoma nadbiegami, w której moz¬ liwosc uzyskania takiego ukladu przelozen osiagnieto przez to, ze kola obiegowe n-1 planetarnych zestawów przekladniowych umieszczono na jednym wspólnym dla tych wszystkich kól wsporniku a w calej przekladni zastosowano n-1 kól o uzebieniu wewnetrznym przy czym kazde z tych kól posiada inna srednice podzialowa.Wedlug dalszej cechy niniejszego wynalazku mozna kola obiegowe n-1 planetarnych zespolów przeklad* niowych zaopatrzyc w n-1 wienców zebatych, przy czym jeden z tych wienców zebatych zazebia sie z kolem centralnym posiadajacym jeszcze jeden dodatkowy wieniec zebaty.Inna odmiana wykonania piasty wedlug wynalazku polega na tym, ze kazdy z n-1 planetarnych zespolów przekladniowych posiada zamiast pojedynczych kól obiegowych po dwa osadzone równolegle wzgledem siebie kola obiegowe zazebiajace sie z n—1 wiencami zebatymi kól centralnych.2 81380 Zgodnie z wynalazkiem pomiedzy kolami o uzebieniu wewnetrznym a napedzana tuleja piasty umiesz¬ czono znane elementy sprzegajace w ilosci n—1, które to elementy wyposazono w n—1 odsrodkowych przelacz¬ ników wlaczajacych i wylaczajacych sprzezenie. Jako elementy sprzegajace zastosowano sprzegla jednokierun¬ kowe, które zostaly wykonane w postaci znanych mechanizmów zapadkowych.Wedlug innej cechy wynalazku zarówno ciezarki przelaczników odsrodkowych jak tez uruchamiane przez nie zapadki sa umieszczone wychylnie na kolach wewnetrznych przekladni a wspólpracujace z zapadkami uze¬ bienie zebatkowe jest wykonane na tulei piasty.Mozliwe jest równiez inne rozwiazanie konstrukcyjne a mianowicie takie, ze zarówno ciezarki przelacz¬ ników odsrodkowych jak tez uruchamiane przez nie zapadki sa umieszczone wychylnie na tulei piasty badz na czesci polaczonej z ta tuleja w sposób zabezpieczajacy przed obrotem a wspólpracujace z zapadkami uzebienie zapadkowe wykonane jest na kolach wewnetrznych przekladni. Przy takim rozwiazaniu konstrukcyjnym zaleca sie, zarówno ze wzgledów montazowych jak tez ze wzgledu na technologie wykonania, uzebienie zebatkowe przy kolach wewnetrznych wykonac w pierscieniach lub podobnych elementach polaczonych z kolami we¬ wnetrznymi w sposób zabezpieczajacy przed obrotem i ulozyskowanych wewnatrz tulei. W tym przypadku ko¬ rzystnie jest wykonac polaczenie pomiedzy kolami wewnetrznymi przekladni a elementami z uzebieniem zebat¬ kowym jako polaczenie ksztaltowe. W przypadku gdy uzebienie zebatkowe znajduje sie na tulei piasty jest ono wykonane w znany sposób jako uzebienie wewnetrzne.W wielobiegowych piastach przekladniowych wedlug wynalazku, w których ciezarki przelaczników od¬ srodkowych odchylane sa na zewnatrz tulei piasty, zaleca sie, zgodnie z dalsza cecha wynalazku, aby czesc konstrukcyjna sluzaca do osadzenia ciezarków i zapadek wykonac równiez w postaci tulei zabezpieczonej przed obrotem przez polaczenie jej z tuleja piasty za pomoca pierscieniowej tarczy lub promieniowych mostków.W wielobiegowej piascie przekladniowej wedlug wynalazku o trzech stopniach przelozenia jedno kolo o uzebieniu wewnetrznym jest ulozyskowane w tulei piasty a drugie kolo z uzebieniem wewnetrznym na osi piasty, przy czym to ostatnie kolo jest zabezpieczone przed obrotem wzgledem tulei piasty przez polaczenie go z ta tuleja za pomoca garnkowego czlonu posredniego, zamocowanego do elementu, w którym osadzone sa ciezarki i zapadki sprzegiel. Jeszcze inna cecha konstrukcyjna trójbiegowej piasty wedlug wynalazku polega na tym, ze zarówno oba przelaczniki odsrodkowe jak tez napedzane od nich zapadki i wspólpracujace z tymi zapadkami uzebienie zapadkowe sa umieszczone w pierscieniowej przestrzeni ograniczonej przez oba kola zebate o uzebieniu wewnetrznym.