NL9002357A - Aanhangwagenkoppeling met wrijvingsdemper. - Google Patents

Description

AANHANGWAGENKOPPELING MET WRIJVINGSDEMPER

De uitvinding heeft betrekking op een aanhangwagenkoppeling van het type met een ingebouwde wrijvingsdemper.

Een dergelijke koppeling is bijvoorbeeld bekend uit het Duitse Offenlegungsschrift 3 511 301. In de gekoppelde toestand wordt wrijvingsmateriaal van de koppelingvlakken met een voorbelasting tegen het oppervlak van de trekkogel van het trekkende voertuig aangedrukt. Relatieve bewegingen in de koppeling, die bijvoorbeeld worden veroorzaakt doordat de aanhanger achter het trekkende voertuig slingert, worden door de optredende wrijvingskracht in de koppeling gedempt.

Bij de bekende aanhangwagenkoppeling wordt de voorbelasting ingesteld door middel van een door een schroef aangedreven wig, die bij het aanhalen van de schroef een beweegbaar koppelingelement naar een vast met het huis verbonden koppelingvlak toedwingt. Deze bekende koppeling heeft het bezwaar dat bij het koppelen en ontkoppelen twee afzonderlijke handelingen moeten worden uitgevoerd, te weten enerzijds het bedienen van de koppeling zelf en anderzijds het instellen van of aanleggen van de voorbelastingskracht. Bovendien wordt de voorbelastingskracht uitsluitend bepaald door de relatieve positie van de wig, zodat bij slijtage van het koppelingmateriaal de wrijvingskracht afneemt en de voorbelasting opnieuw moet worden ingesteld. Het instellen van een juiste voorbelasting moet daardoor telkens geschieden, hetgeen de koppeling onhandig in gebruik maakt. Dit geldt des te sterker wanneer dezelfde aanhangwagen getrokken moet worden door verschillende voertuigen. Aangezien de diameter van de trekkoppeling afhankelijk is van de slijtage daarvan, zal ook hierbij telkens de voorbelasting moeten worden aangepast.

Met de aanhangwagenkoppeling volgens de uitvinding zoals gekenmerkt in conclusie 1, worden deze bezwaren weggenomen .

Gunstige verdere uitvoeringsvormen van de uitvinding zijn in de onderconclusies gekenmerkt.

Een langsdoorsnede van een uitvoeringsvorm van de uitvinding is in de bij gevoegde tekening weergegeven in drie standen I, II en III.

De koppeling omvat een huis 1 dat op gebruikelijke wijze bevestigd kan worden aan een disselstang 2 van een aanhangwagen.

In een voorste gedeelte van het huis 1 is een bolvormige ruimte 3 bepaald waarin de koppelingkogel van een trekkend voertuig opgesloten kan worden. De opsluiting geschiedt tussen een deel-bolvormig vlak 4 dat vastverbonden is met het huis 1 en een deel-bolvormig vlak dat een geheel vormt met een om een met het huis 1 verbonden as 9 zwenkbare koppelingelement 8.

Het deel-bolvormige koppelvlak 4 is bekleed met wrijvingsmateriaal 5, en uitgespaard in een schroefelement 6 dat in de figuur gezien van links naar rechts geschroefd kan worden, teneinde het koppelingvlak 4 in de richting naar het beweegbare koppelingelement 8 instelbaar te verplaatsen. Het beweegbare koppelingelement 8 wordt door een om de schar-nierpen 9 aangebrachte veer 10 in de richting tegen de klok in belast. Wanneer de koppeling op een koppelingkogel wordt geplaatst, komt het boveneinde van de kogel in contact met een nok 11 aan het beweegbare koppelingelement 8, waardoor dit element 8 in de richting van de klok wordt verzwenkt, tegen de kracht van de veer 9 in, naar de in de figuur met getrokken lijnen getekende gekoppelde toestand. De ontkoppelde toestand is in de figuur eveneens getoond.

Het koppelingelement 8 wordt op nog nader te beschrijven wijze door een bedieningshefboom 12 in de gekoppelde toestand vergrendeld en in de richting naar het vaste koppelingdeel 4 toe veerkrachtig belast, zodat de bekledingen 5, 7 van wrijvingsmateriaal tegen de koppelingkogel aangeklemd worden, voor het opwekken van een wrijvingskracht die relatieve beweging tegengaat en daardoor eventuele slingeringen van de aanhangwagen dempt.

