PL183125B1 - Zamek do drzwi - Google Patents

Abstract

1 .Zamek do drzwi z umieszczonym w obudowie ryglem, przemieszczanym za pomoca polaczonego z orzechem tylnicy lub cylindrem zamykajacym czlonu nastawczego w polozenie otwarte i polozenie zamkniete, przy czym orzech tylnicy lub znajdujacy sie w obudowie odcinek przylegania cylindra zamykajacego ma co najmniej dwie plaskie, prostopadle do dna obudowy, powierzchnie przylegania, znamien- ny tym, ze jedna powierzchnia (4a) przylegania w polozeniu otwartym, zas druga powierzchnia (4b) przylegania orzecha tylnicy (4) wzglednie odcinka przylegania (4') w polozeniu za- mknietym, sa umieszczone równolegle do krót- kiej scianki bocznej ( 2.1 ) obudowy ( 2) zamka (1 ), przy czym obydwie powierzchnie (4a, 4b) przylegania w polozeniu otwartym i polozeniu zamknietym przylegaja naprzemiennie plasko do wspartej sprezyscie na wewnetrznej po- wierzchni krótkiej scianki bocznej (2.1) obu- dowy (2), przeciwpowierzchni ( 6. 2) przylega- nia zastawki (6). Fig 2 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zamek do drzwi z umieszczonym w obudowie ryglem, przemieszczanym za pomocą połączonego z orzechem tylnicy lub cylindrem zamykającym członu nastawczego w położenie otwarte i położenia zamknięte, przy czym orzech tylnicy względnie znajdujący się w obudowie odcinek przylegania cylindra zamykającego ma co najmniej dwie płaskie, prostopadłe do dna obudowy, powierzchnie przylegania.

Tego typu zamek do drzwi jest zaproponowany w amerykańskim zgłoszeniu patentowym nr US-A 2 616 738. Na połączonym z członem nastawczym, obrotowym odcinku, za pomocą którego uruchamiany jest umieszczony w obudowie rygiel, ukształtowane są dwie, biegnące równolegle do siebie, płaskie powierzchnie, tworzące powierzchnie przylegania,

183 125 prostopadłe do dna obudowy. Zamek do drzwi o podobnie ukształtowanych, płaskich bokach na połączonym z członem nastawczym odcinku jest przedstawiony również we francuskim zgłoszeniu patentowym nr FR-A 1 111 402. Płaskie odcinki przylegają w położeniu obrotowym do przeciwpowierzchni przylegania sprężystych elementów, w związku z czym to położenie obrotowe może być jednoznacznie określone.

Inny zamek do drzwi jest przedstawiony w niemieckim zgłoszeniu patentowym nr DE 43 22 877 Cl. Na ryglu umieszczone są tutaj wybrania zatrzaskowe, które współpracują ze sprężystymi zatrzaskami, wyznaczając zamknięte położenie rygla. W tego typu rozwiązaniu, podczas procesu zamykania, przy zmianie pomiędzy położeniem zamkniętym i położeniem otwartym lub odwrotnie, przejście w drugie położenie nie jest wyraźnie sygnalizowane osobie uruchamiającej.

Celem wynalazku jest opracowanie zamku do drzwi opisanego na wstępie rodzaju, w którym zmiana pomiędzy położeniem zamkniętym i położeniem otwartym jest lepiej sygnalizowana osobie obsługującej i w którym położenie otwarte i położenie zamknięte sąjednoznacznie określone.

Zamek do drzwi z umieszczonym w obudowie ryglem, przemieszczanym za pomocą połączonego z orzechem tylnicy lub cylindrem zamykającym członu nastawczego w położenie otwarte i położenie zamknięte, charakteryzuje się według wynalazku tym, że jedna powierzchnia przylegania w położeniu otwartym, zaś druga powierzchnia przylegania orzecha tylnicy względnie odcinka przylegania w położeniu zamkniętym, są umieszczone równolegle do krótkiej ścianki bocznej obudowy zamka, przy czym obydwie powierzchnie przylegania w położeniu otwartym i położeniu zamkniętym przylegają naprzemiennie płasko do wspartej sprężyście na wewnętrznej powierzchni krótkiej ścianki bocznej obudowy, przeciwpowierzchni przylegania zastawki.

