Przedmiotem wynalazku jest podkladka amor¬ tyzacyjna zwlaszcza do pojazdów szynowych.Podkladki uelastycznione guma sa uzywane od wielu lat w pojazdach szynowych, na przyklad • kopalnianych, do amortyzowania wstrzasów i ude¬ rzen. Podkladki takie sa stosowane, równiez w ukladach zawieszenia w samochodach ciezarowych i terenowych. Typowa podkladka amortyzacyjna, która cechuja znakomite wlasnosci eksploatacyjne, io jest przedstawiona w opisie patentowym St. Zjedn.Am. Pln. nr 2686667. Jej poduszka gumowa ma po¬ wierzchnie falista. Grzbiety pofalowan przebiegaja prostoliniowo i maja stale pole powierzchni prze¬ kroju poprzecznego na calej ich dlugosci. Kiedy 15 sciska sie podkladke o takim ksztalcie, wtedy przeciwlegle powierzchnie boczne grzbietów ule¬ gaja wybrzuszeniu ku sobie, a nastepnie zetknie¬ ciu, poczatkowo w punkcie srodkowym grzbietów, a nastepnie styk ten stopniowo zwieksza sie w 20 strone konców grzbietów do chwili zetkniecia sie tych grzbietów zasadniczo na calej ich dlugosci.Natomiast, gdy powierzchnie boczne grzbietów sa zetkniete ze soba, wneki pomiedzy grzbietami sa oczywiscie calkowicie wypelnione, i w przypadku 25 wzrostu obciazenia poduszka jest sciskana tak, jakby byla blokiem materialu lub jednolitym kor¬ pusem. Charakterystyka ugiecia w funkcji obcia¬ zenia podkladki takiej wskazuje na to, ze pod¬ kladka ta jest zbyt sztywna pod lekkim obciaze- 30 niem, niz to pozadane w tego rodzaju zastosowa¬ niach.Celem wynalazku jest skonstruowanie podkladki sprezystej, zawierajacej plyte metalowa, do której by byla przylaczona poduszka elastomerowa, na przyklad gumowa, o falistym ksztalcie jej powierz¬ chni czolowej odbiegajacej od zwyklego prosto¬ liniowego ksztaltu pofalowan do pofalowan typu nieliniowego, a takze umozliwiajacej uzyskanie od¬ miennej charakterystyki ugiecia w funkcji obcia¬ zenia, zwlaszcza w poczatkowym zakresie sciska¬ nia. Celem wynalazku jest takze skonstruowanie podkladki amortyzacyjnej, majacej przylaczona do plyty metalowej poduszke elastomerowa o falistym ksztalcie powierzchni, której grzbiety mialyby za¬ rys umozliwiajacy uzyskanie obciazalnosci czynia¬ cej te podkladke przydatna w zastosowaniu do ukladów zawieszenia samochodów ciezarowych i in¬ nych pojazdów, szczególnie skutecznie dzialajaca podczas pustych przewozów lub pod lekkim obcia¬ zeniem.Bardziej szczególowym celem wynalazku jest skonstruowanie podkladki amortyzacyjnej, zaopat¬ rzonej w poduszke elastomerowa, o falistym ksz¬ talcie powierzchni, przy którym pole powierzchni grzbietów poduszki, w przekroju poprzecznym, zmienialoby sie w z góry okreslonym zakresie wartosci od punktu srodkowego do ich konców.Jeszcze innym celem wynalazku jest skonstruo¬ wanie podkladki wymienionego rodzaju, w ktprej 115 8253 115 825 4 pole powierzchni grzbietów w przekroju poprzecz¬ nym zmienialby sie rosnaco od minimum w punk¬ cie srodkowym do maksimum na ich koncach.Innym celem wynalazku jest skonstruowanie podkladki amortyzacyjnej wymienionego rodzaju, w której ksztalt grzbietów umozliwialby, w przy¬ padku nacisniecia podkladki, wplywanie elasto¬ meru do zlobków znajdujacych sie pomiedzy grzbietami w sposób zapewniajacy wypelnienie w calosci tych zlobków w tym samym czasie zasad¬ niczo na calej dlugosci tych zlobków.Cele te zostaly zrealizowane wedlug wynalazku.Podpgdka amortyzacyjna