Przedmiotem wynalazku jest uklad stabilizowa¬ nego zasilania polaczmy z ukladem odchylania linii odbiornika telewizyjnego. Stanowi on uklad pomocniczego zasilania uzyskiwanego za pomoca sygnalu wybierania linii, stosowany na przyklad do zasilania stopnia wyjsciowego wzmacniacza sygna- iów wizyjnych odbtanika.Uklad odchylania linii ma za zadanie dostarcza¬ nia do oewek odchylania linii .pradu o przebiegu ipiiokszlalftnym i o czestotliwosci linii.. Wartosc pradu przechodzi stopniowo od wartosci ujemnej .do wartosci dodatniej podczas okresu wybierania linii, nastepnie nagle zmienia wartosc na przeciwna piay powrocie. Podczas okresu powrotu na za¬ ciskach ukladu odchylania linii wystepuje napiecie .zwane inapieeiem powrotu linii. .Powyzsze napiecie jest fitaaowame dla uzyskania wysakiego napiecia pcwBotu ilinai mezbeclnego dla anody przyspiesza- jajaej kinestopu zasilania W tym celu transformator bedacy transforma¬ torem wysokonapieciowym ma uzwojenie pierwot¬ ne polaczone równolegle z cewkami odchylania linii oraz jedno z uzwojen wtórnych spelniajace role zródla pradu przemiennego dla zasilania po¬ mocniczego. Uzwojenie wtórne podaje napiecie /powrotu linii, które jest prostowane za pomoca .diody i filtrowane przez kondensator spolaryzo¬ wany tak, aby uzyskac napiecie stale. Jezeli uklad wyiiierania linii :jest zasilar • ze zródl** wysoce 15 20 25 30 stabilizowanego, napiecie wyprostowane podczas powrotu linii jest stosunkowo stabilne.Znane jest z opisu patentowego Wielkiej Bry¬ tanii nr 1475 772 urzadzenie zawierajace uklad odchylania linii do wytwarzania pradu o przebiegu piloksztaltnym i o czestotliwosci linii, okreslaja¬ cego okres wybierania i powrotu przez cewki od¬ chylania linii i ukladu zasilania, który dostarcza napiecie zasilajace do ukladu odchylania. Uklad odchylania linii zawiera obwód rezonansowy, który zawiera cewke odchylania linii, kondensator wy¬ bierania i kondensator powrotu oraz pierwszy lacznik przelaczany przy czestotliwosci linii w celu wykorzystania podczas pracy napiecia wystepuja¬ cego na kondensatorze wybierania dla cewki od¬ chylania linii podczas okresu wybierania.Uklad zasilania zawiera koncówke do odbioru zasilania stalopradowego, drugi lacznik sterowany z czestotliwoscia linii z cyklem pracy, który moze byc zmieniany. Pierwsze uzwojenie i drugie uzwo¬ jenie sa nawiniete na magnetycznym rdzeniu trans¬ formatora. Pierwsze uzwojenie jest wlaczone mie¬ dzy te koncówke i drugi lacznik, podczas gdy dru¬ gie uzwojenie jest dolaczone poprzez diode do ukladu odchylania linii. Trzecie uzwojenie jest na¬ winiete na rdzen magnetyczny i jest dolaczone do ukladu odchylania. Czwarte uzwojenie jest nawi¬ niete na ten rdzen magnetyczny dla uzyskania drugiego napiecia zasilajacego i jest sprzezone z trzecim uzwojeniem scislej niz pierwsze i drugie 123 1693 123 169 4 uzwojenie. Drugi lacznik powoduje powstanie na¬ piecia o czestotliwosci linii, dajacego cykl pracy, który moze byc zmieniony dla oddzialywania na pferwsze i drugie uzwojenie, podczas gdy uklad odchylania daje napiecie o czestotliwosci linii, za¬ wierajace impuls powrotu i nie zmieniajace sie zasadniczo na' trzecim uzwojeniu podczas okresu ' "wybierania.