PL177656B1

PL177656B1 - Sposób katalitycznego oczyszczania spalin samochodowych z ulepszonym zatrzymywaniem węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno

Info

Publication number: PL177656B1
Application number: PL93300013A
Authority: PL
Inventors: Dieter Lindner; Egbert Lox; Bernd Engler; Klaus Ostgathe
Original assignee: Degussa
Priority date: 1992-08-10
Filing date: 1993-08-09
Publication date: 1999-12-31
Also published as: TW322428B; EP0582971B1; FI933511A0; MX9304814A; CN1084611A; FI933511A; ZA935775B; TR27986A; CA2103647A1; CZ151793A3; NO932831D0; PL300013A1; ATE160295T1; UA27233C2; AU4453793A; HU9302303D0; AR247829A1; KR940003601A; DE4226394A1; CZ288953B6

Abstract

1. Sposób katalitycznego oczyszczania spalin samochodowych z ulepszonym za- trzymywaniem weglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, w którym strumien spalin prowadzi sie przez katalizator trój drozny, przed którym umieszcza sie adsorber weglowodorów, których pojemnosc cieplna wlasciwa jest odniesiona do objetosci, zna- mienny tym, ze stosuje sie katalizator trój drozny o pojemnosci cieplnej wlasciwej majacej wartosc pomiedzy 0,29 J/Kcm3 i 0,57 J/Kcm3 i adsorber weglowodorów o po- jemnosci cieplnej wlasciwej zwiekszonej w stosunku do pojemnosci cieplnej wlasciwej katalizatora ze wspólczynnikiem 1,1 do 3,0. PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób katalitycznego oczyszczania spalin samochodowych, z ulepszonym zatrzymywaniem węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, z zastosowaniem znanego katalizatora trój drożnego, oraz umieszczonego przed nim, w strumieniu spalin, adsorbera węglowodorów, który po rozruchu na zimno, adsorbuje zawarte w spalinach węglowodory tak długo aż trójdrożny katalizator osiągnie w pełni swoją temperaturę roboczą i pełną wydajność i który to adsorber dopiero po nagrzaniu się desorbuje węglowodory ponownie do spalin tak, że desorbowane węglowodory mogą być przemieniane w nieszko177 656 dliwe składniki, przez uaktywniony już katalizator trójdrożny. Określenie katalizator trójdrożny oznacza katalizator, który w warunkach stechiometrycznych odprowadzania spalin pozwala na jednoczesne usunięcie ze spalin szkodliwych substancji; węglowodorów, tlenku węgla i tlenku azotu (przez chemiczną reakcję do dwutlenku węgla, tlenku azotu i wody).

Przyszłościowe wartości graniczne dla emisji szkodliwych substancji przez pojazdy samochodowe, ustalone zostały w przepisach TLEV/1994 i LEV/1987 (LEV = Low Emission Vehicle). Ustalają one znacznie zaostrzone wartości graniczne, zwłaszcza dla węglowodorów. Dzisiejsze katalizatory spalin, w nagrzanym stanie roboczym, osiągnęły wysoki stopień przemiany szkodliwych substancji tak, że dotrzymanie przyszłych wartości granicznych możliwe jest tylko przez poprawienie przemiany szkodliwych substancji podczas fazy rozruchu na zimno. Stwierdzono, że podczas fazy rozruchu na zimno, w ustalonych przepisami cyklach testujących (np. US FTP75) emitowana jest wielka część ogólnie uwalnianych substancji szkodliwych, gdyż katalizatory nie osiągają jeszcze temperatury roboczej 300 do 400°C, koniecznej do przemiany węglowodorów.

Dla zmniejszenia emisji szkodliwych substancji podczas fazy rozruchu na zimno, proponowane już były układy do oczyszczania spalin składające się z adsorbera węglowodorów i dołączonego do niego katalizatora. Adsorber węglowodorów ma tu za zadanie adsorbowanie węglowodorów zawartych w spalinach, przy stosunkowo niskich temperaturach panujących podczas fazy rozruchu na zimno. Dopiero po silniejszym nagrzaniu się adsorbera, węglowodory są ponownie desorbowane i wraz z gorętszymi już teraz spalinami, przechodzą do katalizatora znajdującego się już prawie w swej temperaturze roboczej i przemieniane są tu skutecznie w nieszkodliwą wodę i dwutlenek węgla. Istotnym wymogiem dla adsorbera jest, ażeby przede wszystkim adsorbował węglowodory, a nie parę wodną istniejącą również w spalinach w znacznych ilościach.

