PL240462B1 - Zawiasa do okna dachowego i okno dachowe zawierające zestaw zawias - Google Patents

Abstract

Zawiasa (10) jest przeznaczona do okna dachowego mającego ościeżnicę i skrzydło, i ma część zawiasową (100) ościeżnicy i część zawiasową (200) skrzydła skonfigurowaną do przyjmowania pewnego kąta względem części zawiasowej (100) ościeżnicy. Każda część zawiasowa (100, 200) ma płytkę podstawową (110, 210) z torem prowadzącym (112, 212) i łącznikiem (120), przy czym łączniki (120) są połączone ze sobą na ośce łożyskującej. Każdy łącznik (120) ma pierwsze złącze zawiasowe (121, 221) z odpowiednią płytką podstawową (110, 210) oraz złącze przesuwne (122, 222) przesuwnie umieszczone w torze prowadzącym (212, 112) w płytce podstawowej (210, 110) drugiej części zawiasowej (200, 100). Z płytką podstawową (110, 210), w drugim złączu zawiasowym (131, 231), jest połączony element podnoszący (130, 230), na który oddziałuje sprężyna (140, 240) w celu działania na złącze przesuwne (222, 122) w torze prowadzącym (112, 212), na przykład w obrębie wcześniej zdefiniowanego przedziału kątowego.

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zawiasa do okna dachowego.

Przedmiotem wynalazku jest ponadto okno dachowe zawierające zestaw zawias.

Zasadniczo okna dachowe mogą. być dostarczane w wielu odmianach i zawierają mniej lub bardziej skomplikowane konstrukcje, aby umożliwić otwieranie skrzydła i pełnić inne funkcje, takie jak wentylacja, równocześnie umożliwiając czyszczenie zewnętrznej strony szyby od wewnątrz budynku. Odmiany te obejmują okna dachowe typu obrotowego, przy czym oś zawiasy znajduje się albo pośrodku, albo jest przesunięta względem środka okna, oraz okna dachowe z górną osią obrotu, które do oczyszczenia obraca się za pomocą ramy pośredniej.

Spełnienie tych wymagań staje się możliwe dzięki dostarczeniu zawiasy o określonym wzorze ruchów, która z kolei umożliwia ustalenie zakładki pomiędzy elementami pokrywy przymocowanymi do ościeżnicy i odpowiadającymi im elementami pokrywy przymocowanymi do skrzydła w położeniu zamkniętym okna dachowego.

Bardzo dobrze sprawdzonym typem zawiasy jest zawiasa obrotowa mająca prowadzenie na części ościeżnicowej zawiasy współpracującej z prowadnicą ślizgową na części skrzydłowej zawiasy. Takie zawiasy obrotowe ujawniono np. w dokumentach EP 1 038 083 B1 i EP 1 781 883 B1 Zgłaszającego, oraz są bardzo uniwersalne pod wzglądem zakresów działania i dostosowania części składowych. Przykłady okien dachowych mających tak dostosowane zawiasy przedstawiono w opublikowanych przez Zgłaszającego europejskich zgłoszeniach patentowych EP 2 770 146 A1 i EP 2 770 149 A1.

Ponieważ jednak tradycyjne zawiasy obrotowe do pewnego stopnia polegają na prawidłowym działaniu sił tarcia, pożądane jest zastosowanie alternatywnej konfiguracji zawiasy w niektórych obszarach zastosowania, w których pożądany wzorzec ruchów zapewnia mechanizm dźwigniowo-łącznikowy. Stosowanie zawias z mechanizmami dźwigniowo-łącznikowymi jest tradycyjnie najbardziej znane w branży meblarskiej, ale takie zawiasy są również znane z zastosowania w oknach dachowych. Przykłady rozwiązań ze stanu techniki obejmują patent duński nr 114 321, patent Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4,446,597 oraz patenty europejskie EP 22 657 B1 i EP 89 813 B1 Zgłaszającego. W tym ostatnim dokumencie ujawniono zawiasę rodzaju wspomnianego we wprowadzeniu.

Mimo iż mechanizmy dźwigniowo-łącznikowe wspomniane w powyższych przykładach są w pewnym stopniu zdolne do dostarczenia docelowego, wzorca kinematycznego i przeniesienia siły, wciąż istnieje możliwość wprowadzenia udoskonaleń.

Na tym tle celem niniejszego wynalazku jest udoskonalenie zawiasy w rodzaju wspomnianym we wstępie w odniesieniu do sterowania wzorcem ruchów i siłami wyjściowymi mechanizmu dźwigniowo-łącznikowego zawiasy.

Zgodna z wynalazkiem zawiasa do okna dachowego mającego ościeżnicę i skrzydło, mająca część ościeżnicową i część skrzydłową przystosowaną do przyjmowania pewnego kąta względem części ościeżnicowej zawiasy, przy czym każda z części ościeżnicowej zawiasy i część skrzydłowej zawiasy ma płytkę podstawową z torem prowadzącym i łącznikiem, przy czym łączniki są połączone ze sobą na ośce łożyskującej, każdy łącznik ma pierwsze złącze zawiasowe z odpowiednią płytką podstawową oraz złącze przesuwne umieszczone przesuwnie w torze prowadzącym w płytce podstawowej drugiej części zawiasy, charakteryzuje się tym, że co najmniej jedna część zawiasy jest wyposażona w element podnoszący mający zakrzywioną powierzchnię zwróconą w stronę złącza przesuwnego drugiej części zawiasy, przy czym ten element podnoszący jest obciążony sprężyną, aby oddziaływać na wybraną część zawiasy, przy czym wspomnianą wybraną część zawiasy stanowi złącze przesuwne drugiej części zawiasy w torze prowadzącym i tym, że element podnoszący jest połączony z płytką podstawową w drugim złączu zawiasowym i działa na złącze przesuwne drugiej części zawiasy, przy czym element podnoszący działa na złącze przesuwne tylko w określonym przedziale kątowym.