- «—,.i Wada takich bardzo prostych do wykonania ukladów jest ich ograniczone zastosowanie, zwlasz¬ cza jezeli zadamy zastosowania malej impedancji wewnetrznej, szczególnie z uwagi na znaczny wplyw indukcyjnosci rozproszenia transformatora wysokonapieciowego. Otóz w tym przypadku nalezy stosowac uklady dodatkowej regulacji, polaczone szeregowo z ukladem diody i kondensatora. Takie uklady stosowane sa równiez w przypadku, gdy napiecie zasilania ukladu wybierania linii nie jest dokladnie regulowane.Uklad wedlug wynalaziku zawiera czynny lacznik dwukierunkowy dla pradu i jednokierunkowy dla napiecia, dolaczony do ukladu sterujacego, synchro¬ nizowanego z czestotliwoscia linii przez dolaczony dc niego uklad synchronizacji i polaczonego sze¬ regowo z uzwojeniem wtórnym transformatora linii jak równiez* szeregowo z indukcyjnoscia.Uzwojenie wtórne jest dolaczone do kondensatora za posrednictwem czynnego lacznika poprzez uklad sterujacy z jednej strony i za posrednictwem in¬ dukcyjnosci z drugiej strony.Czynny lacznik zawiera diode polaczona równo¬ legle z tranzystorem typu npn, którego kolektor dolaczony jest zarówno do katody tej diody jak i do jednego z zacisków uzwojenia wtórnego trans¬ formatora, linii. Emiter tego tranzystora jest dola¬ czony do anody diody polaczonej z masa, a baza tranzystora jest dolaczona do ukladu sterujacego.W innym wykonaniu czynny lacznik zawiera diode polaczona równolegle z tranzystorem typu pnp, którego kolektor dolaczony jest zarówno do anody tej diody Jak i do jednego z zacisków in¬ dukcyjnosci nie sprzezonej z transformatorem.Emiter tego tranzystora jest dolaczony do katody tej diody polaczonej z dodatnim zaciskiem spola¬ ryzowanego kondensatora a jego baza jest dola¬ czona do ukladu sterujacego.W jeszcze innym wykonaniu czynny lacznik za¬ wiera diode polaczona równolegle z tyrystorem, którego anoda dolaczona jest zarówno do katody tej diody jak i do jednego z zacisków uzwojenia wtórnego transformatora linii. Katoda tyrystora jest dolaczona do amody polaczonej z masa a jego elektroda sterujaca jest dolaczona do ukladu ste¬ rujacego.Uklad sterujacy zawiera stopien porównujacy, dolaczony z jednej strony do dzielnika napiecia, dostarczajacego ulamek napiecia wyjsciowego i do¬ laczony z drugiej strony do elementu dostarczaja¬ cego napiecie odniesienia przez stopien wyzwala¬ jacy, korzystnie element bistabilny dolaczony do czynnego lacznika.W jednym z wykonan uklad sterujacy zawiera tranzystor, którego baza jest dolaczona do zaczepu potencjometru wlaczonego pomiedzy dwa rezystory i dostarczajacego ulamek napiecia wyjsciowego i emiter jest dolaczony do diody Zenera dostarcza¬ jacej napiecie odniesienia. Kolektor tranzystora jest dolaczony do kondensatora dolaczonego rów¬ nolegle do elementu bistabilnego zbudowanego z dwóch tranzystorów i dolaczonego do czynnego lacznika.Zaleta wynalazku jest zapewnienie zródla zasi¬ lania wykorzystujacego napiecie powrotu linii, bardzo dobrze regulowanego i o malym rozprosze- Uklad zasilania wedlug wynalazku jest samo- ograniczajacy pradowo, tzn. dla wartosci zerowej obciazenia