NL8201951A - Werkwijze voor het vervaardigen van een prothese. - Google Patents

Description

t , V ^ 50 617 -1-

Werkwijze voor het vervaardigen van een prothese.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het vervaardigen van een voor een uiteinde bestemde prothese, bij voorkeur van een beenprothese die voor zijn vastzetten een huls heeft, die het einddeel van het nog 5 aanwezige deel van het uiteinde omgeeft.

Bij de vervaardiging van prothesen,bij voorkeur beenprothesen, wordt eerst een positief model van het deel van het uiteinde vervaardigd, dat nog aanwezig is en moet dienen voor het vastzetten van de eigenlijke prothese.

10 In normale gevallen wordt dit model vervaardigd van een materiaal zoals bijvoorbeeld gips. Uitgaand van dit positieve model wordt dan uit een stuk dik, schijfvormig thermoplastisch materiaal een huls gevormd, die zo goed mogelijk tegen het uiteinde zal aanliggen. In de praktijk 15 vindt het vormen van deze huls zodanig plaats, dat het schijfvormig materiaal, dat een dikte van ongeveer 25 mm kan hebben, in een oven wordt verwarmd tot het plastisch wordt, waarna het - bij voorkeur met de hand - om het model heen wordt gevormd. Dit is een zeer moeilijk werk, 20 dat in de eerste plaats veel tijd verlangt en in de tweede plaats is verbonden met het gevaar van mislukking en wel onder andere omdat de wanddikte van de gerede huls wegens de noodzakelijke grote vervormingen op een wijze varieert, die niet kan worden geaccepteerd, waarbij in bepaalde ge-25 vallen zelfs gevaar bestaat, dat deze zo gering wordt, dat het gemakkelijk tot gaten of doorgangen in de huls of aan zijn einde kan komen. In dit geval moet het werk weer van voren af aan beginnen, omdat de huls niet kan worden gerepareerd. Verder heeft deze wijze van vorming van de ver-30 warmde kunststof over het model tot gevolg dat de oppervlaktestructuur van de aanvankelijk gladde kunststof wordt vernieuwd, waardoor het onmogelijk is een huls te vervaardigen, waarvan het gehele oppervlak of waarvan een tamelijk groot oppervlaktedeel - ook wanneer hij zou zijn ver-35 vaardigd van glasheldere kunststof - doorzichtig is.

Nadat de huls op deze wijze is gereed gemaakt, moet aan zijn verst verwijderd einde een terugslagklep worden aangebracht, zodat lucht uit de huls kan worden ge- 8201951 # i -2- laten, maar niet daarin kan komen, waardoor de huls aan het einddeel van het geamputeerde uiteinde wordt vastgezogen. Verder moet ook met al de ten dienste staande middelen de vorm van de huls op een wijze worden gecontroleerd en indien 5 nodig zodanig worden aangepast, dat een zo volledig mogelijk oppervlaktekontakt tot stand komt tussen de binnenzijde van de huls en het einddeel van het geamputeerde uiteinde. Bovendien moet de huls worden aangepast aan de vorm van het uiteinde, zodat de oppervlaktedruk aan het uiteinde zo ge-10 lijkvormig mogelijk wordt.

Deze individuele aanpassing van de huls is uiterst moeilijk, omdat de patiënt slecht kan voelen, waar de druk te sterk is respektievelijk waar in het geheel geen oppervlaktekontakt aanwezig is. Daaruit volgt, dat deze individu-15 ele aanpassing van de huls zeer tijdrovend is en dat geen garantie bestaat voor een goed resultaat. Het is ook mogelijk en komt in bepaalde gevallen voor, dat bij de individuele aanpassing van de huls geröntgend wordt. Dit is echter een dure -en tot op zekere hoogte ook: tijdrovende methode,.-:.

20 die bovendien discutabel kan zijn omdat al te vaak herhaalde en al te grote röntgendoses schadelijk kunnen werken.

Nadat de huls aan de vorm van het geamputeerde uiteinde zo goed mogelijk is aangepast, wordt de huls daarna in de eigenlijke prothese gebouwd en dient voor het vastzet-25 ten daarvan aan het uiteinde en voor de bediening daarvan.

In een praktisch geval kan de huls bij een beenprothese daarom aan het verst verwijderde einde een diameter in de orde van grootte van 10-15 cm hebben, terwijl de diameter aan het dichtst bij zijnde einde iets groter kan zijn en de 30 lengte overeenkomt met de orde van grootte van 40 cm.

