PL165815B1

PL165815B1 - Szybkowar PL PL PL PL PL

Info

Publication number: PL165815B1
Application number: PL91296948A
Authority: PL
Inventors: Horst Dipl Ing Schultz
Original assignee: Schultz Horst
Priority date: 1990-05-26
Filing date: 1991-05-24
Publication date: 1995-02-28
Also published as: CZ280338B6; EP0568531A1; CN1029585C; HRP940662B1; PT97760B; ES2047472T3; JP2754284B2; GR3015655T3; ZA913948B; HU9203517D0; WO1991018543A2; CA2083718A1; HUT64808A; JPH05506380A; DE59104274D1; AU7894091A; CN1057771A; WO1991018543A3; UA26184C2; YU47891B

Description

Przedmiotem wynalazku jest szybkowar, składający się z pojemnika z wygiętym na zewnątrz obrzeżem obwodowym i zakładanej na pojemnik pokrywy. Szybkowar ma urządzenie zamykające z co najmniej jednym członem zamykającym, umieszczonym na pokrywie, korzystnie w strefie jej obrzeża, i obracającym się z położenia otwarcia pokrywy w położenie ryglujące, wokół osi przebiegającej w przybliżeniu równolegle do zwróconej ku niej krawędzi zewnętrznej obrzeża pojemnika lub do stycznej do tej krawędzi, przy czym w położeniu zaryglowania człon zamykający podchwytuje obrzeże pojemnika w celu szczelnego zamknięcia pokrywy na pojemniku.

Znany jest szybkowar tego rodzaju, w którym poszczególne haczykowate elementy zamykające umieszczone obrotowo na pokrywie mogą podchwytywać swym haczykowatym segmentem obrzeze pojemnika po założeniu pokrywy. Jednak w ten sposób nie można uzyskać dobrego uszczelnienia szybkowaru. Poza tym kłopotliwe jest zakładanie poszczególnych członów zamykających na obrzeże pojemnika. W tym rozwiązaniu brak jest zabezpieczenia przed otwarciem pojemnika, gdy występuje w nim jeszcze ciśnienie. Szybkowar, znany natomiast z opisu niemieckiego OS nr 3232907, ma pojemnik z obwodowym obrzeżem i pokrywę, która jest podzielona i składa się w zasadzie z kołowego kołpaka oraz z koncentrycznej względem niego ramy podchwytującej ten kołpak. W obrębie ramy umieszczono na pokrywie kilka klamer rozmieszczonych równomiernie na jej obwodzie, które w położeniu zamknięcia przechwytują ramię i obrzeże pojemnika. Między ramą i obrzezem pojemnika umieszczona jest uszczelka kształtowa. Sprężyny rozłożone na obwodzie pokrywy powodują wzajemny docisk kołpaka i ramy, a jednocześnie oddziaływują osiowo na klamry. Celem otwarcia takiego szybkowaru trzeba najpierw nacisnąć z góry na uchwyt pokrywy. Potem można nacisnąć w dół kołpak względem ramy, pokonując siłę sprężyn. Następuje przy tym zluzowanie dolnych ramion klamer typu U z obrzeża pojemnika. Przy dalszym naciskaniu na uchwyt, a więc i na kołpak, wychodzą z otworów w ramie elementy blokujące, co umożliwia przekręcenie kołpaka względem ramy. Klamry przesuwają się przy tym w zasadzie promieniowo na zewnątrz i schodzą swoimi dolnymi ramionami z obrzeża pojemnika, co umożliwia zdjęcie pokrywy. Tak więc w mechaniźmie zamknięcia występują dość skomplikowane części, których wykonanie jest kosztowne.

Klamry przesuwają się równolegle do powierzchni pokrywy, a więc mogą one chwytać tylko zewnętrzną krawędź wygiętego w dół obrzeża garnka. Tak więc ciśnienie wewnętrzne naczynia

165 815 5 działa na duże efektywne ramię dźwigni, co zmusza do odpowiednio stabilnego kształtowania garnków z szerokim obrzeżem.

W znanym szybkowarze poślizg klamer pod naciskiem sprężyn wywołuje stosunkowo duże siły zamknięcia, które utrudniają w praktyce otwieranie i zamykanie. Poza tym zamykanie i otwieranie jest niewygodne, gdyż trzeba jednocześnie naciskać i przekręcać. Wreszcie uszczelka musi mieć wysoki współczynnik tarcia, żeby utrzymać pozycję ramy względem garnka. W razie pojawienia się oleju lub innego środka sprzyjającego poślizgowi między uszczelką i obrzeżem garnka nie można go zamknąć lub otworzyć.

W patencie amerykańskim A - 1 439 000 opisano szybkowar, posiadający pojedyncze człony zamykające w postaci haków, z których każdy połączony jest poprzez układ dźwigni, z elementem uruchamiającym. Przy nasadzaniu pokrywy na pojemnik człony zamykające są kierowane ku górze i po nałożeniu przekręcane wokół osi obrotu. Poprzez obrót elementu uruchamiającego wszystkie człony zamykające są wspólnie doprowadzane w położenie zablokowania, w którym obejmują obrzeże pojemnika. Dzięki ukształtowaniu członów zamykających w postaci haków zazębiają się one z obrzeżem pojemnika tylko w małym obszarze. Dlatego, aby zapewnić siłą utrzymującą, wymaganą przy wysokim ciśnieniu, obrzeże pojemnika musi być wykonane odpowiednio masywnie. Pojemnik posiada więc w swoim obszarze brzegowym odpowiednie wzmocnienie, które znacznie utrudnia i podraża wykonanie pojemnika. Poza tym obsługiwanie pojedynczych członów zamykających jest pracochłonne i kłopotliwe. Punktowe dociskanie pokrywy do pojemnika nie gwarantuje pewnego uszczelnienia. Brakuje w nim również zabezpieczenia przeciw otwarciu pojemnika, wtedy kiedy znajduje się on jeszcze pod ciśnieniem.

Zadaniem wynalazku jest zaproponowanie szybkowaru, który można zamykać i otwierać wygodnie, pewnie i przy użyciu małej siły, który ma mechanizm zamykający o prostej konstrukcji i dlatego może być wytwarzany z małym nakładem kosztów.

W szybkowarze według wynalazku człon zamykający ma kształt wydrążonego korpusu z równoległą do kierunku osi obrotu, w zasadzie cylindryczną lub pryzmatyczną ścianką, która obejmuje tylko część jego obwodu i może przekręcać się swoim segmentem ryglującym z położenia otwarcia w położenie zaryglowania, przy czym człon zamykający jest ułożyskowany na kształtce, posiadającej na obwodzie powierzchnię podporową.

Kształtka umieszczona jest korzystnie na obrzeżu pokrywy i posiada sektorowe wycięcie, mieszczące obrzeże pojemnika i obrzeże pokrywy.

Korzystnie część powierzchni podporowej kształtki ukształtowana jest kołowo-cylindrycznie dla podparcia członu zamykającego.

Korzystnie powierzchnia podporowa ma przynajmniej jedno spłaszczenie lub wgłębienie, które w położeniu zaryglowania członu zamykającego współpracuje z odpowiednim płaskim lub wybrzuszonym segmenten zabezpieczającym członu zamykającego.

Korzystnie pomiędzy obrzeżem pojemnika i obrzeżem pokrywy znajduje się uszczelka pierścieniowa z wargą przylegającą pod wpływem ciśnienia wewnętrznego do powierzchni górnej obrzeża pojemnika i powierzchni dolnej obrzeża pokrywy.

