NL1023085C2 - Coating voor levensmiddelen. - Google Patents

Description

Titel: Coating voor levensmiddelen

De uitvinding heeft betrekking op een coating voor levensmiddelen zoals vruchten en fruitproducten, vleeswaren en met name worst, en bij voorkeur voor kaas, alsmede op werkwijzen voor het bereiden en het aanbrengen van die coating. Verder heeft de uitvinding betrekking op een 5 levensmiddel en in het bijzonder kaas voorzien van een dergelijke coating.

Bij de bereiding van veel levensmiddelen wordt het levensmiddel op zeker moment voorzien van een coating. Coatingen op levensmiddelen hebben onder meer tot doel de levensmiddelen te beschermen tegen externe invloeden, zoals schommelingen in temperatuur en van de luchtvochtigheid 10 en met name tegen beschadigingen en microbiële invloeden. De kwaliteit van een levensmiddel, bijvoorbeeld smaak, reuk, versheid, mondgevoel, . snijdbaarheid en houdbaarheid worden in de regel positief beïnvloed door een coating, een deklaag of een andere barrière naar de omgeving.

Verder kan een coating op levensmiddelen een rol spelen in het 15 sturen en beïnvloeden van het rijpingsproces. Deze rol stelt met name eisen aan de gasbarrière- en vochtbarrière-eigenschappen van de coating. Bijvoorbeeld is voor het rijpen van kaas van het harde en halfharde type een bepaalde mate van uitwisseling van gassen tussen de (jonge) kaas en de omgeving vereist. Tegelijk treedt een deel van het in de kaas aanwezige 20 vocht, in hoofdzaak water, uit.

Het is om een aantal redenen wenselijk een hoger vochtgehalte in kaas te handhaven.

Aan de ene kant geeft een hoger vochtgehalte in kaas voordelen in het rijpingsproces; microbiologische rijpingsprocessen waarbij enzymen een 25 belangrijke rol spelen, verlopen in een waterig medium beter dan in een wat droger milieu. Aan de andere kant heeft het uittreden van vocht, in het bijzonder water, tot effect dat de hoeveelheid kaas die uit een liter melk bereid wordt afneemt. Bovendien leidt uittreden van water ertoe dat A η o o λ n r 2 bijvoorbeeld de snijdbaarheid van oudere kazen afneemt: oudere kazen worden korreliger en brokkelig.

In de voedingsmiddelenindustrie zijn bekledingen voorgesteld uit veel verschillende materialen, die al dan niet voor- en nabehandeld zijn. Zo 5 worden van oudsher darmen en andere ingewanden toegepast om bijvoorbeeld vleesproducten te verpakken tot worst. Ook ie het gebruik van kunststoffilms en gelvormende samenstellingen als bekleding algemeen bekend.

In de kaasindustrie zijn coatings gewoonlijk gebaseerd op 10 materialen bestaande uit een fase, zoals paraffine- of wascoatings, of uit emulsies die doorgaans in meer lagen worden op- of aangebracht, bijvoorbeeld de zogenaamde kaasplastics.

De onderhavige uitvinding richt zich in het bijzonder op een coating van het emulsie-type voor levensmiddelen, maar is daartoe niet 15 beperkt. Ook bekledingen op basis van bijvoorbeeld combinaties van droge materialen, emulsies en eenfase-systemen, die in een gewenste en geschikte volgorde worden aangebracht, behoren tot het bereik van de uitvinding.

Bekende emulsiecoatings - die overigens met de modificatie volgens de uitvinding een basis van de producten volgens de uitvinding 20 vormen, kunnen bijvoorbeeld gebaseerd zijn op polysacchariden (zie bijvoorbeeld EP-A-0 615 691, waarin een op alginaat, gebaseerde deklaag wordt beschreven), eiwitten (zie bijvoorbeeld EP-A-0 593 123, waarin gluten, een iii water onoplosbaar eiwit wordt toegepast en EP-A-0 594 258 waarin een coating op basis van caseïnaat is beschreven), polyvinylacetaat of 25 polyetheen. Dergelijke emulsies kunnen op levensmiddelen worden aangebracht door daarop herhaalde malen een laag waterige emulsie te brengen, welke laag door verdamping van water uithardt. Het in aanraking brengen van levensmiddelen met de emulsie kan geschieden door het levensmiddel onder te dompelen, te besproeien, met een spons of kwast te 30 bestrijken etc.

3

Het is een doel van de onderhavige uitvinding om op een eenvoudige en efficiënte wijze een (meerlaags) materiaal of combinatie van materialen met gewenste eigenschappen op een levensmiddel aan te brengen.

