PL203264B1 - Układ szyn prądowych dla lamp oraz element utrzymujący przewody - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy układu szyn prądowych dla lamp oraz elementu utrzymującego przewody.

Układy szyn prądowych lub wstęg świetlnych znajdują szerokie zastosowanie w licznych postaciach, bowiem w odróżnieniu od lamp (źródeł oświetlenia) zainstalowanych lub wbudowanych na stałe oferują one wysoką elastyczność przy indywidualnym planowaniu struktur oświetleniowych, zwłaszcza tych, które odpowiadać mają specyficznym wymaganiom. Istniejące układy szyn prądowych złożone są z wielu poszczególnych elementów zestawianych według zasady klocków, co stwarza możliwość dopasowania całego urządzenia do przestrzennych warunków oświetlanego miejsca. Znane są układy wstęg świetlnych, przy pomocy których tworzone być mogą struktury nie tylko dwuwymiarowe, ale także trójwymiarowe.

Podstawowy szkielet układu szyn prądowych tworzony jest przez szyny nośne zestawiane w taki sposób, że tworzą one pożądaną strukturę, która służy do zamocowania przewodów doprowadzających prąd, przewodów sterujących i poszczególnych lamp. Szyny nośne muszą z tego względu wykazywać wysoką stateczność, to też wykonane są zazwyczaj z metalu. Szyny te mogą mieć różne kształty przekroju, istnieją na przykład szyny nośne z profilem „Y” albo profilem „A”. Najbardziej rozpowszechnione są jednak szyny nośne z profilem „U”, które do struktury nośnej, np. pokrycia (stropu) pomieszczenia lub jego ścian, mocowane są środkową ścianką profilu. Do szyn nośnych zostają przymocowane poszczególne moduły lampowe, przy czym zazwyczaj długość poszczególnej szyny nośnej wynosi wielokrotność długości modułu lampowego. Na przykład, gdy moduły lampowe mają długość 1,5 metra, oferowane są szyny nośne o długości 3 lub 4,5 metra. Tego typu stosunki długości, wyrażone liczbami całkowitymi, są dobierane przy kształtowaniu układu wstęgi oświetleniowej dla uproszczenia planowania.

W celu zapewnienia zasilania lamp w prą d wewnątrz szyn nośnych lub na ich powierzchni prowadzone są odpowiednie przewody. Dodatkowo, obok przewodów zapewniających zasilanie lamp w prąd, przewidziane być mogą też inne przewody, służące przekazywaniu sygnałów sterujących, dzięki którym powstaje możliwość wykonywania, przy pomocy stosownego układu sterującego, kontroli świecenia poszczególnych lamp i ich przyćmiewania.

W dobrze znanym ukł adzie wstę gi ś wietlnej, który rozprowadzany jest pod firmową nazwą „Lichtbandsystem ZX” (Układ wstęgi świetlnej ZX), przewody biegną w postaci sieci poprowadzonej wewnątrz szyn nośnych o kształcie „U”, a w regularnych odstępach, odpowiadających długości modułu lampowego, zainstalowane są węzły odgałęźne. Te odgałęźne węzły są wciśnięte w szyny nośne w taki sposób, ż e przekroje tylne zaczepiają o odpowiednie, skierowane do wnę trza wystę py szyn nośnych. Moduły lampowe mogą więc być montowane w tych tylko miejscach, które określone są obecnością węzłów odgałęźnych, metodą osadzenia i zamocowania na otwartych do dołu szynach nośnych. Realizacja połączeń przewodów następuje przy pomocy elementów kontaktowych znajdujących się na modułach lampowych. Elementy te zawierają styki przyłączeniowe, które podczas osadzania modułu lampowego na szynie nośnej wnikają w otwory węzła odgałęźnego i tam wchodzą w kontakt z odpowiednimi przewodami. Moduł y lampowe są ponadto wyposażone w zacisk obrotowy, który po osadzeniu modułu zostaje przekręcony zapewniając w ten sposób pewność mechanicznego zamocowania na szynach nośnych.

Jak wspomniano, w opisanym układzie szyn prądowych moduły lampowe mogą być lokowane tylko w tych miejscach, które oznaczone są węzłami odgałęźnymi, bowiem w innych miejscach nie jest możliwe uzyskanie kontaktu z siecią elektryczną. Aby uniknąć takich ograniczeń i aby uzyskać większą elastyczność w rozmieszczaniu poszczególnych lamp opracowane zostały układy szyn prądowych, w których na szynach nośnych umieszczany jest przesyłowy profil prądowy. Profil ów składa się z podłuż nych członów z materiału nieprzewodzącego - zazwyczaj tworzywa sztucznego - zawierających biegnące wzdłuż szyn nośnych rowki, które są dostępne od strony kontaktowej i służą do układania w nich przewodów zasilania w prąd i/lub do przekazywania sygnałów sterujących. Ponieważ w tym przypadku nieizolowane przewody leżą, co najmniej na długości pojedynczego członu przesyłowego profilu prądowego, od strony kontaktowej całkowicie odsłonięte, w obszarze tym lampa może być zainstalowana w dowolnym miejscu. Stwarza to większą swobodę przy planowaniu i realizowaniu układu wstęgi świetlnej.

Długość poszczególnych członów przesyłowego profilu prądowego jest dostosowywana do długości szyny nośnej. Ponieważ oferowane są szyny nośne o różnych długościach, wymagane jest również by oferowane były również profile prądowe o odpowiednich długościach, co zwiększa całkowity

PL 203 264 B1 koszt całego układu, bowiem do jego montażu wymagane jest dużo różnych części. Poza tym, przy zestawianiu dwóch szyn nośnych musi być też dokonywane złączenie obu przesyłowych profili prądowych. Z łączeniem tym związany jest jednak problem, bowiem w obszarze tym musi być zapewnione, że nie istnieje możliwość niezamierzonego dotknięcia przewodu. Stosowna norma wymaga w tej sprawie, aby próbny drut o grubości 1 mm przy prostym przesuwaniu nie mógł trafić na żaden z przewodów instalacji. Z tego względu połączenie następuje z pomocą tzw. łącznika szeregowego, a że ten sam w sobie nie zapewnia możliwości stworzenia kontaktu (styku), więc wewnątrz obszaru połączenia dwóch szyn nośnych nie powstaje możliwość zaistnienia kontaktu.

Obiekty z tworzywa sztucznego, które tworzą przesyłowy profil prądowy, są wytwarzane technologią wytłaczania. Proces ten ma jednak pewną wadę, gdyż części z tworzyw sztucznych mogą być wytworzone z jego pomocą tylko z ograniczoną precyzją, bowiem tworzywo sztuczne po opuszczeniu dyszy wytłaczającej bardzo szybko się ochładza i zmienia kształt. Następstwem jest to, że jednoczęściowy odcinek przesyłowego profilu prądowego może być wytwarzany tylko do określonego stopnia złożoności.

Dokument US 3,831,130 opisuje elementy łączące, przeznaczone do układów szyn prądowych, w skł ad których wchodzą mię dzy innymi elementy utrzymują ce przewody, które posiadają rowki dla przyjmowania przewodów.

A zatem, zadaniem niniejszego wynalazku jest zatem zaproponowanie techniki, która umoż liwi stworzenie lampowego układu szyn prądowych zawierającego łatwy do dopasowania do długości szyny nośnej i tani przesyłowy profil prądowy.

