PL209747B1

PL209747B1 - Kompozycja do farbowania utleniającego włókien keratynowych, sposoby farbowania włókien keratynowych oraz przybory lub zestawy do farbowania ludzkich włókien keratynowych

Info

Publication number: PL209747B1
Application number: PL357924A
Authority: PL
Inventors: Patricia Desenne; Cécile Bebot; Florence Laurent
Original assignee: Oreal
Priority date: 2001-12-21
Filing date: 2002-12-20
Publication date: 2011-10-31
Also published as: US7223294B2; PT1321134E; EP1321134B1; DE60210567T2; US20030192134A1; ES2261616T3; KR20030053463A; FR2833833B1; EP1321134A2; RU2240775C2; EP1321134A3; MXPA03000155A; ZA200210027B; CN1254229C; JP3875630B2; PL357924A1; DE60210567D1; KR100570945B1; BR0205597B1; FR2833833A1

Description

Przedmiotem wynalazku jest kompozycja do farbowania utleniającego włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, zawierająca w środowisku odpowiednim do farbowania co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, charakteryzująca się tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden kwas eterokarboksylowy polioksyalkilenowany o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy,

PL 209 747 B1 a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.

Korzystnie we wzorze (1), R oznacza grupę alkilową o C12, A oznacza atom wodoru lub sodu, p = 0 i n mieści się w zakresie 2-10.

Kompozycja według wynalazku korzystnie zawiera czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, wybrane spośród czwartorzędowanych alkilo(C8-C30)hydroksyetyloceluloz, przy czym jeszcze korzystniej zawiera czwartorzędowaną laurylohydroksyetylocelulozę.

Kompozycja według wynalazku korzystnie zawiera alkohole tłuszczowe (C8-C30) obejmujące co najmniej jedno wiązanie nienasycone, wybrane spośród alkoholi (C12-C22) obejmujących 1-3 wiązania nienasycone, przy czym jeszcze korzystniej zawiera alkohol oleilowy.

Według korzystnej kompozycji według wynalazku oksyalkilenowane kwasy eterokarboksylowe lub ich sole stanowią 3-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, polimery tworzące asocjaty stanowią 0,1-5% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, a alkohole tłuszczowe (C8-C30) obejmujące co najmniej jedno wiązanie nienasycone, stanowią 1-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Korzystnie kompozycja zawiera co najmniej jedną zasadę utlenialną, przy czym zasady utlenialne są wybrane spośród o- lub p-fenylenodiamin, podwójnych zasad, o- lub p-aminofenoli i zasad heterocyklicznych, a także soli addycyjnych tych związków z kwasem.

Korzystne p-fenylenodiaminy stanowią związki wybrane spośród związków o wzorze (24):

w którym

R1 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, alkoksy(C1-C4)alkilo(C1-C4), grupę alkilową o C1-C4, podstawioną grupą azotową, grupą fenylową lub 4'-aminofenyIową;

R2 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, grupę alkoksy (C1-C4) alkilo (C1-C4) lub grupę alkilową o C1-C4, podstawioną grupą azotową;

R1 i R2 mogą też tworzyć z atomem azotu, z którym są związane, 5- lub 6-członową grupę heterocykliczną zawierającą azot, ewentualnie podstawioną jedną lub więcej grup alkilowych, hydroksylowych lub ureido;

R3 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, grupę sulfo, grupę karboksy, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę hydroksyalkoksy o C1-C4, grupę acetyloaminoalkoksy o C1-C4, grupę mesyloaminoalkoksy o C1-C4 lub grupę karbamoiloaminoalkoksy o C1-C4;

R4 oznacza atom wodoru, chlorowca lub grupę alkilową o C1-C4, zaś korzystne podwójne zasady stanowią związki wybrane spośród związków o wzorze (25):

PL 209 747 B1

- Z1 i Z2, jednakowe lub różne, oznaczają grupę hydroksylową lub -NH2, która może być podstawiona grupą alkilową o C1-C4 lub członem wiążącym Y;

- człon wiążący Y oznacza łańcuch alkilenowy, zawierający 1-14 atomów węgla, prosty lub rozgałęziony i który może być przerwany lub zakończony jedną lub kilkoma grupami azotowymi i/lub jednym lub kilkoma heteroatomami, takimi jak atom tlenu, siarki lub azotu i ewentualnie podstawiony jedną lub kilkoma grupami hydroksylowymi lub alkoksy o C1-C6;

- R5 i R6 oznaczają atom wodoru lub chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, grupę aminoalkilową o C1-C4 lub człon wiążący Y;

- R7, R8, R9, R10, R11 i R12, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru, człon wiążący Y lub grupę alkilową o C1-C4;

pod warunkiem, że związki o wzorze 25 zawierają tylko jeden człon wiążący Y na cząsteczkę, i przy czym korzystne grupy azotowe stanowią grupy wybrane spośród grup amino, monoalkilo(C1-C4)amino, dialkilo(C1-C4)amino, trialkilo(C1-C4)amino, monohydroksyalkilo(C1-C4)amino, imidazoliniowej i ammoniowej.

Jeszcze bardziej korzystne p-aminofenole stanowią związki wybrane spośród związków o wzorze (26):

w którym:

R13 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4, aminoalkilową o C1-C4 lub hydroksyalkilo(C1-C4)aminoalkilową o C1-C4, i

R14 oznacza atom wodoru lub atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, polihydroksyalkilową o C2-C4, aminoalkilową o C1-C4, cyjanoalkilową o C1-C4 lub alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4, zaś jeszcze bardziej korzystne zasady heterocykliczne stanowią związki wybrane spośród pochodnych pirydynowych, pochodnych pirymidynowych, włączając pirazolopirymidyny i pochodnych pirazolowych, przy czym korzystne zasady utlenialne występują w stężeniach w zakresie 0,005-8% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Korzystnie kompozycja według wynalazku jako środki sprzęgające zawiera związki wybrane spośród m-fenylenodiamin, m-aminofenoli, m-difenoli i heterocyklicznych środków sprzęgających oraz soli addycyjnych tych związków z kwasem, przy czym środki sprzęgające występują w stężeniach w zakresie 0,005-5% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, zaś sole addycyjne z kwasem zasad utlenialnych i środków sprzęgających, są wybrane spośród chlorowodorków, bromowodorków, siarczanów, winianów, mleczanów i octanów.

Korzystna postać wykonania kompozycji według wynalazku zawiera także barwniki bezpośrednie, oraz co najmniej jeden czynnik redukujący, w ilości w zakresie 0,05-3% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, a ponadto co najmniej jeden oksyetylenowany lub glicerolowany niejonowy środek powierzchniowo czynny w ilości w zakresie 2-40% w stosunku do całkowitego ciężaru

PL 209 747 B1 kompozycji, co najmniej jeden polimer kationowy lub amfoteryczny w ilości w zakresie 0,01-10% w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Korzystnie kompozycja zawiera co najmniej jeden utleniacz, przy czym utleniacz jest wybrany spośród nadtlenku wodoru, nadtlenku mocznika, bromianów metali alkalicznych lub żelazicyjanków, nadsoli, enzymów reakcji redoks, takich jak lakkazy, peroksydazy i oksydoreduktazy 2-elektronowe, jeśli trzeba w obecności ich odpowiedniego donora lub kofaktora, jeszcze korzystniej utleniaczem jest nadtlenek wodoru, albo utleniaczem jest wodny roztwór nadtlenku wodoru, którego miano mieści się w zakresie 1-40 objętości, przy czym oksyalkilenowane kwasy eterokarboksylowe lub ich sole stanowią 0,5-15%, a korzystnie 0,7-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, polimery tworzące asocjaty stanowią 0,0025-10%, a korzystnie 0,025-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, zaś alkohole tłuszczowe (C8-C30) zawierające co najmniej jedno wiązanie nienasycone stanowią 0,1-15%, a korzystnie 0,25-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Korzystna kompozycja według wynalazku wykazuje pH w zakresie 3-12.

Przedmiotem wynalazku jest także sposób farbowania włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, polegający na tym, że nakłada się na nałożeniu na włókna co najmniej jedną kompozycję farbującą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, przy czym barwa jest rozwijana przy pH alkalicznym, obojętnym lub kwaśnym, przy użyciu kompozycji utleniającej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden utleniacz, który miesza się z kompozycją farbującą dokładnie w czasie użycia, lub którą nakłada się sekwencyjnie bez pośredniego spłukiwania, przy czym kompozycja farbująca i kompozycja utleniająca zawierają także, podzielone dowolnie między nimi, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.

Alternatywny sposób farbowania włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, polega na tym, że nakłada się na włókna co najmniej jedną kompozycję farbującą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, przy czym barwa jest rozwijana przy pH alkalicznym, obojętnym lub kwaśnym przy użyciu kompozycji utleniającej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden utleniacz, który miesza się z kompozycją farbującą dokładnie w czasie użycia, lub którą nakłada się sekwencyjnie, bez pośredniego spłukiwania, przy czym kompozycja farbująca lub kompozycja utleniająca zawiera także, zebrane w tej samej kompozycji, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

PL 209 747 B1

Korzystnie nakłada się kompozycję, sporządzoną na poczekaniu w czasie użycia z kompozycji farbującej i kompozycji utleniającej, na wilgotne lub suche włókna keratynowe, pozostawia się kompozycję do działania przez czas ekspozycji wynoszący w przybliżeniu 1-60 minut, a korzystnie 10-45 minut, spłukaniu włókien, a następnie ewentualnie myje się włosy szamponem, ponownie spłukuje i suszy.

Kolejnym przedmiotem wynalazku jest przybór o wielu przedziałach lub „zestaw” do farbowania ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, charakteryzujący się tym, że co najmniej jeden przedział zawiera kompozycję farbującą zawierającą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, i że drugi przedział zawiera kompozycję utleniającą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania, utleniacz, przy czym kompozycja farbująca i kompozycja utleniająca zawierają także, podzielone dowolnie między nimi, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001 -10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.

Alternatywny Przybór według wynalazku charakteryzuje się tym, że co najmniej jeden przedział zawiera kompozycję farbującą zawierającą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, i że drugi przedział zawiera kompozycję utleniającą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania,

PL 209 747 B1 utleniacz, przy czym kompozycja farbująca lub kompozycja utleniająca zawiera także, zebrane w tej samej kompozycji, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

Wymieniona kompozycja farbująca umożliwia także uzyskanie bardziej przezroczystego wyglądu preparatom, które ją zawierają oraz które są płynne.

Uzyskane odcienie posiadają ponadto dobrą trwałość.

Inny korzystny wariant realizacji wynalazku dotyczy kompozycji gotowej do użycia do farbowania utleniającego włókien keratynowych, która zawiera w środowisku odpowiednim do farbowania co najmniej jedną kompozycję, jaką opisano powyżej i co najmniej jeden środek utleniający.

Przez „kompozycję gotową do użycia” rozumie się dla celów niniejszego wynalazku, kompozycję przeznaczoną do niezwłocznego nałożenia na włókna keratynowe, to znaczy która może być przechowywana przed użyciem bez dodatkowej modyfikacji lub powstawać ze zmieszania na poczekaniu dwóch lub kilku kompozycji.

Kwasy eterokarboksylowe oksyalkilenowane i ich sole

Przez kwas eterokarboksylowy oksyalkilenowany rozumie się każdy związek o następującym poniższym wzorze 1:

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy.

Kwasy eterokarboksylowe oksyalkilenowane i ich sole stosowane korzystnie według wynalazku, wybiera się spośród tych związków o wzorze 1, w którym R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilo(C12-C14), oleilowej, cetylowej, stearylowej; grupę nonylofenylową lub oktylofenylową, A oznacza atom wodoru lub sodu, p=0 i n zawiera się w zakresie 2-20, korzystnie 2-10.

Jeszcze korzystniej stosuje się związki o wzorze 1, w którym R oznacza grupę alkilo o C12, A oznacza atom wodoru lub sodu, p=0 i n mieści się w zakresie 2-10.

Wśród produktów handlowych można korzystnie stosować produkty sprzedawane przez Chem Y pod nazwami:

Akypo® NP 70 (R=nonylofenyl, n=7, p=0, A=H)

Akypo® NP 40 (R=nonylofenyl, n=4, p=0, A=H)

PL 209 747 B1

Akypo® OP 40 (R=oktylofenyl, n=4, p=0, A=H)

Akypo® OP 80 (R=oktylofenyl, n=8, p=0, A=H)

Akypo® OP 190 (R=oktylofenyl, n=19, p=0, A=H)

Akypo® RLM 38 (R=alkil(C12-C14), n=3,8, p=0, A=H)

Akypo® RLM 38 NV (R=alkil(C12-C14), n=4, p=0, A=Na)

Akypo® RLM 45 (R=alkil(C12-C14), n=4,5, p=0, A=H)

Akypo® RLM 45 NV (R=alkil(C12-C14), n=4,5, p=0, A=Na)

Akypo® RLM 100 (R=alkil(C12-C14), n=10, p=0, A=H)

Akypo® RLM 100 NV (R=alkil(C12-C14), n=10, p=0, A=Na)

Akypo® RLM 130 (R=alkil(C12-C14), n=13, p=0, A=H)

Akypo® RLM h160 NV (R=alkil(C12-C14), n=16, p=0, A=Na)

Akypo® RO 20 (R=oleil, n=2, p=0, A=H)

Akypo® RO 90 (R=oleil, n=9, p=0, A=H)

Akypo® RCS 60 (R=cetyl/stearyl, n=6, p=0, A=H)

Akypo® RS 60 (R=stearyl, n=6, p=0, A=H)

Akypo® RS 100 (R=stearyl, n=10, p=0, A=H)

Akypo® RO 50 (R=oleil, n=5, p=0, A=H) lub przez firmę Sandoz pod nazwami:

Sandopan ACA-48 (R=cetyl/stearyl, n=24, p=0, A=H)

Sandopan DTC-Acid (R=alkil o C13, n=6, p=0, A=H)

Sandopan DTC (R=alkil o C13, n=6, p=0, A=Na)

Sandopan LS 24 (R=alkil(C12-C14), n=12, p=0, A=Na)

Sandopan JA 36 (R=alkil o C13, n=18, p=0, A=H) i zwłaszcza produkty sprzedawane pod następującymi nazwami Akypo® NP 70

Akypo® NP 40

Akypo® OP 40

Akypo® OP 80

Akypo® RLM 25

Akypo® RLM 45

Akypo® RLM 100

Akypo® RO 20

Akypo® RO 50

Akypo® RLM 38.

Kwasy eterokarboksylowe oksyalkilenowane lub ich sole stanowią około 2-15%, korzystnie około 3-10% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji farbującej oraz około 0,5-15%, korzystnie około 0,7-10% całkowitego ciężaru kompozycji gotowej do użytku (zawierającej utleniacz).

Polimery tworzące asocjaty, które można stosować według wynalazku

Polimery tworzące asocjaty są polimerami rozpuszczalnymi w wodzie, zdolnymi w środowisku wodnym do odwracalnego łączenia się między sobą lub z innymi cząsteczkami.

Ich chemiczna struktura obejmuje strefy hydrofilowe i strefy hydrofobowe cechujące się co najmniej jednym łańcuchem tłuszczowym.

Polimery według wynalazku, tworzące asocjaty mogą być typu anionowego, kationowego, amfoterycznego i korzystnie niejonowego.

Ich stężenie wagowe w kompozycji barwiącej może mieścić się w zakresie od około 0,01 do 10% całkowitego ciężaru kompozycji, a w kompozycji gotowej do użycia (zawierającej utleniacz) od około 0,0025 do 10% całkowitego ciężaru kompozycji. Korzystniej ta ilość mieści się w zakresie od około 0,1 do 5% wagowych w kompozycji farbującej i od około 0,025 do 10% w kompozycji gotowej do użycia.

