PL99130B1 - Urzadzenie do wytwarzania rur z tworzywa sztucznego,profilowanych poprzecznie - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do wytwarzania rur z tworzywa sztucznego, profilowanych poprzecznie.Znane jest urzadzenie do wytwarzania rur z tworzywa sztucznego, profilowanych poprzecznie, w szczególnosci takich, które posiadaja pierscieniowe lub srubowe fale poprzecznie, w którym w obiegu zamknietym sa przesuwane kokile, tworzace podzielone wzdluzne formy. Rura, przeznaczona do profilowania poprzecznego po wytloczeniu na wytlaczarce, kierowana jest na linie przebiegu kokili, gdzie zostaje do nich docisnieta badz przez panujace wewnatrz rury nadcisnienie badz przez wyssanie powietrza z zewnatrz. Po wystarczajacym stwardnieniu rury, kokile zostaja otwarte i na odpowiednich prowadnicach cofniete na poczatek swego toru.W rozwiazaniu, w którym przyleganie rury do kokili powoduje wewnetrzne nadcisnienie, glowica wytlaczarki musi siegac az do toru, po którym poruszaja sie kokile, natomiast w rozwiazaniu, stosujac wyssanie powietrza, dopuszcza sie aby wezownica plastyczna w stanie cieplym przebiegala swobodnie przez krótki odcinek drogi pomiedzy glowica wytlaczarki, a miejscem zamkniecia kokili. W obydwu przypadkach zaleca sie jednak, aby odstep pomiedzy wytlaczarka a miejscem calkowitego zamkniecia kokili byl mozliwie maly, a to dlatego, aby w przypadku pierwszego rozwiazania uniknac zaklócen, wywolanych drganiami oraz wahaniami temperatury w miejscu wytryskiwania tworzywa, a przy drugim rozwiazaniu — dla unikniecia zwisania miekkiej wezownicy z tworzywa sztucznego i uzaleznionego od warunków zewnetrznych chlodzenia weza tej wezownicy.Znane sa zarówno urzadzenia, w których kokile poruszaja sie w prowadnicach, nie bedac polaczone pomiedzy soba, jak i urzadzenia, w których kokile sa wzajemnie polaczone gasienicowo przez nakladki i sa prowadzone przez rolki prowadzace.W obydwu przypadkach kokile sa przestawiane z ruchu powrotnego na tor formowania, w którym zostaja zamkniete a ksztaltowanie rury odbywa sie podczas ruchu kokili po torze kolowym. Jezeli kokile sa prowadzoneo 99 130 stycznie do kolowego toru prowadzacego i stykaja sie z tym torem swymi srodkami, wówczas miejsce, w którym kokile sie zamykaja patrzac od strony wytlaczarki, nie moze znajdowac sie przed linia laczaca srodkowe punkty krzywizny obydwu torów kolowych, po których poruszaja sie kokile w kierunku toru formowania. Z reguly punkt ten znajduje sie znacznie poza ta linia laczaca, poniewaz kokile po zawróceniu ich w kierunku toru formowania musza przed calkowitym zamknieciem przez jakis czas poruszac sie równolegle do siebie.Koniecznosc wspomnianego równoleglego ruchu jest uzasadniona tym, ze odleglosc miedzy punktem styku kokili z kolowym torem, a przesuwajacym sie do przodu wewnetrznym narozepi jest wieksza od wysokosci kokili, wskutek czego kokile w przypadku jednoczesnego wprowadzenia na tor ostateczny zderzyly by sie tymi narozami.Dla zmniejszenia odleglosci pomiedzy punktem zamkniecia kokili, a wytlaczarka, znane jest zastosowanie w miejscu wprowadzania kokili rolek nawrotnych lub torów prowadzacych o mozliwie malym promieniu.Rozwiazanie to stwarza jednak szereg trudnosci, poniewaz z jednej strony kokile musza byc stosunkowo krótkie aby sie mogly poruszac po torach o malym promieniu, a z drugiej strony przedstawione trudnosci unikniecia zderzenia sie kokili, posuwajacymi sie naprzód narozami, wynikle z skosnego ustawienia nawracanych kokil, zwiekszaja sie wraz ze zmniejszeniem promienia krzywizny. Znane jest równiez rozwiazanie, usuwajace te niedogodnosc dzieki podluznym otworom w lacznikach, umozliwiajace swobode ruchów kokilom, tworzacym lancuch oraz dzieki takiemu dodatkowemu prowadzeniu kokili, ze pr.y nawracaniu sa one unoszone z