NL9400478A - Giek voor een zeilboot. - Google Patents

Description

GIEK VOOR EEN ZEILBOOT

De uitvinding heeft betrekking op een giek voor een zeilboot, omvattende: een langwerpige structuur, die een zich in langsrichting uitstrekkende holte begrenst; een zich aan de bovenzijde daarvan in langsrichting uitstrekkend sleufgat; en een door aandrijfmiddelen roterend aandrijfbaar, zich in de holte in langsrichting uitstrekkend wikkelorgaan voor het opwikkelen en afwikkelen van een door het sleufgat beweegbaar zeil, die het kenmerk vertoont dat het sleufgat afsluitbaar is door sluitmiddelen, die het afwikkelen van het zeil blokkeren door aan te grijpen aan een in het zeil opgenomen zeillat, die te breed is om de werkzame sluitmiddelen te passeren en smal genoeg is om het sleufgat via de onwerkzame sluitmiddelen te passeren. Met een dergelijke constructie kan tijdens gebruik de wikkelconstructie worden ontlast.

Bijvoorbeeld kan worden gebruik gemaakt van ten minste één scharnierende klep. Bij voorkeur is een dergelijke klep of een samenstel van twee kleppen zodanig uitgevoerd, dat de klepstructuur zichzelf naar zijn sluitstand trekt wanneer het zeil naar buiten wordt getrokken. Door middel van bedieningsmiddelen kan deze bedrijfstoestand ongedaan worden gemaakt.

Ook kan gebruik worden gemaakt van wigvormige structuren, waarbij door verplaatsing in de langsrichting de effectieve doortocht in dwarsrichting van het sleufgat kan worden vergroot en verkleind.

De aandrijving, in het bijzonder een hydromotor, van het wikkelorgaan bevindt zich bij voorkeur aan die zijde van de giek, waar de grootste krachten optreden, namelijk de achterzijde.

Gebruik kan worden gemaakt van een mantel van de giek, die bestaat uit één extrusieprofiel, hetzij vervaardigd op basis van aluminium, dan wel andere geschikte materialen of samenstellingen daarvan. Om de flexibiliteit in de maatvoering zo groot mogelijk te maken kan gebruik worden gemaakt van een bovendeel, een onderdeel en een tweetal zich aan de zijkanten daarvan bevindende tussenplaten, die van variabele afmetingen kunnen zijn. Hiermee kan een aanpassing aan de meest uiteenlopende eisen worden gerealiseerd. Verbinding van de verschillende onderdelen kan met bekende technieken plaatsvinden, zoals lassen of lijmen.

In gevallen, waarin wordt afgezien van het gebruik van een door sluitmiddelen afsluitbaar sleufgat dient de trekkracht in het zeil te kunnen worden opgevangen door remmiddelen die met de wikkelmiddelen samenwerken.

De uitvinding betreft verder een giek voor een zeilboot, omvattende: een langwerpige structuur, die een zich in langsrichting uitstrekkende holte begrenst; een zich aan de bovenzijde daarvan in langsrichting uitstrekkend sleufgat; en een door aandrijfmiddelen roterend aandrijfbaar, zich in de holte in langsrichting uitstrekkend wikkelorgaan voor het opwikkelen en afwikkelen van een door het sleufgat beweegbaar zeil.

Een dergelijke giek is bekend.

Doel van de uitvinding is, een giek te bieden, die in dwarsdoorsnede een hoogte bezit, die groter is dan de breedte.

Dit doel wordt volgens de uitvinding bereikt door een giek, die het kenmerk vertoont dat het wikkelorgaan ten 1 minste twee voor rotatie met elkaar gekoppelde assen omvat, rond welke assen eventueel een eindloze band is aangebracht, waarmee de eindzone van het zeil verbonden is.

De genoemde eindloze band kan zich over de hele lengte van het wikkelorgaan uitstrekken dan wel lokaal zijn ' aangebracht.

Slechts één van de assen, die een redelijke torsiestijfheid dienen te bezitten, behoeft te worden aangedreven. Gebruik kan worden gemaakt van een prismatisch vertande as of rol, die samenwerkt met een corresponderend vertande band, die kan zijn gebaseerd op een met treksterke vezels gewapende kunststof. Dergelijke banden zijn in de handel verkrijgbaar voor verschillende doeleinden en in verschillende maten. De band kan een betrekkelijk grote dikte bezitten en meer het karakter van een riem hebben, zoals wel wordt toegepast in de aandrijftechniek. Met op zichzelf bekende technieken kan het zeil met de betreffende riem of band verbonden zijn. Bijvoorbeeld kan een aan de buitenzijde open buis in de band zijn ingebed. Het zeil kan daarin zijn vastgezet door middel van een zeil-lus rond een zich in de genoemde buis bevindende pen, koord of dergelijke, hetgeen het naar buiten trekken van het zeil verhinderd.