W kontekście niniejszego zgłoszenia przez element podnoszący należy rozumieć element, który jest przymocowany do jednej części zawiasy i przykłada siłę do innej części zawiasy w sposób, który nie występowałby, gdyby nie element podnoszący. Przykładem takiego elementu jest ramię gramofonu, w którym to gramofonie ramię jest połączone z podstawą gramofonu i przykłada siłę do płyty na talerzu obrotowym gramofonu.

Dzięki wyposażeniu co najmniej jednej części w obciążony sprężyną element podnoszący uzyskuje bardzo precyzyjne sterowanie siłą podczas ruchu części skrzydłowej zawiasy względem części

PL 240 462 B1 ościeżnicowej zawiasy. W porównaniu ze znanymi systemami mającymi zawiasy obrotowe, unika się stosowania nadmiernego tarcia oraz innych, bardziej skomplikowanych układów sterowania ruchem.

Korzystnie, sprężyna jest zintegrowana z elementem podnoszącym.

Korzystnie, zarówno część ościeżnicowa zawiasy, jak i część skrzydłowa zawiasy wyposażone są w element podnoszący.

Korzystnie, każdy łącznik jest utworzony jako element kątowy mający wierzchołek i dwa ramiona, przy czym ośka łożyskująca jest usytuowana na wierzchołku, zaś pierwsze złącze zawiasowe jest usytuowane na jednym ramieniu, a złącze przesuwne na drugim ramieniu.

Korzystnie, zakrzywiona powierzchnia ma wierzchołek, pierwszą część skośną, co najmniej jeden rowek i drugą część skośną.

Korzystnie, każdy element podnoszący ma wgłębienie do współpracy ze sprężyną i otwór do współpracy z drugim złączem zawiasowym.

Korzystnie, każdy element podnoszący ma zasadniczo kształt L, a drugie złącze zawiasowe znajduje się w punkcie przecięcia ramion kształtu L, przy czym wgłębienie do współpracy ze sprężyną znajduje się na jednym ramieniu kształtu L, a zakrzywiona powierzchnia zwrócona w stronę złącza przesuwnego drugiej części zawiasy na drugim.

Korzystnie, każdy element podnoszący jest ukształtowany jako element zasadniczo podłużny, drugie złącze zawiasowe jest usytuowane na jednym końcu, a wgłębienie do współpracy ze sprężyną na drugim, przy czym zakrzywiona powierzchnia zwrócona w stronę złącza przesuwnego drugiej części zawiasy jest usytuowana na górnym brzegu pomiędzy końcami elementu podnoszącego.

Korzystnie, złącze przesuwne ma kołek połączony z zasadniczo prostokątnym blokiem, który, jest umieszczony przesuwnie w torze prowadzącym drugiej części zawiasy i kółko oddziałujące wzajemnie z, zakrzywioną powierzchnią elementu podnoszącego.

Korzystnie, kółko złącza przesuwnego i/albo zakrzywiona powierzchnia elementu podnoszącego jest/są wyposażone w środki przekazujące siłę, korzystnie w postaci przekładni zębatej lub przekładni zębatkowej.

Korzystnie, złącze przesuwne ma dwie części składowe, gdzie pierwsza część składowa jest blokiem, który jest korzystnie wykonany z kompozytu POM/PTFE, a druga część składowa jest blokiem, który jest korzystnie wykonany z, PA6 wzmocnionego włóknem szklanym.

Korzystnie, co najmniej jedna spośród części ościeżnicowej zawiasy i części skrzydłowej zawiasy ma płytkę montażową do połączenia z płytką podstawową za pomocą środków łączących.

Korzystnie, środki łączące części ościeżnicowej zawiasy są rozłączalne, toteż płytka montażowa jest przy przystosowana do mocowania oddzielnie do ościeżnicy okna dachowego, a pozostałe części składowe zawiasy, w tym płytka podstawowa, są przystosowane do połączenia z płytką montażową w następnej operacji.

Korzystnie, element podnoszący ma zakrzywioną powierzchnię, aby oddziaływać z prostą częścią sprężyny, przy czym element podnoszący ma korzystnie wgłębienie do pomieszczenia części końcowej sprężyny.

Korzystnie, na jednym lub obu łącznikach jest umieszczony ogranicznik, aby oddziaływać z odpowiadająco wyznaczoną powierzchnią na drugim łączniku.

Okno dachowe z ościeżnicą mającą górny element, dolny element i dwa boczne elementy wyznaczające płaszczyznę ościeżnicy, skrzydłem mającym górny element, dolny element i dwa boczne elementy, przy czym wspomniane skrzydło niesie szybę i wyznacza płaszczyznę skrzydła, oraz zestawem zawias wyznaczającym oś zawiasy okna, przy czym zestaw zawias obejmuje co najmniej jedną zawiasę taką jak zdefiniowano zgodnie z wyżej opisanym aspektem wynalazku.

Korzystnie, istnieje wiele elementów podnoszących, zaś każdy element podnoszący spośród tych wielu ma zakrzywioną powierzchnię mającą wierzchołek, pierwszą część skośną, co najmniej jeden rowek i drugą część skośną, i przy czym zakrzywiona powierzchnia ma konfigurację przystosowaną do konkretnego przedziału nachyleń dachu.

Korzystnie, oś zawiasy jest usytuowana pomiędzy osią środkową i górą okna dachowego, korzystnie w przedziale od 1/3 do 2/3 odległości pomiędzy osią środkową i górą, najkorzystniej zasadniczo w 1/2 odległości pomiędzy osią środkową i górą.

Korzystnie, skrzydło jest połączone z ramą pośrednią za pomocą wspomnianego zestawu zawias, zaś wspomniana rama pośrednia jest połączona z ościeżnicą za pomocą górnego połączenia zawiasowego, umożliwiając skrzydłu obracanie się razem z ramą pośrednią wokół osi zawiasy u góry oraz odchylanie się względem ramy pośredniej.