rolki nawrotnej, wzglednie wysuwane z zebów kola lancuchowego spelniajacego jednoczesnie role rolki nawrotnej.Punkty zblizajacych sie do siebie scian czolowych, a w szczególnosci przednie wewnetrzne naroza kokil przesuwaja sie przy tym po kole o wiekszym promieniu, niz punkty tylnych scian czolowych, tak, ze kokile wchodza na tor formowania silnie pochylone i dopiero przez dodatkowe prowadzenie sa przekrecane w polozenie zamkniecia. W rozwiazaniu tym promienie krzywizn, po których przesuwaja sie kokile moga byc stosunkowo male, ale miejsce zamkniecia znajduje sie równiez i w tym przypadku niewiele ponad linia laczaca srodkowe punkty krzywizn.Celem wynalazkujest unikniecie wad znanych rozwiazan.Zadaniem wynalazku jest zmniejszenie odleglosci pomiedzy miejscem zamkniecia kokili a wytlaczarka, by miejsce zamkniecia, patrzac od strony wytlaczarki, znajdowalo sie przed linia, laczaca srodkowe punkty krzywizn luków nawracania.Zgodnie z wynalazkiem zadanie to zostalo rozwiazane dzieki temu, ze urzadzenie zaopatrzone jest w elementy prowadzace dla pólkokil, przy czym tory kolowe, po których poruszaja sie punkty tylnych czolowych scian kokil przy wprowadzaniu poszczególnych pólkokil na prosty tor maja wiekszy promien zakrzywienia, niz tor kolowy, po którym poruszaja sie odpowiednie punkty przednich scian czolowych. Mozliwe jest dzieki temu prowadzenie kokil po krzywiznach o stosunkowo wielkich promieniach zakrzywienia, co z kolei umozliwia zastosowanie stosunkowo dlugich kokili. W jednym z rozwiazan, kokile moga byc usytuowane w znany sposób przesuwnie w prowadnicach, przy czym wedlug wynalazku kazda z kokil musi posiadac zarówno przedni jak i tylny element prowadzacy, które to elementy, przynajmniej podczas wprowadzania kokili na tor formowania, sa tak przemieszczalne w róznych prowadnicach, ze tor ruchu tylnego elementu prowadzacego ma wiekszy promien, niz tor przedniego elementu prowadzacego.W urzadzeniu wykonanym wedlug korzystnego rozwiazania, w którym kokile sa w znany sposób polaczone z soba w lancuch i w którym dla nawracania kokil sluzy rolka nawrotna, wedlug wynalazku ruch wprowadzajacy uzyskuje sie przez takie umieszczenie punktów, w których laczniki sa przegubowo zamocowane na czesciach kokil, ze patrzac w kierunku ruchu kokil, te punkty znajduja sie przed srodkiem kokil, najkorzystniej mozliwie blisko plaszczyzny przedniej sciany czolowej kokili. Poniewaz w tym przypadku tylna czesc kokili jest bardziej wysunieta w kierunku stycznej poza punkt zetkniecia z rolka nawrotna, niz czesc przednia, to tor, po którym przesuwa sie tylna czesc kokili ma wiekszy promien niz tor, po którym przemieszcza sie czesc przednia.Dla uzyskania pewnego i dokladnego prowadzenia kokil, w ich powierzchniach przylegajacych do rolek nawrotnych, w poblizu punktów przegubowego zamocowania laczników sa wykonane wybrania, przy czym promien krzywizny tych wybran jest równy promieniowi krzywizny zewnetrznej powierzchni rolki nawrotnej lub jest od niego nieco mniejszy. Dla uzyskania pewnego prowadzenia kokil punkty wierzcholkowe wybran sa celowo umieszczone nieco z& punktami przegubowego zamocowania laczników.Jezeli punkt styku kokil z kolowym torem prowadzacym znajduje sie na przedniej stronie czolowej kokili, wówczas moze byc ona latwo wsunieta w tor formowania, a kokile moga byc natychmiast na trwale zamykane.Ze wzgledów konstrukcyjnych ten punkt styku z reguly musi sie znajdowac za sciana czolowa, co powoduje zderzenie sie przednich narozy kokil przy ich wsuwaniu na tor formowania. Dla unikniecia zderzen, kokile musza byc tak prowadzone, by pomiedzy kazdymi dwiema kokilami wprowadzanymi na tor formowania istnial99 130 3 wiekszy odstep, a wiec by kokile, znajdujace sie na torze prowadzacym na stykaly sie, W tej sytuacji, dla umozliwienia