Bij voorkeur zijn de assen roterend gelagerd en met elkaar verbonden op regelmatige afstand over de gehele werkzame lengte. Dit kan de buigstijfheid van de constructie zeer ten goede komen, hetgeen de aan de langwerpige profiel-structuur te stellen stijfheidseisen verzacht.

Een zeil is tegenwoordig veelal voorzien van een aantal zich in in hoofdzaak horizontale richting uitstrekkende zogenaamde zeillatten gebaseerd op holle of massieve langwerpige structuren op basis van treksterke vezels, zoals koolstofvezels, ingebed in een kunststof basismateriaal. Deze zeillatten moeten scharnierbaar en drukbestendig in het zeil zijn opgenomen en drukkrachten naar de voorzijde kunnen overbrengen. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van scharnierbare constructies. Volgens de uitvinding wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van scharnierconstructies die een beweeglijkheid van meer dan 90° naar beide kanten mogelijk maken, bijvoorbeeld 95 a 100°. Gedacht kan worden aan rubberscharnier, een scharnier op basis van een geschikte kunststof, bijvoorbeeld polypropeen of dergelijke. Ook kan worden gedacht aan kogelgewrichten of toepassing van flexibele holle assen.

De uitvinding zal nu worden toegelicht aan de hand van bijgaande tekeningen. Hierin tonen: figuur 1 een weggebroken perspectivisch aanzicht van een mast die een giek volgens de uitvinding draagt, alsmede een groot zeil; figuur 2 een gedeeltelijk weggebroken perspectivisch aanzicht van een giek volgens de uitvinding in een eerste uitvoering; figuur 3 een gedeeltelijk weggebroken perspectivisch aanzicht van een giek volgens de uitvinding in een tweede uitvoering; figuur 4 een gedeeltelijk weggebroken perspectivisch aanzicht van een giek volgens de uitvinding in een derde uitvoering.

Figuur 1 toont een mast 1, waarmee door middel van scharniermiddelen 2 een giek 3 scharnierbaar is verbonden.

Tussen de mast 1 en de giek 3 is een zeil 4 aangebracht. Het zeil 4 omvat een aantal, zich in hoofdzaak horizontaal uitstrekkende, door stroken zeilmateriaal 5 afgedekte, zeillatten 6.

Figuur 2 toont de giek 3. Deze omvat een langwerpige structuur die een zich in langsrichting uitstrekkende holte 7 begrenst. Gebruik is gemaakt van een uit delen opgebouwd huis, bestaande uit een onderschaal 8, twee bovenschalen, respectievelijk 9, 10 en deze schalen 8, en 9, 10 koppelen de tussenschalen 11. De bovenschalen 9, 10 laten een zich in langsrichting uitstrekkend sleufgat 12 voor doorlating van het zeil 4 vrij.

In de holte 7 is een hierna te omschrijven wikkelorgaan voor het zeil geaccommodeerd. Nu reeds wordt opgemerkt, dat het hierna te beschrijven wikkelorgaan een tweetal rotatieassen omvat. De uitvinding beperkt zich daartoe echter niet. Ook andere aantallen assen, in het bijzonder één as, vallen binnen het kader van de uitvinding.

In de in figuur 2 getoonde uitvoering omvat het wikkelorgaan twee voor rotatie met elkaar vertande assen 13, 14. De assen 13, 14 vertonen identieke prismatische vertandingen, die complementair samenwerken met een eindloze tandenband 15. De as 13 wordt aangedreven door een hydromotor 16. Via de tandenband 15 wordt daarmee ook de as 14 aangedreven. Met het buitenvlak van de band 15 is via een rail 17 de onderste zone 18 van het zeil 4 verbonden. Door bekrachtiging van de hydromotor 16 wordt de band 15 aangedreven en kan het zeil 4 worden uitgerold of opgerold.

De hydraulische leidingen voor de hydromotor strekken zich door de onderste zone van de hydraulische leidingen 19, 20.

De assen 13, 14 worden op onderlinge afstand gehouden door afstandhouders 42, aan de einden waarvan de assen lokaal roteerbaar gelagerd zijn.

