NL1007218C2

NL1007218C2 - Drijfwerk.

Info

Publication number: NL1007218C2
Application number: NL1007218A
Authority: NL
Inventors: Hartmut Faust; Richard Stark
Original assignee: Luk Getriebe Systeme Gmbh
Priority date: 1996-10-08
Filing date: 1997-10-07
Publication date: 1999-05-17
Also published as: JPH10122318A; DE19743675A1; JP3790027B2; NL1007218A1; US6123634A

Description

VO 1255

Titel: Drijfwerk

De uitvinding betreft een drijfwerk, zoals bijvoorbeeld een traploos instelbaar drijfwerk, in de aandrijfketen van een motorvoertuig, uitgerust met een eerste en een tweede paar kegelschijven, die zijn voorzien 5 van draagvlakken voor een omspanningsmiddel, welk omspanningsmiddel als draaimomentoverbrenging tussen het eerste en het tweede paar kegelschijven is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken wrijvingscontact maakt met de draaggebieden van de 10 kegelschijvenparen.

Zulke drijfwerken zijn bijvoorbeeld bekend uit EP-A-0.341.474. Als omspanningsmiddel zijn bijvoorbeeld schakel-kettingen bekend uit EP-B-0.518.478. Schakelkettingen of schuifelementbanden hebben als aanligvlak afzonderlijke op 15 afstand van elkaar gelegen delen, die zijn voorzien van kopvlakken welke met de kegelschijven in wrijvingscontact treden en daardoor een draaimoment van een kegelschijven-paar via het omspanningsmiddel op een ander kegelschijven-paar overdragen. Door de afstand tussen de met kopvlakken 20 voor het wrijvingscontact uitgeruste delen grijpen deze na elkaar in de kegelschijvenparen en komen zij daarmee ook na elkaar in wrijvingscontact, zodat de contactgebieden in essentie veelhoekig van vorm zijn.

Door het zich herhalende grijpen van de 25 afzonderlijke met kopvlakken voor het wrijvingscontact uitgeruste delen in de kegelschijvenparen, ontstaat een in essentie repeterend proces van het stoten van de afzonderlijke kopvlakken van het omspanningsmiddel op de kegelschijven. Door dit proces ontstaat lawaai, omdat twee 30 in essentie metalen delen onder impulsoverdracht repeterend op elkaar stoten.

Doel van de uitvinding is het verschaffen van een drijfwerk van het bovengenoemde type, waarbij de acoustische kwaliteit ten opzichte van omspanningsmiddelen 1 00 721 8 2 volgens de stand der techniek tenminste is verbeterd en waarbij het optreden van ongewenste geluiden tenminste wordt verminderd. Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een eenvoudig te fabriceren drijfwerk, dat 5 voldoet aan de eisen voor wat betreft slijtage, levensduur en bestand is tegen de over te dragen krachten of draai-momenten. Doel van de uitvinding is verder een drijfwerk te verschaffen, dat wat betreft de gebruikte onderdelen en de montage van het drijfwerk eenvoudig en goedkoop te 10 fabriceren is.

Volgens de uitvinding wordt dit bij drijfwerken van het bovengenoemde type bereikt, doordat tenminste een in hoofdzaak schaalvormig element met tenminste één kegelschijf van de kegelschijvenparen in hoofdzaak 15 vormsluitend, in rotatierichting vast is verbonden en een zijvlak van tenminste één schaalvormig element een draaggebied van een kegelschijf van de kegelschijvenparen vormt, waarbij tussen het schaalvormig element en de kegelschijf een vloeistoffilm van een in het drijfwerk 20 aanwezige vloeistof aanwezig is.

Dit kan volgens een verdere uitvindingsgedachte eveneens bereikt worden doordat tenminste een in essentie schaalvormig element met tenminste één kegelschijf van de kegelschijfparen in essentie door wrijvingskrachten in 25 rotatierichting vast is verbonden en een zijvlak van tenminste één schaalvormig element een draaggebied van een kegelschijf van de kegelschijfparen vormt, waarbij zich tussen het schaalvormig element en de kegelschijf een vloeistoffilm van een in het drijfwerk aanwezige vloeistof 30 bevindt.

Bijzonder voordelig is het, wanneer het schaalvormig element in essentie conusvormig of kegelvormig is uitgevoerd. Evneens kan het voordelig zijn, wanneer het schaalvormig element een vooraf bepaalbare convexe vorm 35 vertoont.

1 0072 1 8 3

Volgens de uitvindingsgedachte kan het bijzonder voordelig zijn, wanneer het schaalvormig element een in axiale richting uitstekend element bezit, dat in radiale richting van buitenaf om de kegelschijf grijpt.

