PL187016B1

PL187016B1 - Koncentrat krochmalu w stanie ciekłym

Info

Publication number: PL187016B1
Application number: PL97330419A
Authority: PL
Inventors: Heinz-Manfred Wilsberg
Original assignee: Henkel Ecolab Gmbh & Co Ohg
Priority date: 1996-06-28
Filing date: 1997-06-20
Publication date: 2004-04-30
Also published as: JP2000513415A; EP0907785A1; NZ333594A; PL330419A1; ATE213033T1; AU727813B2; WO1998000599A1; NO986079D0; DE59706320D1; NO986079L; AU3341397A; US6444023B1; DK0907785T3; JP3868003B2; ES2172799T3; NO311677B1; EP0907785B1; DE19625828A1

Abstract

1. Koncentrat krochmalu w stanie cieklym, zawierajacy: skrobie naturalna lub jej pochodne powstale w wyniku degradacji termicznej, hydrolitycznej lub oksydacyjnej; ksantan lub jego pochodne; skladniki uzupelniajace, jak srodki poslizgowe, anionowe i niejonowe srodki powierzchniowo czynne, emulgatory, jak glikol etylenowy i gliceryna, srodki wyblyszczajace, jak boraks, barwniki i substancje zapachowe, oraz wode, zna- mienny tym, ze ilosc skrobii wynosi od 10% do 50%, korzystnie od 20% do 45% wa- gowo, ilosc ksantanu wynosi od 0,1%) do 2%, korzystnie od 0,2% do 1,5% wagowo, ilosc wody wynosi od 40% do 90%, korzystnie od 45% do 80% wagowo; a ponadto za- wiera srodek konserwujacy zlozony z etanolu w ilosci od 1% do 10%, korzystnie od 2% do 8% wagowo; oraz czwartorzedowego zwiazku amoniowego o wzorze ogólnym R 1 R2 (CH3 )2 N+ A- gdzie R1 i R2 oznaczaja niezaleznie liniowa albo rozgaleziona reszte alkilowa za- wierajaca od 8 do 18, korzystnie od 8 do 10 atomów wegla, a A- oznacza anion chlo- rkowy, bromkowy, jodkowy, fluorkowy, metosiarczanowy lub etosiarczanowy; w ilosci od 0,002% do 0,5%, korzystnie od 0,02% do 0,2% wagowo, przy czym ilosc tego srodka konserwujacego wynosi od 1% do 10%, korzystnie od 1% do 8% wagowo masy koncentratu. PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest koncentrat krochmalu w stanie ciekłym, zawierający skrobię naturalną lub jej pochodne powstałe w wyniku degradacji termicznej hydrolitycznej lub oksydacyjnej; ksantan lub jego pochodne; składniki uzupełniające, jak środki poślizgowe, anionowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne, emulgatory, jak glikol etylenowy i gliceryna, środki wybłyszczające, jak boraks, barwniki i substancje zapachowe, oraz wodę.

Do krochmalenia albo apreturowania bielizny używa się z reguły środków zawierających skrobię. Stosuje się zagotowany roztwór skrobii nierozklejonej lub wstępnie rozklejonej, takiej jak skrobia spęczniała, bądź zawiesinę nierozklejonej skrobii, która ulega rozklejeniu na bieliźnie pod działaniem wysokiej temperatury, na przykład w czasie prasowania lub maglowania. Roztwory skrobii mogą zawierać także inne, znane składniki zwiększające podatność na prasowanie. Korzystnie stosuje się krochmal w stanie ciekłym z uwagi na łatwość dozowania, zwłaszcza w pralniach przemysłowych, gdzie rozpuszczone uprzednio substancje czynne, tak zwane ługi macierzyste, podaje się za pomocą pompy do bębna pralnicy lub do odpowiedniego odcinka wielokomorowej linii pralniczej. Istnieje problem zapewnienia zdolności pralniczej ługów macierzystych poprzez zachowanie ich trwałości przy składowaniu po rozcieńczeniu wodą. Dotyczy to trwałości fizycznej, czyli zapobieżenia rozdzielaniu faz w wyniku osiadania skrobii, jak również trwałości mikrobiologicznej. Skrobia jest materiałem łatwo ulegającym degradacji biologicznej, a zatem środki z jej zawartością są podatne na atak drobnoustrojów, tak zwane porażenie bakteryjne. Jest to szczególnie istotne dla pralni przemysłowych, gdzie ługi macierzyste są przechowywane przez wiele dni w zbiornikach zapasowych.