Korzystnie powierzchnia podporowa kształtki wykonana jest z tworzywa sztucznego o niskim współczynniku tarcia.

Korzystnie szybkowar ma kilka członów zamykających, rozmieszczonych na pokrywie, na kształt ciągu wielobocznego w strefie obrzeża naczynia.

Korzystnie człony zamykające uruchamiane są synchronicznie za pomocą wspólnego mechanizmu uruchamiającego, przy czym mechanizm uruchamiający ma znajdujący się przy obrzeżu naczynia wałek giętki do uruchamiania członów zamykających.

Korzystnie na wałku giętkim umieszczone są ramiona zabierakowe do uruchamiania członów zamykających, przy czym wałek giętki jest umieszczony obrotowo w kształtkach w strefie osi obrotu (S), korzystnie współosiowo, przy czym w każdej kształtce znajduje się wybranie umożliwiające obrót ramienia zabierakowego.

Dla uruchamiania członów zamykających szybkowar ma mechanizm uruchamiający, zwłaszcza zawierający drążek uruchamiający, uruchamiany od strony górnej powierzchni pokrywy.

Korzystnie drążek uruchamiający współpracuje z przynajmniej jedną dźwignią obrotową zamocowaną na wałku giętkim, lub na co najmniej jednym członie zamykającym, a na wałku giętkim lub przynajmniej na jednym z członów zamykających jest umieszczona, skierowana na zewnątrz, ręczna dźwignia uruchamiająca.

Korzystnie mechanizm uruchamiający jest zabezpieczony przed otwarciem członów zamykających za pomocą elementu blokującego działającego pod wpływem ciśnienia wewnętrznego naczynia jako zabezpieczenie zanikowe (zerociśnieniowe).

Korzystnie element blokujący ma postać trzpienia blokującego umieszczonego w pokrywie, z możliwością przesuwania się w górę i w dół, do blokowania drążka uruchamiającego w położeniu otwarcia członów zamykających.

Korzystnie człony zamykające mają elementy uruchamiające, uruchamiane ciśnieniem narastającym na wnętrzu naczynia, przy czym elementy uruchamiające mają elementy robocze, przenoszące ruch unoszącej się pod ciśnieniem wewnętrznym naczynia pokrywy wewnętrznej na przynajmniej jeden z członów zamykających lub na wałek giętki.

Korzystnie elementy robocze mają przynajmniej jeden człon spinający, współpracujący z pokrywą wewnętrzną i wałkiem giętkim lub przynajmniej z jednym członem zamykającym, ukształtowany korzystnie jako pierścień drutowy opasujący pokrywę wewnętrzną, przy czym człon spinający z jednej strony połączony na stałe z pokrywą wewnętrzną wchodzi w rowek obwodowy pokrywy, a z drugiej strony ułożyskowany obrotowo wchodzi w ucho członu zamykającego.

Korzystnie pokrywa szybkowaru ma skrajny, tworzący jej obrzeże segment pierścieniowy, na którym umieszczone są człony zamykające, i po którym przesuwa się w górę i w dół pokrywa wewnętrzna, przy czym pokrywa wewnętrzna jest prowadzona na segmencie pierścieniowym za pośrednictwem wargi uszczelkowej posiadającej zwłaszcza otwory przelotowe.

Korzystnie pokrywa wewnętrzna ma obrzeże uszczelkowe wygięte na zewnątrz, a pomiędzy tym obrzeżem uszczelkowym i segmentem pierścieniowym znajduje się uszczelka pierścieniowa, przy czym warga uszczelkowa stanowi część uszczelki pierścieniowej, która służy jako przylga obrzeża uszczelkowego pokrywy wewnętrznej i uszczelka pierścieniowa jest nasadzona na krawędź wewnętrzną segmentu pierścieniowego.

Korzystnie uszczelka pierścieniowa ma wargę przylegającą pod wewnętrznym ciśnieniem naczynia do powierzchni wewnętrznej ścianki pojemnika.

Korzystnie człony zamykające są przykryte osłoną opasującą pokrywę, a osłona z obrzeżem pokrywy lub ze stanowiącym obrzeże segmentem pierścieniowym, albo jego częścią tworzy samodzielnie montowany i demontowany zespół konstrukcyjny.

Korzystnie pokrywa ma przykrywkę osłaniającą człony zamykające i ewentualnie pokrywę wewnętrzną.

Korzystnie kształtki utworzone są przez obrzeże przykrywki.

Korzystnie pokrywa wewnętrzna ma trzpień wskaźnikowy, wskazujący położenie pokrywy względem segmentu pierścieniowego.

Korzystnie trzpień wskaźnikowy jest umieszczony w uchwycie pokrywy z możliwością przesuwu osiowego.

Korzystnie w przykrywce znajduje się termometr umieszczony w usytuowanym na środku przykrywki uchwycie posiadającym obsadę wnikającą do wnętrza naczynia przez ściankę przykrywki i korzystnie przez ściankę pokrywy wewnętrznej, przy czym obsada jest osadzona przesuwnie w ściance pokrywy wewnętrznej.

• Korzystnie uchwyt pokrywy ma na swojej dolnej stronie uszczelnienie obwodowe, do którego przylega szczelnie ścianka pokrywy wewnętrznej w jej położeniu zamknięcia.

Korzystnie w ściance pokrywy wewnętrznej umieszczone jest gniazdko prowadnicowe na obsadę, z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej, przy czym gniazdko prowadnicowe ma odsądzenie wewnętrzne, do którego przylega szczelnie obsada w położeniu zamknięcia pokrywy wewnętrznej.

Korzystnie obsada z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej jest przeprowadzona przez ściankę pokrywy wewnętrznej, a uchwyt pokrywy po swojej dolnej stronie utrzymuje opasującą

165 815 7 ciasno obsadę uszczelkę pierścieniową, do której przylega szczelnie ścianka pokrywy wewnętrznej w jej położeniu zamknięcia.

Korzystnie uchwyt pokrywy umieszczony jest obrotowo na ściance) przykrywki, przykrywając zawór odlotowy pary, oraz ma krzywkę naciskową, do przemieszczania elementu zamykającego zaworu odlotowego, przy czym uchwyt pokrywy w strefie zaworu odlotowego ma otwór wylotowy.

Korzystnie zawór odlotowy pary umieszczony jest w ściance pokrywy wewnętrznej.

Dzięki specjalnemu ukształtowaniu członu zamykającego i jego obrotowemu ułożyskowaniu, szczególnie na jego osi w bezpośrednim sąsiedztwie krawędzi zewnętrznej obrzeża naczynia, może on obracać się wokół obrzeża naczynia i podchwytywać dzięki temu obrzeże tuż przy ściance pojemnika. Na człon zamykający nie działają siły sprężyn ani ciśnienie wewnętrzne naczynia, a więc występują tylko nieznaczne siły tarcia. Dlatego też osoba obsługująca szybkowar może go wygodnie otwierać i zamykać przy użyciu niewielkiej siły, zwłaszcza gdy kształtka jest wykonana z materiału o małym współczynniku tarcia, jak tworzywo sztuczne.

Zasada zamknięcia według wynalazku jest przydatna zarówno do okrągłych lub owalnych jak też do wielokątnych szybkowarów, w szczególności do szybkowarów kwadratowych lub prostokątnych, przy czym naczynia o różnych kształtach mogą być wyposażone zawsze w jednakowe człony zamykające i kształtki, a różnica polega tylko na odmiennym dopasowaniu do różnych konturów zewnętrznych.