5 Het kan ook doelmatig zijn wanneer het tenminste ene schaalvormige element tenminste één in axiale richting uitstekend element zoals een kraag bezit, dat in het radiaal binnenste gebied van het schaalvormig element is aangebracht, en in een opneem- of vasthoudgebied van de 10 kegelschijf grijpt.

Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer het in axiale richting uitstekende element, zoals een kraag, in hoofdzaak cilindervormig is uitgevoerd.

Volgens de uitvindingsgedachte kan het bij een 15 uitvoeringsvoorbeeld van de uitvinding voordelig zijn, wanneer het in axiale richting uitstekende element, zoals een kraag, door afzonderlijke segmenten wordt gevormd, waarbij de segmenten verdeeld over de omtrek van het schaalvormige element zijn aangebracht.

20 Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer het schaalvormige element door middel van tenminste één in axiale richting uitstekend element, zoals een kraag, in rotatierichting vast met een kegelschijf is verbonden. Dit kan bijvoorbeeld bereikt worden, doordat de in axiale 25 richting uitstekende elementen van het schaalvormige element met een vertanding overeenkomende tongen hebben of zodanig zijn uitgevoerd, dat zij in het op de wijze van vertandingsuitsparingen gevormde opnamegebied van de kegelschijven grijpen en een vormsluitende verbinding 30 vormen.

Verder is het voordelig, wanneer het schaalvormig element door middel van een vormsluitende verbinding in rotatierichting vast met een kegelschijf is verbonden.

Eveneens is het doelmatig wanneer het schaalvormig 35 element door middel van een schroef-, steek- en/of klinkverbinding in rotatierichting vast met een kegelschijf 1007218 4 is verbonden. De steekverbinding kan als snapverbinding zijn uitgevoerd.

Eveneens is het doelmatig, wanneer het schaalvormig element op een kegelschijf is gelijmd, gelast en/of 5 gesoldeerd.

Verder kan het doelmatig zijn, wanneer het tenminste ene schaalvormige element met de tenminste ene kegelschijf door wrijvingskracht is verbonden. Door het aandrukken van de schaalvormige elementen tegen de tegenover elkaar 10 gelegen kegelschijven door middel van de axiale krachtwerking door aandrukking van de ketting of het omspanningsmiddel tussen de beide kegelschijven van een kegelschijvenpaar wordt een axiale kracht door het schaalvormige element op de kegelschijf uitgeoefend, die 15 voor de slipvrije verbinding tussen schaalvormig element en kegelschijf op grond van wrijvingskracht wordt toegepast en deze bewerkstelligt.

Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer het schaalvormige element door persen op de ene kegelschijf 20 wordt aangebracht.

Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer het tenminste ene schaalvormige element los op de ene kegelschijf wordt gelegd.

Bij een verdere, voordelige uitvoeringsvorm van de 25 uitvinding kan het doelmatig zijn, wanneer het schaalvormige element als enkelvoudig of gelaagd produkt uit staalplaat is vervaardigd.

Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer het schaalvormige element uit een veelvoud van elementen is 30 samengesteld, waarbij tenminste één element uit staalplaat is vervaardigd.

Eveneens is het doelmatig, wanneer het schaalvormige element uit gelaagd materiaal is vervaardigd. Het gelaagde materiaal kan een composietmateriaal zijn, dat uit een 35 veelvoud van gelaagde materialen bestaat.

1007218 5

Verder is het doelmatig, wanneer het schaalvormig element uit tenminste één metaallaag of uit tenminste één staalplaat bestaat.

Bijzonder voordelig is het, wanneer het schaal-5 vormige element van een flexibele of dempende laag, zoals bijvoorbeeld een kunststoflaag of een elastomeerlaag is voorzien.

Verder kan het doelmatig zijn, wanneer tussen het schaalvormige element en de kegelschijf een dempend 10 materiaal, zoals bijvoorbeeld een kunststoflaag of elastomeerlaag, is aangebracht.

Volgens de uitvinding is het doelmatig, wanneer tussen het schaalvormige element en de kegelschijf een laag vloeistof, zoals een vloeistoffilm, aanwezig is. Daarbij 15 kan het bijzonder voordelig zijn, wanneer in de kegelschijf en/of in de naar de kegelschijf gekeerde zijde van het schaalvormige element sleuven, zoals vloeistofgeleidings-kanalen, zijn aangebracht, door welke een vloeistof kan stromen of waarin een vloeistof aanwezig kan zijn. Eveneens 20 kan de vloeistof in de vorm van een dunne film in het gehele gebied van de kegelschijf tussen deze en het schaalvormige element aanwezig zijn. Als vloeistof kan bijvoorbeeld ATF of olie of een andere vloeistof worden gebruikt.