Zoals boven is aangeduid, heeft de bekende techniek een reeks nadelen. In de eerste plaats betekent de nagenoeg ambachtelijke vervaardiging van de huls gedeeltelijk een lang., tijdsverbruik en gedeeltelijk bestaat een 35 groot gevaar van mislukking of tenminste van een minder goed resultaat, onder andere wegens onregelmatigheden van de materiaaldikte van de huls of beschadigingen aan de oppervlaktestructuur van de huls of zelfs een plooivorming in het hulsmateriaal. Verder zijn de methoden, die worden 40 gebruikt bij het individuele aanpassen van de huls, vol- 8201951 -3- komen ontoereikend, omdat zij tijdrovend zijn en niet tot een zeker; resultaat leiden.

De uitvinding beoogt daarom het tot stand brengen van een zodanige werkwijze voor het vervaardigen van 5 een beenprothese, waardoor de bovengenoemde nadelen van de tot nu bekende techniek worden vermeden en het vooral mogelijk wordt de vorm van de huls met zeer grote zekerheid te controleren en bij de individuele aanpassing: te justeren, zodat het nagenoeg gehele oppervlaktekontakt met over het 10 gehele binnenoppervlak van de huls verdeelde, gelijkmatige buitendruk tegen de korresponderende delen van het uiteinde tot stand komt.

Dit doel wordt volgens de uitvinding door een werkwijze· bereikt, waarbij de werkprocessen behoren, dat 15 een positief model van het einddeel van het nog aanwezige ' uiteindedeel wordt vervaardigd en dat volgens dit model een aan het ene einde gesloten huls wordt vervaardigd, die in de prothese wordt gebouwd, waarbij de werkwijze wordt gekenmerkt, doordat de huls met als uitgangspunt een 20 van glashelder materiaal, bij voorkeur acrylkunststof, vooraf vervaardigde binnenhuis wordt vervaardigd, die wordt gevormd volgens het model, dat de gevormde binnenhuis aan het uiteinde wordt aangebracht en eventuele afwijkingen van de vorm of onregelmatigheden van de kontaktdruk 25 tussen het uiteinde en het binnenvlak van de binnenhuis door visuele inspectie door het materiaal van de binnenhuis worden vastgesteld en dat de vorm van de binnenhuis in één of in meer arbeidsprocessen wordt aangepast tot het bereiken van een nagenoeg totaal oppervlaktekontakt 30 met regelmatige druk en dat de binnenhuis daarna buiten wordt versterkt tot de noodzakelijke stevigheid is verkregen.

Om de vervaardigingswerkwijze rationeler te vormen, maar ook ter verkrijging van een betere kwaliteit 35 van het eindresultaat is het volgens de uitvinding doelmatig, dat aan de binnenhuis, bij voorkeur door spuitgieten van een transparant materiaal, de vorm van een afgeknotte kegel met een gesloten klein einde wordt gegeven, waarbij zowel het binnenoppervlak alsook het buitenoppervlak van 40 de binnenhuis voor een goede transparantheid door de wand 8201951 -4- van de binnenhuis worden glad gemaakt.

Om de oppervlaktestructuur van de binnenhuis buiten en binnen zo veel mogelijk tegen beschadiging te beschermen maar ook om dé binnenhuis zo nauwkeurig mogelijk 5 volgens het gipsmodel te vormen# is het volgens de uitvinding aan te bevelen# dat de binnenhuis wordt verwarmd tot hij vervormbaar is en dan over het model wordt aangebracht# dat de binnenhuis langs zijn opening tegen het model wordt afgedicht en dat de lucht tussen het model en de binnenhuis 10 wordt uitgezogen en de binnenhuis volgens het model wordt gevormd. Om te garanderen dat de grondvorm van de binnenhuis bij de aparte aanpassing niet verloren gaat# is het volgens de uitvinding doelmatig# dat de aanpassing van de vorm van de binnenhuis aan het uiteinde bij voorkeur plaats-15 vindt door plaatselijke verwarming van de binnenhuis.

De uitvinding wordt hieronder nader beschreven aan de hand van een concreet# niet beperkend maar slechts als voorbeeld dienend uitvoeringsvoorbeeld.