Cały mechanizm zamykający wraz z członami zamykającymi może być umieszczony jako jeden zespół na pokrywie, przy czym nie stanowi on przeszkody w manipulowaniu pojemnikiem, na przykład przy napełnianiu i opróżnianiu pojemnika po ugotowaniu potrawy. Dzięki ułożyskowaniu członów zamykających na kształtce dostosowanej do konturu wewnętrznego tych członów można uzyskać niezawodne przekręcanie przy otwieraniu i zamykaniu szybkowaru. Szczególnie zwartą konstrukcję uzyskuje się wówczas, gdy kształtka jest umieszczona na obrzeżu pokrywy i w wycięciu sektorowym lub segmentowym mieści obrzeże pojemnika i obrzeże pokrywy. Gdy podporowa część powierzchni kształtki ma kształt kołowo-cylindryczny dopasowany do krawędzi wewnętrznych członu zamykającego, to do uruchomienia członu zamykającego wystarczy tylko niewielka siła, żeby otworzyć lub zamknąć szybkowar.

W następnym ukształtowaniu wynalazku przylga kształtki ma przynajmniej jedno spłaszczenie lub wgłębienie, które w położeniu ryglującym elementu zamykającego współdziała z odpowiednio płaskim lub wybrzuszonym segmentem zabezpieczającym elementu zamykającego. Kształtka i człon zamykający są przy tym zaprojektowane tak, że w położeniu ryglującym członu zamykającego pokrywa może unieść się nieznacznie z pojemnika, pod ciśnieniem, narastającym we wnętrzu naczynia: uszczelka okrężna zapewnia przy tym nadal uszczelnienie pokrywy względem pojemnika. Dzięki temu element zamykający może przekręcić się z powrotem w swoje położenie otwarcia dopiero wtedy, gdy nastąpi zredukowanie ciśnienia wewnętrznego w naczyniu. Układ taki stanowi więc zabezpieczenie zanikowe.

Mechanizm zamykający według wynalazku może być uruchamiany jeszcze łatwiej, gdy zgodnie z następną cechą wynalazku powierzchnia podporowa kształtki członu zamykającego jest wykonana z tworzywa sztucznego, o małym współczynniku tarcia.

W skrajnym przypadku wystarczy pojedynczy element zamykający na przykład wtedy, gdy pokrywa jest połączona przegubowo z pojemnikiem po stronie przeciwległej względem członu zamykającego. Bardziej celowe jest jednak rozmieszczenie kilku członów zamykających na obwodzie obrzeża naczynia. Patrząc z góry na pokrywę człony zamykające rozmieszcza się w strefie obrzeża naczynia najkorzystniej w postaci ciągu wielobokowego, żeby wszystkie te człony i kształtki mogły mieć identyczne ukształtowanie także wtedy, gdy kontur zewnętrzny obrzeża naczynia jest okrągły lub owalny. Przy tym człony zamykające mogą być rozmieszczone z mniejszym lub większym odstępem od siebie, a długość odpowiednich kształtek może być ograniczona do długości członów zamykających. Kształtki mogą też rozciągać się poza człony zamykające i między tymi członami, przy czym można też w szczególności przewidzieć, że człony zamykające są ułożyskowane na wchodzących w nie z boku czopach osiowych kształtek, rozmieszczonych między tymi członami. Człony zamykające rozmieszcza się w postaci ciągu wielobokowego zwłaszcza wtedy, gdy mają one postać segmentów rurkowych. W szybkowarach z prostymi strefami brzego8

165 815 wymi człony mechanizmu zamykającego według wynalazku mogą przebiegać blisko i równolegle do przyporządkowanego im obrzeża naczynia. Okazało się, że w szybkowarze o zwykłej średnicy i okrągłym konturze zewnętrznym z dwunastoma rozmieszczonymi w ciągu wielobokowym członami zamykającymi można uzyskać niemal doskonałe podchwycenie obrzeża garnka, przy czym każdy człon zamykający przejmuje tylko część sił podczas użytkowania szybkowaru.

Dzięki ukształtowaniu mechanizmu zaciskowego z giętkim wałkiem wystarczy przyłożyć siłę zamykania i otwierania w jednym miejscu do wałka giętkiego lub do jednego członu zamykającego, ponieważ inne człony zamykające są połączone tym wałkiem, a więc obracają się wszystkie razem.

Osoba obsługująca szybkowar może go otwierać i zamykać szczególnie łatwo wtedy, gdy wałek lub przynajmniej jeden z członów zamykających może być uruchamiany centralnie od górnej strony pokrywy, najkorzystniej od uchwytu pokrywy, poprzez na przykład przyrząd wyciskowy mający drążek zaciskowy. Nie jest wtedy potrzebne jednoczesne obrócenie i naciśnięcie, jak we wspomnianym na wstępie znanym szybkowarze. Gdy przyrządy uruchamiające oddziaływują na przynajmniej jedną dźwignię obrotową zamocowaną na wałku lub co najmniej na jednym z członów zamykających, to otwieranie i zamykanie może odbywać się na przykład przez proste przekręcenie dźwigni zaciskowej albo obrócenie lub naciśnięcie gałki uruchamiającej i tak dalej.

W innym ukształtowaniu wynalazku przewidziano, że na wałku lub przynajmniej jednym z członów zamykających jest zamocowana skierowana na zewnątrz dźwignia uruchamiająca, za pomocą której można bezpośrednio zamykać i otwierać szybkowar przy użyciu niewielkiej siły.

W ramach wynalazku jest to możliwe, że mechanizm zaciskowy może być zabezpieczony przed otwarciem członów zamykających za pomocą elementu blokującego działającego jako zabezpieczenie zanikowe w zależności od ciśnienia wewnętrznego w naczyniu, przy czym element ten w położeniu zablokowania nie pozwala na ruch członów zamykających w położenie otwarcia.