Polimery tworzące asocjaty, typu anionowego

Wśród nich można wymienić:

- (I) Polimery obejmujące co najmniej jedno ugrupowanie hydrofilowe i co najmniej jedno ugrupowanie eteru allilowego z łańcuchem tłuszczowym, zwłaszcza takie, w których ugrupowanie hydrofilowe jest utworzone przez monomer anionowy z nienasyconym wiązaniem etylenowym, szczególniej przez kwas winylokarboksylowy i przede wszystkim przez kwas akrylowy, kwas metakrylowy lub ich

PL 209 747 B1 mieszaniny, w których ugrupowanie eteru allilowego z łańcuchem tłuszczowym odpowiada monomerowi o następującym wzorze:

CH2=CR'CH2OBnR w którym R' oznacza H lub CH3, B oznacza grupę etylenoksy, n oznacza zero lub liczbę całkowitą w zakresie 1-100, R oznacza grupę węglowodorową wybraną spośród grupy alkilowej, aryloalkilowej, arylowej, alkiloarylowej i cykloalkilowej, zawierającej 8-30 atomów węgla, korzystnie 10-24, a jeszcze korzystniej 12-18 atomów węgla. Ugrupowanie o wzorze 1, szczególniej korzystne według niniejszego wynalazku, jest ugrupowaniem, w którym R' oznacza H, n jest równe 10 i R oznacza grupę stearylową (C18).

Polimery tworzące asocjaty anionowe tego typu opisano i wytworzono według sposobu polimeryzacji w emulsji, w opisie patentowym nr EP-0216479.

Spośród tych anionowych polimerów tworzących asocjaty, szczególnie korzystne według wynalazku są polimery utworzone z 20-60% wagowych kwasu akrylowego i/lub kwasu metakrylowego, 5-60% wagowych (met)akrylanów niższych alkilów, 2-50% wagowych eteru allilowego z łańcuchem tłuszczowym o wzorze 1 i 0-1% wagowych środka sieciującego, który jest dobrze znanym monomerem z wieloma nienasyconymi wiązaniami etylenowymi zdolnym do polimeryzacji, jak ftalan diallilu, (met)akrylan allilu, diwinylobenzen, dimetakrylan glikolu (poli)etylenowego i metylenobisakrylamid.

Wśród tych ostatnich polimerów, szczególnie korzystne są usieciowane terpolimery kwasu metakrylowego, akrylanu etylu, eteru glikolu (10 EO) polietylenowego i alkoholu stearylowego (Steareth-10), zwłaszcza sprzedawane przez firmę Allied Colloids pod nazwami Salcare SC 80® i Salcare SC90®, które są emulsjami wodnymi o 30% usieciowanego terpolimeru kwasu metakrylowego, akrylanu etylowego i eteru steareth-10-allilowego (40/50/10).

- (II) polimerów zawierających co najmniej jedno ugrupowanie hydrofilowe typu kwasu karboksylowego z nienasyconym wiązaniem olefinowym i co najmniej jedno ugrupowanie hydrofobowe typu estru alkilu(C10-C30) i nienasyconego kwasu karboksylowego.

Te polimery są korzystnie wybrane spośród takich polimerów, w których ugrupowanie hydrofilowe typu kwasu karboksylowego z nienasyconym wiązaniem olefinowym odpowiada monomerowi o następującym wzorze 2:

CH₂=C-C-OH (2) i II

Rl O w którym R1 oznacza H, CH3 lub C2H5, to znaczy ugrupowaniom kwasu akrylowego, kwasu metakrylowego lub kwasu etakrylowego i w których ugrupowanie hydrofobowe typu estru alkilu(C10-C30) i nienasyconego kwasu karboksylowego odpowiada monomerowi o następującym wzorze 3:

CH₂=C——C-ORs (3)

I II r₂ o w którym R2 oznacza H, CH3 lub C2H5, (to znaczy ugrupowaniom akrylanowym, metakrylanowym lub kwasu etakrylanowym), korzystnie H (ugrupowaniom akrylanowym) lub CH3 (ugrupowaniom metakrylanowym), R3 oznacza grupę alkilową o C10-C30 i korzystnie C12-C22.

Estry alkilów(C10-C30) nienasyconych kwasów karboksylowych zgodne z wynalazkiem obejmują np. akrylan laurylu, akrylan stearylu, akrylan decylu, akrylan izodecylu, akrylan dodecylu i odpowiednie metakrylany, metakrylan laurylu, metakrylan stearylu, metakrylan decylu, metakrylan izodecylu i metakrylan dodecylu.

Anionowe polimery tego typu są opisane i wytworzone np. według opisów patentowych nr US 3 915 921 i 4 509 949.

Wśród tworzących asocjaty polimerów anionowych tego typu stosuje się szczególniej polimery utworzone z mieszaniny monomerów obejmującej:

(i) zasadniczo kwas akrylowy, (ii) ester o wzorze 3 opisanym wyżej, w którym R2 oznacza H lub CH3, przy czym R3 oznacza grupę alkilową zawierającą 12-22 atomów węgla,

PL 209 747 B1 (iii) oraz środek sieciujący, który jest dobrze znanym monomerem z wieloma nienasyconymi wiązaniami etylenowymi, zdolnym do kopolimeryzacji, jak ftalan diallilu, (met)akrylan allilu, diwinylobenzen, dimetakrylan glikolu (poli)etylenowego i metylenobisakrylamid.

Wśród tworzących asocjaty polimerów anionowych tego typu stosuje się szczególniej polimery utworzone z 95-50% wagowych kwasu akrylowego (ugrupowanie hydrofilowe), 4-40% wagowych akrylanu alkilów o C10-C30 (ugrupowanie hydrofobowe) i 0-6% wagowych sieciującego monomeru zdolnego do polimeryzacji lub też utworzonych z 98-96% wagowych kwasu akrylowego (ugrupowanie hydrofilowe), 1-4% wagowych akrylanu alkilów o C10-C30 (ugrupowanie hydrofobowe) i 0,1-0,6% wagowych sieciującego monomeru, zdolnego do polimeryzacji, takiego jak opisane poprzednio.

Spośród polimerów wymienionych powyżej, szczególniej korzystne według wynalazku są produkty sprzedawane przez firmę Goodrich pod nazwami handlowymi Pemulen TR1®, Pemulen TR2®, Carbopol 1382®, jeszcze korzystniej Pemulen TR1® oraz produkt sprzedawany przez firmę SEPPIC pod nazwą Coatex SX®.

- (III) terpolimery bezwodnik maleinowy/a-olefina o C₃₀-C₃₈/maleinian alkilu, jak produkt (kopolimer bezwodnik maleinowy/a-olefina o C₃₀-C₃₈/maleinian izopropylu) sprzedawany pod nazwą Performa V 1608® przez firmę Newphase Technologies.

- (IV) terpolimery akrylowe obejmujące:

(a) około 20-70% wagowych kwasu karboksylowego z nienasyconym wiązaniem α,β-monoetylenowym, (b) około 20-80% wagowych monomeru z nienasyconym wiązaniem α,β-monoetylenowym, nie będącego środkiem powierzchniowo czynnym, różnego od (a),

c) około 0,5-60% wagowych niejonowego monouretanu, który jest produktem reakcji monowodorotlenowego środka powierzchniowo czynnego z monoizocyjanianem z nienasyconym wiązaniem monoetylenowym, takie jak opisane w zgłoszeniu patentowym EP-A-0173109, zwłaszcza opisany w przykładzie 3, mianowicie terpolimer kwas metakrylowy/akrylan metylu/dimetylo-m-izopropenylobenzyloizocyjanian alkoholu behenylowego etoksylowany (40 EO) w 25% dyspersji wodnej.

- (V) kopolimery zawierające wśród swych monomerów kwas karboksylowy z nienasyconym wiązaniem α,β-monoetylenowym i ester kwasu karboksylowego z nienasyconym wiązaniem α,β-monoetylenowym i alkoholu tłuszczowego oksyalkilenowanego.

Te związki korzystnie obejmują też jako monomer, ester kwasu karboksylowego z nienasyconym wiązaniem α,β-monoetylenowym i alkoholu o C₁-C₄.

Jako przykład związku tego typu można wymienić Aculyn 22® sprzedawany przez firmę Rohm i Haas, który jest terpolimerem kwas metakrylowy/akrylan etylu/metakrylan stearylu oksyalkilenowany.

Polimery tworzące asocjaty, typu kationowego

Spośród nich można wymienić:

- (I) kationowe poliuretany tworzące asocjaty, których rodzina została opisana przez zgłaszającego we francuskim zgłoszeniu patentowym nr 0 009 609; można ją przedstawić następującym ogólnym wzorem:

R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' w którym:

R i R', jednakowe lub różne, oznaczają grupę hydrofobową lub atom wodoru;

X i X', jednakowe lub różne, oznaczają grupę zawierającą funkcyjną grupę aminową, niosącą albo nie niosącą grupy hydrofobowej lub też grupy L";

L, L' i L", jednakowe lub różne, oznaczają grupę pochodną diizocyjanianu;

P i P', jednakowe lub różne, oznaczają grupę zawierającą aminę trzeciorzędową lub czwartorzędową, niosącą albo nieniosącą grupy hydrofobowej;

Y oznacza grupę hydrofilową;

r oznacza liczbę całkowitą 1-100, korzystnie 1-50, a w szczególności 1-20 każdy z n, m i p niezależnie od siebie wynosi 0-1000;

przy czym cząsteczka zawiera co najmniej jedną funkcyjną grupę aminy protonowanej lub czwartorzędowanej i co najmniej jedną grupę hydrofobową.

W korzystnej postaci realizacji tych poliuretanów, jedynymi grupami hydrofobowymi są grupy R i R' na końcach łańcucha.

Korzystną rodziną kationowych poliuretanów tworzących asocjaty, jest rodzina odpowiadająca wzorowi R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' opisanemu wyżej, w którym:

PL 209 747 B1 obydwa R i R' oznaczają niezależnie grupę hydrofobową, każdy z X i X' oznacza grupę L", n i p wynoszą 1-1000 oraz L, L', L", P, P', Y i m mają znaczenia podane wyżej.

Inną korzystną rodziną kationowych poliuretanów tworzących asocjaty, jest rodzina odpowiadająca powyższemu wzorowi R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R', w którym:

obydwa R i R' oznaczają niezależnie grupę hydrofobową, każdy z X, X' oznacza grupę L", n i p oznaczają 0 oraz L, L', L", Y i m mają znaczenie podane wyżej.

Z faktu, że n i p oznaczają 0, wynika, że te polimery nie zawierają ugrupowań pochodnych monomeru z funkcyjną grupą aminową, włączonego do polimeru podczas polikondensacji. Protonowane funkcyjne grupy aminowe tych poliuretanów są wynikiem hydrolizy grup izocyjanianowych w nadmiarze, na końcu łańcucha i następnie alkilowania utworzonych pierwszorzędowych grup aminowych przez środki alkilujące z grupą hydrofobową, to znaczy związki typu RQ lub R'Q, w których R i R' są takie jak określono wyżej i Q oznacza grupę opuszczającą, jak halogenek, siarczan itd.

Jeszcze inną korzystną rodzinę kationowych poliuretanów tworzących asocjaty, jest rodzina odpowiadająca powyższemu wzorowi R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R', w którym:

obydwa R i R' oznaczają niezależnie grupę hydrofobową, obydwa X, X' oznaczają niezależnie grupę zawierającą aminę czwartorzędową, n i p wynoszą 0 oraz L, L', Y i m mają znaczenie podane wyżej.

Średnia liczbowo masa cząsteczkowa kationowych poliuretanów tworzących asocjaty, korzystnie wynosi 400-500000, w szczególności 1000-400000, a idealnie 1000-300000.

Wyrażenie „grupa hydrofobowa” oznacza grupę lub polimer o łańcuchu węglowodorowym, nasyconym lub nie, liniowym lub rozgałęzionym, który może zawierać jeden lub kilka heteroatomów, takich jak P, O, N lub S albo grupę o łańcuchu perfluorowanym lub silikonowym. Gdy oznacza grupę węglowodorową, grupa hydrofobowa zawiera wtedy co najmniej 10 atomów węgla, korzystnie 10-30 atomów węgla, w szczególności 12-30 atomów węgla, a jeszcze korzystniej 18-30 atomów węgla.

Korzystnie grupa węglowodorowa pochodzi od związku jednofunkcyjnego.

Przykładowo, grupa hydrofobowa może pochodzić od alkoholu tłuszczowego, jak alkohol stearylowy, alkohol dodecylowy, alkohol decylowy. Może ona także oznaczać polimer węglowodorowy, jak np. polibutadien.

Gdy X i/lub X' oznacza(ją) grupę zawierającą aminę trzeciorzędową lub czwartorzędową, X i/lub X' mogą oznaczać jeden z następujących wzorów: 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 albo 12:

w których:

R2 oznacza grupę alkilenową zawierającą 1-20 atomów węgla, liniową lub rozgałęzioną, zawierającą lub nie zawierającą pierścienia nasyconego lub nienasyconego, albo grupę arylenową, przy czym jeden lub kilka atomów węgla można zastąpić heteroatomem wybranym spośród N, S, O, P;

R1 i R3, jednakowe lub różne, oznaczają grupę alkilową lub alkenylową o C1-C30, liniową lub rozgałęzioną, grupę arylową, przy czym co najmniej jeden z atomów węgla można zastąpić heteroatomem wybranym spośród N, S, O, P;

A^- oznacza przeciwjon dopuszczalny fizjologicznie.

PL 209 747 B1

Grupy L, L' i L" przedstawiają grupę o wzorze 13:

-z-c-nh-r₄-nh-c-zII II

0 13 w którym:

Z oznacza -O-, -S- lub -NHoraz R4 oznacza grupę alkilenową mającą 1-20 atomów węgla, liniową lub rozgałęzioną, ewentualnie zawierającą pierścień nasycony lub nienasycony, grupę arylenową, przy czym jeden lub kilka atomów węgla można zastąpić heteroatomem wybranym spośród N, S, O i P.

Grupy P i P', zawierające funkcyjną grupę aminową, mogą wykazywać co najmniej jeden z następujących wzorów: 14, 15, 16, 17, 18 albo 19;

w których:

R5 i R7 mają te same znaczenia jak R2 określony wcześniej;

R6, R8 i R9 mają te same znaczenia jak R1 i R3 określone wcześniej;

R10 oznacza grupę alkilenową liniową lub rozgałęzioną, ewentualnie nienasyconą, która może zawierać jeden lub kilka heteroatomów, wybranych spośród N, O, S i P;

oraz A^- oznacza przeciwjon dopuszczalny fizjologicznie.

Jeśli chodzi o znaczenie Y, przez „grupę hydrofilową” rozumie się grupę polimerową lub niepolimerową, rozpuszczalną w wodzie.

Przykładowo, gdy nie jest to polimer, można wymienić glikol etylenowy, glikol dietylenowy i glikol propylenowy.

Gdy jest to polimer hydrofilowy zgodnie z korzystną postacią realizacji, jako przykłady można wymienić polietery, poliestry sulfonowane, poliamidy sulfonowane lub mieszaninę tych polimerów. Korzystnym związkiem hydrofilowym jest polieter, a zwłaszcza poli(tlenek etylenu) lub poli(tlenek propylenu).

Tworzące asocjaty poliuretany kationowe o wzorze R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' według wynalazku są utworzone z diizocyjanianów i różnych związków, posiadających funkcyjne grupy z ruchliwym atomem wodoru. Funkcyjnymi grupami z ruchliwym atomem wodoru mogą być grupy alkoholu, aminy pierwszorzędowej lub drugorzędowej lub tiolu, dające po reakcji z grupami diizocyjanianowymi, odpowiednio poliuretany, polimoczniki i politiomoczniki. Termin „poliuretany” według niniejszego

PL 209 747 B1 wynalazku obejmuje te trzy typy polimerów, mianowicie poliuretany właściwe, polimoczniki i politiomoczniki oraz ich kopolimery.

Pierwszym typem związków uczestniczących w wytworzeniu poliuretanu o powyższym wzorze R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' jest związek zawierający co najmniej jedno ugrupowanie z grupą aminową. Związek ten może być wielofunkcyjny, ale korzystnie związek jest dwufunkcyjny, to znaczy, że według korzystnej postaci realizacji ten związek zawiera dwa ruchliwe atomy wodoru, związane np. z grupą hydroksylową, aminą pierwszorzędową, aminą drugorzędową, lub tiolem. Można też stosować mieszaninę związków wielofunkcyjnych i dwufunkcyjnych, gdzie jest mały procent związków wielofunkcyjnych.