De bedieningshefboom 12 is door middel van een scharnierpen 13 scharnierend in het huis 1 gemonteerd. Om de scharnierpen 13 is een veer 14 aangebracht die de bedieningshefboom 12 in de richting tegen de klok in belast. Aan het boveneinde van de bedieningshefboom 12 is door middel van een scharnierpen 16 een bedieningshandgreep 15 schar-nierbaar daaraan aangebracht. Een veerhuis 17 is op een afstand van de scharnierpen 16 door middel van een scharnierpen 20 zwenkbaar aan het huis 1 gemonteerd. De veerhuis 17 omvat een sleufvormig gat 21 waardoorheen zich een pen 18 uitstrekt die weer vastverbonden is met de handgreep 15. Tussen de met de handgreep 15 verbonden pen 18 en de met het huis 1 verbonden pen 20 is een schroefdrukveer 19 aangebracht. Aldus wordt een veerbelast kniehefboommechanisme gevormd. Dit kniehefboommechanisme zorgt ervoor dat, wanneer de hefboom 15 vanuit de met streep-stippellijnen getoonde stand I, via de stand II in de stand III wordt gedrukt, een dood punt wordt gepasseerd, zodat de handgreep 15 in de met getrokken lijnen getekende stand III in een stabiele toestand verkeert.

In de met getrokken lijnen getoonde stand is een eerste nok 25 van de bedieningshefboom 12 in contact met een nok 26 van het grendelelement 8. De veer 19 drukt de pen 18 en dus de daarmee verbonden handgreep 15 ten opzichte van het huis 1 naar links, zodat de hefboom 12 ter plaatse van de scharnierpen 16 met veerkracht naar links gedrukt wordt. Deze veerkracht wordt overgebracht via de nok 25 op de nok 26 van het koppelingeiement 8, waardoor dus de eerder genoemde veerbelaste aangrijping van de koppelingkogel en daardoor de wrijvingsdemping wordt bereikt. Eventuele slijtage van de bekledingen 5, 7 van wrijvingsmateriaal kunnen worden gecompenseerd en een instelling van de wrijvings-kracht kan worden verkregen door het verstellen van het schroefelement 6.

Behalve de nokken 25, 26 voor het veerkrachtig aandrukken van het koppelingelement 8, is een tweede stel nokken 27, 28 aan respectievelijk de bedieningshefboom 12 en het koppelingelement 8 aanwezig. Deze komen in aangrijping wanneer de bedieningshefboom 12 zover naar rechts gedraaid is dat de nok 25 geen of nagenoeg geen voorspankracht meer op de nok 26 uitoefend. De helling van de contactvlakken van de nokken 27 en 28 ten opzichte van de draaipunten van respectievelijk de bedieningshefboom 12 en het koppelingele-ment 8 is zodanig dat bij het in contact komen van de nokken 27 en 28 vergrendelend werken en dus niet de koppeling geopend zou kunnen worden door een naar rechts gerichte kracht op het koppelingelement 8. De nokken 27, 28 voorkomen dus dat door een sterke achterwaartse stoot op het bedie-ningselement 8 of bijvoorbeeld door breuk van de veer 19 en/of de veer 14 de koppeling zou kunnen loskomen.

Het zal duidelijk zijn dat wanneer de bedienings-handgreep 15 in de stand I is gesteld, het koppelingelement 8 in de geheel linksom gezwenkte stand verkeert. Na het plaatsen van de koppeling op de koppelingkogel en het, op de eerder beschreven wijze terugzwenken van het koppelingele-ment 8 kan de bedieningshefboom 12 onder invloed van de veer 14 in de met getrokken lijnen getekende stand zwenken, waarbij de handgreep in positie II beweegt. Door de samenwerking van de nokken 27 en 28 is in deze positie de koppeling reeds vergrendeld. Door het neerdrukken van de handgreep 15 vanuit de positie II naar III wordt de voorspankracht van veer 19 via de nok 25 overgebracht op de nok 26 en is de wrijvingsdemping werkzaam.

