PL186831B1

PL186831B1 - Method of making a steel strip

Info

Publication number: PL186831B1
Application number: PL98335639A
Authority: PL
Inventors: Bernhard Engl; Günter Stich
Original assignee: Thyssenkrupp Stahl Ag
Priority date: 1997-03-13
Filing date: 1998-03-10
Publication date: 2004-03-31
Also published as: CZ290944B6; PL335639A1; DE59801637D1; WO1998040522A1; CN1082549C; CZ321999A3; EP0966547B1; EP0966547A1; DE19710125A1; ZA982115B; CA2284124A1; AR010130A1; ATE206472T1; ES2165157T3; CN1252105A

Abstract

The invention relates to a method for producing a highly resistant (at least 900MPa), very ductile steel strip. The steel, containing (in mass per cent); 0.10 to 0.20 % C; 0.30 to 0.60 % Si; 1.50 to 2.00 % Mn; max. 0.08 % P; 0.30 to 0.80 % Cr; up to 0.40 % Mo; up to 0.20 % Ti and/or Zr; up to 0.08 % Nb; the remainder being Fe and unavoidable impurities, is melted, cast in slabs and then rolled out into a hot rolled strip. The roll end temperature is above 800<o>C, the cooling speed on the delivery roller table is at least 30<o>C/s and the reel temperature is 300 to 600<o>C.

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania taśmy ze stali uspokojonej aluminium.The subject of the invention is a method of producing a steel strip of aluminum steady state.

Chodzi tu zwłaszcza o stal o wysokiej wytrzymałości, wynoszącej co najmniej 900 MPa i dobrej podatności na odkształcenie plastyczne.These are, in particular, high-strength steels of at least 900 MPa and good plastic deformability.

Tendencja do redukcji zużycia paliwa w samochodach czyni niezbędne wykorzystanie koncepcji lekkich konstrukcji. Lekkie konstrukcje można otrzymać w wyniku zmniejszenia grubości blachy. Dla wyrównania spowodowanego tym spadku wytrzymałości elementu konstrukcyjnego należy zwiększyć wytrzymałość materiału. Wzrost wytrzymałości pociąga zwykle za sobą spadek podatności na odkształcenie plastyczne. Blachom stosowanym do budowy samochodów należy poprzez obróbkę plastyczną nadać ostateczny kształt, wymagany z uwagi na wzornictwo oraz z przyczyn funkcjonalnych. Jeżeli wzrost wytrzymałości i związane z tym pogorszenie podatności na odkształcenie plastyczne będą zbyt duże, wówczas obróbka plastyczna może zakończyć się niepowodzeniem wskutek lokalnego przewężenia i pęknięcia. Ze względu na to wzrost wytrzymałości jest ograniczony.The trend towards reducing fuel consumption in cars makes it necessary to use the concept of lightweight construction. Light structures can be obtained by reducing the thickness of the sheet. In order to compensate for the decrease in the strength of the structural element caused by this, the strength of the material must be increased. The increase in strength usually entails a decrease in the susceptibility to plastic deformation. The sheets used in the construction of cars should be given their final shape through plastic working, required for design and functional reasons. If the increase in strength and the associated deterioration in plastic deformability are too great, plastic working may fail due to local constriction and fracture. Due to this, the increase in strength is limited.

Rozwój stali poszedł zatem w kierunku poprawy stosunku podatności na odkształcenie plastyczne do jej wytrzymałości.Therefore, the development of steel was aimed at improving the ratio of plastic deformability to its strength.

W zakresie wytrzymałości poniżej 500 MPa można było osiągnąć zauważalne efekty zmniejszania grubości blach poprzez zastosowanie stali z domieszką fosforu lub stali mikrostopowych. Jeszcze lepsze rezultaty uzyskano przy użyciu stali typu „bakehardening”.W zakresie wytrzymałości pomiędzy 500 i 800 MPa prace nad stalami dwufazowymi oraz stalami typu TRIP (plastyczność wskutek przemiany) doprowadziły do uzyskania bardzo dobrych rezultatów w zakresie podatności na odkształcenie plastyczne.In the strength range below 500 MPa, it was possible to achieve noticeable effects of reducing the thickness of the sheets by using steel with an admixture of phosphorus or micro-alloyed steels. Even better results were obtained with bakehardening steels. In the strength range between 500 and 800 MPa, work on two-phase steels and TRIP steels (plasticity due to transformation) led to very good results in terms of plastic deformability.