mozliwie szybkiego zamykania kokil, wieli bokach, zwróconych w strone rolek prowadzacych, sa wykonane dodatkowe wybrania, rozciagajace sie do przedniej sciany czolowej kokili az do zakonczenia wybrari dla rolek nawrotnych. W te wybrania wprowadzony jest element prowadzacy, powodujacy zamykanie kokil.Korzystnie ten element prowadzacy stanowi rolka, której powierzchnia obwodowa znajduje sie w tej samej plaszczyznie, co powierzchnie obwodowe rolek dociskowych, które w znany sposób dociskaja kokile do siebie na torze formowania.Korzystne jest zalozyskowanie rolek dociskowych z jednej strony w stalej listwie prowadzacej, a z drugiej strony w- ruchomej listwie prowadzacej, dociskanej sprezyna. Mozliwe jest równiez umieszczenie na ruchomej listwie zestyku regulowanego sruba nastawcza, tak ze sygnal zostaje uruchomiony i/lub urzadzenie zostaje unieruchomione wówczas, gdy kokile nie schodza sie bezstykowo dzieki czemu w przypadku zakleszczenia sie goracej i plastycznej wezownicy pomiedzy szybko zamykajacymi sie kokilami lub w przypadku dostania sie pomiedzy kokile jakiegokolwiek obcego przedmiotu, stwarza sie mozliwosc natychmiastowego rozpoznania i usuniecia nieprawidlowosci. Jest to bardzo wazne, poniwaz z jednej stiony kokile, przebiegajace przez tor prowadzacy w niewlasciwym polozeniu i nie przylegajace dokladnie do siebie moga byc uszkodzone, a z drugiej strony, w przypadku, gdy kokile nie przylegaja scisle do siebie, strumie/i wplywajacy ubocznie powietrza uniemozliwia prawidlowe formowanie rury, w wyniku czego wytworzona rura posiada wady.Kazda z kokil podczas wprowadzania nie porusza sie ze stala predkoscia, ale przez pewien czas podlega ruchowi przyspieszonemu. Dla umozliwienia przyspieszenia ruchu, w lacznikach laczacych kokile, sa wykonane otwory podluzne tak zwymiarowane, ze kokile, które na torze formowania stykaja sie swymi scianami czolowymi, podczas wprowadzania rozsuwaja sie, powiekszajac odstep miedzy punktami polaczen przegubowych. Aby kokile na torze formowania mogly sie stykac swymi scianami czolowymi, sa ona na poczatku toru formowania napedzane kolami zebatymi.W urzadzeniach, w których kokile nie sa z soba polaczone, na tej stronie kokil, która jest zwrócona w strone formy, znane jest umieszczanie zebów, z którymi sprzezone jest kolo zebate. W tych urzadzeniach konieczne jest stosowanie dwóch kól zebatych, które musza byc dokladnie ustawione i które musza sie obracac z dokladnie taka sama predkoscia. W przypadku kokil, polaczonych w lancuch, umieszczenie zebów na tylnych scianach napotyka jednak na trudnosci. W tym przypadku sa napedzane zebatka, która sie sprzega z zebamina /" bocznej powierzchni kokil. Zaleta tego rozwiazania jest to, ze wymaga stosowania tylko jednego kola zebatego, które jednoczesnie sie sprzega z obydwiema polówkami kokili scisle synchronicznie w ten sposób napedzanymi* Jednakze w tym rozwiazaniu naped jest niesymetryczny i dazy do takiego przechylenia kokil do przodu, przy którym ich tylne krance moglyby sie uniesc z toru prowadzacego.W urzadzeniu wedlug wynalazku tego rodzaju przekrecenie kokil jest mozliwe, poniewaz w lacznikach musza byc wykonane otwory podluzne, umozliwiajace przekrecanie sie kokil w stosunku do siebie. Przechylaniu mozna zapobiec przez umieszczenie laczników laczacych kokile mozliwie bez luzu, w wybraniach na tylnych scianach kokil, co zapewnia ich dokladne prowadzenie.W przypadku wytwarzaniu rur o stosunkowo duzych srednicach, wówczas, gdy masa kokil musi byc stosunkowo wielka, a w szczególnosci w przypadku wytwarzania rur z tworzyw o stosunkowo niewielkiej przewodnosci cieplnej i duzym zakresie temperatur plastycznosci, na przyklad z poliolefinów, to znaczy wówczas, gdy zachodzi potrzeba odprowadzania znacznych ilosci ciepla, pewne trudnosci sprawia szybkie