187 016

Ponadto w przypadku drobnoustrojów atakujących organizm ludzki powstaje dodatkowe zagrożenie, gdyż krochmal pozostaje na tekstyliach i styka się z ciałem użytkownika.

W celu uniknięcia osadzania się skrobii z zawiesin stosuje się kąpiele nośnikowe, jak na przykład wodne roztwory karboksymetylocelulozy. Jednakże utrzymanie odpowiednio dużej ilości skrobii w zawiesinie wymaga użycia karboksymetylocelulozy w wysokim stężeniu, co z kolei powoduje zagęszczenie koncentratu i trudności z jego użytkowaniem. Na przykład dodanie karboksymetylocelulozy do zawiesiny skrobii wstępnie spęczniałej przez krótkotrwałe ogrzewanie do temperatury od 40°C do 60°C powoduje zgęstnienie tej zawiesiny w krótkim czasie.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DT 1940655 znane są zawiesiny skrobii, w których jako faza wodna występuje roztwór gumy ksantanowej lub jej pochodnych, co skutecznie zapobiega osadzaniu się skrobii. W celu zwiększenia odporności na atak drobnoustrojów proponuje się zwykłe substancje czynne, jak formaldehyd. Takie środki odkażające pozostają na krochmalonej odzieży, w związku z czym powstaje niebezpieczeństwo ich oddziaływania na użytkownika. Wobec tego, pomimo wysokiej aktywności przeciwbakteryjnej, nie jest wskazane stosowanie formaldehydu i innych aldehydów, fenoli oraz substancji odszczepiających aktywny chlor.

Celem wynalazku jest znalezienie środka konserwującego dla koncentratów krochmalu, który w sposób niezawodny zapobiega rozwojowi drobnoustrojów w koncentracie i wytworzonym z niego wodnym ługu macierzystym, ale nie pozostaje na krochmalonej bieliźnie w ilościach szkodliwych dla użytkownika.

Cel ten zrealizowano w rozwiązaniu według wynalazku przez opracowanie kompozycji koncentratu, w której ilość skrobii wynosi od 10% do 50%, korzystnie od 20% do 45% wagowo, ilość ksantanu wynosi od 0,1% do 2%, korzystnie od 0,2% do 1,5% wagowo, ilość wody wynosi od 40% do 90%, korzystnie od 45% do 80% wagowo; a ponadto zawierającej środek konserwujący złożony z etanolu w ilości od 1% do 10%, korzystnie od 2% do 8% wagowo; oraz czwartorzędowego związku amoniowego o wzorze ogólnym r'r²(ch₃)2N⁺agdzie R¹ i R² oznaczają niezależnie liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową zawierającą od 8 do 18, korzystnie od 8 do 10 atomów węgla, a A' oznacza anion chlorkowy, bromkowy, jodkowy, fluorkowy, metosiarczanowy lub etosiarczanowy; w ilości od 0,002% do 0,5%, korzystnie od 0,02% do 0,2% wagowo, przy czym ilość tego środka konserwującego wynosi od 1% do 10%, korzystnie od 1% do 8% wagowo masy koncentratu.

Stosowana skrobia jest skrobią kukurydzi<auą ryżową, ziemniaczaną lub maniokową.

W korzystnym rozwiązaniu w czwartorzędowym związku amoniowym reszty alkilowe R1 i R2 są resztami decylowymi, a zwłaszcza resztami n - decylowymi.

Stosowany środek konserwujący jest korzystnie ciekły. W jego skład mogą wchodzić inne składniki wprowadzane wraz z handlowo dostępnymi postaciami składników zasadniczych.

Na przykład etanol zawiera często wodę i środki denaturujące, jak metyloetyloketon, a czwartorzędowe związki amoniowe - wodę i izopropanol.

Jako skrobię określa się także wszystkie jej pochodne, które w zimnej wodzie są w znacznym stopniu nierozpuszczalne, a w gorącej wodzie ulegają rozklejeniu.