Przedmiotem wynalazku jest układ szyn prądowych dla lamp, składający się z kilku szyn nośnych, dających się wzajemnie łączyć w sposób modułowy, jak również z utrzymywanego przez rzeczone szyny nośne przesyłowego profilu prądowego, zaopatrzonego w biegnące wzdłuż szyn nośnych rowki dostęp do których jest możliwy od strony kontaktowej a które przewidziane są do pomieszczenia przewodów służących do dostarczania prądu i/albo do przekazywania sygnałów sterujących, przy czym utrzymywany przez szynę nośną przesyłowy profil prądowy składa się z co najmniej dwóch połączonych z sobą elementów utrzymujących przewody, które to elementy posiadają rowki dla przyjmowania przewodów, charakteryzujący się tym, że przy wzajemnym łączeniu elementy utrzymujące przewody wiążą się ze sobą nakładającymi się występami, umieszczonymi na końcach elementów utrzymujących oraz tworzą w obszarze połączenia otwarte w stronę kontaktową kanały odpowiadające rowkom.

Korzystnie, elementy utrzymujące przewody zawierają elementy ryglujące, ograniczające do z góry przewidzianego luzu względny ruch wzdłużny dwóch wzajemnie związanych elementów utrzymujących przewody.

Korzystnie, elementy utrzymujące przewody zawierają ramiona-prowadnice, które wchodzą w odpowiednie rowki prowadzące szyny noś nej

W innym korzystnym wariancie wynalazku, szyna noś na ma kształ t, przy czym przesył owy profil prądowy umieszczony jest na wewnętrznych stronach obu ścian bocznych tej szyny nośnej.

Korzystnie, przestrzeń wewnątrz mającej kształt „U” szyny nośnej mieści wewnątrz urządzenia obsługowe lamp, jak również stosowne elementy kontaktowe.

Korzystnie, elementy utrzymujące przewody składają się z dwóch części bocznych, które są umiejscowione na bocznych ściankach szyny nośnej i zawierają rowki dla pomieszczenia przewodów, przy czym obydwie części boczna są wzajemnie złączone łącznikami, umieszczonymi na środkowej ściance szyny nośnej.

Korzystnie, jedna z części bocznych zawiera poziomą ściankę równoległą do środkowej ścianki szyny nośnej, która razem z występami oporowymi wystającymi z łączników tworzy przestrzeń dla pomieszczenia kabli albo przewodów.

W innym korzystnym wariancie wynalazku, dla zapewnienia połączenia obu przesył owych profili prądowych dwóch sąsiednich szyn nośnych, układ zawiera element łączący, w którym znajdują się rowkowate wgłębienia stanowiące odpowiednik rowków przesyłowego profilu prądowego, przy czym we wgłębieniach tych jest osadzony łącznik metalowy, do którego przyłączone są z obu stron przewidziane do spojenia przewody.

Korzystnie, łączniki metalowe składają się z podłużnych płytek kontaktowych, na końcach których jest umieszczany sprężynowy element o kształcie „U”, zakleszczający przewody dołączone do łącznika metalowego.

Korzystnie, układ zawiera szynę łącznikową o kształcie „U” łączącą dwie szyny nośne, która wchodzi w głąb obu szyn nośnych, i na której ramionach umieszczony jest element łączący.

PL 203 264 B1

Korzystnie, dla zapewnienia podłączenia lampy do układu szyn prądowych, układ zawiera częściowo obrotowy element kontaktowy z wieloma stykami przyłączeniowymi, który jest wprowadzany do otworu szyny nośnej, tak że po jego przekręceniu styki przyłączeniowe wprowadzane są w rowki przesyłowego profilu prądowego zapewniając właściwe połączenie przewodów.

Korzystnie, wysokość zamocowania co najmniej jednego ze styków przyłączeniowych jest regulowana.

Korzystnie, element kontaktowy zawiera dodatkowo elementy ryglujące, chwytające za wystające części szyny nośnej.

Przedmiotem wynalazku jest także element utrzymujący przewody, przeznaczony dla modułowego tworzenia przesyłowego profilu prądowego dla układu szyn prądowych, w którym to profilu znajdują się biegnące podłużnie i dostępne od strony kontaktowej rowki dla pomieszczenia przewodów służących do zasilania w prąd i/albo przekazywania sygnałów sterujących, gdzie elementy utrzymujące przewody zawierają rowki dla przyjmowania przewodów charakteryzujący się tym, że elementy utrzymujące przewody na swoich końcach mają występy, które przy łączeniu się z kolejnym elementem utrzymującym przewody wiążą się z sobą nakładając się na siebie oraz tworzą w obszarze połączenia otwarte w stronę kontaktową kanały odpowiadające rowkom.

Korzystnie, elementy utrzymujące przewody zawierają elementy ryglujące, ograniczające do z góry przewidzianego luzu względny ruch wzdłużny dwóch wzajemnie związanych elementów utrzymujących przewody.

Korzystnie, element utrzymujący przewody składa się z dwóch części bocznych, które są z sobą połączone łącznikiem, przy czym każda z części bocznych zawiera co najmniej jeden rowek dla pomieszczenia przewodów, elementów utrzymujące przewody, wykonane są z materiału nieprzewodzącego. Dostęp do kanałów, tworzących się w trakcie łączenia elementów utrzymujących przewody istnieje tylko od strony kontaktowej, a że obejmują one rowki elementów utrzymujących przewody i elementu łączącego, tak więc norma bezpieczeństwa spełniona jest również w tych obszarach. W ten sposób możliwość uzyskania łatwego ale bezpiecznego kontaktu z przewodami stworzona jest na całej długości szyny, w której się one znajdują.

To, że przesyłowy profil prądowy może być modułowo zestawiany z pewnej liczby elementów utrzymujących przewody, stwarza możliwość oferowania szyn nośnych o różnej długości, wyposażonych w przesyłowy profil prądowy zmontowany tylko z elementów utrzymujących przewody o tej samej, jednakowej długości, jako, że przesyłowy profil prądowy może być dopasowywany do długości szyny nośnej tylko zmianą liczby elementów utrzymujących przewody. Cecha ta niesie w konsekwencji wyraźne obniżenie nakładów na produkcję. Co więcej, odpada konieczność korzystania z długich, ciągnionych i niepodzielnych elementów z tworzyw sztucznych, wytwarzanie których jest kosztowne. W przeciwień stwie do tego elementy utrzymują ce przewody moż na uzyskiwać technologią wtryskową , która jest łatwiejsza i korzystniejsza kosztowo.

Inne realizacyjne szczegóły wynalazku zależą od stawianych wymagań.

