Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych pochodnych guanidyny, które blokuja dzia¬ lanie histaminy na receptory H-2 i które hamuja wydzielanie kwasu w zoladku.Zaklada sie, ze fizjologicznie czynny zwiazek, histamina, która w stanie naturalnym wystepuje w organizmach zwierzecych, wykazuje zdolnosc laczenia sie, w trakcie przejmowania swojej aktyw¬ nosci, z pewnymi okreslonymi receptorami, których istnieja co najmniej dwa odrebne typy. Pierwszy z nich zostal okreslony jako receptor H-l. (Asli i Schild, Brit. J. Pharmac, 1966, 27, 427) i dzialanie histaminy na ten receptor jest blokowane (antago¬ nizowane) przez typowe leki „antyhistaminowe", takie jak mepiramina. Drugi receptor histaminy zostal okreslony jako receptor H-2 (Black et al., Nature, 1972, 236, 385); dzialanie histaminy na ten receptor blokowane jest przez takie leki jak cyme- tydyna. Wiadomo, ze jednym ze skutków zabloko¬ wania dzialania histaminy na receptor H-2 jest hamowanie wydzielania kwasu zoladkowego i wo¬ bec tego zwiazki, które wykazuja taka zdolnosc, sa uzyteczne w leczeniu wrzodów przewodu pokarmo¬ wego i innych stanów spowodowanych lub zaostrza¬ nych kwasowoscia soku zoladkowego.W brytyjskim opisie ogloszeniowym nr 2 052 478 A i w japonskim opisie zgloszeniowym nr 56 108 777 zostaly ujawnione zwiazki blokujace dzialanie his¬ taminy na receptory H-2, stanowiace pochodne 2-quanidynotiazolu posiadajace w pozycji 4 lancuch 10 15 SI) boczny z grupa karbamoilowa na jego koncu.Obecnie znaleziono sposób wytwarzania zwiazków chlorowcoalkiloguanidynoheterocyklicznych i alko- ksyalkiloguanidynoheterocyklicznych, z lancuchem bocznym zakonczonym ewentualnie podstawiona grupa karbamoilowa, silnie blokujacych dziaalnie histaminy na receptory H-2.Zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku objete sa wzorem ogólnym 1, w którym R1 oznacza rodnik 1—lOC-alkilowy, podstawiony jednym lub wiecej niz jednym atomem chlorowca, takiego jak fluor, chlor i brom, lecz pod warunkiem, ze przy weglu zwiazanym bezposrednio z atomem azotu nie wystepuje podstawnik chlorowcowy, albo R1 ozna¬ cza grupe (l-6C)-alkpksy-(l-6C)-alkilowa, R2 ozna¬ cza atom wodoru, w pierscieniu X? linia kropkowa¬ na oznacza podwójne wiazanie po jednej stronie atomu azotu, a Z oznacza atom wegla lub azotu, tak ze pierscien X stanowi 5- lub 6-czlonowy hete¬ rocykliczny pierscien aromatyczny, w którym wy¬ stepuje co najmniej jeden atom azotu, a który takze moze zawierac jecjen lub dwa dodatkowe he¬ teroatomy wybrane sposród atomów azotu i siarki, przy czym ten pierscien heterocykliczny X tam, gdzie to mozliwe, ewentualnie posiada jeden lub dwa podstawniki, wybrane sposród atomów fluoru, chloru i bromu oraz grup l-6C-alkilowych, 1-6C- alkoksylowych, trójfluorometylowych, hydroksylo¬ wych i aminowych, A oznacza rodnik fenylenowy lub 5-7C-cykloalkilenowy albo lancuch l-8C-alkile- 138 527i 138 527 4 nowy ewentualnie dodatkowo zawierajacy jako <:iasc wlasciwege^lancucha jedna lub dwie grupy -wybrane sposróU Atomów tlenu i siarki oraz grupy cis- i trans-winylanowej, fenylenowej i 5-7C-cyklo- alkilenowej, lecz pod warunkiem, ze najkrótsze po¬ laczenie pierscieniSa X i C=D sklada sie z co naj¬ mniej 3 atomew-4 ze w przypadku, gdy lancuch A zawiera wspomniana dodatkowa grupe, polaczona bezposrednio z C=D, dodatkowa grupa ma znacze¬ nie inne niz atom tlenu lub siarki, oraz ze dwie dodatkowe grupy zawarte w A wybrane sposród atomów tlenu i siarki nie moga bezposrednio laczyc sie ze soba, D oznacza atom tlenu lub siarki, R3 oznacza atom wodoru albo grupe l-6C-alkilowa, l-6C-chlorowcoalkilowa, l-6C-alkoksylowa, 1-6C- hydroksyalkilowa, l-6C-aminoalkilowa, 6-10C-ary- lowa, heteroarylowa lub heteroaryloalkilowa, w których czlon heteroarylowy stanowi 5- lub 6-czlo- nowy heterocykliczny pierscien aromatyczny zawie¬ rajacy jeden lub dwa atomy azotu, a czesc alkilo¬ wa w rodniku heteroaryloalkilowym stanowi 1-6C- -alkil, a takze gdy R8 stanowi lub zawiera pierscien arylowy lub heteroarylowy, pierscien ten jest ewen¬ tualnie podstawiony grupa 2-6C-dialkiloaminowa lub 2-6C-alkanoilowa, R4 oznacza atom wodoru albo Rs i R4 lacza sie tworzac razem z atomem azotu, z którym sa zwiazane, nasycony pierscien 5-, 6- lub 7-czlonowy ewentualnie zawierajacy podwójne wiazanie lub dodatkowy czlon, taki jak atom tlenu, grupa NH lub (l-6C)-N-alkil. Wzór 1 obejmuje takze wymienione zwiazki w postaci far¬ maceutycznie dopuszczalnych soli addycyjnych z kwasami.Jakkolwiek w przedstawionym wzorze 1 podwój¬ ne wiazanie w czesci guanidynowej, przylaczone do pierscienia X, wystepuje w konkretnej pozycji, to jednak mozliwe sa i inne postacie tautomeryczne, które sa równiez objete tym wzorem i ich wytwa¬ rzanie wchodzi w zakres wynalazku. Poza tym w przypadku A stanowiacego lub zawierajacego rod¬ nik cykloalkilenowy, podstawniki w tym rodniku moga tworzyc konfiguracje cis lub trans. Gdy A stanowi lub zawiera rodnik cykloalkilenowy, zwia¬ zek o wzorze 1 w wiekszosci przypadków posiada co najmniej jedno centrum asymetrii. W takich przypadkach zwiazek o wzorze 1 moze istniec w co najmniej dwóch postaciach enancjomerycznych, przy tym ich liczba zalezy od liczby centrów asy¬ metrii. Aktywnosc biologiczna,., o której bedzie mowa dalej, takich enancjomerów moze byc rózna i wobec tego nalezy rozumiec, ze wynalazek obej¬ muje wytwarzanie racemicznych zwiazków o wzo¬ rze 1, a takze wszystkich mozliwych postaci diaste- reoizomerycznych i enancjomerycznych, .jesli wy¬ kazuja wspomniana aktywnosc biologiczna. Jest przy tym dobrze znane rozdzielanie postaci diaste- reoizomerycznych czy rozdzielanie racematu na jego enancjomery oraz oznaczanie aktywnosci biologicz¬ nej.Korzystnie R1 oznacza 2,2,2-trifluoroetyl, 2,2,2-tri- chloroetyl, 2-chloro-2,2-difluoroetyl, 2,2-dichloro-2- -fluoroetyl, 2-bromo-2,2-difluoroetyl, 2,2-dibromo-2- -fluoroetyl, 2-fluoroetyl, 2-chloroetyl, 2,2-difluoro- etyl, 2,2-dichloroetyl, 2-chloro-2-fluoroetyl, 2-bro- mo-2-fIuoroetyl, 2,2,3,3-tetrafluoropropyl, 2,2,3,3,3- -pentafluoropropyl, 1,1,1,3,3,3-heksafluoroizopropyl, 1,3-dichloro-l,l,3,3-tetrafluoroizopropyl, 1-chloro- -1,1,3,3,3-pentafluoro-izopropy 1, 1,3-difluoroizopropyl iub 2,2,3,3,4,4,4-heptafluorobutyl. 5 Pierscien X moze korzystnie oznaczac tiazol, imi- dazol, 1,2,4-tiadiazol, 1,2,3-triazol, 1,2,4-triazol, pi- razol, pirazyne, pirydyne, pirymidyne lub 1,3,5-tria- zyne, przy czym kazdy z tych pierscieni moze po¬ siadac tam, gdzie jest to mozliwe, jeden lub dwa io podstawniki wybrane sposród atomów fluoru, chloru, bromu, grup metylowym, metoksylowych, trifluorornetyIowyeh, hydroksylowych i aminowych.A we wzorze 1 korzystnie oznacza rodnik feny- lenowy, cyklopentylenowy, cykloheksylenowy, tri- iti metylenowy, tetrametylenowy, pentametylenowy, tioetylenowy, tiotrimetylenowy, tiotetrametyleno- wy, tiopentametylenowy, oksyetylenowy, oksytrime- tylenowy, oksytetrametylenowy, metylenotiomety- lenowy, metylenotioetylenowy, metylenotiopropyle- 20 nowy, metylenoksymetylenowy, metylenoksyetyle- nowy, etylenoksyetylenowy, oksy-2-metyloetyleno- wy, triopropylenotiometylenowy, oksyetylenooksy- metylenowy, winylenopropylenowy, oksymetyleno- winylenowy, 1,3-fenylenowy, 1,3-cyklopentylenowy, M metyleno-l,4-fenylenowy, etylenooksymetyleno-1,4- -fenylenowy lub oksy-l,3-fenylenometylenowy. Po¬ wyzsze znaczenie A we wzorze 1 czyta sie od lewa do prawa, tak aby pierwsza czesc danego rodnika laczyla sie z pierscieniem X a ostatnia czesc tego 30 rodnika laczyla sie z C=D. rs we wzorze 1 korzystnie oznacza atom wodoru, grupe aminowa, metyl," 2,2,2-trifluoroetyl, grupe metoksylowa, 2-hydroksyetyl, 2-aminoetyl, fenyl, heteroaryl lub heteroarylometyl, przy czym w 35 ostatnich dwóch rodnikach czesc heteroarylowa stanowi pirol, imidazol, triazol, pirazol, pirydyna lub pirymidyna, a gdy R8 stanowi lub zawiera pierscien fenylowy lub heteroarylowy, pierscien ten jest ewentualnie podstawiony grupa dimetyloami- 40 nowa lub acetylowa. Gdy R8 i R4 tworza pierscien, jest to zwlaszcza pierscien pirolidyny, piperydyny, morfoliny, piperazyny lub N-metylopiperazyny.Siedem ponizszych grup przedstawia korzystne zwiazki o wzorze 1, w którym: 45 1) R8 i R4 oznaczaja atomy wodoru, 2) R2 oznacza atom wodoru, a R1 oznacza rodnik 2,2,2-trifluoroetylowy, 2-chloro-2,2-difluoroetylowy lub 2,2,3,3-tetrafluoropropylowy, 3) pierscien X jest nie podstawiony, 50 4) X stanowi pierscien pirazolu, 1,2,3-triazolu, 1,2,4-triazolu, laczacy sie zAw pozycji 1, albo pier¬ scien pirymidyny, laczacy sie z A w pozycji 2, albo pierscien tiazolu laczacy sie z A w pozycji 4, 5) X stanowi pierscien 1,2,3-triazolu albo 1,2,4- 55 -triazolu laczacy sie z A w pozycji 1, 6) X stanowi pierscien pirazolu, 7) A stanowi rodnik tetrametylenowy, pentame¬ tylenowy, oksytrimetylenowy, oksytetrametyleno¬ wy, tiatrimetylenowy lub tiatetrametylenowy. 