Parametry świadczące o odkształceniu można, z dobrym przybliżeniem do praktyki, uzyskać z próby rozciągania. Do szczególnie ważnych wartości pomiarowych należy wydłużenie przy zerwaniu i wartość n (wskaźnik zdolności umacniania). Wartość n jest wskaźnikiem podatności na odkształcenie plastyczne pod obciążeniem występującym przy obciąganiu. Obciąganie jest najczęściej spotykanym mechanizmem odkształcania plastycznego samochodowych elementów z blachy. Wartość n pozostaje w stosunkowo dobrej zgodności ze stosunkiem granicy plastyczności do doraźnej wytrzymałości, który również stanowi użyteczny w praktyce wskaźnik zdolności umacniania się materiału.The deformation parameters can be obtained from the tensile test with a good approximation to practice. Particularly important measured values are the elongation at break and the n value (index of hardening capacity). The value of n is an indicator of the susceptibility to plastic deformation under the load occurring under loading. Dressing is the most common mechanism for plastic deformation of automotive sheet metal parts. The value of n is in relatively good agreement with the ratio of yield stress to short-term strength, which is also a useful indicator of the hardening capacity of a material.

Aby korzyść, jaką daje zwiększenie wytrzymałości, jak najlepiej wykorzystać do redukcji grubości blachy, wymagane są jak najwyższe wartości wydłużenia przy zerwaniu (A) i wartości umocnienia (wartość n).In order to best utilize the strength benefit for sheet thickness reduction, the highest possible elongation at break (A) and hardening values (n value) are required.

Stale o bardzo wysokich wytrzymałościach powyżej 800 MPa można bardzo efektywnie wykorzystać do optymalizacji ciężaru części, istotnych w przypadku zderzenia, jak wspornik przejmujący uderzenia boczne oraz wspornik amortyzujący uderzenia. W tym celu jednak grubość blachy, wynoszącą na przykład ponad 2,0 mm, należy zmniejszyć do wartości leżącej poniżej 2,0 mm, mianowicie około 1,5 mm. Takie wysokowytrzymałe wyroby stalowe były w przeszłości dostępne jedynie w postaci blach walcowanych na zimno.Steels with very high strengths above 800 MPa can be used very effectively to optimize the weight of crash-relevant parts, such as the side impact support and the shock absorbing support. For this purpose, however, the sheet thickness, e.g., more than 2.0 mm, must be reduced to a value less than 2.0 mm, namely approximately 1.5 mm. Such high-strength steel products have in the past only been available as cold-rolled sheets.

Przede wszystkim w zakresie najwyższych wytrzymałości powyżej 800 MPa podatność na odkształcenie plastyczne, przy wykorzystaniu znanych koncepcji materiałowych do wytwarzania taśm walcowanych na zimno lub na gorąco, nie jest wystarczającą do formowania z blach części użytkowych. Wysoka wytrzymałość jest przy tym uzyskiwana poprzez struktury martenzytyczne. Granica plastyczności jest jednak w takich stalach bardzo wysoka. Wynikające stąd wartości stosunku granicy plastyczności do doraźnej wytrzymałości lub wskaźniki umocnienia są zatem odpowiednio niższe. Poza niewielką podatnością na odkształcenie plastyczne powoduje to również dużą sprężystość, co z kolei sprawia, że wytłoczki są trudne do wykonania lub niedokładnie odwzorowują kształt formy.Especially in the range of the highest strengths above 800 MPa, the plastic deformability, using known material concepts for the production of cold or hot-rolled strips, is not sufficient for forming useful parts from sheets. The high strength is achieved through martensitic structures. However, the yield point is very high in such steels. The resulting values for the ratio of yield stress to immediate strength or the hardening indices are therefore correspondingly lower. In addition to low susceptibility to plastic deformation, it also causes high elasticity, which in turn makes the stampings difficult to produce or inaccurately follow the shape of the mold.

Celem wynalazku jest opracowanie sposobu wytwarzania taśm stalowych, mających dużą zdolność umacniania się, połączoną z dobrą podatnością na odkształcenie plastyczne i wysoką wytrzymałością wykonanych z nich elementów konstrukcyjnych.The object of the invention is to provide a method for the production of steel strips having a high strengthening capacity combined with good plastic deformability and high strength of the structural elements made of them.

