PL197289B1 - Sposób usuwania tłustych zanieczyszczeń z twardych powierzchni oraz zastosowanie przeciwutleniacza w kompozycji do tego celu - Google Patents

Abstract

1. Sposób usuwania t lustych zanieczyszcze n z twardych powierzchni, znamienny tym, ze obejmu- je kolejno etapy: a) traktowania powierzchni kompozycj a zawieraj ac a detergentowy srodek powierzchniowo czynny i 0,1-10% przeciwutleniacza, przy czym ten przeciwutleniacz wybiera si e spo sród: (i) kwasu garbnikowego, jego estrów i soli, (ii) kwasu askorbinowego, jego soli i askorbylowych pochodnych, oraz (iii) ich mieszanin; b) dopuszczania do osadzenia zanieczyszcze n; i c) czyszczenia powierzchni dla usuni ecia zanieczyszcze n. 5. Zastosowanie przeciwutleniacza obejmuj acego ugrupowanie 3,4,5-trihydroksy-benzoilowe wy- branego spo sród: (i) kwasu garbnikowego, jego estrów i soli, (ii) kwasu askorbinowego, jego soli i askorbylowych pochodnych, oraz (iii) ich mieszanin; w kompozycji zawieraj acej równie z detergentowy srodek powierzchniowo czynny, do u latwiania usuwania t lustych zanieczyszcze n z twardych powierzchni, przy czym kompozycj e nak lada si e na po- wierzchni e przed osadzeniem zanieczyszcze n. PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy sposobu usuwania tłustych zanieczyszczeń z twardych powierzchni oraz zastosowania określonego przeciwutleniacza w kompozycji do ułatwiania usuwania tłustych zanieczyszczeń z twardych powierzchni. W wynalazku wykorzystuje się produkty wspomagające lub skuteczne w czyszczeniu różnych powierzchni, w szczególności twardych powierzchni takich jak stal nierdzewna, formika, pleksiglas, ceramika lub szkliwo.

Stan techniki

Występujące w domach powierzchnie zazwyczaj czyści się kompozycjami zawierającymi jeden lub więcej niż jeden składnik pomagający usuwać tłuste/olejowe/maziste zanieczyszczenia i/lub jakiekolwiek widoczne plamy, takie jak plamy i zanieczyszczenia stałymi resztkami. Takie kompozycje mogą być stosowane przez polewanie lub jako natrysk, jak z dozownika ze spustowym rozpylaczem, albo z innego aerozolowego aplikatora i pocieranie szmatką lub inną ściereczką, i ewentualnie potem spłukiwanie. Korzystne byłoby, aby czyszczona powierzchnia mogła być traktowana materiałem, który pomagałby w usuwaniu zanieczyszczeń i/lub plam podczas następującego potem procesu czyszczenia.

Stwierdziliśmy, że taką funkcje może spełniać przeciwutleniacz.

W publikacji JP-A-07/228892 ujawniono kompozycje do czyszczenia twardych powierzchni zawierające anionowy i amfoteryczny środek powierzchniowo czynny, mono- lub poliwodorotlenowy alkohol i od 0,1% do 7% wagowych ekstraktu z liści herbacianych. W tym zgłoszeniu i cytowanych odnośnikach literaturowych podano, że ekstrakt z liści herbacianych w detergentowych kompozycjach zapobiega pękaniu skóry wywoływanemu przez kompozycje. Podano też, że herbaciane garbniki dają efekt deodoryzowania. Tanniny są powszechnie znane, jako składniki herbaty, ale właściwie kwas garbnikowy (przeciwutleniacz) występuje tylko w bardzo małej ilości. Rola garbników w pomaganiu w następnym usuwaniu brudu nie jest ani ujawniona ani sugerowana w tej publikacji, a przeciwnie podano, że garbniki wywołują szkodliwy wpływ na proces czyszczenia, zwłaszcza tłustych zanieczyszczeń.

Inne ujawnienia, w których stosuje się ekstrakty z herbacianych lub innych liści w produktach przeznaczonych do czyszczenia twardych powierzchni i/lub produktach do dezynfekowania, to publikacje JP-A-07/228890 i ‘891, JP-A-08/104893, JP-A-10/273698, JP-A-11/100596, JP-A-06/340897, JP-A-62/167400, JP-A-59/-047300 i US-4220676, chociaż produkty ujawnione w tej ostatniej publikacji nie zawierają środka powierzchniowo czynnego.

Kompozycja przeznaczona do czyszczenia twardych powierzchni zawierająca od 1% do 70% wagowych anionowego środka powierzchniowo czynnego, 0,5% do 20% niejonowego środka powierzchniowo czynnego i od 0,001% do 5% wagowych garbników jest ujawniona w JP-A-63/196693. Przykładowa kompozycja zawiera 15% alkilobenzenosulfonianowego anionowego środka powierzchniowo czynnego, 5% dietanoloamidu kwasów tłuszczowych z orzecha kokosowego, będących niejonowym środkiem powierzchniowo czynnym, i 1% kwasu garbnikowego.

W US-4094701 ujawniono wodne alkaliczne roztwory o pH co najmniej 9 zawierające garbnik i ewentualnie środek powierzchniowo czynny, przeznaczone do czyszczenia i trawienia cynowych powierzchni w przemyśle wytwarzania płyt/puszek cynowych. Wspominana ilość garbnika mieści się w zakresie od 0,01 do 0,05% wagowych kompozycji. Ilość środka powierzchniowo czynnego w takich kompozycjach nigdy nie przekracza 0,16% wagowych.

W US-5965514 ujawniono lekko kwaśne kompozycje przeznaczone do czyszczenia twardych powierzchni zawierające środek powierzchniowo czynny będący tlenkiem aminy, czwartorzędowy związek dezynfekujący i środek chelatujący zawierający azot. Ewentualnie może być wprowadzony środek zmniejszający napięcie powierzchniowe. Podano, że w wodnej postaci takie kompozycje mają dobre właściwości pod względem pozostawianych pozostałości i dobrze tworzą film. Kwas askorbinowy jest wymieniany w ogromnej ilości kwasów możliwych do zastosowania dla nadania kwasowości, ale nie jest wymieniany jako korzystny.

Kwas garbnikowy jest wymieniany jako jeden z ogromnej liczby alternatywnych możliwych kwasów użytecznych jako środki powodujące zmniejszenie napięcia powierzchniowego. Podano, że korzystnie związki wymienione na tej liście można stosować w ilościach od 0,005% do 2% wagowych. Jednak ponownie kwas garbnikowy nie jest wymieniany na liście korzystnych związków, ani nie ma do niego innych odniesień.

Kompozycje do stabilizowania ciekłych lub stałych kompozycji mydła do mycia ciała są ujawnione w EP-A-0955355. Te kompozycje zawierają zarówno jednego typu jak i jeden lub dwa różnego

PL 197 289 B1 typu przeciwutleniacze, jeden z nich jest opisanym wzorem ogólnym przeciwutleniaczem typu fenolowego, i środek powierzchniowo czynny. Ilość przeciwutleniacza w kompozycjach podano jako od 0,001% do 0,1% wagowych kompozycji, ale w przypadku ciekłego mydła jako górną granicę podano 0,05% wagowych.

Środek zapobiegający matowieniu powierzchni ze szkła jest opisany w JP-A-49/113811. Zawiera, podane w % wagowych, 3% dialkilosulfobursztynianowego anionowego środka powierzchniowo czynnego, 4% wyższego drugorzędowego alkoksyetylosiarczanowego anionowego środka powierzchniowo czynnego, 1% kwasu garbnikowego, 10% glikolu propylenowego, 5% alkoholu izopropylowego i 77% wody.

W CA-A-2144021 ujawniono mikrobiocydowe kompozycje zawierające krótko łańcuchowe i o średniej długości łańcucha kwasy tłuszczowe, nietoksyczny związek fenolowy i środek zwiększający rozpuszczalność. Przykładami nietoksycznych związków fenolowych są związki, które są przeciwutleniaczami. Są one dodawane dla polepszenia przeciwmikrobowych właściwości kompozycji. Ich użycie dla przyspieszania procesu czyszczenia zupełnie nie jest ujawnione. Ilość związku fenolowego przed rozcieńczeniem produktu wynosi od 1% do 5% wagowych.

W EP-A-0200264, EP-A-0487169 i EP-A-0509608 przeciwutleniacze są wymieniane między wieloma ewentualnymi składnikami detergentowych kompozycji bez żadnego wskazania celu, w jakim są dodawane.

W US-5895781 ujawniono czyszczącą kompozycję do usuwania brudu z kompleksem metalu koordynacyjnego na wysokim stopniu utlenienia, która zawiera kwas, środek redukujący i układ środka powierzchniowo czynnego. Środkiem redukującym może być kwas izoaskorbinowy.

W JP-A-03/190999 ujawniono kompozycje do czyszczenia ceramiki i powierzchni metalowych zawierające organiczny kwas, taki jak kwas askorbinowy i nieorganiczny proszek, taki jak środek odtłuszczający.

W EP-A-0512328, US-5330673 i US-5602090 ujawniono czyszczące kompozycje zawierające łatwo utlenialne terpeny, takie jak prasowany na zimno olej z cytryny i limonen. Przykładowe kompozycje zawierają mniejsze ilości przeciwutleniacza, takiego jak butylowany hydroksyanizol.

W EP-A-1069178 ujawniono kompozycje do traktowania tkanin zawierające środek powierzchniowo czynny, środek chelatujący, nadtlenowy związek bielący i tak zwany zmiatacz wolnych rodników, taki jak galusan propylu lub butylohydroksyanizol.

W EP-A-0411708 opisano kwaśne kompozycje do czyszczenia twardych powierzchni zawierające jeden lub więcej, wybrany z dużej grupy organicznych kwasów dla bezpiecznego usuwania zaschniętych resztek mydła i kamienia z kabin prysznicowych, zlewów i kafelków oraz podobnych powierzchni. Kwas askorbinowy jest wymieniany jako jeden z dużej liczby odpowiednich organicznych kwasów.