ostudzenie kokil do temperatury, w której uksztaltowana rura szybko twardnieje, umozliwiajac otwarcie form.Dlugosc toru formowania od miejsca wprowadzania kokil az do miejsca otwierania tych kokil, zalezy wiec od czasu, potrzebnego do uzyskania przez tworzywo sztuczne temperatury, w której posiada ona wystarczajaca sztywnosc. W dotychczas znanych urzadzeniach, kokile sa z reguly studzone dzieki temu, ze plyta podstawy, po której sie one przesuwaja jest chlodzona chlodziwem. Odprowadzanie ciepla z kokil do plyty podstawy jest utrudnione przez blone oliwy, znajdujaca sie miedzy kokila, a plyta. Próbowano przyspieszyc studzenie kokil przez chlodzenie ich powietrzem lub przez natryskiwanie woda, ale równiez i te dodatkowe sposoby chlodzenia nie daly zadawalajacych wyników.W urzadzeniu wedlug wynalazku mozna osiagnac znacznie lepsze eh lodzenie kokil dzieki temu, ze w czasie przesuwania sie kokil po torze formowania, przez kokile przeplywa chlodziwo doprowadzone z otworów w plycie podstawy. W znanych urzadzeniach, w których ksztaltowanie odbywa sie przez* wyssanie powietrza z kokil, z reguly pierwsze zassanie dokonywane jest w miejscu, w którym zostaje nadany rurze ksztalt, natomiast drugie zassanie przyciska do kokil plastyczna jeszcze rure az do momentu jej stezenia. Przy drugim zassaniu ze wzgledu na brak doplywu powietrza mozna uzyskac stosunkowo wysoka próznie jakkolwiek do docisniecia rury wystarcza róznica cisnien ponizej 1/2 atmosfery. Wykorzystuje sie to do chlodzenia kokil przez doprowadzenie chlodziwa poprzez otwory w kokili do kanalów, którymi wysysano powietrze z kokil. Pomimo, ze przy4 99 130 wprowadzeniu chlodziwa podcisnienie zachowuje wielkosc, potrzebna do docisniecia rury do scianki kokili, korzystnym jest jednak zabudowanie zaworu redukcyjnego w przewodzie doprowadzajacym chlodziwo.Zaleta umieszczenia zaworu jest to, ze chlodziwo, przeplywajace przez kokile jest poddawane nie nadcisnieniu, a podcisnieniu dzieki czemu nie wyplywa z kokili poprzez nieszczelnosci.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, ~na którym fig. 1 przedstawia zasade wynalazku, fig. 2—11 przyklady rozwiazania urzadzenia, w którym kokilc sa polaczone w lancuch, przy czym fig. 2 —widok z góry na strone wejsciowa toru kokil, fig. 3 -widok z góry na strone wyjsciowa toru kokil, fig. 4 - przekrój wzdluz linii IV-IV z fig. 2, fig. 5 - widok czesciowy odpowiadajacy fig. 2 lecz przy innym polozeniu kokil, fig. 6 — widok czesciowy taki, jak poprzedni, ale przy jeszcze innym polozeniu kokil, fig. 7 — przekrój przez zebatke i przez napedzane kokile, fig. 8 — przekrój taki jak na fig. 7, ale przy innym polozeniu kokU,*g. 9 — przekrecenie kokil przy niedostatecznym prowadzeniu, fig. 10 - nieprzekrecone kokile przy wystarczajacym prowadzeniu, a fig. 11 — przekrój przez tor formowania.Jak przedstawiono na rysunku, polówki kokil 1 sa doprowadzane do toru formowania 3 po pólokregach o punktach srodkowych 2. Przednie zewnetrzne naroze 4 kazdej pólkokili norusza sie po luku 6, natomiast tylny zewnetrzny naroznik po luku 7, którego promien jest wiekszy od promienia luku 6. Rózne promienie luków (fig. 1) wynikaja stad, ze promien luku 6 odpowiada odstepowi 8 wewnetrznej strony kokili od srodka krzywizny 7, natomiast promien luku 7 odpowiada odleglosci tylnego zewnetrznego naroznika 4 od srodka krzywizny 7 w momencie dokonanego wprowadzenia. W ten sposób miejsce, w którym kokile sie zamykaja, patrzac od strony wytlaczarki 10, moze znajdowac sie znacznie przed linia laczaca srodki krzywizn 7, przy czym nie jest istotnym, czy polówki kokil sa prowadzone rolkami nawrotnymi, czy tez prowadnicami, poniewaz w obydwu przypadkach mozna uzyskac to, ze polówki kokil podczas wprowadzania zajmuja polozenie przedstawione na fig. 1, w którym zawsze