Teneinde in een specifieke toestand, in het bijzonder een gereefde toestand, van het zeil 4 de vereiste kracht op het zeil te kunnen uitoefenen, die de trekkracht in het zeil compenseert, zou gebruik kunnen worden gemaakt van remmiddelen, waardoor de betreffende vrije rotatie van de band 15 en daarmee de assen 13 en 14 en de motor 16, wordt geblokkeerd. De uitvinding richt zich nu op verplaatsings-blokkeringsmiddelen, die elke verplaatsing van het zeil tegengaan. Daartoe is in het gebied van het sleufgat 12 een tweetal klemstroken 21, 22 aangebracht. Deze zijn door een hydraulische cilinder 23 in langsrichting verplaatsbaar, in het bijzonder in de getoonde configuratie in de richting van de mast 1, dus in tekening naar rechts, te dringen. Als gevolg daarvan vindt een tevens naar binnen gerichte verplaatsing plaats als gevolg van de aanwezigheid van zich in schuine richting uitstrekkende sleufgaten 24, 25 die samenwerken met aan de bovenschalen 9, 10 aangebrachte pennen 26, 27. Door bekrachtiging van de hydraulische cilinder kan aldus door de naar elkaar gerichte verplaatsing van de klemstroken 21, 22 een klemkracht op de klemstroken 21, 22 worden uitgeoefend. Deze zijn schuifbaar geleid in bijbehorende sleuven, die grenzen aan het sleufgat 12.

Figuur 2 toont een variant, waarbij een hydraulische cilinder 32 scharnierbare kleppen 28, 29 kan bedienen. In de in figuur 3 getoonde toestand oefent het zeil een omhoog gerichte trekkracht op de kleppen 28, 29 uit, waardoor deze stabiel naar hun gesloten stand worden getrokken.

De kleppen 28, 29 zijn scharnierbaar gelagerd in corresponderend gevormde profielen 30 aan de bovenzijde van het algemeen met 31 aangeduide giekhuis.

Om het zeil in een andere reeftoestand te brengen, waarin het zeil een met de trekkracht overeenkomende verplaatsing moet ondergaan, dient de klemming door de kleppen 28, 29 te worden opgeheven. Daartoe kan de cilinder 32 van het dubbelwerkende type zijn, waarbij de cilinder 32 in omgekeerde richting wordt bekrachtigd voor het tijdelijk van elkaar bewegen van de kleppen 28, 29. Ook kan door aangepaste bekrachtiging van de hydromotor 16 het zeil omlaag worden getrokken, waarbij de kleppen, na het van bekrachtiging ontdoen van de cilinder 32 uiteen worden bewogen door een drukveer 33. Het zal duidelijk zijn dat ook andere veermiddelen, bijvoorbeeld torsie-veermiddelen in aanmerking komen.

Figuur 4 tenslotte toont een variant, waarbij een hydraulische cilinder 34, twee wigstroken 35, 36 van zich af duwt. Deze wigstroken 35, 36 werken samen met corresponderend gevormde klem-wigstroken respectievelijk 37, 38. Door de rechte, naar elkaar gerichte klemvlakken 39, 40 kan het zeil 4 worden ingeklemd. Ook hier wordt een terugsteldrukveer 41 gebruikt voor het na ontdoen van bekrachtiging van de cilinder 34 uiteen bewegen van de klem-wigstroken 37, 38. Afhankelijk van de wighoek kan het noodzakelijk zijn, de cilinder 34 dubbelwerkend uit te voeren.

Claims (5)

1. Giek voor een zeilboot, omvattende: een langwerpige structuur, die een zich in langsrichting uitstrekkende holte begrenst; een zich aan de bovenzijde daarvan in langsrichting uitstrekkend sleufgat; en een door aandrijfmiddelen roterend aandrijfbaar, zich in de holte in langsrichting uitstrekkend wikkelorgaan voor het opwikkelen en afwikkelen van een door het sleufgat beweegbaar zeil, met het kenmerk. dat het sleufgat afsluitbaar is door sluitmiddelen, die het afwikkelen van het zeil blokkeren door aan te grijpen aan een in het zeil opgenomen zeillat, die te breed is om de werkzame sluitmiddelen te passeren en smal genoeg is om het sleufgat via de onwerkzame sluitmiddelen te passeren.

2. Giek volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de sluitmiddelen ten minste één scharnierbare klep omvatten.

3. Giek volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de of elke klep door de trekspanning in het zeil naar zijn gesloten stand wordt getrokken.

4. Giek volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de sluitmiddelen een klemwig-structuur omvatten.

5. Giek volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het wikkelorgaan ten minste twee voor rotatie met elkaar gekoppelde assen omvat, rond welke assen eventueel een eindloze band is aangebracht, waarmee de eindzone van het zeil verbonden is.