pracujaca na sciskanie, zawierajaca plyte, zaostrzona w poduszke elasto¬ merowa, przylaczona (Jo boku plyty wedlug wy¬ nalazku ^charakteryzuje sie tym, ze poduszka ma naprzemienne, plaskie, wierzcholki grzbietów i zlob¬ ki ciagnace" sie w poprzek podkladki, przy czym zlobki w przekroju poprzecznym maja powierz¬ chnie wklesle i siegaja do wierzcholków grzbie¬ tów, natomiast przeciwlegle boki przy wierzcholku co najmniej jednego z grzbietów sa bardziej od¬ dalone od siebie przy koncach grzbietów niz przy punkcie srodkowym grzbietu, przy czym grzbiety i rowki sa tak uksztaltowane, ze pod naciskiem podkladki przeciwne krawedzie wierzcholkowe grzbietów stykaja sie ze soba jednoczesnie na calej dlugosci grzbietów. Pole powierzchni grzbietu w przekroju poprzecznym wynosi minimum w srodku pomiedzy jego koncami. Kazdy z boków grzbietu zwrócony w strone zlobka jest zakrzy¬ wiony wklesle wzdluz grzbietu. Przeciwlegle boki grzbietów sa prostoliniowe i zbiegaja sie od kon¬ ców do punktu srodkowego pomiedzy tymi kon¬ cówkami. Korzystnie grubosc poduszki na dnie zlobka jest nie mniejsza niz 10% grubosci grzbietu.Podkladka amortyzacyjna, pracujaca na sciska¬ nie, zawierajaca plyte zaopatrzona w poduszke elastomerowa, przylaczona do niej co najmniej z jednej strony, w korzystnym przykladzie wyko¬ nania charakteryzuje sie tym, ze poduszka ma na¬ przemienne grzbiety i zlobki rozciagajace sie w poprzek podkladki, przy czym kazdy z grzbietów ma najwieksze pole powierzchni w przekroju po¬ przecznym w srodkowym swym punkcie, a ponad¬ to przeciwlegle boki grzbietów zbiegaja sie od ich punktów srodkowych do zewnetrznych konców tych grzbietów. Przeciwlegle boki grzbietów sa tak uksztaltowane, ze w przypadku przylozenia do podkladki z góry okreslonego obciazenia sciskaja¬ cego przeciwlegle boki tych grzbietów wchodza w styk najpierw w srodkowej ich czesci, a pod wplywem wzrastajacego obciazenia sciskajacego, zetkniecie pomiedzy przeciwleglymi bokami roz¬ przestrzenia sie w kierunku konców tych grzbie¬ tów.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia podkladke amortyzacyjna w rzucie pionowym, fig. la podkladke w przekroju piono¬ wym wzdluz linii la—la wedlug fig. 1, fig Ib pod¬ kladke w przekroju pionowym wzdluz linii Ib—Ib wedlug fig. 1, fig. 2 podkladke wedlug fig. 1, w rzucie bocznym, fig. 3 podkladke wedlug fig. 1 w widoku, fig. 4 podkladki przedstawionego na fig. 1 rodzaju scisniete o z góry okreslona wartosc, w rzucie bocznym, fig. 4a podkladki wedlug fig. 4 jeszcze bardziej scisniete, w rzucie bocznym, fig. 5 podkladke wedlug fig. 1 w rzucie pionowym, lecz • z ukazaniem przeplywu materialu grzbietów do wewnatrz zlobków podczas jej sciskania, fig. 6 wykres ukazujacy typowe krzywe ugiecie w funk¬ cji obciazenia otrzymane dla róznych podkladek, fig. 7 podkladke ze stanu techniki w rzucie pio¬ nowym, fig. 7a podkladke wedlug hg. 7, w rzucie bocznym, fig. 8 podkladke amortyzacyjna w od¬ mianie jej wykonania, w rzucie pionowym, fig. 9 podkladke amortyzacyjna w innej odmianie wy¬ konania, a fig. 10 przyklad wykonania wynalazku w postaci grupy podkladek zastosowanych do po¬ jazdu szynowego, w rzucie pionowym.W korzystnych przykladach wykonania wyna¬ lazku podkladka amortyzacyjna 10 zawiera plaska plyte metalowa 12, zaopatrzona w poduszke spre¬ zysta 14, wykonana z elastomeru, na