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladach wykonania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 do 3 przedstawiaja schematycznie pierwszy przyklad wykonania, w którym przelaczniki odsrodkowe dzia¬ laja w zaleznosci od liczby obrotów pedalami, przy czym kazda z trzech figur odpowiada innemu przelozeniu piasty, fig. 4 — równiez schematycznie drugi przyklad wykonania, w którym zmiana przelozen za pomoca prze¬ laczników odsrodkowych nastepuje w zaleznosci od ilosci obrotów tulei piasty, fig. 5 —trzeci przyklad wyko¬ nania równiez pokazany schematycznie, w którym w odróznieniu od obu poprzednich przykladów kazdy plane¬ tarny zespól przekladniowy posiada wlasne kola obiegowe zazebiajace sie z odpowiednimi wiencami zebatymi kól centralnych, a fig. 6 - konstrukcje piasty przekladniowej odpowiadajacej przykladowi z fig. 4 w przekroju wzdluznym.W trójbiegowej piascie przekladniowej, przedstawionej schematycznie na fig. 1 do 3 i przeznaczonej do rowerów lub podobnych pojazdów, na nieruchomej osi 1 piasty osadzone jest sztywno kolo centralne 2 prze¬ kladni planetarnej skladajacej sie ze wspornika 6 kól obiegowych, podwójnych kól obiegowych 3 oraz z dwóch kól 8 i 9 o uzebieniu wewnetrznym. Omawiany przyklad wykonania dotyczy przekladni obiegowej z dwoma planetarnymi zespolami przekladniowymi, w której osadzone na wspólnym wsporniku 6 kola obiegowe obu zespolów przekladniowych sa wykonane w postaci podwójnych kól zebatych 3. Te podwójne kola wyposazone sa w dwa wience zebate 4 i 5. Wieniec zebaty 4 podwójnego kola obiegowego 3 zazebia sie, w omawianym przykladzie wykonania piasty, zarówno z kolem wewnetrznym 8 jak i z kolem centralnym 2 podczas gdy wieniec zebaty 5 zazebia sie z kolem wewnetrznym 9. Inna odmiane wykonania piasty wedlug wynalazku mozna uzyskac gdy zamiast wienca zebatego 4 wieniec 5 kola obiegowego 3 bedzie sie obtaczal po odpowiednio wiekszym kole centralnym. Wsród przykladów pokazanych na rysunkach rozwiazanie to zostalo pominiete.Wspornik 6 kól obiegowych jest polaczony sztywno z zabierakiem 7. Na schematycznym rysunku czopy na których osadzone sa kola obiegowe oznaczono ogólnie jako wsporniki tych kól. Nalezy tutaj podkreslic, ze wsporniki moga miec postac czopów zamocowanych bezposrednio do zabieraka 7 badz tez czopów zamoco¬ wanych do jakiejkolwiek innej czesci polaczonej sztywno z zabierakiem 7. Zabierak 7 jest polaczony z tuleja 11 piasty za pomoca sprzegla jednokierunkowego w postaci zapadki 10. Oba kola 8 i 9 o uzebieniu wewnetrznym sa sprzegane z tuleja 11 piasty za pomoca sprzegiel jednokierunkowych uruchamianych przelacznikami odsrod-81380 3 kowymi. Sprzegla jednokierunkowe uruchamiane samoczynnie w zaleznosci od Iic2by obrotów pedalami skla¬ daja sie z zapadek 12 lub 14 oraz z uzebien zapadkowych 13 lub 15. Zapadki 12 sa uruchamiane przelacznikami odsrodkowymi posiadajacymi ciezarki 16. Zarówno zapadki 12 jak tez ciezarki 16 sa osadzone na kole 8 o uzebieniu wewnetrznym. Na kole 9 o uzebieniu wewnetrznym osadzone sa ciezarki i zapadki drugiego sprzegla jednokierunkowego wlaczanego przy jednej liczbie obrotów pedalami. Ciezarki uruchamiajace zapadki 14 drugie¬ go sprzegla jednokierunkowego sa oznaczone odnosnikiem 17. Cezarki 16 i 17 siegaja swymi wystepami osio¬ wymi 18 