W przypadku części z tworzyw sztucznych należy zwracać szczególną uwagę na to, że mogą one być wystawiane na działanie promieniowania cieplnego, którego w żadnym razie nie można lekceważyć, zwłaszcza jeśli części znajdują się w pobliżu urządzeń włączających lampy, umieszczonych we wnętrzu szyn nośnych. Efektem takiego promieniowania jest to, że części z tworzyw sztucznych mogą się rozszerzać, albo - przy braku promieniowania - kurczyć. Problem tkwi w tym, że współczynnik rozszerzalności tworzywa sztucznego jest na ogół ok. 10x większy niż analogiczny współczynnik dla metalu, a więc poszczególne elementy utrzymujące przewody mogą wyraźnie zmieniać swą długość, natomiast przewody znajdujące się w przesyłowym profilu prądowym będą swoją zachowywać niezmienioną długość. Z tego powodu elementy utrzymujące przewody mogą na swoich końcach mieć elementy ryglujące, które przy zestawianiu dwóch elementów utrzymujących przewody wchodzą jeden w drugi i ograniczają do zał o ż onego wcześ niej luzu wzajemne podł u ż ne przesunię cia (zbliż enia lub oddalenia). W sytuacji, kiedy elementy utrzymujące przewody ochładzają się i wzajemnie się ciągną, oddalają się wprawdzie od siebie do ustalonej wcześniej maksymalnej odległości, ale wciąż z zachowaniem ochrony od dotknięcia. Kiedy zaś elementy utrzymujące przewody nagrzewają się, następuje ich zbliżenie. W ten sposób przesyłowy profil prądowy, choć zmontowany z kilku elementów, staje się niewrażliwy na temperaturę i wykazuje cechy struktury jednolitej. W najkorzystniejszym rozwiązaniu elementy utrzymujące przewody mają długość ok. 500 mm, przy czym dopuszczalny luz, w zakresie którego dwa graniczące z sobą elementy utrzymujące przewody mogą się wzajemnie przemieszczać,

PL 203 264 B1 wynosi ok. 8 mm, co dla różnic temperatury występujących w układzie szyn prądowych zazwyczaj wystarcza.

Elementy ryglujące mają tę zaletę, że elementy utrzymujące przewody mogą być po spojeniu zawieszane na jednej szynie, która następnie, jako całość, może być wprowadzona do szyny nośnej, przez co zostanie bardzo ułatwiony montaż. Najlepiej jest, gdy elementy utrzymujące przewody mają ramiona-prowadnice, które wnikają w stosowne rowki prowadzące na szynie nośnej, bo wówczas osadzenie elementu utrzymującego przewody jest pewne. Szyny nośne mogą mieć różne kształty przekroju, np. profil „A”, profil „Y” lub profil „U”, przy czym, zależnie od profilu, elementy utrzymujące przewody są montowane na zewnątrz szyny nośnej lub w jej wnętrzu.

Jeśli stosowana jest szyna nośna o kształcie przekroju „U”, wówczas przewody mogą być poprowadzone wewnątrz niej, z zastosowaniem rozdzielnych przesyłowych profili prądowych. Składające się na nie elementy utrzymujące przewody, które zawierają rowki dla pomieszczenia przewodów i umieszczane są na bocznych ściankach profilu, mają dwie części boczne, które w regularnych odstępach są wzajemnie połączone łącznikami („strzemiączkami”). Łączniki te umieszczone są na środkowej ściance szyny drutowej. Jedna z części bocznych może ponadto utworzyć poziomą ściankę, równoległą dośrodkowej ścianki szyny nośnej, która wspólnie z wystającymi z łączników ramionami oporowymi, utworzy na całej długości szyny nośnej dodatkową pustą przestrzeń, która może być wykorzystana do ułożenia w niej dodatkowych kabli lub przewodów.

Zgodna z niniejszym wynalazkiem koncepcja przesyłowego profilu prądowego modułowo utworzonego z pewnej liczby wzajemnie złączonych w szereg elementów utrzymujących przewody pozwala na realizowanie nieograniczonych możliwości kontaktowania, a to dzięki temu, że po zmontowaniu szyn nośnych w ich wnętrzu obecny będzie przesyłowy profil prądowy. Właśnie ze względu na łatwy montaż szyny nośne bywają sprzedawane jako gotowe produkty, tzn. z osadzonym we wnętrzu przesyłowym profilem prądowym i należącymi do niego przewodami. Nie ulega wątpliwości, że przy budowie układu wstęgi oświetleniowej jest dużo łatwiej zestawiać szyny nośne już wyposażone, niż najpierw dokonywać montażu pustych szyn nośnych a dopiero potem uzbrajać je w przesyłowe profile prądowe. Oczywiście należy mieć na uwadze problem, że między dwoma szynami nośnymi występuje przekrój, na którym musi być dokonane połączenie przewodów z obu przesyłowych profili prądowych.

Z tego powodu, jeden ze szczegółów wynalazku dotyczy elementu łączącego, który możliwości kontaktowe stwarza właśnie w tych przekrojach. W przeciwieństwie do znanego powszechnie łącznika szeregowego element łączący zawiera rowkowate wgłębienia, dostępne od strony kontaktowej i od obu powierzchni czołowych. Wgłębienia te stanowią odpowiednik rowków przesyłowego profilu prądowego, osadzony jest w nich łącznik metalowy, do którego dołączane są przewody przewidziane do złączenia. Ten wykonany z materiału nieprzewodzącego element łączący zamyka lukę między przesyłowymi profilami prądowymi dwóch szyn nośnych i daje pewność, że moduł lampowy może być mocowany i podłączany do przewodów układu szyn prądowych wzdłuż całej jego długości, bowiem metalowe łączniki w obszarze przejściowym tworzą powierzchnie kontaktowe dla styków przyłączeniowych modułu lampowego. W optymalnym rozwiązaniu, łączniki metalowe mają formę podłużnej płytki kontaktowej zaopatrzonej na obu końcach w elementy sprężynowe o kształcie „U”, które przy wprowadzaniu przewodów zakleszczają je i dociskają do płytki kontaktowej. Elementy sprężynowe gwarantują również, że przy cieplnym rozszerzaniu się elementów utrzymujących przewody nie będą się one w nich przesuwać ani wydostawać na zewnątrz. W przypadku szyn nośnych o profilu „U”, na którego obu bocznych ściankach umieszczone są przesyłowe profile prądowe, mechaniczne połączenie dwóch sąsiadujących z sobą szyn nośnych następuje przy pomocy krótkiej szyny łącznikowej, również o kształcie „U”, wsuwanej po po ł owie długoś ci do obu szyn noś nych, w której na bocznych ś ciankach umieszczone są elementy łączące.

Dalszy szczegół realizacyjny odnosi się do możliwie prostego zapewnienia kontaktu przewodów wewnątrz mającej kształt „U” szyny nośnej z modułem lampowym. Dla tego celu moduł lampowy zawiera element kontaktowy z pewną liczbą styków przyłączeniowych a połączenie jest realizowane w taki sposób, że element kontaktowy zostaje wprowadzony do szyny noś nej od jej otwartej strony a następnie częściowo przekręcony - najlepiej o 45°. Przekręcenie to sprawia, że styki przyłączeniowe zostają wprowadzone do rowków przesyłowego profilu prądowego i zetknięte ze znajdującymi się tam przewodami. Element kontaktowy może być przy tym tak rozwiązany, że wysokość montażu co najmniej jednego z jego styków przyłączeniowych jest regulowana. Ponieważ przewody, które znajdują się w przesyłowym profilu prądowym pełnią różne funkcje, więc przez przesuwanie styków przyłączeniowych można osiągnąć dowolne połączenia. Stwarza to możliwość przypisania lampom przyłączonym

PL 203 264 B1 do układu szyn prądowych różnych funkcji, np. służenia przez część lamp tylko celom awaryjnym. Na elemencie kontaktowym możliwe jest ponadto przewidywanie elementów ryglujących, które przy przekręcaniu elementu kontaktowego i realizowaniu jego styku z przewodami chwytają za wystające części szyny nośnej, przez co równocześnie staje się możliwe mechaniczne zamocowanie elementu na szynie nośnej.

W ten sposób, z pomocą prostego ruchu rę ki, zostaje zrealizowane nie tylko po łączenie elektryczne, ale także mechaniczne zamocowanie modułu lampowego.