Według innego korzystnego ukształtowania wynalazku szybkowar ma przyrządy uruchamiające członów zamykających, które są uruchamiane ciśnieniem narastającym we wnętrzu naczynia. W ten sposób człony zamykające zaciskają się samoczynnie w miarę narastania ciśnienia wewnętrznego w naczyniu, natomiast otwierają się tylko wtedy, gdy to ciśnienie spadnie do ustalonego poziomu. W tym wykonaniu nie jest potrzebne ręczne zamykanie i otwieranie szybkowaru, gdyż odbywa się to samoczynnie. Osoba obsługująca szybkowar zakłada tylko pokrywę na pojemnik lub zdejmuje ją po zakończeniu gotowania i zredukowaniu ciśnienia. Mechanizmy uruchamiające mogą mieć elementy robocze, przenoszące ruch unoszącej się pod ciśnieniem i opadającej pod ciężarem własnym pokrywy wewnętrznej na człony zamykające lub na wałek. W tym ukształtowaniu narastające w pojemniku ciśnienie wewnętrzne wykorzystuje się do unoszenia pokrywy wewnętrznej, która przekręca człony zamykające w położenie zaryglowania. Po zakończeniu gotowania i zredukowaniu ciśnienia wewnętrznego w naczyniu pokrywa wewnętrzna opada pod własnym ciężarem i przenosi ten ruch za pośrednictwem elementów roboczych również na człony zamykające, które w związku z tym obracają się samoczynnie w swoje położenie otwarcia. Siły tarcia wywierane poprzez wargę uszczelkową na pokrywę wewnętrzną powinny być przy tym mniejsze niż siły, z jakimi segment pierścieniowy jest utrzymywany na pojemniku za pośrednictwem uszczelki, na przykład za pośrednictwem przylegającej do ścianki pojemnika wargi uszczelki pierścieniowej między pokrywą i pojemnikiem. Dzięki temu przy narastaniu ciśnienia we wnętrzu naczynia, pokrywa wewnętrzna może unosić się stopniowo względem segmentu pierścieniowego, podczas gdy przez wolne otwory przelotowe może uchodzić z wnętrza naczynia powietrze znajdujące się tam na początku gotowania, tak że pokrywa spełnia funkcję zaworu aromatycznego. W tej koncepcji realizacji wynalazku pokrywa wewnętrzna podchwytuje korzystnie segment pierścieniowy za pomocą wygiętego na zewnątrz obrzeża uszczelkowego, które przylega szczelnie do segmentu okrężnego, ewentualnie za pośrednictwem uszczelki pierścieniowej, dopiero w najwyższym położeniu pokrywy wewnętrznej, a więc pod dostatecznie wysokim ciśnieniem wewnętrznym naczynia. Dzięki temu zapewnione jest dobre uszczelnienie między segmentem pierścieniowym i pokrywą wewnętrzną, tak że podczas gotowania, to znaczy po przekroczeniu określonego ciśnienia wewnętrznego, para nie może już uchodzić z naczynia. Kołpakowa osłona nadaje pokrywie szybkowaru odpowiedni wygląd oraz chroni człony zamykające i kształtki przed zanieczyszczę165 815 niem. Osłona ta ma poza tym tę istotną zaletę, że przy odprężaniu szybkowaru pod zimną wodą, ta ostatnia może spływać na zewnątrz. Osłona z obrzeżem lub z segmentem pierścieniowym, tworzącym jej obrzeże, może stanowić samodzielnie montowany i demontowany zespół konstrukcyjny. Można ją wtedy łatwo zdjąć z pokrywy celem oczyszczenia i z powrotem zamocować na pokrywie po oczyszczeniu. Istnieje też możliwość polegająca na tym, że pokrywa ma przykrywkę nad członami zamykającymi i ewentualnie pokrywą wewnętrzną, tak że mechanizm zamykający jest praktycznie całkowicie osłonięty od góry, co nadaje szybkowarowi „techniczny wygląd.

W szczególnie prostym ukształtowaniu wynalazku kształtki mogą być utworzone z obrzeża samej przykrywki, która w takim przypadku może być również wykonana na przykład z tworzywa sztucznego. Zwłaszcza wtedy, gdy człony zamykające i pokrywa wewnętrzna są osłonięte przykrywką, dobrze jest, gdy pokrywa wewnętrzna współdziała z trzpieniem wskaźnikowym, który wskazuje położenie tej pokrywy względem segmentu pierścieniowego. Dzięki temu można również w tym przypadku stwierdzić, że szybkowar znajduje się w stanie zamkniętym czy też w stanie otwartym. Trzpień wskaźnikowy może tworzyć z pokrywą jeden zespół konstrukcyjny.

Zaletą rozwiązania są ponadto rozszerzone przez to, że w ściance pokrywy wewnętrznej umieszczono gniazdo prowadnicowe na obsadę z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej. Dzięki temu aż do całkowitego zamknięcia pokrywy wewnętrznej powietrze zbierające się u góry pod tą pokrywą może uchodzić z wnętrza naczynia przez obsadę termometru, aż do praktycznie całkowitego odpowietrzenia wnętrza naczynia, ale z drugiej strony przy całkowicie uniesionej pokrywie wewnętrznej naczynie jest hermetycznie uszczelnione również w strefie termometru. W tym samym celu przewidziano, że obsada z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej przechodzi przez ściankę pokrywy wewnętrznej, a uchwyt pokrywy po jego stronie dolnej ma uszczelnienie opasujące obsadę, do którego przylega szczelnie ścianka pokrywy wewnętrznej w jej położeniu zamknięcia. Otwór odlotowy w strefie zaworu odlotowego odprowadza w bok parę uchodzącą przez zawór odlotowy, tak że para nie parzy ręki osoby przekręcającej uchwyt pokrywy. Umieszczenie zaworu odlotowego w ściance pokrywy wewnętrznej, zapewnia bezpieczeństwo użytkowania szybkowaru.

Wynalazek zostanie bliżej przedstawiony w przykładach wykonania uwidocznionych na rysunku, którego figury przedstawiają: fig. 1a,b - schematycznie przekrój mechanizmu zamykającego według jednego ukształtowania wynalazku, wykonany prostopadle do osi obrotu członów zamykających, przy czym fig. 1a przedstawia położenie otwarcia, a fig. 1b położenie ryglujące członów zamykających, fig. 2a,b - przekrój jak na fig. 1a i 1b, ale dla innego ukształtowania wynalazku, fig. 3a,b - przekrój jak na fig. 1a i 1b, dla jeszcze innego ukształtowania wynalazku, fig. 4a,b - przekrój jak na fig. 1 a i 1 Ib , dla czwartego uksztattowania wynalazku, fig . 5 - szybkowa,, w którym mechanizm zamykający jest uruchamiany z pokrywy, fig. 6a,b - przekroje podobne do fig. 1a i 1b dla ukształtowania wynalazku, w którym zamykanie i otwieranie mechanizmu zamykającego odbywa się samoczynnie w zależności od ciśnienia wewnętrznego w naczyniu, fig. 6c - widok z góry na szybkowar odpowiadający wykonaniu z fig. 6a i 6b, przedstawiony częściowo i przy zdjętej przykrywce, fig. 6d - całkowity przekrój pionowy przez szybkowar w wykonaniu przedstawionym na fig. 6a do 6c, ze specjalnie ukształtowanym uchwytem pokrywy, oraz fig. 7 - przekrój odpowiadający fig. 6d, ale dla jeszcze innego ukształtowania wynalazku.

Szybkowar przedstawiony w przekroju cząstkowym na fig. 1a i 1b ma otwarty u góry, ukształtowany jako garnek, rondel, lub patelnia pojemnik 1 na gotowaną potrawę, z wywiniętym na zewnątrz i w dół obrzeżem 2. Na obrzeże pojemnika 2 można założyć pokrywę 3 z obrzeżem 7. Na obrzeże pokrywy 7 nasadzona jest uszczelka pierścieniowa 26 mająca w przekroju w zasadzie kształt litery U. Strefa nasadzenia obrzeża pokrywy 7 jest wygięta w dół w ten sposób, że góra uszczelki pierścieniowej 26 zbiega się z górą dalszego wewnętrznego odcinka obrzeża pokrywy 7. Dolne ramię uszczelki pierścieniowej 26, wchodzące między obrzeże pojemnika 2 i obrzeże pokrywy 7, wydłuża się w wargę uszczelkową 28, która pod ciśnieniem panującym we wnętrzu 15 naczynia dociskana jest do strony górnej obrzeża pojemnika 7.