5 Met name beoogt de uitvinding te voorzien in een levensmiddelen- coating waarvan de gas- en/of vloeistofbarrière-eigenschappen gestuurd kunnen worden. Bijvoorbeeld kan worden voorzien in een kaascoating waarvan de gasdiffusie-eigenschappen niet ongunstig worden beïnvloed en het vochtverlies wordt beperkt. Anderzijds kunnen ook de vocht- en 10 gasbarrière-eigenschappen zo worden gestuurde dat beide worden beperkt.

Thans is gevonden dat door het opnemen bijvoorbeeld door inmengen, dispergeren of anderszins inbrengen van deeltjes uit een plaatvormig materiaal, en met name dergelijke in water zwelbare deeltje, zoals kleitypen in een basiscoating voor levensmiddelen voordelen worden 15 verkregen. Met name is gevonden dat levensmiddelen, zoals kaas, die bekleed zijn met een coating waarin in water zwelbare kleitypen of andere deeltjes uit een plaatvormig materiaal zijn opgenomen, significante afnamen in waterverlies optreden in vergelijking met levensmiddelen die een overeenkomende coating bezitten waarin geen klei is opgenomen. Zo is 20 bijvoorbeeld gevonden dat 3 maanden na het aanbrengen van de kaascoating volgens de uitvinding op een kaas, het vochtverlies van die kaas ten minste 5%, en in de regel ten minste 10% minder is dan bij een kaas die eenzelfde kaascoating zonder de klei bevat.

In een eerste aspect betreft de uitvinding een werkwijze voor het 25 bekleden van een levensmiddel, omvattende het daarop aanbrengen van een waterige filmvormende samenstelling en het laten drogen van deze samenstelling en het aanbrengen van met levensmiddelen compatibele in water zwelbare deeltjes uit een plaatvormig materiaal, en met name dergelijke kleideeltjes.

I 4 I Bij voorkeur wordt als waterige samenstelling een emulsie van I filmvormend materiaal toegepast waarin 0,5-25 gew.%, liever 0,5-15 gew.% I en het liefst 1-7 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend I materiaal, van de in water zwelbare deeltjes is opgenomen.

I 5 In een tweede voorkeursuitvoeringsvorm wordt het plaatvormige materiaal, en met name het kleimateriaal in een afzonderlijke stap I toegevoegd. Geprefereerd wordt om dan de materiaaldeeltjes als droog I poeder voor of na het aanbrengen van de waterige samenstelling op het levensmiddel te brengen en eventueel overbodig poeder te verwijderen, I 10 bijvoorbeeld door afkloppen, wegblazen of aftrillen. Na het laten zwellen van de droge deeltjes en met name de kleideeltjes, waarvoor eventueel een I hoeveelheid water wordt opgebracht, kan vervolgens eventueel een laag I filmvormend materiaal worden aangebracht. Overigens kunnen de deeltjes uit plaatvormig materiaal, zoals de kleideeltjes, ook in een waterige I 15 dispersie los van het filmvormende materiaal worden opgebracht.

I In een verder aspect betreft de uitvinding een emulsie (of dispersie of colloïdale oplossing) ten gebruike als waterige samenstelling in de I werkwijze volgens de uitvinding, omvattende in een waterig medium I deeltjes van een filmvormend materiaal en 0,5 - 25 gew.%, betrokken op het I 20 gewicht van het filmvormend, van met levensmiddelen compatibele in water I zwelbare deeltjes uit een plaatvormig materiaal en met name kleideeltjes.

I Een volgend aspect van de uitvinding betreft een werkwijze voor I het bereiden van een emulsie voor het bekleden van levensmiddelen volgens de uitvinding, waarbij de deeltjes uit plaatvormig materiaal en met name de I 25 kleideeltjes uniform in een conventioneel coatingmateriaal voor levensmiddelen, omvattende filmvormende deeltjes in water, worden I verdeeld in een hoeveelheid van 0,5-25 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal.

I Voorts betreft de uitvinding de toepassing van in water zwelbare I 30 deeltjes uit plaatvormig materiaal en met name kleideeltjes in een 5 levensmiddelenbekleding uit een filmvormend materiaal voor de retentie van vocht in het levensmiddel. Meer in detail, houdt dit in dat wanneer de deeltjes in een bepaalde bekleding aanwezig zijn minder vocht uittreedt althans in de loop van de tijd langzamer uittreedt dan wanneer dezelfde 5 bekleding zonder kleideeltjes wordt toegepast. Aangenomen wordt - zonder overigens tot enige theorie te willen worden beperkt - dat door de aanwezigheid van plaatvormige deeltjes de weglengte die het vocht moet afleggen om uit de bekleding te kunnen treden aanzienlijk wordt vergroot. Overigens kan de bekleding volgens de uitvinding ook zo worden 10 samengesteld dat ook gassen en met name zuurstof worden gehinderd in het in- of uittreden uit het levensmiddel, afhankelijk van de concentratie van het plaatvormige materiaal, en is deze bekleding derhalve ook in principe toepasbaar als barrièrelaag voor gassen en in het bijzonder voor zuurstof.