Jak wskazano poprzednio, ten związek może zawierać więcej niż jedno ugrupowanie z funkcyjną grupą aminową. Jest to wtedy polimer zawierający powtórzenie ugrupowania z funkcyjną grupą aminową.

Ten typ związków można przedstawić jednym z następujących wzorów:

HZ-(P)n-ZH lub

HZ-(P')p-ZH w których Z, P, P', n i p są takie jak określono wyżej.

Jako przykład związku zawierającego funkcyjną grupę aminową, można wymienić N-metylodietanoloaminę, N-tertbutylodietanoloaminę, N-sulfoetylodietanoloaminę.

Drugim związkiem uczestniczącym w wytworzeniu poliuretanu o wzorze R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' jest diizocyjanian odpowiadający wzorowi:

O=C=N-R4-N=C=O w którym R4 jest określony wyżej.

Przykładowo, można wymienić metylenodifenylodiizocyjanian, metylenocykloheksanodiizocyjanian, izoforonodiizocyjanian, toluenodiizocyjanian, naftalenodiizocyjanian, butanodiizocyjanian, heksanodiizocyjanian.

Trzecim związkiem uczestniczącym w wytworzeniu poliuretanu o wzorze R-X-(P)n-[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' jest związek hydrofobowy przeznaczony do tworzenia końcowych grup hydrofobowych polimeru o wzorze powyższym.

Związek ten jest utworzony z grupy hydrofobowej i funkcyjnej grupy z ruchliwym wodorem np. grupy hydroksylowej, aminy pierwszorzędowej lub drugorzędowej albo tiolu.

Przykładowo, związek ten może być alkoholem tłuszczowym, jak zwłaszcza alkohol stearylowy, alkohol dodecylowy, alkohol decylowy. Gdy ten związek zawiera łańcuch polimerowy, może to być np.

α-hydroksylowany uwodorniony polibutadien.

Grupa hydrofobowa poliuretanu o wzorze powyższym może też powstać w wyniku reakcji czwartorzędowania aminy trzeciorzędowej w związku zawierającego co najmniej jedno ugrupowanie aminy trzeciorzędowej. Tak więc grupa hydrofobowa jest wprowadzona przez środek czwartorzędujący. Ten środek czwartorzędujący jest związkiem typu RQ lub R'Q, w którym R i R' są takie jak określono wyżej i Q oznacza grupę opuszczającą, jak halogenek, siarczan itp.

Kationowy polimer tworzący asocjaty może ponadto zawierać sekwencję hydrofilową. Tę sekwencję wnosi czwarty typ związków uczestniczących w wytworzeniu polimeru. Ten związek może być wielofunkcyjny. Jest on korzystnie dwufunkcyjny. Może to być również mieszanina o małym procencie związku wielofunkcyjnego.

Grupami funkcyjnymi z ruchliwym atomem wodoru są grupą alkoholu, aminy pierwszorzędowej lub drugorzędowej albo tiolu. Ten związek może być polimerem mającym na końcach łańcuchów jedną z tych grup funkcyjnych z ruchliwym atomem wodoru.

Gdy jest to polimer hydrofilowy, można wymienić np. polietery, poliestry sulfonowane, poliamidy sulfonowane lub mieszaninę tych polimerów. Korzystnym związkiem hydrofilowym jest polieter, a zwłaszcza politlenek etylenu lub politlenek propylenu.

Grupa hydrofilowa nazwana Y we wzorze R-X-(P)n[L-(Y)m]r-L'-(P')p-X'-R' jest fakultatywna. Konkretnie, ugrupowania z funkcyjną grupą aminy czwartorzędowej lub protonowanej mogą wystarczyć do nadania potrzebnej rozpuszczalności lub zdolności do zdyspergowania w wodzie temu typowi polimeru

PL 209 747 B1 w roztworze wodnym. Chociaż obecność hydrofilowej grupy Y jest fakultatywna, korzystne są jednak kationowe poliuretany tworzące asocjaty, zawierające taką grupę.

- (II) pochodne czwartorzędowanej celulozy i poliakrylanów z bocznymi niecyklicznymi grupami aminowymi.

Pochodnymi czwartorzędowanej celulozy są w szczególności:

- czwartorzędowane celulozy modyfikowane grupami zawierającymi co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takimi jak grupa alkilowa, aryloalkilowa, alkiloarylowa, zawierające co najmniej 8 atomów węgla lub ich mieszaninami,

- czwartorzędowane hydroksyetylocelulozy modyfikowane grupami zawierającymi co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takimi jak grupa alkilowa, aryloalkilowa, alkiloarylowa, zawierające co najmniej 8 atomów węgla lub ich mieszaninami.

Grupy alkilowe zrodzone przez powyższe czwartorzędowane celulozy lub hydroksyetylocelulozy zawierają korzystnie 8-30 atomów węgla. Grupy arylowe oznaczają korzystnie grupy fenylowe, benzylowe, naftylowe lub antrylowe.

Przykładowo można wymienić czwartorzędowane alkilohydroksyetylocelulozy z łańcuchami tłuszczowymi o C8-C30, produkty Quatrisoft LM 200®, Quatrisoft LM-X 529-18-A®, Quatrisoft LM-X 529-18B® (alkil o C12) i Quatrisoft LM-X 529-8® (alkil o C18) sprzedawane przez firmę Amerchol i produkty Crodacel QM®, Crodacel QL® (alkil o C12) i Crodacel QS® (alkil o C18) sprzedawane przez firmę Croda.

(III) poliwinylolaktamy kationowe, których rodzina została opisana przez Zgłaszającego we francuskim opisie patentowym nr 1 101 106.

Wymienione polimery obejmują:

- a) co najmniej jeden monomer typu winylolaktamu lub alkilowinylolaktamu;

- b) co najmniej jeden monomer o wzorze 20 lub 21 poniżej:

w których:

X oznacza atom tlenu lub grupę NR6,

R1 i R6 oznaczają niezależnie od siebie atom wodoru lub liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C5,

R2 oznacza liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C4,

R3, R4 i R5 oznaczają niezależnie od siebie atom wodoru lub liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C30 lub grupę o wzorze:

-(Y2)r-(CH2-CH(R7)-O)x-R8

Y, Y1 i Y2 oznaczają niezależnie od siebie liniową albo rozgałęzioną grupę alkilenową C2-C16,

R7 oznacza atom wodoru lub liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C4 albo liniową albo rozgałęzioną grupę hydroksyalkilową o C1-C4,

R8 oznacza atom wodoru lub liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C30, p, q i r oznaczają niezależnie od siebie liczbę całkowitą w zakresie 0-100, x oznacza liczbę całkowitą w zakresie 0-100,

PL 209 747 B1

Z oznacza anion kwasu organicznego lub nieorganicznego, pod warunkiem, że

-co najmniej jedna grupa R3, R4, R5 lub R8 oznacza liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C9-C30,

- jeśli m lub n jest inne niż zero, to q jest równe 1,

- jeśli m lub n jest równe zero, to p lub q jest równe 0.

Kationowe polimery poli(winylolaktamowe) według wynalazku mogą być usieciowane lub nieusieciowane i mogą być także polimerami blokowymi.

Korzystnie, przeciwjon Z^- monomerów o wzorze (20) wybiera się spośród jonów halogenkowych, jonów fosforanowych, jonu metosulfonianowego oraz jonu tosylanowego.

Korzystnie, R3, R4 i R5 oznaczają niezależnie od siebie, atom wodoru lub liniową albo rozgałęzioną grupę alkilową o C1-C30.

Korzystniej, monomer b) jest monomerem o wzorze 20 dla którego, jeszcze korzystniej, m i n są równe zero.

Monomerem winylolaktamowym lub alkilowinylolaktamowym jest korzystnie związek o wzorze 4:

w którym s oznacza liczbę całkowitą w zakresie 3-6,

R9 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C5,

R10 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C5, pod warunkiem, że co najmniej jedna z grup R9 i R10 oznacza atom wodoru.

Jeszcze korzystniej, monomerem o wzorze 4 jest winylopirolidon.

Kationowe polimery poli(winylolaktamowe) według wynalazku mogą także zawierać jeden lub więcej monomerów, które są korzystnie kationowe lub niejonowe.

Jako związki, które są szczególnie korzystne według wynalazku, można wymienić następujące terpolimery obejmujące co najmniej:

a) - monomer o wzorze 4,

b) - monomer o wzorze 20, w których p=1, q=0, R3 i R4 oznaczają niezależnie od siebie, atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C5 oraz R5 oznacza grupę alkilową o C9-C24, oraz c) - monomer o wzorze 21, w którym R3 i R4 oznaczają niezależnie od siebie, atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C5.

Jeszcze korzystniej, można stosować terpolimery obejmujące, wagowo, 40-95% monomeru (a), 0,1-55% monomeru (c) 10,25-50% monomeru (b).

Takie polimery są opisane w zgłoszeniu patentowym WO 00/68282, którego zawartość tworzy integralną część wynalazku.

Kationowe polimery poli(winylolaktamowe) według wynalazku, które stosuje się w szczególności, obejmują terpolimery winylopirolidon/dimetyloaminopropylometakryloamid/tosylan metylometakryloamidopropyloamoniowy, terpolimery winylopirolidon/dimetyloaminopropylometakryloamid/tosylan kokoilodimetylometakrylamidopropyloamoniowy oraz terpolimery winylopirolidon/dimetyloaminopropylometakryloamid/tosylan lub chlorek laurylodimetylometakryloamidopropylammoniowy.

Wagowo-średnia masa cząsteczkowa kationowych polimerów poli(winylolaktamowych) według niniejszego wynalazku wynosi korzystnie 500-20 000 000. Wynosi ona zwłaszcza 200 000-2 000 000 a jeszcze korzystniej 400 000-800 000.

Amfoteryczne polimery tworzące asocjaty

Są one wybrane korzystnie z polimerów zawierających co najmniej jedno niecykliczne ugrupowanie kationowe. Korzystne są zwłaszcza polimery wytworzone z, lub obejmujące 1-20% molowych, monomeru zawierającego łańcuch tłuszczowy, korzystnie 1,5-15% molowych, a jeszcze lepiej 1,5-6% molowych w stosunku do ogólnej liczby moli monomerów.

Amfoteryczne polimery tworzące asocjaty, korzystne według wynalazku zawierają lub są wytworzone przez kopolimeryzację:

PL 209 747 B1

1) co najmniej jednego monomeru o wzorze 22 lub 23:

R₃

R —CH=C-C-Z—(C_nH_2n)-NR₂ ° Rą

A

R₅ 22

R_rCH = ę-C-Z-(C_nH_2n)

R O γλ₂ w których R1 i R2, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru lub grupę metylową, R3, R4 i R5, jednakowe lub różne, oznaczają grupę alkilową liniową lub rozgałęzioną, zawierającą 1-30 atomów węgla,

Z oznacza grupę NH lub atom tlenu, n oznacza liczbę całkowitą 2-5,

A^- oznacza anion pochodny kwasu organicznego lub nieorganicznego, jak anion metylosiarczanowy albo halogenek, jak chlorek lub bromek;

2) co najmniej jednego monomeru o wzorze:

R6-CH=CR7-COOH w którym R6 i R7, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru lub grupę metylową; oraz

3) co najmniej jednego monomeru o wzorze:

R6-CH=CR7-COXR8 w którym R6 i R7, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru lub grupę metylową, X oznacza atom tlenu lub azotu i R8 oznacza grupę alkilową liniową lub rozgałęzioną, zawierającą 1-30 atomów węgla, przy czym co najmniej jeden z monomerów o wzorze 22, 23 lub R6-CH=CR7-COXR8 obejmuje co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy.

Monomery o wzorze 22 i 23 według niniejszego wynalazku wybiera się korzystnie z grupy utworzonej przez:

- dimetyloaminoetylometakrylan, dimetyloaminoetyloakrylan,

- dietyloaminoetylometakrylan, dietyloaminoetyloakrylan,

- dimetyloaminopropylometakrylan, dimetyloaminopropyloakrylan,

- dimetyloaminopropylometakrylamid, dimetyloaminopropyloakrylamid, przy czym te monomery są ewentualnie czwartorzędowane np. halogenkiem alkilu o C1-C4 lub siarczanem dialkilu o C1-C4.

Monomer o wzorze 22 wybiera się zwłaszcza spośród chlorku akrylamidopropylotrimetyloamoniowego i chlorku metakrylamidopropylotrimetyloamoniowego.

Monomery o wzorze R6-CH=CR7-COOH według niniejszego wynalazku są wybrane korzystnie z grupy utworzonej przez kwas akrylowy, kwas metakrylowy, kwas krotonowy i kwas 2-metylokrotonowy. Przede wszystkim monomerem o wzorze R6-CH=CR7-COOH jest kwas akrylowy.

Monomery o wzorze R6-CH=CR7-COXR8 według niniejszego wynalazku są wybrane korzystnie z grupy utworzonej przez akrylany lub metakrylany alkilu o C12-C22, a zwłaszcza o C16-C18.

Monomery stanowiące polimery amfoteryczne z łańcuchem tłuszczowym według niniejszego wynalazku są korzystnie już zobojętnione i/lub czwartorzędowane.

Stosunek liczbowy ładunki kationowe/ładunki anionowe, jest korzystnie równy około 1.

Tworzące asocjaty polimery amfoteryczne według wynalazku zawierają korzystnie 1-10% molowych monomeru obejmującego łańcuch tłuszczowy (monomer o wzorze 22, 23 lub R6-CH=CR7-COXR8, a korzystnie 1,5-6% molowych).

PL 209 747 B1

Średnie wagowo ciężary cząsteczkowe amfoterycznych polimerów tworzących asocjaty według wynalazku mogą mieścić się w zakresie 500-50 000 000 i korzystnie wynoszą 10 000-5 000 000.

Tworzące asocjaty polimery amfoteryczne według wynalazku mogą również zawierać inne monomery, jak monomery niejonowe, w szczególności takie jak akrylany lub metakrylany alkilu o C1-C4.

Tworzące asocjaty polimery amfoteryczne według wynalazku są np. opisane i wytworzone w zgłoszeniu patentowym WO 98/44012.

Wśród polimerów amfoterycznych tworzących asocjaty według wynalazku korzystne są terpolimery kwas akrylowy/chlorek (met)akrylamidopropylotrimetyloamoniowy/metakrylan stearylu.

Polimery tworzące asocjaty, typu niejonowego

Według wynalazku korzystnie są one wybrane spośród:

- (1) celuloz modyfikowanych grupami zawierającymi co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy; przykładowo można wymienić:

- hydroksyetylocelulozy modyfikowane grupami zawierającymi co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takimi jak grupy alkilowe, aryloalkilowe, alkiloarylowe lub ich mieszaniny, w których grupy alkilowe zawierają korzystnie C8-C22, jak produkt Natrosol Plus Grade 330 CS® (alkile o C16) sprzedawany przez firmę Aqualon lub produkt Bermocoll EHM 100® sprzedawany przez firmę Berol Nobel;

- hydroksyetylocelulozy modyfikowane grupami eteru alkilofenolowego glikolu polialkilenowego, jak produkt Amercell Polymer HM-1500® (eter nonylofenolowy glikolu (15) polietylenowego) sprzedawany przez firmę Amerchol;

- (2) hydroksypropyloguarów modyfikowanych grupami zawierającymi co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, jak produkt Esaflor HM 22® (łańcuch alkilowy o C22), sprzedawany przez firmę Lamberti, produkty RE210-18® (łańcuch alkilowy o C14) i RE205-1 (łańcuch alkilowy o C20) sprzedawane przez firmę Rhone-Poulenc;

- (3) kopolimerów winylopirolidonu i monomerów hydrofobowych z łańcuchem tłuszczowym, z których przykładowo można wymienić:

- produkty Antaron V216® lub Ganex V216® (kopolimer winylopirolidon/heksadecen) sprzedawany przez firmę I.S.P.,

- produkty Antaron V220® lub Ganex V220® (kopolimer winylopirolidon/eikozen) sprzedawany przez firmę I.S.P.,

- (4) kopolimerów metakrylanów lub akrylanów alkilów o C1-C6 i monomerów amfofilowych zawierających co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takich jak np. kopolimer akrylan metylu/akrylan stearylu oksyetylenowany, sprzedawany przez firmę Goldschmidt pod nazwą Antil 208®;

- (5) kopolimerów metakrylanów lub akrylanów hydrofilowych i monomerów hydrofobowych, zawierających co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takich jak np. kopolimer metakrylan glikolu polietylenowego/metakrylan laurylu.