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania jest przedstawiony na rysunku na którym

Fig. 1 przedstawia szynę nośną układu szyn prądowych z nasadzonym na nią elementem kontaktowym (w przekroju);

Fig. 2 przedstawia pokazaną na rysunku Fig. 1 szynę nośną bez elementu kontaktowego (w przekroju);

Fig. 3 przedstawia element utrzymujący przewody w widoku perspektywicznym;

Fig. 4 przedstawia pokazany na rysunku Fig. 3 element utrzymujący przewody (w przekroju); Fig. 5 przedstawia obszar przejściowy między dwoma zestawionymi z sobą elementami utrzymującymi przewody w widoku od strony kontaktowej;

Fig. 6 przedstawia obszar przejściowy między dwoma elementami utrzymującymi przewody w widoku od strony tylnej;

Fig. 7 przedstawia układ elementów łączących i szyny łącznikowej, służących łączeniu dwóch szyn nośnych;

Fig. 8 przedstawia budowę elementu łączącego;

Fig. 9a przedstawia widok jednego z metalowych łączników zastosowanych w elemencie łączącym; Fig. 9b przedstawia widok elementu sprężynowego metalowego łącznika pokazanego na rysunku Fig. 9a; i

Fig. 10 przedstawia perspektywiczny widok przedstawionego na rysunku Fig. 1 elementu kontaktowego.

Podstawową częścią pokazanego na rysunku Fig. 1 układu szyn prądowych jest szyna nośna 1, wykonana z metalu lub blachy, mająca w przekroju kształt „U”, która - przy użyciu nie pokazanych na rysunku środków mocujących - może być przymocowywana swoją środkową ścianką 2 do nośnika, np. konstrukcji sufitu pomieszczenia lub jego ściany. Przysłonięcie otwartej dolnej strony szyny nośnej 1 następuje przy pomocy szyny przykrywającej 5. W pokazanym przypadku ta szyna przykrywająca 5 stanowi część składową mocowanego na szynie nośnej 1 modułu lampowego, przy czym na rysunku Fig. 1 element kontaktowy modułu lampowego pokazany jest tylko w postaci obrotowego wybieraka 50, nie pokazano natomiast innych części składowych tego modułu, np. lampy lub urządzenia sterującego albo obsługowego, którym może być przykładowo elektroniczny przyrząd wstępnego włączania (EVG). Wnętrze szyny nośnej 1 służy w tym przypadku również jako pomieszczenie dla urządzeń obsługowych lamp. Te części szyny nośnej 1, na których nie są umieszczane żadne lampy, mogą być także, ze względów na optyczną estetykę, jak również ze względów bezpieczeństwa, zakrywane szyną przykrywającą 5 mocowaną przy pomocy zatrzasków lub szybkich złącz.

W pokazanym przykładzie do wewnętrznych stron obu ścianek bocznych 3a i 3b szyny nośnej 1 przymocowane są przesyłowe profile prądowe, utworzone z pewnej liczby wykonanych z tworzywa sztucznego i wzajemnie zespolonych elementów 10 utrzymujących przewody, które zawierają po dwie części boczne 10a i 10b oraz liczne rowki dla pomieszczenia przewodów 6. W prawej części bocznej 10a znajduje się pięć przewodów 6, natomiast po lewej stronie przebiega sześć przewodów 6.

Przewody 6 znajdujące się w prawej części bocznej 10a mogą, licząc od góry, pełnić przykładowo następujące funkcje:

Prąd awaryjny 1 Prąd awaryjny 2

Przewód neutralny (zerowy) standardowej sieci D1 = przewód sterujący dla sterowania oświetleniem D2 = przewód sterujący dla sterowania oświetleniem

Funkcjami przewodów 6 umieszczonych w lewej części bocznej 10b mogą być np.:

Faza prądu awaryjnego 1 Faza prądu awaryjnego 2 Faza standardowa 2 Faza standardowa 1 Ziemia

PL 203 264 B1

Zarówno liczba użytych przewodów jak i ich ułożenie oraz funkcja są tu przedstawione tylko przykładowo i mogą być dostosowywane do indywidualnych potrzeb.

Na drodze łączenia odpowiednich przewodów 6 przyłączonym do nich lampom mogą być przypisane pożądane funkcje, na przykład wybrana lampa może być użyta jako oświetlenie awaryjne. Jeśli dla sterowania oświetleniem użyje się obu przewodów sterujących zostaje stworzona możliwość utworzenia z nich układu typu „Bus”, przy pomocy którego można dokonywać sterowania dużą liczbą lamp sygnałami cyfrowymi - co jest znane z bardziej złożonych układów oświetleniowych.

Zapewnienie kontaktu na przewodach 6 następuje przy pomocy pewnej liczby umieszczonych na wybieraku obrotowym 50 styków przyłączeniowych 53 i 54, które wchodzą w odpowiednie rowki 11 i stykają się w nich z przewodami 6. Aby umożliwić zmienne i proste kontaktowanie możliwe jest np. umieszczenie na wybieraku obrotowym styku przyłączeniowego 53 z pomocą elementu nośnego 55 w taki sposób, że możliwa staje się regulacja wysokości. Przez proste przesuwanie elementu nośnego 55 może być wtedy lampie przyłączonej do układu szyn prądowych przypisana pożądana funkcja. Dla uziemienia w szczelinie 63 obrotowego wybieraka 50 przewidziany jest element drutowy 62, którego koniec 62b kontaktuje się z przewidzianym dla uziemiania lewym dolnym przewodem 6. Dokładne rozwiązanie i sposób działania elementu kontaktowego zostaną dokładniej opisane dalej. Jeśli idzie o zasilanie układu szyn prądowych z sieci, to może ono być realizowane na przykład przy pomocy odpowiednio zaadaptowanego wybieraka obrotowego 50, który może być umieszczony w dowolnym miejscu wzdłuż urządzenia.

Pewne mocowanie obu części bocznych 10a i 10b elementu 10 utrzymującego przewody następuje przy pomocy pewnej liczby prowadnic od 121 do 124, które współpracują z odpowiednimi rowkami prowadzącymi od do 4ą znajdującymi się w nośnej szynie 1 o kształcie „U”. Elementy 10 utrzymujące przewody dołączane szeregowo do przesyłowego profilu prądowego są w czasie montażu wsuwane podłużnie do szyny nośnej 2. Na tylnej stronie części bocznych 10a i 10b, tzn. na przeciwnej niż strona kontaktowa stronie rowków 11, znajduje się pewna liczba wsporników 16, których zadaniem jest zapewnienie stabilnego ułożenia rowków 11 wewnątrz szyny nośnej 2, tak aby przy kontaktowaniu nie były wypychane. W ten sposób jest wspomagane niezawodne kontaktowanie przewodów 6.

Połączenie obu części bocznych 10a i 10b następuje w regularnych odstępach z pomocą łączników 13 umieszczanych na środkowej ściance szyny nośnej 1. Łączniki 13 zawierają wystające do dołu zgrubienia 15, które razem z wystającą poziomo z prawej części bocznej 10a poziomą ścianką 14 tworzą dodatkową pustą przestrzeń 8. Przestrzeń ta może być wykorzystana do ułożenia w niej dodatkowych kabli lub przewodów. Pozioma ścianka 14 ma ponadto za zadanie utrudniać wprowadzanie z boku do szyny nośnej elementu kontaktowego, sprawa ta wyjaśniona jest dalej.