Zadanie to rozwiązano według wynalazku za pomocą sposobu wytwarzania taśmy ze stali uspokojonej aluminium, o wysokiej wytrzymałości, wynoszącej co najmniej 900 MPa,According to the invention, this task is solved by a method for producing a high-strength aluminum strip of at least 900 MPa,

186 831 i dobrej podatności na odkształcenie plastyczne, w186 831 and good susceptibility to plastic deformation, w

(w % masowych) (in% by mass) 0,10 0.10 do down 0,20% C 0.20% C 0,30 0.30 do down 0,60% Si 0.60% Si 150 150 do down 2,00% Mn 2.00% Mn maks. max. 0,08% P 0.08% P 0,30 0.30 do down 0,80% Cr 0.80% Cr do down 0,40% Mo 0.40% Mo do down 0,20% Ti i/lub Zr 0.20% Ti and / or Zr do down 0,08% Nb 0.08% Nb

którym wytapia się stal zawierającą oraz resztę w postaci Fe i nieuniknionych zanieczyszczeń, następnie odlewa się z niej wlewek, po czym walcuje się ją na gorąco do postaci taśmy, odznacza się według wynalazku tym, że końcowa temperatura walcowania leży powyżej 880°C, i po walcowaniu na gorąco taśmę chłodzi się na samotoku odprowadzającym z szybkością chłodzenia wynoszącą co najmniej 30°C/s, zaś po ochłodzeniu taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze nawijania wynoszącej od 300 do 600°C.which melts the steel containing the remainder in the form of Fe and the unavoidable impurities, then casts an ingot from it, and then hot-rolled it to form a strip, characterized according to the invention in that the final rolling temperature is above 880 ° C, and after After hot rolling, the strip is cooled on the discharge roller at a cooling rate of at least 30 ° C / s, and after cooling, the hot strip is rolled onto the drum at a winding temperature of 300 to 600 ° C.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze wynoszącej co najwyżej 550°C.Preferably, the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of at most 550 ° C.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze wynoszącej co najwyżej 350°C.Preferably, the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of at most 350 ° C.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze nie niższej niż 330°C.Preferably, the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of not less than 330 ° C.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco walcuje się na grubość końcową wynoszącą co najwyżej 2,0 mm.Preferably, the hot-rolled strip is rolled to a final thickness of at most 2.0 mm.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco wygładza się.Preferably, the hot-rolled strip is smoothed.

Korzystnie taśmę trawi się i pokrywa powłoką metaliczną.Preferably, the strip is etched and covered with a metallic coating.

Korzystnie powłokę metaliczną nakłada się elektrolitycznie.Preferably, the metallic coating is electrolytically applied.

Korzystnie powłokę metaliczną nakłada się zanurzeniowo.Preferably, the metallic coating is applied by immersion.

Korzystnie taśmę walcowaną na gorąco wyżarza się w przedziale temperatur od 500 do 850°C.Preferably, the hot-rolled strip is annealed in a temperature range of 500 to 850 ° C.

Korzystnie po walcowaniu na gorąco przeprowadza się walcowanie na zimno przy co najmniej 30% zgniotu oraz wyżarzanie ciągłe w temperaturach pomiędzy 700 i 900°C.Preferably, the hot rolling is followed by cold rolling with at least 30% working strength and continuous annealing at temperatures between 700 and 900 ° C.

Korzystnie do stali dodaje się co najwyżej 0,15% Mo.Preferably, at most 0.15% Mo is added to the steel.

Korzystnie do stali dodaje się co najmniej 0,04% Ti i/lub Zr.Preferably, at least 0.04% Ti and / or Zr are added to the steel.

Korzystnie do stali dodaje się od 0,0005 do 0,005% B.Preferably, from 0.0005 to 0.005% B is added to the steel.

Korzystnie do stali dodaje się co najmniej 0,04% Nb.Preferably, at least 0.04% Nb is added to the steel.