25 Volgens een verdere uitvindingsgedachte kan het doelmatig zijn, wanneer bij drijfwerken, zoals traploos instelbare drijfwerken, in de aandrijfketen van een motorvoertuig, uitgerust met een eerste en een tweede kegelschijvenpaar, die zijn voorzien van draagvlakken voor 30 een omspanningsmiddel, welk omspanningsmiddel als draaimomentoverbrenging tussen het eerste en het tweede kegelschijvenpaar is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken in wrijvingscontact staat met de draaggebieden van de kegelschijvenparen, de 35 draaggebieden van de kegelschijven of van de schaalvormige elementen van de kegelschijfparen een oppervlakte- 1 0072 1 8 6 behandeling ondergaan. Daarbij kan het doelmatig zijn, wanneer de kegelschijven en/of de schaalvormige elementen volledig gehard zijn of dat een deel van de kegelschijven en/of de schaalvormige elementen zacht blijft en slechts 5 een oppervlaktegebied gehard wordt.

Daarbij kan het doelmatig zijn, wanneer de draaggebieden van de kegelschijven of van de schaalvormige elementen gecementeerd of doorgehard zijn.

Verder kan het doelmatig zijn, wanneer de 10 draaggebieden van de kegelschijven met deeltjes gestraald, zoals bijvoorbeeld met kogels of gezandstraald. Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer de draaggebieden van de kegelschijven met deeltjes van een vluchtig materiaal gestraald worden.

15 Een uitvoeringsvorm van een drijfwerk volgens de uitvinding wordt aan de hand van de tekening nader toegelicht. Daarin toont: fig. 1 een opstelling van kegelschijfparen en een omspanningsmiddel; 20 fig. 2 een schematische weergave van een drijfwerk; fig. 3 een kegelschijvenpaar; en fig. 4 een doorsnede van fig. 3.

Fig. 1 toont een deel van een traploos instelbaar drijfwerk 1, zoals een kegelschijvendrijfwerk met 25 omspanningsmiddel, met twee kegelschijfparen 2, 3 en een als draaimomentoverbrenging tussen de beide kegelschijf-paren 2, 3 aangebracht omspanningsmiddel 4. Het drijfwerk is in het bijzonder in de aandrijfketen van een motorvoertuig aangebracht, waarbij een eenheid voor 30 draairichtingsomkering en een aanloopelement voor en/of achter het kegelschijvenpaar zijn geplaatst.

De kegelschijfparen 2, 3 hebben elk een axiaal vaststaande kegelschijf 2a, 3a en een ten opzichte van de vaststaande kegelschijf axiaal verplaatsbare kegelschijf 35 2b, 3b. De axiaal vaststaande kegelschijven 2a, 3a zijn respectievelijk met één van de assen 5a, 5b in rotatie- 1007218 7 richting vast verbonden of ééndelig uitgevoerd. De axiaal beweegbare kegelschijven 2b, 3b zijn respectievelijk met één van de assen in rotatierichting vast verbonden.

De axiaal verplaatsbare kegelschijven 2b, 3b zijn 5 door middel van tenminste één bedieningselement op gestuurde wijze axiaal verplaatsbaar. Als bedieningselement kunnen met drukmiddel belastbare zuiger-cilindereenheden aanwezig zijn. Bijzonder voordelig is het, wanneer per kegelschijf twee met drukmiddel belastbare zuiger-cilinder-10 eenheden aanwezig zijn, waarbij een zuiger-cilindereenheid voor het aandrukken van het omspanningsmiddel wordt aangestuurd en de tweede zuiger-cilindereenheid voor de overbrengingsverandering van het drijfwerk wordt gestuurd.

Voor de overbrengingsverhouding van het drijfwerk 15 zijn de loopdiameters Rlf R2 van het omspanningsmiddel 4 binnen de kegelschijfparen 2, 3 verantwoordelijk. Door variatie van de loopdiameters R1( R2 van het omspanningsmiddel 4 binnen het bereik van de beide kegelschijfparen 2, 3 kan de overbrengingsverhouding van 20 het drijfwerk binnen vooraf bepaalbare grenzen traploos worden versteld. De wijziging van de overbrengingsverhouding geschiedt doordat de ene axiaal verplaatsbare kegelschijf 2b of 3b in de richting van de axiaal vaststaande kegelschijf 2a of 3a wordt bewogen en de andere 25 axiaal verplaatsbare kegelschijf 3b of 2b van de axiaal vaststaande kegelschijf 3a of 2a wordt weg bewogen.

Daardoor wordt de loopdiameter van het omspanningsmiddel 4 binnen het bereik van de ene kegelschijf 2 of 3 vergroot en wordt deze binnen het bereik van de andere kegelschijf 3 of 30 2 verkleind of omgekeerd. Dit verandert de overbrengings verhouding van het drijfwerk.

De kegelschijfparen 2, 3 met hun kegelschijven 2a, 2b en 3a, 3b treden met de draaggebieden 6 van de kegelschijven in wrijvingscontact met het omspanningsmiddel 35 4. De draaggebieden 6 zijn in essentie vlakke delen van de tegenover elkaar staande zijvlakken van de kegelschijven.