wyjsciowego zasilacza prad dostarczany przez niego ma maksymalna wartosc ograniczona bez zastosowania ukladów pomocniczych. Równiez uklad ten dopuszcza mozliwosc wystepowania zero¬ wej wartosci sredniego natezenia pradu, dostarcza¬ nego przez zasilacz, przy okreslonej wartosci obcia¬ zenia.Wedlug wynalazku nastepuje regulacja przez od¬ powiednie wycinanie napiecia odbieranego na za¬ ciskach uzwojenia wtórnego trainsformatora wyso¬ konapieciowego i prostowanie za pomoca czynnego lacznika dwukierunkowego dla pradu i Jednokie¬ runkowego dla napiecia.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat ukladu stabilizowanego zasi- ' lania wedlug wynalazku, fig. 2 — przebiegi posz- szczególnych napiec i pradów w ukladzie stabili¬ zowanego zasilania przy wycinaniu jedynie za po¬ moca lacznika biernego i fig. 3 — przebiegi posz¬ czególnych napiec i pradów w ukladzie stabilizo¬ wanego zasilania przy wycinaniu za pcmoca czyn¬ nego lacznika wedlug wynalazku.Na figurze 1 jest przedstawiony schemat ukladu stabilizowanego zasilania polaczonego z ukladem odchylania linii odbiornika telewizyjnego, który zawiera czynny lacznik 1 dolaczony do ukladu ste¬ rujacego 2 synchronizowanego z czestotliwoscia linii przez dolaczony do niego uklad synchroni¬ zacji 3 i polaczonego szeregowo z uzwojeniem wtórnym Si transformatora TL linii jak równiez szeregowo z indukcyjnoscia Ls . Uzwojenie wtór¬ ne Si jest dolaczone do kondensatora Cs za pos¬ rednictwem czynnego lacznika 1 poprzez uklad ste¬ rujacy 2 z jednej strony i za posrednictwem in¬ dukcyjnosci Ls z drugiej strony.Czynny lacznik 1 zawiera tranzystor Ti i diode Di polaczone równolegle, przy czym katoda diody Di jest dolaczona do kolektora tranzystora Ti, a jej anoda — do emitera tranzystora Ti i do masy.Baza tranzystora Ti jest dolaczona z jednej stromy poprzez rezystor Ri do masy a z drugiej strony do ukladu sterujacego 2.Uklad sterujacy 2 zawiera tranzystor T2, którego baza jest dolaczona do zaczepu potencjometru P wlaczonego pomiedzy rezystor R2 dolaczony do kondensatora C s i rezystor Rs dolaczony do masy.Si;erejowe polaczenie rezystora R2, potencjometru P i rezystora R3 jest dolaczone równolegle do kon¬ densatora Cs . Do emitera tranzystora T2 jest do¬ laczona dioda Zenera Zi dolacaona równiez do kon¬ densatora Cs . Do kolektora tranzystora T2 jest do¬ laczony uziemiony kondensator Ci, do którego jest123 169 5 6 dolaczony kolektor tranzystora T3 z uziemionym emiterem, jak równiez element bistabilny zawiera¬ jacy dwa tranzystory T4, T5. Emiter tranzystora T4 jest dolaczony do punktu polaczenia kondensatora Ci, kolektora tranzystora T3 i kolektora tranzystora T2, a jego baza jest dolaczona do kolektora tran¬ zystora T5. Miedzy kolektor tranzystora T4 i baze tranzystora T5 oraz w obwodzie baza-emiter tran¬ zystora T5 sa wlaczone rezystory. Element bista¬ bilny jest spolaryzowany przez rezystory R4 i R5 dolaczone odpowiednio do bazy tranzystora T4 i ko¬ lektora tranzystora T5, przy czyni rezystor R4 jest dolaczony z jednej strony do kondensatora C s i ob¬ ciazenia Rc t a z drugiej strony do rezystora R3 dolaczonego do mas/. Dodatkowe rezystory sa do¬ laczone