PL210344B1 - Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, z osią uchylną usytuowaną przy górnym elemencie ościeżnicy, oraz osią obrotową w środkowej części skrzydła okiennego. Okno według wynalazku wyposażone jest w preselektor, którym wybiera się przesterowanie okna na żądaną funkcję jego otwierania, a wykonanie nastawionego w preselektorze rodzaju otwierania następuje po zamknięciu okna przy kolejnym jego otwarciu.

Stan techniki. Znane jest dwufunkcyjne okno uchylno-obrotowe według zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP nr P.363210, posiadające ościeżnicę i skrzydło okienne oraz łączące je ramiona pośrednie. Okno wyposażone jest z obu boków w układy blokujące, które, po dokonaniu wyboru funkcji użytkowej, ryglują jednocześnie z obu stron okna: albo funkcję obrotową, udostępniając otwieranie w funkcji uchylnej, albo funkcję uchylną, udostępniając otwieranie w funkcji obrotowej. Okno to ma elementy sterujące do zmiany funkcji otwierania, którymi wariantowo są preselektory, zdublowane po obu stronach okna i sprzężone z sobą tak, iż do przełączenia funkcji wystarczy przestawić prawy bądź lewy preselektor, a drugi przemieszcza się równolegle, jednocześnie z nim. Preselektor przestawia się w oknie otwartym, a układ sterujący zmianą funkcji okna, rozpoczyna działanie według nastawy preselektora dopiero po zamknięciu okna, przy jego ponownym otwarciu.

Warunkiem poprawnego działania układu sterującego z preselektorem jest równomierne zamknięcie okna, z obu jego stron. W razie nierównomiernego zamykania, istnieje zagrożenie, że mechanizmy zmieniające funkcję okna zadziałają tylko po jednej jego stronie, w wyniku czego przy kolejnym otwieraniu okna jeden bok okna będzie działał w funkcji uchylnej, a drugi w obrotowej.

Cel wynalazku oraz istota rozwiązania. Celem rozwiązania według niniejszego wynalazku jest wyeliminowanie niedogodności znanego okna opisanego powyżej. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe otwierane jest alternatywnie: poprzez obrót skrzydła okiennego wokół osi uchylnej, usytuowanej przy górnym elemencie ościeżnicy, albo poprzez obrót skrzydła wokół osi obrotowej, usytuowanej w środkowej części tego skrzydła, w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia i niezmieniającej swego położenia względem ościeżnicy w pewnych zakresach kąta otwarcia. Okno ma ościeżnicę, z okuciem na jej elementach bocznych, a także ma skrzydło okienne, osadzone w ościeżnicy za pośrednictwem ramion pośrednich, ponadto okno wyposażone jest w układ blokujący, z zespołami zaczepowymi usytuowanymi po obu bocznych stronach okna. Zespoły zaczepowe znajdujące się po tej samej stronie okna sprzężone są z sobą tak, iż alternatywnie blokują skrzydło okienne z ramieniem pośrednim - w funkcji otwierania uchylnego, albo ramię pośrednie z ościeżnicą - dla otwierania obrotowego. Zespoły zaczepowe po obu bokach okna, połączone są układem kinematycznym, przenoszącym napęd tych mechanizmów z jednej bocznej strony okna na drugą jego stronę.

Zespoły zaczepowe z obu stron okna sterowane są przez mechanizm, który współpracuje z preselektorem wyboru funkcji użytkowej okna. Preselektor przesuwany jest ręcznie przez użytkownika, palcem wstawionym do wgłębienia w powierzchni preselektora, dostępnego od wewnętrznej strony ościeżnicy. Z tego względu preselektor przestawia się przy oknie otwartym, gdyż po jego zamknięciu dostęp do preselektora zasłonięty jest skrzydłem tego okna. Preselektor znajduje się po jednej bocznej stronie okna, zwanej „stroną czynną” a po drugiej bocznej stronie okna, zwanej „stroną bierną”, jest mechanizm kontrolny, odblokowujący możliwość ruchu w zespołach zaczepowych po obu stronach okna, jedynie w oknie zamkniętym. Mechanizm kontrolny posiada zwrotnicę kontrolną, współpracującą z listwą zespołu zaczepowego, która to zwrotnica, w oknie otwartym jako uchylne, unieruchamia listwę zespołu zaczepowego w położeniu ryglującym skrzydło okienne z ramieniem pośrednim. Okno posiada także mechanizm sterujący, usytuowany co najmniej po jednej bocznej stronie okna, wyposażony w zderzak z powierzchnią klinową przytwierdzony do skrzydła, po której to powierzchni, przy zamykaniu okna w funkcji obrotowej, przesuwa się kołek sterujący. Kołek sterujący osadzony jest w listwie górnej, przesuwającej się wzdłuż ramienia pośredniego, poprzez którą współdziała z listwą zespołu zaczepowego, ryglującą skrzydło w jednym z dwóch systemów otwierania. W oknie otwartym jako obrotowe, kołek sterujący i listwa górna blokują listwę zespołu zaczepowego w położeniu ryglującym ramię pośrednie z okuciem osadzonym w ościeżnicy. W oknie zamkniętym, kołek sterujący i listwa górna umożliwiają ruch listwy zespołu zaczepowego według aktualnej nastawy preselektora i w zakresie, jaki umożliwia aktualne położenie zwrotnicy kontrolnej.

