Przedmiotem wynalazku jest koziol obudowy,kro¬ czacej, górniczej, posiadajacy w szczególnosci jedno¬ czesciowa ploze spagowa i ewentualnie podzielona przegubowo stropnice, rozpierane przez kilka sto¬ jaków do spagu i do stropu, przy czym zastoso¬ wano mechanizm utrzymujacy wzgledne polozenie stojaków w stosunku do plozy spagowej lub do stropnicy.W znanych konstrukcjach tego rodzaju, istnieje potrzeba eliminowania trudnosci, powodowanych przez poziome sily przesuniecia, pomiedzy stropnica a ploza spagowa. Te sily, pochodzace od górotworu, powoduja mianowicie przesuniecie stropnicy wzgle¬ dem plozy spagowej w kierunku do podsadzki lub w kierunku do przodka. Powodowane przez to na¬ prezenia scinajace w stojakach i ich ulozyskowa- niach sa duze i czesto powoduja takie uszkodzenia, ze nie mozna uniknac wymiany. Jest to przyczyna przestojów w pracy. Znane jest przyporzadkowanie stojakom elementów stabilizujacych, które maja utrzymywac polozenie stojaków pomiedzy ploza spa¬ gowa a stropnica, nawet przy wiekszych silach przesuniecia. Takimi elementami stabilizujacymi sa przykladowo pakiety sprezyn lub cylindry kierun¬ kowe, które z reguly sa mocowane na plozie spago¬ wej i dolaczone do stojaków w ich dolnych cze¬ sciach. Wszystkie znane urzadzenia do stabilizowa¬ nia polozenia stojaków sa konstrukcjami bardzo kosztownymi, ale maja tylko ograniczona skutecz¬ nosc jesli chodzi o przeciwdzialanie silom przesu- lf lf niecia pomiedzy ploza spagowa a stropnica. Przy¬ czyna tego jest zalezne od grubosci pokladu, prze¬ waznie dosc duze ramie dzwigni pomiedzy strop¬ nica a ploza spagowa. Uniemozliwia to osiagniecie skutecznego przeciwdzialania za pomoca znanych elementów stabilizujacych.Zadaniem wynalazku jest stworzenie kozla obu¬ dowy kroczacej wymienionego we wstepie rodzaju, który pozostaje calkowicie sprawny nawet przy wiekszych naprezeniach scinajacych w stojakach lub ich ulozyskowaniach, spowodowanych przez wywolane dzialaniem górotworu sily przesuniecia pomiedzy stropnica a ploza spagowa.Rozwiazanie tego zadania charakteryzuje sie we¬ dlug wynalazku tym, ze pomiedzy ploza spagowa a stropnica umieszczony jest co najmniej jeden stojak pochylony w kierunku do podsadzki i co najmniej jeden stojak pochylony w kierunku do przodu, a mechanizm utrzymywania wzglednego polozenia stojaków jest zlozony z lemniskatowego ukladu prowadnikowego z dwoma krótszymi prowadnika¬ mi i jednym, laczacym je prowadnikiem dlugim, przy czym prowadniki te sa zamocowane przegu¬ bowo z jednej strony do plozy spagowej, a z dru¬ giej strony do stropnicy.Istotnym aspektem wynalazku jest to, ze co naj¬ mniej dwa, umieszczone pomiedzy ploza spagowa a stropnica, stojaki sa z jednej strony pochylo¬ ne w kierunku do przodka, a z drugiej strony w kierunku do podsadzki. Mozna wiec stosowac oprócz 114 247114 247 stojaków pochylonych równiez stojaki pionowe. Sa¬ mo zastosowanie pochylonych stojaków zapewnia juz skuteczne przejmowanie poziomych sil przesu- ni^cp^W^DiinSejSclch przesuniecia, nie powodu¬ jac przy Tym istotnelo zmniejszenia sily podporo¬ wej obudowy. Dla wlpomagania przewidziano, ja¬ ko uzupelabjmAe&ErrMilkatowy uklad prowadnikowy, który zlazoty J^sfr^LtSrh krótszych prowadników i jednego prowadnika dluzszego, z którym oba pro¬ wadniki krótsze sa polaczone przegubowo w od¬ stepie od siebie. Taki uklad lemniskatowy ma te wlasciwosc, ze przy odpowiednim