PL 240 462 B1

Korzystnie, zestaw zawias ma łącznie: od 1 do 8 elementów podnoszących, korzystnie od 2 do 4.

Przedmiot wynalazku, jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym Fig. 1 przedstawia w widoku perspektywicznym okno dachowe z zawiasą ze stanu techniki; Fig. 2 przedstawia w widoku perspektywicznym pierwszą postać wykonania zawiasy według wynalazku; Fig. 3 do 5 przedstawiają zawiasę z fig. 2 w trzech różnych położeniach; Fig. 6 przedstawia w widoku odpowiadającym fig. 2 drugą postać wykonania zawiasy według wynalazku, jak również części pokrywowe ościeżnicy i skrzydła okna; Fig. 7 przedstawia widok odpowiadający fig. 6, przy czym część pokrywową ościeżnicy usunięto; Fig. 8 przedstawia w widoku perspektywicznym w drugiej postaci wykonania; Fig. 9 przedstawia w widoku perspektywicznym zawiasę z fig. 8 pod innym kątem; Fig. 10 przedstawia widok odpowiadający fig. 9, przy czym niektóre części zawiasy usunięto; Fig. 11 do 14 przedstawiają w widokach perspektywicznych alternatywne postacie wykonania szczegółu zawiasy z fig. 9 ; Fig. 15 przedstawia w częściowym widoku perspektywicznym, w powiększeniu, szczegóły zawiasy z fig. 9; Fig. 16a-d przedstawiają w cząstkowych widokach perspektywicznych, w powiększeniu i pod różnymi kątami, szczegóły zawiasy z fig. 2 do 5; Fig. 17 przedstawia w widoku perspektywicznym szczegóły innej postaci wykonania zawiasy według wynalazku; Fig. 18 przedstawia w widoku perspektywicznym kolejną postać wykonania zawiasy według wynalazku, oraz Fig. 19 przedstawia w schematycznym, cząstkowym widoku perspektywicznym zawiasę w jeszcze innej postaci wykonania wynalazku.

W dalszym ciągu opisane zostaną szczegółowo postacie wykonania nowatorskiej zawiasy oznaczonej ogólnie odnośnikiem 10. Jako odniesienie, na fig. 1 pokazano okno z zawiasą 10' ze stanu techniki. Taka zawiasa 10' oraz inne okna, które mogą być stosowane także do okna według wynalazku, opisano w opublikowanych przez Zgłaszającego, europejskich zgło szeniach patentowych EP 2 770146 A1 i EP 2 770 149 A1, do których jawnie odwołuje się niniejszy dokument. Należy zatem rozumieć, że zawiasa 10 według wynalazku zastępuje zawiasę 10' ze stanu techniki z jednej lub z obydwu stron okna.

W sposób znany jako taki, okno ma skrzydło 2, niosące oszklenie w postaci szyby 3, oraz ościeżnicę 1. Okno przeznaczone jest do wbudowania w powierzchnię, która jest nachylona względem płaszczyzny poziomej, zwykle w powierzchnię dachu, zaś okno będzie określane w dalszym ciągu mianem okna dachowego. W miejscu pomiędzy górną i środkową częścią okna znajduje się połączenie zawiasowe pomiędzy ościeżnicą 1 i skrzydłem 2. Połączenie zawiasowe na fig. 1 stanowi zestaw dwóch zawias ze stanu techniki, z których widoczna jest jedna zawiasa 10'. Zarówno ościeżnica 1, jak i skrzydło 2 są utworzone z czterech elementów, z których pokazano jeden boczny element 1a ościeżnicy i jeden boczny element 2a skrzydła. Skrzydło 2 może być otwierane względem ościeżnicy 1, ponieważ skrzydło 2 można przemieszczać od położenia zamkniętego, w którym np. boczny element 2a skrzydła jest zasadniczo równoległy do bocznego elementu 1a ościeżnicy, do położenia otwartego, w którym boczny element 2a skrzydła tworzy pewien kąt z bocznym elementem 1a ościeżnicy. Podczas tego ruchu skrzydło 2 obraca się wokół osi a zawiasy usytuowanej w połączeniu zawiasowym. Jak pokazano na fig. 1, oś α zawiasy jest usytuowana pomiędzy osią środkową i górą okna dachowego, korzystnie w przedziale od 1/3 do 2/3 odległości pomiędzy osią środkową i górą, najkorzystniej zasadniczo w 1/2 odległości pomiędzy osią środkową i górą. Można oczywiście wyobrazić sobie inne położenia osi zawiasy, na przykład na środku okna dachowego.

Aby chronić wnętrze i części składowe samego okna oraz zapewnić odporne na wpływy atmosferyczne przejście do otaczającego pokrycia dachowego, okno dachowe ma układ pokryciowy, obejmujący elementy obróbki blacharskiej (niepokazane) oraz elementy okładzinowe, z których pokazany jest boczny element okładzinowy 1b ościeżnicy i boczny element okładzinowy 2b skrzydła.

Inne części okna dachowego, które nie zostały opisane w niniejszym zgłoszeniu, ale które jednak mają bezpośrednie zastosowanie także do okna dachowego według wynalazku, obejmują wyposażenie pomocnicze, takie jak podnośnik wspomagający ruch skrzydła 2 od położenia zamkniętego do położenia otwartego opisanego we wspomnianych wyżej zgłoszeniach patentowych EP.