W US-6046148 opisano kwaśne niewymagające szorowania czyszczące kompozycje, w których charakter kwasowy nadaje obecność kwasu organicznego. Ponownie kwas askorbinowy jest wymieniany jako jeden z wielu innych możliwości.

Jednak nigdzie w stanie techniki nie ujawniono, że traktowanie powierzchni przeciwutleniaczem miałoby pozytywny wpływ na następne usuwanie tłustych zanieczyszczeń, po jego naniesieniu na tę powierzchnię.

Krótki opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób usuwania tłustych zanieczyszczeń z twardych powierzchni obejmujący kolejno etapy:

a) traktowania powierzchni kompozycją zawierającą detergentowy środek powierzchniowo czynny i 0,1-10% przeciwutleniacza, przy czym ten przeciwutleniacz wybiera się spośród:

(i) kwasu garbnikowego, jego estrów i soli, (ii) kwasu askorbinowego, jego soli i askorbylowych pochodnych, oraz (iii) ich mieszanin;

b) dopuszczania do osadzenia zanieczyszczeń; i

c) czyszczenia powierzchni dla usunięcia zanieczyszczeń.

Korzystnie przeciwutleniacz nakłada się na powierzchnię w postaci rozcieńczonej cieczy.

Korzystnie kompozycja ma wartość pH 7 albo poniżej.

Także korzystnie kompozycję zawierającą przeciwutleniacz nakłada się za pomocą ściereczki impregnowanej kompozycją.

PL 197 289 B1

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie przeciwutleniacza obejmującego ugrupowanie 3,4,5-trihydroksy-benzoilowe wybranego spośród:

(i) kwasu garbnikowego, jego estrów i soli, (ii) kwasu askorbinowego, jego soli i askorbylowych pochodnych, oraz (iii) ich mieszanin;

w kompozycji zawierającej również detergentowy środek powierzchniowo czynny, do ułatwiania usuwania tłustych zanieczyszczeń z twardych powierzchni, przy czym kompozycję nakłada się na powierzchnię przed osadzeniem zanieczyszczeń.

W takim zastosowaniu korzystnie przeciwutleniacz nakłada się na powierzchnię w postaci rozcieńczonej cieczy.

Także korzystnie stosuje się kompozycję zawierającą 0,1-10 10% przeciwutleniacza, a zwłaszcza stosuje się przeciwutleniacz wybrany spośród kwasu garbnikowego i jego estrów i soli, a kompozycja ma wartość pH 7 albo poniżej.

Korzystnie kompozycję zawierającą przeciwutleniacz nakłada się za pomocą ściereczki impregnowanej kompozycją.

W aspekcie zastosowania wynalazek obejmuje stosowanie przeciwutleniacza do wytwarzania kompozycji do stosowania w zastrzeganym sposobie usuwania tłustych zanieczyszczeń.

Szczegółowy opis wynalazku

Bez chęci wiązania się szczególną teorią lub wyjaśnieniem, uważamy że przeciwutleniacz pozostawiony na powierzchni w etapie (a), wywiera taki wpływ że następnie brud osadzony na powierzchni w etapie (b) nie twardnieje lub nie polimeryzuje, a przez co pozwala na łatwiejsze jego usuwanie w etapie (c). Dlatego w jednym z wykonań wynalazku według pierwszego aspektu wynalazku obejmuje on tworzenie filmu zawierającego przeciwutleniacz w etapie (a), na przykład przez pozostawienie roztworu lub ciekłej kompozycji zawierającej przeciwutleniacz do wyschnięcia na powierzchni. Sam taki roztwór lub ciekła kompozycja nie muszą mieć czyszczących właściwości, ponieważ zasadniczo czyszczenie realizuje się tylko w etapie (c), po którym korzystnie powtarza się etap (a) dla nałożenia nowego filmu przeciwutleniacza. Jednak w korzystnym wykonaniu wynalazku etap (c) korzystnie realizuje się z wykorzystaniem kompozycji przeznaczonej do czyszczenia twardych powierzchni zawierającej przeciwutleniacz, tak że usuwa się brud i nakłada nowy przeciwutleniacz w tym samym czasie, przez co skutecznie łączy się etap (c) pierwszego procesu według pierwszego aspektu wynalazku z etapem (a) kolejnego procesu zgodnie z tym aspektem wynalazku. Po etapie (c) ewentualnie następuje etap płukania, zazwyczaj za pomocą wody.

Stosowane tutaj określenie „zanieczyszczenie (brud) obejmuje wszelkiego rodzaju plamy i zabrudzenia pochodzenia organicznego i nieorganicznego, widzialne lub niewidzialne dla nieuzbrojonego oka, w tym zabrudzenia z resztek i/lub bakterii lub innych patogenów. Wynalazek jest szczególnie skuteczny do łatwiejszego usuwania tłustych zanieczyszczeń, bardziej dokładnie zastarzałych lub przypieczonych tłustych plam. Zazwyczaj takie tłuste zanieczyszczenia (plamy), często występujące na przykład na powierzchniach kuchenek, zawierają składnik będący tłuszczem/olejem w połączeniu z innymi składnikami, takimi jak resztki jedzenia pochodzenia skrobiowego i/lub białkowego, pył, osady kamienia kotłowego itp.

Zatem w specyficznym aspekcie wynalazek dostarcza sposobu usuwania tłustych zanieczyszczeń z powierzchni, sposobu obejmującego etapy:

(a) traktowania powierzchni przeciwutleniaczem;

(b) pozwalania na osadzenie tłustego brudu; i (c) czyszczenia powierzchni dla usunięcia brudu.

Wynalazek może także dostarczać jednej lub więcej niż jednej innej korzyści, tak jak poprawy właściwości dotykowych powierzchni (na przykład gładkości) podczas i/lub po czyszczeniu, zmniejszenia zapachu zjełczenia i mniejszego ciemnienia brudu przed czyszczeniem, mniejszej korozji powierzchni i mniejszego hałasu przy czyszczeniu. W dalszym aspekcie wynalazek obejmuje stosowanie przeciwutleniacza lub kompozycji zawierającej utleniacz, dla dostarczania jednej lub więcej niż jednej korzyści operacji czyszczenia twardych powierzchni i/lub stosowania przeciwutleniacza do wytwarzania produktów dla dostarczania jednej lub więcej takich i innych korzyści.

Sposoby, zastosowanie, jak też kompozycje i inne produkty zgodne z wynalazkiem są użyteczne do traktowania dowolnych powierzchni występujących w gospodarstwie domowym, w szczególności twardych powierzchni, na przykład w kuchniach i łazienkach, w tym wierzchów kuchenek, wentylatorów wyciągowych, powierzchni roboczych, narzędzi kuchennych, naczyń glinianych, płytek, podłóg,

PL 197 289 B1 wanien, toalet, basenów do mycia, pryszniców, urządzeń do zmywania naczyń, kranów, zlewów, i ogólnie szklanych lub emaliowanych powierzchni. Takie powierzchnie mogą, na przykład składać się z powierzchni malowanych (na przykład malowanego lub lakierowanego drewna), plastików, szkła, ceramiki lub metalu (na przykład stali nierdzewnej lub chromowanej).

Przeciwutleniacz

Jak omówiono w publikacji Ingold K.V. Adv. Chem. Ser. 75, 296-305 (1968) „Inhibition of Autooxidation przeciwutleniacze dzielą się na dwie grupy, pierwotne (lub przerywające łańcuch) przeciwutleniacze reagujące z lipidowymi rodnikami tworząc bardziej trwałe rodniki, oraz wtórne (lub zapobiegające) przeciwutleniacze zmniejszające szybkość inicjowania łańcucha za pomocą różnych mechanizmów. Dalej przeciwutleniacze mogą być klasyfikowane jako syntetyczne lub „naturalne, tj. pochodzące z naturalnych produktów.

Poniżej przedstawiono klasy, podklasy i specyficzne przykłady przeciwutleniaczy, które mogą być stosowane w sposobach, zastosowaniach, wyrobach i kompozycjach zgodnych z wynalazkiem. Stosowane tutaj określenie „przeciwutleniacz w liczbie pojedynczej obejmuje przeciwutleniacz jak też dwa lub więcej niż dwa materiały przeciwutleniające w kombinacji.

A. syntetyczne przeciwutleniacze

Ogólnie biorąc pierwotne przeciwutleniacze dzieli się na akceptory rozrywania łańcucha i donory rozrywania łańcucha.

Akceptory rozrywania łańcucha (czasami nazywane „przeciwutleniaczami zapobiegającymi) obniżają szybkość reakcji utleniania przez rozkład wodoronadtlenków do (nierodnikowych) trwałych końcowych produktów. Przykłady syntetycznych akceptorów rozrywających łańcuch obejmują laurylotiodipropionian, kwas tiodipropionowy i metaliczne ditiokarbaminiany.

Donory rozrywające łańcuch (czasami nazywane „przeciwutleniaczami dostarczającymi wodór lub zmiataczami wolnych rodników) działają przez współzawodniczenie z organicznymi materiałami dostępnymi dla rodników nadtlenowych. Przykłady syntetycznych donorów rozrywających łańcuch są znane w stanie techniki. Przykłady naturalnych donorów rozrywających łańcuch obejmują tokoferole, ubichinol w lipidach, kwas mocznikowy i kwas askorbinowy w surowicy.

Wtórne przeciwutleniacze są podzielone na, między innymi, związki rozkładające nadtlenek, deaktywatory metali i związki gaszące (sigletowy tlen).

Termicznie wywoływana homolityczna dekompozycja (rozkład) nadtlenków i wodoronadtlenków do wolnych rodników zwiększa szybkość utleniania. Związki powodujące dekompozycję działają przez rozpad nierodnikowych ugrupowań i usuwają wodoronadtlenki jako potencjalne inicjatory utleniania. Większość związków powodujących dekompozycję nadtlenku pochodzi z trójwartościowych związków fosforu, takich jak fosforyny i fosfoniany, oraz pochodnych dwuwartościowej siarki.