Daarnaast heeft de uitvinding betrekking op een levensmiddel en 15 met name een kaas, zoals een kaas van het harde of halfharde type verkrijgbaar volgens de werkwijze volgens de uitvinding.

De deeltjes van een filmvormend materiaal die volgens de uitvinding worden gebruikt, zijn in de regel conventionele materialen voor het bereiden van een coating op levensmiddelen zoals kaas. De coating kan 20 gevormd worden zowel op basis van synthetische polymeren, als ook op basis van natuurlijke polymeren zoals polysacchariden of eiwitten. Zeer geschikt is het toepassen van polyvinylacetaatdeeltjes die gebruikelijk als kaascoating worden toegepast, bijvoorbeeld het product CESKA WL 250 dat commercieel verkrijgbaar is bij CSK Nederland.

25 Andere geschikte kunststofmaterialen zijn onder meer schellak, etheen/vinylacetaatcopolymeer (EVA) (zie bijvoorbeeld EP-A-1151 671), azijnzure esters, monoglyceride vetzuren (zie bijvoorbeeld EP-A-0 679 337), polyhydroxyalkanoaat (zie bijvoorbeeld US-A-2002068810 en US-A-5.958.480), polysacchariden (zie bijvoorbeeld EP-A 0 594 258 en EP-A-

i i':~\ tf d /.'Λ .·> Jk M

6 O 615 696), proteïnen (zie bijvoorbeeld WO 01/80658, EP-A-0 593 123, EP-A-0 594 258) en polyetheen- en acrylaatemulsies. De genoemde publicaties worden in de onderhavige beschrijving opgenomen voor het nader beschrijven van de bekledingssamenstellingen.

5 Gebruikelijke concentraties van deze filmvormende deeltjes in de waterige basis zijn niet bijzonder kritisch en kunnen bijvoorbeeld tussen 1 en 80 gew.% liggen. Doch om de werkwijze met name gezien de droogtijd praktisch uitvoerbaar te laten zijn worden gehalten van 20-70 gew.% en liever 30-60 gew.% filmvormend materiaal in de waterige oplossing 10 geprefereerd.

Overigens is uit de stand der techniek bekend om kleideeltjes toe te voegen aan kunststofmateriaal, zowel als (inerte) vulstof als component die de eigenschappen van het kunststofmateriaal modificeert. Veelal gaat het hierbij om zogenaamde nanocomposietmaterialen.

15 Zo wordt in WO-A-Ol/68762 de toevoeging van klei aan een biologisch afbreekbaar thermoplastisch materiaal beschreven, waaraan verder een weekmaker wordt toegevoegd. Er wordt aangegeven dat een verhoogde vochtbarrière wordt verkregen waardoor het biodegradeerbare materiaal, bijvoorbeeld zetmeel, vormstabiel in water blijft.

20 De internationale octrooiaanvrage WO-A-01/04050 betreft een zogenaamde nanocomposietcoating en de bereiding hiervan. Hierbij wordt een gelaagd materiaal, bijvoorbeeld een natuurlijke of synthetische klei, als vulstof toegevoegd aan een polymeer. Dit gebeurt onder gebruik van een modificerend materiaal, omdat o priori anorganische materialen en 25 polymeren niet goed mengen. Dit verschijnsel wordt veroorzaakt door respectievelijk het hydrofiele en hydrofobe karakter van de componenten. Meer in het bijzonder wordt een modificerend middel toegevoegd dat twee ionische groepen bevat, welke groepen door ten minste 4 niet-ionische atomen van elkaar gescheiden zijn. Aan de bereiding van een dergelijk 30 nanocomposiet worden mede hierdoor specifieke eisen gesteld.

7

In WO-A-01/04216 wordt de toevoeging van een klei aan een polymere matrix mede gebruikt om het polymeer te kleuren. Door de betere (tijd- en UV-)stabiliteit van organische kleurstoffen, die gefixeerd zijn op de oppervlakte van de kleideeltjes is hiermee een geschikte alternatieve 5 kleurstof voorhanden, die daarnaast nog andere wenselijke eigenschappen bezit.

Een goed algemeen voorbeeld uit de literatuur over het gedrag van klei in een emulsie is te vinden in het artikel “B. zu Putlitz, K. Landfester, H. Fischer, M. Antonietti, Adv. Mater. 2001,13 No. 7, 500-503”.