Usytuowana po stronie biernej okna zwrotnica kontrolna posiada element napędzający zmianę jej położenia, korzystnie kołek napędowy, który w oknie zamkniętym opiera się o zderzak, osadzony

PL 210 344 B1 w ościeżnicy, zwłaszcza będ ący elementem okucia okna, biegnącego wzdłuż bocznego elementu ościeżnicy. Zwrotnica kontrolna ma także element ryglujący listwę zespołu zaczepowego po stronie biernej okna, korzystnie jest to kołek blokujący, który wchodzi do wybrania blokującego w tej listwie. W szczególności, zwrotnica kontrolna osadzona jest na osi obrotowej w ramieniu pośrednim. Ze zwrotnicą kontrolną współdziała sprężyna, która przestawia ją w położenie zablokowane, gdy okno jest otwarte w funkcji uchylnej. W oknie zamkniętym kołek napędowy, opierając się o zderzak, pokonuje opór sprężyny i przestawia zwrotnicę kontrolną w położenie, w którym kołek blokujący uniesiony jest ponad wybraniem blokującym w listwie zespołu zaczepowego, co pozwala na przesuw tej listwy z poł o ż enia ryglują cego ramię poś rednie ze skrzydł em, w poł o ż enie ryglujące ramię poś rednie z okuciem oścież nicy. Przesuw listwy nastą pi jednak tylko wówczas, gdy preselektor, po stronie czynnej okna, zostanie przestawiony w położenie wymuszające zmianę funkcji otwierania z uchylnego na obrotowe.

Dwufunkcyjne okno dachowe, co najmniej po swej bocznej stronie czynnej, ma sprężynę magazynującą energię do uruchomienia przesterowania zespołów zaczepowych, z funkcji obrotowej w uchylną albo na odwrót, zgodnie z aktualną nastawą preselektora. Wyzwolenie energii zmagazynowanej w sprężynie oraz realizacja przesterowania funkcji okna następuje po odblokowaniu, przez działające jednocześnie, zwrotnicę kontrolną i mechanizm sterujący. Możliwości ruchu, po obu stronach, zespołów zaczepowych.

Po obu bocznych stronach okna, każda z listew w zespole zaczepowym, wyposażona w kołki ryglujące, połączona jest z widełkami, których jedno ramię zamocowane jest wahliwie na osi obrotowej w skrzydle okna, a drugie ramię wyposaż one w kilka zę bów, współ pracuje z elementem zę batym osadzonym obrotowo w skrzydle okna. Elementy zębate z obu stron okna połączone są prętem, z którym wspólnie, a także wraz z widełkami, tworzą łańcuch kinematyczny przenoszący napęd z listwy w zespole zaczepowym po jednej stronie okna, na listwę w zespole zaczepowym po drugiej stronie. Ten łańcuch kinematyczny sprawia, że mechanizm mógłby działać mając zderzak z powierzchnią klinową tylko po jednej stronie okna, zwłaszcza po stronie biernej. Lepiej jest jednak, ze względu na równomierność obciążeń w mechanizmie sterującym, gdy zderzaki z powierzchnią klinową są po obu stronach okna. Korzystnie zderzak jest elementem zaczepu skrzydła, z którym współpracuje kołek ryglujący ramię pośrednie ze skrzydłem, a powierzchnia klinowa zderzaka jest zewnętrzną powierzchnią tego zaczepu.

Przykłady wykonania wynalazku. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, będące przedmiotem wynalazku, uwidocznione jest w przykładzie wykonania na rysunku, gdzie poszczególne figury przedstawiają:

Fig. 1 - Schematycznie części okna z okuciem i z elementami układu blokującego po stronie aktywnej.