60 W obrebie kazdej z tych 7 grup dobranie znaczen pozostalych symboli we wzorze 1 daje odpowiednie podgrupy korzystnych pochodnych guanidyny wy¬ twarzanych sposobem wedlug wynalazku.Wytwarzanie konkretnych zwiazków zilustrowano 35 w przytoczonych dalej przykladach. Korzystna",5 138 527 "6 grupe stanowia zwlaszcza ponizsze zwiazki: amid kwasu 4'[4-(2-[2,2,2-trifluoroetylo]guanidyno]piry- mid-2-ylotio]maslowego (przyklad XXXI); amid kwasu 5-[3-(2-[2,2,2-trifluoroetylo]guanidyno)- -pirazol-l-ilo]walerianowego (przyklad XXXV); amid kwasu 5-[3-(2-[2,2,3,3-tetrafluoropropylo]gu- anidyno)pirazol - 2 - ilojwalerianowego (przyklad XXXVIII); amid kwasu 5-[-(2,2,3,3-tetrafluoropropylo]guanidy • anidyno) - pirazol - 1 - ilo]walerianowego (przyklad XXXIX); amid kwasu 5-[4-(2-[2,2,2-trifluoroetylo]guanidyno)- -l,2,3-triazol-2-ilo]walerianowego (przyklad XL); amid kwasu 5-[-(2,2,3,3-tetrafluoropropylo]guanidy- no) - 1,2,3 - triazol - 1 - ilo]walerianowego (przyklad XLII); 6-[4-(2-[2,2,2-trifluoroetylQ]guanidyno)- 12)3 _ triazol- -2-ilo]heksanoamid (przyklad XLIII); amid kwasu 4-[4-(2 - [2,2,3,3 - tetrafluoropropylo]- -guanidyno)-pirymid-2-yloksy]maslowego (przyklad XLVIII); amid kwasu 4-[2-(2-[2,2,3,3-tetrafluoropropylo]gu- anidyno)-piryd-6-ylotio]maslowego (przyklad LVII); a takze farmaceutycznie dopuszczalne sole addy¬ cyjne z kwasami tych zwiazków.Sposród powyzszych zwiazków szczególnie ko¬ rzystne sa zwiazki z przykladów XXXV, XXXVIII i XLVIII, a z nich zwlaszcza z przykladu XXXV.Odpowiednimi solami zwiazków o wzorze 1 do¬ puszczalnymi pod wzgledem farmaceutycznym sa przykladowo sole z kwasem solnym, bromowodo- rem, kwasem fosforowym, siarkowym, octowym, cytrynowym lub maleinowym.Wedlug wynalazku pochodne guanidyny o wzo¬ rze 1, w którym R1, R2, R3, R4, A, D, Z i pierscien X maja wyzej podane znaczenie, wytwarza sie w ten sposób, ze zwiazek o wzorze 2, w którym R1, R2, A, D, Z i X maja znaczenie wyzej podane lub reaktywna pochodna tego zwiazku, poddaje sie re¬ akcji ze zwiazkiem o wzorze R3R4NH, w którym R8 i R4 maja znaczenie wyzej podane.Reaktywna pochodna zwiazku o wzorze 2 moze byc np. ester, korzystnie o rodniku l-6C-alkilowym, np. metylowym lub etylowym, albo halogenek kwa¬ sowy, np. chlorek lub bromek kwasowy. Inna re¬ aktywna pochodna moze byc bezwodnik, np. bez¬ wodnik mieszany. Szczególnie korzystnym bezwod¬ nikiem mieszanym jest pochodna otrzymana w re¬ akcji zwiazku o wzorze 2 z chloromrówczanem, np. z chloromrówczanem etylu lub izobutylu. Reakcje mozna prowadzic w rozcienczalniku lub roz¬ puszczalniku, np. w metanolu, etanolu, chlorku me¬ tylenu, tetrahydrofuranie lub dwumetyloformami- dzie, a reakcje mozna przyspieszyc lub doprowa¬ dzac do konca przez np. ogrzewanie do temperatury wrzenia uzytego rozcienczalnika lub rozpuszczalni¬ ka. Gdy jako substrat stosuje sie reaktywna po¬ chodna zwiazku o wzorze 2 w postaci halogenku kwasowego, korzystnie jest reakcje prowadzic w obecnosci zasady, takiej jak np. trójetyloamina i stosowac rozcienczalniki lub rozpuszczalnik nie¬ alkoholowy.Gdy zwiazek o wzorze 1 zostal wytworzony w postaci wolnej zasady, a wymagana jest jego sól addycyjna z kwasem, zwiazek w postaci wolnej zasady poddaje siie reakcji z kwasem dajacym far¬ maceutycznie dopuszczalny anion.Wyjsciowy zwiazek o wzorze 2 mozna otrzymac przez dobudowanie lancuchów bocznych do pier- 5 scienia X. Lancuch znajdujacy sie po lewej stronie mozna wytwarzac redukujac grupe nitrowa do aminowej, te z kolei poddajac reakcji z izotiocyja- nianem o wzorze R1R2N=C=S i na-koniec tak otrzymany tiomocznik poddajac reakcji za amonia¬ kiem w obecnosci tlenku rteciowego. Wytwarzanie prawego lancucha zalezy od rodzaju pierscienia X, od rodzaju atomu w pierscieniu X, do którego'jest przylaczony A (wegiel czy azot), a takze od tego, czy w lancuchu A wystepuja dodatkowe atomy lub grupy okreslone wyzej. Moze sie okazac konieczne zabezpieczenie grupy kwasowej poprzez grupe cy- janowa lub estrowa, która hydrolizuje sie do grupy kwasowej w ostatnim etapie syntezy. Gdy w A nie wystepuje dodatkowa grupa lub jest nia rodnik fenylenowy, Z zas jest atomem wegla, wówczas korzystniej jest stosowac zwiazek, w którym pier¬ scien X zawiera juz odpowiedni lancuch. Tak wiec, gdy X jest pierscieniem tiazolu, wówczas mozna stosowac sposób analogiczny do opisanego w przy¬ kladach XXV, XXVI, XXVII i XXVIII. .Gdy X jest pierscieniem 1,2,3-triazolu, mozna go wytworzyc w reakcji kwasu metazonowego z od¬ powiednim azydkiem, np. jak opisano w przykla¬ dzie X. Gdy X oznacza pierscien pirymidyny, mozna go otrzymac w reakcji odpowiednio podstawionego iminoeteru z 2-chloroakryloriitrylem, np, jak w przykladzie XV. Gdy w A dodatkowa grupa jest rodnik winylenowy lub etynylenowy, lancuch A mozna wytwarzac przez wprowadzenie wiazania podwójnego lub potrójnego, stosujac typowe metody sprzegania. Gdy w A dodatkowa grupa jest rodnik cykloalkilenowy, lancuch A mozna zbudowac droga addycji sprzezonej do odpowiedniego cykloalk-2- -enonu. Gdy w A wystepuje dodatkowo atom tlenu lub siarki albo grupa NH lub N-alkilowa, lancuch mozna wytwarzac sposobem analogicznym do opi¬ sanego w przykladach I, XIII, XXIII, XXIX i XXX.Jak wspomniano wyzej, pochodne guanidyny wy¬ twarzane sposobem wedlug wynalazku blokuja dzialanie histaminy na receptory H-2 (czyli sa jej antagonistami), hamuja wydzielanie kwasu w zo¬ ladku u zwierzat cieplokrwistych i wobec tego sa uzyteczne w leczeniu wrzodów przewodu pokarmo¬ wego i innych chorób spowodowanych lub zaostrza¬ nych kwasota soku zoladkowego, w tym wrzodów stresowych (ang. stress ulcera) i krwawienia zo- ladkowo-jelitowego w wyniku urazu.Aktywnosc blokowania dzialania histaminy na re¬ ceptory H-2 zwiazków o wzorze 1 mozna wykazac na podstawie ich hamowania pozytywnej odpo- dziedzi chronotropowej, wywolywanej histamina, w samoistnie bijacym prawym przedsionku swinki morskiej, albo na podstawie ich zdolnosci do ha¬ mowania pobierania aminopiryny, wywolanego histamina, do przestrzeni kwasowej w komórkach przysciennych.Test na przedsionku swinki morskiej przeprowa¬ dza sie nastepujaco: Prawy przedsionek swinki morskiej zawiesza sie przy cisnieniu 1 g (izotonicznym) w termostatowa- 15 20 21 30 35 40 45 BO 55 60T 138 527 8 nej (30ÓC) kapieli tkankowej (25 ml) zawierajacej utleniony (95% Oa, 5ty© CO2) bufor Krebs-Hense- leita (pH 7,4). Tkanke pozostawia sie do stabilizacji na przeciag 1 godziny i w tym czasie przemywa sie 2—4 krotnie. Poszczególne skurcze rejestruje sie przy uzyciu przetwornika z wymuszonym przesunie¬ ciem, poprzez lacznik tensometryczny i chwilowe szybkosci mierzy sie za pomoca kardiotachometru.Otrzymuje sie odpowiedz kontrolna na 1 pM hista¬ miny, po czym tkanke przemywa sie trzykrotnie i pozostawia do zrównowazenia do podstawowej szybkosci. Po 15-minutowym zrównowazeniu do¬ daje sie testowany zwiazek do uzyskania pozada¬ nego stezenia koncowego. Po 10 minutach od do¬ dania testowanego zwiazku dodaje sie ponownie histamine (1 i*M) i znajduje odpowiedz na hista¬ mine w obecnosci testowanego zwiazku w porów¬ naniu do odpowiedzi kontrolnej na sama histamine.Wynik przedstawia sie jako procentowosc odpo¬ wiedzi kontrolnej na