Mogą być stosowane estry kwasu fosforowego pochodzące z alifatycznych alkoholi i niezablokowanych fenoli (na przykład tris(nonylofenylo)fosforan), oraz związanych fenoli (na przykład tris(2,4-di-tert-butylofenylo)fosforyn, tetrakis(2,4-ditert-butylofenylo)-4,4'-bifenylenodifosfonian i bis(2,4-ditert-butylofenylo) pentaerytritolo)difosforan).

Tiosynergistyczne związki są inną grupą syntetycznych związków powodujących dekompozycję nadtlenku. Są to związki zawierające siarkę stosowane w połączeniu z innymi (pierwotnymi) stabilizatorami dla zwiększenia skuteczności pierwotnych stabilizatorów. Jednym z handlowo dostępnych związków tiosynergistycznych jest dilaurylotiodipropionian.

Związki powodujące deaktywację metali, takie jak rozbudowane przestrzennie fenolowe diaminy i rozbudowane przestrzennie fenolowe estry amidów, kompleksy z jonami metali dla zmiany ich potencjałów redox. Metale o odpowiednich potencjałach utleniająco-redukujących (na przykład Co, Cu, Fe, Mn itp.) zmniejszają długość okresu wywoływania autoutleniania i zwiększają szybkość utleniania. Sekwestranty są związkami, które mogą wiązać i inaktywować jony metali.

Oksyamidy są syntetycznymi związkami powodującymi deaktywację metali, są znane od dawna. Ostatnio handlowo dostępne stały się inne klasy związków chemicznych, a mianowicie hydrazydy (ewentualnie stosowane w połączeniu z rozbudowanymi przestrzennie związkami fenolowymi). Irganox MD 1024 i Naugard XL1 są skuteczne tylko jako stabilizatory, ponieważ już zawierają rozbudowany przestrzennie fenol.

B. naturalne przeciwutleniacze

Związki będące naturalnymi przeciwutleniaczami są szczególnie korzystne. Naturalne związki są szczególnie pożądane przez użytkowników. Szczególnie korzystne są przeciwutleniacze uznawane za bezpieczne do używania na powierzchniach, które mogą mieć kontakt z wytwarzaniem żywności.

PL 197 289 B1

Takie związki mogą wykazywać jeden lub więcej niż jeden z mechanizmów przeciwutleniania z klas lub podklas wcześniej opisanych dla syntetycznych przeciwutleniaczy. Jednak prawdopodobnie większość lub wszystkie z nich są zmiataczami wolnych rodników, tj. pierwotnymi przeciwutleniaczami. Opisano różne źródła naturalnych materiałów wykazujących aktywność przeciwutleniającą, w tym zioła, przyprawy, zboża, kawa i fasola, oleje i nasiona, liście herbaciane i hydrolizaty białek. Związki aktywne wyizolowane z ekstraktów, odpowiadające za wykazywanie przeciwutleniającej aktywności obejmują związki z chemicznych klas: tokoferoli, flawonoidów, fosfolipidów, kwasów organicznych i ich pochodnych, garbników (tanina), melanoidyn, terpenów, steroli, produktów reakcji Maillarda i aminokwasów. W zależności od budowy przeciwutleniacze mogą być związkami rozpuszczalnymi w wodzie lub rozpuszczalnymi w olejach; oba te rodzaje są odpowiednie do stosowania w wynalazku.

Karnozol, kwas karnozowy, rozmanol, kwas rozmarynowy, rozmarychinon i rozmarydifenol są znane jako związki aktywne występujące w liściach rozmarynowych wykazujące aktywność przeciwutleniającą. Ponadto dwa główne fenolowe przeciwutleniające komponenty, kwas galusowy i eugenol pochodzą z goździków. Z ogromnej liczby związków wyizolowanych z ekstraktów z ziół i przypraw, takich jak szałwia, majeranek, oregano i tymianek, niektóre są znane jako mające silne przeciwutleniające właściwości. Inne naturalne przeciwutleniacze obejmują beta-karoten, kofeinę, kwas chinowy i kwas ferulinowy, oraz estry kwasu kofeinowego ze sterolami (sitosterol, kampesterol, gramisterol i cykloartenol). Sterol i estry triterpenowych alkoholi i kwasu kofeinowego nie są odpowiednie. Dalsze związki znane jako wykazujące silną aktywność przeciwutleniającą obejmują kwasy cynamonowy, sinapowy, waniliowy, syringowy i kumaronowy.

Kardanol jest mieszaniną monowodorotlenowych fenoli z występującym w pozycji meta (3-) pierścienia fenylowego łańcuchem 15 atomów węgla. Jest on izolowany jako destylat z cieczy z łupin orzecha nerkowca. Kwas anakardowy (kwas 3-n-pentadecylosalicylowy) jest głównym składnikiem (8085%), a kardanol (3-n-pentadecylofenol) i kardol (3-n-pentadecylorezorcynol) i metylokardanol (2-metylo-5-n-pentadecylorezorcynol) i metylokardanol (2-metylo-5-n-pentadecylo-rezorcynol) występują w mniejszych ilościach. Kardol i kardanol są handlowo dostępne. Oryzanol to grupa estryfikowanych steroli, które poddano reakcji z kwasem ferulinowym (kwas 4-hydroksy-3-metoksycynamonowy) o dużym ciężarze cząsteczkowym i małej lotności. Sezamol, sezaminol i sezamolinowe związki są składnikami oleju sezamowego i mają przeciwutleniające właściwości. Sezamol łatwo ulega utlenieniu do dimeru sezamolu i dalszemu utlenianiu dając dimer sezamolochinonu.

Tokoferole mają silną aktywność przeciwutleniającą. Jak większość naturalnych przeciwutleniaczy działają zmiatając wolne rodniki przez ich fenolową grupę, i tak spowalniają etap propagacji w sekwencji rodnikowego autoutleniania. W pewnych warunkach w olejach tokoferole mogą tworzyć materiały o większych ciężarach cząsteczkowych, na przykład dimery, trimery itp. Tokotrienole są podobną klasą związków o strukturalnej różnicy polegającej na tym, że mają nienasycony łańcuch boczny zamiast nasyconego łańcucha fitylowego. Aktywność przeciwutleniająca tokotrienoli jest mniejsza niż tokoferoli. Oba, tokoferole i tokotrienole są znane jako związki działające synergistycznie z kwasem askorbinowym, cytrynowym, winowym i aminokwasami.

Pewne polifenolowe związki flawonoidowe działają jako pierwotne przeciwutleniacze, związki chelatujące i związki zmiatające anion ponadtlenkowy. Takie związki działają zarówno zgodnie z mechanizmem „rozrywania łańcucha jak i mechanizmem „deaktywowania metalu. Klasa flawonoidów jest podzielona na podgrupy, a główne obejmują flawanole, flawony, izoflawony, antocyjaniny, katechiny, proantocyjanidyny i aurony. Podobne związki obejmują kwasy cynamonowy i ferulinowy oraz ich estry, pewne z nich są prekursorami flawonoidów. Liście herbaciane są bogatym, niedrogim i łatwo dostępnym źródłem flawonoidów (głównie katechin). Po utlenieniu flawonoidy tworzą polimery o skomplikowanych polifenolowych strukturach, same wykazując aktywność przeciwutleniacza.

Lepszym związkiem niż BHA (kwasy beta-hydroksylowe) i alfa-tokoferol jako przeciwutleniacz w opóźnianiu utleniania lipidów, jest galusan epigalokatechiny, który można ekstrahować z herbaty, który działa synergistycznie z kwasem askorbinowym, tokoferolem, kwasem cytrynowym i kwasem winowym. Aktywność przeciwutleniająca flawanoli jest związana głównie z grupą hydroksylową w pozycji 3-, ketonową w pozycji 4- pierścienia pironu i podwójnym wiązaniem w pozycji 2,3. Grupy hydroksylowe występują w pozycjach 3',4' i 5,7 lub 8 także przyczyniają do nadawania właściwości przeciwutleniających.

Rutyna i kwas chlorogenowy także wykazują właściwości przeciwutleniające, mając ugrupowania cukrowe przyłączone do aromatycznego ugrupowania. Związki tego rodzaju są szczególnie interesujące, ponieważ mogą być rozdzielone między fazę wodną i organiczną (lipidową).

PL 197 289 B1

Inną grupą naturalnych przeciwutleniaczy są garbniki (taniny), kwas garbnikowy i podobne związki. Jest to szeroka grupa polifenolowych związków pochodzących z roślin. Garbniki charakteryzują się zdolnością do wytrącania białek.

Budowa przeciwutleniacza

Korzystne dla celów wynalazku przeciwutleniacze to te które zawierają jedną z następujących struktur > = < > = - = <

HO OH HO OH lub ich pochodne, w których w jednej lub obu grupach OH (korzystnie tylko w jednej) atom H został zastąpiony przez grupę organiczną. Organiczną grupą może być grupa -R lub -COR, gdzie R korzystnie oznacza (podstawioną) grupę alkilową, alkenylową, karboksylową lub heterocykliczną. Korzystnie takie struktury stanowią część pierścienia karboksylowego. Wiele naturalnych lub syntetycznych przeciwutleniaczy mieści się w tej kategorii. Dobrze znanymi przykładami są kwas askorbinowy i jego stereoizomery i sole oraz askorbylowe pochodne, takie jak palmitynian askorbylu i inne estry askorbylowe. Dla celów wynalazku określenie „kwas askorbylowy obejmuje także jego stereoizomery.

Jeżeli pierścień karbocykliczny jest pierścieniem benzenowym to podstruktury oznaczają, odpowiednio jednostki 1,2- i 1,4-dihydroksybenzenowe, lub ich pochodne. Odpowiednie przykłady związków o strukturze 1,2-dihydroksybenzenu (i pochodne) to kwas kofeinowy, kwas ferulinowy, kwas rozmarynowy i kwas waniliowy i ich amidy, estry, sole i podobne pochodne, jak też sezamol i jego pochodne. Odpowiednie przykłady związków o strukturze pochodnej 1,4-dihydroksybenzenu to tokoferole i tokotrienole w których część pierścienia benzenowego i jeden z fenolowych tlenów razem tworzą część pierścienia heterocyklicznego.