1007218 8

Eveneens kunnen volgens de uitvinding schaalvormige elementen 7 op de kegelschijven zijn aangebracht, die de draaggebieden 6 van de kegelschijven vormen of omvatten. De schaalvormige elementen zijn conusvormig of kegelvormig 5 uitgevoerde elementen, zoals schijven, die in essentie de contour van de kegelschijf hebben.

Deze draaggebieden 6 kunnen volgens de uitvinding met deeltjes zijn gestraald, zoals bijvoorbeeld kogels. Eveneens kan het voordelig zijn, wanneer tenminste de 10 draaggebieden van de kegelschijven of van schaalvormige elementen, zoals scnijven of platen, of ook andere drijfwerkonderdelen gestraald worden met een in essentie vast materiaal, dat bij het straalproces of na het straalproces door een fysische fase-overgang vervluchtigt. 15 Bijvoorbeeld kan daarvoor vast C02 worden gebruikt, dat beneden een kritische temperatuur vast is en bij kamertemperatuur bij normale of in essentie normale drukomstandigheden in essentie gasvormig is.

Het deeltjesstralen of kogelstralen bewerkstelligt 20 een oppervlakteversteviging en er worden inwendige spanningen in het oppervlak ingebracht. Dit kan een positieve invloed hebben op de vermoeiïngsgrens van de gestraalde elementen, zoals bijvoorbeeld de draaggebieden van de kegelschijven.

25 Verder kan het doelmatig zijn, wanneer het stralen met deeltjes na slijpen en/of draaien van het element in geharde toestand plaatsvindt. In bepaalde gevallen kan door het deeltjesstralen een slijpbewerking of een harddraai-bewerking uitgespaard worden. In bepaalde gevallen kunnen 30 de kosten van tenminste één van deze bewerkingen verminderd worden.

De kegelschijven en/of de schaalvormige elementen 7 kunnen ook een zekere convexe vorm vertonen, die op een boiling van de kopvlakken van de drukstukken van het 35 omspanningsmiddel is afgestemd. Een dergelijke boiling is in DE-B-34.47.092 beschreven. De onderhavige uitvinding 1 0072 !8 9 heeft verder betrekking op een oudere aanvrage DE-B-34.47.092, waarvan de inhoud uitdrukkelijk tot de openbaringsinhoud van onderhavige aanvrage behoort.

De schaalvormige elementen dienen enerzijds tot 5 geluidsoptimalisatie, ze kunnen echter ook tot een kostenbesparing bijdragen, daar bij toepassing van deze schaalvormige elementen in essentie alleen de dunne schaalvormige elementen gehard moeten worden, zodat ze onder de invloed van wrijving niet te sterk slijten.

10 Het omspanningsmiddel 4 kan bijvoorbeeld als schakelketting uitgevoerd zijn. Het drijfwerk is bij voorkeur in de aandrijfketen van een motorvoertuig tussen een aandrijfeenheid, zoals een motor, en de aangedreven assen geplaatst en past de overbrengingsverhouding van het 15 drijfwerk aan aan de bedrijfsomstandigheden van de motor, respectievelijk de eisen van de bestuurder.

Het omspanningsmiddel 4 bestaat in essentie uit drukstukken 8, die op voordelige wijze paarsgewijs zijn aangebracht. De drukstukken 8 zijn loodrecht of dwars op de 20 looprichting van het omspanningsmiddel geplaatst. De looprichting van het omspanningsmiddel geeft in essentie de richting van de verbinding tussen de kegelschijvenparen weer en kan met de langsrichting van het omspanningsmiddel overeenstemmen.

25 De drukstukken 8 grijpen in openingen van verbindingsschakels 9, waarbij de positionering en de volgorde van de verbindingsschakels 9 overeenkomstig een twee-schakelverband of een drie-schakelverband of een ander n-schakelverband is gekozen. De uitvoeringen van een twee-30 schakelverband en een drie-schakelverband zijn in DE-B- 30.27.834, DE-B-33.24.318 en DE-B-38.26.809 beschreven. De onderhavige uitvinding heeft verder betrekking op de oudere aanvragen DE-B-30.27.834, DE-B-33.24.318 en DE-B-38.26.809, waarvan de inhoud uitdrukkelijk tot de openbaringsinhoud 35 van de onderhavige aanvrage behoort.