Z położenia zamkniętego użytkownik steruje urządzeniem sterującym okna. Urządzenie sterujące jest utworzone zazwyczaj z klamki (niepokazanej) połączonej z dolnym elementem skrzydła i/albo zespołu obsługująco-ryglującego, w tym klapy wentylacyjnej w górnym elemencie skrzydła z mechanizmem ryglującym, który współpracuje z blaszką gniazdkową na górnym elemencie ościeżnicy. Jak szczegółowo opisano w dalszym ciągu, zawiasa 10 działa momentem na skrzydło 1, a w połączeniu z siłą, a tym samym momentem, wywieranym przez użytkownika obsługującego urządzenie sterujące, moment wynikający z ciężaru skrzydła 1 i szyby 3 zostaje pokonany, wraz

PL 240 462 B1 z ewentualnymi siłami tarcia. Podsumowując, czynność otwierania powoduje, że skrzydło 1 przemieszcza się od położenia zamkniętego do położenia otwartego, jak pokazano na figurze 1, na której płaszczyzna skrzydła tworzy kąt otwarcia z płaszczyzną ościeżnicy. Zamykanie okna od położenia otwartego powoduje ruch skrzydła 1 w przeciwnym kierunku. Istnieje możliwość ustawienia skrzydła 2 w wielu dowolnych położeniach otwarcia, w których skrzydło 2 utrzymywane jest w stabilnym położeniu względem ościeżnicy 1. Skrzydło 2 można także obracać zasadniczo o 180°, aby umożliwić czyszczenie zewnętrznej powierzchni szyby 3 od wewnątrz budynku, w którym zamontowane jest okno dachowe.

W odniesieniu do fig. 2 do 5 opisana zostanie szczegółowo pierwsza postać wykonania zawiasy 10 według wynalazku.

Zawiasa 10 ma część ościeżnicową 100 i część skrzydłową 200 przystosowaną do przyjmowania pewnego kąta względem części ościeżnicowej 100 zawiasy. Zawiasa 10 stanowi zestawu zawias, z których część ościeżnicowa 100 każdej zawiasy 10 jest przystosowana do zamocowania do bocznego elementu 1a ościeżnicy 1 okna dachowego za pomocą środków mocujących 102, w miejscu wybranym w celu zapewnienia pożądanego położenia osi α zawiasy, a część skrzydłowa 200 zawiasy jest odpowiednio przystosowana do zamocowania do bocznego elementu 2a skrzydła. Zawiasę 10 pokazano w taki sposób, w jakim zostanie ona ustawiona w oknie dachowym zamontowanym w dachu o nachyleniu około 40°. Fig. 2 odpowiada położeniu zamkniętemu okna dachowego, fig. 3 kątowi otwarcia 30°, fig. 4 kątowi otwarcia 60°, a fig. 5 kątowi otwarcia zasadniczo 180°, tzn. gdy skrzydło 2 zostało obrócone, aby umożliwić czyszczenie zewnętrznej powierzchni czyny 3 od wewnątrz budynku.

Zawiasa 10 według wynalazku ma mechanizm dźwigniowo-łącznikowy mający konfigurację umożliwiającą bardzo dokładne sterowanie stanem siły układu kinematycznego i siły wyjściowej. W tym celu zarówno część ościeżnicowa 100 zawiasy, jak i część skrzydłowa 200 zawiasy zawierają płytkę podstawową 110, 210 z torem prowadzącym 112, 212 i łącznik 120, 220. Łączniki 120, 220 połączone są ze sobą na ośce łożyskującej 123 (widocznej na fig. 4, i 5). Jak to będzie widoczne w świetle poniższego opisu, ośka łożyskująca 123 umożliwia względny ruch obrotowy pomiędzy łącznikami 120 i 220 i nie jest ustalona względem żadnej z części 100 i 200 zawiasy, a tym samym może się poruszać podczas ruchów otwierania i zamykania.

Każdy łącznik 120, 220 ma pierwsze złącze zawiasowe 121, 221 z odpowiednią płytką podstawową 110, 210 i złącze prze suwne 122, 222 umieszczone przesuwnie w torze prowadzącym 212, 112 w płytce podstawowej 210, 110 drugiej części 200, 100 zawiasy. Przez, określenie „złącze zawiasowe należy rozumieć, że połączenie jest wyłącznie lub co najmniej głównie obrotowe. Określenie „złącze przesuwne” jest używane do ukazywania, że połączenie wiąże się z ruchem translacyjnym; należy jednak rozumieć, że części są również w stanie obracać się względem siebie. W pokazanej postaci wykonania każdy łącznik 120 i 220 jest ukształtowany jako element kątowy o wierzchołku i dwóch ramionach, przy czym ośka łożyskująca 123 jest umieszczona na wierzchołku, zaś pierwsze złącze zawiasowe 121, 221 na jednym ramieniu, a złącze przesuwne 122, 222 na drugim ramieniu.

Zgodnie z ogólną zasadą leżącą u podstaw wynalazku, co najmniej jedna część 100, 200 zawiasy wyposażona jest w element podnoszący 130, 230.

W pokazanej postaci wykonania, część ościeżnicowa 100 zawiasy i część skrzydłowa 200 zawiasy wyposażone są w element podnoszący 130, 230. Elementy podnoszące 130, 230 są połączone z odpowiednią płytką podstawową 110, 210 w drugim złączu zawiasowym 131,231 oraz obciążony jest sprężyną 140, 240, aby oddziaływać na złącze przesuwne 222, 122 drugiej części 200, 100 zawiasy w torze prowadzącym 112, 212.

W zasadzie element podnoszący może być utworzony jako dowolny odpowiedni element, który jest przymocowany do jednej części zawiasy i przykłada siłę do innej części zawiasy, w sposób, który nie występowałby, gdyby nie element podnoszący. A zatem, element podnoszący, poddany działaniu siły w jednym kierunku, może spowodować powstanie siły w tym samym lub w innym kierunku, ponownie w zależności od zamocowania w zawiasie.

Odpowiednio, obciążenie sprężyną można zrealizować w dowolny odpowiedni sposób. Zwykle sprężyna jest sprężyną naciągową lub naciskową, w zależności od sposobu zamontowania. W alternatywnej postaci wykonania, pokazanej na fig. 17, sprężyna jest zintegrowana z elementem podnoszącym 135, który tutaj przyjmuje postać sprężyny skrętowej.