Celowe wytworzenie bardzo drobnych mikrostruktur, składających się z istniejących obok siebie faz miękkich i twardych, w połączeniu z rozkładem bardzo drobnych wydzieleń, daje możliwość uzyskania bardziej atr^^^^yj^^ych, dotychczas nieznanych własności technologicznych i użytkowych. Utwardzenie struktury poprzez jej wielofazowość w połączeniu z utwardzaniem za pomocą drobnego ziarna i drobnych cząstek prowadzi przy tym do zwielokrotnionego procesu umacniania.The deliberate production of very fine microstructures, consisting of soft and hard phases existing next to each other, in combination with the distribution of very fine precipitates, makes it possible to obtain more atr ^^^^ yj ^^ s, previously unknown technological and functional properties. The hardening of the structure by its multiphase combined with the hardening by means of fine grain and fine particles leads to a multiplied strengthening process.

Szczególne znaczenie ekonomiczne sposobu według wynalazku polega na możliwości wytwarzania taśmy walcowanej na gorąco o grubościach poniżej 2,0 mm, na przykład 1,5 mm. Sposób wytwarzania nie jest zatem związany z koniecznością prowadzenia kosztownego procesu technologicznego wytwarzania taśm walcowanych na zimno, obejmującego dodatkowe operacje w postaci walcowania na zimno i następującego po nim wyżarzania.The method of the invention is of particular economic importance in that it is possible to produce hot-rolled strip with a thickness of less than 2.0 mm, for example 1.5 mm. The production method therefore does not require a costly technological process for the production of cold-rolled strips with additional operations in the form of cold rolling and subsequent annealing.

Niniejsza koncepcja materiałowa obejmuje również możliwość fabrycznego uszlachetniania powierzchni, na przykład nakładania wytrącanej elektrolitycznie warstwy cynku. Wyjątkowo dużą poprawę własności antykorozyjnych za pomocą warstwy cynku można przyjąć jako fakt powszechnie znany. Ponadto wiadomo, że stale wysokowytrzymałe wykazują tendencję do kruchości w wyniku pochłaniania wodoru podczas elektrolitycznego procesu cynkowania. Można było wykazać, że w taśmie stalowej według wynalazku nie występują problemy, jakich należy się obawiać w związku z procesem cynkowania.This material concept also includes the possibility of factory surface finishing, for example the application of an electrolytically precipitated zinc layer. The exceptionally large improvement in anti-corrosion properties by means of a zinc layer is a commonly known fact. Moreover, it is known that high-strength steels tend to become brittle as a result of hydrogen absorption during the electroplating process. It has been shown that there are no problems in the steel strip according to the invention that are to be considered in connection with the galvanizing process.

186 831186 831

Poniżej opisane jest znaczenie pierwiastków stopowych i parametrów technologicznych.The importance of the alloying elements and technological parameters is described below.

Węgiel jest potrzebny do utwardzania struktury oraz powstawania wydzieleń o bardzo dużym stopniu rozdrobnienia. Z uwagi na spawalność zawartość węgla powinna być ograniczona do 0,1 do 0,2%.Carbon is needed to harden the structure and to form precipitates with a very high degree of fragmentation. For weldability reasons, the carbon content should be limited to 0.1 to 0.2%.

Krzem zwiększa twardość roztworu stałego, do czego potrzebna jest zawartość co najmniej 0,3%. Z uwagi na spawalność i celem uniknięcia niekorzystnego tworzenia zgorzeliny zawartość krzemu należy ograniczyć do 0,6%.Silicon increases the hardness of a solid solution, for which a content of at least 0.3% is needed. For reasons of weldability and to avoid unfavorable scale formation, the silicon content should be limited to 0.6%.

Mangan przy zawartości co najmniej 1,5% opóźnia przemianę i powoduje tworzenie twardych produktów przemiany. Dla uniknięcia niedopuszczalnie silnej mikrosegregacji zawartość manganu należy ograniczyć do maksimum 2,0%.Manganese at a content of at least 1.5% delays the transformation and causes the formation of hard transformation products. To avoid unacceptably high microsegregation, the manganese content should be limited to a maximum of 2.0%.

Fosfor można zastosować do dalszego zwiększenia stopnia umocnienia roztworu stałego, jednak z uwagi na spawalność jego zawartość nie powinna przekraczać 0,08%.Phosphorus can be used to further increase the strength of the solid solution, but for weldability reasons, its content should not exceed 0.08%.