poza zapadki 12 lub 14 i przy liczbie obrotów nizszej od liczby obrotów zadzialania lub wlaczania danego sprzegla uniemozliwiaja zazebienie zapadek z uzebieniami zapadkowymi 13 lub 15. Liczba obrotów wlaczania sprzegiel zalezy od sily oddzialywania sprezyn powrotnych kazdego z ciezarków 16 i 17.Przyklad wykonania przedstawiony na fig. 4 rózni sie od przedstawionego na fig. 1 do 3 tym, ze przelacz¬ niki odsrodkowe uruchamiane sa w zaleznosci od liczby obrotów tulei piasty Sprzeglo kola 8 o zebach we¬ wnetrznych sklada sie zatem z uzebienia zapadkowego 19 na tym kole oraz z polaczonej sztywno z tuleja 11 piasty obsady 20 ciezarków i zapadek. Sprzeglo to posiada podobnie jak w poprzednim przykladzie zapadki 12 oraz ciezarki 16 sterujace tymi zapadkami. Na kole 9 z uzebieniem wewnetrznym znajduje sie równiez uzebienie zapadkowe 21 podczas gdy zapadki 14 i sluzace do ich sterowania ciezarki 17 sa umieszczone w obsadzie polaczonej sztywno z tuleja 11 piasty podobnie jak w poprzednim sprzegle.Przyklad wykonania pokazany na fig. 5 rózni sie od przykladu pokazanego na fig. 1 do 3 tylko tym, ze zamiast podwójnych kól obiegowych zastosowano oddzielne kola obiegowe o róznej srednicy podzialowej osa¬ dzone na wspólnym wsporniku i wspólpracujace z dwuwiencowym kolem centralnym. Kola obiegowe 22 o wiekszej srednicy zazebia sie wiencem 23 kola centralnego i kolem wewnetrznym 8 a kolo obiegowe 24 o mniejszej srednicy zazebia sie z wiencem 25 kola centralnego oraz z kolem wewnetrznym 9.Fog. 6 odpowiada przykladowi wykonania przedstawionemu schematycznie na fig. 4 i przedstawia kons¬ trukcje piasty wedlug tego przykladu wykonania. Ulozyskowany obrotowo na osi 1 piasty wspornik 6 wspólny dla wszystkich kól obiegowych jest polaczony sztywno za pomoca uzebienia z zabierakiem 7. Zamiast podwój¬ nych kól obiegowych zastosowano oddzielne kola obiegowe 26 i 27 osadzone sztywno na walku 28 ulozysko- wanym obrotowo we wsporniku 6 kól obiegowych. Walek 28 ma zakonczenie ksztaltowe 29 stykajace sie punktowo z powierzchnia czolowa kola wewnetrznego 9 i slizgajace sie po tej powierzchni. Zakonczenie to sluzy do ustalenia polozenia osiowego walka 28. Kolo obiegowe 26 obraca sie po kole centralnym 2 i zazebia sie z kolem wewnetrznym 8. Drugie kolo obiegowe 27, osadzone sztywno na walku 28 a tym samym polaczone sztywno z kolem obiegowym 26, zazebia sie z kolem wewnetrznym 9. Kolo wewnetrzne 8 jest ulozyskowane obrotowo w tulei 11 piasty zas kolo wewnetrzne 9 na osi 1 piasty. Kolo wewnetrzne 9 jest polaczone, za posrednictwem garnkowego elementu posredniego 34 ulozyskowanego obrotowo w tulei 11 piasty, z przyporzad¬ kowanym mu uzebieniem zapadkowym 21. Kolo to jest sprzegniete z elementem posrednim 34 za pomoca sprzegla kolowego 35 a element posredni 34 polaczony jest za pomoca drugiego sprzegla klowego z pierscie¬ niem 32 wyposazonym od wewnatrz w uzebienie zapadkowe 21. Kolo wewnetrzne 8 jest polaczone sztywno, za pomoca sprzegla klowego 31 z pierscieniem 30 posiadajacym wewnetrzne uzebienie zapadkowe 19.Zarówno ciezarki 16 i 17 jak tez za ich posrednictwem uruchamiane zapadki 12 i 14 sa usytuowane wychylnie na pierscieniach 36 i 38. Pierscien 36 ulozyskowany obrotowo na kole wewnetrznym 9, sluzacy jako • oparcie dla ciezarka 16 i zapadki 12 jest polaczony za pomoca promieniowego sprzegla klowego 37 z pierscie¬ niem 20 zamocowanym sztywno do tulei 11 piasty a pierscien 38 sluzacy jako oparcie dla ciezarków 17 i zapa¬ dek 14 jest polaczony sztywno