Na fig. 18 przedstawiono inną postać wykonania, w której element podnoszący 130 ma zakrzywioną powierzchnię 132, aby oddziaływać z prostą częścią 142 sprężyny 140, wystającą z głównego korpusu 141 sprężyny 140. W konkretnej postaci wykonania, element podnoszący 130 ma wgłębienie

PL 240 462 B1

133, aby pomieścić końcową część 143 sprężyny 140. Zakrzywiona powierzchnia 132 zapewnia płynne zawijanie i rozwijanie się części prostej 142 sprężyny 140 stykającej się z zakrzywioną powierzchnią 132. Promień krzywizny zakrzywionej powierzchni 132 i odległość od drugiego złącza zawiasowego 131 dobiera się tak, aby uzyskać zadowalający ruch.

W jednej obecnie korzystnej postaci wykonania każde złącze przesuwne, 222, 122 ma dwie części składowe, jak widać na fig. 16a-d. Pierwszy: blok 222a, który jest korzystnie wykonany z materiału polimerowego, nawet korzystniej z materiału kompozytowego P OM i Teflon®, oddziałuje z torem prowadzącym 112, 212. Blok 222a korzystnie wykonany jest tak, aby miał wysoką wytrzymałość i trwałość, przy równoczesnym zachowaniu stosunkowo małych sił tarcia. Przykładami dostępnych na rynku materiałów w tej grupie są PA6 NC (Promyde B30 NC100), POM (Hostaform 53362), POM TF (Hostaform C9021 TF), TPU (Isoplast 302) i TPU GF30 (Esta loc 59380). W korzystnym rozwinięciu tej postaci wykonania, pierwszy blok 222a jest prostokątny lub kwadratowy, aby umożliwić stabilny ruch w torze prowadzącym 12, 212. Drugi blok 222b oddziałuje z elementem podnoszącym 130, 230 i jest korzystnie wykonany ze wzmocnionego polimeru, korzystnie PA6 wzmocnionego do 30% włóknem szklanym. Drugi blok 222b jest korzystnie wykonany tak, aby wytrzymywać duże siły, i jako taki powinien być wykonany z materiałów wytrzymałych i odpornych na ścieranie. Przykładami dostępnych na rynku materiałów w tej grupie są PA6 30GF (Durethan BKV 30), PA66 GF30 (Zytel 70G30HSLR) i TPU (Pearlthane 11T85, Estane GP52DT, Estane GP72DB NAT 012). Drugi blok 222b może mieć dowolny kształt, ale w pokazanej postaci wykonania jest zasadniczo eliptyczny, gdyż zapewnia to krzywiznę, która oddziałuje płynnie i stabilnie z zakrzywioną powierzchnią 2303 elementu podnoszącego 130, 230.

Inne przykłady modyfikacji sił tarcia w torze 112, 212 obejmują wyposażenie toru w jeden lub więcej zwężonych odcinków.

Element podnoszący, 130, 230 ma zdefiniowaną powierzchnię 1305, 2305, która narzuca właściwości przekazywania siły przez element podnoszący 130, 230.

W pokazanej pierwszej i drugiej pokazanej postaci wykonania sprężyny 140, 240 są połączone odpowiednio z odpowiednim zaczepem 105, 205 sprężyny na płytce podstawowej 110 części ościeżnicowej 100 zawiasy i płytce podstawowej 210 części skrzydłowej zawiasy.

Ponadto, w pokazanych postaciach wykonania, każdy element podnoszący 130, 230 ma zakrzywioną powierzchnię 2303, z której na fig. 5 pokazano tylko określoną powierzchnię 2305 elementu podnoszącego 230 części skrzydłowej 200 zawiasy pierwszej postaci wykonania, zwróconą w kierunku złącza przesuwnego 222, 122 drugiej części 200, 100 zawiasy. Kształt zakrzywionej powierzchni może być uformowany zgodnie z warunkami technicznymi, a możliwe do wyobrażenia konstrukcje opisano w dalszym ciągu w związku z drugą postacią wykonania zawiasy 10. W niektórych postaciach wykonania kształt zakrzywionej powierzchni umożliwia przekazywanie siły specyficzne dla jednego typu okna. W innych postaciach wykonania zakrzywiona powierzchnia będzie ukształtowana inaczej, aby umożliwić inne przekazywanie siły, dla innego typu okna, na przykład okna dachowego dla dachu o innym kącie nachylenia. W obydwu pokazanych postaciach wykonania każdy z elementów podnoszących 130, 230 ma wgłębienie, przy czym na fig. 5 pokazano tylko wgłębienie 2302 elementu podnoszącego 230 części skrzydłowej 200 zawiasy pierwszej postaci wykonania, do współpracy ze sprężyną 140, 240 oraz otwór (niepokazany) do współpracy z drugim złączem zawiasowym 131, 231. Otwór w elementach podnoszących 130, 230 pierwszej postaci wykonania może być po prostu utworzony jako okrągły otwór, w który wchodzi kołem lub ośka zamocowana do odpowiedniej płytki podstawowej 110, 210.

W pierwszej postaci wykonania każdy element podnosząc 130, 230 ma zasadniczo kształt litery L, a drugie złącze zawiasowe 131,231 znajduje się w punkcie przecięcia ramion kształtu L, zaś wgłębienie 2302 do współpracy ze sprężyna 140, 240 znajduje się w jednym z ramion kształtu L, a zakrzywiona powierzchnia 2303 zwrócona w stronę złącza przesuwnego 222, 122 drugiej części 200, 100 zawiasy na drugim.

Dzięki specyficznemu rozmieszczeniu elementów podnoszących 130, 230 pierwszej postaci wykonania, sprężyny 140, 240 są dostarczane jako śrubowe sprężyny naciągowe. W odniesieniu w szczególności do fig. 5 i sprężyny 240 części skrzydłowej 200 zawiasy, sprężyna 240 jest w stanie nienaprężonym, gdy wgłębienie 2302 znajduje się bliżej zaczepu 205 sprężyny płytki podstawy 210 części skrzydłowej 200 zawiasy. Odpowiednie rozważania mają zastosowanie do części ościeżnicowej 100 zawiasy oraz do części 100, 200 zawiasy drugiej postaci wykonania. Sprężyny mają określoną charakterystyką

PL 240 462 B1 sprężyny, która może być stała, liniowa, progresywna lub degresywna, zgodnie z warunkami technicznymi. W innych, niepokazanych układach możliwe są inne typy sprężyn, w tym sprężyny ściskana.