równiez do kolektora tranzystora T2 re¬ zystor dolaczony do masy) i miedzy dioda Zenera Zi i emiter tranzystora T2. Baza tranzystora T3 jest dolaczona do ukladu synchronizacji 3.Uklad synchronizacji 3 zawiera polaczona rów¬ nolegle z rezystorem diode, której katoda jest do¬ laczana do szeregowego polaczenia kondensatora i rezystora, którego; drugi koniec jest dolaczony da uziemianego uzwojenia wtónnego S2 transforma¬ tora TL przy czym do drugiego konca uzwojenia wtórnego S2 jest dolaczona anoda omawianej diody.Uzwojenia wtórne Si i S2 transformatora TL sa sprzezone z uzwojeniem pierwotnym S dolaczonym do ukladu 4 odchylania linii.Uzwojenie Si jest uzwojeniem wtórnym transfor¬ matora TL odchylania linii czyli transformatora wysokonapieciowego. Indukcyjnosc Ls jest induk- cyjnioscia nie sprzezona z indukcyjnoscia uzwoje¬ nia Si. Kondensator Cs , który jest kondensatorem polaryzowanym w celu filtrowania, na ujemny za¬ cisk polaczony z masa, a dodatni zacisk polaczony z zaciskiem indukcyjnosci L^ . Tranzystor Ti jest sterowany wartoscia napiecia baza-emiter dostar¬ czanego przez rezystor Ri i uklad sterujacy 2.Jezeli makiecie baza-emiter jest równe zeru, wówczas trainzystor TY posiada nieskonczona impe- daricje pomiedzy kolektorem i emiterem. Po przy- lDzeiaki wlasciwego 'napiecia baza-emiter tranzystor przechodzi do stanu takiego, ze wartosc jego impe- daneji miedzy kolektorem i emiterem jest prawie równe zeru.Czynny lacznik 1 jest dwukierunkowy dla pradu i jednokierunkowy dla napiecia, poniewaz na jego zaciskach moze wystepowac napiecie o jednej bie¬ gunowosci, pomimo ze przeplywac moga przez niego prady o przeciwnych kierunkach.Baza tranzystora Ti jest dolaczona do ukladu ste¬ rujacego 2 zsynchronizowanego z czestotliwoscia linii za pomoca ukladu synchronizacji 3. Równo¬ wartosc wyjsciowego obciazenia Rc ukladu stabi¬ lizowanego zasilania przy napieciu Vs stanowi re- rezystor.W pierwszej chwili dla ulatwienia wyjasnienia zasady pracy ukladu wedlug wynalazku zaklada¬ my, ze do lacznika 1 jest wlaczona jedynie dioda Di, czyli uzyskujemy wycinanie przez lacznik bier¬ ny, a poszczególne przebiegi napiec i pradów sa podstawione na fig. 2.W rozwiazaniu ukladu fig. 1 tranzystor Ti jest typu npn i ma emiter polaczony z masa. Mozna zastosowac tranzystor typu pnp, którego emiter jest dolaczony do zacisku dodatniego kondensato¬ ra Cs , a kolektor do zacisku indukcyjnosci Ls której drugi zacisk jest dolaczony do zacisku uzwo¬ jenia Si, przy czym drugi zacisk uzwojenia Si jest bezposrednio polaczony z masa. Poniewaz prad w tranzystorze Ti zostaje wyeliminowany jeszcze przed przewodzeniem diody Di, jedynie chwila jego zablokowania jest istotna. Mozna tez zamiast tran¬ zystora Ti zastosowac tyrystor lacznie z dioda lub jakis inny czynny lacznik.Tranzystor Ti jest sterowany za pomoca ukladu sterujacego 2 przykladowo podanego na fig. 1.Uklad ten zapewnia przewodzenie tranzystora Ti przez podawanie na bazie sygnalu o odpowiednim poziomie i w chwili zaleznej od pradu napiecia wyjsciowego, zaleznego od przemiennego napiecia na uzwojeniu Si transformatora TL .Tranzystor T2 porównuje ulamek napiecia wyj¬ sciowego Vs podanego przez dzielnik napiecia utworzony przez elementy R2, R3 i P z napieciem odniesienia dostarczanym przez diode Zenera Zi wlaczona w jego obwodzie emitera. Tranzystor T2 wzmacnia sygnal ewentualnie bledu pomiedzy baza i emiterem. Prad kolektora tranzystora T2 jest za¬ lezny od róznicy pomiedzy napieciem bazy i na¬ pieciem odniesienia, a zatem od róznicy pomiedzy napieciem wyjsciowym V§ i napieciem odniesienia.Prad kolektora tranzystora T2 laduje kondensator Ci wlaczony pomiedzy kolektor tranzystora T2 i mase.Tranzystor T3 jest dolaczony równolegle do kon¬ densatora Ci. Baza tranzystora T3 jest polaczona z ukladem synchronizacji 3 w celu pobierania z niego na podstawie impulsów linii, podanych przez uzwojenie wtórne S2 transformatora linii syg¬ nalu piloksztaltnego do sterowania tranzystorem T3. Przy zerowym poziomie sygnalu tranzystor T3 jest zablokowany. Wówczas, gdy sygnal osiaga zadana wartosc dzieki wlasnosciom tranzystora T3, tranzystor ten zaczyna przewodzic, zawiera kon¬ densator Ci oraz blokuje element bistabilny zbudo¬ wany z dwóch tranzystorów T4 i T5 dokladnie na koncu impulsu linii.Element bistabilny jest polaczony z wyjsciem kolektora tranzystora T2 za pomoca emitera tran¬ zystora T* Emiter tranzystora T5 jest dolaczony do do bazy tranzystora Ti.Wówczas gdy tranzystor T% przewodzi, kondensa¬ tor Ci jest ladowany przez prad kolektora tran¬ zystora T2, który jest zalezny od róznicy pomiedzy napieciem wyjsciowym V s i napieciem odniesienia.Nachylenie napiecia na zaciskach kondensatora Ci jest zalezne bezposrednio od pradu kolektora tran¬ zystora T2, a zatem bezposrednio od róznicy po¬ miedzy napieciem wyjsciowym Vs i napieciem od¬ niesienia.Jezeli wartosc napiecia na zaciskach kondensa¬ tora Ci przekracza wartosc okreslona na bazie tran- zatora T4 przez rezystancje R4 i R5, element bista¬ bilny z tranzystorami T4, T5 który byl uprzednio zablokowany, zaczyna przewodzic i przesyla sygnal do bazy tranzystora Ti, który zwiera wtedy diode Di. Stan ten trwa az do chwili przewodzenia tran¬ zystora Ta, który zwiera kondensator Ci i blokuje 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 \7 123 169 8 znowu element .bistabilny z tranzystorami T4 i Ts dokladnie na koncu kolejnego impulsu linii.» Figura 2a przedstawia napiecie V x uzyskanego na uzwojeniu Si transformatora TL w funkcji czasu t. Napiecie VS1 ma ksztalt pseudo-sinusoidai- ¦ny i jest zgodne z czestotliwoscia linii, przy czym czas ten przedstawia okres wybierania jednej Unii.Kondensator Cs ma dostatecznie duza wartosc, aby napiecie przemienne na jego zaciskach bylo poimi- jalne. Figi 2b przedstawia przebieg napiecia wyj¬ sciowego Vs na zaciskach obciazenia Rc w funkcji czasu t, fig. 2c — przebieg napiecia VD na zacis¬ kach diody Di w. funkcji i czasu t, a fig. 2d — przebieg napiecia Y^ na zaciskach indukcyjnosci L s w funkcji czasu t.Napiecie VSI jest równe sumie trzech napiec Vs f V D i VLS Przed chwila tu pokazana na fig. 2 dioda Di nie przewodzi, poniewaz napiecie VS1 jest ujem¬ ne. Dioda Di jest odwrotnie spolaryzowana ujem¬ nym napieciein wzgledem wybranych punktów od¬ niesienia. Dioda Di spelnia