1007210 10

De drukstukken 8 staan met hun kopvlakken 10 in werkcontact, zoals wrijvingscontact, met de werkzame zijvlakken 6 van de kegelschijvenparen 2, 3 of van de schaalvormige elementen of schijven en dragen via het 5 omspanningsmiddel een draaimoment of een kracht over van een kegelschijvenpaar op een ander kegelschijvenpaar. De kopvlakken 10 vormen derhalve contactvlakken en dragen wrijvingskrachten over tussen de zijvlakken van de kegelschijvenparen en het omspanningsmiddel, zoals een 10 schakelketting. De zijvlakken van de kegelschijven vormen draaggebieden, waarmee de kopvlakken of contactvlakken van het omspanningsmiddel in werk- of wrijvingscontact staan. Verder dragen drukstukken 8 trekkrachten over op de verbindingsschakels 9. De drukstukken 8 zijn aan tenminste 15 één van hun uiteinden door middel van een borgingselement tegen het uitvallen uit de verbindingsschakels 9 beveiligd.

Fig. 2 toont schematisch een drijfwerk met een traploos instelbare kegelschijfomspanningsoverbrenging. De aandrijfmotor 100 drijft met zijn uitgaande as een 20 ingangsdeel 101a van een demper 101 aan, waarbij in de draaimomentstroom tussen het ingangsdeel 101a en een uitgangsdeel 101b krachtaccumulator 102 en eventueel wrijvingsdempinrichtingen zijn aangebracht. Achter de demper 101 is een draaimomentopnemer 103 in de 25 draaimomentstroom opgesteld. De draaimomentopnemer 103 is bijvoorbeeld als een één- of meertraps draaimomentopnemer uitgevoerd. De werking van een draaimomentopnemer is bijvoorbeeld in DE-A-42.34.294 beschreven. De onderhavige uitvinding is wat dit betreft verder gebaseerd op de oudere 30 aanvrage DE-A-42.34.294, waarvan de inhoud uitdrukkelijk tot de openbaringsinhoud van de onderhavige aanvrage behoort.

Met de draaimomentopnemer is een eerste kegel-schijvenpaar 104 met drukkamers 120a, 121a verbonden. De 35 drukkamers 120a, 121a zijn volgens het dubbel- zuigerprincipe opgesteld, waarbij één zuiger voor het 1007218 11 aansturen van de overbrengingsverhouding van het drijfwerk en één zuiger voor het aansturen van de aanligdruk van het omspanningsmiddel 4 dient. De werking van het dubbel-zuigerprincipe, d.w.z. twee zuigers voor het aansturen van 5 de aanligdruk en de verandering van de overbrengingsverhouding is bijvoorbeeld in DE-A-42.01.692 en in DE-A-41.34.658 beschreven. De onderhavige uitvinding is verder gebaseerd op oudere aanvragen DE-A-42.01.692 en DE-A-41.34.658, waarvan de inhoud uitdrukkelijk tot de 10 openbaringsinhoud van de onderhavige aanvrage behoort.

Het omspanningsmiddel 4 draagt het momentane draaimoment van het kegelschijvenpaar 104 over op het kegelschijvenpaar 105, uitgerust met de dubbel-zuiger 120b, 121b. De looprichting of in essentie de langsrichting van 15 het omspanningsmiddel 4 is met de pijl 110 aangegeven.

Achter het tweede kegelschijvenpaar kan een inrichting voor het omkeren van de draairichting en een aanloopelement zijn geplaatst. Deze zijn met het blok 106 schematisch weergegeven. Verder kan een inrichting voor het 20 omkeren van de draairichting, zoals een omkeerkoppeling, en/of een aanloopelement, zoals een aanloopkoppeling of een draaimomentomzetter, ook vóór het eerste schijvenpaar zijn aangebracht.

Aan het einde van de draaimomentstroom is een 25 differentieel 107 en zijn aandrijfassen 108 weergegeven.

Fig. 3 toont een deel van een kegelschijven-omspanningsdrijfwerk 200 volgens de uitvinding, waarbij een kegelschijvenpaar 201, 202 is weergegeven. De eerste kegelschijf 201 is een axiaal vaststaande, niet-30 verplaatsbare, kegelschijf, die met de as 210 in essentie slipvrij en axiaal vast is verbonden. De kegelschijf kan bijvoorbeeld door middel van een vertanding slipvrij met de as 210 zijn verbonden en door middel van een vormsluitende verbinding axiaal vast met de as verbonden zijn. Eveneens 35 kan het doelmatig zijn, wanneer de kegelschijf 201 met de as 210 als één geheel is uitgevoerd.

1 0072 1 8 12

De axiaal verplaatsbare kegelschijf 202 is door middel van een vertanding 211, zoals bijvoorbeeld een binnen- of buitenvertanding, in het radiaal binnenste gebied 202a in rotatierichting vast verbonden met een 5 vertanding 212, zoals een buiten- of binnenvertanding, van de as 210. Door krachtuitoefening op de kegelschijf 202 kan deze axiaal worden verplaatst, waarbij in het bijzonder door middel van een drukmiddel belastbare bedienings-eenheden, met tenminste één zuiger-cilindereenheid of met 10 bij voorkeur twee zuiger-cilindereenheden, worden toegepast.