- (6) polieteropoliuretanów zawierających w swym łańcuchu jednocześnie sekwencje hydrofilowe o charakterze najczęściej polioksyetylenowanym i sekwencje hydrofobowe, które mogą być samymi łańcuchami alifatycznymi i/lub łańcuchami cykloalifatycznymi i/lub aromatycznymi;

- (7) polimerów ze szkieletem eteroaminoplastu, posiadających co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, takich jak związki Pure Thix®, sprzedawane przez firmę Sud-Chemie.

Korzystnie polieteropoliuretany zawierają co najmniej dwa łańcuchy lipofilowe węglowodorowe, zawierające 6-30 atomów węgla, oddzielone jedną sekwencją hydrofilową, przy czym łańcuchy węglowodorowe mogą być łańcuchami wiszącymi lub łańcuchami na końcu sekwencji hydrofilowej. W szczególności można przewidzieć jeden lub kilka łańcuchów wiszących. Ponadto polimer może zawierać łańcuch węglowodorowy na końcu lub na obu końcach sekwencji hydrofilowej.

Polieteropoliuretany mogą być wielosekwencyjne w szczególności w postaci trójblokowej. Sekwencje hydrofobowe mogą być na każdym końcu łańcucha (np. kopolimer trójblokowy ze środkową sekwencją hydrofilową) lub rozłożone jednocześnie na końcach i w łańcuchu (np. kopolimer wielosekwencyjny). Te same polimery mogą być również szczepione lub w gwiazdę.

Niejonowe polieteropoliuretany z łańcuchem tłuszczowym mogą być kopolimerami trójblokowymi, w których sekwencja hydrofilowa jest łańcuchem polioksyetylenowanym, zawierającym 50-1000 grup oksyetylenowych. Niejonowe polieteropoliuretany posiadają wiązanie uretanowe między sekwencjami hydrofilowymi, stąd pochodzenie nazwy.

W szerszym znaczeniu, figurują też wśród niejonowych polieteropoliuretanów z łańcuchem tłuszczowym takie, w których sekwencje hydrofilowe są związane z sekwencjami lipofilowymi innymi wiązaniami chemicznymi.

PL 209 747 B1

Jako przykłady niejonowych polieteropoliuretanów z łańcuchem tłuszczowym, nadających się do użycia w wynalazku, można też stosować Rheolate 205® z grupą mocznikową sprzedawany przez firmę Rheox lub też Rheolates® 208, 204 lub 212 oraz Acrysol RM184®.

Można również wymienić produkt Elfacos T210® z łańcuchem alkilowym o C12-C14 i produkt Elfacos T212® z łańcuchem alkilowym o C18 z firmy Akzo.

Można też stosować produkt DW 1206B® z firmy Rohm & Haas z łańcuchem alkilowym o C20 i wiązaniem uretanowym, w postaci 20% substancji suchej w wodzie.

Można też stosować roztwory lub dyspersje tych polimerów zwłaszcza w wodzie lub w środowisku wodno-alkoholowym. Jako przykłady takich polimerów można wymienić Rheolate® 255, Rheolate® 278 i Rheolate® 244 sprzedawane przez firmę Rheox. Można także stosować produkt DW 1206F i DW 1206J, sprzedawane przez firmę Rohm & Haas.

Polieteropoliuretany nadające się do użycia według wynalazku są w szczególności opisane w artykule G.Fonnuma, J.Bakke'a i Fk.Hansena-Colloid Polym.Sci.271,380-389 (1993).

Jeszcze korzystniej według wynalazku stosuje się polieteropoliuretan możliwy do otrzymania przez polikondensację co najmniej trzech związków, obejmujących (i) co najmniej jeden glikol polietylenowy, zawierający 150-180 moli tlenku etylenu, (ii) alkohol stearylowy lub alkohol decylowy i (iii) co najmniej jeden diizocyjanian.

Takie polieteropoliuretany są sprzedawane przez firmę Rohm & Haas pod nazwami Aculyn 46® i Aculyn 44® [Aculyn 46® jest polikondensatem glikolu polietylenowego o 150-180 moli tlenku etylenu, alkoholu stearylowego i metylenobis(4-cykloheksyloizocyjanianu) (SMDI) o 15 wagowych w matrycy maltodekstryny (4%) i wody (81%); Aculyn 44® jest polikondensatem glikolu polietylenowego o 150-180 moli tlenku etylenu, alkoholu decylowego i metylenobis(4-cykloheksyloizocyjanianu) (SMDI) o 35 wagowych w mieszaninie glikolu propylenowym (39%) i wody (26%)].

W korzystnej kompozycji według niniejszego wynalazku, polimery tworzące asocjaty wybiera się spośród polimerów typu niejonowego lub kationowego, a zwłaszcza spośród poliuretanopolieterów zawierających sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, polimerów ze szkieletem eteroaminoplastu obejmującym co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, kationowych poliuretanów tworzących asocjaty, czwartorzędowanych pochodnych celulozy obejmujących co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, oraz kationowych poliwinylolaktamów.

W szczególnie korzystnej kompozycji według wynalazku, polimer tworzący asocjaty wybiera się spośród czwartorzędowanych alkilo(C8-C30)hydroksyetyloceluloz, a zwłaszcza czwartorzędowanej laurylohydroksyetylocelulozy.

Nienasycone alkohole tłuszczowe

Według wynalazku są one wybierane spośród tych, których łańcuch węglowy zawiera 8-30 atomów węgla, a korzystnie 12-22 atomów węgla i co najmniej jedno wiązanie nienasycone, a korzystnie 1-3 wiązania nienasycone.

Wśród nich można wymienić zwłaszcza alkohol linoleilowy, alkohol undecylenylowy, alkohol polmitoleilowy, alkohol linolenylowy, alkohol arachidonylowy i alkohol erucylowy. Korzystnie stosuje się zwłaszcza alkohol oleilowy.

Nienasycony(e) alkohol(e) tłuszczowy(e) stanowi(ą) około 0,5-15%, a korzystnie około 1-10% całkowitego ciężaru kompozycji farbującej i około 0,1-15%, a korzystnie około 0,25-10% całkowitego ciężaru gotowej do użycia kompozycji farbującej (zawierającej utleniacz).

Barwniki oksydacyjne

Barwniki oksydacyjne nadające się do stosowania według wynalazku są wybrane spośród zasad utlenialnych i/lub środków sprzęgających.

Korzystnie kompozycje według wynalazku zawierają co najmniej jedną zasadę utlenialną.

Zasady utlenialne nadające się do stosowania w ramach niniejszego wynalazku wybiera się spośród zasad klasycznie znanych w dziedzinie farbowania utleniającego, które obejmują w szczególności o- i p-fenylenodiaminy, zasady podwójne, o- i p-aminofenole, poniższe zasady heterocykliczne, jak też ich sole addycyjne z kwasem.

PL 209 747 B1

Można zwłaszcza wymienić:

- (I) p-fenylenodiaminy o poniższym wzorze 24 oraz ich sole addycyjne z kwasem:

w którym

R1 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, polihydroksyalkilową o C2-C4, alkoksy(C1-C4)alkilo(C1-C4), alkilową o C1-C4 podstawioną grupą azotową, grupą fenylową lub 4'-aminofenylową;

R2 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4 lub polihydroksyalkilową o C2-C4, alkoksy(C1-C4)alkilo(C1-C4) lub alkilową o C1-C4, podstawioną grupą azotową;

R3 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, taki jak atom chloru lub grupę alkilową o C1-C4, sulfo, karboksy, monohydroksyalkilową o C1-C4 lub hydroksyalkoksy o C1-C4, acetyloaminoalkoksy o C1-C4, mesyloaminoalkoksy o C1-C4 lub karbamoiloaminoalkoksy o C1-C4;

R4 oznacza atom wodoru, chlorowca lub grupę alkilową o C1-C4.

Wśród grup azotowych o powyższym wzorze 24 można zwłaszcza wymienić grupę amino, monoalkilo(C1-C4)amino, dialkilo(C1-C4)amino, trialkilo(C1-C4)amino, monohydroksyalkilo(C1-C4)amino, imidazoliniową i amoniową.

Wśród p-fenylenodiamin o powyższym wzorze (24) można zwłaszcza wymienić p-fenylenodiaminę, p-tolilenodiaminę, 2-chloro-p-fenylenodiaminę, 2,3-dimetylo-p-fenylenodiaminę, 2,6-dimetylop-fenylenodiaminę, 2,6-dietylo-p-fenylenodiaminę, 2,5-dimetylo-p-fenylenodiaminę, N,N-dimetylo-p-fenylenodiaminę, N,N-dietylo-p-fenylenodiaminę, N,N-dipropylo-p-fenylenodiaminę, 4-amino-N,N-dietylo-3-metyloanilinę, N,N-bis(3-hydroksyetylo)-p-fenylenodiaminę, 4-amino-N,N-bis(3-hydroksyetylo)-2-metyloanilinę, 4-amino-N,N-bis(3-hydroksyetylo)-2-chloroanilinę, 2-3-hydroksyetylo-pfenylenodiaminę, 2-fluoro-p-fenylenodiaminę, 2-izopropylo-p-fenylenodiaminę, N-(3-hydroksypropylo)p-fenylenodiaminę, 2-hydroksymetylo-p-fenylenodiaminę, N,N-dimetylo-3-metylo-p-fenylenodiaminę, N-etylo-N-(3-hydroksyetylo)-p-fenylenodiaminę, N-(3,y-dihydroksypropylo)-p-fenylenodiaminę, N-(4'-aminofenylo)-p-fenylenodiaminę, N-fenylo-p-fenylenodiaminę, 2-3-hydroksyetyloksy-p-fenylenodiaminę, 2-3-acetyloaminoetyloksy-p-fenylenodiaminę, N-(3-metoksyetylo)-p-fenylenodiaminę, 2-metylo-Ι-Ν-β-hydroksyetylo-p-fenylenodiaminę i N-(4-aminofenylo)-3-hydroksypirolidynę oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Wśród p-fenylenodiamin o powyższym wzorze 24 szczególnie korzystnie stosuje się β-fenylenodiaminę, p-tolilenodiaminę, 2-izopropylo-p-fenylenodiaminę, 2-p-hydroksyetylo-p-fenylenodiaminę, 2-p-hydroksyetyloksy-p-fenylenodiaminę, 2,6-dimetylo-p-fenylenodiaminę, 2,6-dietylo-p-fenylenodiaminę, 2,3-dimetylo-p-fenylenodiaminę, N,N-bis(p-hydroksyetylo)-p-fenylenodiaminę, 2-chloro-p-fenyleno-diaminę oraz ich sole addycyjne z kwasem.

- (II) Według wynalazku, przez zasady podwójne rozumie się związki zawierające co najmniej dwa jądra aromatyczne, niosące grupy aminowe i/lub hydroksylowe.

Wśród podwójnych zasad, nadających się do użycia jako zasady utlenialne w kompozycjach farbujących zgodnych z wynalazkiem, można zwłaszcza wymienić związki odpowiadające wzorowi 25 oraz ich sole addycyjne z kwasem:

PL 209 747 B1

- Z1 i Z2 jednakowe lub różne, oznaczają grupę hydroksylową lub -NH2, która może być podstawiona grupą alkilową o C1-C4 lub członem wiążącym Y;

- R5 i R6 oznaczają atom wodoru lub chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, polihydroksyalkilową o C2-C4, aminoalkilową o C1-C4 lub człon wiążący Y;

- R7, R8, R9, R10, R11 i R12 jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru, człon wiążący Y lub grupę alkilową o C1-C4;

pod warunkiem, że związki o wzorze (25) zawierają tylko jeden człon wiążący Y na cząsteczkę.

Grupy azotowe o powyższym wzorze (25) obejmują zwłaszcza grupę aminową, monoalkilo(C1-C4)aminową, dialkilo(C1-C4)aminową, trialkilo(C1-C4)aminową, monohydroksyalkilo(C1-C4)aminową, imidazoliniową i amoniową.

Wśród podwójnych zasad o powyższym wzorze (25) można szczególniej wymienić N,N'-bis^-hydroksyetylo)-N,N'-bis(4'-aminofenylo)-1,3-diaminopropanol, N,N'-bis^-hydroksyetylo)-N,N'-bis(4'-aminofenylo)etylenodiaminę, N,N'-bis(4-aminofenylo)tetrametylenodiaminę, N,N'-bis^-hydroksyetylo)-N,N'-bis(4-aminofenylo)tetrametylenodiaminę, N,N'-bis(4-metyloaminofenylo)tetrametylenodiaminę, N,N'-bis(etylo)-N,N'-bis(4'-amino-3'-metylofenylo)etylenodiaminę, 1,8-bis(2,5-diaminofenoksy)-3,5-dioksaoktan oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Spośród tych podwójnych zasad o wzorze 25 szczególnie zalecane są N,N'-bis^-hydroksyetylo)-N,N'-bis(4'-aminofenylo)-1,3-diaminopropanol i 1,8-bis(2,5-diaminofenoksy)-3,5-dioksa-oktan lub jedna z ich soli addycyjnych z kwasem.

- (III) p-Aminofenole odpowiadające poniższemu wzorowi 26 oraz ich sole addycyjne z kwasem:

w którym:

R13 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, takiego jak fluor lub grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4, aminoalkilową o C1-C4 lub hydroksyalkilo(C1-C4)aminoalkilową o C1-C4,

R14 oznacza atom wodoru lub atom chlorowca, takiego jak fluor, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, polihydroksyalkilową o C2-C4, aminoalkilową o C1-C4, cyjanoalkilową o C1-C4 lub alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4.

Wśród p-aminofenoli o powyższym wzorze (26) można zwłaszcza wymienić p-aminofenol, 4-amino-3-metylofenol, 4-amino-3-fluorofenol, 4-amino-3-hydroksymetylofenol, 4-amino-2-metylofenol, 4-amino-2-hydroksymetylofenol, 4-amino-2-metoksymetylofenol, 4-amino-2-aminometylofenol, 4-amino-2-^-hydroksyetyloaminometylo)fenol oraz ich sole addycyjne z kwasem.

PL 209 747 B1

- (IV) o-Aminofenole nadające się do stosowania jako zasady utlenialne w ramach niniejszego wynalazku, są wybrane zwłaszcza spośród 2-aminofenolu, 2-amino-1-hydroksy-5-metylobenzenu, 2-amino-1-hydroksy-6-metylobenzenu, 5-acetamido-2-aminofenolu oraz ich soli addycyjnych z kwasem.