Volgens de uitvinding worden in series# bij 20 voorkeur door spuitgieten, één of meer grootten van een standaardhuls vervaardigd# die dient als binnenhuis van de huls, die het vastzetdeel van de prothese aan het nog aanwezige deel van het uiteinde vormt. Deze binnenhuis moet een zodanige dikte hebben# dat hij kan worden bewerkt 25 en een vorm kan behouden# die zo nauwkeurig mogelijk aansluit aan de uitwendige vorm van het nog aanwezige uiteinde-deel. Bij een praktisch voorbeeld van een beenprothese kan deze standaardhuls als een afgeknotte kegel zijn gevormd,, die aan zijn kleine einde, dat wil zeggen aan het verst 30 verwijderde einde# is gesloten en daar een diameter in de orde van grootte van 110 mm heeft# de diameter van het open grote einde, dat wil zeggen van het dichtst bij zijnde einde# korrespondeert bij voorkeur met een orde van grootte van 220 mm. De lengte van de huls is ongeveer 450 mm, ter-35 wijl de materiaaldikte tussen 2 en 5 mm kan variëren en bij voorkeur 3,5-4 mm bedraagt. Natuurlijk kan meer dan één dergelijke standaardhuls worden vervaardigd, bijvoorbeeld voor prothesen, die voor kinderen zijn bestemd, en het is ook mogelijk gehele series van dergelijke standaardhulzen 40 te produceren, zodat de vervormingen# die de huls moet onder- 8201951 *5 V= -5- gaan bij het vormen volgens het gipsmodel, zo klein mogelijk worden.

Voor het vervaardigen van dergelijke standaardhulzen wordt een thermoplastisch materiaal gebruikt, dat 5 ook na het spuitgieten deze eigenschappen behoudt, waardoor dus een verwarming van de huls tot een betrekkelijk lage temperatuur de huls permanent vervormbaar maakt. In de praktijk is vaak acrylkunststof geschikt, in de eerste plaats omdat acrylkunststof geschikte thermoplastische 10 eigenschappen heeft en in de tweede plaats omdat acrylkunststof niet als de huid irriterend of dergelijke irritatie verwekkend wordt ervaren.

Bij de vervaardiging van de standaardhuls is het belangrijk, dat zowel het binnen- als het buitenopper-15 vlak van het hulsmateriaal geheel glad wordt gemaakt, zodat de huls als glashelder en volkomen doorzichtig lichaam wordt waargenomen, waarbij dus een in de huls aangebracht voorwerp door het hulsmateriaal kan worden waargenomen zonder bedekt of door onregelmatigheden van de oppervlakte-20 structuur van het materiaal van de huls of door plotselinge variaties van de materiaaldikte van het hulsmateriaal al te sterk te worden misvormd. Deze eisen collideren echter niet met bepaalde vaak voorkomende wensen, dat de bodem van de huls, dat is het verst afgelegen einde in gerede 25 toestand een iets grotere materiaaldikte moet hebben dan bij de overige huls het geval is. Om deze reden maar ook om andere redenen wordt ook de overgang tussen de bodem van de huls en zijn mantelvlak zwak afgerond vervaardigd.

Voor het verkrijgen van deze dikteverdeling in de gerede 30 toestand kan het echter gunstig zijn de standaardhuls in een manteldikte van ongeveer 3,5 mm aan het verst verwijderde einde te vervaardigen, terwijl de· dikte dan continu tot ongeveer 4 mm aan het dichtst bijzijnde einde kan toenemen. De reden voor deze omgekeerde dikt.everdeling is, 35 dat de standaardhuls bij het vormen over het gipsmodel aan het dichtst bijzijnde einde het meest wordt gerekt.en daarom de materiaaldikte daar het meest vermindert.

Om een op bovenstaande wijze vervaardigde standaardhuls (eventueel gekozen uit een hele serie van stan-40 daardhulzen) zodanig aan te passen, dat hij een vorm ver- 8201951 -6- krijgfc, die zo nauwkeurig mogelijk aansluit op de vorm van de nog aanwezige stomp van het uiteinde, wordt in een op zichzelf gebruikelijke wijze een positief model van het uiteinde gebruikt. Een dergelijk positief model wordt in 5 de regel van gips vervaardigd, dat in een negatief model wordt gegoten, dat op zijn beurt rechtstreeks wordt vervaardigd op het uiteinde. Aan het positieve model is aan zijn grootste einde volgens de uitvinding een kraag of voetstuk gevormd, waarbij in het voetstuk een doorvoering is 10 aangebracht, zodat daardoor een luchtslang kan worden geleid, die aan het oppervlak van het model uitmondt. Volgens de uitvinding is het ook belangrijk, dat het model een zo glad mogelijke oppervlaktestructuur verkrijgt, opdat de oppervlaktestructuur van het model niet kan inwerken op de 15 oppervlaktestructuur in de huls, wanneer deze volgens het model wordt gevormd, zodat daardoor de doorzichtigheid van de huls slechter zou worden of eventueel geheel verloren zou gaan.