usytuowaniu po¬ miedzy ploza spagowa a stropnica po jednej stro¬ nie, w zakresie wiekszej grubosci pokladu, umozli¬ wia bez zaklócen zmiane pionowego odstepu pomie¬ dzy stropnica a ploza spagowa, a z drugiej strony silnie przeciwstawia sie wszelkim ruchem poprzecz¬ nym patrzac w kierunku do przodka. Polaczone dzialanie usytuowanych pod katem stojaków i lem- niskatowego ukladu prowadnikowego umozliwia równiez przeciwdzialanie za pomoca prostych srod¬ ków, dostosowanych do pracy pod ziemia, silom przesuniecia, a zatem znaczne zmniejszenie napre¬ zen scinajacych w stojakach i ich ulozyskowaniach.Lemniskatowy uklad prowadnikowy mozna róz¬ nie umieszczac w kozle obudowy kroczacej. Wedlug korzystnego wykonania kozla, oba krótsze prowad¬ niki sa przymocowane przegubowo do plozy spago¬ wej, a wolna czesc koncowa dlugiego prowadnika jest przymocowana przegubowo do stropnicy. W ten sposób w srodkowej czesci wysokosci kozla obudo¬ wy otrzymuje sie w przyblizeniu zawiasowy uklad obu prowadników krótszych w stosunku do pro¬ wadnika dlugiego, tak ze prowadniki sa zasadniczo skierowane do podsadzki. Do pomyslenia jest jednak równiez takie rozwiazanie, w którym oba prowad¬ niki krótsze sa przymocowane przegubowo do strop¬ nicy, a wolna czesc koncowa prowadnika dlugiego jest przymocowana przegubowo do plozy spagowej.W obu przypadkach prowadniki sa wykonane ko¬ rzystnie z ksztaltowników odpornych na zginanie, posiadajacych wystarczajaca wytrzymalosc na wy¬ toczenie w kierunku przyporu.Równiez pochylenie stojaków i ich rozmieszcze¬ nie wzgledem siebie lub wzgledem plozy spagowej i stropnicy mozna rozwiazywac róznie. Korzystne rozwiazanie polega na tym, ze stojaki sa umieszczo¬ ne pomiedzy ploza spagowa a stropnica, na krzyz.Mozna równiez pomiedzy ploza spagowa a strop¬ nica umiescic po kazdej stronie wzdluznej kozla obudowy dwa stojaki na krzirz. Pochylenie stojaków i usytuowanie ich punktów przegubowego dolacze¬ nia do plozy spagowej lub stropnicy zalezy przy tym od konkretnych warunków w miejscu stoso¬ wania.Dalsze, równiez korzystne wykonanie wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze stojaki sa umieszczone pomiedzy ploza spagowa a stropnica na ksztalt litery V, a dolne punkty przegubowego zamocowania stojaków sa usytuowane w kierunku wzdluz plozy spagowej bezposrednio jeden za dru¬ gim.W przypadku wykonania kozla ze stojakami skrzyzowanymi, jak równiez w wykonaniu ze sto¬ jakami ustawionymi na ksztalt litery V, korzyst¬ ne jest w ramach wynalazku, gdy krótsze prowad¬ niki sa zamocowane przegubowo w czesci plozy spagowej od strony podsadzki, a wolna czesc kon¬ cowa dlugiego prowadnika jest zamocowana prze- 5 gubowo na stropnicy, w obszarze pomiedzy punk¬ tami przegubowego dolaczenia stojaków. Rozwiaza¬ nie takie umozliwia stosunkowo latwe manipulo¬ wanie nawet przy malych grubosciach pokladu, a ponadto daje wystarczajacy przekrój wentylacyjny. io Przy szczególnie malych grubosciach pokladu ko¬ rzystne rozwiazanie wynalazku charakteryzuje sie tym, ze stojaki sa umieszczone pomiedzy ploza spa¬ gowa a stropnica na ksztalt litery V, a dolne punkty przegubowego zamocowania stojaków sa usytuowa- 15 ne w kierunku wzdluz plozy spagowej w odstepie jeden za drugim, przy czym krótsze prowadniki sa zamocowane przegubowo w usytuowanej od stro¬ ny podsadzki czesci plozy spagowej, przedluzonej w kierunku podsadzki poza stropnice, a