10 In de bekleding zoals die volgens de uitvinding wordt gecreëerd zijn deeltjes aanwezig van in hoofdzaak met een levensmiddel compatibel plaatvormig materiaal. Meer in detail, wordt met plaatvormig bedoeld, deeltjes waarvan de (kristalstructuur uit relatief eenvoudig splitsbare lagen bestaat, zowel natuurlijke als synthetische materialen, zoals talk, 15 grafiet, mica en klei. De grootste voorkeur hebben kleideeltjes, en daarop spitst de volgende beschrijving zich toe bij wijze van voorbeeld. Expliciet wordt aangegeven dat waar kleideeltjes genoemd staan veel van de voordelen eveneens worden verkregen voor andere deeltjes uit plaatvórmig materiaal. De kleideeltjes die in de emulsie volgens de uitvinding worden 20 toegepast, zijn natuurlijke of synthetische kleideeltjes en bij voorkeur gebaseerd op gelaagde silicaten, zoals kleideeltjes van het smectische type. Typische eigenschappen van klei zijn de gelaagde structuur en de mogelijkheid om kationen aan het geladen oppervlak te binden en uit te wisselen met het medium waarin de klei zich bevindt. De 25 kationenuitwisselingscapaciteit (cationic exchange capacity, CEC, bepaald in milli-equivalenten [mol] per 100 gram droge klei) is een belangrijke parameter van de klei in relatie tot het gedrag van die klei in een waterig medium. Voor nanocomposietmaterialen geschikte kleien hebben een gelaagde structuur en een kationenuitwisselingscapaciteit van 30-250 milli-30 equivalenten per 100 gram, met een voorkeur voor een CEC van 50 - 150 I 8 I meq/100g. Geschikte typen kleideeltjes staan beschreven in de hierboven besproken internationale octrooiaanvragen en met name in WO-A-99/07790.

I In voorkeursuitvoeringsvormen zijn de kleideeltjes deeltjes van het type I bentoniet, montmorilloniet, saponiet, hectoriet, fluorhectoriet, beidelliet, I 5 nontroniet, vermiculiet, halloysiet en/of stevensiet. Deze typen kunnen bij voorkeur in de natriumvorm voorliggen en bij voorkeur een ionenuitwisse· lingscapaciteit van 50 · 150 meq./100g klei hebben. Gezien de toepassing I van de kleideeltjes in een materiaal voor het bekleden van een voedings- I middel, zijn de kleien die worden toegepast, bij voorkeur niet in een vorm 10 die levensmiddelentechnisch problemen kunnen oproepen. Met name zullen I (kat)ionen aanwezig in de kleien geen toxische effecten mogen geven. In de I regel zullen de toegepaste coatingsmaterialen voldoen aan de wettelijke I eisen gesteld aan levensmiddelenproducten.

Volgens de uitvinding is een groot voordeel om het vochtverlies bij I 15 de bereiding van levensmiddelen, zoals kaas, en met name bij de rijping en I opslag daarvan, in bijvoorbeeld een kaaspakhuis, te beperken. Dit aspect I van de uitvinding zal hieronder in detail voor kaas en het harde of halfharde I type worden beschreven, doch is niet beperkt tot toepassing op kaas. Met I name verschaft de uitvinding in een voorkeursuitvoeringsvorm een coating I 20 voor kaas die aan de ene kant de gasdifïusie niet ongunstig beïnvloedt en I aan de andere kant het vochtverlies beperkt.

Met name is gevonden dat bij kazen bekleed met een coating, I waarin in water zwelbare kleitypen zijn gedispergeerd, significante afnamen I in waterverlies optreden, in vergelijking met kazen die een soortgelijke I 25 coating bezitten, waarin geen klei is opgenomen. Meer in het bijzonder is gevonden dat gedurende een periode van 3 maanden na het aanbrengen van I de coating volgens de uitvinding op de kaas, het vochtverlies van die kaas I ten minste 5%, en in de regel ten minste 10% minder is dan bij een kaas die I een zelfde coating zonder de klei heeft; hetzelfde effect wordt vanzelfspre- I 30 kend ook bij een langere periode bereikt. Met andere woorden, de kaas 9 verliest in de tijd nog steeds een aanzienlijke hoeveelheid vocht. Het vochtverlies wordt echter door het gebruik van de coating fractioneel beperkt op elk moment in tijd gemeten. Een dergelijk effect is generiek voor de coating van de onderhavige uitvinding. Door toevoeging van specifieke kleisoorten 5 kan desgewenst ook een esthetisch effect bewerkstelligd worden, bijvoorbeeld door de coating via de klei een bepaalde kleur mee te geven.

In een voorkeursuitvoeringsvorm omvat de emulsie volgens de uitvinding 0,5-25 gew.% en liever 1-7 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormende materiaal van in water zwelbare deeltjes uit plaatvormig 10 materiaal. Zeer goede resultaten worden bereikt met een hoeveelheid van ongeveer 5 gew.% kleideeltjes betrokken op het totale droge stofgehalte.