takim samym sprzeglem klowym 39 z kolnierzowym wystepem 40 tulei 11.Ciezarki 16 i 17 wspólpracuja swymi osiowymi wystepami 18 z zapadkami 12 i.14. Jesli oba sprzegla jedno¬ kierunkowe sa wylaczone, to jest jesli zapadki 12 i 14 sa za pomoca ciezarków 16 i 17, utrzymywane w poloze¬ niu niezazebionym wzgledem uzebienia zebatkowego 19 i 21, naped tulei 11 odbywa sie poprzez umieszczone pomiedzy wspornikiem 6 kól obiegowych i tuleja 11, sprzeglo jednokierunkowe 10 wykonane równiez w postaci mechanizmu zapadkowego.Dzialanie automatycznej przekladni wedlug wynalazku zostanie ponizej opisane w powolaniu sie na fig. 1 do 3 na przykladzie zastosowania przekladni do roweru.Na fig. 1 przedstawione jest normalne przlozenie piasty przekladniowej. Przy przelozeniu normalnym oba odsrodkowe przelaczniki sprzegiel sa wylaczone to znaczy, ze ciezarki 16 i 17 znajduja sie w polozeniu spo¬ czynkowym w zwiazku z tym, za pomoca swych wystepów osiowych 18, zapadki 12 i 14 obu sprzegiel w polo¬ zeniu niezazebionym wzgledem uzebien zapadkowych 13 i 15. Sila napedowa jest przenoszona zzabieraka 7 przez sprzeglo jednokierunkowe 10 bezposrednio na tuleje 11 piasty.4 81380 Jesli prekosc jazdy roweru, przez zwiekszenie liczby obrotów pedalami, wzrosnie i odpowiednia ilosc obrotów wymagana dla wlaczenia pierwszego lub drugiego sprzegla, zostanie przekroczona, dane sprzeglo zos¬ taje wlaczone podczas gdy drugie równiez sterowane sila odsrodkowa pozostaje wylaczone. Które ze sprzegiel przy przelaczaniu na nastepny bieg, zostaje wlaczone jest tylko sprawa rozwiazania konstrukcyjnego piasty.Mozna wiec uzyskac albo pierwszy albo drugi nadbieg. Przyjmujac sytuacje w której oba przelaczniki odsrodko¬ we sprzegiel sa tak zaprojektowane, ze najpierw swoje polozenie spoczynkowe opuszcza ciezarek 17 przez co uwalnia zapadke 14 to wtedy naped przenoszony jest z zabieraka 7 przez male kolo obiegowe, czyli wieniec zebaty 5 ma male kolo wewnetrzne 9 a z niego poprzez zapadke 14 na tuleje 11 piasty. Szybciej obracajaca sie tuleja 11 piasty przewyzsza swa predkoscia predkosc sprzegla zapadkowego 10 i sprzeglo to przestaje dzialac jako posredniczace w przenoszeniu sily napedowej poniewaz jest sprzeglem jednokierunkowym."Terazzapadka 12 osadzona na kole wewnetrznym 8 obraca sie szybciej niz zapadka 14 na skutek czego ciezarek uniemozliwia zazebienie sie jej z uzebieniem zapadkowym 15. Przy dalszym zwiekszeniu obrotów pedalami mozna tylko jeszcze osiagnac druga predkosc przelaczajaca, przy której nastepuje wlaczenie drugiego nadbiegu. W tym przypadku równiez zaczyna dzialac drugi przelacznik odsrodkowy tak, ze oba sprzegla jednokierunkowe zostaja wlaczone. Przy wlaczeniu tego drugiego nadbiegu sila napedowa przenoszona jest z zabieraka 7 poprzez duze kolo obiegowe to jest przez wieniec zebaty 4, rra duze kolo wewnetrzne 8 a z niego poprzez teraz zazebiona zapadke 12 na tuleje 11. Wzwiazaku z tym oba wolniej obracajace sie mechanizmy zapadkowe 10 i 14 przestaja dzialac jako sprzegla przenoszace naped.Dzialanie piast przekladniowych przedstawionych na fig. 4 do 6 jest takie same jak opisane juz dzialanie piasty przedstawionej na fig. 1 do 3.Wynalazek nie ogranicza sie do podanych przykladów wykonania ale moze byc zrealizowany równiez winnych przykladach wykonania mieszczacych sie w ogólnych ramach istoty wynalazku. Mozna wiec na przyklad równiez zastosowac przelaczniki odsrodkowe z dwoma ciezarkami, z których kazdy jest przyporzadko¬ wany jednej zapadce. PL PL