De kegelschijven 201 en 202 tonen verschillende varianten van wijzen van aanbrengen of bevestigen van een schaalvormig element op de kegelschijven.

15 Het schaalvormige element 220 is als een in essentie kegelvormig of conusvormig element uitgevoerd, waarbij het element 220, als kegelvormige schijf, in het radiaal binnenste gebied een opening heeft, die voor het opnemen van de as 210 dient. Het schaalvormige element kan een 20 opening 221 van zodanige vorm hebben, dat het randdeel van het schaalvormige element tot aan de as reikt. De opening 221 kan echter ook een straal hebben, die groter is dan de straal van de as 210, zodat tussen het radiaal binnenste randgebied van het schaalvormige element, zoals 25 bijvoorbeeld ook een dekplaat, en de as 210 een ringspleet 222 of een afstand aanwezig is.

Het element 220 is in het radiaal buitenste randgebied 220a door middel van tenminste één bevestigingsmiddel 225 slipvrij en in essentie axiaal vast met de 30 kegelschijf 202b verbonden. Als bevestigingsmiddel 225 kan bijvoorbeeld een schroef, klinknagel of een element voor een steekverbinding of snapverbinding worden toegepast. De bevestigingselementen 225 grijpen in daarvoor bestemde openingen 224. Bij elementen van een steekverbinding of 35 snapverbinding kan het doelmatig zijn, wanneer deze met middelen, zoals haken zijn uitgerust, die weer buiten de 1 ü 0 7 2 1 3 13 opening 224 uitsteken en een vormsluitende verbinding vormen.

De kegelschijf 202b en/of het schaalvormige element 220 hebben tenminste één groef, die een bepaalde 5 hoeveelheid vloeistof of olie kan opnemen en als demping dient. De olie kan evenwel ook over het gehele oppervlak tussen het element 220 en de kegelschijf 202b ter demping aanwezig zijn.

De kegelschijf 201 draagt een schaalvormig element 10 230, waarbij het element 230 uit een eerste laag 230a en tenminste één tweede laag 230b bestaat. Het element 230 is als een gelaagd element opgebouwd of bestaat uit een reeks met elkaar verbonden lagen 230a, 230b. Het element 230 heeft eveneens een radiaal binnengelegen opening, waarin 15 een as 210 is opgenomen. Verder heeft het schaalvormige element een radiaal buitengelegen kraag 231, die in axiale richting uitsteekt en de kegelschijf 201 tenminste gedeeltelijk radiaal van buitenaf omvat. De slipvaste verbinding van het element 230 met de kegelschijf 201 kan 20 bijvoorbeeld door middel van een vertanding in het gebied van de in axiale richting uitstekende kraag 231 zijn gerealiseerd. Eveneens kan het element 230 ook op de kegelschijf zijn gelijmd, gelast of gesoldeerd. Deze verbinding tussen het element 230 en de kegelschijf 201 kan 25 over een groot oppervlak op een vlak 232 tussen deze onderdelen plaatsvinden en/of op een randgebied 233 van deze onderdelen en/of op een gedeelte van een gemeenschappelijk vlak of op een gemeenschappelijke rand.

Op het randdeel 233 kan bijvoorbeeld een lasverbinding 30 aanwezig zijn, waarbij op het vlak 232 bijvoorbeeld een lijmverbinding kan zijn aangebracht. Tevens kan een passing van het element 230 op de kegelschijf bereikt worden, die een vormsluitende of op wrijving gebaseerde verbinding teweegbrengt.

35 De kegelschijf 202 is voorzien van een schaalvormig element, dat zowel in zijn radiaal binnenste randgebied als 1007218 14 in zijn radiaal buitenste randdeel een in axiale richting uitstekende of zich uitstrekkende kraag 240, 241 heeft. De kragen 240, 241 kunnen door materiaalvervorming ter plaatse van de randgebieden vervaardigd zijn. De radiaal 5 buitenliggende kraag 240 grijpt tenminste gedeeltelijk om de kegelschijf 202 in het buitenste randdeel daarvan. De radiaal binnenliggende of geplaatste kraag 241 grijpt tenminste gedeeltelijk in axiale richting in een opneemgebied 242.

10 De kragen 240, 241 kunnen in essentie cilindervormig zijn uitgevoerd of door afzonderlijke kraagsegmenten zijn gevormd, die van elkaar gescheiden kunnen zijn. Daarbij kan het doelmatig zijn, wanneer tenminste één, bij voorkeur tenminste twee kraagsegmenten in daarvoor bedoelde opname-15 gebieden grijpen.

De kraagsegmenten of de kragen kunnen met hun opnamegebieden een zodanige vormsluitende verbinding vormen dat de schaalvormige elementen, zoals schalen, slipvrij met de kegelschijven zijn verbonden.