Chrom przy zawartości co najmniej 0,3% sprzyja tworzeniu bogatej w bainit stuktury końcowej. Aby przemiana nie ulegała zbyt dużemu opóźnieniu, zawartość chromu należy ograniczyć do maksimum 0,80%.Chromium with a content of at least 0.3% favors the formation of a bainite-rich final structure. In order not to delay the transformation too much, the chromium content should be limited to a maximum of 0.80%.

Tytan lub cyrkon można wykorzystać do tworzenia wydzieleń o bardzo dużym stopniu rozdrobnienia i działaniu utwardzającym. Działanie to ulega wyraźnemu osłabieniu przy zawartościach powyżej 0,2%. Dlatego też wartość maksymalna została ustalona na 0,2%.Titanium or zirconium can be used to create precipitates with a very high degree of fragmentation and hardening effect. This effect is clearly weakened at contents above 0.2%. Therefore, the maximum value was set at 0.2%.

Niob można również wykorzystać do utwardzania wydzieleniowego. Zawartość niobu powinna wynosić korzystnie co najmniej 0,04%. Z uwagi na skuteczność działania maksymalna zawartość niobu jest ograniczona do 0,08%.Niobium can also be used for precipitation hardening. The niobium content should preferably be at least 0.04%. Due to its effectiveness, the maximum niobium content is limited to 0.08%.

Bor poprawia utwardzalność przy zawartościach w przedziale od 0,0005 do 0,005%. W tym celu stosuje się go zgodnie ze stanem wiedzy w tej dziedzinie, w stalach podlegających przemianie martenzytycznej. Nieoczekiwanie okazało się, że bor również w niniejszym przypadku w bainitycznej strukturze podstawowej wywołuje znaczący wzrost wytrzymałości przy jedynie nieznacznym spadku podatności na odkształcenie plastyczne.Boron improves hardenability at contents ranging from 0.0005 to 0.005%. For this purpose, it is used according to the state of the art in martensitic transformation steels. Surprisingly, it was found that boron also in the present case induced a significant increase in strength with only a slight decrease in the plastic deformability in the bainitic base structure.

Końcowa temperatura walcowania powinna leżeć w obszarze jednorodnego austenitu, nie powinna zatem być niższa od 880°C, aby po pierwsze zapewnić wystarczająco małe opory zmiany kształtu, po drugie zaś zachować niewielką ilość wydzieleń, spowodowanych odkształceniem.The final rolling temperature should be in the region of the homogeneous austenite, therefore it should not be below 880 ° C, in order to firstly ensure a sufficiently low resistance to shape change and, secondly, to keep a small amount of precipitation caused by deformation.

Warunki chłodzenia należy dobrać tak, aby wyeliminować przemianę w perlit, zaś procesem pokierować tak, by przemiana zachodziła głównie w zakresie bainitu. Udział martenzytu może przyczyniać się do dalszego umocnienia. Ponadto umocnienie powinno zachodzić wskutek wydzielania bardzo drobnych cząstek. Do tego potrzebne jest chłodzenie z końcowej temperatury walcowania z szybkością wynoszącą co najmniej 30°C/s. Ten proces chłodzenia należy zakończyć w temperaturze poniżej 600°C, nawijając taśmę na bęben, po czym chłodząc ją w postaci zwoju.The cooling conditions should be selected to eliminate the transformation into perlite, and the process should be guided so that the transformation occurs mainly in the bainite range. The participation of martensite may contribute to further strengthening. Moreover, the strengthening should take place due to the separation of very fine particles. For this, cooling from the final rolling temperature is needed at a rate of at least 30 ° C / sec. This cooling process must be completed below 600 ° C by winding the strip onto a drum and then cooling it in the form of a coil.

Przedmiot wynalazku jest opisany poniżej na podstawie przykładówThe subject of the invention is described below by way of examples

W tabeli 1 są podane składy chemiczne wykonanych według wynalazku taśm ze stali 1 i 2 oraz stali 3, będącej martenzytyczną stalą porównawczą.Table 1 shows the chemical compositions of the strips made of steel 1 and 2 and steel 3 made according to the invention, which is a comparative martensitic steel.

W tabeli 2 podane są charakterystyczne własności mechaniczne wykonanych według wynalazku taśm ze stali 1 i 2 oraz stali porównawczej 3, odpuszczonej w drodze dodatkowej obróbki cieplnej do wartości podanych w tabeli 2.Table 2 shows the characteristic mechanical properties of the strips made of steel 1 and 2 and comparative steel 3 made according to the invention, tempered by additional heat treatment to the values given in Table 2.