tylne zewnetrzne naroza 5 znajduja sie bardziej na zewnatrz, niz przednie naroza zewnetrzne 4. Polówki kokil 1 sa miedzy soba polaczone w lancuch przy pomocy laczników 12 (fig. 2 -11).Na stronie wejsciowej, (fig. 2) polówki kokil sa przestawiane rolkami wprowadzajacymi 13 z torów powrotnych 14 na tor formowania. W srodkach rolek wprowadzajacych 13 jest wykonane wybranie, w zwiazku z czym do prowadzenia kokil sluza jedynie górna i dolna tarcza rolki wprowadzajacej 13 (figo 4). Kazda z pólkokili na swej stronie zwróconej w strone rolki wprowadzajacej i na wysokosci tarcz rolki wprowadzajacej 13 ma wykonane wybranie w postaci wycinka kola, którego promien jest równy prornieniowi rolki wprowadzajacej 13, lub mniejszy od niego. Przegubowe bolce 11 pólkokili, na których zamocowane sa laczniki 12 sa umieszczone w poblizu wybran 15 nieco przed szczytem wybran 15 patrzac w kierunku ruchu pólkokil.Kazdy z laczników 12 na przynajmniej jednym koncu posiada otwór podluzny zwymiarowany w sposób, umozliwiajacy zmiane odstepu pomiedzy powierzchniami czolowymi sasiadujacych pólkokil w granicach od 0 do luzu miedzykokilowego 16.W tych bokach pólkokil 1, które sa zwrócone w strone rolek wprowadzajacych 13 sa wykonane wybrania 17, rozpoczynajace sie przy scianie czolowej i przebiegajace po lagodnej krzywiznie do miejsca, w którym koncza sie wybrania, 15, lub w poblize tych miejsc. W wybrania te wchodza rolki zamykajace 18, które sa umieszczone pomiedzy tarczami rolek wprowadzajacych 13 (fig. 4) i sa tak ustawione, ze w momencie, w którym kokile osiagna polozenie przedstawione na fig. 2, w którym rolki zamykajace 18 opuszczaja wybrania 17, pólkokile szczelnie dolegaja do siebie.W celu prowadzenia kokil na torze formowania 3, po jego obu stronach znajduja sie rolki prowadzace 21 dociskajace pólkokile do siebie. Dla zapewnienia docisku rolki 21, które znajduja sie po prawej stronie fig. 2 moga byc umieszczone na stalej listwie prowadzacej 22, natomiast te rolki które znajduja sie po lewej stronie fig. 2, znajduja sie w ruchomej listwie prowadzacej 23^ dociskanej sprezynami 24 do kokili przesuwajacych sie po torze formowania. Kokile, szczególnie przy zastosowaniu odsysania powietrza, musza scisle dolegac do siebie. Dla natychmiastowego sygnalizowania zaklócen, które moglyby powstac w przypadku znalezienia sie tworzywa lub ciala obcego pomiedzy pólkokilami, na poczatku toru formowania znajduje sie zestyk sygnalizacyjny 25, z sruba nastawcza 26, który jest tak ustawiony, ze w przypadku, gdy przechodzace przez to miejsce kokile nie przylegaja scisle do siebie, zostaje natychmiast wyslany odpowiedni sygnal, a urzadzenie zostaje unieruchomione. Do napedu kokil na torze formowania 3 sluzy kolo zebate 13, zazebiajace sie z zebami 20 znajdujacymi sie na górze kokil.Na krancu wyjsciowym (fig. 3) pólkokile 1 zostaja poprzez rolki zwrotne 27 zestawione na tor powrotu 14.Przed osiagnieciem rolek zwrotnych, pólkokile 1 zostaja równolegle rozsuniete przy pomocy klina 28, do którego przylegaja skosy 29. Rozsuniecie to ma na celu uwolnienie juz ochlodzonej rury z tworzywa sztucznego.Jednoczesnie powieksza sie odstep pomiedzy bolcami 11, przy pomocy których laczniki 12 lacza przegubowo99 130 5 kolejne póikokik, co jest mozliwe dzieki temu, ze co jest mozliwe co najmniej jeden z wykonanych w laczniku otworów mocujacych jest otworem podluznym. Napedem calego urzadzenia jest wylacznie kolo zebate 19.Wynika stad, ze kokile na torze formowania 3 sa popychane, natomiast na torze powrotu 14 i podczas przebiegania przez rolki wprowadzajace 13 sa ciagniete. Podczas przejscia przez rolki zyrotne 27 popychanie przechodzi w ciagniecie, duzy luz ruchu zwrotnego 30 przy wbieganiu na rolki powrotne 27 zamienia sie na maly luz ruchu zwrotnego 31.Dla umozliwienia