A zatem, podczas ruchu otwierania obciążenie sprężynami 140, 240 działa siłą nacisku na odpowiednie złącze przesuwne 222, 122, zaś z kolei siła ta jest przekształcana w moment oddziałujący na skrzydło 2 w kierunku otwierania i tym samym wspomaga procedurę otwierania. Wskazuje na to wygląd sprężyn 140, 240 na fig. 2, na której sprężyny 140, 240 są rozciągane w warunkach coraz większego odprężenia na fig. 3 i 4, aż do stanu pełnego odprężenia na fig. 5.

Porównując ułożenie złączy przesuwnych 122, 222 w torze 212, 112 na fig. 5 w stosunku do fig. 2 do 4, widać, jak element podnoszący 130, 230 oddziałuje na złącze przesuwne 222, 122 tylko we wstępnie określonym przedziale kątowym w pokazanej postaci wykonania. Tym samym elementy podnoszące 130, 230 nie stykają się już z odpowiednimi złączami przesuwnymi 122, 222 na fig. 5. Górną granicę wcześniej zdefiniowanego przedziału kątowego można wybrać zgodnie z warunkami technicznymi, a w pierwszej pokazanej postaci wykonania górna granica wcześniej zdefiniowanego przedziału kątowego wynosi około 60°, co odpowiada zasadniczo położeniu pokazanemu na fig. 4.

Montaż zawiasy 10 w oknie dachowym można w zasadzie wykonać w dowolny odpowiedni sposób. Aby ułatwić montaż, w pierwszej postaci wykonania specyficzną funkcję zawiasy oddziela się od funkcji mocowania w ten sposób, że co najmniej jedna spośród części ościeżnicowej 100 zawiasy i części skrzydłowej 200 zawiasy ma płytkę montażową 101, 201 do połączenia z płytką podstawową 110, 210 za pomocą środków łączących 104, 204. W pierwszej postaci wykonania płytka montażowa 201 części skrzydłowej 200 zawiasy jest wyposażona w dwa czopy 202, a środki łączące z płytką podstawową 210 mają postać nitów 204, aby zapewnić mocne i niezawodne połączenie. Środki łączące 104 części ościeżnicowej 100 zawiasy są rozłączalne, aby płytkę montażową 101 można było oddzielnie mocować do ościeżnicy okna dachowego, a pozostałe części składowe zawiasy, w tym płytkę podstawową 110, łączy się następnie z płytką montażową 101 w kolejnej operacji. Takie rozłączalne połączenie zostało opisane np. w niemieckim wzorze użytkowym Zgłaszającego DE202005020048U1 i szczególne odniesienie dotyczy opisu postaci wykonania tamże. Połączenie bocznego elementu okładzinowego 1b ościeżnicy i bocznego elementu okładzinowego 2a skrzydła wykonuje się następnie poprzez wprowadzenie odpowiednich środków mocujących do zacisków utrzymujących 103, 203 na płytkach podstawowych 110, 210.

Podczas montażu zawiasy 10 korzystne jest, aby monter zachowywał kontrolę nad częściami składowymi okna dachowego w taki sposób, aby skrzydło 2 przez cały czas nie mogło obrócić, się o więcej niż 180°. W tym celu szczególnie korzystna jest kolejna postać wykonania pokazana na fig. 19. W tym przypadku ogranicznik w postaci nitu 125 zamontowanego na łączniku 120 po stronie ościeżnicy będzie opierać się na odpowiadająco wyznaczonej powierzchni oporowej 2205 na łączniku 220 po stronie skrzydła. Można sobie wyobrazić istnienie nitu także na łączniku 220 po stronie skrzydła. Można sobie wyobrazić istnienie nitu także na łączniku 220 po stronie skrzydła, opierającego się na powierzchni oporowej łącznika 120 po stronie ościeżnicy. Nit albo nity mogą być także ustawione w taki sposób, aby skrzydło mogło się obracać do kąta innego niż 180°, na przykład 175° lub 185°.

W odniesieniu do fig. 6 do 15 opisana zostanie druga postać wykonania zawiasy 10 według wynalazku. Szczegółowo opisane zostaną jedynie różnice w stosunku do pierwszej postaci wykonania; elementy pełniące taką samą lub analogiczną funkcję będą oznaczane tymi samymi odnośnikami liczbowymi.

Z fig. 6 i 17 można zobaczyć także, jak oddziałują na siebie element okładzinowy 1b ościeżnicy i element okładzinowy 2b skrzydła; wygięta część 2c elementu okładzinowego 2b skrzydła zapewnia szczelne i gładkie przejście pomiędzy elementem okładzinowym 2b skrzydła i elementem okładzinowym 1 b ościeżnicy w położeniu zamkniętym okna dachowego. Równocześnie wzór ruchu zawiasy umożliwia wycofywanie elementu okładzinowego 2b skrzydła z jego położenia pod elementem okładzinowym 1b ościeżnicy podczas ruchu otwierania skrzydła 2 względem ościeżnicy 1, i odwrotnie, wprowadzenie go pod element okładzinowy 1b ościeżnicy w końcowym etapie ruchu zamykania.

Główna różnica w drugiej postaci wykonania w stosunku do pierwszej postaci wykonania polega odpowiednio na konfiguracji elementu podnoszącego i jego połączeniu z płytką podstawową, odpowiednio, części ościeżnicowej 100 zawiasy i części skrzydłowej 200 zawiasy.