Om een vooraf gefabriceerde standaardhuls volgens 20 het model te kunnen vormen, wordt de standaardhuls, dat wil zeggen de huls die een binnenhuis in de bevestigingshuls van het uiteinde zal vormen, in een oven verwarmd, zodat het materiaal van de binnenhuis vervormbaar wordt. Daarbij is het doelmatig, dat het ingietmateriaal in de binnenhuis 25 bij de vervaardiging wordt achtergelaten en als ophanging van de binnenhuis dient, omdat het ingietmateriaal in de regel in het centrum van het verst verwijderde einde is aangebracht. Nadat de binnenhuis de juiste temperatuur heeft bereikt, vaak circa 185°C, wordt hij over het model aange-30 bracht, dat hij voorkeur eveneens is voorverwarmd, waarna een omtreksgebied aan het open einde van de huls voor het afdichtende kontakt om het voetstuk van het model wordt gespannen en de lucht tussen het model en de huls langzaam naar buiten wordt gezogen, zodat de huls onder inwerking van 35 de uitwendige luchtdruk tot een nauwkeurig liggen tegen het model wordt gevormd. Daarbij is het belangrijk dat de standaardhuls reeds van het begin af een zodanige vorm en zodanige afmetingen heeft, dat de noodzakelijke vervorming zo klein mogelijk wordt gehouden. Verder wordt door de be-40 schreven vervormingsmethode van de binnenhuis het voordeel 8201951 Γ » ' ·> -7- ν ·'.·. verkregen, dat ingrepen met werktuigen of werkzaamheden met de hand aan het materiaal van de huls niet nodig zijn, waardoor geen gevaarlijke beschadiging van de oppervlaktestructuur ontstaat. Omdat aan het model ook een betrek-5 kelijk gladde oppervlaktestructuur is gegeven, ontstaan ook aan de binnenzijde van de binnenhuis geen beschadigingen in het hulsmateriaal of aan zijn oppervlaktestructuur, wat gemakkelijk het geval is, wanneer de huls uitgaand van een schijfvormig materiaal met de hand wordt gevormd, omdat 10 bij een dergelijke vervaardigingswerkwijze vaak werktuigen worden gebruikt, die gemakkelijk grote plaatselijke druk-krachten doen ontstaan. Omdat ook de vervorming van de vooraf vervaardigde standaardhuls wordt beperkt tot een betrekkelijk geringe aanpassing van zijn vorm, wordt het gevaar 15 van plooivorming en andere onregelmatigheden in het materiaal geëlimineerd.

Wanneer de huls op deze wijze volgens het model is gevormd, dat voor het vergemakkelijken van het vormingsproces ook voorverwarmd kan zijn, mogen de huls en in voor-20 komende gevallen het model afkoelen, zodat de huls de beoogde vorm behoudt. Daarna wordt het model uit de huls. genomen en wordt de huls langs zijn randen zuiver gesneden.

De op deze wijze vervaardigde binnenhuis heeft over het algemeen een perfecte sluiting op het gipsmodel, 25 maar moet toch in de meeste gevallen apart worden aangepast aan het uiteindedeel, voor het insluiten waarvan het is bedoeld. Volgens de uitvinding wordt dit zodanig uitgevoerd, dat de bijgesneden en preliminair gevormde binnenhuis wordt aangebracht aan het uiteinde, waarna de lucht 30 tussen het uiteinde en de huls naar buiten wordt gezogen, zodat een drukkracht van de huls naar de huid wordt gevormd. Omdat de volgens de uitvinding vervaardigde huls volledig transparant en volkomen doorzichtig is over in hoofdzaak zijn gehele oppervlak, is het mogelijk visueel het kontakt 35 tussen het binnenoppervlak van de huls en het uiteinde te controleren. Deze visuele inspectie is gebaseerd op het feit, dat de huid zeer snel van kleur verandert op plaatsen waar de druk te hoog is (de huid wordt wit). Verder is het ook gemakkelijk door het materiaal van de huls heen 40 plaatsen te localiseren, waarop het kontakt tussen de huid 8201951 -8- . * , en het binnenoppervlak van de huls eventueel niet zeer goed is. Volgens de uitvinding worden de aldus ontdekte gebreken van de vorm van de huls verbeterd, doordat de huls bij voorkeur plaatselijk wordt verwarmd, waarna zijn 5 vorm aangepast en een inspectie opnieuw kan worden uitgevoerd. De werkwijze wordt dan herhaald tot een volledig of nagenoeg volledig oppervlaktekontakt met gelijkmatige oppervlaktedruk over het gehele binnenvlak van de huls, dus ook over het bodemoppervlak daarvan, dat tegen het 10 einde van het nog aanwezige uiteindedeel ligt, is bereikt.