Fig. 2 - Schematycznie części okna z okuciem i z elementami układu blokującego po stronie biernej.

Fig. 3 - Elementy okucia okna wraz z elementami układu blokującego po stronie aktywnej w widoku aksonometrycznym, eksplozyjnym.

Fig. 4 - Elementy okucia okna wraz z elementami układu blokującego po stronie biernej - w widoku aksonometrycznym, eksplozyjnym.

Fig. 5 - Fragment okna częściowo otwartego, jako uchylne oraz szczegół z preselektorem w widoku aksonometrycznym od strony aktywnej.

Fig. 6 - Fragment okna otwartego jako uchylne oraz szczegół ze zwrotnicą kontrolną - w widok aksonometrycznym od strony biernej.

Fig. 7 - Fragment okna otwartego w funkcji obrotowej oraz szczegół zaczepu skrzydła z widełkami - w widoku aksonometrycznym.

Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe posiada ościeżnicę 1 z okuciem 2 usytuowanym wzdłuż jej elementów bocznych, oraz ma skrzydło 3, połączone z ościeżnicą 1 dwoma ramionami pośrednimi 4A i 4B, poruszającymi się przy elementach bocznych ościeżnicy, w płaszczyznach prostopadłych do jej poziomych elementów. Ramiona pośrednie 4A i 4B jednym swym końcem (górnym) połączone są obrotowo, osią uchylną 5 okna, z okuciem 2 ościeżnicy 1, które przytwierdzone jest do niej za pomocą elementów mocujących M oraz wkrętów W. Oś uchylna 5 okna znajduje się w pobliżu górnego elementu jego ościeżnicy 1. Skrzydło 3 połączone jest obrotowo, wokół osi obrotowej 6, z drugim (dolnym) końcem ramion pośrednich 4A i 4B. Oś obrotowa 6 znajduje się w środkowej części skrzydła 3, przy czym jest to oś teoretyczna, usytuowana nieco powyżej przeszklenia okna - oś ta jest środkiem promieni łukowych prowadnic i wchodzących do nich łukowych suwaków, będących podzespołami zawiasów, łączących ramiona pośrednie 4A i 4B ze skrzydłem 3 okna dachowego.

PL 210 344 B1

W pozycji okna zamknię tego oba ramiona poś rednie 4A i 4B ustawione s ą równolegle do elementów bocznych ościeżnicy 1 i skrzydła 3. W oknie otwartym jako uchylne, ramiona pośrednie są równoległe do elementów bocznych skrzydła, a w otwartym jako obrotowe - są równoległe do elementów bocznych ościeżnicy.

Wzdłuż ramienia pośredniego 4A, po stronie okna zwanej „aktywną”, są osadzone elementy mechanizmu sterującego w postaci listwy górnej 7 i listwy dolnej 8, obu przesuwnych względem ramienia pośredniego 4A oraz przesuwnych względem siebie. W ramieniu pośrednim 4A jest także zwrotnica napędowa 9, z wybraniem 11 i kołkiem napędowym 12, osadzona w tym ramieniu na osi zwrotnicy 10, w znacznej odległości od osi uchylnej 5 okna. Listwa górna 7 na swych końcach ma zaczepy 13 i 14, a w części środkowej posiada kołek sterujący 15. Listwa dolna 8 na swym końcu od strony osi uchylnej 5 posiada zaczep 16, a na drugim końcu ma kołek 17, zaś w części środkowej tej listwy znajduje się zaczep 18. Listwy: górna 7 oraz dolna 8 połączone są z sobą sprężyną 19, zaczepioną między ich zaczepami 14 i 16. Listwa górna 7 połączona jest także z ramieniem pośrednim 4A, sprężyną 20 zaczepioną między zaczepem 21 tego ramienia i zaczepem 13 listwy górnej.

Wzdłuż ramienia pośredniego 4A, usytuowanego po stronie aktywnej okna, osadzona jest także przesuwnie listwa 22, z zamocowanymi na jej końcach: kołkiem ryglującym górnym 23A oraz kołkiem ryglującym dolnym 24A, stanowiącymi elementy zespołów zaczepowych. Listwa 22 ma zaczep 25, a takż e posiada wybranie 26 w pobliż u kołka ryglują cego dolnego 24A, czyli od strony osi obrotowej 6, oraz ma otwór podłużny 27, umieszczony w listwie w pobliżu jej końca od strony osi uchylnej 5 okna. Listwa 22 sprzęga zespoły zaczepowe po aktywnej stronie okna i połączona jest z listwą dolną 8 za pomocą sprężyny 28, zaczepionej między zaczepami 18 oraz 25. Wybranie 26 w listwie 22 współpracuje z kołkiem 17 listwy dolnej 8, a otwór podłużny 27 w listwie 22 współpracuje z kołkiem sterującym 15 listwy górnej 7.