Z porównania własności wynikają istotne zalety taśmy ze stali wykonanej sposobem według wynalazku. Wykazuje ona większe wydłużenie przy zerwaniu i lepszy stosunek granicy plastyczności do doraźnej wytrzymałości, stanowiący wskaźnik umocnienia.The comparison of the properties shows the significant advantages of the steel strip made according to the invention. It has a greater elongation at break and a better yield stress to short-term strength ratio, which is the hardening index.

W tabeli 3 ukazany jest wpływ niższej temperatury nawijania i przeprowadzonej po nawijaniu obróbki cieplnej na własności wykonanej według wynalazku taśmy stalowej o składzie stali 1 w tabeli 2. Niskie temperatury nawijania, wynoszące korzystnie 330°C, pozwalają osiągnąć wyraźny wzrost własności wytrzymałościowych, patrz przykład 4 w tabeli 3.Table 3 shows the effect of the lower winding temperature and the heat treatment carried out after the winding on the properties of the steel strip made according to the invention with steel composition 1 in Table 2. Low winding temperatures, preferably 330 ° C, make it possible to achieve a significant increase in strength properties, see example 4 in table 3.

Kolejny przedmiot wynalazku zawiera się w osiągnięciu korzystnego działania następującej obróbki cieplnej. Nieoczekiwanie okazało się, że obróbka cieplna wykonanej według wynalazku taśmy stalowej, przeprowadzona w przedziale temperatur pomiędzy 500 i 850°C, pozwala uzyskać dodatkową poprawę podatności na odkształcenie plastyczne.It is a further object of the invention to achieve the beneficial effect of the subsequent heat treatment. Surprisingly, it turned out that the heat treatment of the steel strip made according to the invention, carried out in the temperature range between 500 and 850 ° C, makes it possible to obtain an additional improvement in the plastic deformability.

186 831186 831

Przykłady 4, 5 i 6 w tabeli 3 ukazują działanie takiej obróbki cieplnej na stal 1 o składzie podanym w tabeli 1. Osiąga się w ten sposób stan materiału, korzystny dla elementów konstrukcyjnych, w których wysoka wytrzymałość, zwłaszcza granice plastyczności, musi iść w parze z dobrą podatnością, na odkształcenie plastyczne. Taka charakterystyka w przypadku części walcowanych na zimno jest związania z dużym wydatkiem energetycznym (przykład 5a). Dobór wyższych temperatur wyżarzania pozwala uzyskać wysokie wytrzymałości przy wyjątkowo niskich stosunkach granicy plastyczności do doraźnej wytrzymałości względnie tak samo dużym umocnieniu, a jednocześnie korzystnych wartościach wydłużenia (przykład 5b, 6a do 6c).Examples 4, 5 and 6 in Table 3 show the effect of such a heat treatment on steel 1 with the composition given in Table 1. This achieves a material condition favorable for structural elements in which high strength, especially yield strength, must go hand in hand. with good susceptibility to plastic deformation. This characteristic for cold rolled parts is associated with a high energy expenditure (example 5a). The selection of higher annealing temperatures makes it possible to obtain high strengths with extremely low ratios of yield point to short term strength or the same high hardening, and at the same time favorable values of elongation (example 5b, 6a to 6c).

Wiele walcowanych na gorąco wyrobów ma tę wadę, że tracą, swe korzystne własności, gdy zostaną poddane walcowaniu na zimno i następującemu po nim wyżarzaniu rekrystalizującemu. W przypadku taśmy ze stali wykonanej według wynalazku stwierdzono jednak, że zachowuje ona korzystne własności nawet po walcowaniu na zimno i wyżarzaniu. Przykład 7 w tabeli 3 ukazuje, że wykonana według wynalazku taśma ze stali po walcowaniu na zimno przy 50% zgniotu i przeprowadzonym po nim wyżarzaniu wykazuje również wysokie wartości wytrzymałości przy dodatkowo poprawionym stosunku granicy plastyczności do doraźnej wytrzymałości w stosunku do taśm ze stali 1 i 2, wyłącznie walcowanych na gorąco.Many hot rolled products have the disadvantage of losing their beneficial properties when subjected to cold rolling followed by recrystallization annealing. However, in the case of the steel strip made according to the invention, it has been found that the advantageous properties are retained even after cold rolling and annealing. Example 7 in Table 3 shows that the steel strip according to the invention, after cold rolling at 50% working strength and subsequent annealing, also shows high strength values with an additionally improved ratio of yield stress to short term strength compared to steel strips 1 and 2. only hot rolled.