Szybkowar wyposażono w urządzenie zamykające, które ma pewną ilość członów zamykających 4 rozmieszczonych w równomiernych odstępach na obwodzie naczynia. Człony zamykające 4 umieszczone w strefie obrzeża pokrywy 7, przy czym mogą one obracać się z położenia otwarcia pokrywy 3 względem pojemnika 1 (fig. 1a) w położenie zaryglowania (fig. 1b) wokół osi S przebie10

165 815 gającej w przybliżeniu równolegle do zwróconej ku niej krawędzi zewnętrznej 5 obrzeża 2 lub do stycznej do tej krawędzi 5, przy czym w położeniu zaryglowania człon zamykający 4 podchwytuje obrzeże pojemnika 2 celem szczelnego zamknięcia pokrywy 3 na pojemniku 1. W pokazanym przypadku oś obrotu S leży nieco powyżej obrzeża pokrywy 7, w przybliżeniu w strefie jej krawędzi zewnętrznej. Położenie osi S jest wyznaczone przez każdą z kształtek 6 z tworzywa sztucznego o małym współczynniku tarcia, na której ułożyskowany jest obrotowo dany człon zamykający 4. Człon 4 w tym ukształtowaniu ma postać wydrążonego korpusu wyciętego na części swojego obwodu, przy czym kołowo-cylindryczna ścianka tego korpusu przebiega w zasadzie równolegle do osi obrotu S. Część ścianki obwodowej na granicy wycięcia korpusu wydrążonego stanowi segment ryglujący 13, który może obracać się z pokazanego na fig. 1a położenia otwarcia, w którym koniec tego segmentu 13 znajduje się poza zasięgiem obrzeża pojemnika 2, w położenie zaryglowania według fig. 1b, w którym skrajny koniec segmentu 13 przylega od dołu do obrzeża pojemnika 2.

Kształtka 6 ma sektorowe wycięcie 23, które umieszczono i zwymiarowano tak, ze ograniczająca od góry wycięcie 23 powierzchnia kształtki 6 przylega do górnego ramienia uszczelki pierścieniowej 26 i do dalszej wewnętrznej części obrzeża pokrywy 2, natomiast zewnętrzna powierzchnia graniczna wycięcie 23 przylega od zewnątrz do uszczelki pierścieniowej 26. W kierunku do dołu wycięcie 23 jest otwarte. Szerokość i wysokość wycięcia 23 jest tak dobrana, że po założeniu pokrywy 3 na pojemnik 1 mieści ono obrzeże pokrywy 7 i obrzeże pojemnika 2 z uszczelką pierścieniową 26, a segment ryglujący 13 może przekręcać się bez przeszkód pod obrzeże pojemnika 2. Kształtki 6 z ułożyskowanymi na nich członami zamykającymi 4 zamocowano na obrzeżu pokrywy 7 w sposób nie przedstawiony bliżej na rysunku. W widoku z góry człony zamykające 4 mają kształt segmentu rurkowego. Człony 4 i kształtki 6 wykonane są z prostych, jednakowych odcinków i w związku z tym w widoku z góry tworzą ciąg wieloboczny na okrągłej na obwodzie pokrywie 3 lub na obrzezu pokrywy 7.

Z rysunku widać, że dobierając położenie osi obrotu S i średnicę członu zamykającego 4 można wyznaczyć miejsce, gdzie segment ryglujący 13 dociska od dołu do obrzeża pojemnika 2; można więc wyznaczyć strefę docisku tak, żeby była ona jak najbliżej ścianki 24 pojemnika, dzięki czemu obrzeże pojemnika 2 nie ulega deformacji nawet przy wysokich naciskach.

Z fig. 1a,b widać też, że przy takim umieszczeniu osi obrotu S i ukształtowaniu członu zamykającego 4 w postaci wydrążonego korpusu możliwe jest wygięcie w dół obrzeża pojemnika 2 przy krawędzi zewnętrznej 5.

Przedstawiona na fig. 2a i 2b postać wynalazku różni się od pokazanej na fig. 1a i 1b tylko tym, że człony zamykające 4 mają w przekroju kształt wieloboczny a nie kołowo-cylindryczny. Człony zamykające 4 mają więc ściankę pryzmatyczną, której segmenty rozciągają się również w zasadzie równolegle do osi obrotu S. Również w tym przypadku ścianka jest wycięta na części jej obwodu, tak że segment ryglujący 13 można przestawiać z pokazanego na fig. 2a położenia otwarcia w pokazane na fig. 2b położenie zaryglowania. Powierzchnia podporowa 31 kształtki 6 jest również tu kołowo-cylindryczna. Współdziała ona z poszczególnymi segmentami ściankowymi członów zamykających 4.

Również w pokazanym na fig. 3a i 3b wykonaniu wynalazku człony zamykające 4 mają kształt kwadratu. Powierzchnia podporowa 31 kształtki 6 nie jest zupełnie kołowo-cylindryczna, lecz ma spłaszczenia 32 pod kątem 45° do poziomu i w odstępie 90°. Wskutek tego oś wzdłużna członu zamykającego 4 w pokazanym na fig. 3a położeniu otwarcia jest położona nieco wyżej niż w pokazanym na fig. 3b położeniu zaryglowania. Polega to na tym, że oba sąsiadujące ze sobą górne ściankowe segmenty zabezpieczające 33 członu zamykającego 4 w położeniu zaryglowania nie przylegają do kołowo-cylindrycznej części powierzchni podporowej 31, lecz w strefie spłaszczeń 32, które mają mniejszy odstęp od osi obrotu S. Oznacza to, jak widać z fig. 3b,że obrzeże pojemnika 2 i obrzeże pokrywy' 7 pod ciśnieniem narastającym we wnętrzu pojemnika 15 mogą mieć większy odstęp od siebie niz w położeniu wyjściowym według fig. 3a. Szczelność szybkowaru jest jednak zapewniona w ten sposób, że warga 28 uszczelki pierścieniowej 26 pod narastającym ciśnieniem wewnętrznym naczynia jest dociskana tym silniej do strony górnej obrzeża pojemnika 2, im wyższe jest to ciśnienie wewnętrzne. Z proporcji geometrycznych na fig. 3b można też wywnioskować, że człony zamykające 4 znajdujące się pod takim ciśnieniem wewnętrznym naczynia nie mogą łatwo

165 815 przekręcić się z powrotem w swoje położenie otwarcia jak na fig. 3a. Byłoby to możliwe tylko po przezwyciężeniu ciśnienia wewnętrznego, to znaczy po niewielkim ściśnięciu pojemnika 1 i pokrywy 3. Ukształtowanie według fig. 3a i 3b stanowi więc zabezpieczenie , zanikowe.

Ukształtowanie wynalazku według fig. 4a i 4b jest podobne do uprzednio omawianych. Wprawdzie człony zamykające 4 mają tu znów kształt w zasadzie kołowo-cylindryczny, ale w ich położeniu zaryglowania mają one wybrzuszone do wewnątrz segmenty zabezpieczające 33 przestawione względem siebie o 90° i rozmieszczone w odstępie 45° od poziomu, przy czym segmenty te w przedstawionym na fig. 4b położeniu zaryglowania mogą wchodzić w odpowiednio rozmieszczone wgłębienia 32 kształtki 6. Również w ten sposób uzyskuje się zabezpieczenie zanikowe (zerociśnieniowe).