Specyficzną i bardzo użyteczną podklasą związków o strukturze 1,2-dihydroksybenzenu jest grupa utworzona przez związki 3,4,5-trihydroksybenzoilowe lub ich podstawione pochodne. I tak, kwas galusowy i jego amidy, estry i sole są szczególnie korzystne, tak jak kwas garbnikowy i garbniki (taniny). Kwas garbnikowy i garbniki zawierają wiele jednostek 3,4,5-trihydroksybenzoilowych, w których grupa benzoilowa jednej jednostki tworzy wiązanie estrowe z fenolowym tlenem następnej jednostki.

Kwas garbnikowy jest korzystnym przeciwutleniaczem dla celów wynalazku. Jest on czasami określany jako kwas galotaninowy lub penta (m-digaloilo) glukoza (C76H52O4₆). Jednak handlowo dostępny kwas garbnikowy jest zazwyczaj uzyskiwany z roślin i orzechowych galasów, kory drzew i innych części roślin i takich materiałów, o których wiadomo, że są pochodnymi kwasu galusowego. Określenie „kwas garbnikowy stosowane w tym opisie obejmuje wszystkie takie materiały. Jak już wspomniano ekstrakty herbaciane zawierające garbniki (na przykład jak wykorzystywane w kompozycjach według JP-A-07/228892) mają bardzo małą zawartość kwasu garbnikowego.

Stosowana w zastrzeganym sposobie czyszcząca kompozycja zawiera środek powierzchniowo czynny, więcej niż 0,05%, korzystnie od 0,1% do 10% wagowych przeciwutleniacza wybranego spośród:

a) kwasu garbnikowego, jego estrów i soli;

b) kwasu galusowego, jego amidów, estrów i soli;

c) tokoferoli i tokotrienoli;

d) kwasu askorbinowego, jego soli i askorbylowych pochodnych;

e) mieszaniny a i b;

f) mieszaniny a i c;

g) mieszaniny a i d;

h) mieszaniny b i c;

i) mieszaniny b i d;

j) mieszaniny c i d;

k) mieszaniny a, b i c; a, b i d; a, c i d; b, c i d; oraz a, b, c i d;

ewentualnie w kombinacji z jednym lub więcej niż jednym innym materiałem przeciwutleniającym i wodą. Korzystne typy i ilości środka powierzchniowo czynnego i mieszanek środków powierzchniowo czynnych podano w dalszej części opisu. Minimalna ilość przeciwutleniacza może wynosić 0,01%, 0,05%, 0,1% lub 0,2% wagowych, a maksymalna ilość może wynosić 5%, 2,5%, 1,5% lub 1% wagowy.

PL 197 289 B1

Sposób stosowania przeciwutleniacza

Przeciwutleniacz(-e) może być nakładany na powierzchnię w czystej postaci lub w postaci rozcieńczonej. Korzystnie nakłada się je w ciekłej rozcieńczonej postaci, takiej jak roztwór, emulsja lub zawiesina, albo za pomocą ściereczki impregnowanej przeciwutleniaczem(-ami) lub impregnowanej roztworem, emulsją lub zawiesiną zawierającą przeciwutleniacz(-e). Odpowiednie ciekłe preparaty obejmują roztwory, dyspersje lub emulsje materiału przeciwutleniającego w rozpuszczalniku.

Rozpuszczalnikiem może być organiczny rozpuszczalnik, na przykład etanol lub izopropanol, albo woda, lub mieszanina organicznego rozpuszczalnika i wody, ale korzystnie jest to woda. Ciekłe preparaty, także określane w tym opisie jako „kompozycje, mogą być stosowane tylko do nanoszenia przeciwutleniacza, albo mogą mieć dodatkowe działanie na powierzchnię, takie jak czyszczenie. Kompozycje przeznaczone do czyszczenia twardych powierzchni są dalej opisane bardziej szczegółowo.

Nawet, jeżeli kompozycje są tylko lub głównie przeznaczone do nanoszenia przeciwutleniacza na powierzchnię to mogą zawierać inne komponenty, takie jak emulgatory dla wspomagania dyspergowania przeciwutleniacza w cieczy lub na powierzchni. Takie kompozycje na ogół nie wymagają detergentowego środka powierzchniowo czynnego, zawartość środka powierzchniowo czynnego może być poniżej 0,1% wagowych, lub nawet poniżej 0,05% wagowych lub nawet może wynosić 0. Jednak mogą zawierać sekwestrant jonów metalu jak niżej opisany dla kompozycji przeznaczonej do czyszczenia twardych powierzchni.

Kompozycje muszą być odpowiednie do osadzania materiału przeciwutleniającego na powierzchni. Przeciwutleniacz(-e) może występować w kompozycji w dowolnej odpowiedniej postaci, na przykład jako roztwór lub jako dyspersja. Za wyjątkiem, gdy podano lub gdy to wynika inaczej, kompozycje mogą także być w postaci stałej, do zwilżania podczas stosowania. Jednak w korzystnych wykonaniach i w pewnych aspektach wynalazku jako całości, są one cieczami, bardziej korzystnie wodnymi cieczami. Określenie „ciecz obejmuje roztwory, dyspersje, emulsje, żele, pasty i podobne. Chociaż nie ma ogólnych ograniczeń, co do wartości pH takich cieczy to korzystne jest, aby utrzymywać pH poniżej 12. Jednak pewne przeciwutleniacze, takie jak kwas garbnikowy, mają tendencję do tworzenia ciemno zabarwionych produktów kondensacji przy utrzymywaniu wysokiego pH. Dla takich przeciwutleniaczy wartość pH kompozycji korzystnie utrzymuje się wystarczająco nisko aby zapobiegać występowaniu tego zjawiska, na przykład poniżej 8, bardziej korzystnie wynosi lub jest poniżej 7, 6 lub nawet 5,5.

Na ogół, cały składnik przeciwutleniający w kompozycji może, na przykład stanowić od 0,01% do 10%, korzystnie od 0,05% do 5% wagowych kompozycji. W wielu przypadkach ilość, co najwyżej 1% jest wystarczająca do uzyskania żądanego efektu.

Kompozycję można nakładać za pomocą dowolnych odpowiednich środków. Na przykład, można rozlewać lub natryskiwać na powierzchnię z pojemnika lub aerozolowej puszki albo z dozownika ze spustowym rozpylaczem.

Czyszczące kompozycje

Czyszczące kompozycje przeznaczone do stosowania w wynalazku, poza tym że mają odpowiednią kombinację właściwości opisanych powyżej, mogą zawierać dowolne normalnie stosowane czyszczące składniki.

Korzystnie, czyszcząca kompozycja zawiera co najmniej jeden detergentowy środek powierzchniowo czynny i ewentualnie inne czyszczące komponenty.

Korzystnie czyszcząca kompozycja jest ciekła i ciecze są szczególnie (ale nie wyłącznie) użyteczne do czyszczenia twardych powierzchni. Taka ciekła kompozycja może być w postaci rzadkiej lub lepkiej cieczy lub żelu, albo w postaci piany, musu lub pasty. Szczególnie korzystną cieczą jest ciecz lepka lub ciecz podobna do żelu o lepkości co najmniej 100 mPa.s (centypuazów), korzystnie co najmniej 150 lub nawet 200 mPa-s, mierzone przy szybkości ścinania 21 s¹ (lepkościomierz Brookefield'a, temperatura 20°C), ale korzystnie nie większej niż 5000 mPa-s (centypuazów), bardziej korzystnie co najwyżej 2000. Lepkie ciecze lub żele rozrzedzające się przy mieszaniu zwiększają korzystne sensorycznie wrażenie obecności przeciwutleniacza podczas czyszczenia twardych powierzchni i są szczególnie akceptowane przez użytkowników, a zatem stanowią korzystne wykonanie. Lepkość można uzyskiwać przez wprowadzanie „wewnętrznego układu nadającego strukturę zawierającego jeden lub więcej niż jeden środek powierzchniowo czynny, wodę i (zazwyczaj) elektrolit, dla stworzenia żądanej lub ciekłokrystalicznej fazy w kompozycji. Alternatywnie lub dodatkowo można dodawać zagęszczający polimer, których wiele jest znanych w stanie techniki, na przykład polimery typu polikarboksylanów, takie jak poli(met)akrylany, kwasy polimaleinowe i kopolimery kwasu

PL 197 289 B1 (met)akrylowego i/lub bezwodnika maleinowego z różnymi innymi winylowymi monomerami, lub polisacharydami, takimi jak pochodne celulozy lub roślinne albo mikrobiologiczne żywice, na przykład guma ksantanowa, guma guar i podobne. Szczególnie korzystna jest guma ksantanowa ze względu na jej zdolność do tworzenia estetycznych, klarownych lepkich cieczy.

Pianki i musy są zazwyczaj dostarczane z dozowników, które gazują lub napowietrzają dozowany produkt.

Zatem dla zastrzeganego sposobu odpowiednia jest ciekła kompozycja o pH mniejszym niż 12 i zawierająca przeciwutleniacz, a ta kompozycja ma lepkość co najmniej 100 mPas przy szybkości ścinania 21 s¹, całkowita ilość przeciwutleniacza w kompozycji wynosi co najmniej 0,05% wagowych kompozycji.

Korzystnie takie kompozycje są albo słabo pieniące albo, jeżeli są pieniące lub dozowane w postaci piany to piana łatwo załamuje się, co pozwala unikać trudności z następnym płukaniem lub ścieraniem powierzchni dla usunięcia piany.

Czyli maksymalizuje się ilość przeciwutleniacza pozostawianego na powierzchni.