W ramieniu poś rednim 4A znajdują się otwory podłużne 29 i 30A, współpracujące odpowiednio z kołkiem 17 listwy dolnej 8, oraz kołkiem ryglującym dolnym 24A, a także jest otwór owalny 31, umożliwiający dostęp d preselektora. Elementy układu blokującego osadzone na ramieniu pośrednim 4A przysłonięte są pokrywą PA, z otworami przelotowymi dla wyprowadzenia elementów wykonawczych układu blokującego: kołka sterującego 15 i kołka ryglującego górnego 23A.

Na elemencie bocznym ościeżnicy 1 po stronie aktywnej okna, w pobliżu osi obrotowej 6 tego okna, znajduje się zaczep ramienia 32A zespołu zaczepowego, ukształtowany jako fragment okucia 2, blokujący ramię pośrednie 4A z ościeżnicą 1, ponadto w okuciu 2 jest osadzony przesuwnie dwupozycyjny preselektor 33 ze zderzakiem 34 oraz wgłębieniem 35, usytuowanym po wewnętrznej stronie ościeżnicy, do którego użytkownik dwufunkcyjnego okna dachowego wkłada swój palec, w celu przesunięcia preselektora. Zaczep ramienia 32A ma wybranie 36A otwarte od zewnętrznej strony okna, które w głębi jest poszerzone, co tworzy powierzchnię blokującą 37A, zasadniczo równoległą do płaszczyzny głównej ościeżnicy. Wybranie 36A oraz powierzchnia blokująca 37A współpracują z kołkiem ryglującym dolnym 24A listwy 22. Zaczep ramienia 32A ma też otwór owalny 38, umożliwiający dostęp do wgłębienia 35 w preselektorze 33. Tę samą funkcję pełni otwór owalny 31 w ramieniu pośrednim 4A, gdy użytkowana jest funkcja obrotowa, który to otwór ustawiony jest wówczas współśrodkowo z otworem owalnym 38 w zaczepie ramienia.

Wzdłuż ramienia pośredniego 4B, po stronie okna zwanej „bierną”, osadzona jest listwa 39 oraz listwa górna 40, obie stanowiące elementy zespołów zaczepowych, przesuwne względem ramienia pośredniego 4B, a także względem siebie. Listwa górna 40 na swym końcu od strony osi uchylnej 5 posiada zaczep 41, a na drugim końcu ma kołek 42, zaś pomiędzy nimi w listwie górnej osadzony jest kołek sterujący 43. Listwa górna 40 połączona jest z ramieniem pośrednim 4B sprężyną 44, zaczepioną pomiędzy zaczepem 41 tej listwy i zaczepem 45 na ramieniu pośrednim 4B. Listwa 39 sprzęga z sobą zespoły zaczepowe po stronie biernej okna, a na jej końcach znajdują się: kołek ryglujący górny 23B oraz kołek ryglujący dolny 24B. Listwa 39 posiada wybranie blokujące 46 otwarte od zewnętrznej strony okna, a także ma otwór podłużny 47 współpracujący z kołkiem 42, oraz otwór podłużny 48, współpracujący z kołkiem sterującym 43, obydwoma osadzonymi w listwie górnej 40.

Na ramieniu pośrednim 4B, po stronie biernej okna, zainstalowany jest mechanizm kontrolny, który posiada zwrotnicę kontrolną 49 ze sprężyną 50. Zwrotnica kontrolna osadzona na osi obrotu 51 w ramieniu poś rednim 4B, ma koł ek blokują cy 52, współ pracujący z wybraniem blokują cym 46 w listwie 39, oraz ma kołek napędowy 53. Sprężyna 50 dociska kołek blokujący 52 do listwy 39, i wprowadza go do wybrania blokującego 46 w tej listwie. Ponadto w ramieniu pośrednim 4B jest otwór

PL 210 344 B1 podłużny 30B, współpracujący z kołkiem ryglującym dolnym 24B oraz otwór łukowy 54, przez który przechodzi kołek blokujący 52 zwrotnicy kontrolnej. Elementy układu blokującego osadzone na ramieniu pośrednim 4B są przysłonięte pokrywą PB, z wyprowadzeniami dla kołka ryglującego górnego 23B oraz kołka sterującego 43.