przyklad gumy lub podobnego materialu, przylaczona do niej z kazdej strony. Poduszka 14 w stanie swo¬ bodnym lub nie scisnietym, ma falista powierz¬ chnie zawierajaca grzbiety 16 i zlobki 18 usytuo¬ wane na przemian, i ciagnace sie w poprzek pod¬ kladki. Na fig. 1 sa przedstawione przykladowo trzy grzbiety i dwa zlobki, co nalezy rozumiec w ten sposób, ze moze ona miec wieksza liczbe row¬ ków i zlobków w zaleznosci od wielkosci i obje¬ tosci. Oczywiscie dwa grzbiety wraz ze zlobkiem pomiedzy nimi stanowia liczbe dajaca sie zasto¬ sowac. Poduszka 14 na swych obrzezach ma po¬ wierzchnie skosne 20 odchylone ku górze od po¬ wierzchni plyty do krawedzi plaskich wierzchol¬ ków 16a grzbietów 16. Grubosc elastomeru w kaz¬ dym z grzbietów 16 jest korzystnie jednakowa, przy czym kazda z plaskich powierzchni wierzchol¬ kowych 16a lezy w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny plyty 12. Grubosc elastomeru w danej czesci zlobków 18 moze sie zmieniac w zaleznosci od zadania co do charakterystyki odksztalcenia w funkcji obciazenia, lecz ze wzgledów technolo¬ gicznych oraz na trwalosc nie powinna wynosic mniej niz okolo 10% grubosci grzbietów. W celu umozliwienia dokladnego liniowo ustawienia grupy podkladek w zestawieniu czolowym, podkladka ma kolek ustalajacy 21 i dopelniajaca wneke 22. Ko¬ lek ustalajacy 21 ma korzystnie ksztalt stozka scietego. Dopasowanie ksztaltu kola ustalajacego do ksztaltu wneki jest bardzo dokladne w celu umozliwienia dokladnego liniowo zestawienia gru¬ py podkladek.Wedlug wynalazku przeciwlegle boki grzbietów 16 stanowia powierzchnie wklesle 16b w kierunku podluznym (fig. 1). Z tego ksztaltu wynika, ze pola powierzchni grzbietów w ich przekroju poprzecz¬ nym osiagaja minimum w srodkowej ich czesci, a maksimum na koncach (fig. la, Ib). Zlobki 18 w przekroju poprzecznym (fig. la, Ib) maja rów¬ niez wklesle powierzchnie, przy czym w przykla¬ dzie wykonania przedstawionym na rysunku maja w przyblizeniu takie samo pole powierzchni, co grzbiety 16. Zewnetrzne boki grzbietów 16 sa prostoliniowe w zarysie. 15 M 25 30 35 40 45 50 55 eo115 825 5 6 W przypadku poddawania podkladki obciazeniu uciskajacemu przeciwlegle boki 16b grzbietów ule- ^aJ4 wybrzuszeniu lub zblizaja sie ku sobie, zmniejszajac wiel :osc zlobków 1$. Wraz ze wzros¬ tem nacisku boki 26b stopniowo przyjmuja polo¬ zenie przedstawione na fig. 4, w którym zlobki 18 sa prawie wypelnione. Na fig. 5 linia kropkowana x oznacza przednia krawedz powierzchni bocznej l€b, kiely podkladka jest tak samo scisnieta jak na fig. 4. Nalezy zauwazyc, ze linia x jest mniej wklesla od krawedzi e grzbietu w stanie niobcia- zonym. Podczas dalszego sciskania, przeciwlegle boki grzbietów zostaja zblizone do siebie i wcho¬ dza w styk zasadniczo jednoczesnie wzdluz linii prostej. To wypelnienie zlobka jest przedstawione na fig. 4a oraz na fig. 5, na której linia f przedsta¬ wia wspólna linie zetkniecia sie ze soba boków grzbietów. Kiedy zlobki zostana wypelnione, po¬ duszka staje sie w dzialaniu jednolitym blokiem*' materialu, i w przypadku dalszego wzrostu~obcia- zenia sciskajacego elastomer ulega wybrzuszeniu tylko na obrzeznych powierzchniach zewnetrznych.Przed objasnieniem charakterystyki ugiecia w funkcji obciazenia zwraca sie uwage na podkladke 29 znana ze stanu techniki, ukazana na fig. 7 i 7a, w której