Środki powierzchniowo czynne

Kompozycja do stosowania w wynalazku może zawierać detergentowe środki powierzchniowo czynne, ogólnie biorąc wybrane z anionowych, niejonowych, amfeterycznych, obojniaczojonowych lub kationowych środków powierzchniowo czynnych. Na ogół kompozycje zawierają co najmniej 0,05%, korzystnie co najmniej 0,1%, 0,2%, 0,5% lub nawet 1% wagowy, ale nie więcej niż 45% zazwyczaj co najwyżej 25%, 15% lub nawet 10% wagowych wszystkich środków powierzchniowo czynnych. Korzystnie kompozycje zawierają co najmniej anionowy i niejonowy środek powierzchniowo czynny, bardziej korzystnie zawierają co najmniej niejonowy środek powierzchniowo czynny.

Odpowiednie syntetyczne (niemydlane) anionowe środki powierzchniowo czynne są rozpuszczalnymi w wodzie organicznymi solami estrów kwasu siarkowego i kwasów sulfonowych mającymi w cząsteczce grupę alkilową zawierającą od 8 do 22 atomów węgla.

Przykładami takich anionowych środków powierzchniowo czynnych są rozpuszczalne w wodzie sole:

- siarczany (pierwszorzędowych) długo łańcuchowych (na przykład o 8-22 atomach węgla) alkoholi (dalej określane jako PAS), zwłaszcza otrzymane przez sulfonowanie tłuszczowych alkoholi wytwarzanych przez redukcję glicerydów łoju lub oleju kokosowego;

- alkilobenzenosulfoniany, takie jak z grupą alkilową zawierającą od 6 do 20 atomów węgla;

- drugorzędowe alkanosulfoniany.

Również odpowiednie są sole:

- alkilogliceryloeterosiarczanów, zwłaszcza etery tłuszczowych alkoholi pochodzących z łoju lub oleju kokosowego;

- siarczany monoglicerydów kwasów tłuszczowych;

- siarczany produktów reakcji jednego mola tłuszczowego alkoholu z od 1 do 6 molami tlenku etylenu;

- sole alkilofenoloetylenoksyeterosiarczanów z od 1 do 8 jednostkami etylenoksylowymi na cząsteczkę, i gdzie grupy alkilowe zawierają od 4 do 14 atomów węgla;

- produkt reakcji kwasów tłuszczowych zestryfikowanych kwasem izetionowym i zneutralizowanych zasadą;

oraz mieszaniny wyżej wymienionych.

Korzystnymi rozpuszczalnymi w wodzie syntetycznymi anionowymi środkami powierzchniowo czynnymi są sole metali alkalicznych (jak sodowe i potasowe) oraz metali ziem alkalicznych (jak wapniowe i magnezowe) alkilobenzenosulfonianów i mieszaniny z olefinosulfonianami i alkilosiarczanami, oraz siarczany monoglicerydów kwasów tłuszczowych. Najbardziej korzystnymi anionowymi środkami powierzchniowo czynnymi są alkiloaromatyczne sulfoniany takie jak alkilobenzenosulfoniany mające 6 do 20 atomów węgla w grupie alkilowej w prostym lub rozgałęzionym łańcuchu, przykładami są sole sodowe alkilobenzenosulfonianów lub alkilo-tolueno-, -ksyleno- lub -fenolosulfonianów, alkilonaftalenosulfonianów, diamylonaftalenosulfonian amonu i dinonylonaftalenosulfonian sodu.

Jeżeli syntetyczny anionowy środek powierzchniowo czynny ma być stosowany to jego ilość w takich kompozycjach zazwyczaj wynosi co najmniej 0,2%, korzystnie co najmniej 0,5%, bardziej korzystnie co najmniej 1,0%, ale co najwyżej 20%, korzystnie co najwyżej 10%, bardziej korzystnie co najwyżej 8%.

PL 197 289 B1

Chociaż w najszerszym sensie mydła nie są wykluczone ze stosowania w niniejszym wynalazku to kompozycje do stosowania w wynalazku są zasadniczo wolne od mydła, na przykład zawierają mniej niż 5%, korzystnie mniej niż 1%, bardziej korzystnie mniej niż 0,1% wagowych mydła, a zwłaszcza są całkowicie wolne od mydła.

Odpowiednie niejonowe środki powierzchniowo czynne można szeroko opisać jako związki wytwarzane przez kondensację grup tlenków alkilenu, które są z natury hydrofilowe z organicznymi hydrofobowymi związkami, które mogą być alifatyczne lub alkiloaromatyczne z natury. Długość hydrofitowego lub polioksyalkilenowego rodnika, który jest przyłączony do dowolnej hydrofobowej grupy można łatwo dostosować tak aby otrzymać rozpuszczalny w wodzie związek o żądanej równowadze między hydrofilowymi i hydrofobowymi elementami. Umożliwia to dobór niejonowych środków powierzchniowo czynnych o odpowiedniej wartości HLB, biorąc pod uwagę obecność w kompozycji organicznego rozpuszczalnika i ewentualnie węglowodorowego współrozpuszczalnika.

Szczególne przykłady obejmują produkty kondensacji alifatycznych alkoholi o 8 do 22 atomach węgla zarówno w prostej jak i rozgałęzionej konfiguracji łańcucha z tlenkiem etylenu, tak jak kondensaty oleju kokosowego z tlenkiem etylenu o 2 do 15 molach tlenku etylenu na mol alkoholu kokosowego; kondensaty alkilofenoli, w których grupy alkilowe mają od 6 do 12 atomów węgla z 5 do 25 molami tlenku etylenu na mol alkilofenolu; kondensaty produktu reakcji etylenodiaminy i tlenku propylenu z tlenkiem etylenu, kondensaty zawierające od 40% do 80% wagowych grup etylenoksylowych o ciężarze cząsteczkowym od 5000 do 11000.

Innymi przykładami są: alkilopoliglukozydy, które są produktami kondesacji długo łańcuchowych alifatycznych alkoholi z sacharydami; tlenki trzeciorzędowych amin o wzorze RRRNO, gdzie jeden R jest grupą alkilową o 8 do 18 atomach węgla a pozostałe podstawniki R, każdy jest grupą alkilową lub hydroksyalkilową o 1 do 3 atomach węgla, na przykład tlenek dimetylododecyloaminy; tlenki trzeciorzędowych fosfin o wzorze RRRPO, gdzie jeden R oznacza grupę alkilową o 8 do 18 atomach węgla a pozostałe podstawniki R, każdy oznacza grupę alkilową lub hydroksyalkilową o 1 do 3 atomach węgla, na przykład tlenek dimetylododecylofosfiny; i dialkilosulfotlenki o wzorze RRSO gdzie jeden R oznacza grupę alkilową o 10 do 18 atomach węgla, a drugi oznacza grupę metylową lub etylową, na przykład metylotetradecylosulfotlenek; alkiloloamidy kwasów tłuszczowych; kondensaty tlenku alkilenu i alkiloloamidów kwasów tłuszczowych i alkilomerkaptany. Szczególnie odpowiednie są etoksylowane alifatyczne alkohole.

Ilość niejonowego środka powierzchniowo czynnego wprowadzanego do czyszczących kompozycji korzystnie wynosi co najmniej 0,1%, bardziej korzystnie co najmniej 0,2%, najbardziej korzystnie co najmniej 0,5% lub nawet 1% wagowy. Maksymalna ilość dogodnie wynosi 15%, korzystnie 10% a najbardziej korzystnie 7%.

Kompozycja może zawierać pewną ilość anionowych i niejonowych środków powierzchniowo czynnych, które są dobrane, biorąc pod uwagę ilość występującego elektrolitu, tak aby dawały ciekłą kompozycję strukturowanego detergentu, tj. kompozycję ulegającą „samo zagęszczaniu. Zatem niezależnie od obecności organicznego rozpuszczalnika, można wytwarzać zagęszczane ciekłe kompozycje przeznaczone do czyszczenia bez potrzeby stosowania jakichkolwiek dodatkowych środków zagęszczających, a niezależnie od tego kompozycje mają długi czas trwałości w szerokim zakresie temperatur.

Stosunek wagowy anionowego środka powierzchniowo czynnego do niejonowego środka powierzchniowo czynnego może zmieniać się, biorąc pod uwagę powyższe rozważania, i będzie zależał od ich natury, ale korzystnie mieści się w zakresie od 1:9 do 9:1, bardziej korzystnie od 1:4 do 4:1. Zgodnie z wykonaniem ilustrującym dowolny aspekt wynalazku, kompozycje mogą zawierać od 0,1% do 7% wagowych przeciwutleniacza(-y), od 0 do 20%, korzystnie od 0,2% do 10% wagowych rozpuszczalnego w wodzie, syntetycznego anionowego siarczanowego lub sulfonianowego środka powierzchniowo czynnego zawierającego rodnik alkilowy mający od 8 do 22 atomów węgla w cząsteczce, i od 0,2 do 7% wagowych etoksylowanego niejonowego środka powierzchniowo czynnego pochodzącego z kondensacji alifatycznego alkoholu o 8 do 22 atomach węgla w cząsteczce z tlenkiem etylenu, takie produkty kondesacji mają 2 do 15 cząsteczek tlenku etylenu na mol alifatycznego alkoholu, a uzupełnienie stanowią inne ewentualne składniki i woda.

Odpowiednie amfeteryczne środki powierzchniowo czynne, które ewentualnie mogą być zastosowane są pochodnymi alifatycznych drugorzędowych i trzeciorzędowych amin zawierających grupę alkilową o 8 do 18 atomach węgla i alifatyczną grupę podstawioną przez grupę nadającą rozpuszczalPL 197 289 B1 ność w wodzie, na przykład 3-dodecyloaminopropionian sodu, 3-dodecyloaminopropanosulfonian sodu i N-2-hydroksydecylo-N-metylotaurynian sodu.

Odpowiednie kationowe środki powierzchniowo czynne, które ewentualnie mogą występować to czwartorzędowe sole amoniowe mające jedną lub dwie alifatyczne grupy o 8 do 18 atomach węgla i dwie lub trzy małe alifatyczne (na przykład metylowe) grupy, na przykład bromek cetylotrimetyloamoniowy.