Jak widać z rysunku Fig. 2 kształt rowków 11 elementu 10 utrzymującego przewody jest tak dobrany, aby zapewniona była ochrona przed jego dotknięciem. Z rysunku widać też szynę prądową 1 z umieszczonym na niej przesyłowym profilem prądowym ale bez wybieraka obrotowego 50. Wspomniana już norma bezpieczeństwa wymaga, aby przewody 6 umieszczone w profilu prądowym nie spoczywały w nim na tyle swobodnie, by próbny drut o średnicy 1 mm przy prostym wsunięciu mógł trafić na przewody 6 przewodzące prąd.

Na pokazanym schemacie, do miejsca umieszczenia z lewej strony w dole przewodu 6 drut próbny 7 dotrzeć może tylko pod kątem. Jak wynika z rysunku Fig. 2 szerokości, głębokości i kształty otworów rowków 11 są tak wymierzone, że nawet przy najmniejszym kącie wejścia drutu próbnego 7 nie może dojść do kontaktu z żadnym z przewodów 6. W ten sposób unika się nieumyślnego dotknięcia przewodów 6 i wymagania stosownej normy bezpieczeństwa są spełnione.

W oparciu o rysunki od Fig. 3 do Fig. 6 można dokonać objaśnienia konkretnego ukształtowania zgodnego z niniejszym wynalazkiem elementu 10 utrzymującego przewody.

Perspektywiczny widok takiego elementu 10 utrzymującego przewody pokazany jest na rysunku Fig. 3. Istotnymi częściami elementu 10 utrzymującego przewody są części boczne 10a i 10b, w których znajdują się rowki 11 dla ułożenia przewodów. Te części boczne są wzajemnie połączone łącznikami 13. W ten sposób, z pomocą poziomej ścianki 14 i wystających z łączników 13 zgrubień 15, może zostać stworzona wspomniana już przestrzeń 8. Może być ona wykorzystana do ułożenia w niej dodatkowych kabli lub przewodów niezbędnych dla pracy urządzenia. Na obu częściach bocznych 10a i 10b znajdują się prowadnice od 121 do 124, które przy osadzaniu wchodzą w znajdujące się w szynie nośnej 1 wycięcia od 4j_ do 44. Fig. 3 i Fig. 4 pokazują element 10 utrzymujący przewody bezpośrednio po wyprodukowaniu. Aby móc wprowadzić element 10 utrzymujący przewody do szyny nośnej 1, części boczne 10a i 10b zostają złożone obrotem do dołu o kąt 90° wokół obu linii A i B (patrz rysunek Fig. 4

PL 203 264 B1 i dopiero potem element jest wsuwany do szyny nośnej 1. Układ pokazany na Fig. 1 i Fig. 2 odnosi się do stanu po tej czynności.

Obydwie części boczne 10a i 10b mają na swoich końcach występy 17 lub 22, z pomocą których dwa wzajemnie zespolone elementy 10 utrzymujące przewody wzajemnie się łączą i przekrywają. Na jednym z dwóch końców przewidziane są ponadto głowice ryglujące 18, które pozwalają na podłużne oddalanie się od siebie dwóch złączonych elementów 10 utrzymujących przewody tylko na określoną maksymalną odległość. Dzięki temu przesyłowy profil prądowy, zestawiony z pewnej liczby elementów 10 utrzymujących przewody, jest elastyczny w kierunku wzdłużnym, w następstwie czego wywołane różnicami temperatury zmiany długości poszczególnych, wykonanych z tworzywa sztucznego elementów utrzymujących przewody, mogą zostać skompensowane.

Wyjaśnić to mają Fig. 5 i Fig. 6, pokazujące w powiększeniu dwa zestawione elementy utrzymujące przewody, jeden od strony kontaktowej (Fig. 5), drugi zaś od strony przeciwnej (Fig. 6). Części należące do pierwszego elementu 10 utrzymującego przewody są na rysunkach oznaczone indeksem 1, natomiast należące do drugiego elementu 10 oznaczone są indeksem ₂. Po spojeniu obu elementów 101, 102 utrzymujących przewody zostają ze sobą złączone, częściowo na siebie zachodząc, w taki sposób, że występ 171 pierwszego elementu 101 utrzymującego przewody i występ 22? drugiego elementu 102 utrzymującego przewody utworzą kanał 23 łączący rowki 11 obu elementów 101, 10₂ utrzymujących przewody. Tak jak rowki 11, tak również utworzone w ten sposób w obszarze połączenia kanały 23 są dostępne tylko od strony kontaktowej, czyli od góry, natomiast nie są dostępne z boku. W ten sposób wymagania dotyczące ochrony przed dotknięciem są spełnione także w rejonie kanałów 23.

Z Fig. 6 wynika wniosek, że obie głowice ryglujące 18₂ zezwalają na oddalenie się obu elementów 101, 102 utrzymujących przewody tylko do maksymalnej odległości, która jest określona w ten sposób, że znajdujące się na końcach głowic ryglujących 18 i sterczące w bok ryglujące występy 19₂ dochodzą do ograniczników 201 i opierają się o nie. Długość tej założonej wcześniej maksymalnej odległości, jak również długość mających na siebie zachodzić występów 17 i 22, jest określana w ten sposób, że nawet przy maksymalnym oddaleniu obu elementów 101, 10₂ utrzymujących przewody mają wciąż istnieć kanały 23 i zapewniona ma być ochrona od dotknięcia. Z drugiej strony końce obu elementów 101, 10₂ utrzymujących przewody mogą się do siebie zbliżać aż do spotkania się ich czołowych powierzchni 211, 21.2. Oznacza to, że obydwa elementy 101, 10₂ utrzymujące przewody mogą się względem siebie przesuwać w ramach określonego luzu, utrzymując jednak przez cały czas ochronę przed dotknięciem. W ten sposób są kompensowane zmienności długości poszczególnych elementów 10 utrzymujących przewody, które pod wpływem podwyższonej temperatury rozszerzają się, natomiast pod wpływem temperatury niskiej kurczą się. Ma to szczególne znaczenie w związku z tym, że w przeciwieństwie do elementów 10 utrzymujących przewody, które są wykonane z tworzywa sztucznego, ułożone w nich przewody 6 nie są w stanie wykonywać równie dużych jak te elementy zmian długości, gdyż współczynnik temperaturowy metalu wynosi zaledwie 1/10 współczynnika rozszerzalności tworzywa sztucznego. Przy długości pojedynczego elementu 10 utrzymującego przewody wynoszącej ok. 500 mm dopuszczalny luz, w ramach którego mogą przesuwać się sąsiadujące z sobą elementy 10 utrzymujące przewody, wynosi ok. 8 mm.

Przedstawione elementy 10 utrzymujące przewody mogą być wytwarzane z tworzywa sztucznego prostą technologią odlewu wtryskowego, która charakteryzuje tym, że jest niekosztowna. Wystarcza ponadto wytwarzanie elementów 10 utrzymujących przewody tylko w jednej jedynej długości, bowiem w celu utworzenia przesyłowego profilu prądowego dla różnych długości szyn prądowych wystarczy dobranie tylko odpowiedniej liczby elementów 10 utrzymujących przewody, co także wyraźnie redukuje koszt wytworzenia całego układu. Wspomniane zachodzące na siebie występy mogą oczywiście być kształtowane inaczej niż w opisie.