histamine. Nastepnie w typo¬ wy sposób znajduje sie stala dysocjacji pozornej testowanego zwiazku.Test z aminopiryna polega na nastepujacym postepowaniu. Zoladkowa sluzówke bialego królika z Nowej Zelandii usuwa sie z podstawowego miesnia i przemywa Buforem 1 (zawierajacym w 3. litrze 8,007 g NaCl, 0,201 g KC1, 0,113 g Na2HP04, 0,204 g KH2PO4, 0,132 g CaCl2-2H20, 0,101 g MgCl2 i Ig glukozy i doprowadzonym do pH 7,4 za po¬ moca NaOH); Nastepnie tkanke sie sieka, zawiesza w buforze 1 i przemywa trzykrotnie buforem 1.Potem tkanke zawiesza sie w osrodku dysperguja¬ cym - {kolagenaza (Sigma Chemical Co., typ V, 100 mg i albumina z surowicy wolowej (Miles Laboratories Ltd, frakcja V, 100 mg) w Buforze 1 (100 ml); 50 ml na 10 g netto tkanki] i poddaje in¬ kubacji w 3Q°C i przy pH 7,4 (przy ciaglym spraw¬ dzaniu) podczas mieszania w atmosferze tlenu. Po 3a minutach tkanke pozostawia sie do opadniecia na dno i usuwa ciecz przez dekantacje. Nastepnie dodaje sie swiezy osrodek dyspergujacy (50 ml na 10-g wilgotnej tkanki) i kontynuuje inkubacje. Po 4&^0 minutach inkubowania tkanka glównie jest rozproszona w postaci gruczolów i calych komórek.Pozostale wieksze kawalki tkanki usuwa sie przez odsaczenie na Lsitku nylonowym. Mieszanine gru¬ czolów i komórek oddziela sie przez odwirowanie przy 200Xg. i zawiesza w Buforze 1 zawierajacym - !•/» albuminy z surowicy wolowej (Miles Labora¬ tories Ltd, frakcja V). Na koniec gruczoly i komórki przemywa sie 3-krotnie Buforem 1 i zawiesza w Buforze 2 [zawierajacym Eagles MEM (500 ml), aprotynine (Sigma Chemical Co., 10 mg) i HEPES [kwas 2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-l-ylo]etano- sulfonowy, 150 ^m, 20 ml), doprowadzonym do pH 7,4 za pomoca NaOH, 150 ml na 10 g tkanki netto].Zawiesine tkanki, przed uzyciem, przez co naj¬ mniej godzine miesza sie w 32°C w atmosferze tlenu. Zawiesine tkanki inkubuje sie przez 20 minut z testowanym zwiazkiem i aminopiryna (10 ^M) znaczona C*4 przy grupie dwumetyloaminowej (0,1 p Ci/ml). Nastepnie wywoluje sie pobór amino¬ piryny przez dodanie histaminy i inhibitora fosfo- diesterazy ICI 63197 (Biochem. Soc. Special Publi- cation 1, 1973 str. 127—132) do koncowego stezenia, odpowiednio, 10"-6 M i 5X10-7 M. Po 18 minutach komórki/gruczoly oddziela sie od osrodka przez przesaczenie zawiesiny przez filtry z mikrowlókna 5 szklanego. Komórki/gruczoly szybko (krócej niz 10 sekund) przemywa sie trzykrotnie Buforem 1 oziebionym w lodzie. Aminopiryne C*« zatrzymana przez tkanke oznacza sie za pomoca licznika scyn¬ tylacyjnego i oblicza stopien hamowania przez tes- 10 towany zwiazek pobierania aminopiryny w stosun¬ ku do próby kontrolnej. Po czym z calej serii prób przeprowadzonych z róznymi stezeniami oblicza sie graficznie stezenie testowanego zwiazku powodu¬ jace 50% hamowanie.Wszystkie zwiazki przytoczone w- tym1 * opisie i przykladach badano badz w tescie z przedsionka swinki morskiej badz w tescie z aminopiryna.Wszystkie, które byly badane w tescie z przedsion¬ kiem swinki morskiej wykazywaly aktywnosc przy stezeniu kapieli 10 ^um lub mniejszym a bardziej aktywne zwiazki przy tym stezeniu calkowicie ha¬ mowaly odpowiedz. Wszystkie zwiazki w tescie z aminopiryna dawaly 50°/e hamowania pobierania aminopiryny przy stezeniu ponizej 3 ^m.Hamowanie wydzielania kwasu w zoladku mozna wykazac w standardowych testach, na przyklad zdolnosc zwiazku o wzorze 1, podanego dozylnie do przewodu pokarmowego lub doustnie, do hamowa¬ nia wydzielania soku zoladkowego np. u szczurów lub psów z przetokami gastrycznymi lub z odner- wionymi torebkami dna zoladka. Wydzielanie soku zoladkowego pobudza sie przez podanie srodka po¬ budzajacego, np. histaminy, pentagastryny, betane- cholu lub pozywienia.Test na szczurach przeprowadza sie nastepujaco.Samice szczura (200—230 g) usypia sie przez do¬ miesniowe wstrzykniecie uretanu (1,5 g/kg) i cew- kuje tchawice. Miekka rurke wpuszcza sie przez przelyk do zoladka i zabezpiecza przez zawiazanie w okolicy szyi. Rurke plastykowa (o srednicy 3 mm) z wieloma otworami wprowadza sie do zoladka przez naciecie w dwunastnicy i umocowuje w miejscu przez przewiazanie wokól odzwiernika. Do zoladka poprzez przelyk wprowadza sie solanke (9 g NaCl/1) w ilosci 7 ml/min i odbiera przez 10 minut do zlewek przez otwór odzwiernika. Wy¬ dzielanie kwasu pobudza sie przez domiesniowe po¬ danie specyficznego agonisty H-2, dimapritu, w dawce 10 mg/kg, a nastepnie przez infuzje w ilosci 30 mg/kg/godz. Ilosc wydzielonego kwasu oznacza sie przez miareczkowanie 10-minutowych próbek do punktu koncowego pH 6,4, stosujac 20 .raM NaOH. Gdy wydzielanie osiagnie plateau (trzy ko¬ lejne odczyty w granicach 5%), podaje sie testowa¬ ny zwiazek dozylnie przez rurke umieszczona w lewej szyjnej zyle zewnetrznej. Nastepnie wydzie¬ lanie mierzy sie przez 2 godziny. Dla kazdego tes¬ towanego zwiazku przygotowuje sie podstawowy roztwór (10 mg/ml DMSO), który rozciencza sie od¬ powiednio solanka, aby uzyskac roztwór do wsjtrzy- kiwan w dawce objetosciowej 1 ml/kg (J)Ji$50<2D/o), Testy na psach z chronicznymi przetokami prze¬ prowadza sie nastepujaco. Suke psa gonczego czys¬ tej rasy (9—12 kg), posiadajaca przetoke gastryczna, 20 25 30 35 40 41 50 55 609 138 527 AO glodzi sie praez noc, podajac wode ad lib. Podczas doswiadczenia pies jest lekko przytrzymywany w jwzycji Stojacej. Gtfy testowany zwiazek bada sie droga dozylna, przetoka jest otwarta i po upewnie¬ niu sie, ze w ciagu 30 minut nie zachodzi podstawo¬ we wydzielanie, rozpoczyna sie ciagla infuzje do¬ zylnie srodka pobudzajacego wydzielanie (0,5 ^mola/ /kg/godz. histaminy lub 2 ^ug/kg/godz pentagastryny) w solance (15 ml/godz.). Próbki kwasu zoladkowego zbiera sie co 15 minut. Oznacza sie objetosc kazdej próbki i 1 ml miareczkuje sie 100 mM NaOH w celu oznaczenia stezenia kwasu. Gdy wydzielanie osiagnie plateau (1—2 godziny), podaje sie dozylnie testowany zwiazek o solance i odbiera próbki przez dalsze 2—3 godziny i w tym czasie nieprzerwanie doprowadza sie srodek pobudzajacy wydzielanie.Gdy testowany zwiazek bada sie poprzez zoladek, przez 30 minut upewnia sie, ze nie zachodzi pod¬ stawowe wydzielanie i wprowadza sie do zoladka, poprzez wtyczke dozujaca umieszczona w prze¬ toce, testowany zwiazek zawarty w 25 ml 0,5°/o wag/obj. hydroksypropylometylocelulozy z do¬ datkiem Ojl^/o wag/obj. zródla powierzchniowo czyn¬ nego „Tween" BO w wodzie („Tween" zastrzezona nazwa handlowa). Po godzinie przetoke otwiera sie ponownie i natychmiast rozpoczyna infuzje srodka pobudzajacego wydzielanie, jak wyzej. Podobnie oznacza sie objetosci zebranych próbek i porównuje osiaganie plateau wydzielania kwasu z podobnym osiaganiem u zwierzecia kontrolnego, któremu wpro¬ wadzano do zoladka sam nosnik. &dy testowany zwiazek bada sie droga doustna, podaje sie go w kapsulce zelatynowej z 15 ml wody.W godzine potem otwiera sie przetoke i natych¬ miast rozpoczyna dozylne podawanie srodka pobu¬ dzajacego wydzielanie soku zoladkowego. Odbiera¬ ne próbki oznacza sie jak wyzej i porównuje osia¬ ganie plateau u zwierzecia, któremu podaje sie testowany zwiazek i u zwierzecia kontrolnego.Test na psie z odnerwionymi torebkami zoladka ang. fundio pouches) przeprowadza sie nastepu¬ jaco. Samce psa gonczego (14—22 kg) poddaje sie zabiegowi usuniecia nerwu blednego z torebek zoladka w okolicy gruczolów dna, metoda Rutick'a et. al. (Surg. Res., 1967, 7, 383). Nastepnie psy po¬ zostawia sie na okres 4—6 tygodni by doszly do siebie po tym zabiegu chirurgicznym a nastepnie na okres 2—3 miesiecy potrzebny do przeprowadze¬ nia cwiczen i standaryzacji odpowiedzi wydzielania.Przed uzyciem do badan psy glodzi sie przez 23 go¬ dziny (woda ad lib.) i podczas doswiadczen lekko podtrzymuje sie je w plóciennych pasach. Po prze¬ myciu torebki woda, poddaje sie podskórnie histami¬ ne w ilosci lO^g/min. Ta dawka srodka pobudzaja¬ cego powoduje wzrost wytwarzania kwasu ponizej maksimum (60—90% maksimum) u wszystkich uzy¬ tych psów. Wydzieliny z torebek zbiera sie w okre¬ sach 15-minutowych do kalibrowania szklanych próbek i objetosc odmierza z dokladnoscia do 0,1 ml.Próbke 500 («1 rozciencza sie 5 ml solanki i mia¬ reczkuje do pH 7 za pomoca 100 mM NaOH. Calko¬ wita ilosc kwasu oblicza sie z przemnozenia steze¬ nia kwasu przez objetosc wydzielonego soku. Zwia¬ zki podaje sie dozylnie (0,1 ml/kg) przez zyle odpro- mieniowa, albo doustnie w kapsulkach zelatyno¬ wych, po osiagnieciu plateau wydzielania (trzy ko¬ lejne odczyty w granicach 40%). Wydzielanie mie¬ rzy sie praez okres 3 godzin po podaniu testowane¬ go zwiazku.Wyniki uzyskane z testów z przedsionkiem i ami- nopiryna sa przepowietkiia aktywnosci w testach na szczurach i psach.W testach na szczurach i psach nie stwierdzono jawnych objawów toksycznych lub dzialan ubocz¬ nych. Zwiazki 5-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guariidy- no]pirymid-2-ylo}-waleramid, 5-{4-[2-2£,2-tafluorp- etylo)guanidyno] - 1,2,3 - triazol - 2 - ilo} - waleramid, 5-{6--[2-(2,2,3,3 - tetrafluoropropylo)guani*dyno]piry -2-ylo}-waleramid i 5-{3-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)gu- anidyno]-pirazol-l-ilo}waleramid podawano dozyl¬ nie grupom dwóch uspionych szczurów i czterech nie usypianych myszy w dawkach, które byly odpo¬ wiednio, 10-krotnie i 100-krotnie wyzsze (w mg/kg) od tych, które powodowaly ok. 50% hamowania wydzielania soku zoladkowego u uspionych szczu¬ rów. Nie stwierdzono zadnych objawów toksycz¬ nych u zadnego z dawkowanych zwierzat* Wiele zwiazków bedacych przedmiotem wyna¬ lazku wykazuje hamowanie Wydzielania kwasu, które przez wiele godzin bardzo nieznacznie lub wcale nie spada od szczytowego hamowania.W znanych antagonistach H-2 grupa N-metylo- cyjanoguanidyny w ciele ssaków moze sie zmieniac w mutagenna grupe N-nitrozo-N-metylocyjanogu- anidyny (Peel et al, Toxicology, 1979, 15, 69).W zwiazkach otrzymywanych wedlug wynalazku odpowiednia grupa, CONRsR4; nie moze sie w taka grupe zmienic, gdy R3 i R4 sa atomami wodoru.Zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku moga byc stosowane w postaci srodków farmaceu¬ tycznych, w których aktywny zwiazek wystepuje z farmaceutycznie dopuszczalnym rozcienczalnikiem lub nosnikiem.Postacie uzytkowe tych srodków moga byc np. do podawania doustnego, doodbytniczego, pozajeli¬ towego lub do stosowania miejscowego i wytwa¬ rzanie w znany sposób jako np. tabletki kapsulki, wodne lub olejowe roztwory lub zawiesiny* emul¬ sje, proszki do dyspergowania, czopki, wyjalowione, przeznaczone do wstrzykiwan, wodne lub olejowe roztwory lub zawiesiny, a takze zele, kremy, mascie i plyny do przemywan.Srodek farmaceutyczny przeznaczony do podawa¬ nia doustnego, doodbytniczego lub pozajelitowego moze oprócz zwiazku o wzorze 1 zawierac dodatko¬ wo i inne znane leki takie jak srodki zobojetnia¬ jace kwas, np. mieszanine wodorotlenku glinu z wodorotlenkiem magnezu, zwiazki antypeps^no- we, np. pepstatyne, inne zwiazki antagonisty H-2, np. cimetidine lub ranitidine, srodki leczace owrzo¬ dzenie, np. karbenoksolon lub sole bizmutu, srodki przeciwzapalne, np. ibuprofen, indometacyne, na- proksen lub aspiryne, prostaglandyny, np. 16,16-di- metyloprostaglandyne H2, klasyczne srodki anty- histaminowe (antagonisty H-l), np. mepiramine lub diphenhydramine, srodki antycholinergiczne, np. atropine lub bromek propanteliny, srodki uspaka¬ jajace, np. diazepam, chlordiazepoksyd lub pheno- barbital. 10 15 20 21 30 35 40 45 50 55 60Ii 138 527 12 Srodek farmaceutyczny do stosowania miejsco¬ wego? moze dodatkowo zawierac, oprócz zwiazku o wzorze 1, jeden lub wiecej klasycznych antyhista- min, np. mepiramine lub diphenhydramine'- i/lub jeden lub wiecej srodków przeciwzapalnych, np. fluocynolon lub triamcynolon.Preparat do miejscowego stosowania moze za¬ wierac 1—1 0*/« wag. zwiazku o wzorze 1. Korzystna postacia srodka zawierajacego zwiazek o wzorze 1 jest srodek doustny w dawkach jednostkowych, np. tabletkach luli kapsulkach, zawierajacych 5—500 mg skladnika aktywnego o wzorze 1, a takze postacie do wstrzykiwan dozylnie, podskórnie lub domiesnio¬ wo, zawierajace 0,1—10°/o w zwiazku o wzorze 1.Srodki farmaceutyczne zawierajace pochodna guanidyny o wzorze 1 sa w zasadzie przeznaczone dla ludzi w celu leczenia wrzodów przewodu po¬ karmowego i innych objawów powodowanych lub zaostrzanych dzialaniem kwasu zoladkowego i po¬ daje sie je tak samo jak cimetidine, z uwzglednie¬ niem sily dzialania nowego srodka przy dobieraniu dawkowania. Tak wiec pacjent powinien otrzymy¬ wac dawke ustna w zakresie 5—500 mg, korzytnie 10^00 mg pochodnej guanidyny, albo dawke do¬ zylna, podskórna, domiesniowa 0,5—50 mg, ko¬ rzystnie 2—20 mg pochodnej guanidyny, przy tym srodek mozna podawac 1—4 razy dziennie, korzyst¬ nie taz dziennie. Dawka doodbytnicza jest mniej wiecej taka sama jak dawka doustna. Srodek mozna podawac mniej czesto niz 1—4 razy dzien¬ nie, jesli zawiera odpowiednia wielokrotnosc po¬ chodnej guanidyny.Wynalazek ilustruja, lecz nie ograniczaja jego zakresu, nizej przytoczone przyklady. Widma NMR sa podane w 8 w stosunku do tetrametylosilanu (^0) jako wzorca wewnetrznego (s=singlet, d = = dublet, t = triplet, q = kwartet, m = multiplet, r br *== iszeroki, od ang. „broad"). Temperatury po¬ dane sa w stopniach Celsjusza. Poza tym stosowano miedzynarodowe skróty dla najbardziej znanych rozpuszczalników, a mianowicie: HOAc = kwas octowy, DMF = dwumetyloformamid, eter = eter dwuetylowy, DMSO = dwumetylosulfotlenek, NaOH = metanol, EtOH — etanol, THF = tetra- hydrofuran, EtOAc = octan etylu.Przyklad I. Mieszanine 0,15 g 4-{4-[2-(2,2,2- -tfifluóroetylo)guanidyno]pirymid-2 - ylotio}maslanu etylu i 5 ml 33% wag/obj. roztworu metyloaminy W EtOH mieszano w temperaturze pokojowej przez 4 dni, po czym odparowano do sucha. Pozostalosc krystalizowano z EtOAc otrzymujac 0,09 g amidu kwasu N-metylo-4-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guani- dyno]-pirymid-2-ylotio}maslowego o t.t. 153—55.Ester, uzyty jako zwiazek wyjsciowy w powyz¬ szym procesie, mozna wytworzyc nastepujaco: Mieszanine 0,64 g 2-tiocytOzyny, 1,07 g 4-bromo- ma£lanu etylu i 0,84 g l,5-diazabicyklo[5,4,0]undec- -5-enu mieszano przez 4 godziny, po czym odparo¬ wano do sucha. Pozostalosc zadano woda i miesza¬ nine ekstrahowano EtOAc. Ekstrakt wysuszono i odparowano do sucha. Otrzymano 1,9 g zywicy, która rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu. Roztwór zadano 1,1 g izotiocyjaniami 2,2,2-trifluoroetylu i mieszanine ogrzano w 70° przez 72 godziny, do¬ dajac po uplywie 24 i 48 godzin ogrzewania dalsze 0,5 g porcje izotiocyjanianu. Po oziebieniu mie¬ szaniny wytracil sie krystaliczny 4-{4-[3-(2,2,2-tri- fluoroetylo)-tioureido]pirymid-2-ylotio}maslan etylu o 1.1. 104^106°.Mieszanine 0,25 g 4-{4-[3-(2,2,2-trifluoroetylo)-tio- ureido]pirymid-2-ylotio}-maslanu etylu, 2 ml DMF, 5 ml nasyconego roztworu amoniaku w etanolu i 0,2 g zóltego tlenku rteciowego mieszano w tem¬ peraturze pokojowej przez 2 godziny i przesaczono.Przesacz odparowano do sucha i pozostalosc krysta¬ lizowano w EtOAc otrzymujac 4-{4-[2-(2,2,2-triflu- oroetylo)guanidyno]pirymid-2-ylotio}-maslanu etylu o 1.1. 12—122°.Przyklad VI. Powtórzono sposób z przykla¬ du I stosujac hydrazyne zamiast metyloaminy i otrzymano hydrazyd kwasu 4-{4-[2-(2,2,2-trifluoro- etylo)guanidyno]pirymid-2-ylotio}-maslowego o t. t. 192—195°.Przyklady VII—IX. Postepujac w sposób opi¬ sany w przykladzie XIII i stosujac jako zwiazki wyjsciowe kwas 4-{4-[2-(2,2,2-tfifluoroetylo)guani- dyno]pirymid-2-ylotio}-maslowy i odpowiednie ami¬ ny, otrzymuje sie nastepujace zwiazki o wzorze 3 podane w tabeli 1. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 15 Przyklad II. Mieszanine 0,2 g 4-{4-[2-(2,2,2- -trifluoroetylo)guanidyno]pirymid-2- ylotio} -maslanu etylu, 0,5 ml etanoloaminy i 5 ml MeOH ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez 48 godzin, po czym odparowano do sucha. Do pozostalosci dodano wody 2o i mieszanine ekstrahowano EtOAc. Ekstrakt wysu¬ szono i po odparowaniu do sucha krystalizowano z niewielkiej objetosci, EtOAc, otrzymujac 0,12 g amidu kwasu N-(2-liydroksyety;lo)-4-{4-[2-(2,2,2-tri- fluoroetylo)guanidyno]pirymid-2 - ylotio}-maslowego 25 o t. t. 148—150°.Przyklad III. Mieszanine 0,2 g 4-{2-[2-(2,2,2- -trifluoroetylo)guanidyno]pirymid-2-ylotio}- maslanu etylu, 2 ml etylenodwuaminy i 5 ml MeOH utrzy¬ mywano w temperaturze pokojowej przez 18 go- 30 dzin, a nastepnie ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez 4 godziny. Roztwór odparowano do sucha, pozostalosc zadano woda i mieszanine ekstrahowa¬ no EtOAc. Po wysuszeniu i odparowaniu do sucha ekstraktu pozostalosc rozpuszczono w acetonie 35 i roztwór dodano do roztworu kwasu maleinowego w acetonie. Po oddzieleniu osadu otrzymano 0,22 g bis wodoromaleinianu amidu kwasu N-(2-amino- etylo) - 4-{4-[2 - (2,2,2 - trifluoroetylo)guanidyno]piry- mid-2-ylotio} -maslowego o t. t. 144—148°. 40 Przyklad IV. Postepujac podobnie jak w przykladzie I i stosujac 5-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)- guanidyno]- pirymid - 2 - ylotio} - walerianian etylu, otrzymany analogicznie jak maslan w przykladzie I, otrzymano amid kwasu N-metylo-5-{4-[2-(2,2,2-tri- 45 fluoroetylo)guanidyno]pirymid-2-ylo-tio}- waleriano¬ wego o t. t. 148—150°.Przyklad V. Postepujac podobnie jak w przykladzie II i stosujac jako zwiazek wyjsciowy 5-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]pirymid-2-ylo- tio}-walerianian etylu otrzymano wodoromaleinian amidu kwasu N-(2-hydroksyetylo)-5-{4-[2-(2,2,2-tri- fluoroetylo)guanidyno]pirymid-2 - ylotio}- waleriano¬ wego o t. t. 179^181°.138 527 13 14 Tabela 1 j Przyklad 1 vii \ VIII 1 IX -R CF3CH2- wzór 4 -OCH3 Uwagi: Przyklad VII: maleinian. 1.1. 202—204° (wydajnosc 50°/©) Przyklad VIII: 1.1. 176—178° (wydajnosc 47) Przyklad IX: maleinian, 1.1. 161—163° (wydajnosc 15»/o).Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Mieszanine 1,03 g 4-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)-guani- dyno]pirymid-2-ylotio}-maslanu etylu i roztworu 0,13 g wodorotlenku sodu w 10 ml wody ogrzewa pod chlodnica zwrotna przez godzine. Po oziebieniu roztwór zakwaszono lodowatym HOAc. Zebrano wykrystalizowany bialy osad otrzymujac 0,75 g kwasu 4-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]piry- mid-2-ylotio}-maslowego o t. t. 234^-236°.Przyklad X. Mieszanine 0,2 g kwasu 3-{4-{2- -(2.2.2-trifluoroetylo)guanidyno]- l,2,3-triazol-2 - ilo}- -benzoesowego, 2 ml chlorku tionylu i 10 ml THF ogrzewano przez 10 minut na lazni parowej. Mie¬ szanine odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc rozpuszczono w 10 ml THF i ponownie odparowano pod zmniejszonym cisnieniem. Odparo¬ wanie pod zmniejszonym cisnieniem powtórzono, pozostalosc rozpuszczono w 10 ml THF i wlano do 20 ml wodnego amoniaku o c. wl. 0,880. Otrzymany zywicowaty osad wyekstrahowano do EtOAc, eks¬ trakt wysuszono (MgS04), zatezono do niewielkiej objetosci i zadano roztworem 0,071 g kwasu ma¬ leinowego w niewielkiej objetosci acetonu. Otrzy¬ mano w postaci osadu 0,146 g 3-{4-[2-(2,2,2-triflu- oroetylo)-guanidyno]-l,2,3-triazol - 2-ilo}- benzamidu o 1.1. 199—201°.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Do cieplego (45—50°) roztworu 61 g NaOH w 122 ml wody dodano 61 g nitrometanu z taka predkoscia, azeby temperatura roztworu nie ulegla zmianie.Pod koniec dodawania temperatura wzrosla do 55° na 10 minut, po czym opadla do 50°C. Miesza¬ nine po schlodzeniu zobojetniono w temperaturze <10° do pH 7 stezonym kwasem solnym i wytra¬ cony produkt rozpuszczono przez dodanie 40 ml 12.5 n wodnego roztworu NaOH. Otrzymano roz¬ twór soli sodowej kwasu metazonowego.Roztwór 36,2 g NaN02 w 300 ml wody dodano w 0—5° w czasie okolo 30 minut do zawiesiny 68.6 g kwasu 3-aminobenzoesowego w 126,3 ml ste¬ zonego kwasu solnego i 200 ml wody. Po przesacze¬ niu mieszaniny otrzymano roztwór chlorku 3-kar- boksybenzenodiazoniowego.Roztwór soli sodowej kwasu metazonowego za¬ dano w 10° zimnym (5°) roztworem chlorku 3-kar- boksybenzenodiazoniowego. Natychmiast wytracil sie osad, który rozpuszczono w 100 ml 33°/o wag. wodnego roztworu NaOH orzymujac ciemnoczer- wany roztwór. Roztwór ten zadano podczas mie¬ szania w 25° 100 ml bezwodnika octowego, dodajac równoczesnie 200 ml 33°/o wag. wodnego roztworu NaOH w celu utrzymania zasadowego odczynu mie¬ szaniny. Nastepnie mieszanine zakwasaoao snio¬ nym kwasem solnym i odsaczono wytratany *»ad, otrzymujac 101,2 g jasnobr^zowego produktu. Mie¬ szanine 23,5 g tego produktu, 150 ml MeOH i £,5 ml 6 stezonego kwasu siarkowego ogrzewano pod chlod¬ nica zwrotna przez 3 godziny. Mieszanine zobo¬ jetniono IN wodnym NaOH, zatezono i ekstraho¬ wano CHCI3 i solanka. Warstwe organiczna wysu¬ szono (MgS04) i odparowano, otrzymujac 5,9 g czer- 10 wonego oleju powoli krystalizujacego. Produkt ten oczyszczono metoda chromatografii cieczowej sred- niocisnieniowej na kolumnie z zelern krzemionko¬ wym, stosujac EtOAc jako eluent. Otrzymano 5,3 g ciala stalego, z którego po dwukrotnej krystalizacji 15 z izopropanolu otrzymano 2,7 g 3-(4-nitro-l,2,3- -triazol-2-ilo)benzoesanu metylu o t. t. 104—106°.Mieszanine 1,0 g 3-(4-nitro-lJ2,3-triazol-2-ilo)-ben- zoesanu metylu, 0,5 g 5°/o wag. palladu na weglu i 100 ml HOAc mieszano pod cisnieniem 0,98-152kPa 20 w atmosferze wodoru, az zaabsorbowalo sie 300 ml wodoru. Mieszanine reakcyjna przesaczono, odparo¬ wano i otrzymano 0,91 g 3-(4-amino-l,2,3-triazol- -2-ilo)benzoesanu metylu o 1.1. 132—134° po krysta¬ lizacji z MeOH. 25 Ciepla mieszanine 0,44 g 3-(4-amino-l,2,3-triazol- -2-ilo)-benzoesanu metylu i 5 ml acetonitrylu za¬ dano, 0,34 g 2,2,2-trójfluoroetyloizotiócyjanianu i utrzymywano w temperaturze pokojowej przez 21 godzin. Nastepnie mieszanine przesaczono, prze- 30 myto eterem i eterem naftowym o t. wrz. j60—80° i wysuszono, otrzymujac 0,63 g 3-{4-[3-(2,2,2-tri- fluoroetylo)tioureido]-1,2,3-triazol-l-ilo}- benzoesanu metylu o 1.1. 187—188°.Mieszanine 0,5 g 3-{4-[3-(2,2,2-trifluoroetylo)-tio- 35 ureido]-l,2,3-triazol-2-ilo}-benzoesanu metylu, t),4 g tlenku rteciowego i 10 ml 6N amoniakalnego EtOH mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 go¬ dziny. Nastepnie mieszanine zadano fl,l g tlenku rteciowego i mieszano przez nastepne 2 godziny. 40 Po przesaczeniu i odparowaniu mieszaniny otrzy¬ mano 0,47 g 3-{4-[2-<2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]- -l,2,3-triazol-2-ilo}-benzoesanu metylu o t: t. 171— —173° po krystalizacji z EtOAc i eteru naftowego o t.wrz. -60—80°. 45 Mieszanine 0,55 g 3-{4-[-2-(2^,2-trifluoroetylo)- -guanidyno]-l ,2,3-triazol-2-ilo}-benzoesanu metylu, 10 ml EtOH i 1,7 ml In wodnego NaOH mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Naste¬ pnie mieszanine zadano 0,3 ml In wodnego NaOH 50 i utrzymywano w temperaturze pokojowej przez noc. Mieszanine rozcienczono In wodnym NaOH, przemyto EtOAc, zakwaszono do pH 4 i ekstraho¬ wano mieszanina 2 : 1 obj. EtOAc i THF. Ekstrakt wysuszono (MgS04) i odparowano, otrzymujac 0,27 g 55 kwasu 3-{4-[2^2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]-lJ2,3- -triazol-2-ilo}-benzoesowego, który uzyto bez dal¬ szego oczyszczania.Przyklad XI. Mieszanine 0,12 g 3-{4-[2h#,2,2- -trifluoroetylo)guanidyno]-1,2,3-triazol-2-ilo}- taenzo- 60 esanu metylu, 3 ml EtOH i 1 ml wódziami hydra¬ zyny utrzymywano przez noc w temperaturze po¬ kojowej. Mieszanine reakcyjna trzykrotnie rozcien¬ czano EtOH i trzykrotnie odparowano do sucha.Pozostalosc krystalizowano z MeOH otrzymujac 55 0,03 g hydrazydu kwasu 3-{4-I2-(2/2,2-trail*iorQety-15 138 527 16 lo)guanidyny]-l,2,3-triazol-2-ilo}-benzoesowego o 1.1. 209—210°.Przyklad XII. Mieszanine 0,2 g 3-{4-[2-(2,2,2- -trifluoroetylo)guanidynd]-l,2,3-triazol-2-ilo}-benzo¬ esanu etylu i 5 ml etanoloaminy ogrzewano w 80° 5 przez noc. Mieszanine odparowano i gesta, oleista pozostalosc oczyszczono chromatograficznie na zelu krzemionkowym, stosujac jako eluent 6:1 obj. mie¬ szanine EtOAc i izópropanólu. Po krystalizacji z izópropanólu otrzymano amid kwasu N-(2-hydro- 10 ksyetylo)- 3-{4-[2-(2,2,2 - trifluoroetylo) - guanidyno]- -l,2,3-triazol-2-ilo}-benzoesowego o 1.1. 