- (V) Wśród zasad heterocyklicznych nadających się do stosowania jako zasady utlenialne w kompozycjach farbujących zgodnych z wynalazkiem, można zwłaszcza wymienić pochodne pirydynowe, pochodne pirymidynowe, pochodne pirazolowe oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Wśród pochodnych pirydynowych można zwłaszcza wymienić związki opisane np. w opisach patentowych GB 1 026 978 i GB 1 153 196, takie jak 2,5-diaminopirydyna, 2-(4-metoksyfenylo)amino-3-aminopirydyna, 2,3-diamino-6-metoksypirydyna, 2-(3-metoksyetylo)amino-3-amino-6-metoksypirydyna, 3,4-diaminopirydyna oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Wśród pochodnych pirymidynowych można zwłaszcza wymienić związki opisane np. w opisach patentowych, niemieckim DE 2 359 399 lub japońskich JP 88- 169 571 i JP 91-10659 albo w zgłoszeniu patentowym WO 96/15765, takie jak 2,4,5,6-tetraaminopirymidyna, 4-hydroksy-2,5,6-triaminopirymidyna, 2-hydroksy-4,5,6-triaminopirymidyna, 2,4-dihydroksy-5,6-diaminopirymidyna, 2,5,6-triaminopirymidyna oraz pochodne pirazolo-pirymidynowe, takie jak wymienione w zgłoszeniu patentowym FR-A-2 750 048, wśród których można wymienić pirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,7-diaminę; 2,5-dimetylopirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,7-diaminę; pirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,5-diaminę; 2,7-dimetylopirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,5-diaminę; 3-aminopirazolo[1,5-a]pirymidyn-7-ol; 3-aminopirazolo[1,5-a]pirymidyn-5-ol; 2-(3-aminopirazolo[1,5-a]pirymidyn-7-yloamino)etanol; 2-(7-aminopirazolo[1,5-a]pirymidyn-3-yloamino)etanol; 2-[(3-aminopirazolo[1,5-a]pirymidyn-7-ylo)-(2-hydroksyetylo)amino]etanol; 2-[(7-amino-pirazolo[1,5-a]pirymidyn-3-ylo)-(2-hydroksyetylo)amino]-etanol; 5,6-dimetylopirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,7-diaminę; 2,6-dimetylopirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,7-diaminę; 2,5,N7,N7-tetrametylopirazolo[1,5-a]pirymidyno-3,7-diaminę; 3-amino-5-metylo-7-imidazolilopropyloaminopirazolo[1,5-a]pirymidynęoraz ich sole addycyjne i ich postacie tautomeryczne, jeśli istnieje równowaga tautomeryczna oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Wśród pochodnych pirazolowych można zwłaszcza wymienić związki opisane w opisach patentowych DE 3 843 892, DE 4 133 957 i zgłoszeniach patentowych WO 94/08969 i WO 94/08970, FR-A-2 733 749 i DE 195 43 988, takie jak 4,5-diamino-1-metylopirazol, 3,4-diaminopirazol, 4,5-diamino-1-(4'-chlorobenzylo)pirazol, 4,5-diamino-1,3-dimetylopirazol, 4,5-diamino-3-metylo-1-fenylopirazol, 4,5-diamino-1-metylo-3-fenylopirazol, 4-amino-1,3-dimetylo-5-hydrazynopirazol, 1-benzylo-4,5-diamino-3-metylopirazol, 4,5-diamino-3-tert-butylo-1-metylopirazol, 4,5-diamino-1-tert-butylo-3-metylopirazol, 4,5-diamino-1-(3-hydroksyetylo)-3-metylopirazol, 4,5-diamino-1-(3-hydroksyetylo)pirazol, 4,5-diamino-1-etylo-3-metylopirazol, 4,5-diamino-1-etylo-3-(4'-metoksyfenylo)pirazol, 4,5-diamino-1-etylo-3-hydroksymetylopirazol, 4,5-diamino-3-hydroksymetylo-1-metylopirazol, 4,5-diamino-3-hydroksymetyloizopropylopirazol, 4,5-diamino-3-metylo-1-izopropylopirazol, 4-amino-5-(2'-aminoetylo)amino-1,3-dimetylopirazol, 3,4,5-triaminopirazol, 1-metylo-3,4,5-triaminopirazol, 3,5-diamino-1-metylo-4-metyloaminopirazol, 3,5-diamino-4-(3-hydroksyetylo)amino-1-metylopirazol oraz ich sole addycyjne z kwasem.

Według niniejszego wynalazku zasady utlenialne stanowią korzystnie od około 0,0005 do 12% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji i jeszcze korzystniej od około 0,005 do 8% wagowych tego ciężaru.

Środkami sprzęgającymi, nadającymi się do użytku w sposobie farbowania według wynalazku są środki sprzęgające klasycznie używane w kompozycjach do farbowania utleniającego, to znaczy m-aminofenole, m-fenylenodiaminy, m-difenole, naftole i heterocykliczne środki sprzęgające, takie jak np. pochodne indolowe, pochodne indolinowe, sezamol i jego pochodne, pochodne pirydynowe, pochodne pirazolotriazolowe, pirazolony, indazole, benzimidazole, benzotiazole, benzoksazole, 1,3-benzodioksole chinoliny i ich sole addycyjne z kwasem.

Te środki sprzęgające wybiera się zwłaszcza spośród 2,4-diamino-1-(3-hydroksyetyloksy)benzenu, 2-metylo-5-aminofenolu, 5-N-(3-hydroksyetylo)amino-2-metylofenolu, 3-aminofenolu, 1,3-dihydroksybenzenu, 1,3-dihydroksy-2-metylobenzenu, 4-chloro-1,3-dihydroksybenzenu, 2-amino-4-(3-hydroksyetyloamino)-1-metoksybenzenu, 1,3-diaminobenzenu, 1,3-bis(2,4-diaminofenoksy)propanu, sezamolu, 1-amino-2-metoksy-4,5-metylenodioksybenzenu, α-naftolu, 6-hydroksyindolu, 4-hydroksyindolu, 4-hydroksy-N-3-hydroksyetyloindolu, 6-hydroksyindoliny, 2,6-dihydroksy-4-metylopirydyny, 1H-3-metylopirazol-5-onu, 1-fenylo-3-metylopirazol-5-onu, 2-amino-3-hydroksypirydyny, 3,6-dimetylopirazolo[3,2-c]-1,2,4-triazolu, 2,6-dimetylopirazolo[1,5-b]-1,2,4-triazolu oraz ich soli addycyjnych z kwasem.

PL 209 747 B1

Gdy są obecne, te środki sprzęgające stanowią korzystnie od 0,0001 do około 10% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji, a jeszcze korzystniej od 0,005 do około 5% wagowych.

Generalnie sole addycyjne z kwasem zasad utlenialnych i środków sprzęgających wybiera się zwłaszcza spośród chlorowodorków, bromowodorków, siarczanów i winianów, mleczanów i octanów.

Kompozycja farbująca według wynalazku może także zawierać jeden lub więcej barwników bezpośrednich, zwłaszcza do modyfikowania odcieni lub wzbogacania ich w refleksy. Te barwniki bezpośrednie można zwłaszcza wybrać spośród obojętnych, kationowych lub anionowych barwników nitrowych, barwników azowych lub barwników antrachinonowych, stosowanych konwencjonalnie albo tych opisanych szczególnie w zgłoszeniach patentowych FR-2 782 450, 2 782 451, 2 782 452 i EP-1 025 834, w ilości wagowej wynoszącej około 0,001-20%, a korzystnie 0,01-10% całkowitego ciężaru kompozycji.

Gotowa do użytku kompozycja według wynalazku może także obejmować w kompozycji farbującej i/lub kompozycji utleniającej, czynniki do regulacji reologii, takie jak amidy kwasów tłuszczowych ewentualnie oksetylenowane (monoetanoloamid lub dietanoloamid kokosowy, oksyetylenowany monoetanoloamid kwasu eteroalkilokarboksylowego), zagęszczacze celulozowe (hydroksyetyloceluloza, hydroksypropyloceluloza, karboksymetyloceluloza, itd.), guma guarowa i jej pochodne (hydroksypropyloguar, itd.), gumy pochodzenia drobnoustrojowego (guma ksantanowa, guma skleroglukanowa, itd.), usieciowane homopolimery kwasu akrylowego lub kwasu akryloamidopropanosulfonowego.

Kompozycja farbująca według wynalazku może także zawierać jeden lub więcej barwników bezpośrednich do modyfikacji odcieni lub wzbogacania ich w refleksy. Te barwniki bezpośrednie można zwłaszcza wybrać spośród obojętnych, kationowych lub anionowych barwników nitrowych, barwników azowych lub barwników antachinonowych stosowanych konwencjonalnie albo tych opisanych zwłaszcza w zgłoszeniach patentowych FR-2 782 450, 2 782 451, 2 782 452 i EP-1 025 834, w ilości wagowej wynoszącej około 0,001-20%, a korzystnie 0,01-10% całkowitego ciężaru kompozycji.

Gotowa do użycia kompozycja według wynalazku może także zawierać w kompozycji farbującej i/lub kompozycji utleniającej, co najmniej jeden polimer kationowy lub amfoteryczny.

Polimery kationowe

Dla celów niniejszego wynalazku wyrażenie „polimer kationowy” oznacza każdy polimer zawierający grupy kationowe i/lub grupy zdolne do zjonizowania na grupy kationowe.

Polimery kationowe nadające się do użytku zgodnie z niniejszym wynalazkiem można wybrać spośród wszystkich takich polimerów już znanych jako polepszające właściwości kosmetyczne włosów, a mianowicie w szczególności opisanych w zgłoszeniu patentowym EP-A-337 354 i we francuskich opisach patentowych FR nr 2 270 846, 2 383 660, 2 598 611, 2 470 596 i 2 519 863.

Korzystne polimery kationowe wybiera się spośród tych, które obejmują ugrupowania zawierające aminowe grupy pierwszorzędowe, drugorzędowe, trzeciorzędowe i/lub czwartorzędowe, które mogą albo stanowić część głównego łańcucha polimerowego lub być niesione przez boczny podstawnik, związany z nim bezpośrednio.

Stosowane polimery kationowe mają generalnie liczbowo średnią masę cząsteczkową, wynoszącą od 500 do około 5x10⁶, a korzystnie od 10³ do około 3x10⁶.

Wśród polimerów kationowych można wymienić szczególniej polimery typu poliaminy, poliaminoamidu i czwartorzędowe poliamoniowe.

Są to produkty znane. Są one opisane zwłaszcza we francuskich opisach patentowych nr 2 505 348 lub 2 542 997.

Spośród tych polimerów można wymienić:

1) Homopolimery lub kopolimery pochodne estrów lub amidów akrylowych lub metakrylowych, zawierające co najmniej jedno ugrupowanie o następujących wzorach 27, 28, 29 lub 30:

PL 209 747 B1

w których:

R3, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru lub grupę CH3;

A, jednakowe lub różne, oznaczają grupę alkilową, liniową lub rozgałęzioną o 1-6 atomów węgla, korzystnie zawierającą 2 lub 3 atomy węgla albo grupę hydroksyalkilową o 1-4 atomów węgla;

R4, R5 i R6, jednakowe lub różne, oznaczają grupę alkilową, zawierającą 1-18 atomów węgla lub grupę benzylową, a korzystnie grupę alkilową, zawierającą 1-6 atomów węgla; R1 i R2, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru lub grupę alkilową, zawierającą 1-6 atomów węgla, korzystnie metyl lub etyl;

X oznacza anion pochodny kwasu nieorganicznego lub organicznego, taki jak anion metylosiarczanowy, albo halogenek, taki jak chlorek lub bromek.

Polimery z rodziny (1) mogą zawierać ponadto jedno lub kilka ugrupowań pochodnych komonomerów, które można wybrać z rodziny akrylamidów, metakrylamidów, diacetonoakrylamidów, akrylamidów i metakrylamidów, podstawionych przy atomie azotu niższymi grupami alkilowymi (C1-C4), kwasów akrylowych lub metakrylowych lub ich estrów, winylolaktamów, takich jak winylopirolidon lub winylokaprolaktam i estrów winylowych.

Tak więc wśród tych polimerów z rodziny (1) można wymienić:

- kopolimery akrylamidu i metakrylanu dimetyloaminoetylu czwartorzędowanego siarczanem dimetylu lub halogenkiem dimetylu, takimi jak sprzedawany pod nazwą Hercofloc® przez firmę Hercules,

- kopolimery akrylamidu i chlorku metakryloiloksyetylotrimetyloamoniowego opisane np. w zgłoszeniu patentowym EP-A-080976 i sprzedawane pod nazwą Bina Quat P 100® przez firmę Ciba Geigy;

- kopolimer akrylamidu i metylosiarczanu metakryloiloksyetylotrimetyloamoniowego sprzedawany pod nazwą Reten® przez firmę Hercules,

- kopolimery winylopirolidon/akrylan lub metakrylan dialkiloaminoalkilu czwartorzędowane lub nieczwartorzędowane, takie jak produkty sprzedawane pod nazwą „Gafquat®” przez firmę ISP, takie jak np. „Gafquat® 734” lub „Gafquat® 755”, lub ewentualnie produkty znane jako „Copolymer® 845, 958 i 937”. Te polimery opisano szczegółowo we francuskich opisach patentowych nr 2 077 143 i 2 393 573;

- terpolimery metakrylan dimetyloaminoetylu/winylokaprolaktam/winylopirolidon, takie jak produkt sprzedawany pod nazwą Gaffix® VC 713 przez firmę ISP;

PL 209 747 B1

- kopolimery winylopirolidon/metakrylamidopropylodimetyloamina sprzedawane pod nazwą Styleze® CC 10 przez firmę ISP;

- oraz czwartorzędowane kopolimery winylopirolidon/metakrylamid dimetyloaminopropylu, takie jak produkt sprzedawany pod nazwą „Gafquat® HS 100” przez firmę ISP.

2) Pochodne eterów celulozy, zawierające czwartorzędowe grupy amoniowe, opisane we francuskim opisie patentowym nr 1 492 597, w szczególności polimery sprzedawane pod nazwami „JR®” (JR 400, JR 125, JR 30M) lub „LR®” (LR 400, LR 30M) przez firmę Union Carbide Corporation. Te polimery są również określone w słowniku CTFA jako czwartorzędowe pochodne amoniowe hydroksyetylocelulozy przereagowanej z epoksydem podstawionym grupą trimetyloamoniową.

3) Kationowe pochodne celulozy, jak kopolimery celulozy lub pochodnych celulozy szczepione czwartorzędowym monomerem amoniowym rozpuszczalnym w wodzie i opisane zwłaszcza w opisie patentowym nr US 4 131 576, takie jak hydroksyalkilocelulozy, w szczególności hydroksymetylo-, hydroksyetylo- lub hydroksypropylocelulozy szczepione zwłaszcza solą metakryloiloetylotrimetyloamoniową, metakrylmidopropylotrimetyloamoniową, dimetylodialliloamoniową.

Produktami handlowymi odpowiadającymi tej definicji są zwłaszcza produkty sprzedawane pod nazwą „Celquat® L 200” i „Celquat® H 100” przez firmę National Starch.

4) Polisacharydy kationowe, opisane zwłaszcza w opisach patentowych nr US 3 589 i 4 031 307, jak gumy guarowe, zawierające kationowe grupy trialkiloamoniowe. Stosuje się np. gumy guarowe modyfikowane solą (np. chlorkiem) 2,3-epoksypropylotrimetyloamoniową.

Takie produkty są sprzedawane zwłaszcza pod nazwami handlowymi Jaguar® C13 S, Jaguar® C15, Jaguar® C17 lub Jaguar® C162 przez firmę Meyhall.

5) Polimery utworzone z ugrupowań piperazynylowych i dwuwartościowych grup alkilenowych lub hydroksyalkilenowych o łańcuchach prostych lub rozgałęzionych, ewentualnie poprzerywanych atomami tlenu, siarki, azotu lub pierścieniami aromatycznymi albo heterocyklicznymi, jak też produkty utlenienia i/lub czwartorzędowania tych polimerów. Takie polimery opisano zwłaszcza we francuskich opisach patentowych nr 2 162 025 i nr 2 280 361.

6) Poliaminoamidy rozpuszczalne w wodzie, wytworzone w szczególności przez polikondensację związku kwasowego z poliaminą; te poliaminoamidy mogą być usieciowane epichlorowcohydryną, diepoksydem, dibezwodnikiem, nienasyconym dibezwodnikiem, pochodną bis-nienasyconą, bischlorowcohydryną, bisazetydynium, bischlorowcoacylodiaminą, bishalogenkiem alkilu lub też oligomerem powstałym z reakcji związku bifunkcyjnego reagującego z bischlorowcohydryną, bisazetydynium, bischlorowcoacylodiaminą, bishalogenkiem alkilu, epichlorowcohydryną, diepoksydem lub pochodną bis-nienasyconą; środek sieciujący stosuje się w ilości 0,025-0,35 mola na grupę aminową poliaminoamidu; te poliaminoamidy mogą być alkilowane lub też czwartorzędowane, jeśli zawierają jedną lub kilka trzeciorzędowych funkcyjnych grup aminowych. Takie polimery są opisane zwłaszcza we francuskich opisach patentowych nr 2 252 840 i nr 2 368 508.

7) Pochodne poliaminoamidów powstałe z kondensacji polialkilenopoliamin z kwasami polikarboksylowymi i następnie alkilowania środkami bifunkcyjnymi. Np. można wymienić polimery kwas adypinowy/dialkiloaminohydroksyalkilodialkilenotriamina, w których grupa alkilowa zawiera 1-4 atomów węgla i oznacza korzystnie metyl, etyl, propyl. Takie polimery są zwłaszcza opisane we francuskim opisie patentowym nr 1 583 363.