Korzystnie, jedna i druga powierzchnia przylegania są ustawione prostopadle względem siebie i przechodzą w siebie wzajemnie poprzez zaokrągloną krawędź a zastawka ma kształt litery U i jest z tworzywa sztucznego, przy czym jej przeciwpowierzchnia przylegania jest umieszczona na żebrze litery U zastawki, zaś ramiona litery U mają postać równoległych względem długich ścianek bocznych obudowy, sprężystych ramion, wspartych swoimi wolnymi końcami na krótkiej ściance bocznej i uwypuklonych w kierunku pokrywy obudowy.

Korzystnie, długie ścianki boczne obudowy stanowią prowadnice dla sprężystych ramion a dolna powierzchnia pokrywy obudowy stanowi prowadnicę dla żebra w kształcie litery U jak również dołączonych do nich odcinków sprężystych ramion.

Korzystnie, orzech tylnicy względnie odcinek przylegania ma zarys zewnętrzny w kształcie kwadratu o zaokrąglonych krawędziach i na czterech bokach ma powierzchnie przylegania, a zastawka jest przesuwna w obudowie i ma punkt podparcia w przestawionym położeniu na drugim krótkim boku. Zastawka może spoczywać swą dolną powierzchnią na górnej powierzehni rygla.

Korzystnie, obszar powierzchni przylegania orzecha tylnicy względnie odcinka przylegania jest usytuowany pomiędzy dolną powierzchnią pokrywy obudowy i członem nastawczym, który ma postać zabieraka, przy czym zwłaszcza krzywka sterująca rygla ma wgłębienie dla zabieraka w położeniu zamkniętym, w którym jest on podparty, przeciwnie do kierunku cofania rygla.

Według wynalazku zatem jedna powierzchnia przylegania w położeniu otwartym, zaś druga powierzchnia w położeniu zamkniętym, są ustawione równolegle do krótkiej ścianki bocznej obudowy, oraz obydwie powierzchnie przylegania w położeniu otwartym i położeniu zamkniętym przylegają płasko naprzemiennie do wspartej sprężyście na wewnętrznej powierzchni krótkiej ścianki bocznej, przeciwpowierzchni przylegania zastawki. Dzięki współdziałaniu jednej, odpowiadającej położeniu otwartemu, powierzchni przylegania oraz drugiej, odpowiadającej położeniu zamkniętemu, powierzchni przylegania z przeciwpowierzchnią przylegania zastawki, wspartej na ściance bocznej, wyznaczono po pierwsze jednoznacznie każde z położeń rygla. Po drugie zastawka jest przy przechodzeniu między obydwoma położeniami coraz bardziej ściskana, przeciwnie do działania siły sprężystości, zaś po przejściu

183 125 przez maksimum osiągane jest nowe położenie, wspomagane siłą sprężystości. W ten sposób powstaje wyraźne poczucie zablokowania.

Jednoznaczny proces blokowania jest osiągany korzystnie wówczas, gdy jedna i druga powierzchnia przylegania są ustawione prostopadle względem siebie i poprzez zaokrągloną krawędź przechodzą w siebie wzajemnie, oraz że odpowiednia powierzchnia przylegania i przeciwpowierzchnia przylegania przylegają płasko do siebie w położeniu otwartym i położeniu zamkniętym. Zaokrąglona krawędź ślizga się przy tym gładko wzdłuż przeciwpowierzchni przylegania zastawki, wskutek czego proces blokowania lub zwalniania przebiega bez przeszkód.

Korzystny przebieg procesu blokowania i zwalniania, osiąga się wówczas, gdy zastawka jest z tworzywa sztucznego i ma kształt litery U. Upraszcza to wewnętrzną konstrukcję obudowy zamka, ponieważ przykładowo nie są potrzebne oddzielne elementy sprężyste. Jednocześnie zapewnione jest jednoznaczne prowadzenie zastawki, przy czym końce sprężystych ramion albo ślizgają się od wewnątrz wzdłuż krótkiej ścianki bocznej w kierunku dna, albo są wsparte od początku na krawędzi pomiędzy krótką ścianką boczną i dnem, zaś działanie sprężyste osiągane jest wyłącznie wskutek naprężenia uwypuklonych bocznych ramion. Dla dobrego prowadzenia korzystne jest przy tym, jeżeli sprężyste ramiona są prowadzone na długich ściankach bocznych, zaś żebro litery U oraz co najmniej połączone z nim odcinki sprężystych ramion są prowadzone na dolnej powierzchni pokrywy obudowy.