grzbiety 30 rozciagaja sie prostoliniowo i maja w przekroju poprzecznym powierzchnie o stalym polu. Kiedy jest sciskana taka podkladka zetkniecie pomiedzy przeciwleglymi bokami 32 grzbietów nastepuje najpierw w srodkowym ich punkcie. W przypadku dalszego wzrostu nacisku, powierzchnia styku pomiedzy bokami, grzbietów powieksza sie od poczatkowego punktu zetkniecia idac w strone konców grzbietów, az do calkowi¬ tego wypelnienia zlobków i zupelnego zetkniecia sie tych boków.Wedlug fig. 6, na której jest zaznaczone obcia¬ zenie w tysiacach funtów, a na odcietej ugiecie w calach, krzywa A przedstawia przyblizona cha¬ rakterystyke ugiecia podkladki typu blokowego, takiej, której poduszka odpowiada w przyblizeniu wymiarami i ksztaltem poduszce przedstawionej na fig. 1—7 o powierzchni falistej lub nie. Krzywa ta wskazuje na to, ze nawet w przypadku niewiel¬ kiego odksztalcenia lub ugiecia poczatkowego obciazenie wzrasta gwaltownie. Innymi slowy, pod niewielkim obciazeniem podkladka ta wykazuje duza sztywnosc. Stawia tez maksymalny opór w przypadku duzych obciazen, co wynika ze stro- mosci krzywej w zakresie wysokich obciazen.Krzywa B przedstawia, charakterystyke ugiecio- wa podkladki wedlug fig. 7 znanej ze stanu tech¬ niki. Krzywa B wskazuje na to, ze podkladka wed¬ lug fig. 7 amortyzuje lagodniej od podkladki blo¬ kowej. Punkt p na krzywej B oznacza obciazenie i ugiecie, przy którym nastapilo poczatkowe zet¬ kniecie boków 32 podkladki 29 w srodkowej czesci pomiedzy koncami grzbietów, natomiast punkt r obciazenia i ugiecia, przy których boki 32 sa cal¬ kowicie zetkniete ze soba. Nalezy zauwazyc, ze na¬ chylenie krzywej szybko wzrasta pomiedzy punk¬ tem p i r, wskazujac na rosnaca obciazalnosc wzglednie opór podkladki stawiany naciskowi.Krzywa C przedstawia charakterystyke obciaze¬ nia w funkcji ugiecia ulepszonej podkladki wedlug fig. 1, 2 i 3. Z ogledzin tej krzywej wynika, ze ma ona mniejsze nachylenie od krzywej B w zakresie ugiecia od zera do okolo 0,45 cala. Oznacza to, ze dziala ona bardziej miekko pod umiarkowanym 5 obciazeniem od podkladki znanej ze stanu techniki i wskazuje na to, ze dla danego obciazenia pod¬ kladki wystapi wieksze jej ugiecie lub scisniecie.W punkcie a na krzywej C boki grzbietów nie sa jeszcze zetkniete, lecz w punkcie t zakonczone zostalo wypelnianie zlobków, a wiec boki grzbie¬ tów sa calkowicie zetkniete.W punkcie t podkladka dziala, tak jak jednolity blok materialu i krzywa stromo wznosi sie od tego punktu ku górze. Charakterystyka obciazenia w funkcji ugiecia reprezentowana przez krzywa C wskazuje na przydatnosc danej podkladki do zasto¬ sowania w ukladach zawieszenia samochodów cie¬ zarowych lub terenowych, w których pozadane jest miekkie dzialanie podkladki podczas przewozów pustych lub pod niewielkim obciazeniem. Pod¬ kladka taka jednoczy zalete miekkiego amortyzo¬ wania lekkich ladunków z zapasem obciazalnosci dla duzych obciazen. Zrozumiale, ze jakkolwiek ksztalt krzywej C jest typowy dla tej, ulepszonej podkladki, to charakterystyka obciazenia w funkcji ugiecia jaka ma miec podkladka o z góry okres¬ lonych wymiarach, aby móc spelniac szczególne wymagania eksploatacyjne, zalezy od wielu czyn¬ ników, na przyklad grubosci i twardosci poduszki elastomerowej oraz ilosci grzbietów i ich wzajem¬ nej odleglosci. Jeden lub wiecej takich