Przy stosowaniu przedstawionych elementów utrzymujących przewody można sobie wyobrazić, że najpierw montowane byłyby szyny nośne układu i dopiero na końcu wyposażane byłyby w niezbędne przesyłowe profile prądowe, bo zapewnienie kontaktowania na całej długości układu szyn prądowych byłoby przy tej metodzie możliwe. Na ogół jednak montaż odbywa się z wykorzystaniem już wyposażonych szyn nośnych, w których zamontowane są kompletne przesyłowe profile prądowe z przewodami. W dalszej części zostanie dlatego objaśniona możliwość zrealizowania normalnego kontaktu także w obszarze połączenia dwóch szyn nośnych. Taki normalny kontakt jest uzyskiwany przez to, że zastosowany zostaje element łączący, który zawiera rowkowate wgłębienia stanowiące odpowiednik rowków przesyłowego profilu prądowego i dodatkowo dostępne od strony czołowych płaszczyzn elementu łączącego.

PL 203 264 B1

Jest to przedstawione schematycznie na Fig. 7. Dla mechanicznego połączenia dwóch sąsiadujących szyn nośnych 1 stosowana jest krótka szyna łącznikowa 30 o kształcie przekroju „U”, na którą z obu stron nasuwane są przewidziane do złączenia szyny nośne 1. Nie pokazany na rysunku szczegół zapewnia, że dwie szyny nośne 1, złączone szyną łącznikową 30, nadal mogą być rozłączalne. W tym celu, każda z szyn nośnych może mieć w swojej górnej części jeden lub więcej otworów. W podobne otwory zaopatrzona jest też szyna łącznikowa 30, wystają przez nie zatrzaski sprężynowe. Zaskakują one w otwory szyny nośnej 1 gdy tylko szyna łącznikowa 30 znajdzie się w szynie nośnej w odpowiedniej pozycji. Aby móc ponownie uwolnić szynę nośną 1 i szynę łącznikową 30 wystarczy na zatrzaski sprężynowe wywrzeć nacisk. Takie rozłączne połączenie działa dwustronnie, co oznacza, że szyna łącznikowa 30 ma również podobne otwory w pobliżu obu swych końców, również wyposażone w zatrzaski sprężynowe. Alternatywą dla dwustronnie rozłącznego połączenia jest oczywiście możliwość istnienia sprężynowego zatrzasku tylko po jednej stronie opisanego złącza z obecnością zwykłego połączenia śrubowego na drugim końcu szyny łącznikowej 30.

Szczególnie korzystnym wariantem tego rozwiązania jest, gdy umieszczone na końcach szyny łącznikowej 30 zatrzaski sprężynowe należą do wspólnego elementu ryglowania szyn, ulokowanego na środkowej ściance szyny łącznikowej 30 i gdy zatrzaski sprężynowe w górnej części ścianek bocznych wystają przez otwory na boki. Element ryglowania szyn jest wtedy tak ukształtowany, że zatrzaski sprężynowe pod działaniem siły wywieranej na element od góry zostają wciągane do środka szyny łącznikowej 30. Przez dodatkowy otwór, który jest przewidziany w środkowej ściance szyny nośnej 1 element ryglowania szyn jest łatwo dostępny od góry i może być obsługiwany np. przy pomocy śrubokręta. Dla uzyskania rozłączenia połączenia wystarczy więc prosty ruch ręki.

Nie przedstawione na Fig. 7 - ze względu na przejrzystość - elementy 10 utrzymujące przewody są w obszarze połączenia ukształtowane nieco inaczej, a to po to, aby uwzględnić umieszczenie dodatkowo w szynie nośnej 1 szyny łącznikowej 30. Załóżmy na przykład, że w obszarze tym elementy 10 utrzymujące przewody nie mają żadnych wsporników 16. Dla zrealizowania połączenia przesyłowych profili prądowych na ściankach bocznych 30a i 30b szyny łącznikowej 30 są przewidziane elementy spajające 31, które zawierają wspomniane wcześniej wycięcia 32. Wewnątrz tych wycięć 32 znajdują się łączniki metalowe, które z obu stron zostają połączone z przewidzianymi do spojenia przewodami. Kształt otworów tych wycięć 32 jest dobrany w taki sposób, że i one spełniają kryterium bezpieczeństwa ochrony przed dotknięciem. W celu połączenia z elementem łączącym 31 i sąsiadujące z nim elementy utrzymujące przewody są również na swoich końcach zmodyfikowane.

W zaprezentowanym przykładzie po obu stronach szyny łącznikowej 30 umieszczone są identyczne elementy łączące 31, każdy z sześcioma wycięciami 32. Oznacza to, że najwyższe wycięcie 32 umieszczonego po prawej stronie elementu łączącego 32 pozostaje nieobsadzone, gdyż odpowiednia część boczna 10a ma tylko pięć rowków 11 dla utrzymywania pięciu przewodów 6. Jest sprawą oczywistą, że zastosowanie znaleźć mogą też stosowne elementy łączące, dokładnie odpowiadające strukturze elementów utrzymujących przewody.

Dokładniejsza postać elementu łączącego 31 i jest przedstawiona na Fig. 8. Element ten składa się z podstawy 33, mającej kształt sześcioboku, otwartego od dolnej strony. Do części tej, właśnie od dołu, są wprowadzane łączniki metalowe 35. Do istniejących w podstawie 33 wycięć 32 dostęp istnieje z obu czołowych stron przez lejkowate otwory 36, dzięki czemu, przy wprowadzaniu przewodu w te otwory, uzyskiwane jest ich połączenie z łącznikiem metalowym 35. Po osadzeniu łączników metalowych 35 podstawa 33 zostaje od dolnej strony zamknięta pokrywą 34. Uzyskanie przez moduł lampowy kontaktu w obszarze elementu łączącego 31 następuje przez to, że styki przyłączeniowe elementu kontaktowego zostają dociśnięte do górnej powierzchni płytki kontaktowej 37 metalowego łącznika 35. Na końcu metalowego łącznika 35 zadanie to zostaje przejęte ponownie przez przewody, nie powstaje więc żadna luka, w której kontaktowanie nie byłoby możliwe.

Bardziej dokładnie ukształtowanie metalowego łącznika 35 jest pokazane na Fig. 9a i Fig. 9b. Łącznik ten składa się z podłużnej, na końcach nieco wygiętej do dołu, płytki kontaktowej 37, zadaniem której jest przejmować prąd elektryczny z przewodów i kierować dalej. Na końcach płytki kontaktowej 37 znajduje się element sprężynowy 38 o kształcie „U”, który najlepiej jeśli jest wykonany ze stopu chromo-niklowego i który jest osobno pokazany na Fig. 9b. Ten element sprężynowy 38 stanowi wygięty do środka zatrzask sprężynowy 39, który drut wprowadzony do metalowego łącznika 35 zakleszcza i dociska do kontaktowej płytki 37 dostatecznie silnie z uwagi na elektryczne opory przejścia występujące na styku. W ten sposób unika się też tego, że przy towarzyszących zmieniającym się warunkom termicznym odkształcaniach (wydłużaniu lub skracaniu) przesyłowego profilu prądowego

PL 203 264 B1 przewody mogłyby przesuwać się lub nawet wydostać z rowków. Odwrócona od przewodów strona płytki kontaktowej 37, składającej się z ocynkowanej miedzi, tworzy powierzchnię kontaktową dla styku z elementami kontaktowymi. Płytka kontaktowa 37, dla poprawienia styku między nią i przewodami, ma na swojej dolnej stronie lekko łukowate lub trójkątne wgłębienia 43.