Na elemencie bocznym ościeżnicy 1, po stronie biernej okna, w pobliżu osi obrotowej 6 tego okna, znajduje się zaczep ramienia 32B zespołu zaczepowego, ukształtowany jako fragment okucia 2, blokujący ramię pośrednie 4B z ościeżnicą 1. Zaczep ramienia 32B ma wybranie 36B, otwarte od zewnętrznej strony okna, w głębi jest ono poszerzone, co tworzy powierzchnię blokującą 37B. Wybranie 36B i powierzchnia blokująca 37B współpracują, po stronie biernej okna, z kołkiem ryglującym dolnym 24A listwy 39. Po stronie biernej okna jest też zderzak 55, będący fragmentem powierzchni okucia 2, a funkcjonalnie - częścią mechanizmu kontrolnego, który współpracuje z kołkiem napędowym 53 zwrotnicy kontrolnej 49.

Po obu stronach okna, na elementach bocznych ramy skrzydła 3, przy osi uchylnej 5, są zaczepy skrzydła 56, blokujące ramiona pośrednie 4A oraz 4B ze skrzydłem 3. Ponadto, z każdej bocznej strony ramy skrzydła 3, są widełki 57, każde z nich współpracujące z elementem zębatym 58, osadzonym obrotowo w skrzydle 3 okna. Jedno ramie widełek połączone jest swym końcem przegubowo, za pośrednictwem osi obrotowej 59, z zaczepem skrzydła 56, natomiast drugie ramię widełek, to jest ramię uzębione 60 zazębia się z elementem zębatym 58, który za pośrednictwem pręta 61 połączony jest sztywno z elementem zębatym 58 po drugiej tronie okna. Tworzy to łańcuch kinematyczny, który sprawia, że widełki 57 po obu stronach skrzydła 3 poruszają się identycznie.

Zaczepy skrzydła 56, po jednej i po drugiej stronie okna, posiadają wybrania 62, otwarte od zewnętrznej strony okna, a w głębi poszerzone, co tworzy powierzchnie blokujące 63 w tych zaczepach. Z wybraniani 62 oraz powierzchniami blokującymi 63 współpracują kołki ryglują ce górne: po stronie aktywnej kołek 23A, a po stronie biernej kołek 23B - a współpraca polega na tym, iż w końcowej fazie zamykania okna, w funkcji obrotowej, wybrania 62 nachodzą na kołki ryglujące górne 23A i 23B, a przy przestawianiu okna z funkcji obrotowej na uchylną, kołki te wchodzą pod powierzchnie blokujące 63 obu zaczepów skrzydła. Kołki ryglujące górne 23A i 23B współpracują jednocześnie z widełkami 57, tak iż wraz z nachodzeniem wybrań 62 na kołki ryglujące górne, nachodzą na te kołki również widełki 57, a przesuwaniu kołków 23A i 23B wzdłuż powierzchni blokujących 63 towarzyszy jednoczesny ruch widełek na ich osi 59. Zewnętrzna strona zaczepu skrzydła 56, pełni funkcję zderzaka, który od strony osi obrotowej 6, ma powierzchnię klinową 64 zwężającą się ku górze i zaokrągloną w części dolnej. Po tej powierzchni klinowej, w końcowej fazie zamykania okna w funkcji obrotowej, ślizgają się: po stronie aktywnej okna kołek sterujący 15, a po stronie biernej - kołek sterujący 43.

Dwufunkcyjne okno dachowe znajduje się w funkcji uchylnej, gdy preselektor 33 jest przesunięty w stronę osi obrotowej 6. Wówczas kołki ryglujące górne 23A oraz 23B znajdują się pod powierzchniami blokującymi 63 zaczepów skrzydła 56, blokując skrzydło 3 z ramionami pośrednimi 4A oraz 4B. Sprzężone z nimi, za pomocą listew 22 i 39, kołki ryglujące dolne 24A oraz 24B swobodnie przemieszczają się w wybraniach 36A i 36B zaczepów ramienia 32A oraz 32B. Podczas otwierania okna w funkcji uchylnej, ramiona pośrednie 4A oraz 4B przemieszczają się wraz ze skrzydłem 3.