wolna 20 czesc koncowa dlugiego prowadnika jest zamoco¬ wana przegubowo w czesci koncowej stropnicy od strony podsadzki. Rozwiazanie takie daje wpraw¬ dzie nieco dluzszy koziol obudowy, ale z drugiej strony daje wystarczajaca droge jezdna pomiedzy 25 stojakami ustawionymi na ksztalt litery V, lub pomiedzy stojakami od strony podsadzki a lemni- skatowym ukladem prowadnikowym, oraz zapewnia potrzebny przekrój wentylacyjny.W przypadku, gdy krótsze prowadniki sa zamo- 30 cowane w czesci koncowej plozy spagowej od stro¬ ny podsadzki, a dlugi prowadnik jest zamocowany na stropnicy, moze byc ponadto korzystne, jezeli ten dlugi prowadnik ma od strony górnej oslone prze- ciwzawalowa. W ten sposób zostaja równiez spel- 85 nione wymagania bezpieczenstwa w górnictwie pod¬ ziemnym w odniesieniu do spadajacego zwalu.Lemniskatowy uklad prowadnikowy mozna rów¬ niez róznie umieszczac w kozle obudowy. Przykla¬ dowo pomiedzy ploza spagowa a stropnica mozna umiescic podwójny, lemniskatowy uklad prowadni¬ kowy z jednakowym przestawieniem bocznym wzgledem pionowej, srodkowej plaszczyzny wzdluz¬ nej kozla. Korzystny przyklad wykonania polega jednak na tym, ze lemniskatowy uklad prowadni¬ kowy jest umieszczony w pionowej, srodkowej plaszczyznie wzdluznej kozla obudowy.Wynalazek jest dokladniej przedstawiony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 ^ przedstawia schematycznie koziol obudowy kro¬ czacej ze skrzyzowanymi stojakami i z lemniska- towym ukladem prowadnikowym w czesci konco¬ wej od strony podsadzki, w widoku z boku, fig. 2 — ten sam koziol w widoku od strony przodka, 55 czesciowo w przekroju, fig. 3 przedstawia schema¬ tycznie drugie wykonanie kozla obudowy krocza¬ cej ze stojakami umieszczonymi na ksztalt litery V i z lemniskatowym ukladem prowadnikowym w czesci koncowej od strony podsadzki, w widoku z M boku, fig. 4 — ten sam koziol w widoku od strony przodka, w czesciowym przekroju, zas fig. 5 przed¬ stawia trzecie wykonanie kozla obudowy kroczacej schematycznie, w widoku z boku.Pokazany na fig. 1 i 2 koziol obudowy kroczacej w ma jednoczesciowa ploze spagowa 1 i jednoczescio- 40 45114 247 5 6 wa stropnice 2. Ploza spagowa i stropnica zdystan¬ sowane sa wzgledem siebie przez dwie pary stoja¬ ków hydraulicznych 3, 4 umieszczonych na krzyz w obu czesciach bocznych kozla obudowy. Kon¬ strukcja jest przy tym dobrana tak, ze zewnetrzne stojaki 3 sa swymi cylindrami 5 ulozyskowane w czesci 6 plozy spagowej od strony przodka, a swy¬ mi tloczyskami 7 sa ulozyskowane w czesci 8 strop¬ nicy od strony podsadzki, natomiast oba wewnetrz¬ ne stojaki 4 sa swymi cylindrami 9 ulozyskowane w czesci 10 plozy spagowej od strony podsadzki, a swymi tloczyskami 11 sa ulozyskowane w przybli¬ zeniu w czesci srodkowej 12 stropnicy 2 posiada¬ jacej czesc 14 wystajaca w kierunku przodka 13 poza ploze spagowa 1.W pionowej, srodkowej plaszczyznie wzdluznej kozla obudowy, w czesci 10 plozy spagowej 1 od strony podsadzki, umieszczone sa w odstepie od sie- Die dwa kozly lozyskowe 15, 16. Kozly te sluza do ulozyskowania w nich dwóch par laczników dzwig¬ niowych 17, 18, przy czym para laczników 17 od strony podsadzki jest krótsza niz para laczników 18 od strony przodka. Laczniki te sa pochylone w kie¬ runku podsadzki. Swymi górnymi czesciami konco¬ wymi obejmuja one dluzszy prowadnik 19 i sa z nim polaczone przegubowo. Wolny odcinek koncowy 20 