Tabela 1 (% masowe)Table 1 (% by mass)

Stal steel C C. Si Si Mn Me P P. S S. Al Al N N Cr Cr Mo Mo Ti Ti 1 1 0,14 0.14 0,47 0.47 1,83 1.83 0,007 0.007 0,002 0.002 0,025 0.025 0,004 0.004 0,34 0.34 0,12 0.12 0,15 0.15 2a 2a 0,19 0.19 0,43 0.43 1,67 1.67 0,013 0.013 0, 007 0.007 0,032 0.032 0,007 0.007 0,49 0.49 0,30 0.30 0,18 0.18 2b 2b 0,17 0.17 0,53 0.53 1,82 1.82 0,013 0.013 0,012 0.012 0,049 0.049 0,012 0.012 0,77 0.77 0,02 0.02 0,18 0.18 3* 3 * 0,15 0.15 0,01 0.01 1,75 1.75 0,011 0.011 0,020 0.020 0,020 0.020 0,004 0.004 0,55 0.55 0,01 0.01 0,003 0.003

*) martenzytyczna stal porównawcza*) martensitic comparative steel

Tabela 2Table 2

Stal steel Długość Length Re Re Rm Rm R</Rm R </ Rm Ag Ag A5 A5 Aso Aso WET WET HT HT próbki samples N/mm² N / mm ² N/mm2 N / mm2 % % % % % % °C ° C °C ° C 1 1 wzdłuż along 653 653 1065 1065 0,61 0.61 8 8 18 18 11 11 910 910 530 530 w poprzek across 652 652 1098 1098 0,59 0.59 8 8 17 17 12 12 2a 2a wzdłuż along 670 670 1115 1115 0,60 0.60 7 7 16 16 10 10 880 880 550 550 2b 2b wzdłuż along 680 680 1140 1140 0, 60 0, 60 7 7 15 15 9 9 880 880 550 550 3* 3 * wzdłuż along 1050 1050 1096 1096 0,96 0.96 2 2 10 · 10 5 5 880 880 280 280

*) martenzytyczna stal porównawcza*) martensitic comparative steel

Re Re - granica plastyczności - yield point Rm Rm - wytrzymałość na rozciąganie - tensile strength Ag Ag - wydłużenie równomierne - uniform elongation A5 A5 - wydłużenie przy zerwaniu - elongation at break A 80 A 80 - wydłużenie przy zerwaniu - elongation at break WET WET - końcowa temperatura walcowania - final rolling temperature HT HT - temperatura nawijania - winding temperature

186 831186 831

Tabela 3Table 3

Przykład Example Wyża °C High ° C rzanie min tears min Re N/mm² Re N / mm ² Rm MW Rm MW Re/Rn Re / Rn A80 A80 WET °C WET ° C HT °C HT ° C 4 4 - - - - 1203 1203 1395 1395 0, 86 0, 86 3 3 910 910 330 330 5a 5a 600 600 120 120 1040 1040 1070 1070 0,97 0.97 9 9 910 910 330 330 5b 5b 750 750 1 1 690 690 1190 1190 0,58 0.58 7 7 910 910 330 330 6a 6a 750 750 1 1 620 620 1095 1095 0,58 0.58 6 6 910 910 530 530 6b 6b 800 800 1 1 600 600 1086 1086 0,55 0.55 10 10 910 910 530 530 6c 6c 850 850 1 1 492 492 913 913 0,54 0.54 14 14 910 910 530 530 7*a 7 * a 800 800 1 1 627 627 1149 1149 0,55 0.55 8 8 910 910 530 530 7*b 7 * b 850 850 1 1 446 446 959 959 0,47 0.47 12 12 910 910 530 530

*) walcowana na zimno z 50% zgniotu*) cold rolled with 50% crush

186 831186 831

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.Publishing Department of the UP RP. Circulation of 50 copies. Price PLN 2.00.