prawidlowego ustawienia luzu ruchu powrotnego, rolki powrotne 27 sa osadzone w podluznych otworach 32 w sposób, pozwalajacy na ich wzdluzne przesuwanie i sa zalozyskowane w sposób, umozliwiajacy ich regulacje. Poniewaz napedzajace kolo zebate 19, zazebiajace sie z zebami 20 na górnej czesci kokili przeciaga pólkokile przez rolki wprowadzajace 13 i wsuwa na tor formowania 3, to kokile dostaja sie na poczatek toru prowadzacego przy zachowaniu odstepu miedzykokilowego 16 (fig. 7).Dla zapewnienia beztarciowego toczenia kola zebatego uwzgledniono w zebach znajdujacych sie na kokili odstep miedzykokilowy, to znaczy skrócono poczatek i koniec zeba w stosunku do ich odpowiedników w kokili o polowe odstepu, co przedstawiono przez zakreskowanie przy zebach 34 (fig. 8). Z chwila, gdy pierwszy zab nastepnej w kolejnosci kokili zostanie sprzegniety z napedzajacym kolem zebatym 19 odstep miedzykokilowy 16 zmniejsza sie, a powierzchnie czolowe nastepujacych po sobie kokil przylegaja scisle do siebie. S7Xzelnosc ta jest istotna przy sposobie wytwarzania, stosujacym wysysanie powietrza, poniewaz nawet niewielki luz czy tez niewielkie skrecenie moga powaznie wplynac na wielkosc prózni. Przy sposobie, wykorzystujacym wewnetrzne nadcisnienie, zjawiska te nie odgrywaja roli.Kokile, napedzane przez kolo zebate 19, dzialajace na górna czesc kokil 1 przesuwaja sie po plycie podstawy, pokonujac duze opory tarcia i wykazuja tendencje do przechylania sie do przodu (fig. 9). Przechylenie powoduje powstanie pomiedzy spodami kokil i plyta podstawy 35 szczeliny, rozszerzajacej sie do tylu, przez która moze wedrzec sie powietrze, znacznie pogarszajac stan prózni. Dla zapobiezenia temu zjawisku, dolne laczniki 12 umieszczone sa w wybraniach 36 (fig. 4). Na obydwu krancach laczniki 12 maja zmniejszona do polowy grubosc, a wybrania sa tak dostosowane do grubosci laczników, ze w kierunku pionowym pomiedzy lacznikiem i wybraniem nie istnieje praktycznie zaden luz, dzieki czemu, jak przedstawiono na fig. 10, kokile nie moga przybrac skosnego polozenia, przedstawiono na fig. 9 i nie moga powodwac wyginania laczników. Górne laczniki 12 spoczywaja na wierzchu kokili i nie sa prowadzone w wybraniach, ale jest oczywistym, ze równiez i górne laczniki moga byc umieszczone w odpowiednich wybraniach.Wprowadzanie pólkokili na tor formowania 3 (fig. 2, 5 i 6) odbywa sie jak nastepuje.Przy wprowadzaniu, kokile spoczywaja wybraniami 15 na tarczach rolek wprowadzajacych 13 i sa ciagniete lacznikami 12, zwiazanymi zkokilami je poprzedzajacymi. Ze wzgledu na koniecznosc pokonania duzych oporów tarcia pomiedzy kokilami i plyta podstawy 35, kokile sa silnie dociskane do rolek wprowadzajacych 13.Na krótko przed zajeciem polozenia przedstawionego na fig. 5, rolka zamykajaca 18 wpada w wybranie 17. < Wybranie to jest wystarczajaco glebokie, by wpadniecie w nie rolki 18 nie mialo wplywu na pólkokile 1. » Z chwila osiagniecia polozenia przedstawionego na fig. 5, rolka zamykajaca 18 wtacza sie na zakrzywiona czesc wybrania 17 i zmusza kokile 1, by swym tylnym krancem przesunela sie ona do wewnatrz i jednoczesnie, by nieco uniosla sie znad rolki wprowadzajacej 13 (fig. 6). Odstep pomiedzy rolkami wprowadzajacymi 13 jest tak duzy, ze bez dzialania dociskowych rolek 18 kokile nie stykalyby sie swymi zwróconymi ku sobie stronami. Luz ten jest niezbedny dlatego, by kokile podczas wprowadzania nie zderzaly sie swymi przednimi zewnetrznymi narozami 4 przed osiagnieciem polozenia zamkniecia.W polozeniu, przedstawionym na fig. 6 wprowadzane pólkokile nie sa jeszcze calkowicie zamkniete, natomiast mozna stwierdzic, ze przy dalszym ruchu pólkokil, z chwila osiagniecia przez rolki zamykajace 18 zakonczen wybran 17, obydwie pólkokile 1 zaczna przylegac do siebie. Bezposrednio po zajeciu przez