Wśród tych pochodnych można szczególniej wymienić polimery kwas adypinowy/dimetyloaminohydroksypropylo/dietylenotriamina, sprzedawane pod nazwą „Cartaretine® F, F4 lub F8” przez firmę Sandoz.

8) Polimery otrzymane przez reakcję polialkilenopoliaminy, zawierającej dwie pierwszorzędowe grupy aminowe i co najmniej jedną drugorzędową grupę aminową, z kwasem dikarboksylowym wybranym spośród kwasu diglikolowego i alifatycznych nasyconych kwasów dikarboksylowych, zawierających 3-8 atomów węgla. Stosunek molowy polialkilenopoliaminy i kwasu dikarboksylowego wynosi od 0,8:1 do 1,4:1; przy czym powstały poliaminoamid poddaje się reakcji z epichlorohydryną w stosunku molowym epichlorohydryny do drugorzędowej grupy aminowej poliaminoamidu, wynoszącym od 0,5:1 do 1,8:1. Takie polimery są opisane zwłaszcza w opisach patentowych nr US 3 227 615 i nr 2 961 347.

Polimery tego typu są w szczególności sprzedawane pod nazwą „Hercosett® 57” przez firmę Hercules Inc., lub też pod nazwą „PD 170®” lub „Delsette® 101” przez firmę Hercules w wypadku kopolimeru kwas adypinowy/epoksypropylo/dietylenotriamina.

PL 209 747 B1

9) Cyklopolimery alkilodialliloaminy lub dialkilodialliloamoniowe, takie jak homopolimery lub kopolimery zawierające jako główny składnik łańcucha, ugrupowania odpowiadające wzorom 31 lub 32:

w których k i t są równe 0 lub 1, przy czym suma k + t jest równa 1; R9 oznacza atom wodoru lub grupę metylową; R7 i R8 niezależnie od siebie oznaczają grupę alkilową, zawierającą 1-6 atomów węgla, grupę hydroksyalkilową, w której grupa alkilowa ma korzystnie 1-5 atomów węgla, niższą grupę amidoalkilową (C1-C4) lub R7 i R8 mogą oznaczać razem z atomem azotu, z którym są związane, grupę heterocykliczną, taką jak grupa piperydynylowa lub morfolinylowa; R7 i R8 niezależnie od siebie oznaczają korzystnie grupę alkilową, zawierającą 1-4 atomów węgla; Y^- oznacza anion, jak bromek, chlorek, octan, boran, cytrynian, winian, kwaśny siarczan, kwaśny siarczyn, siarczan, fosforan. Te polimery są opisane zwłaszcza we francuskim opisie patentowym nr 2 080 759 i w jego świadectwie dodatkowym nr 2 190 406.

Wśród polimerów określonych wyżej można wymienić szczególniej homopolimer chlorku dimetylodialliloamoniowego sprzedawany pod nazwą „Merquat® 100” przez firmę Calgon (i jego homologi o małych masach molowych średnich wagowo) oraz kopolimery chlorku diallilodimetyloamoniowego i akrylamidu sprzedawane pod nazwą „Merquat® 550”.

10) Czwartorzędowe polimery diamoniowe zawierające powtarzające się ugrupowania odpowiadające wzorowi 33:

w którym to wzorze 33:

R10, R11, R12 i R13, jednakowe lub różne, oznaczają grupy alifatyczne, alicykliczne lub aryloalifatyczne, zawierające 1-20 atomów węgla lub niższe alifatyczne grupy hydroksyalkilowe, albo też R10, R11, R12 i R13, razem lub oddzielnie, tworzą z atomami azotu, z którymi są związane, grupy heterocykliczne ewentualnie zawierające drugi heteroatom inny niż azot, lub też R10, R11, R12 i R13 oznaczają grupę alkilową o C1-C6, liniową lub rozgałęzioną, podstawioną grupą nitrylową, estrową, acylową, amidową lub -CO-O-R14-D albo -CO-NH-R14-D, gdzie R14 oznacza grupę alkilenową i D czwartorzędową grupę amoniową;

A1 i B1 oznaczają grupy polimetylenowe, zawierające 2-20 atomów węgla, które mogą być liniowe lub rozgałęzione, nasycone lub nienasycone i mogą zawierać, związane lub wtrącone do łańcucha głównego, jeden lub kilka pierścieni aromatycznych, albo jeden lub kilka atomów tlenu, siarki, albo

PL 209 747 B1 grup sulfotlenkowych, sulfonowych, disiarczkowych, aminowych, alkiloaminowych, hydroksylowych, czwartorzędowych amoniowych, ureidowych, amidowych lub estrowych oraz X^- oznacza anion pochodny kwasu nieorganicznego lub organicznego;

A1, R10 i R12 mogą tworzyć z dwoma atomami azotu, z którymi są związane, pierścień piperazynowy; poza tym, jeśli A1 oznacza grupę alkilenową lub hydroksyalkilenową, liniową lub rozgałęzioną, nasyconą lub nienasyconą, B1 może też oznaczać grupę -(CH2)n-CO-D-OC-(CH2)n-, w której n wynosi 1-100, korzystnie 1-50 i D oznacza:

a) resztę glikolu o wzorze: -O-Z-O-, gdzie Z oznacza grupę węglowodorową liniową lub rozgałęzioną, albo grupę odpowiadającą jednemu z następujących wzorów:

-(CH2-CH2-O)x-CH2-CH2-[CH2-CH(CH3)-O]y-CH2-CH(CH3)gdzie x i y oznaczają liczbę całkowitą 1-4, oznaczającą określony i jedyny stopień polimeryzacji lub jakąkolwiek liczbę 1-4, oznaczającą przeciętny stopień polimeryzacji;

b) resztę diaminy bis-drugorzędowej, jak pochodna piperazyny;

c) resztę diaminy bis-pierwszorzędowej o wzorze: -NH-Y-NH- gdzie Y oznacza grupę węglowodorową liniową lub rozgałęzioną, albo też grupę dwuwartościową

-CH2-CH2-S-S-CH2-CH2

d) grupę ureilenową o wzorze: -NH-CO-NH-.

Korzystnie X^- oznacza anion, taki jak chlorek lub bromek.

Te polimery mają liczbowo średnią masę cząsteczkową, wynoszącą generalnie 1000-100 000. Polimery tego typu są opisane zwłaszcza we francuskich opisach patentowych nr FR 2 320 330,

270 846, 2 316 271, 2 336 434 i 2 413 907 oraz amerykańskich opisach patentowych nr US 2 273 780, 2 375 853, 2 388 614, 2 454 547, 3 206 462, 2 261 002, 2 271 378, 3 874 870, 4 001 432, 3 929 990, 3 966 904, 4 005 193, 4 025 617, 4 025 627, 4 025 653, 4 026 945 i 4 027 020.

Można zwłaszcza stosować polimery, które są utworzone z powtarzających się ugrupowań o następującym wzorze 34:

(34) w którym R10, R11, R12 i R13 jednakowe lub różne, oznaczają grupę alkilową lub hydroksyalkilową, zawierającą około 1-4 atomów węgla, nip oznaczają liczby całkowite w zakresie od 2 do około 20 i X^- oznacza anion pochodny kwasu nieorganicznego lub organicznego;

11) Czwartorzędowe polimery poliamoniowe utworzone z powtarzających się ugrupowań o wzorze 35:

(35) w którym p oznacza liczbę całkowitą w zakresie od 1 do około 6, D może nie istnieć lub oznaczać grupę -(CH2)r-CO-, w której r oznacza liczbę równą 4 lub 7,

X^- oznacza anion;

PL 209 747 B1

Takie polimery można wytworzyć według sposobów opisanych opisach patentowych nr US 4 157 388, US 702 906, US 4 719 282. Są one opisane zwłaszcza w zgłoszeniu patentowym

EP-A-122 324.

Wśród tych produktów można wymienić np. produkty Mirapol A15, „Mirapol® AD1”, „Mirapol® AZ1” i „Mirapol® 175” sprzedawane przez firmę Miranol;

12) Czwartorzędowe polimery winylopirolidonu i winyloimidazolu, jak np. produkty sprzedawane pod nazwami Luviquat® FC 905, FC 550 i FC 370 przez firmę BASF;

13) Poliaminy takie jak Polyquart® H sprzedawane przez firmę Henkel, wykazane w słowniku CTFA pod nazwą „Polyethyleneglycol(15) tallow polyamine”;

14) Usieciowane polimery soli metakryloiloksyalkilo(C1-C4)trialkilo(C1-C4)amoniowych, takie jak polimery otrzymane przez homopolimeryzację metakrylanu dimetyloaminoetylu czwartorzędowanego chlorkiem metylu lub przez kopolimeryzację akrylamidu z metakrylanem dimetyloaminoetylu czwartorzędowanym chlorkiem metylu, przy czym po homo- lub kopolimeryzacji następuje usieciowanie związkiem z nienasyconym wiązaniem olefinowym, w szczególności metylenobisakrylamidem. Można stosować szczególniej usieciowany kopolimer akrylamid/chlorek metakryloiloksyetylotrimetyloamoniowy (20/80 wagowo) w postaci dyspersji zawierającej 50% wagowych wymienionego kopolimeru w oleju nieorganicznym. Ta dyspersja jest sprzedawana pod nazwą „Salcare® SC 92” przez firmę Allied Colloids. Można też stosować usieciowany homopolimer chlorku metakryloiloksyetylotrimetyloamoniowego zawierający około 50% wagowych homopolimeru w oleju nieorganicznym lub w ciekłym estrze. Te dyspersje są sprzedawane pod nazwami „Salcare® SC 95” i „Salcare® SC 96” przez firmę Allied Colloids.

Innymi polimerami kationowymi nadającymi się do użycia w ramach wynalazku są polialkilenoiminy, w szczególności polietylenoiminy, polimery zawierające ugrupowania winylopirydynowe lub winylopirydyniowe, kondensaty poliamin i epichlorohydryny, czwartorzędowe poliureileny i pochodne chityny.

Wśród wszystkich polimerów kationowych nadających się do użytku w ramach niniejszego wynalazku korzystne jest użycie polimerów z rodziny (1), (9), (10), (11), (12) i (14), a jeszcze korzystniej polimerów z powtarzającymi się ugrupowaniami o następujących wzorach (36) i (37):

CH, CH, —{- (CH₂), NMCh₂). _]CH, CH, (36) a zwłaszcza takich, w których ciężar cząsteczkowy, określony na drodze chromatografii permeacyjno-żelowej, wynosi 9500-9900;

CH, C₂H_s —{- (CH_Z), —N*—{CH₂),-]j Br | BrCH, C₂H₅ (37) a zwłaszcza takich, w których ciężar cząsteczkowy, określony na drodze chromatografii permeacyjno-żelowej, wynosi około 1200.

Stężenie polimeru kationowego w kompozycji według wynalazku może wynosić 0,01-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, korzystnie 0,05-5%, a jeszcze korzystniej 0,1-3%.

Polimery amfoteryczne

PL 209 747 B1

Polimery amfoteryczne nadające się do użytku zgodnie z wynalazkiem można wybrać spośród polimerów obejmujących ugrupowania K i M rozłożone statystycznie w łańcuchu polimerowym, gdzie K oznacza ugrupowanie pochodzące od monomeru, zawierającego co najmniej jeden atom zasadowego azotu i M oznacza ugrupowanie pochodzące od monomeru kwasowego, zawierającego jedną lub kilka grup karboksylowych albo sulfonowych, lub też K i M mogą oznaczać grupy pochodzące od obojnaczych monomerów karboksybetain lub sulfobetain;

K i M mogą też oznaczać kationowy łańcuch polimerowy, zawierający aminowe grupy pierwszorzędowe, drugorzędowe, trzeciorzędowe lub czwartorzędowe, w których co najmniej jedna grupa aminowa niesie grupę karboksylową lub sulfonową, związaną za pośrednictwem grupy węglowodorowej, lub też K i M stanowią część łańcucha polimeru z grupą etyleno-a,3-dikarboksylową, w której jedna z grup karboksylowych przereagowała z poliaminą, zawierającą jedną lub kilka aminowych grup pierwszorzędowych lub drugorzędowych.

Szczególniej korzystne polimery amfoteryczne, odpowiadające podanej wyżej definicji, są wybrane spośród następujących polimerów:

1) polimerów powstałych z kopolimeryzacji monomeru pochodnego związku winylowego, zawierającego grupę karboksylową, takiego zwłaszcza jak kwas akrylowy, kwas metakrylowy, kwas maleinowy, kwas α-chloreakrylowy i monomeru zasadowego pochodnego podstawionego związku winylowego, zawierającego co najmniej jeden zasadowy atom, takiego jak zwłaszcza dialkiloaminoalkilometakrylan i akrylan, dialkiloaminoalkilometakrylamid i akrylamid. Takie związki opisano w opisie patentowym nr US 3 836 537.

Można też wymienić kopolimer akrylan sodowy/chlorek akrylamidopropylotrimetyloamoniowy, sprzedawany pod nazwą Polyquart® KE 3033 przez firmę Henkel.

Związek winylowy może być również solą dialkilodialliloamoniową, jak chlorek dimetylodialliloamoniowy. Kopolimery kwasu akrylowego i tego ostatniego monomeru są sprzedawane pod nazwami Merquat® 280, Merquat® 295 i Merquat® Plus 3330 przez firmę Calgon;

2) Polimerów zawierających ugrupowania pochodzące:

a) od co najmniej jednego monomeru wybranego spośród akrylamidów lub metakrylamidów podstawionych na atomie azotu grupą alkilową,

b) od co najmniej jednego komonomeru kwasowego, zawierającego jedną lub kilka reaktywnych grup karboksylowych,

c) i od co najmniej jednego komonomeru zasadowego, takiego jak estry zawierające grupę aminową pierwszorzędową, drugorzędową, trzeciorzędową i czwartorzędową kwasu akrylowego i metakrylowego oraz produkt czwartorzędowania metakrylanu dimetyloaminoetylu siarczanem dimetylu lub dietylu.

Szczególniej korzystnymi według wynalazku akrylamidami lub metakrylamidami N-podstawionymi są grupy, w których grupy alkilowe zawierają 2-12 atomów węgla, a zwłaszcza N-etyloakrylamid, N-tert-butyloakrylamid, N-tert-oktyloakrylamid, N-oktyloakrylamid, N-decyloakrylamid, N-dodecyloakrylamid, jak również odpowiednie metakrylamidy.

Komonomery kwasowe wybiera się zwłaszcza spośród kwasu akrylowego, metakrylowego, krotonowego, itakonowego, maleinowego, fumarowego oraz monoestrów alkilu, zawierającego 1-4 atomów węgla i kwasu lub bezwodnika maleinowego albo fumarowego.

Korzystnymi komonomerami zasadowymi są metakrylamidy aminoetylu, butyloaminoetylu, N,N'-dimetyloaminoetylu, N-tert-butyloaminoetylu.

Stosuje się zwłaszcza kopolimery o nazwie CTFA (4-te wydanie, 1991) Octylacrylamide/acrylates/butylaminoethylmethacrylate copolymer, takie jak produkty sprzedawane pod nazwą Amphomer® lub Lovocryl® 47 przez firmę National Starch.

3) poliaminoamidów usieciowanych i alkilowanych częściowo lub całkowicie, pochodnych poliaminoamidów o ogólnym wzorze 38:

-[-CO-R19-CO-Z-] (38) w którym R19 oznacza dwuwartościową grupę pochodną nasyconego kwasu dikarboksylowego, alifatycznego kwasu mono- lub dikarboksylowego z podwójnym wiązaniem etylenowym, estru niższego alkanolu, zawierającego 1-6 atomów węgla i tych kwasów lub grupę pochodzącą z addycji któregokolwiek z wymienionych kwasów z aminą bis(pierwszorzędową) lub bis(drugorzędową) oraz Z oznacza grupę polialkilenopoliaminy bis(pierwszorzędowej), mono- lub bis(drugorzędowej), a korzystnie oznacza:

PL 209 747 B1

a) w ilości 60-100% molowych, grupę o wzorze 39:

—Β—H^cha h A (39) gdzie x = 2 i p = 2 lub 3, albo też x = 3 i p = 2, przy czym ta grupa pochodzi od dietylenotriaminy, trietylenotetraaminy lub dipropylenotriaminy;

b) w ilości 0-40% molowych, powyższą grupę 39, w której x = 2 i p = 1, pochodzącą od etylenodiaminy, albo grupę pochodną piperazyny o wzorze 40:

A ^—\i— \_/ (40)

c) w ilości 0-20% molowych, grupę -NH-(CH2)6-NH-, pochodną heksametylenodiaminy, przy czym te poliaminoaminy są sieciowane przez dodanie bifunkcyjnego czynnika sieciującego, wybranego spośród epichlorowcohydryn, diepoksydów, dibezwodników, pochodnych bis-nienasyconych, przy użyciu 0,025-0,35 mola czynnika sieciującego na grupę aminową poliaminoamidu i alkilowano przez działanie kwasu akrylowego, kwasu chlorooctowego lub alkanosultonu albo ich soli.