De emulsie, of wellicht beter, de suspensie volgens de uitvinding vereist als essentiële ingrediënten in water conventionele uit filmvormende materiaaldeeltjes en met voedingsmiddelen compatibele, in water zwelbare 15 kleideeltjes of andere deeltjes uit plaatvormig materiaal. Deze deeltjes kunnen zowel in de vorm van een droog poeder in de waterige coating voor levensmiddelen worden gebracht als ook eerst aan een stap worden onderworpen, waarbij men de deeltjes laat zwellen in water, waarna de deeltjes in gezwollen toestand in de waterige coating voor levensmiddelen 20 worden gebracht. De waterige coating voor levensmiddelen en de (klei-) deeltjes worden vervolgens zolang met gebruikelijke middelen gemengd tot geen afzonderlijke (klei-)agglomeraten meer te onderscheiden zijn en aldus een homogene, uniforme coatingemulsie wordt verkregen. Deze emulsie kan bereid worden door het droge poeder onder roeren (200 — 20000 rpm) .

25 gedurende 10 - 15 min in de coating te mengen. De klei, of andere plaatvormige deeltjes, kan ook eerst in kleine hoeveelheden water (50:50) gebracht worden om te gaan zwellen en dan aan de coatingemulsie toegevoegd worden. Ook kan de klei in kleine hoeveelheden in de coating gemengd worden (masterbatch-bereiding). Vervolgens wordt deze 30 masterbatch met coating verdund tot de gewenste concentratie. Tijdens

J /5 ft Λ ft P

10 roeren kunnen luchtbellen in het mengsel ontstaan, die door middel van ontluchten onder vacuüm kunnen worden verwijderd.

Als gezegd omvat de emulsie of suspensie voor het bekleden van levensmiddelen volgens de uitvinding in een waterig medium, uit 5 filmvormend materiaaldeeltjes en 0,5 tot 25 gew.% kleideeltjes. Afhankelijk van de wijze waarop de klei verwerkt wordt, verdient het de voorkeur een hogere of lagere concentratie te kiezen. Als de klei bijvoorbeeld in een emulsiecoatingsamenstelling op levensmiddelen wordt toegevoegd is een hoeveelheid van 0,5 tot 15 gew.% geschikt. Als de gebruikelijke methode 10 voor het aanbrengen van een kaascoating uit een emulsie gehanteerd wordt is een hoeveelheid van 0,5 tot 8 gew.% kleideeltjes reëel. Als de klei als pasta opgebracht wordt is een hoeveelheid van 15 gew% een leidraad, terwijl wanneer de klei in poedervorm op een natte emulsie van filmvormend materiaal wordt gebracht, hoeveelheden tot 25 gew% mogelijk 15 zijn.

Voor het bekleden van levensmiddelen, zoals kaas, omvattende het op een levensmiddel aanbrengen van laag van een emulsie volgens de uitvinding en het vervolgens laten drogen van die laag, zullen in de regel de stappen van deze werkwijze enkele malen worden herhaald teneinde een 20 mooie uniform aangebrachte en voldoende dikke coating op de laag levensmiddelen te verkrijgen. Overigens zal in de praktijktaak het levensmiddel eerst voor een gedeelte van het oppervlak met de emulsie worden behandeld en zal het levensmiddel na het drogen van de emulsie worden gekeerd om het resterende deel te behandelen met de emulsie.

25 De levensmiddelen, zoals kazen, die volgens de werkwijze volgens de uitvinding kunnen worden verkregen, hebben een lager vochtverlies en daarmee dus een hoger vochtgehalte dan overeenkomstige levensmiddelen van gelijke leeftijd, vorm en gewicht, waarbij in de coating op levensmiddelen geen kleideeltjes aanwezig zijn. Meer vocht betekent 30 allereerst een betere rijping en daarmee ook een betere smaak. Verder gaan 11 er minder essentiële smaak- en geurstoffen verloren. De kazen volgens de uitvinding zijn verder ten opzichte van niet volgens de uitvinding behandelde referentiekazen smediger en er wordt een hogere opbrengst bereikt. Verder zijn met name oudere kazen volgens de uitvinding beter 5 snijdbaar dan de referentiekazen.

Derhalve heeft de uitvinding eveneens betrekking op een kaas van het harde of halfharde type, voorzien van een coating, welke coating, betrokken op het gewicht van de kaasplasticdeeltjes, 0,5-25 gew.% kleideeltjes omvat.

10 In de samenstelling die voor het bekleden van levensmiddelen volgens de uitvinding wordt toegepast kunnen additieven en processing aids worden toegevoegd die gebruikelijk zijn in dit veld. Met name kunnen kleurstoffen en conserveermiddelen worden toegepast.