czynników mozna zmieniac, aby uzyskac zadane dzialanie pod¬ kladki. Podkladka zaopatrzona w poduszke uksztal¬ towana zgodnie z wynalazkiem tak, aby boki jej grzbietów wchodzily w styk zasadniczo jednoczes¬ nie i pod z góry okreslonym obciazeniem, umozli¬ wia bardziej lagodne amortyzowanie lekkich ob¬ ciazen jak podkladka wedlug fig. 7 ,znana ze stanu techniki, o porównywalnej wielkosci.Podkladka amortyzacyjna przedstawiona na fig. 8 rózni sie od podkladki wedlug fig. 1 tym, ze prze¬ ciwlegle boki 16b' grzbietów 16* maja zarys prosto¬ liniowy w rzucie pionowym i zbiegaja sie w kie¬ runku od srodkowego punktu grzbietu w strone jego koncówek. Podkladka ta jest poza tym po¬ dobna do przedstawionej na fig. 1 równiez co do swej charakterystyki ugieciowo-obciazeniowej. Za¬ leta tej podkladki polega na wiekszej latwosci wykonywania form do nadawania jej falistego ksztaltu". Forma taka jest mniej kosztowna, jesli zbiezne boki grzbietów, sa prostoliniowe w zary¬ sie.Na fig. 9 jest przedstawiona podkladka, ksztalt grzbietów i zlobków poduszki 40, której jest od¬ wrotny wzgledem poprzedniego przykladu. Prze¬ ciwlegle boki grzbietów 42 sa usytuowane rozbiez¬ nie poczynajac od punktu srodkowego grzbietów do ich konców. Charakterystyka ugieciowo-obcia- zeniowa jest reprezentowana krzywa D, na fig. 6.Jak widac wieksza czesc krzywej D znajduje sie pomiedzy krzywymi A i B. Tak zmodyfikowana podkladka dziala wiec bardziej miekko od poduszki typu .jednolitego bloku materialu, lecz bardziej sztywno od podkladki znanej ze stanu techniki, dotyczy to obciazen malych i srednich. Wynika to 15 20 25 30 35 40 45 50 W 604U825 8 ze wczesniejszego stykania sie przeciwleglych bo¬ ków^ grzbietów, niz to ma miejsce w podkladce znanej ze stanu techniki lub przedstawionej na fig. 1, w przypadku ich sciskania.W przypadku zwiekszenia obciazenia takiej pod¬ kladki, przeciwlegle boki grzbietów stopniowo wchodza w styk postepujacy w strone konców grzbietów, lecz odbywa sie to wolniej jak w przy¬ padku podkladki o ksztalcie przedstawionym na fig. 1, 7 lub 8. Krzywa D, w górnej swej czesci przecina wiec krzywe B i C, co wynika z faktu, ze do calkowitego zamkniecia zlobków w poblizu konców grzbietów potrzebne jest wieksze obciaze¬ nie. Podkladka ta ma charakterystyke ugieciowo- -obciazeniowa, dzieki której nadaje sie do stoso¬ wania w ukladach amortyzacyjnych o dzialaniu bardziej miekkim od podkladki amortyzacyjnej typu jednolitego bloku materialu.Na fig. 10 jest przedstawione zastosowanie grupy podkladek 10 do pojazdu szynowego. Podkladki te sa umieszczone w kieszeni sprzegu cieglowego znajdujacej sie w ramie wagonowej 50. Przednie i tylne popychacze 52 i 54 sa zetkniete ze zderza¬ kami 56 i 58 ramy wagonowej. Jarzmo 60 obejmuje podkladki i popychacze i przenosi obciazenie roz¬ ciagajace i sciskajace na podkladki. Urzadzenie cieglowe nie przedstawione na rysunku, jest przy¬ laczone do przedniej koncówki 62 jarzma. Nalezy zauwazyc, ze koncowe podkladki Z tej grupy maja sprezyste poduszki 14 tylko z jednej strony plyty 12. Dzieki temu unika sie uszkodzen poduszek przez popychacze, jakie z pewnoscia wystepowa¬ lyby, gdyby podkladki mialy poduszki 14 po obu ctronach plyt.Grupa podkladek przedstawiona na fig. 10, moze byc równiez usytuowana pionowo, aby umozliwic zastosowanie jej w ukladach zawieszenia samocho¬ dów ciezarowych i terenowych.Podkladka amortyzacyjna wedlug wynalazku dzialajaca na sciskanie umozliwia dzieki swej cha¬ rakterystyce ugieciowo-obciazeniowej, spelnienie specyficznych zadan odnosnie tlumienia wstrzasów.Podkladka ta zawiera plyte Ynetalowa zaopatrzona w poduszki elastomerowe przylaczone do niej co najmniej z jednej jej strony, przy czym poduszki te maja ksztalt falisty, umozliwiajacy uzyskanie zadanej charakterystyki ugieciowo-obciazeniowej.Podkladka jest bardzo miekka przy malym obcia¬ zeniu i jest sztywniejsza przy duzych obciazeniach.'W zwiazku z tym ugiecie gwaltownie wzrasta na jednostke dodawanej sily przy malym obciazeniu, ale jeszcze bardziej wzrasta przy cluzych obciaze¬ niach.Zastrzezenia patentowe 1. Podkladka amortyzacyjna zwlaszcza do po¬ jazdów szynowych pracujaca na sciskanie, zawie¬ rajaca plyte, zaopatrzona w poduszke elastomero- 5 wa, przylaczona do boku plyty, znamienna tym, ze poduszka (14) ma naprzemienne, plaskie wierz¬ cholki (16a) grzbietów (16) i zlobki (18) ciagnace sie w poprzek podkladki (10), przy czym zlobki (18) w przekroju poprzecznym maja powierzchnie !• wklesle (16b) i siegaja do wierzcholków (16a) grz¬ bietów (16), natomiast przeciwlegle boki (16b) przy wierzcholku co najmniej jednego z grzbietów (16) bardziej oddalone od siebie przy koncach grzbie- U tów (16) niz przy punkcie srodkowym grzbietu (16), przy czym grzbiety (16) i rowki (18) sa tak uksztal¬ towane, ze pod naciskiem podkladki (10) przeciwne krawedzie wierzcholkowe grzbietów (16) stykaja sie ze soba jednoczesnie na calej dlugosci grzbie- p tów (16). 2. Podkladka wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze pole powierzchni grzbietu (16) w przekroju poprzecznym wynosi, minimum w srodku pomiedzy jego koncami. 25 3. Podkladka wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze kazdy z boków grzbietu (16) zwrócony w strone zlobka (18) jest zakrzywiony wklesle wzdluz grzbietu. 4. Podkladka wedlug zastrz. 2, znamienna tym, 30 ze przeciwlegle boki grzbietów (16) sa prostolinio¬ we i zbiegaja sie od konców grzbietów (16) do punktu srodkowego pomiedzy tymi koncami. 5. Podkladka wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze grubosc poduszki (14) na dnie zlobka (18) jest M nie mniejsza niz 10% grubosci grzbietu (16). 6. Podkladka amortyzacyjna zwlaszcza do pojaz¬ dów szynowych pracujaca na sciskanie, zawiera¬ jaca plyte, zaopatrzona w poduszke elastomerowa, przylaczona do niej co najmniej z jednej jej stro¬ il ny, 'znamienna tym, ze poduszka (40) ma naprze¬ mienne grzbiety (42) i zlobki rozciagajace sie w poprzek podkladki (10), przy czym kazdy z grzbie¬ tów (42) ma najwieksze pole powierzchni w prze¬ kroju poprzecznym w srodkowym swym punkcie, 45 a ponadto przeciwlegle boki grzbietów (42) zbie¬ gaja sie od ich punktów srodkowych do zewnetrz¬ nych konców tych grzbietów (42), a poza tym prze¬ ciwlegle boki grzbietów (42) sa tak uksztaltowane, ze w przypadku przylozenia do podkaldki (10) 50 z góry okreslonego obciazenia sciskajacego prze¬ ciwlegle boki tych grzbietów (42) wchodza w styk najpierw w srodkowej ich czesci, a pod wplywem wzrastajacego obciazenia sciskajacego zetkniecie pomiedzy tymi przeciwleglymi bokami rozprzestrze- M nia sie w strone konców tych grzbietów (42).? 115 825 FIG.6 l FIG.7* 4 FIG.9 FIG. 10 PL PL PL PL PL PL PL