20 Het schaalvormige element 250 kan aan de radiale buitenrand een in axiale richting uitstekende of zich uitstrekkende kraag 251 hebben, die van tenminste een zich in radiale richting uitstrekkend uitsteekstel 252 is voorzien. Door dit uitsteekstel 252 en de kraag 251, die 25 ééndelig of door een reeks segmenten kan worden gevormd, kan een snapverbinding voor de verbinding met de kegelschijf zijn gerealiseerd. Het schaalvormige element 250 is in zijn radiaal binnenste gebied 253 voorzien van een vertanding, die met een vertanding 254 van de 30 kegelschijf 250 een vormsluitende, slipvrije verbinding teweegbrengt.

Het drijfwerk kan zodanig zijn uitgevoerd, dat bijvoorbeeld een kegelschijf of meer dan één kegelschijf, zoals in het bijzonder alle kegelschijven, zijn uitgerust 35 met een schaalvormig element en deze eventueel een oppervlaktebehandeling hebben ondergaan.

i 00721 8 15

Eveneens kan het doelmatig zijn, wanneer geen van de kegelschijven met een schaalvormig element is uitgerust, maar deze een oppervlaktebehandeling hebben ondergaan.

Fig. 4 toont een doorsnede van fig. 3 volgens de 5 lijn I-I, waarbij het schaalvormige element 300 in het gebied van het in axiale richting uitstekende element 301 en de kegelschijfvoet 302 is doorgesneden. Het schaalvormige element 300 heeft in het gebied van het in axiale richting uitstekende element 301 tongen 303, die op de 10 wijze van een vertanding in de omtreksrichting op afstand van elkaar liggen en in axiale richting in uitsparingen 304 van de kegelschijf en in het bijzonder de kegelschijfvoet 302 grijpen. De uitsparingen 304 zijn ten opzichte van het voorste kegelschijfvlak 305 achterwaarts verschoven en in 15 omtreksrichting op afstand van elkaar geplaatst.

1007218

Claims

1. Drijfwerk, zoals een traploos instelbaar drijfwerk, in de aandrijfketen van een motorvoertuig uitgerust met een eerste en een tweede paar kegelschijven, die zijn voorzien van draagvlakken voor een omspanningsmiddel, welk 5 omspanningsmiddel in de draaimomentstroom tussen het eerste en het tweede paar kegelschijven is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken wrijvingscontact maakt met de draagvlakken van de kegelschijvenparen, gekenmerkt door zijn bijzondere wijze van functioneren en 10 uitvoering volgens de onderhavige aanvrage.

2. Drijfwerk, zoals een traploos instelbaar drijfwerk, in de aandrijfketen van een motorvoertuig uitgerust met een eerste en een tweede paar kegelschijven, die zijn voorzien van draagvlakken voor een omspanningsmiddel, welk 15 omspanningsmiddel in de draaimomentstroom tussen het eerste en het tweede paar kegelschijven is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken wrijvingscontact maakt met de draagvlakken van de kegelschijvenparen, gekenmerkt doordat tenminste één in essentie schaalvormig 20 element in essentie vormsluitend, slipvrij verbonden is met tenminste één kegelschijf van het kegelschijvenpaar en een zijvlak van het tenminste ene schaalvormige element een draaggebied van een kegelschijf van het paar kegelschijven vormt, waarbij tussen het schaalvormig element en de 25 kegelschijf een vloeistoffilm van een in het drijfwerk aanwezige vloeistof aanwezig is.

3. Drijfwerk, zoals een traploos instelbaar drijfwerk, in de aandrijfketen van een motorvoertuig uitgerust met een eerste en een tweede paar kegelschijven, die zijn voorzien 30 van draagvlakken voor een omspanningsmiddel, welk omspanningsmiddel in de draaimomentstroom tussen het eerste en het tweede paar kegelschijven is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken wrijvingscontact 1 0072 1 8 'Ll maakt met de draagvlakken van de kegelschijvenparen, gekenmerkt doordat tenminste één in essentie schaalvormig element op grond van wrijving slipvrij verbonden is met tenminste één kegelschijf van het paar kegelschijven in 5 essentie en een zijvlak van het tenminste ene schaalvormige element een draaggebied van een kegelschijf van het kegel-schijvenpaar vormt, waarbij tussen het schaalvormige element en de kegelschijf een vloeistoffilm van een in het drijfwerk aanwezige vloeistof aanwezig is.

4. Drijfwerk volgens één der conclusies 1-3, gekenmerkt doordat het schaalvormige element in essentie conusvormig is uitgevoerd.

5. Drijfwerk volgens één der conclusies 1-4, gekenmerkt doordat het schaalvormige element een voorafbepaalde 15 convexe vorm heeft.