Nasycone kwasy karboksylowe wybiera się korzystnie spośród kwasów, zawierających 6-10 atomów węgla, takich jak kwas adypinowy, 2,2,4-trimetyloadypinowy i 2,4,4-trimetyloadypinowy, tereftalowy, kwasów z podwójnym wiązaniem etylenowym, jak np. kwas akrylowy, metakrylowy, itakonowy.

Alkanosultonami używanymi do alkilowania są korzystnie propano- lub butanosulton, solami czynników alkilujących są korzystnie sole sodowe lub potasowe.

4) Polimerów zawierających ugrupowania obojnacze o wzorze 41:

w którym R20 oznacza nienasyconą grupę zdolną do polimeryzacji, taką jak grupa akrylanowa, metakrylanowa, akrylamidowa lub metakrylamidowa, y i z oznaczają liczbę całkowitą 1-3, R21 i R22 oznaczają atom wodoru, metyl, etyl lub propyl, R23 i R24 oznaczają atom wodoru lub taką grupę alkilową, że suma atomów węgla w R23 i R24 nie przekracza 10.

Polimery zawierające takie ugrupowania mogą też obejmować ugrupowania pochodne monomerów nieobojnaczych, jak akrylan lub metakrylan dimetylu albo dietyloaminoetylu albo alkiloakrylany lub metakrylany, akrylamidy lub metakrylamidy, albo octan winylu.

Przykładowo można wymienić kopolimer metakrylan butylu/metakrylan dimetylokarboksymetyloamonioetylu, taki jak produkt sprzedawany pod nazwą Diaformer® Z301 przez firmę Sandoz.

5) Polimerów pochodnych chitozanu, zawierających ugrupowania monomerowe, odpowiadające następującym wzorom 42, 43 i 44:

PL 209 747 B1

przy czym ugrupowanie (42) występuje w ilości 0-30%, ugrupowanie (43) w ilości 5-50% i ugrupowanie (44) w ilości 30-90%, przy czym przyjmuje się, że w tym ugrupowaniu o wzorze (44), R25 oznacza grupę o wzorze 45:

^27 ^28

R_2e-C_ {O)_q-C-H (45) w którym q = 0 lub 1, jeśli q = 0, każdy z R26, R27 i R28, jednakowych lub różnych, oznacza atom wodoru, resztę metylową, hydroksylową, acetoksy lub aminową, resztę monoalkiloaminową lub resztę dialkiloaminową, ewentualnie poprzerywane jednym lub kilkoma atomami azotu i/lub ewentualnie podstawione jedną lub kilkoma grupami aminowymi, hydroksylowymi, karboksylowymi, alkilotio, sulfonowymi, resztę alkilotio, w której grupa alkilowa niesie resztę aminową, przy czym co najmniej jedna z grup R26, R27 i R28 oznacza w tym wypadku atom wodoru;

albo jeśli q = 1, każdy z R26, R27 i R28 oznacza atom wodoru, oraz soli utworzonych przez te związki z zasadami lub kwasami;

6) Polimerów pochodzących z N-karboksyalkilowania chitozanu, jak N-karboksymetylochitozan lub N-karboksybutylochitozan, sprzedawany pod nazwą „Evalsan®” przez firmę Jan Dekker;

7) Polimerów odpowiadających ogólnemu wzorowi (46), takich jak np. opisane we francuskim opisie patentowym nr FR 1 400 366:

gdzie R29 oznacza atom wodoru, grupę CH3O, CH3CH2O, fenylową, R30 oznacza atom wodoru lub niższą grupę alkilową, jak metyl, etyl, R31 oznacza atom wodoru lub niższą grupę alkilową jak metyl, etyl, R32 oznacza niższą grupę alkilową jak metyl, etyl lub grupę odpowiadającą wzorowi -R33-N (R31)2,

PL 209 747 B1 przy czym R33 oznacza grupę -CH2-CH2-, -CH2-CH2-CH2- lub -CH2-CH(CH3)-, przy czym R31 ma znaczenia wymienione wyżej, oraz wyższe homologi tych grup, zawierające do 6 atomów węgla; r jest takie, że ciężar cząsteczkowy wynosi 500-6 000 000, a korzystnie 1000-1 000 000;

8) Polimerów amfoterycznych typu -D-X-D-X-, wybranych spośród:

a) polimerów otrzymanych przez działanie kwasu chlorooctowego lub chlorooctanu sodu na związki zawierające co najmniej jedno ugrupowanie o wzorze 47:

-D-X-D-X-D (47) gdzie D oznacza grupę o wzorze 40:

-ί/ \^Χ/ (40) i X oznacza symbol E lub E', gdzie E lub E', jednakowe lub różne, oznaczają grupę dwuwartościową, która jest grupą alkilenową o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym, zawierającą do 7 atomów węgla w łańcuchu głównym, niepodstawionym lub podstawionym grupami hydroksylowymi i który może zawierać ponadto atomy tlenu, azotu, siarki, 1-3 pierścieni aromatycznych i/lub heterocyklicznych; przy czym atomy tlenu, azotu i siarki są obecne w postaci grupy eterowej, tioeterowej, sulfotlenkowej, sulfonowej, sulfoniowej, alkiloaminowej, alkenyloaminowej, grupy hydroksylowej, benzyloaminowej, tlenku aminy, czwartorzędowej grupy amoniowej, amidowej, imidowej, alkoholowej, estrowej i/lub uretanowej;

b) polimerów o wzorze 48:

-D-X-D-X- (48) gdzie D oznacza grupę 40:

-_χ

-Ν Ν(40) i X oznacza symbol E lub E' i co najmniej raz E'; E ma znaczenie podane wyżej i E' oznacza grupę dwuwartościową, która jest grupą alkilenową o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym, zawierającym do 7 atomów węgla w łańcuchu głównym niepodstawionym lub podstawionym jedną lub kilkoma grupami hydroksylowymi i zawierającym jeden lub kilka atomów azotu, przy czym atom azotu jest podstawiony łańcuchem alkilowym ewentualnie przerwanym atomem tlenu i zawierającym koniecznie jedną lub kilka grup karboksylowych albo jedną lub kilka grup hydroksylowych, przeprowadzonych w betainy przez reakcję z kwasem chlorooctowym lub chlorooctanem sodu;

9) Kopolimerów eter alkilo(C1-C5)winylowy/bezwodnik maleinowy modyfikowany częściowo przez półamidowanie N,N-dialkiloaminoalkiloaminą, taką jak N,N-dimetyloaminopropyloamina lub przez półestryfikację N,N-dialkanoloaminą. Te kopolimery mogą też zawierać inne komonomery winylowe, jak winylokaprolaktam.

Polimery amfoteryczne szczególnie korzystne według wynalazku to polimery z rodziny (1).

Według wynalazku, polimer(y) amfoteryczny(e) mogą występować w ilości 0,01-10% wagowych, korzystnie 0,05-5% wagowych, a jeszcze korzystniej 0,1-3% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Środowisko (ośrodek)

Środowisko kompozycji farbującej, które jest odpowiednie do farbowania, jest korzystnie środowiskiem wodnym, utworzonym z wody i może korzystnie zawierać rozpuszczalniki organiczne, dopuszczalne pod względem kosmetycznym, a z nich zwłaszcza alkohole lub diole, takie jak alkohol etylowy, alkohol izopropylowy, heksylenoglikol (2-metyl 2,4-pentanodiol), heksylenoglikol 3-metylo-1,5-pentanodiol, alkohol benzylowy i alkohol fenyloetylowy albo glikole lub etery glikoli, jak np. eter monometylowy, monoetylowy i monobutylowy glikolu etylenowego, glikol propylenowy lub jego etery, jak np. eter monometylowy glikolu propylenowego, glikol butylenowy, glikol dipropylenowy oraz etery alkilowe glikolu dietylenowego, jak np. eter monoetylowy lub monobutylowy glikolu dietylenowego.

PL 209 747 B1

Rozpuszczalniki mogą więc występować, każdy, w stężeniach wynoszących od około 0,5 do 20% i korzystnie od około 2 do 10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Kompozycja farbująca według wynalazku może także zawierać inne środki powierzchniowo czynne, a zwłaszcza oksyetylenowane lub glicerolowane niejonowe środki powierzchniowo czynne, które są dobrze znane fachowcom w dziedzinie branej pod uwagę, w ilości mieszczącej się w zakresie w przybliżeniu 2-40% ze względu na całkowity ciężar kompozycji.

Według wynalazku, korzystnie stosuje się:

1) alkohole tłuszczowe zawierające od 8 do 22 atomów węgla i oksyetylenowane 1 do 10 molami tlenku etylenu (1 do 10 EO). Wśród nich można wymienić bardziej szczegółowo alkohol laurylowy 2E0, alkohol laurylowy 3 EO, alkohol decylowy 5 EO.

2) mono- lub poliglicerolowane alkohole tłuszczowe, które można przedstawić wzorem liniowym RO-[CH2-CH(CH2OH)-]m-H, w którym R oznacza nasyconą lub nienasycona grupę, liniową lub rozgałęzioną, zawierającą od 8 do 40 atomów węgla i korzystnie od 10 do 30 atomów węgla, m oznacza liczbę od 1 do 30, korzystnie od do 10.

Wśród mono-lub poliglicerolowanych alkoholi tłuszczowych, które można bardziej korzystnie stosować, są to alkohol C8/C10 zawierający 1 mol glicerolu i alkohol C12 zawierający 1,5 mola glicerolu.

Inne adiuwanty

Kompozycja farbująca według wynalazku może też zawierać skuteczną ilość innych środków, zresztą uprzednio znanych w farbowaniu utleniającym, takie jak różne zwykłe adiuwanty, w szczególności środki maskujące, jak EDTA i kwas etidronowy, filtry UV, woski, silikony lotne lub nielotne, cykliczne, liniowe lub rozgałęzione, modyfikowane grupami organicznymi (zwłaszcza grupami aminowymi) lub niemodyfikowane, konserwanty, ceramidy, pseudoceramidy, oleje roślinne, nieorganiczne lub syntetyczne, witaminy lub prowitaminy, jak pantenol, środki zmętniające itd.

Wymieniona kompozycja może też zawierać reduktory lub przeciwutleniacze. Można je wybrać w szczególności spośród siarczynu sodu, kwasu tioglikolowego, kwasu tiomlekowego, kwaśnego siarczynu sodu, kwasu dehydroaskorbinowego, hydrochinonu, 2-metylohydrochinonu, tert-butylohydrochinonu i kwasu homogentyzynowego. Są one generalnie obecne w ilości około 0,05-3% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

Bezwzględnie, specjalista zadba o taki dobór ewentualnego uzupełniającego związku lub związków, aby korzystne właściwości związane istotnie z kompozycją do farbowania utleniającego zgodną z wynalazkiem, nie pogorszyły się, a przynajmniej nie zasadniczo, na skutek rozpatrywanego dodatku lub dodatków.

Utleniacz

W kompozycji utleniającej utleniacz jest korzystnie wybrany spośród nadtlenku wodoru, nadtlenku mocznika, bromianów lub żelazicyjanków, nadsoli, takich jak nadborany i nadsiarczany. Użycie nadtlenku wodoru jest szczególnie korzystne. Ten utleniacz jest korzystnie utworzony z roztworu wody utlenionej, którego miano może mieścić się w zakresie zwłaszcza około 1-40 objętości, a jeszcze korzystniej około 5-40.

Jako utleniacz można też stosować jeden lub kilka enzymów reakcji redoks, takie jak lakazy, peroksydazy i oksydoreduktazy o 2 elektronach (jak urykazy) ewentualnie w obecności ich odpowiedniego donora lub kofaktora.

Kompozycja gotowa do użycia i nakładana na włókna keratynowe [kompozycja powstała ze zmieszania kompozycji farbującej i kompozycji utleniającej] ma pH wynoszące generalnie od 3 do 12, włączając granice. Korzystnie wynosi od 8,5 do 11, włączając granice i można je doprowadzić do żądanej wielkości za pomocą środków zakwaszających lub alkalizujących dobrze znanych w stanie techniki farbowania włókien keratynowych.

Spośród czynników alkalizujących można wymienić przykładowo wodę amoniakalną, węglany alkaliczne, alkanoloaminy, takie jak mono-, di- i trietanoloaminy oraz ich pochodne, hydroksyalkiloaminy i etylenodiaminy oksyetylenowane i/lub oksypropylenowane, wodorotlenek sodu lub potasu i związki o następującym wzorze 49:

PL 209 747 B1

Ν - R - Ν

RZ" K„ (49) w którym R oznacza resztę propylenową, ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową lub grupą alkilową o C1-C4; R38, R39, R40 i jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru, grupę alkilową o C1-C4 lub hydroksyalkilową o C1-C4.

Środkami zakwaszającymi są zwykle np. kwasy nieorganiczne lub organiczne, np. kwas chlorowodorowy, kwas ortofosforowy, kwasy karboksylowe, np. kwas octowy, kwas winowy, kwas cytrynowy, kwas mlekowy, kwasy sulfonowe.

Sposób farbowania według wynalazku korzystnie polega na nałożeniu gotowej do użycia kompozycji sporządzonej na poczekaniu podczas stosowania, z kompozycji farbującej i kompozycji utleniającej opisanej powyżej, na wilgotne lub suche włókna keratynowe, oraz na pozostawieniu kompozycji do działania przez czas ekspozycji korzystnie wynoszący 1-60 minut, spłukaniu włókien, a następnie na ewentualnym umyciu ich szamponem, potem ponownym spłukaniu i wysuszeniu.

Poniżej podany jest konkretny przykład ilustrujący wynalazek, jednak z natury nieograniczający go.

P r z y k ł a d 1

Sporządzono poniższą kompozycję farbującą:

Kompozycja farbująca:

(wyrażone w gramach substancji aktywnej)

Kwas eterolaurylokarboksylowy 4,5 EO (Akypo® RLM 45 sprzedawany przez Chem Y)...........	7
Alkohol laurylowy 2 EO (Dehydol® LS-DEO-N sprzedawany przez Cognis)...........	4
Alkohol decylowy 5 EO (Empilan® KA-5/90-FL sprzedawany przez Albright & Wilson)............	8
Alkohol oleilowy...........	3
Monoetanoloamid kwasu eteroalkilo(C13/C15)karboksylowego, zawierający 2 mole tlenku etylenu ..............	5
Kationowy polimer tworzący asocjaty (Quatrisoft LM200® sprzedawany przez Amerchol)...........	1
Monoetanoloamina	2
Poliquaternium 6 (Merquat® 100 sprzedawany przez Calgon)..............	1,5
Etanol..............	11
Glikol propylenowy.............	5
Glikol dipropylenowy..........	5
1,3-Dihydroksybenzen (rezorcynol)............	0,3
p-Fenylenodiamina..........	0,3
Środki redukujące, antyoksydanty...........	qs
Środek maskujący.............	qs
Aromat..............	qs
Wodny roztwór amoniaku (zawierający 25% amoniaku)...........	1,6
Woda demineralizowana.............qs.........	100

Kompozycję farbującą mieszano, tuż przed użyciem, w plastikowej misce przez 2 minuty, z kompozycją utleniającą mającą 20 objętości wodnego roztworu nadtlenku wodoru, w ilości 1 części kompozycji farbującej na 1,5 części kompozycji utleniającej.