Wadliwa w opisanym rozwiązaniu jest desorpcja węglowodorów występująca już przy temperaturach bliskich 250°C tak, że optymalna przemiana w dołączonym katalizatorze jeszcze nie może zachodzić. Poza tym istnieje niebezpieczeństwo termicznego zniszczenia adsorbera, gdyż musi on być umieszczony w układzie odprowadzającym spaliny, blisko silnika i dlatego przy stałej eksploatacji poddany jest obciążeniom temperaturowym dochodzącym do 1000°C. Dla usunięcia tej wady przedstawiono w literaturze patentowej dużą liczbę proporcji, np. w niemieckim opisie zgłoszeniowym DE 40 08 789, w europejskim zgłoszeniu patentowym EP 0 460 542, oraz w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki 5 051 244. W opisach tych wychodzi się również z kombinacji adsorbera węglowodorów i katalizatora, proponuje się jednak dla usunięcia opisanych wad, kłopotliwe układy dla prowadzenia spalin.

W opisie Stanów Zjednoczonych Ameryki 5 051 244 proponuje się włączenie przed właściwym katalizatorem, adsorbera zeolitowego, który w stanie zimnym adsorbuje szkodliwe substancje ze spalin, zwłaszcza węglowodory, a ze wzrastającym nagrzaniem całego układu spalinowego, ponownie je oddaje. Dla ochrony adsorbera przed zniszczeniem przez przegrzanie przy pracy ciągłej silnika, przewidziany jest dołączony przewód prowadzący bezpośrednio z silnika do katalizatora.

Podczas pierwszych 200 do 300 sekund po uruchomieniu spaliny prowadzone są całkowicie przez adsorber i katalizator. W tej fazie pracy węglowodory pochłaniane są przez adsorber. Adsorber i katalizator nagrzewają się coraz bardziej od gorących spalin. Adsorber zostaje zwarty, gdy wskutek wzrostu temperatury desorpcja zaczyna przewyższać adsorpcję. Spaliny płyną teraz bezpośrednio przez katalizator. Po osiągnięciu temperatury roboczej część gorących spalin prowadzona jest przez adsorber aż do całkowitej desorpcji szkodliwych substancji, które teraz mogą być poddane przemianie z dobrą sprawnością. Po dokonaniu desorpcji adsorber zostaje ponownie zwarty, w celu ochrony przed zniszczeniem przez termiczne przeciążenie.

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki 5 051 244 jako adsorber proponuje się zeolit typu Y o stosunku atomowym Si/Al wynoszącym co najmniej 2,4. Adsorber zeolitowy może zawierać rozdrobnione miałko katalityczne aktywne metale, takie jak platyna, pallad, rod, ruten i ich mieszanki.

177 656

Z opisu Stanów Zjednoczonych Ameryki 5 078 979 znany jest system oczyszczania spalin samochodowych składający się z adsorbera i przyłączonego do niego katalizatora. Do adsorbera stosuje się selektywne materiały adsorbcyjne, które adsorbują węglowodory korzystnie przed wodą. Dzięki temu adsorber może być mniejszy niż przy zastosowaniu nieselektywnych materiałów adsorbcyjnych. Skutkiem tego przyłączany katalizator ogrzewa się szybciej. W tym opisie patentowym brak jest jakiejkolwiek wskazówki, że właściwa kombinacja adsorbera i katalizatora ma jakiekolwiek znaczenie. Uzyskuje się jedynie informację, że objętość adsorbera powinna być zminimalizowana przy uwzględnieniu minimalnej pojemności adsorpcji dla węglowodorów. Opis ten nie zawiera żadnej informacji, że celowe jest, aby pojemności cieplne właściwe odniesione były do objętości adsorbera i katalizatora i dobrane w odpowiedni sposób.

Rozwiązanie znane ze stanu techniki są technicznie bardzo kłopotliwe, drogie i łatwo ulegające uszkodzeniom.