Według pokazanego na fig. 5 ukształtowania wynalazku człony zamykające 4 mogą być uruchamiane synchronicznie za pomocą wspólnego mechanizmu zaciskowego, który ma wałek giętki 8 ułożony na obrzeżu naczynia. Wałek 8 jest uchwycony w kształtkach 6 w ten sposób, że jego oś obrotu pokrywa się z osią obrotu S członów zamykających 4. W odstępach członów zamykających 4 wałek 8 ma, w zasadzie promieniowe, ramiona zabierakowe 9 do uruchamiania poszczególnych członów 4. Ramiona zabierakowe 9 wchodzą przy tym w otwory 29 członów zamykających 4. Każdą kształtkę 6 wyposażono w szczelinowe wybranie 10 umożliwiające przekręcanie ramion zabierakowych 9. Na wałku 8 lub przynajmniej na jednym członie zamykającym 4 zamocowano dźwignię obrotową 12, która zazębia się z drążkiem uruchamiającym 11 ukształtowanym w przedstawionym przykładzie wykonania w postaci drążka zaciskowego. Drążek ten jest doprowadzony do środka pokrywy 3, a więc na przykład do przewidzianego tam uchwytu pokrywy, skąd osoba obsługująca szybkowar może przesuwać go w kierunku zaznaczonym strzałką, tak że wszystkie człony zamykające 4 mogą być przekręcane wspólnie w ich narysowane położenie otwarcia lub w ich położenie zaryglowania zaznaczone linią kreskową.

Człony zamykające 4 są przykryte osłoną 36 opasującą pokrywę 3. W ściance pokrywy 3 umieszczono kołowy element blokujący 35, który może przemieszczać się w górę i w dół pod ciśnieniem wewnętrznym naczynia lub pod własnym ciężarem. W przedstawionym na fig. 5 dolnym położeniu zwolnienia nie ma blokowania ruchu drążka uruchamiającego 11. Wskutek narastania ciśnienia we wnętrzu 15 naczynia element blokujący 35 unosi się do góry, aż dojdzie pierścieniem uszczelniającym 54 do czoła tulejki prowadnikowej 55 umieszczonej w ściance pokrywy 3. W tym położeniu element 35 blokuje ruch drążka uruchamiającego 11, jak zaznaczono linią kreskową, co uniemożliwia otwarcie mechanizmu zamykającego przy nadciśnieniu panującym w szybkowarze.

W przykładzie wykonania przedstawionym na fig. 5 obrzeże 7 pokrywy ma postać elementu pierścieniowego niezależnego od korpusu pokrywy. Element ten wraz z zamocowanymi na nim kształtkami 6, ułożyskowanymi na nich członami zamykającymi 4 łącznie z wałkiem giętkim 8, z ramionami zabierakowymi 9 i dźwignią obrotową 12 oraz z osłoną 36 może być ukształtowany jako samodzielnie montowany i demontowany zespół konstrukcyjny. Korpus pokrywy 3 ma wygięty na zewnątrz kołnierz brzegowy 56, na który nasadzona jest uszczelka pierścieniowa 22 mająca w przekroju kształt litery U. Górne ramię uszczelki 22 mieści się między kołnierzem brzegowym 56 i nasadzanym obrzeżem 7 pokrywy. Skierowana pionowo w dół warga 30 uszczelki pierścieniowej 22 jest dociskana pod wewnętrznym ciśnieniem naczynia do ścianki pojemnika 24.

W przedstawionej na fig. 6a do 6c odmianie wykonania pokrywa 3 jest podzielona na segment pierścieniowy 20 tworzący obrzeże pokrywy 7 i na pokrywę wewnętrzną 19 unoszącą się pod ciśnieniem wewnętrznym naczynia i opadającą pod własnym ciężarem. Człony zamykające 4 rozmieszczono na obrzeżu pokrywy 7 za pomocą kształtek 6. Celem zamocowania kształtek 6 -zakłada się je szczeliną 57 na wygięte w górę krawędzie 58 obrzeża pokrywy 7. Pokrywa wewnętrzna 19 jest prowadzona za pomocą wargi uszczelkowej 37 na segmencie pierścieniowym 20, który wyposażono w rozmieszczone w odstępach otwory przelotowe 38. Warga uszczelkowa 37 stanowi część uszczelki pierścieniowej 22, która w położeniu zamknięcia służy też jako przylga dla wygiętego w dolnym końcu na zewnątrz obrzeża uszczelkowego 21 pokrywy wewnętrznej 19. Siły tarcia działające między wargą 37 i powierzchnią pokrywy wewnętrznej 19 są mniejsze niż siły tarcia, z jakimi segment pierścieniowy 20 utrzymywany jest na pojemniku 1 za pośrednictwem uszczelki pierścieniowej 22 z wargą 25. Dlatego też pokrywa wewnętrzna 19 przy narastaniu ciśnienia wewnętrznego w naczyniu może unosić się względem segmentu pierścieniowego 20. Otwory przelo12

165 815 towe 38 są tak małe, że wprawdzie mogą przepuszczać powietrze wypierania z wnętrza 15 naczynia, lecz z drugiej strony może powstać dostateczne ciśnienie, zeby unieść pokrywę wewnętrzną 19 tak, że zajmie ona pokazane na fig. 6b położenie zamknięcia, w którym obrzeże uszczelkowe 21 przylega do wargi uszczelkowej 37. Uszczelka pierścieniowa 22 jest nasadzona w tym przypadku na wygiętą na zewnątrz krawędź 59 segmentu pierścieniowego 20.

W takim ukształtowaniu przewidziano elementy uruchamiające 14 dla członów zamykających 4, które uruchamiane są ciśnieniem narastającym we wnętrzu 11 naczynia. Ruch pokrywy wewnętrznej 19 w górę i w dół jest przenoszony poprzez elementy robocze 16 na przynajmniej jeden z członów zamykających 4 lub na wałek giętki 8. Elementy robocze 16 mają jako człon spinający pierścień drutowy opasujący pokrywę 19, działający na tę pokrywę i wałek 8 lub przynajmniej na jeden z członów zamykających 4, jak to widać na fig. 6c. Element roboczy 16 w postaci pierścienia drutowego jest z jednej strony połączony na stałe z pokrywą wewnętrzną 19, wchodząc w rowek obwodowy 17 tej pokrywy, a z drugiej strony jest ułożyskowany obrotowo w uchu 18 członu zamykającego 4. Z porównania fig. 6a i 6b widać, że przy wzroście ciśnienia pokrywa wewnętrzna 19 zabiera ze sobą człony zamykające 4 i obraca je z położenia otwarcia w położenie zaryglowania. Przy spadku ciśnienia wewnątrz naczynia następuje samoczynny powrót członów zamykających 4 z położenia zablokowania w położenie otwarcia, co umożliwia łatwe zdjęcie pokrywy 3 z pojemnika 1.