De emulsie volgens de uitvinding kan met behulp van de voor het 15 aanbrengen van coating op levensmiddelen gebruikelijke procedures worden aangebracht. Zo kan de emulsie worden aangebracht met een spons of kwast, door dompelen en door sproeien.

Wanneer droge klei deeltjes worden aangebracht in de vorm van een poeder op het levensmiddel zorgt het in het levensmiddel aanwezige 20 vocht in eerste instantie voor de onderlinge hechting van de droge klei aan de hechting aan het levensmiddel. Overtollig klei kan vervolgens verwijderd worden. Vervolgens kan een standaard coating volgens de gebruikelijke wijze aangebracht worden. Deze stappen kunnen zo vaak als nodig is worden herhaald om een goede coating te verkrijgen. De poedervormige klei 25 kan evengoed op de nog vochtige standaard coating aangebracht worden, die in dit geval als eerste is aangebracht. De stappen van het aanbrengen van kleipoeder en standaard coating zijn qua volgorde onderling uitwisselbaar.

De uitvinding zal thans aan de hand van de volgende, niet-beperkende voorbeelden nader worden toegelicht. In deze voorbeelden is een 30 natuurlijke klei van het montmorilloniet-type gebruikt. Het betreft een

λ n ft Λ O C

12 algemeen verkrijgbare natrium-bentonietklei met een ionenuitwisselcapaciteit van 110 meq./100g (110 milliequivalents per 100 g klei).

Andere experimenten zijn met een synthetische klei doorgevoerd. Het 5 betreft een Laponite RD klei, synthetisch silicaat met een gelaagd structuur - hectoriet type, ionenuitwisselcapaciteit van 55 meq./100 g klei van de firma Rockwood Additive Limited.

De gewichtspercentages kleideeltjes zijn steeds betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal - tenzij anders aangegeven.

10

Voorbeeld 1

Een mengvat werd gevuld met 3 kg van een standaard coating voor levensmiddelen zoals kaas, (de polyvinylacetaatlatex CESKA WL 250 van CSK (Nederland)). Vervolgens werd aan de coating langzaam 90 g van de 15 hierboven beschreven natuurlijke natrium-bentonietklei toegevoegd, terwijl het mengsel in het mengvat van een Hobart Planetary mixer wordt geroerd. Het hele mengsel werd vervolgens 15 minuten bij een lage snelheid (300 — 500 rpm) geroerd, waarbij een homogene massa ontstond. Het ontstaan van een homogene massa werd visueel waargenomen; er waren geen 20 kleiklompjes meer te zien. Deze met klei verrijkte coating voor kaas was gereed om op kazen te worden aangebracht.

Voorbeeld 2: 90 g van de hierboven beschreven natuurlijke natrium-bentoniet 25 klei werd met 90 g water in een Hobart Planetary mixer gemengd bij een roersnelheid van 200 rpm. De klei zwol hierbij. Bij deze gezwollen kleimassa werd onder roeren in de Hobart mixer met 300 - 500 rpm 3 kg van de in voorbeeld 1 beschreven standaard coating op levensmiddelen toegevoegd. De viscositeit van het mengsel steeg hierdoor sterk; een dikke pasta werd 13 verkregen. Deze was te dik om op een kaas aan te brengen. Daarom werd 1000 ml extra water toegevoegd aan het mengsel, om het opbrengen van de coating op de kaas te vereenvoudigen.

5 Voorbeeld 3:

Een roestvrijstalen beker werd gevuld met een hoeveelheid standaard kaasdekmiddel CESKA WL 250 van CSK. Aan dit kaasdekmiddel met een vastestofgehalte van circa 40 gew.% is vervolgens onder roeren een hoeveelheid van de boven beschreven natuurlijke natriumbentonietklei 10 toegevoegd, zodat een concentratie ontstaat van 5 gew.% klei ten opzichte van het totaal vaste stof gehalte. De hoeveelheid klei is langzaam toegevoegd terwijl de latex werd geroerd met een impeller schijf, met een roersnelheid van circa 5000 rpm. Nadat de klei is toegevoegd wordt deze verder gedispergeerd door de roersnelheid te verhogen naar 10.000-12.000 15 rpm, gedurende circa 15 minuten.

De ontstane homogene dispersie wordt vervolgens ontlucht in een vacuümdissolver onder langzaam te roeren (circa 5000 rpm) met een impeller schijf onder aanbrengen van een vacuüm gedurende 3 tot 5 minuten.