W drugiej postaci wykonania każdy element podnoszący 130, 230 jest ukształtowany jako zasadniczo podłużny element, a drugie złącze zawiasowe 131,231 znajduje się na jednym końcu, a wgłębie

PL 240 462 B1 nie 1302 do współpracy ze sprężyną 140, 240 na drugim, zaś zakrzywiona powierzchnia 2303 skierowana ku złączu przesuwnemu122 drugiej części 100 zawiasy znajduje się na górnej krawędzi pomiędzy końcami elementu podnoszącego 130, 230.

W odniesieniu w szczególności do fig. 11, zakrzywiona powierzchnia 1303 elementu podnoszącego 130 drugiej postaci wykonania ma wierzchołek 1304, pierwszą część skośną 1305, co najmniej jeden rowek 1306, drugą część skośną 1307 oraz otwór 1301. Jak wspomniano wcześniej, pierwsza część skośna 1305 określa właściwości przekazywania siły przez element podnoszący.

Alternatywne profile zakrzywionej powierzchni 1303 pokazanej na fig. 11 pokazano na fig. 12 do 14.

W oknie dachowym mającym zestaw zawias 10 według pierwszej lub drugiej postaci wykonania opisanej wcześniej można przewidzieć wiele elementów podnoszących 130; 130'; 130''; 130''', w których zakrzywiona powierzchnia 1303 ma konfigurację dostosowaną do określonego zakresu nachyleń dachu.

W zawiasie 10 drugiej postaci wykonania element podnoszący 130 pokazany w jego położeniu zamontowanym na fig. 10 i oddzielnie na fig. 11 jest wyprofilowany tak, aby pasował do nachylenia dachu wynoszącego około 15°. Pierwsza część skośna 1305 jest stosunkowo stroma. Jeżeli uważa się to za dogodne, element podnoszący 130 można zastąpić innym elementem podnoszącym spośród wielu dostarczonych z oknem dachowym, korzystnie elementem podnoszącym 130 zaprojektowanym dla nachylenia dachu ok. 45°, mającym mniej stromą pierwszą część skośną. Dla porównania, element podnoszący 130' z fig. 12 jest przeznaczony dla nachylenia dachu ok. 33°, a element podnoszący 130''' z fig. 14 jest przeznaczony dla nachylenia dachu ok. 60°.

W odniesieniu do szczegółowego widoku na fig. 15 pokazano szczegóły złącza przesuwnego 222 części skrzydłowej 200 zawiasy drugiej postaci wykonania zawiasy 10. Odpowiednie rozważania mają zastosowanie do części ościeżnicowej 100 zawiasy oraz do części 100, 200 zawiasy pierwszej postaci wykonania. Złącze przesuwne 222 jest utworzone z kołka 2221 połączonego z zasadniczo prostokątnym blokiem 2222, umieszczonym przesuwnie w torze prowadzącym 112 drugiej części 100 zawiasy, oraz kółko 2223, oddziałującego z określoną powierzchni 1305 zakrzywionej powierzchni 1303 elementu podnoszącego 130. Mimo iż tego nie pokazano, kółko 2223 złącza przesuwnego 222 i/albo określona powierzchnia 1305 elementu podnoszącego 130 mogą w niepokazanych postaciach wykonania być wyposażone w środki przekazujące siłę, korzystnie w postaci przekładni zębatej lub przekładni zębatkowej.

Należy zauważyć, że powyższy opis korzystnych postaci wykonania służy jedynie jako przykład, a fachowiec w tej dziedzinie będzie wiedzieć, że możliwe są liczne warianty bez odbiegania od zakresu zastrzeżeń.

Claims (20)

1. Zawiasa (10) do okna dachowego mającego ościeżnicę i skrzydło, mająca część ościeżnicową (100) i część skrzydłową (200) przystosowaną do przyjmowania pewnego kąta względem części ościeżnicowej (100) zawiasy, przy czym każda z części ościeżnicowej (100) zawiasy i część skrzydłowej (200) zawiasy ma płytkę podstawową (110, 210) z torem prowadzącym (112, 212) i łącznikiem (120, 220), przy czym łączniki (120, 22) są połączone ze sobą na ośce łożyskującej (123), każdy łącznik (120, 220) ma pierwsze złącze zawiasowe (121, 221) z odpowiednią płytką podstawową (110, 210) oraz złącze przesuwne (122, 222) umieszczone przesuwnie w torze prowadzącym (212, 112) w płytce podstawowej (210, 110) drugiej części (200, 100) zawiasy, znamienna tym, że co najmniej jedna część (100, 200) zawiasy jest wyposażona w element podnoszący (130, 230) mający zakrzywioną powierzchnię (2303; 1303) zwróconą w stronę złącza przesuwnego (222, 122) drugiej części (200, 100) zawiasy, przy czym ten element podnoszący (130, 230) jest obciążony sprężyną (140, 240), aby oddziaływać na wybraną część zawiasy (10), przy czym wspomnianą wybraną część zawiasy (10) stanowi złącze przesuwne (222, 122) drugiej części (200, 100) zawiasy w torze prowadzącym (112, 212) i tym, że element podnoszący (130, 230) jest połączony z płytką podstawową (110, 210) w drugim złączu zawiasowym (131, 231) i działa na złącze przesuwne (222, 122) drugiej części ( 200, 100) zawiasy, przy czym element podnoszący (130, 230) działa na złącze przesuwne (222, 122) tylko w określonym przedziale kątowym.

PL 240 462 B1

2. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że sprężyna jest zintegrowana z elementem podnoszącym (135).

3. Zawiasa według dowolnego z poprzednich zastrzeżeń, znamienna tym, że zarówno część ościeżnicowa (100) zawiasy, jak i część skrzydłowa (200) zawiasy wyposażone są w element podnoszący (130, 230).

4. Zawiasa według dowolnego z poprzednich zastrzeżeń, znamienna tym, że każdy łącznik (120, 220) jest utworzony jako element kątowy mający wierzchołek i dwa ramiona, przy czym ośka łożyskująca (123) jest usytuowana na wierzchołku, zaś pierwsze złącze zawiasowe (121, 221) jest usytuowane na jednym ramieniu, a złącze przesuwne (122, 222) na drugim ramieniu.