W pokazanej na fig. 6a i 6b odmianie wykonania wynalazku pokrywa wewnętrzna 19 i segment pierścieniowy 20 z mechanizmem zamykającym wraz z członami zamykającymi 4 są osłonięte przykrywką 34 połączoną z segmentem pierścieniowym 20. Jest to widoczne zwłaszcza na fig. 6d. W pokazanej odmianie wykonania wynalazku w środkowym wycięciu 60 przykrywki 34 ułożyskowano obrotowo uchwyt pokrywy 40. W części uchwytu 40 umieszczono trzpień wskaźnikowy 39, tak, że przy przesuwie pokrywy wewnętrznej 19 w górne położenie zamykające trzpień ten wysuwa się osiowo z dolnego położenia spoczynkowego w górne położenie wskaźnikowe. Na podstawie położenia trzpienia wskaźnikowego 39 można więc określić położenie pokrywy wewnętrznej 19 względem segmentu pierścieniowego 20 utrzymującego się na obrzeżu pojemnika 2. Pozwala to stwierdzić, czy szybkowar znajduje się jeszcze pod ciśnieniem. W środkowym zagłębieniu 42 uchwytu pokrywy 40 umieszczono termometr 41, który umocowany jest w ściance przykrywki 34 za pomocą dolnej tulejowej obsady 44 z metalu lub innego materiału dobrze przewodzącego. Dno zagłębienia 42 w jego strefie środkowej jest utworzone przez górny segment kołnierzowy 43 obsady 44. Obsada 44 sięga swoim dolnym końcem, z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej 53, do gniazdka prowadnicowego 50 umocowanego w środkowym wycięciu ścianki pokrywy wewnętrznej 19. Obsada 44 ma kształt tulejkowy, a więc jej wnętrze łączy się z wnętrzem 15 naczynia dając możliwość przepływu, co sprzyja przenoszeniu ciepła. Dobre przenoszenie ciepła jest zapewnione poza tym w ten sposób, że powietrze ulatujące przy podgrzewaniu szybkowaru przepływa przez szczelinę pierścieniową 53 przy obsadzie 44, aż pokrywa wewnętrzna 19 przejdzie w swoje górne położenie zamykające, a dolne czoło obsady 44 przylgnie do pierścienia uszczelniającego 61, który umocowany jest na odsądzeniu wewnętrznym 51 gniazdka prowadnicowego 50. Następuje więc zatrzymanie dalszego wypływu powietrza lub pary, gdy obrzeże uszczelkowe 21 przylgnie do wargi uszczelkowej 37.

Uchwyt pokrywy 40 na swoim dolnym segmencie pierścieniowym 62 ma uszczelnienie obwodowe 49, które w położeniu zamknięcia pokrywy wewnętrznej 19 przylega szczelnie do jej górnej strony. W obrębie uszczelnienia obwodowego 49 umieszczono w ściance pokrywy 19 zawór odlotowy pary 45. Ułożyskowany obrotowo uchwyt pokrywy 40 ma przyporządkowaną do zaworu 45 krzywkę naciskową 46, za pomocą której podczas obracania uchwytu 40 element zamykający 47 zaworu 45 może być przemieszczany z położenia zamknięcia w położenie otwarcia, gdy pokrywa 19 znajduje się w swoim górnym położeniu zamknięcia. Para uchodząca z zaworu 45 może ulatywać w bok przez boczny otwór wylotowy 48, tak że ręka osoby chwytającej za uchwyt pokrywy 40 nie styka się z parą.

W przedstawionej na fig. 7 odmianie wykonania wynalazku sama przykrywka 34 na swoim obrzeżu tworzy kształtkę 6. Przykrywka 34 wraz z kształtką. 6 mogą być przy tym wykonane z tworzywa sztucznego. Poza tym odmiana wynalazku według fig. 7 różni się od odmiany według fig. 6c tylko w strefie przeprowadzenia termometru od uchwytu 40 do wnętrza 15 naczynia. Obsada

165 815 przechodzi przez ściankę pokrywy wewnętrznej 19 z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej 53. W dołu uchwytu pokrywy 40 przewidziano uszczelkę pierścieniową 52, która opasuje ciasno obsadę 44, tak że szczelina odpowietrzająca 53 w górnym położeniu zamknięcia pokrywy wewnętrznej 19 jest uszczelniona przez uszczelkę pierścieniową 52. Również w tym przykładzie wykonania pomiar temperatury odbywa się niezawodnie, gdyż obsada 44 sięga do wnętrza 15 naczynia i powietrze ulatujące przy nagrzewaniu opływa obsadę, i ponieważ szczelina odpowietrzająca 53 jest umieszczona środkowo, w związku z czym powietrze może praktycznie całkowicie uchodzić do wylotu pary.