Odpowiednie obojniaczojonowe środki powierzchniowo czynne, które ewentualnie mogą być stosowane są pochodnymi alifatycznych czwartorzędowych związków amoniowych, sulfiniowych i fosfoniowych mających alifatyczną grupę o 8 do 18 atomach węgla i alifatyczną grupę podstawioną przez grupę nadającą rozpuszczalność w wodzie, na przykład 3-(N,N-dimetylo-N-heksadecyloamonio)-propano-1-sulfonian betainy, 3-(dodecylometylosulfonio)-propano-1-sulfonian betainy i 3-(cetylometylofosfonio)etanosulfonian betainy.

Dalszymi przykładami odpowiednich środków powierzchniowo czynnych są powszechnie stosowane jako środki powierzchniowo czynne związki przedstawione w dobrze znanych podręcznikach „Surface Active Agents tom 1, Schwartz i Perry, Interscience 1949, tom 2 Schwartz, Perry i Berch, Interscience 1958, w ostatniej edycji publikacji „McCutcheon's Emulsifiers and Detergents opublikowanej przez Manufacturing Confectioners Company, albo w publikacji „Tenside-Teschenbuch, H. Stache, 2-gie wydanie, Carl Hauser Verlag, 1981.

Kompozycje według wynalazku mogą zawierać inne składniki pomagające w działaniu czyszczącym. Na przykład, kompozycja może zawierać detergentowe wypełniacze aktywne, takie jak nitrilotrioctany, polikarboksylany, cytryniany, kwasy dikarboksylowe, rozpuszczalne w wodzie fosforany (zwłaszcza orto-, piro- lub polifosforany lub ich mieszaniny), zeolity i ich mieszaniny w ilościach do 25%. Jeżeli występuje wypełniacz to korzystnie stanowi co najmniej 0,1% kompozycji.

Kompozycje mogą zawierać środki ścierające. Jednak na ogół nie są one korzystne, ponieważ środki ścierające mają tendencję do niszczenia lub usuwania błony przeciwutleniacza naniesionej na powierzchni. Niektóre z wymienionych powyżej wypełniaczy mogą dodatkowo działać jako środki ścierające, jeżeli występują w ilości przekraczającej ich rozpuszczalność w wodzie.

Sekwestranty jonów metali, takie jak etylenodiaminoczterooctany, polifosfoniany (typu DEQUEST™)i kwasy (orto-, piro-, poli)fosforowe/fosfoniany (dalej zbiorczo określane jako „fosforan) i szeroka gama wielofunkcjonalnych organicznych kwasów (w szczególności kwas cytrynowy) oraz sole także mogą ewentualnie być wprowadzane do kompozycji pod warunkiem, że będą one kompatybilne z przeciwutleniaczem. Takie sekwestranty są szczególnie użyteczne, gdy są połączone z przeciwutleniaczami mogącymi tworzyć barwne kompleksy z metalami, tak jak w przypadku kwasu garbnikowego, garbników i kwasu galusowego i ich pochodnych. Ilość takich sekwestrantów, jeżeli występują w kompozycji wynosi pomiędzy 0,05% a 5% wagowych kompozycji, korzystnie 0,1% do 1%. Zatem dla celów wynalazku szczególnie korzystne są kombinacje kwasu garbnikowego i/lub kwasu galusowego lub ich pochodnych z kwasem cytrynowym lub fosforanem w ilości 0,1% do 1%, korzystnie 0,15% do 0,5% wagowych. Specyficzne przykłady obejmują kwas garbnikowy + kwas cytrynowy, kwas galusowy + kwas cytrynowy, galusan propylu + kwas cytrynowy, galusan propylu i kwas fosforowy w całkowitej ilości pomiędzy 0,1% a 1% wagowy i w stosunku pomiędzy 1:5 a 5:1.

Dalszymi ewentualnymi składnikami kompozycji są materiały regulujące pienienie, które można wprowadzać do kompozycji mogących mieć tendencje do nadmiernego tworzenia piany podczas stosowania.

Przykładem materiału regulującego pienienie jest mydło. Mydła są solami kwasów tłuszczowych i obejmują mydła metali alkalicznych, tak jak soli sodowych, potasowych i amonowych kwasów tłuszczowych mających od około 8 do około 24 atomów węgla, a korzystnie od około 10 do około 20 atomów węgla. Szczególnie użyteczne są sole sodowe i potasowe oraz mono-, di- i trietanoloaminowe mieszaniny kwasów tłuszczowych pochodzących z oleju kokosowego i oleju z orzechów ziemnych. Gdy mydło jest stosowane, to jego ilość może stanowić co najmniej 0,005%, korzystnie 0,1% do 2% wagowych kompozycji. Stwierdzono, że odpowiednie do tego celu są mydła kwasów tłuszczowych, totoe ja^{k P}ri^fac 7⁹⁰¹®.

Dalszym przykładem materiału regulującego pienienie jest olej silikonowy. Jeżeli węglowodorowy współrozpuszczalnik występuje w wystarczająco dużej ilości to może on sam zapewniać, częściowo lub całkowicie, żądaną przeciwpienną aktywność.

Kompozycje mogą także zawierać, obok składników już wymienionych, różne inne składniki takie jak środki barwiące, bielące, optyczne rozjaśniacze, środki zawieszające brud, enzymy detersyw12

PL 197 289 B1 ne, środki regulujące żelowanie, stabilizatory zamrażania - rozmrażania, bakteriocydy, środki konserwujące (na przykład 1,2-benzizotiazolin-3-on) i hydrotropy. Środki bielące, takie jak podchloryny lub nadtlenek wodoru mogą występować w takim zakresie, w jakim są kompatybilne z przeciwutleniaczem. Na ogół, kompozycje nie zawierają środków wybielających. Ale kompozycja zawierająca środek bielący i kompozycja zawierająca przeciwutleniacz mogą być przechowywane oddzielnie i mieszane w punkcie stosowania dla wytworzenia mieszanej kompozycji środka wybielającego/przeciwutleniacza łączącej korzystne efekty obu. Odpowiednie do tego celu pojemniki, tak zwane pojemniki „dwukomorowe są znane w stanie techniki. Takie pojemniki zawierają dwie (lub więcej) odrębnych komór lub przedziałów, w których ciecze mogą być przechowywane oddzielnie. Ponadto zawierają środki dozujące dla dozowania tych cieczy razem z ich jednoczesnym mieszaniem krótko przed lub podczas dozowania.

Ciekłe (w sensie wyżej zdefiniowanym) kompozycje przeznaczone do czyszczenia twardych powierzchni korzystnie mają wartość pH mniejszą niż 12, bardziej korzystnie mniejszą niż 10 lub nawet 8. Korzystnie kompozycje mają obojętne lub lekko kwaśne pH, tj. wynoszące co najwyżej 7, korzystnie co najwyżej 6, zwłaszcza co najwyżej 5,5 lub nawet 4,5 lub poniżej. Ale korzystne jest, aby kompozycje nie były zbyt kwaśne aby unikać niszczenia wrażliwych na kwas powierzchni; korzystnie pH kompozycji wynosi co najmniej 2, bardziej korzystnie co najmniej 2,5. Najbardziej korzystnie pH mieści się w zakresie od 3 do 4,5.

Użyteczne składniki ewentualne czyszczących kompozycji to organiczne rozpuszczalniki. Korzystne są rozpuszczalniki o rozpuszczalności co najmniej 1% wagowych w wodzie. Odpowiednimi przykładami są C1-C4 alkanole, mono- i dietyleno- i mono- i dipropylenoglikole i ich monoalkilowe etery.

Dozowniki do cieczy

Ciekłe kompozycje mogą być przechowywane i dozowane za pomocą dowolnych odpowiednich środków, ale szczególnie korzystne są dozowniki dozujące spray. Odpowiednie do stosowania są dozowniki z pompką (pompki do sprayu i nie sprayu) i dozowniki do wylewania (butelki itp.).

Dozownik do kompozycji stosowanej w zastrzeganym sposobie obejmuje zbiornik zawierający przeciwutleniacz w ciekłym środowisku lub ciekłą kompozycję o pH mniejszym niż 8 i zawierającą przeciwutleniacz, oraz środki do natryskiwania dla dozowania cieczy w postaci sprayu.

Określenie środek(-ki) do natryskiwania korzystnie oznacza spustowy rozpylacz, ale mogą to być dowolne mechaniczne środki do wstrzykiwania cieczy w postaci sprayu lub aerozolu.

Ściereczki

Ściereczki można impregnować czystym przeciwutleniaczem(-ami) albo za pomocą roztworu/emulsji/dyspersji zawierającej przeciwutleniacz(-e). Materiał można impregnować na sucho, albo korzystnie na mokro (tj. rzadką lub lepką cieczą). Odpowiednie Ściereczki obejmują tkane lub nietkane tkaniny, naturalne lub syntetyczne gąbki lub arkusze gąbczaste, materiały „wyciskane i podobne.

Ściereczki do stosowania w sposobie według wynalazku są impregnowane przeciwutleniaczem lub kompozycją zawierającą przeciwutleniacz, taką jak kompozycje zdefiniowane lub opisane w tym opisie. Korzystnie kompozycja, którą zaimpregnowano ściereczkę także zawiera detergentowy środek powierzchniowo czynny. Ewentualnie i korzystnie kompozycja zawarta „w ściereczce zawiera także organiczny rozpuszczalnik taki jak wyżej opisane.

Kompozycja czyszcząca może być kompozycją do stosowania do automatycznego mycia naczyń, zawierającą przeciwutleniacz. Przeciwutleniacz jest szczególnie odpowiedni do dodawania do kompozycji wspomagającej płukanie, które to kompozycje są dobrze znane w dziedzinie automatycznego mycia naczyń. Ogólnie biorąc, takie kompozycje są wodnymi kompozycjami zawierającymi organiczny kwas, taki jak kwas cytrynowy i/lub zwilżający środek powierzchniowo czynny, w szczególności niejonowy zwilżający środek powierzchniowo czynny. Przeciwutleniacz może być dodawany do kompozycji wspomagającej płukanie w ilości co najmniej 0,05% aż do 20% wagowych, bardziej korzystnie aż do 10%. Naczynia gliniane, sztućce i narzędzia kuchenne, pobrudzone po obróbce środkiem wspomagającym płukanie zawierającym przeciwutleniacz są w następnym etapie automatycznego mycia łatwiejsze do czyszczenia i są czyszczone dokładniej. Przeciwutleniacze mogą także być stosowane w płynach do płukania stanowiących integralną część produktu do mycia naczyń, w którym czyszcząca kompozycja i środek wspomagający płukanie są połączone.