Zadaniem niniejszego wynalazku jest opracowanie sposobu za pomocą którego usunięte zostaną wady rozwiązań znanych ze stanu techniki, przy jednoczesnym bardzo dobrym stopniu usuwania węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno.

Zadanie to zostało rozwiązane według wynalazku, za pomocą sposobu katalitycznego oczyszczania spalin samochodowych z ulepszonym zatrzymywaniem węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, w którym strumień spalin prowadzi się przez katalizator trójdrożny, przed którym umieszcza się adsorber węglowodorów, których pojemność cieplna właściwa jest odniesiona do objętości i który charakteryzuje się tym, że stosuje się katalizator trójdrożny o pojemności cieplnej właściwej, mającej wartość pomiędzy 0,29 J/Kcm³ i 0,57 J/Kcm³ i adsorber węglowodorów o pojemności cieplnej właściwej zwiększonej w stosunku do pojemności cieplnej właściwej katalizatora ze współczynnikiem 1,1 do 3,0.

W sposobie według wynalazku jako adsorber węglowodorów i katalizator trójdrożny, stosuje się monolityczne korpusy nośne o strukturze plastra miodu, przy czym na korpusy te nanosi się uwarstwienie adsorbujące węglowodory, względnie uwarstwienie katalitycznie aktywne.

Na korpus o strukturze plastra miodu nanosi się stabilny temperaturowo dealuminiowy zeolit Y o stosunku Si/Al większym niż 50, korzystnie większym niż 100, w ilości 100 do 400 g na litr jego objętości, dla utworzenia adsorbera węglowodorów.

Jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber, do uwarstwienia którego wprowadza się dodatkowo składniki warstwy katalitycznie aktywnej składającej się z wielkopowierzchniowych tlenków nośnych i naniesionych na nie katalitycznie aktywnych składników metalowych z grupy platynowców.

Szczególnie korzystnie jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber z dwoma leżącymi na sobie uwarstwieniami, przy czym pierwsze uwarstwienie stanowiące uwarstwienie katalitycznie aktywne tworzy się z wielkocząsteczkowych tlenków nośnych i naniesionych na nie katalitycznie aktywnych składników metalowych z grupy platynowców, a drugie uwarstwienie tworzy się ze stabilnego temperaturowo dealuminiowego zeolitu Y o stosunku Si/Al większym niż 50, korzystnie większym niż 100, przy czym dla utworzenia obu warstw stosuje się tworzący je materiał w ilości 50 do 200 g na litr objętości korpusu nośnego.

W sposobie według wynalazku jako adsorber węglowodorów i katalizator trójdrożny stosuje się adsorber i katalizator, których monolityczne korpusu nośne są monolitami ceramicznymi z kordierytu lub mullitu.

Korzystnie jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber, którego monolityczny korpus nośny stanowi monolit ceramiczny, zaś jako katalizator trójdrożny stosuje się katalizator, którego korpus nośny stanowi nagrzewany monolit metalowy.

Dzięki sposobowi według wynalazku uzyskuje się nowe i nieoczywiste efekty w postaci, maksymalnie efektywnej przemiany węglowodorów w nieszkodliwe składniki podczas fazy rozruchu na zimno, dzięki zminimalizowaniu procesu desorpcji węglowodorów następującego przed pełnym uaktywnieniem katalizatora.

Pod pojęciem pojemności cieplnej właściwej, w ramach niniejszego wynalazku rozumie się nie ciepło właściwe materiałów, lecz pojemność cieplną korpusu adsorbera względnie ka177 656 talizatora w odniesieniu do jednostki objętości. Adsorbery lub katalizatory mogą występować w postaci luźnego materiałU nasypowego składającego się z granulatów, materiałów tworzonych przez wytłaczanie lub w postaci grudek, a także w postaci monolitycznych korpusów piankowych lub o strukturze kulowej. Przy obliczaniu pojemności cieplnej właściwej, w rozumieniu tego wynalazku, pojemność cieplna takich materiałów nasypowych lub korpusów monolitycznych odnoszona jest do objętości geometrycznej tych materiałów nasypowych i korpusów, łącznie ze wszystkimi pustymi przestrzeniami i porami. W przypadku tej pojemności cieplnej właściwej chodzi więc nie o wielkość materiałową w znaczeniu fizycznym. Jest ona zależna od makroskopowego kształtu oraz mikroskopowej budowy adsorbera lub katalizatora. Możliwości wpływania na pojemność cieplną właściwą istnieją dla fachowca przez wybór materiału na adsorber i katalizator, oraz jego przetwarzanie i geometryczne kształtowanie, stwarzając mu szerokie możliwości w kształtowaniu wynalazku.