kokile tego polozenia, zamkniete czesci kokil dostaja sie pod napedzajace kolo zebate 19 (fig. 6) i zostaja docisniete do poprzedzajacej je pary kokili (fig. 7). Przyspieszenie, które zostaje udzielone kokili 1 podczas wtaczania sie rolki zamykajacej 18 na zakrzywiony koniec wybrania 17 zostaje przeniesione poprzez laczniki 12 na dalsze kokile i wygubione przez luz miedzykokilowy na torze powrotnym 14.Do chlodzenia plyty podstawy, a równoczesnie i kokili, w plycie podstawy 35 znajduja sie kanaly 37, przez które mozna przepuszczac chlodziwo, a w szczególnosci zimna wode. Dla zwiekszenia intensywnosci studzenia kokil mozna chlodziwo przepuszczac równiez przez same kokile. Przekrój przez plyte podstawy i kokile z tego rodzaju urzadzeniem chlodzacym, przedstawiony jest na fig. 11, przy czym w kokilach znajduja sie kanaly 41, wykonane w znany sposób, polaczone wieloma szczelinami 42 z wnetrzem kokil;Przez otwory 43 w plycie podstawy 35 mozna odsysac powietrze z otworów 41 i tym samym z wnetrza kokili. Po przebyciu tej czesci toru formowania, na której dokonuje sie uksztaltowanie rury, kokile dochodza do miejsca, w którym w plycie podstawy 35 znajduja sie dalsze otwory 44. Z otworami 44 sa polaczone dalsze otwory 45, znajdujace6 99 130 sie wkokili, które w 46 sa polaczone z systemem otworów 41. Poprzez otwory 44 i zawór redukcyjny 47 przedstawiony schematycznie, zostaje do systemu wprowadzone chlodziwo, a w szczególnosci zimna woda, która przeplywa przez kokile poprzez otwory 45, 46 i 41 i przez otwór 43 uchodzi wraz z wyssanym powietrzem do pompy prózniowej.Chlodziwo, przeplywajac przez kokile poddane jest dzialaniu znacznego podcisnienia, co ma nie tylko te zalete, ze chlodziwo nie wycieka przez nieszczelnosci, ale równiez i te, ze chlodziwo, wskutek podcisnienia czesciowo wyparowuje, zwiekszajac efekt chlodzenia przez cieplo parowania. Dzieki powyzszemu mozna kokile szybko studzic, co pozwala na znaczne skrócenie toru formowania.Dla usuniecia mozliwie calego chlodziwa z kokil przed ich wejsciem na tor powrotny, korzystnym jest takie rozmieszczenie otworów lub szczelin 44, by konczyly sie one w plycie podstawy 35 wczesniej, niz otwory 43 lub szczeliny, przez które jest wysysane powietrze.W odróznieniu od znanych urzadzen, miejsce, w którym kokile zostaja calkowicie zamkniete, znajduje sie znacznie przed linia laczaca srodki krzywizn 2 lub osie obrotu rolek wprowadzajacych 13 (fig. 1 i 2). Umozliwia to zblizenie dyszy wtryskujacej do urzadzenia. W tym tez celu, w plycie podstawy 35 przewidziane jest wybranie 39 dla dyszy wtryskujacej. Im krótsza jest droga do dyszy wtryskujacej do tego miejsca toru kokili, w którym nastepuje uksztaltowanie rury, tym latwiej mozna wykonac dysze wtryskujace i tym dokladniej mozna utrzy¬ mac temperatury potrzebne dla ksztaltowania. Ma to szczególne znaczenie przy wytwarzaniu rur z tworzywa sztucznego o stosunkowo duzych srednicach i przy wytwarzaniu rur zespolonych, dla ktc.ych stosuje sie podwój¬ ne glowice wtryskujace, w których jedna dysza znajduje sie wewnatrz, a druga na zewnatrz toru formowania. PL PL PL

Claims (13)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do wytwarzania rur z tworzywa sztucznego, profilowanych poprzecznie, zwlaszcza rur, posiadajacych pierscieniowe lub srubowe fale poprzeczne, w którym w obiegu zamknietym sa prowadzone pólkokile, które nawzajem sie uzupelniajac, stanowia podzielone wzdluzne formy, znamienne tym, ze wyposazone jest w elementy prowadzace dla pólkokil (1), przy czym tory kolowe (7), po których porurzaja sie punkty tylnych czolowych scian pólkokil przy wprowadzaniu poszczególnych pólkokil (1) na prosty tor maja wiekszy promien zakrzywienia, niz tor kolowy (6), po którym poruszaja sie odpowiednie punkty przednich scian czolowych. ¦..'¦...