Zamocowanie elementów sprężynowych 38 na końcach płytki kontaktowej 37 następuje przy pomocy wycięć 40 znajdujących się na bocznych ściankach sprężynowego elementu 38, w które wnikają występy 41 płytki kontaktowej 37. Stabilne umieszczenie łączników metalowych 35 w elemencie łączącym 31 jest wspomagane przez to, że na pokrywie 34 znajdują się wykonane z tworzywa sztucznego czopy 42, które po osadzeniu pokrywy 34 naciskają od dołu na płytki kontaktowe 37 metalowego łącznika 35. A że czopy 42 wchodzą także w boczne wycięcia 43 wygiętych ku dołowi bocznych ścianek płytki kontaktowej 37, więc równocześnie wstrzymywane jest boczne przesunięcie metalowego łącznika 35. Czopy 42 stanowią też zaporę ograniczającą wydostawanie się przewodów na zewnątrz. Przedstawiony tu element łączący zamyka lukę między elementami utrzymującymi przewody, jakie wchodzą w skład sąsiadujących przesyłowych profilu prądowych, przez co staje się możliwym zestawianie w pełni wyposażonych szyn prądowych zawierających przesyłowe profile prądowe pozwalające na kontaktowanie w dowolnym miejscu, łącznie z obszarami łączeń.

Zastosowanie opisanego elementu łączącego nie jest bynajmniej ograniczone do przedstawionego przykładu, w którym mowa jest o elementach utrzymujących przewody.

Na przykład przedstawiony na Fig. 7 do Fig. 9b element łączący może być zastosowany we wspomnianym wcześniej układzie wstęgi świetlnej, w którym przewidywane do połączenia przesyłowe profile prądowe są wytworzone jednostkowo technologią wyciskania.

Alternatywą dla wspomnianego zastosowania, dla zasilania sieci, adaptowanego wybieraka obrotowego może też być mocowany na czołowej stronie szyny nośnej i współpracujący z łącznikami metalowymi włącznik sieciowy, który łączyłby przewody układu szyn prądowych z przewodami sieci.

W zakończeniu należy, w oparciu o od Fig. 1 do Fig. 10, objaśnić dokładną budowę i sposób funkcjonowania tego elementu kontaktowego, który ukształtowany został jako wybierak obrotowy 50. Fig. 10 pokazuje perspektywiczny widok wybieraka obrotowego 50 z umieszczoną na jego spodzie pokrywającą szyną 5. Istotną część składową wybieraka obrotowego 50 stanowią styki przyłączeniowe 53, 54 umieszczone na zewnętrznej stronie cylindrycznego korpusu bazowego 61, których wysokość mocowania jest regulowana w celu zapewnienia styku różnych przewodów według określonego wcześniej schematu. Dalsze, wprawdzie już nie dowolnie dobierane, ale realizowane według wcześniejszych ustaleń kontakty na uziemienie, zapewnione są elementem drutowym 62. Ów element drutowy 62 jest poprowadzony w jednej z przewidzianych na korpusie bazowym 61 szczelin 63, przy czym koniec 62a elementu drutowego 62, dzięki swemu kształtowi, jest unieruchamiany zaciskowo w pokrywającej szynie 5 modułu lampowego. Drugi koniec 62b wystaje na bok na wysokości przewodu uziemiającego. Poza tym wybierak obrotowy 50 ma w swojej dolnej części dwa wystające na boki elementy ryglujące 52.

Doprowadzanie do kontaktowania przewodów 6 przesyłowego profilu prądowego jest realizowane w ten sposób, że związany z modułem oświetleniowym wybierak obrotowy 50 wprowadzany jest do dolnego otworu szyny nośnej 1. Jak widać z Fig. 1 cylindryczny korpus bazowy 61 ma różne wysokości, a tylko umieszczona na prawej stronie szyny nośnej 1 pozioma ścianka 14 przeszkadza aby element kontaktowy taki jak wybierak obrotowy 50 nie został wprowadzony do szyny nośnej w pozycji odwróconych stron.

Po wprowadzeniu wybieraka obrotowego 50 zostaje on przekręcony o ok. 45°, w następstwie czego wystające w bok elementy ryglujące 52 zaczepią o sterczące do środka części szyny nośnej 1 lub przesyłowego profilu prądowego i zapewnią pewność mechanicznego zamocowania modułu lampowego. Równocześnie styki przyłączeniowe 53, 54 zostają wkręcone w rowki 11 elementu utrzymującego przewody, dzięki czemu uzyskany zostaje pożądany kontakt elektryczny. Jak już wspomniano, wysokość montażu niektórych lub wszystkich styków przyłączeniowych może być regulowana. W przedstawionym przykładzie następuje to w taki sposób, że element nośny 55 styku przyłączeniowego 53 ma swobodę przemieszczania się pionowo wewnątrz szyn prowadzących 56, 57. Aby było to możliwe element nośny 55, jak również cylindryczny korpus bazowy 61 z prowadnicami 56, 57, są tak ukształtowane, że element nośny 55 może zająć pozycję odpowiadającą przewodom 6, to zaś ułatwi zajęcie dokładnej pozycji przez styki przyłączeniowe 53.

Szczelina 63 tworzy dla elementu drutowego 62 opór i sprawia, że koniec 62b elementu drutowego 62 podczas przekręcania wybieraku obrotowego 50 zostaje dociśnięty do lewego dolnego

PL 203 264 B1 przewodu 6, przewidzianego dla uziemienia. W ten sposób wytworzone zostaje uziemienie między metaliczną szyną przykrywającą 5, która stanowi część składową modułu lampowego, i metalową szyną nośną 1. Niezbędne jest przy tym, aby element drutowy 62 miał określoną wytrzymałość, jest więc pożądane, żeby materiałem jego był ocynkowany drut stalowy albo drut chromoniklowy (CrNi).

Umieszczona w dole wybieraka obrotowego 50 szyna przykrywająca 5 zamyka dół szyny nośnej 1, co zapewnia także niedostawanie się kurzu. W okolicy elementów kontaktowych szyna przykrywająca ma podłużną szczelinę, do której, w pozycji ryglowania, wprowadzony być może do góry zacisk obrotowy 58. Wiąże się on z szyną przykrywającą 5 i w ten sposób uzyskane zostaje kompletne zamknięcie szyny nośnej 1.

Przykrywająca szyna 5 jest stosowana także w miejscach, w których nie są umieszczane żadne moduły lampowe. W przypadku, gdy jednak moduł lampowy jest mocowany, szyna przykrywająca 5 jest jednocześnie uchwytem dla pewnych elementów modułu lampowego. Na górnej części szyny przykrywającej 5 mogą być np. umieszczane urządzenia wstępnego włączania lamp, które w ten sposób są ukryte wewnątrz profilu „U” szyny nośnej. Przedstawiony wybierak obrotowy 50 umożliwia na prostej drodze zarówno zapewnienie kontaktowania odpowiednich przewodów, jak i mechaniczne mocowanie modułu lampowego w układzie szyn prądowych. Zastosowanie przedstawionego wybieraka obrotowego 50 jest szczególnie korzystne w prezentowanym rozwiązaniu, w którym zapewnianie swobodnego kontaktowania z przewodami jest umożliwiane na całej długości układu szyn prądowych, bowiem wybierak ten może być stosowany wyjątkowo elastycznie i zawsze może być z instalacji wymontowany.