Zoals boven vermeld, heeft de binnenhuis een betrekkelijk geringe materiaaldikte, die vaak overeenkomt met de orde van grootte van 2-5 mm. Dit wil zeggen, dat de huls slechts een beperkte stevigheid heeft, die voldoende 15 is om de huls de zitting van de prothese aan het uiteinde te laten vormen. Om deze reden moet de binnenhuis worden versterkt en zijn materiaaldikte nog 2-5 mm, bij voorkeur 3 mm, worden vergroot. In de praktijk vindt dit zodanig plaats, dat de gerede binnenhuis wordt gevuld met een gips-20 mengsel, dat stijf wordt in de huls, waardoor deze tijdens het werken niet kan worden vervormd. Daarna wordt aan de buitenzijde van de huls een laag geschikt vezelmateriaal, bijvoorbeeld glasvezels, koolstofvezels, synthetische vezels of andere geschikte vezels opgebouwd en een samen-25 stelling van kunststof, die gedeeltelijk met de vezels verenigbaar en gedeeltelijk met de buitenzijde van de huls verenigbaar is, of daar behoorlijk kleeft. Doordat de huls op deze wijze is opgebouwd uit twee verschillende componenten, in de eerste plaats de binnenste gevormde component 30 en in de tweede plaats de buitenste gevormde laag, is het mogelijk gelijktijdig een zeer goede vorm-nauwkeurigheid van de gehele-huls te verkrijgen en daaraan een materiaaldikte te geven, die met het oog op de stevigheid op de juiste wijze varieert.

35 Nadat aan de binnenhuis een laag met een passen de dikte en vorm is toegevoegd en deze gedroogd of volledig is gehard, zodat de huls daardoor de beoogde sterkte en wanddikte heeft verkregen, wordt het vulgips uit de binnenhuis genomen, die dan wordt gereinigd. Daarna kan de huls 40 als voor het vastzetten aan de prothese gereed worden be- 8201951 ·*- *- -9- schouwd en dit kan op de gebruikelijke wijze plaatsvinden.

De uitvinding kan worden gewijzigd binnen het raam van de volgende conclusies.

5 -conclusies- 820 1 S 51

Claims (4)

1. Werkwijze voor het vervaardigen van een voor een uiteinde bestemde prothese, bij voorkeur van een been-prothese, waarbij bij de werkwijze de arbeidsprocessen behoren, dat een positief model van een einddeel van het 5. nog aanwezige deel van het uiteinde wordt vervaardigd en dan volgens dit model een aan het ene einde gesloten huls wordt geproduceerd, die in de prothese wordt ingebouwd, met het kenmerk, dat de huls uitgaand van een uit glashelder materiaal vooraf vervaardigde binnenhuis 10 wordt vervaardigd, die volgens het model wordt gevormd, dat de aldus gevormde binnenhuis aan het uiteinde wordt aangebracht en eventuele afwijkingen van de vorm en onregelmatigheden van de kontaktdruk tussen het uiteinde en het binnenoppervlak van de huls door visuele inspectie door 15 het materiaal van de binnenhuis worden vastgesteld en de vorm van de binnenhuis in één of meer arbeidsprocessen wordt aangepast aan het uiteinde en wel tot aan het bereiken van een geheel of nagenoeg geheel oppervlaktekontakt met regelmatige druk en dat de binnenhuis daarna tot de ver- 20 krijging van de noodzakelijke sterkte aan de buitenzijde wordt versterkt.

2. Werkwijze volgens conclusie l,met het kenmerk, dat aan de binnenhuis, bij voorkeur door 25 spuitgieten, uit een transparante acrylkunststof de vorm van een afgeknotte kegel met een gesloten klein einde wordt gegeven, waarbij zowel het binnenoppervlak als het buitenoppervlak van de binnenhuis voor een goede doorzichtigheid door de wand van de binnenhuis glad wordt gemaakt. 30

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2,met het k e n m: e r k,dat de binnenhuis tot de vervónribaarheid wordt verwarmd en over het model wordt aangebracht, dat de binnenhuis langs zijn opening tegen het model wordt afgedicht en dat de 31 820 1 951 -11- tussen het model en de binnenhuis aanwezige lucht naar buiten wordt gezogen en de binnenhuis volgens het model wordt gevormd. 5

4.Werkwijze volgens conclusie 3, m e t het kenmerk, dat de aanpassing van de vorm van de binnenhuis aan het uiteinde door bij voorkeur plaatselijke verwarming van de binnenhuis plaatsvindt. 8201951