Claims

Zastrzeżenia patentowePatent claims

1. Sposób wytwarzania taśmy ze stali uspokojonej aluminium, o wysokiej wytrzymałości, wynoszącej co najmniej 900 MPa, i dobrej podatności na odkształcenie plastyczne, w którym wytapia się stal zawierającą (w % masowych)1. A method of producing a strip of steady aluminum steel, with high strength, at least 900 MPa, and good plastic deformability, in which steel containing (by mass%)

0,10 0.10 do down 0, 20% C 0, 20% C 0,30 0.30 do down 0,60% Si 0.60% Si 1,50 1.50 do down 2,00% Mn 2.00% Mn maks. max. 0,08% P 0.08% P 0,30 0.30 do down 0,80% Cr 0.80% Cr do down 0,40% Mo 0.40% Mo do down 0,20% Ti i/lub Zr 0.20% Ti and / or Zr do down 0,08% Nb 0.08% Nb

oraz resztę w postaci Fe i nieuniknionych zanieczyszczeń, następnie odlewa się z niej wlewek, po czym walcuje się ją na gorąco do postaci taśmy, znamienny tym, że końcowa temperatura walcowania leży powyżej 880 °C, i po walcowaniu na gorąco taśmę chłodzi się na samotoku odprowadzającym z szybkością chłodzenia wynoszącą co najmniej 30°C/s, zaś po ochłodzeniu taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze nawijania wynoszącej od 300 do 600°C.and the rest in the form of Fe and the unavoidable impurities, then an ingot is poured from it, after which it is hot rolled into a strip, characterized in that the final rolling temperature is above 880 ° C, and after hot rolling the strip is cooled on the roller table at a cooling rate of at least 30 ° C / sec, and after cooling, the hot strip is wound onto a drum at a winding temperature of 300 to 600 ° C.

2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze wynoszącej co najwyżej 550°C.2. The method according to p. The method of claim 1, wherein the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of at most 550 ° C.

3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze wynoszącej co najwyżej 350°C.3. The method according to p. The process of claim 1, wherein the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of at most 350 ° C.

4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco nawija się na bęben w temperaturze nie niższej niż 330°C.4. The method according to p. The process of claim 1, wherein the hot-rolled strip is wound onto the drum at a temperature of not less than 330 ° C.

5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco walcuje się na grubość końcową wynoszącą co najwyżej 2,0 mm.5. The method according to p. The process of claim 1, wherein the hot-rolled strip is rolled to a final thickness of at most 2.0 mm.

6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco wygładza się.6. The method according to p. The process of claim 1, wherein the hot-rolled strip is smoothed.

7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę trawi się i pokrywa powłoką metaliczną.7. The method according to p. The method of claim 1, wherein the strip is etched and coated with a metallic coating.

8. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że powłokę metaliczną nakłada się elektrolitycznie.8. The method according to p. The method of claim 7, characterized in that the metallic coating is applied electrolytically.

9. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że powłokę metaliczną nakłada się zanurzeniowo.9. The method according to p. The method of claim 7, characterized in that the metallic coating is dipped.

10. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że taśmę walcowaną na gorąco wyżarza się w przedziale temperatur od 500 do 850°C.10. The method according to p. The process of claim 1, wherein the hot-rolled strip is annealed in a temperature range of 500 to 850 ° C.

11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że po walcowaniu na gorąco przeprowadza się walcowanie na zimno przy co najmniej 30% zgniotu oraz wyżarzanie ciągłe w temperaturach pomiędzy 700 i 900°C.11. The method according to p. The process of claim 1, characterized in that the hot rolling is followed by cold rolling with at least 30% working strength and a continuous annealing at temperatures between 700 and 900 ° C.

12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do stali dodaje się co najwyżej 0,15% Mo.12. The method according to p. A process as claimed in claim 1, characterized in that at most 0.15% Mo is added to the steel.

13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do stali dodaje się co najmniej 0,04% Ti i/lub Zr.13. The method according to p. The process of claim 1, characterized in that at least 0.04% Ti and / or Zr are added to the steel.

14. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do stali dodaje się od 0,0005 do14. The method according to p. The process of claim 1, wherein 0.0005 to is added to the steel

0,005% B. ......0.005% B. ......

15. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do stali dodaje się co najmniej 0,04% Nb.15. The method according to p. The process of claim 1, characterized in that at least 0.04% Nb is added to the steel.

* * ** * *

186 831186 831