role zaworu nie do¬ puszczajacego do przeplywu pradu LLS przeply¬ wajacego przez indukcyjnosc L^ , który to prad jest przedstawiony na fig. 2c w funkcji czasu t. Na¬ piecie VLS na zaciskach indukcyjnosci Ls jest takze równe zeru.Chwila tu okreslona jest przez wyeliminowa¬ nia napiecia na zaciskach zespolu Ls i Di.Wówczas napiecie V s jest w danej chwili równe napieciu VS1 obecnie dodatniemu. Po chwili tu napiecie VSI nadal rosnie, a napiecie VLS staje sie dodatnie. Dioda Di przewodzi i przy pominieciu jej napiecia progowego ma na zaciskach wartosc ze¬ rowa napiecia. Wówczas napiecie V^g ma taki sam przebieg jak napiecie VS1 , a prad ILS w induk- tancji Ls rosnie sinusoidalnie az do chwili ti2, w której napiecie wraca do zera.Wówczas napiecie Vs jest znów równe napie¬ ciu VSI. Nastepnie napiecie VS1 maleje do wartosci ujemnej i napiecie V LS uzyskuje wartosc ujemna.Wartosc natezenia pradu w indukcyjnosci Ls ma¬ leje az do chwili uzyskania wartosci zerowej, okreslajacej chwile ti2. Wtedy dioda Di jest zmów spolaryzowana napieciem ujemnym i stanowi wy¬ lacznik az do chwili tu, która okresla chwile eli¬ minacji napiecia na zaciskach zespolu Ls i Di tak jak w chwili tu. Dla powtarzalnosci pracy ukladu w kazdym okresie potrzebne jest zastosowanie sredniej wartosci natezenia pradu w koodensato¬ rze Cs o wartosci równej zero. Natezenie pradu wyjsciowego Is w obciazeniu R c jest wtedy równe sredniemu natezeniu pradu ILS jak to pokazano na fig. 2c.W ukladzie, w którym lacznik 1 jest tylko bierny stwierdzamy, ze dla wartosci stalego napiecia Vs t takiego jak przedstawiono na fig. 2b, istnieje tylko jedna mozliwa wartosc natezenia pradu, a zatem tylko jedna mozliwa wartosc obciazenia Kc . Dla napiecia Vs zerowego, odpowiadajacego obciaze¬ niu Rc zerowemu, natezenie pradu wyjsciowego Is jest maksymalne, a dla napiecia Vs równemu maksymalnej wartosci napiecia VS] , odpowiada¬ jacego obciazeniu R(: nieskonczonemu, wartosc na: tezenia pradu wyjsciowego 1^ jest równe zeru.Zostanie teraz omówiony caly uklad z fig. 1 w przypadku, gdy tranzystor Ti przewodzi, tzn. pra¬ cuje jako sterowany wylacznik. Wedlug wynalazku, oddzialywujac na moment rozpoczecia przewodze - 5 nia tranzystora Ti, uzyskuje sie zmienne natezenie pradu wyjsciowego dla okreslonego napiecia Vs w odpowiednim zakresie pracy. Mozna w ten sposób kontrolowac wartosci, napiec i pradów wyjsciowych zasilacza. 10 Figura 3 przedstawia wykresy przebiegów napiec i pradów w ukladzie wedlug wynalazku. Fig. 3a przedstawia napiecie V na z.acisk.ach uzwojenia Si w funkcji czasu t, fig. 3b przedstawia napiecie wyjsciowe Vs w funkcji czasu t, fig. 3c przedsta- n_ wia napiecie Vr m zaciskach diody Di w funkcji czasu t, a fig. 3d przedstawia napiecie VJS na za¬ ciskach indukcyjnosci 17 w funkcji czasu .t.Fig. 3e przedstawia wykres przebiegu pradu ILS w indukcyjnosci Ls oraz przebieg pradu wyjscio- W momencie t2i nastepuje nasycenie tranzysto¬ ra ti przez przylozenie do jego bazy sygnalu o dos¬ tatecznym poziomie. Wtedy tranzystor Ti zawiera diode Di, która do tej chwili byla spolaryzowana ujemnym napieciem.Napiecie VSI jest nadal równe sumie trzech na¬ piec Vs , VD i VLS. W chwili t2i nasycenie tran¬ zystora Ti, dioda Di jest zwarta, a napiecie Vs jest równe zero. Poniewaz napiecie VS] jest wtedy ujemne, to napiecie VLs na zaciskach indukcyj¬ nosci Ls jest równiez ujemne, a prad LLS równiez ujemny zmniejsza sie, az napiecie VL osiagnie wartosc zerowa w chwili t22.W chwili t22 napiecie \u jest nadal ujemne, na¬ piecie VLS zostaje wyeliminowane, a napiecie wyjsciowe jest równe napieciu VSI. Po tej chwili, napiecie VLS staje sie sinusoidalne, o podobnym przebiegu do napiecia VS1, a prad ILS, który mial wtedy minimalna wartosc, narasta do chwili t24, w której napiecie VLC WTaoa do wartosci zerowej W chwili t23 zawartej pomiedzy chwilami in i $24, prad ILS jest równy zeru, a po tej chwili prad ten jest dodatni. A zatem prad plynie przez diode Di, natomiast gdy prad ILS byl ujemny, prad plynal przez tranzystor Ti.Prad IIS narasta az do wartosci maksymalnej w chwili t24, a nastepnie maleje, przy czym napie¬ cie VLS ma wtedy wartosc ujemna malejaca do zera, okreslajac w ten sposób chwile t25, w której wartosci ILS , VLS sa zerowe pojawia sie ujemne napiecie na zaciskach diody Di.Tak jak poprzednio, aby uzyskac powtarzalnosc pracy w kazdym cyklu, niezbedne jest, aby srednia wartosc natezenia pradu w kondensatorze Cs byla równa zeru. Prad wyjsciowy Is jest wtedy równy srei.riemu pradowi lLi.W przypadku przebiegów napiec podanych na fig. 3, biorac pod uwage szczególna chwile wybrana dla nasycenia tranzystora, srednia wartosc pradu I L£ jest równa zeru. Srednia wartosc pradu ILS t wiec i pradu wyjsciowego Is maleje w sposób ciagly, jezeli tranzystor Ti przewodzi pomiedzy chwilami tu z fig. 2 i t2i z fig. 3 i staje sie ujemna dla chwili wyzwalania wyprzedzajacego w czasie 65 chwile t2i.123169 10 Istnieje wiec mozliwosc regulacji wartosci pradu wyjsciowego pomiedzy dwiema wartosciami maksy¬ malnymi, jedna dodatnia a druga ujemna, dla da¬ nego napiecia wyjsciowego Vs przez oddzialywa¬ nie na czas nasycenia tranzystora Ti.Chwila t2i przedstawiona na fig. 3 jest wiec bez¬ posrednio zalezna od nachylenia krzywej obciaze¬ nia kondensatora Ci, a wiec oci pradu kolektora tranzystora T2 czyli od róznicy pomiedzy napieciem wyjsciowym Vs i napieciem odniesienia.Jezeli napiecie wyjsciowe V s wzrasta, prad ko¬ lektora tranzystora T2 wzrasta i równiez wzrasta nachylenie napiecia na zaciskach kondensatora Ci.Chwila t2i wyzwalania tranzystora Ti wyprzedza chwile, w której ind wyjsciowy Is maleje, wiec napiecie wyjsciowe Vs maleje. Uzyskuje sie w ten sposób pc,tle s/nchronizacji.Uklad zasilania jest samoograniczajacy pradowo, poniewaz gdy rezystancja obciazenia jest równa zeru, prad wyjsciowy jest ograniczony wartoscia indukcyjnosci Is . Poza tym, jezeli tranzystor Ti zostaje zwarty pomiedzy emiterem a kolektorem, napiecie wyjsciowe Vs jest równe zerar —-¦¦ Uklad wedlug wynalazku znajduje zastosowanie w odbiornikach telewizyjnych zbudowanych na tranzystorach i poniewaz jest malo rozpraszajacy, umozliwia zmniejszenie zuzycia energii tych od^ biorników. Uklad jest szczególnie przydatny dla malych odbiorników przenosnych.