Niniejszy wynalazek zostanie bliżej objaśniony w odniesieniu do poniższych przykładów.

P r z y k ł a d y

W poniższych przykładach wszystkie procenty są procentami wagowymi, jeżeli nie podano inaczej. We wszystkich przykładach woda stanowi uzupełnienie do 100%.

PL 197 289 B1

P r z y k ł a d 1: Kompozycja sprayu kuchennego

Lial 111 10EO /niejonowy/ 2% kwas LAS /anionowy/ 3% kwas garbnikowy (Tanex ALSOK) 0,5% siarczan magnezu 7H2O 0,9%

Radimix, kwasy dikarboksylowe 0,4%

Proxel GXL, środek konserwujący 0,016% środek zapachowy 0,39% kumenosulfonian sodu, hydrotrop 1% eter propylenoglikolo-t-butylowy, rozpuszczalnik 2% wodorotlenek sodu do pH 4,3

P r z y k ł a d 2: Kompozycja sprayu kuchennego

Skład jak w przykładzie 1, ale kwas garbnikowy zastąpiono 0,23% plamitynianu askorbylu plus 0,23% alfa tokoferolu.

Kompozycja kontrolna 1: Skład kompozycji jak w przykładzie 1, ale bez kwasu garbnikowego.

P r z y k ł a d 3: Kompozycja żelowa

2% Lial 11-3EO/niejonowy/

3% Lial 111-10EO/niejonowy/

0,3% kwas garbnikowy (Tanex Alsok)

0,1% kwas cytrynowy

0,10% Dequest 2010 sekwestrant

0,2% Keltrol RD

0,08%Proxel (środek konserwujący) woda do uzupełnienia składu pH dostosowane do 4,3 za pomocą wodorotlenku sodu ^le^pko^ść: ¹³⁰ m^pa.s (c^ps) (²¹s^-1) ³² m^pa.s (c^ps) (¹⁰6s^-1)

Kompozycja kontrolna 2: Skład kompozycji jak w przykładzie 3, ale bez kwasu garbnikowego.

P r z y k ł a d 4: Impregnowane ściereczki

Wytworzono ciekłą kompozycję o poniższym składzie

2,88% alkohol izopropylowy

2,16% digol butylowy

0,134% chlorek benzalkoniowy

0,36% niejonowy środek powierzchniowo czynny C11 10EO

0,3% kwas garbnikowy

0,144% środek zapachowy

0,03% EDTA sodu woda uzupełnienie składu

Kompozycję buforowano do pH 4,3 za pomocą NaOH/kwas cytrynowy.

Ściereczki w postaci nietkanej tkaniny 70% wiskozy/30% poliestru składano w pojemniku na ściereczki i impregnowano przez oblewanie ciekłą kompozycją.

Ocena

Opis podłoża: Do testów czyszczenia używano podłoża z nierdzewnej stali. Były to szczotkowane płytki ze stali nierdzewnej o wymiarach 380 mm x 300 mm (gatunek 304 arkusz BS 1449 Pt2 1983, dostarczone przez firmę Merseyside Metal Services Ltd.). Ten wymiar płytek ma dwie powierzchnie do czyszczenia, jedną po lewej i drugą po prawej stronie płytki. Każdy obszar do czyszczenia miał wymiar 213 mm x 130 mm.

Wstępne czyszczenie niebrudzonych płytek: Płytki wstępnie oczyszczano przed przeprowadzaniem doświadczenia czyszczenia:

• czyszczono handlowo dostępnym ciekłym ścierającym środkiem czyszczącym (środek do czyszczenia Jif Cream) za pomocą zwilżonej tkaniny J i spłukiwano gorącą wodą;

• czyszczono ciekłym detergentem do mycia naczyń (Persil Dishwashing Liquid) za pomocą zwilżonej tkaniny J i spłukiwano gorącą wodą;

• czyszczono szpatem wapiennym za pomocą zwilżonej tkaniny J i spłukiwano gorącą wodą, a na koniec demineralizowaną wodą;

PL 197 289 B1 • po pozostawieniu płytek do odcieknięcia, przecierano je papierowymi ręcznikami, sprawdzając czy usunięto cały naniesiony szpat.

Wstępna obróbka płytek z nierdzewnej stali: Na płytce ze stali nierdzewnej mocowano kartonową oprawę odsłaniającą obie powierzchnie płytki do wstępnej obróbki. Na jeden obszar 215 mm x 150 mm nakładano w przybliżeniu połowę z 1,0 ml testowanej kompozycji za pomocą pipety, kompozycję nakładano wzdłuż linii górnej części 150 mm wstępnie obrobionej powierzchni. Pozostałą część z 1,0 ml próbki kompozycji podobnie nakładano na dolną 150 mm część powierzchni. Z płytki ostrożnie usuwano kartonową oprawę, aby rozetrzeć nałożony prototyp na całej wstępnie obrobionej powierzchni. Zwilżoną ręcznie tkaninę J™ (demineralizowana woda) zwijano wokół 150 mm plastikowej linijki. Stosowano to do nanoszenia 1,0 ml porcji testowanych kompozycji na stalową powierzchnię. Prototyp rozprowadzano przez stosowanie czterech liniowych przecierać po odpowiedniej powierzchni, dwa w dół i dwa w górę, i w każdym przypadku stosowano 4 powtórzenia procesu czyszczenia. Po wstępnej obróbce płytki pozostawiano do wyschnięcia przez 2 godziny przed natryskiwaniem brudu w postaci odwodnionego oleju kastor.

Brudzenie i starzenie wstępnie obrobionych płytek ze stali nierdzewnej: Natryskiwanie brudu w postaci oleju kastor prowadzono w wyciągu laboratoryjnym w standardowych warunkach dla zapewnienia powtarzalności pomiędzy różnymi doświadczeniami. Brudem był odwodniony olej kastor z 0,2% tłuszczowego barwnika czerwień 7B. Ten roztwór przechowywano w lodówce przed użyciem. Przed natryskiwaniem roztwór równoważono do temperatury otoczenia.

Ścianki/blat wyciągu laboratoryjnego i laboratoryjny podnośnik przykrywa się papierowymi ręcznikami. Laboratoryjny podnośnik używa się do podnoszenia płytki na wysokość odpowiednią do natryskiwania. Wysokość laboratoryjnego podnośnika wynosiła 200 mm i był umieszczony centralnie w tylnej części wyciągu laboratoryjnego. Na górze podnośnika laboratoryjnego zaznaczono linię 40 mm od tylnej ścianki wyciągu laboratoryjnego, tę linię stosowano jako linię pozycyjną dla każdej stalowej płytki przed natryskiwaniem. Od linii 40 mm na podnośniku laboratoryjnym naznaczono równoległą linię 270 mm w stosunku do blatu wyciągu laboratoryjnego. Tę linię stosowano do natryskiwania płytek szablonu z pleksiglasu.

Do natryskiwania olejowego brudu na stalowe płytki używano handlowo dostępnego grawitacyjnie napełnianego pistoletu do natryskiwania. Tylna skala tarczowa na napełnianym grawitacyjnie pistolecie była obrócona o 360° zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara od pozycji zamykającej, a boczna skala tarczowa była obrócona 270° zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara od pozycji zamykającej. Napełniany grawitacyjnie pistolet umieszczano na stojącym na podłodze kompresorze powietrza i stosowano ciśnienie 0,17 MPa (1,7 barów, 25 psi) do natryskiwania brudu na stalowe płytki. Statyw dociskający mocowano w wyciągu laboratoryjnym dla mocowania pistoletu, gdy nie był używany. Brud w postaci odwodnionego oleju kastor wlewano do otwartego zbiornika pistoletu do natryskiwania.

Kartonową oprawę przypinano do płytki ze stali nierdzewnej i umieszczano ją centralnie w położeniu poziomym na laboratoryjnym podnośniku wzdłuż linii 40 mm od tylnej części wyciągu laboratoryjnego. Kartonowa oprawa do natryskiwania była prostokątnym kawałkiem kartonu, tego samego kształtu, co płytka ze stali nierdzewnej bez dwóch odciętych obszarów o wymiarach 215 mm x 150 mm, jeden obszar okienka na lewej stronie i jeden obszar okienka na prawej stronie z kartonową granicą rozdzielającą pomiędzy tymi dwoma okienkami. Prowadzono natryskiwanie na szablon z pleksiglasu umieszczony na pierwszym okienku płytki, która ma być natryskiwana, bezpośrednio na linii 270 mm. Ten obszar płytki natryskiwano sumarycznie przez 35 sekund rozpoczynając od góry, a potem zgodnie z linią prowadzenia natryskiwania. Czas potrzebny na natryskiwanie od góry do dołu wynosił w przybliżeniu 9 sekund, zatem ślad prowadzenia natryskiwania jest znaczony 4 razy, za każdym razem natryskiwano obszar 215 mm x 150 mm. Po natryskiwaniu pierwszego obszaru płytki, natryskiwano sąsiadujący obszar dokładnie w taki sam sposób, po ponownym umieszczeniu pleksiglasowego wzorca do natryskiwania na drugim obszarze. Gdy cała płytka zastanie dwukrotnie natryskana wyjmuje się ją z wyciągu laboratoryjnego i ostrożnie usuwa kartonową oprawę używaną do natryskiwania. Płytki po natryskiwaniu ustawia się w stertę bezpośrednio na tacy z pieca, każda płytka ze stali nierdzewnej jest oddzielona za pomocą aluminiowej pierścieniowej przekładki umieszczonej na każdym rogu. Te przekładki umożliwiają utrzymywanie płytek w odległości 10 mm. Gdy wszystkie płytki natryskano to umieszczano je w piecu do starzenia.