Do stabilizacji służyć może ksantan o nazwach handlowych Kelzan®, Rhodopol®, Ketrol® lub Rheozan®. Jako ksantan określa się polisacharyd wytwarzany w wodnych roztworach glukozy i skrobii przez szczep bakteryjny Xanthomas campestris (J. Biochem. Microbiol. Technol. Engineer., tom III (1961), str. 51-63). Składa się on z glukozy, mannozy, kwasu glukuronowego i ich produktów acetylowania, a ponadto zawiera mniejsze ilości chemicznie związanego kwasu pirogronowego. Stosuje się także rozpuszczalne w wodzie pochodne ksantanu, otrzymywane przez oksyalkilowanie tlenkiem etylenu, tlenkiem propylenu i ewentualnie tlenkiem butylenu, bądź alkilowanie halogenkami metylu lub siarczanem

187 016 metylu, oraz acylowanie halogenkami kwasowymi i odacetylowanie zmydlające. Ksantan ma decydujący wpływ na lepkość koncentratu krochmalu według wynalazku. W temperaturze otoczenia wynosi ona od 500 do 10000 mPa-s, korzystnie od 1000 do 6000 mPa-s. Zastosowanie ksantanu powoduje, że lepkość koncentratu zmienia się nieznacznie w szerokim zakresie temperatury, a po powrocie do temperatury otoczenia ponownie przybiera korzystne wartości.

Ciekły koncentrat krochmalu według wynalazku można rozcieńczać wodą tak, aby uzyskać roztwór gotowy do użycia w gospodarstwie domowym o zawartości od 0,5 do 10 g/l skrobii. W pralniach przemysłowych do ostatniej kąpieli płuczącej dodaje się od 2 do 30 g koncentratu według wynalazku na kilogram suchej bielizny.

Przykłady

Przygotowano koncentrat krochmalu Ml o składzie podanym w tabeli 1. Wodę podgrzano do temperatury około 80 °C, po czym dodano trójgliceryd polietylenoglikolu (PEG), boraks i glicerynę. Z kolei ochłodzono do temperatury poniżej 30°C, dodano etanol rozcieńczony wodą, skrobię kukurydzianą, wodną mieszaninę ksantanu z chlorkiem dwudecylodwumetyloamoniowym (QAV) i środek zapachowy. Uzyskany koncentrat ma pH 7,9. W ciągu przynajmniej 24 godzin w temperaturze od - 10 °C do 50 °C nie zaobserwowano znaczącego osadzania się skrobii, a lepkość mierzona w temperaturze pokojowej nie zmieniła się w sposób znaczący.

Tabela 1: Skład koncentratu krochmalu (% wagowy)

Składnik	Ml
Skrobia kukurydziana	30,00
Ksantan	0,40
Etanol	4,80
QAV*'	0,05
Trójgliceryd PEG	2,25
Gliceryna	5,00
Boraks	2,50
Środki zapachowe	0,45
Woda	do 100,00
Lepkość ^b/	3000,00

a/ chlorek dwudecylodwumetyloamoniowy b/ w mPa-s, zmierzona w temperaturze pokojowej przy użyciu wiskozymetru rotacyjnego Brookfielda RVT (wrzeciono nr 3, 20 obrotów na minutę)

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Koncentrat krochmalu w stanie ciekłym, zawierający: skrobię naturalną lub jej pochodne powstałe w wyniku degradacji termicznej, hydrolitycznej lub oksydacyjnej; ksantan lub jego pochodne; składniki uzupełniające, jak środki poślizgowe, anionowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne, emulgatory, jak glikol etylenowy i gliceryna, środki wybłyszczające, jak boraks, barwniki i substancje zapachowe, oraz wodę, znamienny tym, że ilość skrobii wynosi od 10% do 50%, korzystnie od 20% do 45% wagowo, ilość ksantanu wynosi od 0,1% do 2%, korzystnie od 0,2% do 1,5% wagowo, ilość wody wynosi od 40% do 90%, korzystnie od 45% do 80% wagowo; a ponadto zawiera środek konserwujący złożony z etanolu w ilości od 1% do 10%, korzystnie od 2% do 8% wagowo; oraz czwartorzędowego związku amoniowego o wzorze ogólnym

R^CCHahN+A’ gdzie R¹ i R² oznaczają niezależnie liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową zawierającą od 8 do 18, korzystnie od 8 do 10 atomów węgla, a A' oznacza anion chlorkowy, bromkowy, jodkowy, fluorkowy, metosiarczanowy lub etosiarczanowy; w ilości od 0,002% do 0,5%, korzystnie od 0,02% do 0,2% wagowo, przy czym ilość tego środka konserwującego wynosi od 1% do 10%, korzystnie od 1% do 8% wagowo masy koncentratu.
2. Koncentrat według zastrz. 1, znamienny tym, że skrobia jest skrobią kukurydzianą, ryżową, ziemniaczaną lub maniokową.
3. Koncentrat według zastrz. 1, znamienny tym, że reszty alkilowe R1 i R2 są resztami decylowymi, a zwłaszcza resztami n - decylowymi.