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, w którym kokile poruszaja sie wobiegu zamknietym, we wzajemnym polaczeniu i w którym do zawracania kokil sluza rolki nawrotne, znamienne tym, ze punkty przegubowego zamocowania (11) laczników (12) na .pólkokilach (1), patrzac w kierunku ruchu pólkokil, znajduja sie przed srodkiem kokil.

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, z n a m i e n n.e tym, ze pólkokile w poblizu punktów przegubowego zamocowania (11) laczników (12) posiadaja wybrania (15) w powierzchniach, przylegajacych do rolek wprowadzajacych (13).

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze promien zakrzywienia wybran (15) jest równy promieniowi zakrzywienia powierzchni zewnetrznej rolek nawrotnych, lub jest od niego mniejszy.

5. Urzadzenie wedlug zastrz. 3 lub 4, znamienne tym, ze punkty szczytowe wybran (15) znajduja sie nieco za punktami przegubowego zamocowania (11) laczników.

6. Urzadzenie wedlug zastrz. 2—5, znamienne tym, ze pólkokile na swych stronach zwróconych w kierunku rolek wprowadzajacych (13) maja dodatkowe wybranie (17), siegajace od przedniej krawedzi, az do zakonczenia wybran (15) dla rolek nawrotnych, w które to dodatkowe wybranie wsuwany jest element prowadzacy, dla.zamkniecia kokili.

7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, znamienne tym, ze element prowadzacy stanowi rolka (18).

8. Urzadzenie wedlug zastrz. 2—6, znamienne tym, ze laczniki (12), laczace lancuchowo pólkokile (1) usytuowane sa w wybraniach (36) na tylnej stronie pólkokili.

9. Urzadzenie wedlug zastrz. 8, znamienne tym, ze laczniki w miejscach zamocowania maja grubosc zmniejszona do polowy, oraz umieszczone sa jedna nad drugimi i sa prowadzone bez luzu w wybraniach (36).

10. Urzadzenie wedlug zastrz. 1—9, znamienne tym, ze kokile na torze formowania (3) sa utrzymywane w stanie zamknietym przez rolki (21), które sa zalozyskowane z jednej strony w umieszczonej na stale listwie prowadzacej (22), a z drugiej strony w ruchomej listwie prowadzacej (23), dociskanej sprezynami, zas przy ruchomej listwie prowadzacej (23) jest umieszczony zestyk sygnalizacyjny (25) regulowany sruba nastawcza (26), tak, ze w przypadku, gdy pólkokile nie przylegaja do siebie bez luzu, nadawany jest sygnal i/lub unieruchomione urzadzenie.99 130 7

11. Urzadzenie wedlug zastrz. MO, znamienne ty m, -ze w plycie podstawy (35) sa otwory (44) do chlodzenia kokili chlodziwem przeplywajacym przez nie, podczas ruchu kokili po torze formowania (3).

12. Urzadzenie wedlug zastrz. 12, z n a m i e n n e ty ni, ze chlodziwo jest doprowadzane przez otwory (45) w kokilach(l) do kanalów (41), którymi z kokU jest wysysane powietrze.

13. Urzadzenie wedlug zastrz. 12, znami.enne tym, ie w doprowadzeniu chlodziwa jest umieszczony zawór redukcyjny (47). Fig 1 20 7 6 1 S tS n Fig.2 26 2S 24 23 21 s2299 130 Fig. 3 3S' Fig. 5W 130 20 Fig. 9 f7g.;o ^1 . ej ei—* pip. _c^5i|l c=:r.jtjlj W )2 W rs f7 'I-1 i!; z&zzmt i:::::J: X^V^^tev^A: .-* " i j _fel_..„b":j]l! _\__H:rn^T —-y.-j:.;" ^ ..J '\-;' :zs//^/£////Z'/%/*- .'/z/:7/r'- *T'^ /2 tf 47 43 43 PL PL PL