Przykładowo wymienione tu będą wartości ciepła właściwego niektórych materiałów, które brane są pod uwagę jako materiały wyjściowe przy wykonywaniu korpusów nośnych i warstw dla adsorberów i katalizatorów.

Tabela 1

Materiał	Gęstość g-Cm‘³	Ciepło właściwe J-g-K-
alfa-tlenek glinowy	3,97	1,088
mullit	2,80	1,046
tlenek cyrkonu, stabil.	5,70	0,400
stal szlachetna, wysokostop. (20 Cr; 7Ni)	7,86	0,544

Jak widać z powyższej tabeli 1 wartości ciepła właściwego odpowiednich materiałów pokrywają zakres od 0,400 do 1,088 J.gAK'¹. Przy uwzględnieniu gęstości zastosowanych materiałów, przez sam dobór materiałów istnieje dla fachowca możliwość doboru pojemności cieplnej właściwej w granicach 1:2. Dochodzą do tego dalsze możliwości rozszerzenia tego zakresu przez odpowiednie ukształtowanie geometryczne (różne grubości ścian) oraz wprowadzenie porowatości.

Wraz ze wzrastającą pojemnością cieplną właściwą adsorbera węglowodorów, w porównaniu do dołączonego katalizatora trójdrożnego, opóźnia się nagrzewanie adsorbera w stosunku do nagrzewania się katalizatora. Wskutek tego adsorber pozostaje dłużej zdolny do adsorpcji i oddaje z opóźnieniem zaadsorbowane węglowodory. Jeżeli stosunek pojemności cieplnej właściwej adsorbera węglowodorów, do takiejż pojemności katalizator trójdrożnego, dobrany jest w zakresie 1,1 do 3,0:1, korzystnie 1,5 do 3,0:1, to opóźnione nagrzewanie się adsorbera prowadzi do tego, że desorpcja węglowodorów następuje dopiero wtedy, gdy dołączony katalizator uzyskał prawie pełną skuteczność przy przemianie węglowodorów. Gdy adsorber węglowodorów posiada przykładowo pojemność cieplną właściwą dwukrotnie większą niż dołączony katalizator, to przy założeniu takiego samego dopływu energii, adsorber nagrzewa się o połowę wolnej niż katalizator.

Emisję węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, można zmniejszyć jeszcze bardziej, gdy sam adsorber posiada właściwości katalityczne. Można to osiągnąć, jeżeli uwarstwienie adsorbera węglowodorów zawiera dodatkowo składniki zwykłej warstwy katalitycznie aktywnej. Tego rodzaju katalitycznie aktywne warstwy zawierają zwykle wielkopowierzchniowe tlenki nośnikowe, jak stabilizowany sieciowo lub czysty tlenek glinowy szeregu przejściowego, dotowany lub czysty tlenek ceru i dotowany lub czysty tlenek cyrkonu. Na tych tlenkach nośnikowych osadzone są katalitycznie aktywne składniki metalowe z grupy platynowców. Stosunek wagowy w uwarstwieniu pomiędzy adsorberem zeolitowym i tlenkami nośnikowymi powinien wynosić 4:1 do 1:2. Przy tym katalitycznie aktywne składniki z grupy platynowców powinny być bardzo drobno rozdzielone we wszystkich tlenkowych

177 656 składnikach uwarstwienia z wyjątkiem adsorbera zeolitycznego. Jako platynowce nadają się szczególnie platyna, pallad i rod.

Tego rodzaju warstwy można otrzymać wtedy, gdy najpierw wytworzy się zawiesinę powłokową z zeolitów, tlenku glinowego, tlenku ceru i tlenku cyrkonu, a do niej doda się katalitycznie aktywne składniki metalowe w formie ich postaci przejściowych, na przykład azotanów lub chlorków. Te postacie przejściowe nie osadzają się jak wiadomo na tlenku glinowym, tlenku ceru i tlenku cyrkonu, jednak osadzają się na zeolitach. Tą zawiesiną powłokową uwarstwiony zostaje, znanym sposobem, nośnik monolityczny, a następnie wysuszony, kalcynowany i ewentualnie aktywowany w strumieniu gazu zawierającego wodór, przy temperaturze około 600°C.