PL 209 747 B1

Uzyskaną mieszaninę nałożono na kosmyki włosów zawierające 90% włosów siwych i pozostawiono na 30 minut działania.

Następnie kosmyki spłukano wodą, umyto szamponem, spłukano ponownie wodą, a potem wysuszono i rozczesano.

W ten sposób otrzymano zielono-brązowy odcień.

P r z y k ł a d 2

Sporządzono następującą kompozycję farbującą:

Kompozycja barwiąca:

(wyrażona w gramach substancji aktywnej)

Eter alkilowy (C12) glicerolu (1,5 mola)	5,0
Alkohol oleilowy	1
Diuretan (HMDI) alkoholi (C16/C18) oksyetylenowanych (66 OE) oksypropylenowanych (14 OP)	1
Kwas lauryloeterokarboksylowy (4,5 OE)	6,0
Alkohol decylowy oksyetylenowany (3 OE)	6,0
Amid kwasów z rzepaku oksyetylenowany (4 OE)	7
Polikondensat tetrametyloheksametylenodiamina/1,3-dichloropropylen w wodnym roztworze	0,9
Glikol propylenowy	6
Alkohol etylowy 96° denaturowany	13
Glikol heksylenowy (2-metylo-2,4-pentanodiol)	3
3-Metylo-1-fenylo-5-pirazolon	0,15
Dichlorowodorek 1-p-hydroksyetyloksy-2,4-diaminobenzenu	0,29
Tetrachlorowodorek 1,3-bis[(4-aminofenylo)(2-hydroksyetylo)amino]-2-propanolu	0,05
1,4-Diaminobenzen	1,6
1-Hydroksy-3-aminobenzen	1,24
1,3-Dihydroksybenzen (rezorcynol)	0,41
Siarczan N,N-bis(2-hydroksyetylo)-p-fenylenodiaminy.1H₂O	0,3
Kwas etylenodiaminotetraoctowy	0,2
Monoetanoloamina czysta	0,8
Tiomleczan amonu w 58% roztworze wodnym (50% kwasu tiomlekowego)	0,8
Kwas erytorbowy (czyli kwas d-izoaskorbinowy)	0,31
Środek zapachowy	0,76
Woda amoniakalna (stężenie podstawowe 20%)	10
Woda zdejonizowana q.s.ad	100

Kompozycję barwiącą zmieszano w momencie użycia w czarce z plastiku w ciągu 2 minut z kompozycją utleniającą o mianie 20 objętości wody utlenionej, w ilości 1 część kompozycji barwiącej na 1,5 części kompozycji utleniającej. Otrzymaną mieszaninę nałożono na kosmyki włosów w 90% białe i pozostawiono na 30 minut.

Następnie spłukano kosmyki wodą, umyto je szamponem, ponownie spłukano wodą, po czym wysuszono i rozczesano.

Uzyskano wtedy odcień czarny.

PL 209 747 B1

Claims

Zastrzeżenia patentowe

I. Kompozycja do farbowania utleniającego włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, zawierająca w środowisku odpowiednim do farbowania co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, znamienna tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden kwas eterokarboksylowy polioksyalkilenowany o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól;

co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone;

przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.
2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że we wzorze (1), R oznacza grupę alkilową o C12, A oznacza atom wodoru lub sodu, p = 0 i n mieści się w zakresie 2-10.
3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, wybrane spośród czwartorzędowanych alkilo(C8-C30)hydroksyetyloceluloz.
4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że zawiera czwartorzędowaną laurylohydroksyetylocelulozę.
5. Kompozycja według zastrz. 1-4, znamienna tym, że zawiera alkohole tłuszczowe (C8-C30) obejmujące co najmniej jedno wiązanie nienasycone, wybrane spośród alkoholi (C12-C22) obejmujących 1-3 wiązania nienasycone.
6. Kompozycja według zastrz. 4, znamienna tym, że zawiera alkohol oleilowy.
7. Kompozycja według zastrz. 1-6, znamienna tym, że oksyalkilenowane kwasy eterokarboksylowe lub ich sole stanowią 3-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
8. Kompozycja według zastrz. 1-7, znamienna tym, że polimery tworzące asocjaty stanowią 0,1-5% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
9. Kompozycja według zastrz. 1-8, znamienna tym, że alkohole tłuszczowe (C8-C30) obejmujące co najmniej jedno wiązanie nienasycone, stanowią 1-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
10. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera co najmniej jedną zasadę utlenialną.

II. Kompozycja według zastrz. 1 albo 10, znamienna tym, że zawiera zasady utlenialne wybrane spośród o- lub p-fenylenodiamin, podwójnych zasad, o- lub p-aminofenoli i zasad heterocyklicznych, a także soli addycyjnych tych związków z kwasem.
12. Kompozycja według zastrz. 11, znamienna tym, że jako p-fenylenodiaminy zawiera związki wybrane spośród związków o wzorze (24):

PL 209 747 B1 w którym

R1 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, alkoksy(C1-C4)alkilo(C1-C4), grupę alkilową o C1-C4, podstawioną grupą azotową, grupą fenylową lub 4'-aminofenylową;

R2 oznacza atom wodoru lub grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, grupę alkoksy(C1-C4)alkilo(C1-C4) lub grupę alkilową o C1-C4, podstawioną grupą azotową;

R1 i R2 mogą też tworzyć z atomem azotu, z którym są związane, 5- lub 6-członową grupę heterocykliczną zawierającą azot, ewentualnie podstawioną jedną lub więcej grup alkilowych, hydroksylowych lub ureido;

R3 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, grupę sulfo, grupę karboksy, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę hydroksyalkoksy o C1-C4, grupę acetyloaminoalkoksy o C1-C4, grupę mesyloaminoalkoksy o C1-C4 lub grupę karbamoiloaminoalkoksy o C1-C4;

R4 oznacza atom wodoru, chlorowca lub grupę alkilową o C1-C4.
13. Kompozycja według zastrz. 11, znamienna tym, że jako podwójne zasady zawiera związki wybrane spośród związków o wzorze (25):

- Z1 i Z2 jednakowe lub różne, oznaczają grupę hydroksylową lub -NH2, która może być podstawiona grupą alkilową o C1-C4 lub członem wiążącym Y;

- człon wiążący Y oznacza łańcuch alkilenowy, zawierający 1-14 atomów węgla, prosty lub rozgałęziony i który może być przerwany lub zakończony jedną lub kilkoma grupami azotowymi i/lub jednym lub kilkoma heteroatomami, takimi jak atom tlenu, siarki lub azotu i ewentualnie podstawiony jedną lub kilkoma grupami hydroksylowymi lub alkoksy o C1-C6;

- R5 i R6 oznaczają atom wodoru lub chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, grupę monohydroksyalkilową o C1-C4, grupę polihydroksyalkilową o C2-C4, grupę aminoalkilową o C1-C4 lub człon wiążący Y;

- R7, R8, R9, R10, R11 i R12, jednakowe lub różne, oznaczają atom wodoru, człon wiążący Y lub grupę alkilową o C1-C4;

pod warunkiem, że związki o wzorze 25 zawierają tylko jeden człon wiążący Y na cząsteczkę.
14. Kompozycja według zastrz. 12 albo 13, znamienna tym, że jako grupy azotowe zawiera grupy wybrane spośród grup amino, monoalkilo(C1-C4)amino, dialkilo(C1-C4)amino, trialkilo(C1-C4)amino, monohydroksyalkilo(C1-C4)amino, imidazoliniowej i ammoniowej.
15. Kompozycja według zastrz. 11, znamienna tym, że jako p-aminofenole zawiera związki wybrane spośród związków o wzorze (26):

PL 209 747 B1 w którym:

R13 oznacza atom wodoru, atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4, aminoalkilową o C1-C4 lub hydroksyalkilo(C1-C4)aminoalkilową o C1-C4,

R14 oznacza atom wodoru lub atom chlorowca, grupę alkilową o C1-C4, monohydroksyalkilową o C1-C4, polihydroksyalkilową o C2-C4, aminoalkilową o C1-C4, cyjanoalkilową o C1-C4 lub alkoksy(C1-C4)alkilową o C1-C4.
16. Kompozycja według zastrz. 11, znamienna tym, że jako zasady heterocykliczne zawiera związki wybrane spośród pochodnych pirydynowych, pochodnych pirymidynowych, włączając pirazolopirymidyny i pochodnych pirazolowych.
17. Kompozycja według zastrz. 10-16, znamienna tym, że zasady utlenialne występują w stężeniach w zakresie 0,005-8% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
18. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako środki sprzęgające zawiera związki wybrane spośród m-fenylenodiamin, m-aminofenoli, m-difenoli i heterocyklicznych środków sprzęgających oraz soli addycyjnych tych związków z kwasem.
19. Kompozycja według zastrz. 1 albo 18, znamienna tym, że środki sprzęgające występują w stężeniach w zakresie 0,005-5% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
20. Kompozycja według zastrz. 11 albo 18, znamienna tym, że sole addycyjne z kwasem zasad utlenialnych i środków sprzęgających, są wybrane spośród chlorowodorków, bromowodorków, siarczanów, winianów, mleczanów i octanów.
21. Kompozycja według któregokolwiek z zastrz. 1-20, znamienna tym, że zawiera także barwniki bezpośrednie.
22. Kompozycja według któregokolwiek z zastrz. 1-21, znamienna tym, że zawiera także co najmniej jeden czynnik redukujący, w ilości w zakresie 0,05-3% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
23. Kompozycja według któregokolwiek z zastrz. 1-22, znamienna tym, że zawiera ona co najmniej jeden oksyetylenowany lub glicerolowany niejonowy środek powierzchniowo czynny w ilości w zakresie 2-40% w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
24. Kompozycja według któregokolwiek z zastrz. 1-23, znamienna tym, że zawiera ona co najmniej jeden polimer kationowy lub amfoteryczny w ilości w zakresie 0,01-10% w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
25. Kompozycja według zastrz. 1-24, znamienna tym, że zawiera co najmniej jeden utleniacz.
26. Kompozycja według zastrz. 25, znamienna tym, że utleniacz jest wybrany spośród nadtlenku wodoru, nadtlenku mocznika, bromianów metali alkalicznych lub żelazicyjanków, nadsoli, enzymów reakcji redoks, takich jak lakazy, peroksydazy i oksydoreduktazy 2-elektronowe, jeśli trzeba w obecności ich odpowiedniego donora lub kofaktora.
27. Kompozycja według zastrz. 26, znamienna tym, że utleniaczem jest nadtlenek wodoru.
28. Kompozycja według zastrz. 27, znamienna tym, że utleniaczem jest wodny roztwór nadtlenku wodoru, którego miano mieści się w zakresie 1-40 objętości.
29. Kompozycja według zastrz. 1-28, znamienna tym, że ma pH w zakresie 3-12.
30. Kompozycja według zastrz. 25-29, znamienna tym, że oksyalkilenowane kwasy eterokarboksylowe lub ich sole stanowią 0,5-15%, a korzystnie 0,7-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
31. Kompozycja według zastrz. 25-29, znamienna tym, że polimery tworzące asocjaty stanowią 0,0025-10%, a korzystnie 0,025-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.

PL 209 747 B1
32. Kompozycja według któregokolwiek z zastrz. 25-29, znamienna tym, że alkohole tłuszczowe (C8-C30) zawierające co najmniej jedno wiązanie nienasycone stanowią 0,1-15%, a korzystnie 0,25-10% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji.
33. Sposób farbowania włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, znamienny tym, że polega na nałożeniu na włókna co najmniej jednej kompozycji farbującej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, przy czym barwa jest rozwijana przy pH alkalicznym, obojętnym lub kwaśnym, przy użyciu kompozycji utleniającej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden utleniacz, który miesza się z kompozycją farbującą dokładnie w czasie użycia, lub którą nakłada się sekwencyjnie bez pośredniego spłukiwania, przy czym kompozycja farbująca i kompozycja utleniająca zawierają także, podzielone dowolnie między nimi, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag, oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.
34. Sposób farbowania włókien keratynowych, w szczególności ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, znamienna tym, że polega na nałożeniu na włókna co najmniej jednej kompozycji farbującej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, przy czym barwa jest rozwijana przy pH alkalicznym, obojętnym lub kwaśnym przy użyciu kompozycji utleniającej obejmującej, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden utleniacz, który miesza się z kompozycją farbującą dokładnie w czasie użycia, lub którą nakłada się sekwencyjnie, bez pośredniego spłukiwania, przy czym kompozycja farbująca lub kompozycja utleniająca zawiera także, zebrane w tej samej kompozycji, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe

PL 209 747 B1 poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.
35. Sposób według zastrz. 34, znamienny tym, że polega na nałożeniu kompozycji, sporządzonej na poczekaniu w czasie użycia z kompozycji farbującej i kompozycji utleniającej, na wilgotne lub suche włókna keratynowe, pozostawieniu kompozycji do działania przez czas ekspozycji wynoszący w przybliżeniu 1-60 minut, a korzystnie 10-45 minut, spłukaniu włókien, a następnie na ewentualnym umyciu ich szamponem, ponownym ich spłukaniu i wysuszeniu ich.
36. Przybór o wielu przedziałach lub „zestaw” do farbowania ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, znamienny tym, że co najmniej jeden przedział zawiera kompozycję farbującą zawierającą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, i że drugi przedział zawiera kompozycję utleniającą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania, utleniacz, przy czym kompozycja farbująca i kompozycja utleniająca zawierają także, podzielone dowolnie między nimi, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól; co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.
37. Przybór o wielu przedziałach lub „zestaw” do farbowania ludzkich włókien keratynowych, a zwłaszcza włosów, znamienny tym, że co najmniej jeden przedział zawiera kompozycję farbującą zawierającą, w środowisku odpowiednim do farbowania, co najmniej jeden barwnik oksydacyjny wybrany spośród zasad utlenialnych i środków sprzęgających, i że drugi przedział zawiera kompozycję utleniającą obejmującą, w środowisku odpowiednim do farbowania, utleniacz, przy czym kompozycja farbująca lub kompozycja utleniająca zawiera także, zebrane w tej samej kompozycji, co najmniej jeden polioksyalkilenowany kwas eterokarboksylowy o wzorze (1):

R-[-O-C3H6-]p-[-O-C2H4-]n -O-CH2-COO-A (1) w którym:

R oznacza grupę lub mieszaninę grup alkilowych lub alkenylowych liniowych lub rozgałęzionych o C8-C22, grupę alkilo(C8-C9)fenylową lub grupę R'CONH-CH2-CH2-, przy R' oznaczającym grupę alkilową lub alkenylową liniową lub rozgałęzioną o C11-C21, n oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie 2-24, p oznacza liczbę całkowitą lub ułamek dziesiętny w zakresie k 0-6,

A oznacza atom wodoru lub Na, K, Li, 1/2 Mg lub resztę monoetanoloaminy, amonu lub trietanoloaminy, lub jego sól;

PL 209 747 B1 co najmniej jeden polimer tworzący asocjaty wybrane z grupy utworzonej przez polimery typu niejonowego lub kationowego, przy czym polimery tworzące asocjaty typu niejonowego wybrane są z grupy utworzonej przez poliuretanopolietery zawierające sekwencje hydrofilowe i hydrofobowe, i polimery ze szkieletem eteroaminoplastu obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, a polimery tworzące asocjaty typu kationowego wybrane są z grupy utworzonej przez kationowe poliuretany tworzące asocjaty, czwartorzędowane pochodne celulozy obejmujące co najmniej jeden łańcuch tłuszczowy, i kationowe poliwinylolaktamy; oraz co najmniej jeden alkohol tłuszczowy (C8-C30) zawierający co najmniej jedno wiązanie nienasycone; i przy czym kompozycja obejmuje od 2% do 15% wag. oksyalkilenowanych kwasów eterokarboksylowych lub ich soli, od 0,01% do 10% wag. polimerów tworzących asocjaty, od 0,5% do 15% wag. alkoholi tłuszczowych (C8-C30) obejmujących co najmniej jedno wiązanie nienasycone, od 0,0005% do 12% wag. zasad utlenialnych oraz od 0,0001-10% wag. środków sprzęgających, w stosunku do całkowitej wagi kompozycji.

Departament Wydawnictw UP RP

Cena 7,38 zł (w tym 23% VAT)