165 815

FIG. 2b

165 815

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 Cena 1,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Szybkowar, składający się z pojemnika z wygiętym na zewnątrz obrzeżem obwodowym i zakładanej na pojemnik pokrywy, posiadający urządzenie zamykające z co najmnej jednym członem zamykającym, umieszczonym na pokrywie, korzystnie w strefie obrzeża pokrywy, i obracającym się z położenia otwarcia pokrywy w położenie ryglujące wokół osi przebiegającej w przybliżeniu równolegle do zwróconej ku niej krawędzi zewnętrznej obrzeża pojemnika, lub do stycznej do tej krawędzi, przy czym w położeniu zaryglowania człon zamykający podchwytuje obrzeze pojemnika dla szczelnego zamknięcia pokrywy na pojemniku, znamienny tym, że człon zamykający (4) ma kształt wydrążonego korpusu z równoległą do kierunku osi obrotu (S), cylindryczną lub pryzmatyczną ścianką, która obejmuje tylko część jego obwodu, z możliwością przekręcania się swoim segmentem ryglującym (13) z położenia otwarcia w położenie zaryglowania, przy czym człon zamykający (4) jest ułożyskowany na kształtce (6) posiadającej na obwodzie powierzchnię podporową (31).
2. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że kształtka (6) jest umieszczona na obrzezu pokrywy (7) i posiada sektorowe wycięcie (23) mieszczące obrzeże pojemnika (2) i obrzeże pokrywy (7).
3. Szybkowar według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że każdorazowo część powierzchni podporowej (31) kształtki (6) jest ukształtowana kołowo-cylindrycznie dla podparcia członu zamykającego (4).
4. Szybkowar według zastrz. 3, znamienny tym, że powierzchnia podporowa (31) ma przynajmniej jedno spłaszczenie lub wgłębienie (32), które w położeniu zaryglowania członu zamykającego (4) współpracuje z odpowiednim płaskim lub wybrzuszonym segmentem zabezpieczającym (33) członu zamykającego (4).
5. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że pomiędzy obrzeżem (2) pojemnika (1) i obrzeżem (7) pokrywy (3), ma uszczelkę pierścieniową (26) z wargą (28) przylegającą pod wpływem ciśnienia wewnętrznego do powierzchni górnej obrzeża (2) i powierzchni dolnej obrzeża (7).
6. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że powierzchnia podporowa kształtki (6) wykonana jest z tworzywa sztucznego o niskim współczynniku tarcia.
7. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że ma kilka członów zamykających (4), rozmieszczonych na pokrywie (3), na kształt ciągu wielobocznego w strefie obrzeża naczynia.
8. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że człony zamykające (4) uruchamiane są synchronicznie za pomocą wspólnego mechanizmu uruchamiającego.
9. Szybkowar według zastrz. 8, znamienny tym, że mechanizm uruchamiający ma znajdujący się przy obrzezu naczynia (2, 7) wałek giętki (8) do uruchamiania członów zamykających (4).
10. Szybkowar według zastrz. 9, znamienny tym, że na wałku giętkim (8) ma umieszczone ramiona zabierakowe (9) do uruchamiania członów zamykających (4).
11. Szybkowar według zastrz. 10, znamienny tym, że wałek giętki (8) jest umieszczony obrotowo w kształtkach (6) w strefie osi obrotu (S), korzystnie współosiowo, przy czym w każdej kształtce (6) znajduje się wybranie (10) umożliwiające obrót ramienia zabierakowego (9).
12. Szybkowar według zastrz. 11, znamienny tym, że dla uruchamiania członów zamykających (4) ma mechanizm uruchamiający, zwłaszcza zawierający drążek uruchamiający (11), uruchamiany od strony górnej powierzchni pokrywy (3).
13. Szybkowar według zastrz. 12, znamienny tym, ze drążek uruchamiający (11) współpracuje z przynajmniej jedną dźwignią obrotową (12) zamocowaną na wałku giętkim (8), lub na co najmniej jednym członie zamykającym (4).
14. Szybkowar według zastrz. 11, znamienny tym, że na wałku giętkim (8) lub przynajmniej na jednym z członów zamykających (4) ma umieszczoną, kierowaną na zewnątrz, ręczną dźwignię uruchamiającą.
15. Szybkowar według zastrz. 8, znamienny tym, że mechanizm uruchamiający jest zabezpieczony przed otwarciem członów zamykających (4) za pomocą elementu blokującego (35) działają165 815 3 cego pod wpływem ciśnienia wewnętrznego naczynia jako zabezpieczenie zanikowe (zerociśnieniowe).
16. Szybkowar według zastrz. 15, znamienny tym, że element blokujący (35) ma postać trzpienia blokującego umieszczonego w pokrywie (3), z możliwością przesuwania się w górę i w dół, do blokowania drążka uruchamiającego (11) w położeniu otwarcia członów zamykających (4).
17. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że człony zamykające (4) mają elementy uruchamiające (14), uruchamiane ciśnieniem narastającym we wnętrzu (15) naczynia.
18. Szybkowar według zastrz. 17, znamienny tym, że elementy uruchamiające (14) mają elementy robocze (16), przenoszące ruch unoszącej się pod ciśnieniem wewnętrznym naczynia pokrywy wewnętrznej (19) na przynajmniej jeden z członów zamykających (4) lub na wałek giętki (8).
19. Szybkowar według zastrz. 18, znamienny tym, że elementy robocze (16) mają przynajmniej jeden człon spinający, współpracujący z pokrywą wewnętrzną (19) i wałkiem giętkim (8) lub przynajmniej z jednym członem zamykającym (4), ukształtowany korzystnie jako pierścień drutowy opasujący pokrywę wewnętrzną (19).
20. Szybkowar według zastrz. 19, znamienny tym, że człon spinający z jednej strony połączony na stałe z pokrywą wewnętrzną (19) wchodzi w rowek obwodowy (17) pokrywy (19), a z drugiej strony ułożyskowany obrotowo wchodzi w ucho (18) członu zamykającego (4).
21. Szybkowar według zastrz. 17, znamienny tym, że pokrywa (3) ma skrajny, tworzący jej obrzeże (7) segment pierścieniowy (20), na którym umieszczone są człony zamykające (4), i po którym przesuwa się w górę i w dół pokrywa wewnętrzna (19).
22. Szybkowar według zastrz. 21, znamienny tym, że pokrywa wewnętrzna (19) jest prowadzona na segmencie pierścieniowym (20) za pośrednictwem wargi uszczelkowej (37) posiadającej korzystnie otwory przelotowe (38).
23. Szybkowar według zastrz. 21 albo 22, znamienny tym, że pokrywa wewnętrzna (19) ma obrzeże uszczelkowe (21) wygięte na zewnątrz, a pomiędzy tym obrzeżem uszczelkowym (21) i segmentem pierścieniowym (20) ma umieszczoną uszczelkę pierścieniową (22).
24. Szybkowar według zastrz. 23, znamienny tym, że warga uszczelkowa (37) stanowi część uszczelki pierścieniowej (22), która służy jako przylga obrzeża uszczelkowego (21) pokrywy wewnętrznej (19).
25. Szybkowar według zastrz. 24, znamienny tym, że uszczelka pierścieniowa (22) jest nasadzona na krawędź wewnętrzną segmentu pierścieniowego (20).
26. Szybkowar według zastrz. 24 albo 25, znamienny tym, że uszczelka pierścieniowa (22) ma wargę (25) przylegającą pod wewnętrznym ciśnieniem naczynia do powierzchni wewnętrznej ścianki pojemnika (24).
27. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że człony zamykające (4) są przykryte osłoną (36) opasującą pokrywę (3).
28. Szybkowar według zastrz. 27, znamienny tym, że osłona (36) z obrzeżem pokrywy (7) lub ze stanowiącym obrzeże (7) segmentem pierścieniowym (20) albo jego częścią tworzy samodzielnie montowany i demontowany zespół konstrukcyjny.
29. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że pokrywa (3) ma przykrywkę (34) osłaniającą człony zamykające (4) i ewentualnie pokrywę wewnętrzną (19).
30. Szybkowar według zastrz. 1, znamienny tym, że kształtki (6) utworzone są przez obrzeże przykrywki (34).
31. Szybkowar według zastrz. 18, znamienny tym, ze pokrywa wewnętrzna (19) ma trzpień wskaźnikowy (39), wskazujący położenie pokrywy (19) względem segmentu pierścieniowego (20).
32. Szybkowar według zastrz. 31, znamienny tym, że trzpień wskaźnikowy (39) jest umieszczony w uchwycie pokrywy (40) z możliwością przesuwu osiowego.
33. Szybkowar według zastrz. 29, znamienny tym, że w przykrywce (34) ma termometr (41) umieszczony w usytuowanym na środku przykrywki (34) uchwycie (40) posiadającym obsadę (44) wnikającą do wnętrza naczynia (15) przez ściankę przykrywki (34) i korzystnie przez ściankę pokrywy wewnętrznej (19).

165 815
34. Szybkowar według zastrz. 33, znamienny tym, że obsada (44) jest osadzona przesuwnie w ściance pokrywy wewnętrznej (19).
35. Szybkowar według zastrz. 33 albo 34, znamienny tym, że uchwyt pokrywy (40) ma na swojej dolnej stronie uszczelnienie obwodowe (49), do którego przylega szczelnie ścianka pokrywy wewnętrznej (19) w jej położeniu zamknięcia.
36. Szybkowar według zastrz. 33, znamienny tym, że w ściance pokrywy wewnętrznej (19) umieszczone jest gniazdko prowadnicowe (50) na obsadę (44), z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej (53), przy czym gniazdko prowadnicowe (58) ma odsądzenie wewnętrzne (51), do którego przylega szczelnie obsada (44) w położeniu zamknięcia pokrywy wewnętrznej (19).
37. Szybkowar według zastrz. 33, znamienny tym, że obsada (44) z zachowaniem szczeliny odpowietrzającej (53) jest przeprowadzona przez ściankę pokrywy wewnętrznej (19), a uchwyt pokrywy (40) po swojej dolnej stronie utrzymuje opasującą ciasno obsadę (44) uszczelkę pierścieniową (52), do której przylega szczelnie ścianka pokrywy wewnętrznej (19) w jej położeniu zamknięcia.
38. Szybkowar według zastrz. 33, znamienny tym, że uchwyt pokrywy (40) umieszczony jest obrotowo na ściance przykrywki (34), przykrywając zawór odlotowy pary (45), oraz ma krzywkę naciskową (46), do przemieszczania elementu zamykającego (47) zaworu odlotowego (45).
39. Urządzenie według zastrz. 38, znamienne tym, że uchwyt pokrywy (40) w strefie zaworu odlotowego (45) ma otwór wylotowy (48).
40. Szybkowar według zastrz. 38 albo 39, znamienny tym, że zawór odlotowy pary (45) umieszczony jest w ściance pokrywy wewnętrznej (19).