6. Drijfwerk volgens één der conclusies 1-5, gekenmerkt doordat het schaalvormige element een in axiale richting uitstekend aanzetelement, zoals een kraag, heeft, die de kegelschijf radiaal van buitenaf omgrijpt.

7. Drijfwerk volgens één der conclusies 1-5, gekenmerkt doordat het schaalvormige element tenminste een in axiale richting uitstekend aanzetelement, zoals een kraag, heeft, die in het radiaal binnenste gebied van het schaalvormige element is aangebracht en die in een uitsparingsgebied of 25 een vasthoudgebied van de kegelschijf grijpt.

8. Drijfwerk volgens conclusie 6 of 7, gekenmerkt doordat het in axiale richting uitstekende aanzetelement, zoals een kraag, in essentie cilindervormig is uitgevoerd.

9. Drijfwerk volgens conclusie 6 of 7, gekenmerkt 30 doordat het in axiale richting uitstekende aanzetstuk, zoals een kraag, door afzonderlijke segmenten wordt gevormd, waarbij de segmenten langs de omtrek van het schaalvormige element verdeeld zijn aangebracht.

10. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-9, 35 gekenmerkt doordat het schaalvormige element door middel 1 0072 1 9 van het tenminste één in axiale richting uitstekende aanzetstuk slipvrij met een kegelschijf is verbonden.

11. Drijfwerk volgens conclusie 10, gekenmerkt doordat het schaalvormige element door middel van een vormsluitende 5 verbinding slipvrij met een kegelschijf is verbonden.

12. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-11, gekenmerkt doordat het schaalvormige element door middel van een schroef-, steek- en/of klinkverbinding slipvrij met een kegelschijf is verbonden.

13. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-12, gekenmerkt doordat het schaalvormige element op een kegelschijf is gelijmd, gelast en/of gesoldeerd.

14. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-13, gekenmerkt doordat het schaalvormige element op basis 15 van wrijving met een kegelschijf is verbonden.

15. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-14, gekenmerkt doordat het schaalvormige element door persen op een kegelschijf is aangebracht.

16. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 20 1-15, gekenmerkt doordat het schaalvormige element in essentie los op een kegelschijf is gelegd.

17. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-16, gekenmerkt doordat het schaalvormige element uit een enkelvoudige of gelaagde staalplaat is vervaardigd.

18. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-17, gekenmerkt doordat het schaalvormige element uit een reeks elementen is vervaardigd, waarbij tenminste één element uit staalplaat bestaat.

19. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 30 1-18, gekenmerkt doordat het schaalvormige element uit een gelaagd materiaal is vervaardigd.

20. Drijfwerk volgens conclusie 19, gekenmerkt doordat het schaalvormige element uit tenminste één metaallaag of uit tenminste één staalplaat bestaat.

21. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-20, gekenmerkt doordat het schaalvormige element van een 1007218 flexibele of dempende laag is voorzien, zoals bijvoorbeeld een kunststoflaag of elastomeerlaag.

22. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-21, gekenmerkt doordat tussen het schaalvormige element 5 en de kegelschijf een dempend materiaal is aangebracht, zoals bijvoorbeeld een kunststoflaag of elastomeerlaag.

23. Drijfwerk volgens één der voorgaande conclusies 1-22, gekenmerkt doordat tussen het schaalvormige element en de kegelschijf een vloeistoflaag of een vloeistoffilm 10 aanwezig is.

24. Drijfwerk, zoals een traploos instelbaar drijfwerk, in de aandrijfketen van een motorvoertuig uitgerust met een eerste en een tweede paar kegelschijven, die zijn voorzien van draagvlakken voor een omspanningsmiddel, welk 15 omspanningsmiddel in de draaimomentstroom tussen het eerste en het tweede paar kegelschijven is aangebracht en door middel van tenminste enkele contactvlakken wrijvingscontact maakt met de draagvlakken van de kegelschijvenparen, volgens één der voorgaande conclusies, gekenmerkt doordat 20 de draaggebieden van de kegelschijven of van de schaalvormige elementen van de kegelschijfparen aan een oppervlaktebehandeling zijn onderworpen.

25. Drijfwerk volgens conclusie 24, gekenmerkt doordat de draaggebieden van de kegelschijven of van de schaal- 25 vormige elementen inzetgehard of doorgehard zijn.

26. Drijfwerk volgens conclusie 24 of 25, gekenmerkt doordat de draaggebieden van de kegelschijven of van de schaalvormige elementen met deeltjes zijn gestraald, zoals bijvoorbeeld met kogels of met zand.

27. Drijfwerk volgens conclusie 26, gekenmerkt doordat de draaggebieden van de kegelschijven of van de schaalvormige elementen een stralingsbehandeling met deeltjes van een vluchtig materiaal hebben ondergaan. 1Π072 1 8