Jeszcze lepsze oddzielenie składników z metalu szlachetnego od zeolitów uzyskuje się, gdy mieszaninę z tlenku glinowego, tlenku ceru i tlenku cyrkonu najpierw, w oddzielnej operacji impregnacji pokrywa się wstępnie szlachetnymi metalami, a ostateczną zawiesinę powłokową z zeolitów i innych składników tlenkowych wytwarza się dopiero po ustaleniu metali szlachetnych na tych składnikach za pomocą kalcynowania.

Jako korpusy nośne dla adsorberów węglowodorów i katalizatorów trój drożnych, stosowane są monolity ceramiczne z ceramiki kordierytowej lub z mullitu, przy czym innymi dogodnymi materiałami na korpusy nośne są cyrkon-mullit, alfa-tlenek glinowy, sylimanit, krzemiany magnezu, petalit, spodumen, krzemiany glinowe lub też stal szlachetna.

Poniższa tabela 2 podaje dane niektórych znajdujących się w handlu monolitów ceramicznych. Chodzi tu o korpusy o strukturze plastra miodu o średnicy 93 mm i długości 152,4 mm, o różnych grubościach ścian i odstępie komórek wynoszącym około 1,28 mm.

Tabela 2

Monolit	Grubość ścianki mm	Ciepło właściwe J-g-'κ-'	Ciężar g	Poj. Cieplna JK
A	0,16	0,850	351	299
B	0,16	0,845	440	372
C	0,16	0,843	471	397
D	0,14	0,862	427	368
E	0,16	0,836	448	375
F	0,19	0,824	581	479
G	0,25	0,836	706	590

Dalsze postacie wykonania sposobu według wynalazku uzyskuje się, gdy korpus nośny dla adsorbera węglowodorów jest monolitem ceramicznym, a korpus nośny dla katalizatora jest nagrzewanym monolitem metalowym. Pojemności cieplne adsorbera węglowodorów i katalizatora trójdrożnego mają się jak 1,10-3,0:1. Emisje węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, można w ten sposób zmniejszyć jeszcze bardziej, gdyż opóźniona desorpcja węglowodorów połączona jest z przyspieszonym nagrzewaniem katalizatora.

Wynalazek zostanie wyjaśniony bliżej na podstawie kilku przykładów wykonania.

Przykład 1. Porównano ze sobą właściwości adsorpcyjne i desorpcyjne warstwy adsorbera na różnych ceramicznych korpusach o strukturze plastra miodu z ceramiki kordierytowej. Materiał uwarstwiający adsorbera składał się z dealuminiowanego zeolitu Y o stosunku Si/Al powyżej 100. Ten materiał nanoszony był na korpusy o strukturze plastra miodu zawsze w ilości 100 g/l. Adsorbery miały gęstość komórek wynoszącą 68 komórek/cm², średnicę 2,5 mm i długość 152,4 mm. Zastosowane zostały trzy różne ceramiczne korpusy o strukturze plastra miodu (A, C, G zgodnie z powyższą tabelą) o stosunku mas wynoszącym 1:1, 34:1, 98 i odpowiadającym tym stosunkom ich pojemności cieplnych właściwych.

177 656

Testowanie nastąpiło w gazie wzorcowym, przy następujących warunkach:

- mieszanka gazowa przed adsorberem 200 ppm toluenu reszta N₂

- temperatura nagrzewanie mieszanki gazowej od 50 do 200°C z 10 K/min

- prędkość gazów 1550 N1/godz.

- wielkości mierzone temperaturze przed i za adsorberem stężenie toluenu za adsorberem Poniższa tabela 3 przedstawia istotne wyniki. Zawiera ona uwolnione z każdego adsorbera ilości toluenu przy podanych temperaturach, podane w procentach, odniesione do ilości toluenu desorbowanego przez najlżejszy adsorber przy tych temperaturach.