Jeżeli orzech tylnicy względnie odcinek przylegania ma zarys zewnętrzny w kształcie zbliżonym do kwadratu o zaokrąglonych krawędziach, to z czterech stron powstają powierzchnie przylegania, zaś zastawka jest przesuwna w obudowie, w związku z czym jest wsparta na drugiej krótkiej ściance bocznej. Dzięki temu orzech tylnicy, względnie odcinek przylegania można przesuwać podobnie łatwo, jak zastawkę, co pozwala bez problemu stosować zamek w położeniu prawo- i lewostronnym.

Z uwagi na prostotę konstrukcji zaleca się aby obszar powierzchni przylegania orzecha tylnicy względnie odcinka przylegania był usytuowany pomiędzy dolną powierzchnią pokrywy obudowy i członem nastawczym w postaci zabieraka.

Wspomagane przez zastawkę utrzymywanie położenia zamkniętego jest jeszcze bardziej skuteczne, gdy współpracujący z krzywką sterującą rygla człon nastawczy w położeniu zamkniętym jest wprowadzony w ukształtowane w krzywce sterującej wgłębienie, przy czym człon nastawczy jest wsparty we wgłębieniu, zapobiegając cofnięciu rygla. Taka konstrukcja sprawia, że rygiel nie może zostać wciśnięty od zewnątrz.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia zamek do drzwi w przekroju w widoku z boku, fig. 2 - zamek do drzwi z fig. 1 w widoku z góry, przy zdjętej pokrywie obudowy, fig. 3 - obudowę z fig. 2 w przekroju, fig. 4 - fragment obudowy ukazanej na fig. 2, z uwidocznionym członem nastawczym, współpracującym z ryglem, fig. 5A i 5B - zamek do drzwi, w którym orzech tylnicy jest ukazany w dwóch różnych położeniach, fig. 6 - zamek do drzwi w innym przykładzie wykonania, przy czym cylinder zamykający jest przedstawiony w przekroju, fig. 7 - zamek do drzwi z fig. 6 w widoku z góry i częściowym przekroju, fig. 8A i 8B - zamek do drzwi z przestawieniem z lewej strony w prawą, fig. 9 - zamek do drzwi z fig. 7 z ryglem, znajdującym się w położeniu zamkniętym, zaś fig. 10A do 10C - zamek do drzwi w innych widokach, z oznaczeniami dla zastosowania prawo- i lewostronnego.

Na fig. 1 do 3 ukazany jest pierwszy przykład wykonania zamka 1 do drzwi w przekroju, w tym na fig. 1 - w przekroju bocznym wzdłużnym, na fig. 2 - w widoku z góry przy zdjętej pokrywie 2.3 obudowy, przy czym na fig. 2 naniesione są linie przekroju, zaś na fig. 3 w przekroju poprzecznym.

Obudowa 2 ma górną i dolną krótką ściankę boczną 2.1, dno 2.2 oraz prawą i lewą długą ściankę boczną 2.5. Do zamocowania na płycie drzwiowej służy skrzydełko 2.4. Ukazany w położeniu zamkniętym rygiel 3 (porównaj fig. 4) ma krzywkę sterującą 3.1, w którą wchodzi człon nastawczy w postaci zabieraka 4.1. Zabierak 4.1 jest umieszczony na orzechu tylnicy 4 i przy obrocie orzecha tylnicy 4 wychyla rygiel 3 w położenie zamknięte, w którym rygiel 3, jak widać na fig. 4, jest częściowo wysunięty z obudowy 2 zamka 1. W celu obrócenia

183 125 orzecha tylnicy 4 w otwór 4.2 o czworokątnym zarysie wewnętrznym wkłada się element uruchamiający. Zbyt dalekiemu przekręceniu zapobiega, ukazany na fig. 4, ogranicznik 4.9, współpracujący z połączonym na stałe z obudową, przeciwogranicznikiem 2.21.

W położeniu zamkniętym zabierak 4.1 jest przystawiony swym zewnętrznym, zaokrąglonym końcem do rygla, zapobiegając jego cofnięciu, i wchodzi we wgłębienie 3.11 krzywki sterującej 3.1, jak widać na fig. 4. Wgłębienie 3.11 zapobiega skutecznie cofnięciu rygla 3 z położenia zamkniętego. Rygiel 3 jest wsparty na pokrywie 2.3 obudowy po pierwsze poprzez orzech tylnicy 4, po drugie zaś za pomocą umieszczonego na ryglu 3 żebra, poprzez występ 2:31.

