PL 70 914 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest zawór kulowy zwrotny, szczególnie zawór o korpusie wyko- nanym z zeliwa, który znajduje zastosowanie w instalacjach przesylu mediów cieklych, zwlaszcza w in- stalacjach wodnych, kanalizacyjnych, badz przemyslowych. Znane i powszechnie stosowane zawory kulowe zwrotne posiadaja zeliwny korpus z kolnierzami na wlocie i wylocie oraz prowadnicami kuli, kule, która w pozycji „zamkniete” wsparta jest o gniazdo uszczelniajace zaworu, a takze otwór rewizyjny zamykany pokrywa. Zawór o takiej konstrukcji znany jest przykladowo z opisów patentów: PL 195 928 i PL 206 066, a takze z opisu wzoru uzytkowego Ru.58828, przy czym, w tym przypadku zawór jest dodatkowo wyposazony w otwór wyczystny bloko- wany korkiem. Powierzchnia wewnetrzna zaworu pokryta jest zazwyczaj nakladana proszkowo powloka farby. Znane sa równiez zawory kulowe zwrotne, w których gniazdo uszczelniajace zaworu stanowi osadzona w korpusie wkladka ze stopów dobranych odpowiednio do transportowanego medium, takich jak przykladowo stale austenityczne, stopy CuNi, CuAlNi, CuNiFe, CuSn. Wskazane rozwiazania posiadaja istotne mankamenty. W przypadku zaworów, w których we- wnetrzna powierzchnia korpusu wraz z gniazdem uszczelniajacym i prowadnicami pokryta jest warstwa farby, warstwa pokrycia lakierniczego czesto ulega uszkodzeniu, co w sposób istotny skraca okres pra- widlowej pracy zaworu; w przypadku dynamicznej pracy zaworu skrócenie czasu jego prawidlowej pracy jest bardzo duze. Ponadto ze wzgledu na utrate sferycznosci gniazda w trakcie nanoszenia warstwy farby, skuteczne dzialanie zaworu ma miejsce przy cisnieniu transportowanego medium powyzej 0,5 bara. W przypadku zaworów z gniazdem wykonanym we wkladce ze stopów dobranych odpowied- nio do transportowanego medium problem stanowi trwale osadzenie wkladki w korpusie zaworu. W trak- cie pracy, dzieki czesto wystepujacym zanieczyszczeniom transportowanego medium czastkami sta- lymi, a takze ze wzgledu na majace miejsce zjawisko kawitacji, nastepuje obluzowanie polaczenia wkladki z korpusem, co w konsekwencji powoduje wadliwa prace zaworu i umozliwia kontakt transpor- towanego medium z zeliwem korpusu, czego konsekwencja jest korozja korpusu w strefie gniazda. Koszt tego typu rozwiazania jest znacznie wyzszy niz proponowane. Celem wzoru uzytkowego jest wyeliminowanie wskazanych mankamentów, a wiec opracowanie konstrukcji zaworu kulowego zwrotnego o dlugim okresie prawidlowej pracy, którego skuteczne dziala- nie bedzie nastepowac przy cisnieniu transportowanego medium ponizej 0,5 bara. Zawór kulowy zwrotny, posiadajacy zeliwny korpus z kolnierzami na wlocie i wylocie oraz pro- wadnice kuli, kule, gniazdo uszczelniajace zaworu oraz otwór rewizyjny zamykany pokrywa, wedlug wzoru uzytkowego charakteryzuje sie tym, ze gniazdo uszczelniajace zaworu wykonane jest w warstwie stopu metalu o grubosci 0,1–5,0 mm, dobranego odpowiednio do transportowanego medium, trwale polaczonego z zeliwem korpusu, naniesionego na korpus metoda napawania, a ponadto prowadnice kuli uksztaltowane sa równiez w warstwie tego samego stopu metalu polaczonego trwale metoda na- pawania z zeliwem korpusu. Korzystnie, napawany stop metalu dobrany jest odpowiednio z grupy sto- pów niklu, kobaltu, miedzi, tytanu oraz stali nierdzewnej. Tak wykonany zawór kulowy zwrotny ma podwyzszona kilkukrotnie, w stosunku do obecnie sto- sowanych, zywotnosc, wyeliminowane zostalo zjawisko korozji w strefie uszczelnienia, a zawór pracuje prawidlowo juz przy cisnieniu transportowanego medium powyzej 0,01 bara. Przedmiot wzoru uwidoczniony jest na rysunku, na którym fig 1 przedstawia zawór w czesciowym widoku i przekroju, wzdluz linii AA, zas fig. 2 – szczegól „a” zaznaczony na fig. 1. Zawór kulowy zwrotny posiada zeliwny korpus 1 z kolnierzami 2 na wlocie i wylocie i prowadni- cami kuli 3, kule 4, gniazdo uszczelniajace 5 oraz otwór rewizyjny zamykany pokrywa 6. Gniazdo uszczelniajace 5 zaworu wykonane jest w warstwie stopu miedzi o grubosci 2,0 mm, trwale polaczonego z zeliwem korpusu, naniesionego na korpus metoda napawania, a ponadto prowadnice 3 kuli 4 uksztal- towane sa równiez w warstwie tego samego stopu miedzi polaczonego trwale z zeliwem korpusu 1. PL PL