Tabela 3

Monolit	Temperatury adsorberów
120°C	150°C	180°C	200°C
A	100%	100%	100%	100%
C	53%	95%	100%	100%
G	53%	83%	91%	92%

Podczas testowania, do temperatury 120°C, za monolitami C i G stwierdzono tylko 53% ilości toluenu, który uwolniony został z monolitu A aż do tej temperatury. To opóźnione uwolnienie, w połączeniu z dołączonym katalizatorem o mniejszej właściwej pojemności cieplnej, prowadzi do znacznie lepszej przemiany węglowodorów w fazie rozruchu na zimno.

Przykład 2 Podczas drugiej próby mierzono zachowanie się monolitów C i G pod względem nagrzewania. W tym celu przepływało przez nie gorące powietrze o temperaturze 400°C w warunkach typowych dla przepływu w katalizatorach spalin samochodowych. Wzrost temperatury w czasie, na czołowej powierzchni wyjściowej monolitu mierzony był termoelementem.

Poniższa tabela 4 przedstawia wyniki pomiarów. W tabeli tej czas konieczny dla osiągnięcia określonej temperatury, podany jest w sekundach. Wolniejsze nagrzewanie się cięższego monolitu G jest wyraźnie widoczne i prowadzi do wystarczającego opóźnienia jego przebiegu desorpcji w kombinacji z dołączonym katalizatorem na monolicie ceramicznym typu A.

Tabela 4

Monolit	Temperatura za adsorberem
100°C	150°C	200°C	250°C
C	18 sek	25 sek	32 sek	40 sek
G	25 sek	34 sek	42 sek	55 sek

177 656

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób katalitycznego oczyszczania spalin samochodowych z ulepszonym zatrzymywaniem węglowodorów podczas fazy rozruchu na zimno, w którym strumień spalin prowadzi się przez katalizator trójdrożny, przed którym umieszcza się adsorber węglowodorów, których pojemność cieplna właściwa jest odniesiona do objętości, znamienny tym, że stosuje się katalizator trójdrożny o pojemności cieplnej właściwej mającej wartość pomiędzy 0,29 J/Kcm³ i 0,57 J/Kcm³ i adsorber węglowodorów o pojemności cieplnej właściwej zwiększonej w stosunku do pojemności cieplnej właściwej katalizatora ze współczynnikiem 1,1 do 3,0.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako adsorber węglowodorów i katalizator trójdrożny stosuje się monolityczne korpusy nośne o strukturze plastra miodu, przy czym na korpusy te nanosi się uwarstwienie adsorbujące węglowodory, względnie uwarstwienie katalitycznie aktywne.
3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że na korpus o strukturze plastra miodu nanosi się stabilny temperaturowo dealuminiowy zeolit Y o stosunku Si/Al większym niż 50, korzystnie większym niż 100, w ilości 100 do 400 g na litr jego objętości, dla utworzenia adsorbera węglowodorów.
4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber, do uwarstwienia którego wprowadza się dodatkowo składniki warstwy katalitycznie aktywnej składającej się z wielkopowierzchniowych tlenków nośnych i naniesionych na nie katalitycznie aktywnych składników metalowych z grupy platynowców.
5. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber z dwoma leżącymi na sobie uwarstwieniami, przy czym pierwsze uwarstwienie stanowiące uwarstwienie katalitycznie aktywne tworzy się z wielkocząsteczkowych tlenków nośnych i naniesionych na nie katalitycznie aktywnych składników metalowych z grupy platynowców, a drugie uwarstwienie tworzy się ze stabilnego temperaturowo dealuminiowego zeolitu Y o stosunku Si/Al większym niż 50, korzystnie większym niż 100, przy czym dla utworzenia obu warstw stosuje się tworzący je materiał w ilości 50 do 200 g na litr objętości korpusu nośnego.
6. Sposób według zastrz. 2 albo 3, albo 4, albo 5, znamienny tym, że jako adsorber węglowodorów i katalizator trójdrożny stosuje się adsorber i katalizator, których monolityczne korpusy nośne stanowią monolity ceramiczne z kordierytu lub mullitu.
7. Sposób według zastrz. 2 albo 3, albo 4, albo 5, znamienny tym, że jako adsorber węglowodorów stosuje się adsorber, którego monolityczny korpus nośny stanowi monolit ceramiczny, zaś jako katalityczny trójdrożny stosuje się katalizator, którego korpus nośny stanowi nagrzewany monolit metalowy.