Orzech tylnicy 4 ma równoległy do pokrywy 2.3 odcinek, zaś w widoku z góry jego zarys zewnętrzny ma kształt zbliżony do kwadratu o zaokrąglonych krawędziach, jak widać na przykład na fig. 2. Prostopadle do dna 2.2 względnie pokrywy 2.3 obudowy usytuowane są powierzchnie 4a i 4b przylegania. Powierzchnia 4a przylegania współpracuje w położeniu otwartym z przeciwpowierzchnią 6.2 przylegania zastawki 6, natomiast powierzchnia 4b przylegania współpracuje w położeniu zamkniętym z przeciwpowierzchnią 6.2 przylegania, przy czym odpowiednia powierzchnia 4a lub 4b w położeniu otwartym lub w położeniu zamkniętym przylega płasko do przeciwpowierzchni 6.2 przylegania. Określa to jednoznacznie położenie otwarte względnie położenie zamknięte. Zastawka 6 ma kształt litery U, przy czym żebro 6.3 litery U ma od zewnątrz przeciwpowierzchnię 6.2 przylegania. Ramiona zastawki, wykonanej z tworzywa sztucznego lub sprężystego metalu, mają postać sprężystych ramion 6.1, rozciągających się równolegle wzdłuż długich ścianek bocznych 2.5 i wspartych wolnymi końcami na zwróconej ku nim, krótkiej ściance bocznej 2.1. Sprężyste ramiona 6.1 są przy tym wygięte w dół do wnętrza obudowy, w kierunku jej dna, w związku z czym są uwypuklone w kierunku pokrywy, jak widać na przykład na fig. 1. Wsparcie może zachodzić albo na płaskim obszarze wewnętrznej powierzchni krótkiej ścianki bocznej 2.1, albo od początku wewnętrznej krawędzi pomiędzy krótką ścianką boczną 2.1 i dnem 2.2 obudowy. Od góry zastawka 6 jest wsparta, zwłaszcza płaskim żebrem litery U, na dolnej powierzchni pokrywy 2.3 obudowy, natomiast od spodu na zwróconej ku pokrywie 2.3 obudowy, górnej powierzchni rygla 3. Takie ukształtowanie i usytuowanie, zastawki 6 zapewnia, przy prostej konstrukcji, jednoznaczne prowadzenie wewnątrz obudowy, gdy wskutek obrotu orzecha tylnicy 4 jest ona wychylana swym żebrem litery U w kierunku przyporządkowanej jej, bocznej ścianki 2.1.

Przy obrocie orzecha tylnicy 4 sprężyste ramiona 6.1 są coraz bardziej naprężane aż do chwili, gdy zaokrąglona krawędź pomiędzy powierzchniami 4a i 4b przylegania oprze się na przeciwpowierzchni 6.2 przylegania i nastąpi maksymalne wychylenie. Następnie przeciwpowierzchnia 6.2 przylegania ślizga się po zaokrąglonej krawędzi pomiędzy powierzchniami 4a i 4b przylegania, przy czym zastawka cofa się pod działaniem sprężyny, a orzech tylnicy przekręca się praktycznie samoczynnie dalej do chwili, gdy rygiel znajdzie się w drugim położeniu. Określa to jednoznacznie proces zamykania i otwierania, zaś rygiel 3 jest utrzymywany jednoznacznie w położeniu otwartym względnie w położeniu zamkniętym.

Na fig. 5A do 7 ukazany jest następny przykład wykonania, przy czym do uruchamiania członu nastawczego służy cylinder zamykający 8. Pomiędzy członem nastawczym i dolną powierzchnią pokrywy 2.3 obudowy, na wchodzącym do wnętrza obudowy odcinku cylindra zamykającego 8, znajduje się odcinek przylegania 4' z odpowiednimi powierzchniami 4a i 4b przylegania, jak to opisano powyżej. Odcinek przylegania 4' jest połączony na stałe z cylindrem zamykającym 8 za pomocą nitów lub śrub, lub w inny sposób. Również tutaj powierzchnie 4a i 4b współpracują z przeciwpowierzchnią 6.2 przylegania zastawki 6, ukształtowanej podobnie jak w poprzednim przykładzie wykonania. Odcinek przylegania 4' ma również kwadratowy zarys zewnętrzny o zaokrąglonych krawędziach, co daje korzyści wymienione w odniesieniu do poprzedniego przykładu wykonania.