Aby zmienić funkcję okna z uchylnej na obrotową należy, w otwartym oknie, włożyć palec do wgłębienia 35 w preselektorze 33, po czym przesunąć preselektor 33 w stronę osi uchylnej 5. Wówczas, po stronie aktywnej okna, w trakcie jego zamykania, kołek napędowy 12 zwrotnicy napędowej 9 napotka na swej drodze zderzak 34 preselektora 33, a oparcie kołka napędowego 12 o ten zderzak, wymusi obrót zwrotnicy napędowej 9 na osi zwrotnicy 10, skutkiem czego wybranie 11 w zwrotnicy napędowej, współpracując z kołkiem 17, przesunie listwę dolną 8 w stronę osi uchylnej 5. Spowoduje to napięcie sprężyn 19 i 28, dążących do przesunięcia listwy 22 i listwy górnej 7, także w stronę osi uchylnej 5. Listwa górna 7 nie przesunie się jednak, dopóki kołek napędowy 15 będzie opierał się na powierzchni klinowej 64 zaczepu skrzydła 56, a listwa 22 nie zmieni swego położenia dopóki widełki 57 nie obrócą się pod naciskiem kołków ryglujących górnych 23A. Tak więc strona aktywna okna, z napię tymi sprężynami, bę dzie w stanie gotowoś ci do przesterowania ukł adu blokują cego, ale nastą pi ono dopiero wówczas, gdy mechanizm kontrolny pozwoli, w oknie zamkniętym, na przesterowanie zespołów zaczepowych po stronie biernej.

Po stronie biernej okna, widełki 57 zablokowane są przez kołek ryglujący górny 24B zamocowany w listwie 39, unieruchomionej kołkiem blokującym 52 zwrotnicy kontrolnej 49, który tkwi w wybraniu blokującym 46 listwy 39. Gdy ramię pośrednie 4B dojdzie do ościeżnicy 1, a okno zostanie zamknięte, kołek napędowy 53 zwrotnicy kontrolnej 49 oprze się na zderzaku 55, w wyniku czego

PL 210 344 B1 zwrotnica kontrolna 49 obróci się na osi obrotu 51, a jej kołek blokujący 52 wyjdzie z wybrania blokującego 46 listwy 39, która wraz z widełkami 57 po stronie biernej, będzie gotowa do przesunięcia. Dopiero wówczas listwa 22, pod wpływem napiętej sprężyny 28, przesunie się w stronę osi uchylnej 5, a kołek ryglujący górny 23A obróci widełki 57 po stronie aktywnej okna. Ten ruch widełek 57 po stronie aktywnej, poprzez łańcuch kinematyczny w skład którego wchodzą: ramię uzębione 60 widełek 57 i segmenty zę baty 58 - po stronie aktywnej okna, prę t 61 łączący segmenty zę bate z obu stron okna, oraz segment zębaty 58, i widełki 57 z ramieniem uzębionym 60 - po stronie biernej; przesunie kołek ryglujący górny 23B, a razem z nim listwę 39, w której jest osadzony, po stronie biernej okna. Jednoczesne przesuniecie listew 22 oraz 39, sprzęgających kołki ryglujące: górny 23A z dolnym 24A po stronie aktywnej oraz analogicznie kołki ryglujące: górny 23B z dolnym 24B, po stronie biernej - wszystkich w stronę osi uchylnej 5; spowoduje, ż e koł ek ryglują cy dolny 24A wejdzie pod powierzchnię blokującą 37A po stronie aktywnej, a kołek ryglujący dolny 24B - pod powierzchnię blokującą 37B po stronie biernej, w wyniku czego ramiona pośrednie 4A i 4B po obu stronach okna zostaną zablokowane w ościeżnicy 1. Jednocześnie kołki ryglujące górne 23A oraz 23B, po obu stronach okna, wysuną się spod powierzchni blokujących 63 w zaczepach skrzydła 56 i odblokują skrzydło 3 od ramion pośrednich 4A i 4B Po otwarciu okno będzie użytkowane w funkcji obrotowej.

Aby podczas otwierania okna zapobiec samoistnemu przesunięciu się listew 22 oraz 39 w dół, czyli oddaleniu się ich od osi uchylnej 5, listwy te są utrzymywane w górnym położeniu przez sprężyny 20 oraz 44, oddziałujące na listwy 22 i 39 za pośrednictwem listew górnych 7 i 40 oraz kołków sterujących 15 i 43, które współpracują z otworami podłużnymi 27 i 48.