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad stabilizowanego zasilania polaczony z ukladem odchylania linii odbiornika telewizyjnego poprzez uzwojenie wtórne transformatora linii do¬ laczonego do kondensatora polaryzowanego dla filtrowania, znamienny tym, ze zawiera czynny lacznik (1) dwukierunkowy dla pradu i jednokie¬ runkowy dla napiecia, dolaczony do ukladu steru¬ jacego (2) synchronizowanego z czestotliwoscia linii przez dolaczony do niego uklad synchronizacji (3) i polaczonego szeregowo z uzwojeniem wtórnym (Si) transformatora (IL ) jak równiez szeregowo z iridukcyjnoscia (Ls.), przy czym uzwojenie wtórne (Si) jest dolaczone do kondensatora (Cs ) za posred¬ nictwem czynnego lacznika (1) poprzez uklad ste¬ rujacy z jednej strony i za posrednictwem induk- cyjmosci (Ls) z drugiej strony. 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czynny lacznik (1) zawiera diode (Di) polaczona równolegle z tranzystorem (Ti) typu npn, którego kolektor dolaczony jest zarówno do katody tej dio- 5 dy jak i do jednego z zacisków uzwojenia wtórnego (Si) transformatora (TL) linii, przy czym emiter tranzystora (Ti) jest dolaczony do anody diody (Di) polaczonej z masa, a baza tranzystora (Ti) jest do¬ laczona do ukladu sterujacego (2). 10 3. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czynny lacznik (1) zawiera diode polaczona równo¬ legle z tranzystorem typu pnip, którego kolektor dolaczony jest zarówno do anody tej diody jak i do jednego z zacisków jndukcyjnosci (Ls ) nie sprze- 15 zonej z transformatorem (TL), przy czym emiter tego tranzystora jest dolaczony do katody tej diody polaczonej z dodatnim zaciskiem spolaryzowanego kondensatora (Cs ), a jego baza jest dolaczona do ukladu sterujacego (2). 20 4. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czynny lacznik (1) zawiera diode polaczona równo¬ legle z tyrystorem, którego anoda dolaczona jest zarówno do katody tej diody jak i do jednego z zacisków uzwojenia wtórnego transformatora linii, przy czym katoda tyrystora jest dolaczona do aiiody diody polaczonej z masa, a jego elektroda sterujaca jest dolaczona do ukladu sterujacego (2). 5. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2 albo 3 albo 4, znamienny tym, ze uklad sterujacy (2) zawiera sto¬ pien porównujacy dolaczony z jednej strony do dzielnika napiecia, dostarczajacego ulamek napiecia wyjsciowego (Vs ) i dolaczony z drugiej strony do elementu dostarczajacego napiecie odnoszenia oraz stopien wyzwalajacy, korzystnie element bistabilny dolaczony do czynnego lacznika (1). 6. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze uklad sterujacy (2) zawiera tranzystor (T2) któ¬ rego baza jest dolaczona do zaczepu potencjometru (P) wlaczonego miedzy rezystory (R2), (R3) i dostar¬ czajacego ulamek napiecia wyjsciowego (Vs ) i emi¬ ter jest dolaczony do diody Zenera (Zi) dostarcza¬ jacej napiecie odniesienia* przy czym kolektor tran¬ zystora (T2) jest dolaczony do kondensatora (Ci) do¬ laczonego równolegle do elementu bistabilnego 45 zbudowanego z dwóch tranzystorów (T4) i (T5) i do¬ laczonego do czynnego lacznika (1). 30 35123 169 FIGJI FIG_ FiG_3 OZCraf. Z.P. Dz-wo, z. 85 (80+15) 10.84 Cena 100 zl PL