Ponadto w tym przykładzie wykonania z cylindrem zamykającym 8 istnieje możliwość przestawiania na prawo- i lewostronne zastosowanie z dwiema różnymi wkładkami, zaopatrzonymi w oznaczenia R, L i służącymi jednocześnie jako ogranicznik.

183 125

Na fig. 8A i 8B przedstawione jest lewe i prawe ustawienie, widoczne przez wycięcie w pokrywie 2.3 obudowy. Podobnie na fig. 9 do 10C ukazane są możliwości prawo- i lewostronnego ustawienia, przy czym osadzony obrotowo w pokrywie obudowy orzech tylnicy 4 ma w jednym narożu otworu 4.2 w postaci wewnętrznego czworokąta, oznaczenie ustawienia. Pod względem współdziałania zastawki 6 z orzechem tylnicy 4 ten zamek do drzwi jest ukształtowany analogicznie, jak poprzednie przykłady wykonana.

O

Fig.4

183 125

183 125

R		R
©		©
R n; l		R EE=i L
Ί		1

Fig.BA Fig.BB

183 125

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims (8)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Zamek do drzwi z umieszczonym w obudowie ryglem, przemieszczanym za pomocą połączonego z orzechem tylnicy lub cylindrem zamykającym członu nastawczego w położenie otwarte i położenie zamknięte, przy czym orzech tylnicy lub znajdujący się w obudowie odcinek przylegania cylindra zamykającego ma co najmniej dwie płaskie, prostopadłe do dna obudowy, powierzchnie przylegania, znamienny tym, że jedna powierzchnia (4a) przylegania w położeniu otwartym, zaś druga powierzchnia (4b) przylegania orzecha tylnicy (4) względnie odcinka przylegania (4') w położeniu zamkniętym, są umieszczone równolegle do krótkiej ścianki bocznej (2.1) obudowy (2) zamka (1), przy czym obydwie powierzchnie (4a, 4b) przylegania w położeniu otwartym i położeniu zamkniętym przylegają naprzemiennie płasko do wspartej sprężyście na wewnętrznej powierzchni krótkiej ścianki bocznej (2.1) obudowy (2), przeciwpowierzchni (6.2) przylegania zastawki (6).
2. 2. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że jedna i druga powierzchnia (4a, 4b) przylegania są ustawione prostopadle względem siebie i przechodzą w siebie wzajemnie poprzez zaokrągloną krawędź.
3. 3. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że zastawka (6) ma kształt litery U i jest z tworzywa sztucznego, przy czym przeciwpowierzchnia (6.2) przylegania jest umieszczona na żebrze litery U zastawki (6) a ramiona litery U mają postać równoległych względem długich ścianek bocznych (2.5) obudowy (2), sprężystych ramion (6.1), wspartych swoimi wolnymi końcami na krótkiej ściance bocznej (2.1) i uwypuklonych w kierunku pokrywy (2.3) obudowy (2).
4. 4. Zamek według zastrz. 3, znamienny tym, że długie ścianki boczne (2.5) stanowią prowadnice dla sprężystych ramion (6.1) a dolna powierzchnia pokrywy (23) obudowy stanowi prowadnicę dla żebra (6.3) w kształcie litery U jak również dołączonych do nich odcinków sprężystych ramion (6.1).
5. 5. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że orzech tylnicy (4) względnie odcinek przylegania (4') ma zarys zewnętrzny w kształcie kwadratu o zaokrąglonych krawędziach i na czterech bokach ma powierzchnie (4a, 4b) przylegania, a zastawka (6) jest przesuwna w obudowie (2), i ma punkt podparcia w przestawionym położeniu na drugim krótkim boku.
6. 6. Zamek według zastrz. 5, znamienny tym, że zastawka (6) spoczywa swą dolną powierzchnią na górnej powierzchni rygla (3).
7. 7. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że obszar powierzchni (4a, 4b) przylegania orzecha tylnicy (4) względnie odcinka przylegania (4') jest usytuowany pomiędzy dolną powierzchnią pokrywy (2.3) obudowy (2) i członem nastawczym, który ma postać zabieraka (4.1).
8. 8. Zamek według zastrz. 7, znamienny tym, że krzywka sterująca (3.1) rygla (3) ma wgłębienie (3.11) dla zabieraka (4.1) w położeniu zamkniętym, w którym jest on podparty, przeciwnie do kierunku cofania rygla (3).