20 Het aldus verkregen homogene, 5 gew.% klei-bevattende kaasdekmiddel was geschikt voor applicatie op kazen.

Voorbeeld 4:

Een roestvrijstalen beker werd gevuld met een hoeveelheid standaard 25 kaasdekmiddel, een latex op basis van polyvinylacetaat CESKA WL 250. Aan dit kaasdekmiddel met een vaste stof gehalte van circa 40 gew.% werd onder roeren van het kaasdekmiddel een hoeveelheid boven beschreven natuurlijke natrium bentoniet klei toegevoegd zodat een concentratie ontstaat van circa 15 gew.% klei ten opzichte van het totaal vaste stof 30 gehalte. De hoeveelheid klei werd langzaam toegevoegd terwijl de latex I 14 werd geroerd met een impellerschijf, met een roersnelheid van circa 16000 I rpm tot een homogene pasta ontstond.

I Een tweede roestvrijstalen beker werd gevuld met een hoeveelheid I standaardkaasdekmiddel. Aan deze latex werd een hoeveelheid pasta I 5 toegevoegd zodat een concentratie ontstond van klei in het kaasdekmiddel I van 1 gew.% ten opzichte van het totaal vaste stof gehalte. De pasta wordt gemengd met het kaasdekmiddel door langzaam te roeren met een impeller schijf, met een roersnelheid van 3000-5000 rpm.

I De ontstane homogene dispersie werd vervolgens ontlucht in een 10 vacuumdissolver door langzaam te roeren (3000-5000 rpm) met een impeller I schijf onder het aanbrengen van vacuüm gedurende 3 tot 5 minuten I Het aldus verkregen homogene met 1 gew.% klei gevulde kaasdekmiddel I was geschikt voor applicatie.

I 15 Voorbeeld 5: I Een roestvrijstalen beker werd gevuld met een hoeveelheid standaard I kaasdekmiddel, een latex op basis van polyvinylacetaat CESKA WL 250.

I Aan dit kaasdekmiddel met een vaste stof gehalte van circa 40 gew.% werd I vervolgens onder roeren van het kaasdekmiddel een hoeveelheid synthetisch I 20 Laponite RD klei met een ionenuitwisselcapaciteit van 55 meq./100g klei I toegevoegd zodat een concentratie ontstond van 5 gew.% Laponite RD ten I opzichte van het totaal vaste stof gehalte. De hoeveelheid Laponite RD werd I langzaam toegevoegd terwijl de latex werd geroerd met een impeller schijf, I met een roersnelheid van circa 5000 rpm. Nadat de klei was toegevoegd I 25 werd deze verder gedispergeerd door de roersnelheid te verhogen naar I 10.000-12.000 rpm, gedurende circa 15 minuten.

I De ontstane homogene dispersie werd vervolgens ontlucht in een I vacuumdissolver door langzaam te roeren (circa 5000 rpm) met een impeller I schijf onder het aanbrengen van vacuüm gedurende 3 tot 5 minuten 15

Het nu ontstane homogene met 5 gew.% Laponite RD gevulde kaasdekmiddel was geschikt voor applicatie.

Voorbeeld 6: 5 De in voorbeeld 1 en 2 verkregen coatingen werden op 4 kg pekeldroge model-Goudse kazen op traditionele wijze met behulp van een spons halfzijdig aangebracht. Na 24 uur bleken de aangebrachte lagen voldoende droog en werden de kazen gekeerd om de andere zijde eveneens halfzijdig te voorzien van een coatinglaag. De kazen werden steeds op 10 houten planken in een kaaspakhuis opgeslagen bij overigens gebruikelijke rijpingscondities en gebruikelijke behandelingen zoals periodiek keren. In totaal zijn in 8 stappen 4 lagen coating aan elke zijde opgebracht gedurende 4 weken.

De kazen die volgens bovenstaande beschrijving bereid waren 15 werden vervolgens onderling vergeleken, en met een kaas bedekt met de standaardcoating. Door weging voor en na de coatingbehandeling kon de aangebrachte hoeveelheid coatingmateriaal worden vergeleken met die op kazen behandeld met de standaardcoating op levensmiddelen zonder toevoeging.

20 Gedurende een periode van 3 maanden (90 dagen) werden de kazen op een gebruikelijke wijze op geslagen en behandeld. Tijdens deze periode werd het gewicht van de kazen regelmatig bepaald, om het vochtverlies te kunnen bepalen. Op het einde van de testperiode hadden alle kazen afhankelijk van de aangebrachte hoeveelheid coating een meer of minder 25 gladde korst en vertoonde geen enkele kaas zichtbare tekenen van schimmelontwikkeling.

De kazen volgens de uitvinding hadden significant minder water verloren in vergelijking met standaard kazen waarop eenzelfde coating was 30 aangebracht doch dan zonder het kleimateriaal. Daartoe zij verwezen naar I* * I 16 figuur 1, waarbij de curven aangeduid met "N", "A" en "B" de curven voor I respectievelijk de referentiekaze, de kazen behandeld met het materiaal van I voorbeeld 1 en de kazen behandeld met het materiaal van voorbeeld 2, zijn I (steeds bepalingen in duplo). De kazen volgens de uitvinding verloren tot I 5 zo'n 20 gew.% minder vocht in vergelijking met de referentiekaas in de I genoemde periode.