Podczas zamykania okna użytkowanego w funkcji obrotowej, przy nastawie preselektora 33 na tę funkcję otwierania, kołki sterujące 15 oraz 43 ślizgają się, w końcowej fazie zamykania, po powierzchniach klinowych 64 zaczepów skrzydła 56, przesuwając listwy górne 7 oraz 40, ku osi obrotowej 6, po obu stronach okna. Po stronie biernej zmiana położenia listwy górnej 40 nie powoduje żadnych skutków, ponieważ kołek 42 i kołek sterujący 43 swobodnie przemieszczają się w otworach podłużnych 47 i 48 listwy 39. Po stronie aktywnej, przesuwająca się w kierunku osi obrotowej 6 listwa górna 7, napina sprężynę 19, pociągającą listwę dolną 8 także w kierunku osi obrotowej. Jednak listwa dolna 8 utrzymywana jest w stałym położeniu, ponieważ kołek napędowy 12 zwrotnicy napędowej 9 wspiera się na zderzaku 34 preselektora 33, skutkiem czego wybranie 11 zwrotnicy napędowej, poprzez kołek 17 utrzymuje listwę 8 przesuniętą w stronę osi uchylnej 5.

Celem przełączenia okna na funkcję uchylną należy, w otwartym oknie, włożyć palec do wgłębienia 35 w preselektorze 33 i przesunąć preselektor 33 w stronę osi obrotowej 6, czyli w dół dachu. Po stronie biernej okna ramię pośrednie 4B jest nadal zablokowane w ościeżnicy 1, co jest skutkiem poprzedniego użytkowania w funkcji obrotowej, a kołek napędowy 53 zwrotnicy kontrolnej 49 opiera się o zderzak 55, w wyniku czego kołek blokujący 52 zwrotnicy kontrolnej znajduje się poza wybraniem blokującym 46 i listwa 39 jest gotowa do przesunięcia.

Podczas zamykania okna, jako obrotowego, w końcowej fazie tego zamykania, kołek sterujący 15 po stronie aktywnej, ślizga się po powierzchni klinowej 64 zaczepu skrzydła 56 i przesuwa listwę górną 7, czym napina sprężynę 19, pociągającą listwę dolną 8 w kierunku osi obrotowej 6. Ponieważ w tym stanie pracy, kołek napędowy 12 zwrotnicy napędowej 9, nie napotyka na swej drodze zderzaka 34 preselektora 33, listwa dolna 8 nie jest już unieruchomiona przez wybranie 11 zwrotnicy napędowej 9, które współpracuje z kołkiem 17 listwy dolnej 8. Mimo tego listwa dolna 8 nie przesuwa się w kierunku osi obrotowej 6, ponieważ ruch kołka 17 ograniczony jest wybraniem 26 w listwie 22, która nie może przesunąć się w stronę osi obrotowej 6, dopóki kołek ryglujący górny 23A przemieszcza się w wybraniu 62 zaczepu skrzydła 56. Gdy kołek ryglujący górny 23A przejdzie w wybraniu 62 poniżej powierzchni blokującej 63 zaczepu skrzydła 56, co nastąpi w chwili zamknięcia okna, listwa 22 wskutek nacisku kołka 17 na wybranie 26, przesunie się w stronę osi obrotowej 6, zaś kołek ryglujący górny 23A wsunie się pod powierzchnię blokującą 63, wywierając nacisk na widełki 57 po stronie aktywnej okna, i przestawia te widełki.

Poprzez łańcuch kinematyczny złożony z: widełek 57 i ich ramienia uzębionego 60 oraz segmentu zębatego 58 po stronie aktywnej okna, pręta 61 łączącego segmenty zębate z obu stron okna, a także segmentu zębatego 58 oraz widełek 57 i ich ramienia uzębionego 60 po stronie biernej okna, ruch listwy 22, kolka ryglujące górnego 23A i widełek 57 ze strony aktywnej, przenosi się na stronę bierną, gdzie widełki 57, naciskając na kołek ryglujący górny 23B przesuwają listwę 39 w kierunku osi obrotowej 6. W wyniku tego układ blokujący zostaje przesterowany po obu stronach okna. Kołki ryglujące górne 23A po stronie aktywnej, i 23B po stronie biernej okna, ryglują skrzydło 3 z ramionami

PL 210 344 B1 pośrednimi 4A i 4B, natomiast kołki ryglujące dolne 24A i 24B mogą swobodnie przemieszczać się w wybraniach 36A i 36B usytuowanych w zaczepach ramion 32A i 32B po obu stronach okna. Przy ponownym otwarciu okna, kołki ryglujące dolne 24A i 24B opuszczają wybrania 36A i 36B w zaczepach raił mion 32A i 32B, skutkiem czego okno otwiera się w funkcji uchylnej.