Als extra veiligheid kan een schematisch aangeduide grendelpen 30 zijn aangebracht die achter de bedieningshefboom 12 grijpt en bijvoorbeeld tegen veerkracht in uit de bewegingsbaan van de hefboom 12 getrokken moet worden teneinde de hefboom 12 in de met positie I van de handgreep 15 corresponderende ontkoppelde toestand te kunnen bewegen.

Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn dat de koppeling ook gebruikt kan worden met de handgreep in positie II, in welk geval de veer 19 niet werkzaam is en dus geen wrijvingsdemping zal optreden. De stand II kan dus gebruikt worden bij het manoeuvreren met de aanhangwagen.

Behalve voor compensatie van slijtage van de bekledingen 5, 7 van wrijvingsmateriaal dient de schroef 6 eveneens voor het instellen van de grootte van de wrijvings-kracht. Door de schroef 6 verder in te schroeven, neemt de wrijvingskracht toe.

De nokken 25, 26 zijn zodanig uitgevoerd dat deze niet zelfremmend zijn, dat wil zeggen de hefboom 12 kan door het koppelingelement 8 weggezwenkt worden, uiteraard totdat de nokken 27 en 28 met elkaar in contact komen. De veerbe-lasting op de wrijvingselementen 4, 7 blijft hierdoor in hoofdzaak constant. In de werkzame toestand dempt de koppeling zowel slinger- als dompbewegingen van de aanhangwagen.

Claims (6)

1. Aanhangwagenkoppeling omvattende een huis, waarvan een wand een eerste deel-bolvormig koppelingvlak vormt, een beweegbaar aan het huis gemonteerd koppelingsele-ment dat een tweede deel-bolvormig koppelingvlak vormt, een zwenkbaar aan het huis gemonteerde bedieningshefboom waarmee het beweegbare koppelingelement verplaatst kan worden tussen een open positie, op een afstand van het eerste koppelingvlak, en een aangrijpingspositie nabij het eerste koppelingvlak, waarbij tenminste een van de koppelingsvlakken wrij-vingsmateriaal draagt, en waarbij veerkrachtige voorbelas-tingsmiddelen zijn aangebracht voor het in de aangrijpingspositie met een voorbelasting naar het eerste koppelingsvlak toe dwingen van het beweegbare koppelingelement, welke voorbelastingsmiddelen aangrijpen op de bedieningshefboom en waarbij de bedieningshefboom de voorbelasting op het beweegbare koppelingelement overdraagt.

2. Koppeling volgens conclusie 1, waarbij de voorbelastingsmiddelen omvatten een kniehefboommechanisme, dat enerzijds via een voorbelastingsveer aangrijpt op het huis en anderzijds op de bedieningshefboom, zodanig dat in een stabiele doorgeknikte toestand van het kniehefboommechanisme door de voorbelastingsveer continu een kracht op de bedieningshefboom wordt uitgeoefend.

3. Koppeling volgens conclusie 2, waarbij de op de bedieningshefboom aangrijpende hefboom van het kniehefboommechanisme een bedieningshandgreep draagt.

4. Koppeling volgens een van de voorgaande conclusies waarbij de bedieningshefboom een eerste nok omvat die in de aangrijpingspositie samenwerkt met een eerste nok aan het beweegbare koppelingelement, waarbij de nok van de bedieningshefboom zodanig gevormd is, dat deze een teruggaande beweging van het koppelingelement verhindert.

5. Koppeling volgens conclusie 4, waarbij de bedie-ningshefboom een tweede nok omvat die in de aangrijpingspo-sitie samenwerkt met een tweede nok aan het beweegbare koppelingelement, waarbij de tweede nok zodanig is gevormd dat deze, na het in aangrijping komen van de eerste nokken, de voorspankracht van de voorbelastingsveer kan overdragen.

6. Koppeling volgens een van de voorgaande conclusies, waarbij het eerste deel-bolvormige koppelingvlak deel uitmaakt van een in het huis aangrijpend schroefelement, dat door verdraaiing instelbaar is in de richting naar de bedie-ningshefboom toe en terug.