Płytki starzono w temperaturze 85°C przez 1,5 godziny. Tak przygotowane płytki nie były czyszczone aż do następnego dnia.

PL 197 289 B1

Wysiłek stosowany do usunięcia brudu z testowanej powierzchni za pomocą celulozowej gąbczastej tkaniny mierzy się aparatem specjalnie skonstruowanym do tego celu, który mierzy wysiłek w jednostkach Ns. Czyszczącą kompozycją, którą stosowano do usuwania brudu była kompozycja kontrolna 2. Zatem zmniejszenie wysiłku przy czyszczeniu może być tylko wynikiem zastosowania przeciwutleniacza w kompozycji do wstępnej obróbki.

Wyniki dla kompozycji o składach podanych w przykładzie 1, przykładzie 2 i kompozycji kontrolnej 1 (odpowiadającej składowi z przykładu 1 minus kwas garbnikowy) przedstawiono poniżej w tabeli I. Wyniki dla kompozycji według przykładu 3 i kompozycji kontrolnej 2 przedstawiono w tabeli II. Podane wyniki stanowią geometryczną średnią z 4 powtórzeń.

T a b e l a I

Obróbka	Średni wysiłek log 10	Średni całkowity wysiłek (Ns)
Bez traktowania ( brak całkowitego czyszczenia w ciągu 2 minut)	3,798	6337
Kompozycja kontrolna 1	3,212	1639
Przykład 1	1,998	109
Przykład 2	2,868	791

T a b e l a II

Obróbka	Średni wysiłek log 10	Średni całkowity wysiłek (Ns)
Bez traktowania	3,713	5171
Kompozycja kontrolna 2	3,177	1507
Przykład 3	1,96	92

Wyniki porównywalne z otrzymanymi w przykładzie 3 otrzymano dla płytek wstępnie traktowanych kompozycjami według przykładu 3, w których 0,5% kwasu garbnikowego zastąpiono:

0,5% kwasu askorbinowego;

0,5% δ-tokoferolu;

0,5% galusanu propylu (pH 5,5 i pH 3,9);

0,5% kwasu garbnikowego (pH 3,9);

0,25% kwasu galusowego (pH 3,9);

0,5% kwasu kofeinowego;

0,5% kwasu ferulinowego;

0,5% kwasu 3,4-hydroksy-dihydrocynamonowego;

0,25% kwasu askorbinowego + 0,25% δ-tokoferolu;

0,25% kwasu askorbinowego + 0,25% α-tokoferolu;

0,5% galusanu epigalokatechiny;

0,5% digalusanu teaflawiny;

0,1% kwasu garbnikowego + 0,4% kwasu cytrynowego;

0,25% kwasu garbnikowego + 0,25%. kwasu cytrynowego;

0,25% kwasu galusowego + 0,25% kwasu cytrynowego;

0,25% galusanu propylu + 0,25% kwasu cytrynowego;

0,25% galusanu propylu + 0,25% kwasu fosforowego;

P r z y k ł a d 5

W tym przykładzie oceniano wpływ stosowania kwasu garbnikowego na ceramiczne naczynia podczas płukania w automatycznym procesie mycia naczyń po kilku cyklach brudzenia/czyszczenia.

Stosowano poniższą procedurę: Ceramiczne naczynia najpierw wstępnie przepłukiwano jednym z niżej opisanych roztworów do płukania i stosowano w opisanym teście. Potem naczynia całkowicie brudzono przez natryskiwanie mieszaniny brudzącej. Mieszaninę barwnika stosowaną do brudzenia naczyń przygotowywano przez rozpuszczanie 1% wagowego skrobi ziemniaczanej (z firmy Honig) i 5% wagowych Roux Blanc (z firmy Nestle Foodservices) w 94% wagowych dejonizowanej wody.

PL 197 289 B1

Następnie tak przygotowane zabrudzone naczynia suszono przez około 2-3 minuty w temperaturze podwyższonej z 25 do 75°C. Potem zabrudzone naczynia czyszczono (w czasie 2 minuty) i płukano (przez około 10 sekund) w wielo zbiornikowej maszynie mającej strefę myjącą i strefę płuczącą.

W strefie myjącej stosowano standardowy alkaliczny roztwór czyszczący, ten roztwór zawierał dejonizowaną wodę i środek czyszczący dozowany w stężeniu 1,5 g/l wody. Stosowany środek czyszczący zawierał 8% wagowych NTA, (kwas nitrylotrioctowy), 37% wagowych KOH, 2% wagowych kwasu glukonowego i 53% demineralizowanej wody.

Przeprowadzano trzy różne doświadczenia. We wszystkich trzech doświadczeniach w strefie płuczącej stosowano standardowy środek pomocniczy do płukania (zawierający 10% zwilżających niejonowych środków i 10% niejonowych środków przeciwpiennych) w stężeniu 0,5 g/l wody.

Ponadto w doświadczeniu 2 i 3 stosowano dodatkowe płukanie, ten produkt do płukania zawierał kwas garbnikowy, a w doświadczeniu 3 także kwas cytrynowy. Produkt do płukania, który natryskiwano na naczynia razem ze standardowym środkiem pomocniczym do płukania, także stosowano w stężeniu 0,5 g/l płuczącego roztworu.

Kompozycje stosowane w tych dodatkowych produktach do płukania w trzech doświadczeniach miały poniższy skład (ilości podane w % wagowych):

Doświadczenie	I	II	III
kwas garbnikowy	-	20	20
kwas cytrynowy	-	0	10
woda	-	80	70

Po obróbce ceramicznych naczyń wyżej opisanymi roztworami czyszczącym i płuczącym, naczynia ponownie brudzono.

Mierzono wpływ stosowania kwasu garbnikowego w kombinacji z kwasem cytrynowym w roztworze do płukania na skrobię pozostawioną na obrobionych (traktowanych) naczyniach i oceniano po 2, 5 i 10 cyklach brudzenie/mycie. Ilość skrobi pozostawionej na naczyniach po cyklach brudzenie/mycie oceniano stosując jodynę do wizualizacji resztek skrobi.

Wyniki w sensie czystości po 2, 5 i 10 cyklach mycia przedstawiono poniżej.

Uzyskany efekt (czystość w %)	po 2 cyklach	po 5 cyklach	po 10 cyklach
Doświadczenie I (odnośnik bez kwasu garbnikowego)	41	20	9

Doświadczenie II (0,1 g/l kwasu garbnikowego w roztworze do płukania)	36	36	49
Doświadczenie III (0,1 g/l kwasu garbnikowego + 0,05 g/l kwasu cytrynowego w roztworze do płukania)	76	75	86

Oceniając te wyniki można wywnioskować, że w dużym stopniu można zapobiec pozostawaniu znacznych ilości skrobi dzięki stosowaniu środków do czyszczenia naczyń przez stosowanie małych ilości kwasu garbnikowego w roztworze do płukania. Temu narastaniu skrobi zapobiega się w jeszcze większym stopniu, gdy w roztworze do płukania występuje także kwas cytrynowy. Te wyniki pokazują, że kwas cytrynowy wzmacnia efekt zapobiegania brudzeniu wywoływany przez obecność kwasu garbnikowego.

Claims (9)

1. Sposóbusuwania tłustychzanieczyszczeńz twardych powierzchni, z znmieenntym, że obejmuje kolejno etnpc:

a) traktowania powierzchni detergentowy środek powierzchniowo zccnnc i 0,1-10% praeziwutleninzan, prac zcym tm praeziwutleninza wybiern zię spośród:

(i) kwnzu gnrenikowego, jego eztrbw i zoli, (ii) kwnzu nzkoreinowego, jego zoli i nzkoreclowczn poznodiczn, orna (iii) izh miezcnnin;

e) yoouzczcnnin do oznycenin cnniezcczczceń; i z) zcczczcenin oowiercznni dln uzunięzin cnniezcczczceń.

2. Ppozbe według anztra. 1, znamienny tym, że orceziwutleninzc ^kładn zię in oowiercznnię w ooztnzi roazieńzaonej ziezac.

3. ερί^ό we^e^^u zaszi. ł albo 2, zznmieenn t^t^, że kompooacja ma wattoSś pH 7 albo poNeej.

4. Sposóbwaełus zanz^tz. ł albe2 albe3, z znmieenntym. że komaooację zawierajączprzaez wutleninza okłada zię an pomozą śzierezaki imoregnownnej komooaczją.

5. Zastosowanie przeciwutleniacza obeemującego ugrupowanie 3,4,5--tihydroksy-benzoiiowe wcernnego zpośrbd:

(i) kwnzu gnrenikowego, jego eztrbw i zoli, (ii) kwnzu nzkoreinowego, jego zoli i nzkoreclowczn poznodnczn, orna (iii) izn miezannin;

w kompoaczji anwiernjązej rówNee detergentowc środek powieraznniowo zacnnc, do ułntwinnin uzuwmin tłuztyzn anniezaczazaeń a twnrdczn powieraznni, prac zacm kompoaczję iwOMa zię m powiercznnię praed ozndaeniem anniezaczazaeń.

6. Zastosówanie waełus zaski. 5, zznmieenn tym, że przaeiwutlecianz rrnkłand się ni powieraznnię w poztnzi roazieńzaonej ziezac.

7. Zastosówasiewaerus zastrz.5 albe 6, zznmieenntym. że stosójęsiękomapoację zawierat jązą 0,1-10% praeziwutleninzan.

8. Zastosówasie waełus zante 7, zznmieenn tt/m, że stosóję sżę przaeiwatlecianz waCrzsn zpośrbd kwnzu gnreniOowego i jego eztrbw i zoli, n kompoaczjn mn wartość pH 7 nleo ponieej.

9. Zastosówasie waełus zaski. 5, zznmieenn tiyn, że komapoację z^r^^^ez^^^c^ćt przaeiwatleninza ^kładn zię an pomozą śzierezaki impregnowsnej kompoaczją.