Claims (6)

1. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, z osią uchylną przy górnym elemencie ościeżnicy oraz z osią obrotową w środkowej części skrzydła okiennego, znajdującą się w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia i niezmieniającą swego położenia względem ościeżnicy w pewnych zakresach kąta otwarcia, składające się z ościeżnicy z okuciem na elementach bocznych i osadzonego w niej, za pośrednictwem ramion poś rednich, skrzydła okiennego, wyposażonego w ukł ad blokują cy, który posiada zespoł y zaczepowe osadzone po obu bokach okna, sterowane przez mechanizm sterujący, współpracujący z preselektorem wyboru funkcji użytkowej, przy czym zespoły zaczepowe znajdujące się po tej samej stronie okna sprzężone są z sobą tak, iż alternatywnie blokują skrzydło okienne z ramieniem pośrednim, albo ramię pośrednie z ościeżnicą, a ponadto zespoły zaczepowe usytuowane po obu bokach okna, połączone są układem kinematycznym przenoszącym napęd tych mechanizmów z jednej strony okna na drugą, znamienne tym, że preselektor (33) usytuowany jest po jednej bocznej stronie okna, zwanej „stroną czynną”, a po drugiej bocznej stronie okna, zwanej „stroną bierną”, jest mechanizm kontrolny, odblokowujący możliwość ruchu w zespołach zaczepowych po obu stronach okna, jedynie w oknie zamkniętym, który to mechanizm kontrolny ma zwrotnicę kontrolną (49), unieruchamiającą, w oknie otwartym jako uchylne, listwę (39) zespołu zaczepowego w położeniu ryglującym skrzydło okienne (3) z ramieniem pośrednim (4B), oraz posiada, co najmniej po jednej bocznej stronie okna, mechanizm sterujący, wyposażony w przytwierdzony do skrzydła (3) zderzak z powierzchnią klinową (64), a po niej, przy zamykaniu okna w funkcji obrotowej, przesuwa się kołek sterujący (15, 43), który za pośrednictwem listew górnych (7, 40), unieruchamia w oknie otwartym jako obrotowe, listwy (22, 39) zespołów zaczepowych, w położeniu ryglującym ramię pośrednie (4A, 4B) z okuciem (2) osadzonym w ościeżnicy (1), a w oknie zamkniętym umożliwia ruch listew (7, 39) według aktualnej nastawy preselektora (33).

2. Dwufunkcyjne okno według zastrz. 1, znamienne tym, że zwrotnica kontrolna (49) ma element napędzający zmianę jej położenia, korzystnie kołek napędowy (53), który w oknie zamkniętym opiera się o zderzak (55) osadzony w ościeżnicy (1), zwłaszcza będący elementem okucia (2), oraz ma element ryglujący, korzystnie kołek blokujący (52), który wchodzi do wybrania blokującego (46) w listwie (39) zespołu zaczepowego po stronie biernej okna.

3. Dwufunkcyjne okno według zastrz. 2, znamienne tym, że zwrotnica kontrolna (49) osadzona jest na osi obrotowej (51) w ramieniu pośrednim (4B).

4. Dwufunkcyjne okno według zastrz. 1, albo 2, albo 3, znamienne tym, że co najmniej po stronie czynnej ma sprężynę (28) magazynującą energię do uruchomienia przesterowania zespołów zaczepowych, według aktualnej nastawy preselektora (33), po odblokowaniu przez zwrotnicę kontrolną (49) i mechanizm sterujący, możliwość ruchu w tych zespołach zaczepowych.

5. Dwufunkcyjne okno według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że listwy (22, 39) z kołkami ryglującymi (23A, 23B, 24A, 24B) po obu bocznych stronach okna współpracują z widełkami (57) zazębiającymi się z elementami zębatymi (58), osadzonymi obrotowo w skrzydle (3) i połączonymi prętem (61), które wspólnie tworzą łańcuch kinematyczny, przenoszący napęd z jednej strony okna na drugą jego stronę.

6. Dwufunkcyjne okno według zastrz. 5, znamienne tym, że zderzak z powierzchnią klinową (64), korzystnie będący elementem zaczepu skrzydła (56) jest zarówno po czynnej, jak i po biernej stronie okna.