Niniejszy wynalazek prezentuje więc sobą bardzo sprawny układ szyn prądowych, który - po raz pierwszy - daje możliwość całkowicie swobodnego rozmieszczania modułów lampowych i zapewniania ich kontaktowania z zasilającą siecią. Następstwem tego jest też to, że dla umożliwienia właściwego rozmieszczenia modułów lampowych wewnątrz układu szyn prądowych także poszczególne moduły nie muszą być dopasowywane do określonych długości elementów szynowych. Jeśli idzie o szyny prądowe, to wynalazek nie ogranicza się bynajmniej do stosowania pokazanych na przykładzie szyn o profilu „U”. Na przykład elementy utrzymujące przewody mogą znaleźć zastosowanie także w szynach prądowych o innych profilach, np. o profilu „A” lub profilu „Y”. To samo odnosi się dla przedstawionego elementu łączącego. Ponadto wynalazek zapewnia możliwość wyraźnego obniżenia kosztów wytwarzania, bowiem elementy utrzymujące przewody mogą być wyprodukowane dużo prostszą i szybszą technologią niż w przypadku znanych przesyłowych profili prądowych. Przedkładany wynalazek stwarza ponadto możliwość uniknięcia problemów, jakie powstają w związku z wywołanymi różnicami temperatur zmianami długości i przemieszczeniami części wykonanych z tworzyw sztucznych.

Claims (16)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Układ szyn prądowych dla lamp, składający się z kilku szyn nośnych, dających się wzajemnie łączyć w sposób modułowy, jak również z utrzymywanego przez rzeczone szyny nośne przesyłowego profilu prądowego, zaopatrzonego w biegnące wzdłuż szyn nośnych rowki dostęp do których jest możliwy od strony kontaktowej, a które przewidziane są do pomieszczenia przewodów służących do dostarczania prądu i/albo do przekazywania sygnałów sterujących, przy czym utrzymywany przez szynę nośną przesyłowy profil prądowy składa się z co najmniej dwóch połączonych z sobą elementów utrzymujących przewody, które to elementy posiadają rowki dla przyjmowania przewodów, znamienny tym, że przy wzajemnym łączeniu elementy (10, 101, 10?) utrzymujące przewody wiążą się ze sobą nakładającymi się występami (17, 22), umieszczonymi na końcach elementów (10, 101, 10?) oraz tworzą w obszarze połączenia otwarte w stronę kontaktową kanały (23) odpowiadające rowkom (11).
2. 2. Układ szyn prądowych według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy (10, 101, 10₂) utrzymujące przewody zawierają elementy ryglujące (18, 19), ograniczające do z góry przewidzianego luzu względny ruch wzdłużny dwóch wzajemnie związanych elementów (10, 101, 10₂) utrzymujących przewody.
3. 3. Układ szyn prądowych według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że elementy (10, 101, 102) utrzymujące przewody zawierają ramiona-prowadnice (121 - 124), które wchodzą w odpowiednie rowki prowadzące (4. - 44) szyny nośnej (1).
4. 4. Układ szyn prądowych według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że szyna nośna (1) ma kształt „U”, przy czym przesyłowy profil prądowy umieszczony jest na wewnętrznych stronach obu ścian bocznych (3a, 3b) tej szyny nośnej (1).

   PL 203 264 B1
5. 5. Układ szyn prądowych według zastrz. 4, znamienny tym, że przestrzeń wewnątrz mającej kształt „U” szyny nośnej mieści wewnątrz urządzenia obsługowe lamp, jak również stosowne elementy kontaktowe.
6. 6. Układ szyn prądowych według zastrz. 4, znamienny tym, że elementy (10, 101, IO2) utrzymujące przewody składają się z dwóch części bocznych (10a, 10b), które są umiejscowione na bocznych ściankach (3a, 3b) szyny nośnej (1) i zawierają rowki (11) dla pomieszczenia przewodów (6), przy czym obydwie części boczne (10a, 10b) są wzajemnie złączone łącznikami (13), umieszczonymi na środkowej ściance (2) szyny nośnej (1).
7. 7. Układ szyn prądowych według zastrz. 6, znamienny tym, że jedna z części bocznych (10a) zawiera poziomą ściankę (14) równoległą do środkowej ścianki (2) szyny nośnej (1), która razem z występami oporowymi (15) wystającymi z łączników (13) tworzy przestrzeń (8) dla pomieszczenia kabli albo przewodów.
8. 8. Układ szyn prądowych według zastrz. 1, znamienny tym, że dla zapewnienia połączenia obu przesyłowych profili prądowych dwóch sąsiednich szyn nośnych (1) układ zawiera element łączący (31), w którym znajdują się rowkowate wgłębienia (32) stanowiące odpowiednik rowków (11) przesyłowego profilu prądowego, przy czym we wgłębieniach tych jest osadzony łącznik metalowy (35), do którego przyłączone są z obu stron przewidziane do spojenia przewody.
9. 9. Układ szyn prądowych według zastrz. 8, znamienny tym, że łączniki metalowe (35) składają się z podłużnych płytek kontaktowych (37), na końcach których jest umieszczany sprężynowy element (38) o kształcie „U”, zakleszczający przewody (6) dołączone do łącznika metalowego (35).
10. 10. Układ szyn prądowych według zastrz. 8, znamienny tym, zawiera szynę łącznikową (30) o kształcie „U” łączącą dwie szyny nośne (1), która wchodzi w głąb obu szyn nośnych (1), i na której ramionach (30a, 30b) umieszczony jest element łączący (31).
11. 11. Układ szyn prądowych według zastrz. 5 albo 6, albo 7, albo 10, znamienny tym, że dla zapewnienia podłączenia lampy do układu szyn prądowych, układ zawiera częściowo obrotowy element kontaktowy z wieloma stykami przyłączeniowymi (53, 54), który jest wprowadzany do otworu szyny nośnej (1), tak że po jego przekręceniu styki przyłączeniowe (53, 54) wprowadzane są w rowki (11) przesyłowego profilu prądowego zapewniając właściwe połączenie przewodów (6).
12. 12. Układ szyn prądowych według zastrz. 11, znamienny tym, że wysokość zamocowania co najmniej jednego ze styków przyłączeniowych (53) jest regulowana.
13. 13. Układ szyn prądowych według zastrz. 11, znamienny tym, że element kontaktowy zawiera dodatkowo elementy ryglujące (52), chwytające za wystające części szyny nośnej (1).
14. 14. Element utrzymujący przewody, przeznaczony dla modułowego tworzenia przesyłowego profilu prądowego dla układu szyn prądowych, w którym to profilu znajdują się biegnące podłużnie i dostępne od strony kontaktowej rowki dla pomieszczenia przewodów służących do zasilania w prąd i/albo przekazywania sygnałów sterujących, gdzie elementy utrzymujące przewody zawierają rowki dla przyjmowania przewodów, znamienny tym, że elementy (10, 101, 102) utrzymujące przewody na swoich końcach mają występy (17, 22), które przy łączeniu się z kolejnym elementem (10, 101, 102) utrzymującym przewody wiążą się z sobą nakładając się na siebie oraz tworzą w obszarze połączenia otwarte w stronę kontaktową kanały (23) odpowiadające rowkom (11).
15. 15. Element utrzymujący przewody według zastrz. 14, znamienny tym, że elementy (10, 101, 102) utrzymujące przewody zawierają elementy ryglujące (18, 19), które ograniczają do z góry przewidzianego luzu względny ruch wzdłużny dwóch wzajemnie związanych elementów (10, 101, 102) utrzymujących przewody.
16. 16. Element utrzymujący przewody według zastrz. 14 albo 15, znamienny tym, że składa się z dwóch części bocznych (10a, 10b), które są z sobą połączone łącznikiem (13), przy czym każda z części bocznych (10a, 10b) zawiera co najmniej jeden rowek (11) dla pomieszczenia przewodów (6).