Claims (17)

1. Werkwijze voor het bekleden van een levensmiddel, omvattende het daarop aanbrengen van een waterige filmvormende samenstelling en het laten drogen van deze samenstelling en het aanbrengen van met levensmiddelen compatibele deeltjes uit een plaatvormig materiaal, en 5 met name in water zwelbare kleideeltjes.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij als waterige samenstelling een emulsie van filmvormend materiaal wordt toegepast waarin 0,5-25 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal van de in water zwelbare deeltjes zijn opgenomen.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij de waterige filmvormende samenstelling een samenstelling wordt toegepast waarin 0,5-15 gew.% en liever 1-7 gew.% betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal van de in water zwelbare kleideeltjes zijn opgenomen.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij de in water zwelbare 15 kleideeltjes worden opgebracht in de vorm van droog kleipoeder.

5. Werkwijze volgens een van de conclusies 1-4, waarbij als filmvormende samenstelling een waterige emulsie van plastische coatingdeeltjes gekozen uit deeltjes van een materiaal uit de groep bestaande uit polyvinylacetaat, etheen-vinyl acetaat copolymeer, 20 azijnzure esters, monoglyceride vetzuren, polyhydroxyalkanoaat, polysaccharide, proteïne, polyetheen, poly(meth)acrylaat alsmede mengsels daarvan.

6. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, waarbij als in water zwelbare deeltjes gelaagde silicaten en bij voorkeur kleideeltjes 25 van het smectische type worden toegepast.

7. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies waarbij als in water zwelbare kleideeltjes deeltjes worden toegepast van het type bentoniet, montmorilloniet, saponiet, hectoriet, fluorhectoriet, beidelliet, nontsoniet, vermiculiet, halloysiet en/of stevensiet.

8. Werkwijze volgens conclusie 6 of 7, waarbij als kleideeltjes kleien in de natriumvorm met een ionenuitwisselingscapadteit van 30-250 5 meq./100 g klei en bij voorkeur 50-150 meq./100 g klei worden toegepast.

9. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies waarbij het aanbrengen en laten drogen van de waterige filmvormende samenstelling enige malen wordt herhaald.

10. Emulsie te gebruiken als waterige samenstelling in de werkwijze 10 volgens conclusie 2, omvattende in een waterig medium deeltjes van een filmvormend materiaal en 0,5 - 25 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal, van met levensmiddelen compatibele in water zwelbare kleideeltjes of andere deeltjes van een plaatvormig materiaal.

11. Emulsie volgens conclusie 10, omvattende 0,5-15 gew.% en liever 1- 7 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal van de kleideeltjes.

12. Emulsie volgens conclusie 10 of 11, waarbij de deeltjes filmvormend materiaal of deeltjes zijn van een materiaal gekozen uit de 20 groep bestaande uit polyvinylacetaat, etheen/vinylacetaatcopolymeer (EVA), azijnzure esters, monoglyceride vetzuren, polyhydroxyalkanoaat, polysacchariden, proteïnen, polyetheen en poly(meth)acrylaat en mengsels hiervan.

13. Emulsie volgens een der conclusies 10-12, waarbij de kleideeltjes 25 zijn gebaseerd op gelaagde silicaten en bij voorkeur kleideeltjes zijn van het smectische type.

14. Emulsie volgens conclusie 13, waarbij de kleideeltjes deeltjes zijn van het type bentoniet, montmorilloniet, saponiet, hectoriet, fluorhectoriet, beidelliet, nontroniet, vermiculiet, halloysiet en/of 30 stevensiet.

15. Emulsie volgens conclusie 13 of 14, waarbij de kleideeltjes kleideeltjes in de natriumvorm zijn van natuurlijke en/of synthetische origine, met een ionenuitwisselingscapaciteit van 30 - 250 meq./100g klei, bij voorkeur 50 -150 meq./lOOg klei.

16. Werkwijze voor het bereiden van een emulsie voor het bekleden van levensmiddelen volgens een der conclusies 10-15, waarbij de plaatvormige deeltjes en met name de kleideeltjes uniform in een conventioneel coatingmateriaal voor levensmiddelen, omvattende filmvormende deeltjes in water, worden verdeeld in een hoeveelheid van 10 0,5-25 gew.%, betrokken op het gewicht van het filmvormend materiaal.

17. Levensmiddel en met name een kaas verkrijgbaar volgens de werkwijze volgens een van de conclusies 1-9. λ n o Q Π ft R