171—173°.Przyklad XIII. Do zawiesiny 0,25 g kwasu 4-{6-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]pirazyn-2-ylo- tio}-maslowego w 10 ml THF dodano w 0° 0,082 g 15 trójetyloaminy, a nastepnie 0,088 g chloromrówcza- nu etylu, po czym mieszanine mieszano przez 30 minut, przy czym temperatura osiagnela tempe¬ rature pokojowa. Mieszanine odparowano w prózni, dodano 5 ml wodnego roztworu wodoroweglanu 20 sodu i mieszanine ekstrahowano EtOAc w ilosci 2X25 ml. Po wysuszeniu (MgS04) roztwór przesa¬ czono i odparowano w prózni, otrzymujac jasno- zólty produkt staly. Produkt ten oczyszczono me¬ toda chromatografii cieczowej sredniocisnieniowej 25 na krzemionce, stosujac jako eluent mieszanine 1 :10 obj. MeOH i CH2C12. Otrzymane cialo stale rozpuszczono w EtOAc zawierajacym EtOH i do¬ dano w nadmiarze roztwór kwasu maleinowego w EtOAc. Wytracony osad odsaczono i po krysta¬ lizacji z EtOH otrzymano maleinian amidu kwasu 4-{6-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyny]pirazyn-2-ylo- tio}-maslowego o 1.1. 171—172° (wydajnosc 30%).Zwiazek wyjsciowy mozna wytworzyc nastepu¬ jaco. Do roztworu 6 g 2-amino-6-chloropirazyny w 50 ml acetonitrylu dodano 6 ml 2,2,2-trifluoro- etyloizotiocyjanianu i mieszanine ogrzewano pod chlodnica zwrotna na lazni parowej przez 6 godzin.Mieszanine odstawiono do ostygniecia i odsaczono utworzony osad, z którego po krystalizacji z tolu¬ enu otrzymano 2-chloro-6-[3-(2,2,2-trifluoroetylo)- tioureido]pirazyne.Do roztworu 0,7 g 2-chloro-6-[3-(2,2,2-trifluoro- etylo)tioureido]pirazyny w 35 ml alkoholowego amoniaku dodano 0,63 g zóltego tlenku rteciowego i mieszanine mieszano w temperaturze pokojowej przez noc. Mieszanine przesaczono i przesacz odpa¬ rowano w prózni, otrzymujac jasnozólte cialo stale. Po krystalizacji z mieszaniny toluenu i eteru naftowego o t. rz. 60—80° otrzymano 2-chloro-6- -[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]-pirazyne o 1.1. 139—140°.Do roztworu 1,15 g 50% wag. zawiesiny wodorku sodu w oleju dodano 1,44 g kwasu 4-merkapto- S5 maslowego. Nastepnie dodano 1,0 g 2-chloro-6-[2- -(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]pirazyny i miesza¬ nine ogrzewano pod chlodnica zwrotna na lazni parowej przez noc. Dodano wody i mieszanine prze¬ myto eterem. Faze wodna zakwaszono do pH 4 60 kwasem solnym. Wytracil sie bezbarwny osad kwa¬ su 4-{6-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]pirazyn-2- -ylotio}-maslowego, który odsaczono, przemyto woda i odessano do sucha. Otrzymany produkt uzy¬ to tez dalszego oczyszczania. & 30 35 40 S0 Przyklad XIV. W sposób podobny do opisa¬ nego w przykladzie XIII, przy uzyciu aniliny za¬ miast amoniku, otrzymano amid kwasu N-fenylo- -4-{6-[2 - (2,2,2 - trifluoroetylo)guanidyno]pirazyn - 2- -ylotio}-maslowego o 1.1. 165—167° (wydajnosc 28%).Przyklad XV. 1 ml chlorku tionylu wkroplo- no do 0,3 g kwasu 5-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)- guanidyno]pirymid-2-ylo}-walerianowego i miesza¬ nine ogrzewano lagodnie na lazni parowej przez 5 minut. Nadmiar chlorku tionylu usunieto przez odparowanie w prózni i otrzymana zywice zalano 5 ml CH2C12. Dodano roztwór 0,105 g aniliny w 0,5 ml CH2C12, a nastepnie wkroplono trójetyloami- ne w celu uzyskania odczynu zasadowego. Miesza¬ nine mieszano w temperaturze pokojowej przez 30 minut, wlano do wody i oddzielono warstwe organiczna, która wysuszono (MgSOJ, przesaczono i odparowano. Otrzymany olej rozpuszczono w nie¬ wielkiej objetosci EtOH i dodano nadmiar roztworu kwasu maleinowego w EtOAc.mWytracony osad od¬ saczono, przemyto EtOH i po krystalizacji z EtOH otrzymano 0,25 wodny maleinian amidu kwasu N-fenylo - 5-{4-[2-(2,2,2 - trifluoroetylo)guanidyno]pi- rymid-2-ylo}-walerianowego o 1.1. 169—171° (wy¬ dajnosc 21%).Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco. 75 g 5-cyjanowaleroimidianu etylu mieszano przez 18 godzin z 200 ml MeOH zawierajacego 26,4 g chlorku amonowego. Mieszanine przesaczono, prze¬ sacz odparowano do sucha i pozostalosc ogrzewano pod chlodnica zwrotna w 250 ml EtOH, zawieraja¬ cego 285 ml trójetyloaminy i 106 g 2-chloroakrylo- nitrylu. Po 2 godzinach mieszanine oziebiono, wlano do litra wody i doprowadzono pH do 4 za pomoca HOAc. Do mieszaniny dodano wegla drzewnego, przesaczono i przesacz ekstrahowano 300 ml EtOAc.Oddzielono warstwe wodna i doprowadzono pH do 9 za pomoca wodnego roztworu wodorotlenku sdu. Mieszanine ekstrahowano EtOAc w ilosci 2X500 mi i polaczone ekstrakty odparowano do sucha. Pozostalosc krystalizowano z acetonitrylu, otrzymujac 16 g nitrylu kwasu 5-(4-aminopirymid- -2-ylo)walerianowego.Mieszanine 30 g nitrylu kwasu 5-(4-aminopiry- mid-2-ylo)-walerianowego i 30 g 2,2,2-trifluoroetylo- izotiocyjanianu w 50 ml acetonitrylu ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez 18 godzin. Mieszanine od¬ parowano do sucha i pozostalosc rozpuszczono w nasyconym roztworze amoniaku w metanolu. Do otrzymanego roztworu dodano podczas mieszania 48 g tlenku rteciowego. Po 2 godzinach mieszania mieszanine przesaczono przez ziemie okrzemkowa i przesacz odparowano do sucha. Pozostalosc roz¬ tarto z eterem i przesaczono, otrzymujac 39 g nitrylu kwasu 5-:{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidy- no]pirymid-2-ylo}-walerianowego w postaci ciala stalego.Do 2 g otrzymanego produktu dodano 10 ml ste¬ zonego HCl i mieszanine ogrzewano na lazni paro¬ wej przez 1,75 godziny. Po oziebieniu mieszaniny i odparowaniu_ w prózni pozostalosc rozpuszczono w wodzie i pH roztworu doprowadzono do 5 za po¬ moca wodnego roztworu weglanu sodu. Wytracil sie osad, z którego po odsaczeniu, przemyciu woda,17 138 527 18 a nastepnie EtOH i wysuszeniu w 70° w prózni otrzymano 1,9 g kwasu 5-{4-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)- guanidyn o]pirymid - 2 - ylo}-walerianowego, który uzyto bez dalszego oczyszczania.Przyklady XVI—XX. Powtórzono sposób z przykladu XV, stosujac odpowiednie zwiazki wyj¬ sciowe i otrzymano zwiazki o wzorze 30, podane w tabeli 2.Tabela 2 1 Przyklad | XVI | XVII | XVIII XIX XX R wzór 31 wzór 32 wzór 33 wzór 34 wzór 35 Uwagi: Przyklad XVI: maleinian, 1.1. 165—166° wydaj¬ nosc 60%) Przyklad XVII: maleinian, 1.1. 194—196° (wydaj¬ nosc 25%) Przyklad XVIII: maleinian, 1.1. 162—163° (wydaj¬ nosc 45%) Przyklad XIX: 2,5 maleinian. 1H20, 1.1. 165— —168° Przyklad XX: 2,5 maleinian. 0,5 HaO, 1.1. 187— 189° (wydajnosc 10% .Przyklad XXI. Do zawiesiny 0,25 g kwasu 5-{4 -[2 - (2,2,2 - trifluoroetylo)guanidyno]pirymid - 2- -ylo}-walerianowego w 10 ml swiezo przedestylo¬ wanego THF dodano 0,093 g trójetyloaminy, stosu¬ jac chlodzenie lodem. Po 15 minutach mieszania wkroplono 0,095 g chloromrówczanu etylu i mie¬ szanine mieszano w 0°C przez 30 minut. Dodano dalsze 0,093 g trójetyloaminy i 0,124 g chlorowodor¬ ku 2,2,2-trójfluoroetyloaminy, mieszanine mieszano w 0°C przez 30 minut i odstawiono do siagniecia temperatury pokojowej. Po odparowaniu w prózni, do mieszaniny dodano roztwór wodny weglanu sodu i ekstrahowano ja EtOAc. Ekstrakt wysuszono (MgS04), przesaczono i odparowano w prózni. Po¬ zostalosc w postaci oleju rozpuszczono w niewiel¬ kiej objetosci EtOAc i do roztworu dodano nad- rr.iar roztworu kwasu maleinowego w EtOAc. Do¬ danie eteru i potarcie spowodowalo wytracenie sie bezbarwnego osadu, z którego po odsaczeniu i krys¬ talizacji z EtOAc otrzymano 0,25 wodny maleinian nitrylu kwasu N-(2,2,2-trifluoroetylo)-5-{4-[2-(2,2,2- -trifluoroetylo)-guanidyno]pirymid-2 - ylo} - waleria¬ nowego o 1.1. 135—140°.Przyklad XXII. W sposób podobny do opisa¬ nego w przykladzie XXI, stosujac 3-aminopiryda- zyne zamiast 2,2,2-trifluoroetyloaminy, otrzymano maleinian amidu kwasu N-(pirydazyn-3-ylo)-5-{4- -[2-(2,2,2- trifluoroetylo)guanidyno]pirymid - 2 - ylo}- -walerianowego o 1.1. 160—163° (wydajnosc 17%).Przyklad XXIII. 