5. Zawiasa według jednego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że zakrzywiona powierzchnia (1303) ma wierzchołek (1304), pierwszą część skośną (1305), co najmniej jeden rowek (1306) i drugą część skośną(1307).

6. Zawiasa według, zastrz. 5, znamienna tym, że każdy element podnoszący (130, 230) ma wgłębienie (2302; 1302) do współpracy ze sprężyną (140, 240) i otwór (1301) do współpracy z drugim złączem zawiasowym (131, 231).

7. Zawiasa według zastrz. 6, znamienna tym, że każdy element podnoszący (130, 230) ma zasadniczo kształt L, a drugie złącze zawiasowe (131, 231) znajduje się w punkcie przecięcia ramion kształtu L, przy czym wgłębienie (2302) do współpracy ze sprężyną (140, 240) znajduje się na jednym ramieniu kształtu L, a zakrzywiona powierzchnia (2303) zwrócona w stronę złącza przesuwnego (222, 122) drugiej części (200, 100) zawiasy na drugim.

8. Zawiasa według zastrz. 7, znamienna tym, że każdy element podnoszący (130, 230) jest ukształtowany jako element zasadniczo podłużny, drugie złącze zawiasowe (131, 231) jest usytuowane na jednym końcu, a wgłębienie (1302) do współpracy ze sprężyną (140, 240) na drugim, przy czym za krzywiona powierzchnia (2303) zwrócona w stronę złącza przesuwnego (122) drugiej części (100) zawiasy jest usytuowana na górnym brzegu pomiędzy końcami elementu pod ego (130, 230),

9. Zawiasa według dowolnego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że złącze przesuwne (222) ma kolek (2221) połączony z zasadniczo prostokątnym blokiem (2222), który jest umieszczony przesuwnie w torze prowadzącym (112) drugiej części (100) zawiasy i kółko (2223) oddziałujące wzajemnie z zakrzywioną powierzchnią (1303) elementu podnoszącego (130).

10. Zawiasa według zastrz. 3, znamienna tym, że kółko (2223) złącza przesuwnego (222) i/albo zakrzywiona powierzchnia (1303) elementu podnoszącego (130) wyposażone w środki przekazujące siłę, korzystnie w postaci przekładni zębatej lub przekładni zębatkowej.

11. Zawiasa według dowolnego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że złącze przesuwne (222, 122) ma dwie części składowe, gdzie pierwsza część składowa jest blokiem (222a), który jest korzystnie wykonany z kompozytu POM/PTFE, a druga część składowa jest blokiem (222b), który jest korzystnie, wykonany z PA6 wzmocnionego włóknem szklanym.

12. Zawiasa według dowolnego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że co najmniej jedna spośród części ościeżnicowej (100) zawiasy i części skrzydłowej (200) zawiasy ma płytkę montażową (101,201) do połączenia z płytką podstawową (110, 210) za pomocą środków łączących (104, 204).

13. Zawiasa według zastrz. 12, znamienna tym, że środki łączące (104) części ościeżnicowej (100) zawiasy rozłączalne, toteż płytka montażowa (101) jest przystosowana do mocowania oddzielnie do ościeżnicy okna dachowego, a pozostałe części składowe zawiasy, w tym płytka podstawowa (110), są przystosowane do połączenia z płytką montażową (101) w następnej operacji.

14. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że element podnoszący (130) ma zakrzywioną powierzchnię (132), aby oddziaływać z prostą częścią (142) sprężyny (140), przy czym element podnoszący (130) ma korzystnie wgłębienie (133) do pomieszczenia części końcowej (143) sprężyny (140).

15. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że na jednym lub obu łącznikach (120, 220) jest umieszczony ogranicznik (125), aby oddziaływać z odpowiadająco wyznaczoną powierzchnią (2205) na drugim łączniku (220, 120).

PL 240 462 B1

16. Okno dachowe z ościeżnicą (1) mającą górny element, dolny element i dwa boczne elementy (1a) wyznaczające płaszczyznę ościeżnicy, skrzydłem (2) mającym górny element, dolny element i dwa boczne elementy (2a), przy czym wspomniane skrzydło niesie szybę (3) i wyznacza płaszczyznę skrzydła, oraz, zestawem zawias (10) wyznaczającym oś (α) zawiasy okna, znamienne tym, że zestaw zawias obejmuje co najmniej jedną zawiasę (10) taką jak zdefiniowano w dowolnym z zastrzeżeń od 1 do 15.

17. Okno dachowe według zastrz. 16, znamienne tym, że istnieje wiele elementów podnoszących (130; 130'; 130''; 130'''; 230), zaś każdy element podnoszący spośród tych wielu ma zakrzywioną powierzchnię (1303) mającą wierzchołek (1304), pierwszą część skośną (1305), co najmniej jeden rowek (1306) i drugą część skośną (1307), i przy czym zakrzywiona powierzchnia (1303) ma konfigurację przystosowaną do konkretnego przedziału nachyleń dachu.

18. Okno dachowe według zastrz. 16 albo 17, znamienne tym, że oś (α) zawiasy jest usytuowana pomiędzy osią środkową i górą okna dachowego, korzystnie w przedziale od 1/3 do 2/3odległości pomiędzy osią środkową i górą, najkorzystniej zasadniczo w ½ odległości pomiędzy osią środkową i górą.

19. Okno dachowe według dowolnego z zastrz. 16 do 18, znamienne tym, że skrzydło jest połączone z ramą pośrednią za pomocą wspomnianego zestawu zawias, zaś wspomniana rama pośrednia jest połączona z ościeżnicą za pomocą górnego połączenia zawiasowego, umożliwiając skrzydłu obracanie się razem z ramą pośrednią wokół osi zawiasy u góry oraz odchylanie się względem ramy pośrednicy.

20. Okno dachowe według dowolnego z zastrz. 16 do 19, znamienne tym, że zestaw zawias ma łącznie od 1 do 8 elementów podnoszących, korzystnie od 2 do 4.