Claims (13)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Automatycznie przelaczana wielobiegowa piasta przekladniowa z przelozeniem co najmniej trójstop¬ niowym, skladajaca sie z napedzanej tulei piasty oraz z przekladni zawierajacej zabierak, co najmniej n elemen¬ tów sprzegajacych, n—1 odsrodkowych przelaczników przelozenia wspólpracujacych z tymi elemetnami sprzegajacymi i n—1 planetranych zestawów przekladniowych, przy czym n stanowi liczbe stopni przelozenia a wspomniane planetarne zestawy przekladniowe skladaja sie z kól o uzebieniu wewnetrznym, znamienna ty m, ze kola obiegowe (3) n—1 planetarnych zestawów przekladniowych osadzone sa na jednym wspólnym wsporniku (6) a sama przekladnia zawiera n—1 kól (8, 9) o uzebieniu wewnetrznym, których srednice podzialo¬ we sa rózne. 2. (

2. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze kola obiegowe (3) planetarnych zestawów przekladniowych posiadaja po n-1 wienców zebatych (4, 5) przy czym kazdy z tych wienców (4, 5) zazebia sie z jednym wiencem zebatym kola centralnego (2).

3. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1,znamienna ty m,ze kazdy z n—1 planetarnych zestawów przekladniowych posiada pojedyncze, równolegle wzgledem siebie rozmieszczone kola obiegowe (22, 24) zaze¬ biajace sie z kolem centralnym (2) posiadajacym tylko jeden wieniec zebaty.

4. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1 do 3, z n a m i e n n a t y m, ze pomiedzy kolami (8, 9) o uze¬ bieniu wewnetrznym a tuleja (11) piasty sa umieszczone elementy sprzegajace w ilosci n—1 wyposazone w od¬ srodkowe przelaczniki sluzace do wlaczania i wylaczania tych elementów sprzegajacych.

5. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1 i 4, znamienna tym, ze zarówno ciezarki (16, 17) prze¬ laczników odsrodkowych jak równiez uruchamiane przez te przelaczniki zapadki (12, 14) umieszczone sa wychylnie na kolach (8 lub 9) o uzebieniu wewnetrznych a wspólpracujace z zapadkami (12, 14) uzebienie zapadkowe (13, 15) znajduje sie na tulei (11) piasty.

6. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1 i 4, znamienna tym, ze zarówno prciezarki (16, 17) przelaczników odsrodkowych jak równiez uruchamiane przez te przelaczniki zapadki (12, 14) umieszczone sa wychylnie na tulei (11) piasty lub na czesciach (20, 36) polaczonych sztywno z ta tuleja a wspólpracujace z zapadkami (12, 14) uzebienia zapadkowe (19, 21) znajduja sie na kolach (8, 9) o uzebieniu wewnetrznym.

7. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 6, znamienna tym, ze uzebienia zapadkowe na kolach (8, 9) o uzebieniu wewnetrznym wykonane sa w pierscieniach (30, 32) zlozyskowanych obrotowo w tulei (11) piasty i polaczonych sztywno z kolami (8, 9).81 380 5

8. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 7, znamienna tym, ze sztywne polaczenie pomiedzy pier¬ scieniami (30, 32) i kolami (8, 9) o uzebieniu wewnetrznym maja postac polaczen ksztaltowych.

9. Piasta przekladniowa weldug zastrz. 1 do 8, z n a m i e n n a t y m, ze uzebienia zebatkowej 13, 15r 19, 21) wspólpracujace z uruchamianymi pod wplywem sily odsrodkowej zapadki (12, 14) maja postac uzebien wewnetrznych.

10. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 1 do 4i 6, znamienna tym, ze czesc sluzaca do pomiesz¬ czenia ciezarków i zapadek ma postac tulei (36) polaczonej sztywno z tuleja (11) piasty za pomoca promien¬ iowego mostka lub kolowego pierscienia (20).

11. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 10, znamienna tym, ze tuleja (36) jest ulóz/skowana obrotowo na osi (1) piasty lub na nalozonym na te os kole (9) o uzebieniu wewnetrznym.

12. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 10 i 11, znamienna tym, ze jedno kolo (8) o uzebieniu wewnetrznym jest ulozyskowane obrotowo w tulei (11) piasty a drugie kolo (9) o uzebieniu wewnetrznym równiez obrotowo na osi (1) piasty, przy czym to ostatnie kolo (9) jest polaczone sztywno z pierscieniem (32) posiadajacym uzebienie zapadkowe, z pomoca garnkowego elementu posredniego (34).

13. Piasta przekladniowa wedlug zastrz. 10 do 12, znamiena tym, ze w pierscieniowej przestrzeni utworzonej przez kola (8, 9) o uzebieniu wewnetrznym umieszczony jest jeden z przelaczników odsrodkowych z ciezarkiem (16) oraz sterowana od tego przelacznika zapadka (12) jak równiez wspólpracujace z ta zapadka uzebienie zapadkowe (19).81380 FmlJ EiaJt 1 ? 12 % S l 15- tj ia is u ? a b =f ™ .», -n rrr . *c u Fig, t, * ¥ * 9 A * It i * » i Prac. Poligraf. UP PRL Naklad 120 + 18 Cena 10 zl PL PL