0,5 g 3-{2-[2-(2,2,2-trifluoro- etylo)-guanidyno]triazol-4-ilometylotio}-propionianu metylu w 20 ml EtOH zadano 7 ml 33% wag.obj. roztworu metyloaminy w etanolu i calosc mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Po od¬ parowaniu roztworu pozostalosc krystalizowano z wodnego EtOH, otrzymujac z wydajnoscia 73% 0,35 g amidu kwasu N-metylo-3-{2-[2-(2,2,2-triflu- oroetylo)guanidyno]tiazol- 4 - ilometylotio}-propiono- wego o 1.1. 152—154°.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Do mieszaniny 4,6 g chlorowodorku 2-(2,2,2-triflu- 5 oroetylo)guanidyno - 4-c hlorometylotiazolu, 75 ml EtOH i 2,47 ml 3-merkaptopropionianu metylu wkroplono w 5° w czasie 10 minut roztwór 1,8 g wodorotlenku sodu w 15 ml wody. Otrzymany roz¬ twór odstawiono dla osiagniecia temperatury poko- 10 jowej, po czym mieszano przez godzine i wlano do wody. Osad odsaczono i krystalizowano z EtOH otrzymujac^ 1,93 g 3-{2-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guani- dynojtiazol - 4 - ilo - metylotio} - propionianu metylu o t.t. 96—98°. 15 Przyklad XXIV. Powtórzono sposób z przy¬ kladu XXIII i stosujac odpowiednie zwiazki wyj¬ sciowe otrzymano z wydajnoscia 69% hydrazyd kwasu 3-{2-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidynoHia- zol-4-ilo}-propionowego o t.t. 125—126°. 2o Przyklad XXV. Mieszanine 0,4 g 5-{2-{2- -(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]tiazol-4-ilo}-waleria- nianu metylu i 60 ml 33% wag./obj. roztworu me¬ tyloaminy w etanolu odstawiono na dwa dni w . temperaturze pokojowej. Nastepnie mieszanine pd- parowano do sucha i pozostalosc krystalizowano z mieszaniny EtOAc i eteru, otrzymujac z wydaj¬ noscia 85% amid kwasu N-metylo-5-{2-[2-(2,2,2- -trifluoroetylo)guanidyno]tiazol-4-ilo}-walerianowe¬ go o 1.1. 122—126°. 3o Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Do roztworu 2,0 g l-chloro-6-ketoheptanianu metylu w 20 ml goracego EtOH dodano roztwór 2,1 g 2,2,2- -trifluoroetyloamidynotiomocznika w 20 ml gorace¬ go EtOH. Mieszanine ogrzewano pod chlodnica 35 zwrotna przez godzine, odparowano do sucha i po¬ zostalosc ekstrahowano 20 ml eteru i 60 ml wody.Oddzielono warstwe wodna i po zalkalizowaniu wo¬ doroweglanem sodu ekstrahowano EtOAc. Roztwór octanowy odparowano do sucha i pozostalosc krys- tt talizowano z mieszaniny EtOAc i eteru zawieraja¬ cej niewielka ilosc acetonu. Otrzymano 5-{2-[2- -(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]tiazol - 4 - ilo}- wale- rianian metylu, który uzyto bez dalszego oczyszcza¬ nia. 45 Przyklad XXVI. Powtórzono sposób z przy¬ kladu XXV i przy uzyciu odpowiedniego, zwiazku wyjsciowego otrzymano amid kwasu N-metylo-4- -{2-[2-(2,2,2 - trifluoroetyio)guanidyno]tiazol- 4 - ilo}- -maslowego. Wartosci wyliczone: C — 47,1%, 5(J H — 6,9%, N — 26,8%. Otrzymano: C — 47,0%, H — 6,7%, N — 26,8%.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac przez pow¬ tórzenie drugiej czesci z przykladu XXV, stosujac 6-chloro-5-ketoheksanian metylu zamiast 7-chloro- 55 -6-ketoheptanianu metylu i otrzymujac 4-{2-[2- -(2,2,2 - trifluoroetylo)guanidyno]tiazol - 4 - ilo}-buta- nian metylu.Przyklad XXVII. Roztwór 0,25 g 3-{2-[2- -(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]tiazol - 4 - ilo}-cyklo- 60 pentanokarboksylanu metylu w 50 ml 33% wag./obj. roztworu metyloaminy w EtOH odstawiono w tem¬ peraturze pokojowej nr 5 dni. Nastepnie roztwór odparowano do sucha i roztworzona w acetonie po¬ zostalosc zadano kwasem maleinowym. Otrzymano ^ z wydajnoscia 63% wodoromaleinian amidu kwasu19 138 527 20 JjHW^tylo-3*^-j2 -i%2fL - *rifiuqriO£tyiQ)guanidyno]- -tiazol-4-ilo}-cyklopentanokarboksylowego o 1.1. 150-05$°.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Mie3zanme 1%A g- estru /monometyiowego kwasu cykiopentaino-l^-dikarboksylowego i 50 ml chlorku tiohyiuodstawiono w temperaturze pokojowej na 3 godziny, po czym mieszanine odparowano do sucha, a pozostalosc dwukrotnie odparowywano do sucha z roztworu tokienowego. Pozostalosc dodano do wzietego w nadmiarze roztworu diazometanu w eterze i mieszanine odstawiono w temperaturze po¬ kojowej na 18 godzin, po czym odparowano do sucha. Pozostalosc rozpuszczono w 100 ml acetonu i do roztworu dodawano powoli stezony kwas solny, az do zaniku wydzielania sie azotu. Otrzy¬ mana mieszanine odparowano do niewielkiej obje¬ tosci i ekstrahowano EtOAc i wodnym wodorowe¬ glanem sodu. Warstwe octanowa oddzielono, wy¬ suszono i odparowano do sucha, otrzymujac 16 g 3-(2 - chloro - 1 - ketoetylo)cyklopentanokarboksylanu metylu w postaci brazowego oleju.Roztwór 3,0 g otrzymanego produktu w 20 ml EtOH dodano do roztworu 2,8 g 2,2,2-trifluoroetylo- amidynotiomocznika w 20 ml EtOH i mieszanine ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez 2 godziny.Po odparowaniu mieszaniny do sucha pozostalosc ekstrahowano 40 ml wody i 60 ml EtOAc. Warstwe wodna zalkalizowano wodoroweglanem sodu i wy¬ tracony osad wyekstrahowano do EtOAc. Ekstrakt ten odparowano do sucha i pozostalosc oczyszczono metoda preparatywnej chromatografii cienkowar¬ stwowej, przy uzyciu mieszaniny 90 :10 : 0,1 obj. <2H£i£ MeOH i wodnego amoniaku (c. wl. 0,880) Jako eluentu. Po wydzieleniu odpowiedniego pasma otrzymano 0,64 g 3-{2^[2-(2,2,2-trifluoroetylo)-gu- anidynó]tiazol-4-ilo}-cyklopentanokarboksylanu me¬ tylu w postaci zywicy- która uzyto bez dalszego oczyszczania. J ;';V Przyklad XXVIII. Roztwór 1 g surowego Chlorowodorku 3-{2-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidy~ no]tiazoi-4-iló}-benzoesanu metylu w 20 ml 33'% Wag./obj. roztworu metyloamiriy w etanolu odsta¬ wiono w temperaturze pokojowej na 4 dni. Nas¬ tepnie mieszanine odparowano do sucha i pozosta¬ losc roztarto z woda, otrzymujac z wydajnoscia 2P/& 0,16 g N-metylo-3-{2-[2-(2,2,2-triiluoroetylo)- guanidynoJtiazol-4-ilo}-benzamidu. Widmo N.M.R.W d6 DMSO wykazalo nastepujace rezonanse: 2,8 (d, 3H), 4,1 (m, 2H), 7,3 (s, 1H), 7,0—8,4 (kompleks, 7H).Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Roztwór 3,6 g chlorku 3-cyjanpfenacylu w 30 ml cieplego EtOH dodano do roztworu 4,0 g 2,2,2-tri- .fluoroetyloamidynotiomocznika w 30 ml EtOH i mieszanine ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez godzine. Po odparowaniu do niewielkiej obje¬ tosci i schlodzeniu, z roztworu wytracilo sie 4,4 g Chlorowodorku nitrylu kwasu 3-{2-[2-(2,2,2-triflu- oroetylo)guanidyno]tiazol-4-ilo}-benzoesowego. Wid¬ mo N.M»R. w de DMSO wykazalo nastepujace re¬ zonanse 4,4 (m, 2H), 7,5—9,2 (kompleks, 8H), 4,5 g otrzymanego produktu ogrzewano przez £ godziny pod chlodnica zwrotna razem z 30 nu HOAc i 30 ml stezonego wodnego HC1. Po odparowaniu roztworu do sucha pozostalosc roz¬ puszczono w IGO ml NaOH i do roztworu wiroplo¬ no 20 ml chlorku tionylu. Roztwór odparowano do 5 sucha i otrzymano surowy chlorowodorek 3-{2-[2- -<2,2,2-trifluoroetylo)guanidynoltóazol- 4 - ii©}-benzo¬ esanu metylu, który uzyto bez dalszego oczyszcza¬ nia.Przyklad XXIX. Do roztworu 84 mg kwa¬ su 4-{6-f2-(2,2,2-trifluoroetyloteijianldyno]piryd-2- -ylotio}-maslowego i 0,2 ml trójetyloaminy w 5 ml DMF dodano podczas mieszania w 06 68 mg izobu- tylochloromrówczanu. Roztwór utrzymywano w 0° przez 30 minut, zadano 1 ml nasyconego roztworu amoniaku w etanolu i mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Roztwór odparowano do sucha i pozostalosc ekstrahowano IN wodnym HC1 i EtOAc. Warstwe wodna zalkalizowano 10N wod¬ nym NaOH, ekstrahowano EtOAc, ekstrakt wysu¬ szono i odparowano do sucha. Otrzymano 60 mg amidu kwasu 4-{6-[2-(2,2,2-trójfluoroetylo)guanidy- no]piryd-2-ylotio}-maslowego, który wykrystalizo¬ wano z acetonu w postaci wodoromaleinianu o 1.1. 138—141°.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac nastepujaco.Mieszanine 0,72 g kwasu 4-merkaptomaslowego, 0,58 g 50% wag. zawiesiny wodorku sodu w oleju mineralnym i 5 ml 2-etoksyetanolu zadano 0,35 g 2-amino-6-bromopirydyny i mieszanine ogrzewano pod chlodnica zwrotna przez 18 godzin. Po odpa¬ rowaniu mieszaniny do sucha pozostalosc ekstra¬ howano woda i EtOAc i warstwe wodna zobojetnio¬ no HOAc. Odsaczono wytracony zólty osad i otrzy¬ mano 0,27 g kwasu 4-(6-aminopiryd-2-ylotio)maslo- wego, który uzyto bez dalszego oczyszczania.Mieszanine 0,21 g kwasu 4-(6-aminopiryd-2-ylo- tio)-maslowego, 3 ml DMF i 0,15 g 2,2,2-trifluoro- etyloizotiocyjanianu odstawiono w temperaturze po¬ kojowej na 18 godzin, po czym odparowano do su¬ cha. Pozostalosc rozpuszczono w metanolowym amoniaku i roztwór zadano 0,43 g zóltego tlenku rteciowego. Mieszanine mieszano w temperaturze pokojowej przez godzine, przesaczono, przesacz od¬ parowano do sucha, i pozostalosc zadano 5 ml 2N wodnego NaOH. Mieszanine przesaczono, przesacz zakwaszono HOAc i po odsaczeniu osadu otrzyma¬ no 0,17 g kwasu 4-{6-[2-(2,2,2-triiluoroetylo)guani- dyno]piryd-2-ylotio} -maslowego, który uzyto bez dalszego oczyszczania.Przyklad XXX. Powtórzono sposób z przy¬ kladu XXIX stosujac odpowiedni zwiazek wyjscio¬ wy i otrzymano z wydajnoscia 690/* maleinian ami¬ du kwasu 5-{6-[2-(2,2^-trifluoroetylo)guanidyno]- piryd-2-ylotio}-walerianowego o 1.1. 138—139°.Zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac przez pow¬ tórzenie drugiej i trzeciej czesci z przykladu XXIX, stosujac kwas 5-merkaptowalerianowy zamiast kwasu 4-merkaptomaslowego. Otrzymano kwas 5-{6-[2-(2,2,2-trifluoroetylo)guanidyno]- piryd-2 - ylo- tio}-walerianowego.P r z yk l ad y XXXI—LX. W analogiczny sposób, jak opisano w przykladzie XIII, mozna tez otrzy¬ mac zwiazki o wzorze 5 zebrane w tabeli 3. 15 20 31 30 35 40 45 6521 Tabela 3 Przyklad 1 | XXXI XXXII XXXIII XXXIV xxxv XXXVI XXXVII XXXVIII XXXIX XL | XLI XLII XLIII XLIV R 2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CH3OCH2CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CHF2CF2CH2 CC1F2CH2 CF3CH2 CF3CH2 CHF2CF2CH2 CF3CH2 CF3CH2 XLV | CF3CH2 | XLVI | XLVII | XLVIII | XLIX L LI LII LIII LIV | LV 1 LVI LVII LVIII LIX | LX CF3CH2 CC1F2CH2 CHF2CF2CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 CHF2CF2CH2 CF3CH2 CF3CH2 CF3CH2 Pierscien X-A- | 3 wzór 6 wzór 7 wzór 8 wzór 6 wzór 9 wzór 10 wzór 11 wzór 9 wzór 9 wzór 12 wzór 13 | wzór 12 wzór 14 wzór 15 wzór 16 wzór 17 wzór 18 | wzór 18 wzór 18 wzór 19 wzór 20 wzór 21 1 wzór 22 wzór 23 wzór 24 wzór 25 wzór 26 wzór 27 wzór 28 wzór 29 138 527 Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad 5 Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad 10 Przyklad Przyklad Przyklad 15 Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad 25 35 40 45 Uwagi: Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad, Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad Przyklad XXXI: XXXII: XXXIII: XXXIV: XXXV: XXXVI: XXXVII: XXXVIII: XXXIX: XL: XLI: XLII: XLIII: XLIV: wodoromaleinian, t.1. 202—203° wodoromaleinian, 1.1. 134—186° wodoromaleinian, 1.1. 176—177° maleinian, 1.1. 194^-195° t.t. 130° 1,25 maleinian, L t. 158—159° 1,5 maleinian, t.t. 130—131° 2 maleinian, 0,5 H20, t.t. 93— —95° 1,25 maleinian, t.t. 162—163° maleinian, 1.1. 156—157° maleinian. t.t. 159—161° maleinian, t.t. 141—142° maleinian, t.t. 146—147° wodoromaleinian, 0,5 H20, 1.1. 182—185° 60 12 XLV: t.t. 179—1$1° XLVI: t.t. 192—193° XLVII: maleinian, 1.1. 149^153° XLVIII: maleinian, 1.1. 161—162° XLIX: maleinian, 1.t. 189—l&l° L: maleinian, t.t. 168—169° LI: t.t. 126—128° LII: maleinian, t.t. 177—179° LIII: 1.1. 162—164° LIV: maleinian, t.t. 166—168° LV: NMRw d6 DMSO: 7,5 (m, 4H); 7,5 (d, 1H); 5,8 (s, 2H); 4,0 (m, 4H); 3,7 (ni-2H) LVI: wodoromaleinian, 1.1. 176—477° LVII: maleinian, t.t. 173—174° LVIII: maleinian, t.t. 143—146° LIX: t.t. 192° LX: wodoromaleinian, t.t. 168— —170°. 65 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych gu¬ anidyny o wzqrze; ogólnym 1, w którym R1 oznacza rodnik 1—lOC-alkilowy podstawiony jednym lub wiecej niz jednym atomem chlorowca, takiego jak fluor, chlor i brom, lecz pod warunkiem, ze przy weglu zwiazanym bezposrednio z atomem azotu nie wystepuje podstawnik chlorowcowy, albo R1 ozna¬ cza grupe (l-6C)-alkoksy-(l-6C)-alkilowa, R2 ozna¬ cza atom wodoru, w pierscieniu X linia kropkowa¬ na oznacza podwójne wiazanie po jednej stronie atomu azotu, a Z oznacza atom wegla lub azotu, tak ze pierscien X stanwoi 5- lub -6-czlonowy hete¬ rocykliczny pierscien aromatyczny, w którym wystepuje co najmniej jeden atom azotu, a który takze moze zawierac jeden lub dwa dodatkowe he¬ teroatomy wybrane sposród atomów azotu i siarki, przy czym pierscien heterocykliczny X moze ewen¬ tualnie posiadac jeden lub dwa podstawniki, wy¬ brane sposród atomów fluoru, chloru i bromu oraz grup l-6C-alkilowych, l-6C-alkoksylpwyck,l: tfpj- fluorometylowych, hydroksylowych i aminowych, A oznacza rodnik fenylenowy Jufr 5-7C-cykloalkile- nowy albo lancuch l-8C-alkilenowyv ewentualnie do¬ datkowo zawierajacy jako czesc wlasciwego lancu¬ cha jedna lub dwie grupy wybrane sposród atomów tlenu i siarki oraz grup cis- i trans-winylenowych, fenylenowyeh i 5-7C-cykloalkilenowych, lecz pod warunkiem, ze najkrótsze polaczenie pierscienia X z C = D sklada sie z co najmniej 3 atomów, ze w przypadku gdy lancuch A zawiera wspomniana do¬ datkowa grupe polaczona bezposrednio z C= D, do¬ datkowa grupa ma znaczenie inne niz atom tlenu lub siarki, oraz ze dwie dodatkowe grupy wybrane sposród atomów tlenu i siarki nie moga bezposred¬ nio laczyc sie ze soba, D oznacza atom tlenu lub siarki, R3 oznacza atom wodoru albo grupe 1-6C- -alkilowa, l-6C-chlorowcoalkilowa, l-6C-alkoksylo- wa, l-6C-hydroksyalkilowa, l-6C-aminoalkilowa, 6-10C-arylowa, heteroarylowa lub heteroaryloalki- lowa, w których czlon heteroaryIowy stanowi 5- lub 6—czlonowy heterocykliczny pierscien aromatyczny zawierajacy jeden lub dwa atomy azotu, a czesc alkilowa w rodniku heteroaryloalkilowym stanowi l-6C-alkil, a takze gdy R3 stanowi lub zawieraIS 138 527 24 pierscien arylowy lub heteroarylowy, pierscien ten jest ewentualnie podstawiony grupa 2-6C-dialkilo- aminowa lub 2-6C-alkanoilowa, R4 oznacza atom wodoru albo Rs i R4 lacza sie tworzac razem z ato¬ mem azotu, z którym sa zwiazane, nasycony pier¬ scien 5-, 6- lub 7-czlonowy ewentualnie zawiera¬ jacy podwójne wiazanie lub dodatkowy czlon, taki jak atom tlenu, grupa NH lub (l-6C-)-N-alkilowa, ewentualnie w postaci farmaceutycznie dopuszczal¬ nych soli addycyjnych z kwasami, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 2, w którym R1 R2, X, Z, A i D maja znaczenie wyzej podane, lub reaktywna po¬ chodna tego zwiazku, poddaje sie reakcji ze zwiaz¬ kiem o wzorze R8R4NH, w którym R8 i R4 maja znaczenie wyzej podane, po czym gdy wytworzony produkt o wzorze 1 jest w postaci wolnej zasady, produkt ten ewentualnie poddaje sie reakcji z kwa¬ sem dajacym farmaceutycznie dopuszczalny anion. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazki wyjsciowe o wzorach 2 i R8R4NH, w których R1 oznacza grupe 2,2,2-triflu- oro-etylowa, R2 oznacza atom wodoru, X oznacza pierscien pirazolu, A oznacza rodnik czterometyle- nowy, D oznacza atom tlenu, a R3 i R4 oznaczaja atomy wodoru, a jako reaktywna pochodna zwiazku o wzorze 2 stosuje sie ester l-6C-alkilowy, haloge¬ nek kwasowy lub mieszany bezwodnik.R1 D H2N VC = N—C X Z — A-C-N: WZÓR 1 ¦R4 \ / N tf X=N—C. X Z—A—C —DH j-S— ICH^- H2N WZÓR 2 WZÓR 6 CF3OH2NH ;C=N—%^— S-(CH2)3— CONHR ¦N L^-S-(CH2V- N WZÓR 7 H2N WZÓR l -N.—O WZÓR 4 ..^ — S — (CHJ Nr 2 WZÓR 8 R.NH :C=N — C. x Z— A — CONH, H-N" ^ WZÓR 5 LwN~lCH2)4- WZOR 9138 527 -^N/N-(CH2)3- WZOR 10 r=7 ^N/N-(CH2)5- WZOR 1^ n^_0-(CH2)3- WZOR 18 ^SkN—ich2)5- WZOR 11 N ^ — (CH2)4- WZOR 15 N^'—CH2SCH2CH2- WZOR 19 SN/N — (CH2)r WZOR 12 1 ^— (CH2)r WZOR 16 N^l—CH2S—(CH2)3- WZÓR 20 ^kN.N-(CH2)3- WZ0R13 N^—0-(CH2!r WZOR 17 ,^ i/^'0^ WZOR 21 ^N^N—(CH2)4- WZOR 22 N^-S-(CH2)3- WZOR 26 N*^N J^J-S-ICH^- WZOR 23 'kM/ 1 WZOR 27 =1 ,N/N-(CH2)— 0-CH2— ^ ^ WZOR 24 -kN/N-CH2-<^ * WZOR 28 ^•\|v|;f-'— O (CHJ 2'3 WZOR 2 5 N ^ — S-JCHJ— S-CH.- 2'3 WZCR 19US 527 CaCH2NHs H2N' X=N—i. J—ICH2);—CUR W^OR 30 /~"Y -N £) V7/C5R 31 -NH / \ N(CH3)2 WZÓR 32 -N N—CHq WZÓR 33 -NH—( N-n N- WZOR 3^ ~NH_\ /_C0CH3 WZflR 35 OZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 844 (90+15) 4.87 Cena 100 zl PL