dlugiego prowadnika jest ulozyskowany, pomiedzy punktami przegubowego polaczenia 21, 22 stojaków 4, 3, ze stropnica 2 w odpowiednio wykonanym ko¬ zle lozyskowym 23. Prowadniki 17, 18, 19 tworza uklad lemniskatowy 24 pomiedzy ploza spagowa 1 a stropnica 2. Uklad ten sluzy do wymuszonego prowadzenia stropnicy w kierunku poziomym wzgle¬ dem plozy spagowej i uniemozliwia poziome prze¬ suniecie wzgledne stropnicy i plozy spagowej w kierunku do przodka lub podsadzki.Przyklad wykonania kozla obudowy wedlug fig. 3 i 4 odpowiada pod wzgledem rozwiazania lem- niskatowego ukladu prowadnikowego 24 przykla¬ dowi wykonania z fig. 1 i 2. Jednakze w przykla¬ dzie wykonania z fig. 3 i 4 po kazdej stronie wzdluz¬ nej kozla obudowy znajduja sie ustawione wzgle¬ dem siebie na ksztalt litery V stojaki 25, 26. Stoja¬ ki po kazdej stronie wzdluznej kozla obudowy sa przy tym usytuowane jeden za drugim. Cylinder 27 stojaków sa ulozyskowane w swym bezposrednim sasiedztwie jeden za drugim w srodkowej czesci 28 plozy spagowej 1, natomiast tloczyska 29 stoja¬ ków 26 od strony podsadzki sa ulozyskowane w usytuowanej od strony podsadzki czesci koncowej 8 stropnicy 2, a tloczyska 30 stojaków 25 od strony przodka sa ulozyskowane w przedniej czesci 31 stropnicy.W przykladzie wykonania kozla obudowy z fig. 5, który w widoku od strony przodka 13 odpowiada wykonaniu z fig. 4, ploza spagowa 1' jest od stro¬ ny podsadzki przedluzona poza krawedz podsadzko¬ wa 32 dwuczesciowej stropnicy 2'. Obie czesci 33 i 34 stropnicy sa polaczone ze soba obrotowo w pionie za pomoca przegubu 35. Stojaki 36, 37 dystansujace stropnice od plozy spagowej po kazdej stronie wzdluznej kozla obudowy sa ustawione wzgledem siebie na ksztalt litery V. Jednakze dolne ulozysko¬ wania stojaków 38, 39 sa usytuowane w odstepie od siebie. Tloczyska 40 stojaków od strony przodka dolaczone sa w przyblizeniu do srodkowego obszaru przedniej czesci 33 stropnicy, a tloczyska 41 sto¬ jaków od strony podsadzki sa dolaczone w przy¬ blizeniu do srodkowego obszaru tylnej czesci 34 5 stropnicy.W tym ostatnim przykladzie wykonania zastoso¬ wano wprawdzie równiez lemniskatowy uklad pro- wadnikowy 24 w pionowej, srodkowej plaszczyznie wzdluznej kozla obudowy, ale uklad ten jest usy¬ tuowany calkowicie ze stojakami 37 od strony pod¬ sadzki. Dlugi prowadnik 19 jest przy tym dolaczo¬ ny przegubowo do usytuowanego od strony pod¬ sadzki konca 32 tylnej czesci 34 stropnicy, natomiast oba krótsze prowadniki 17, 18 sa ulozyskowane w usytuowanej od strony podsadzki czesci koncowej 42 plozy spagowej 1', przedluzonej w kierunku pod¬ sadzki. Ponadto z fig. 5 wynika, ze dlugi prowad¬ nik 19, po stronie górnej, jest wyposazony w plyte 43 oslony przeciwzawalowej.Przewodów doprowadzajacych i odprowadzaja¬ cych czynnik hydrauliczny do stojaków nie poka¬ zano w celu zachowania przejrzystosci rysunku.Zastrzezenia patentowe 1. Koziol obudowy kroczacej do kopalni podziem¬ nej, posiadajacy jednoczesciowa ploze spagowa i ewentualnie podzielona przegubowo stropnice, któ¬ re sa rozpierane do spagu i stropu za pomoca kilku to stojaków, przy czym pomiedzy ploza spagowa a stropnica umieszczony jest co najmniej jeden sto¬ jak pochylony w kierunku do przodka i co naj¬ mniej jeden dalszy stojak pochylony w kierunku do podsadzki, znamienny tym, ze zawiera mechanizm 35 utrzymujacy wzgledne polozenie stojaków (3, 4 lub 25, 26 lub 36, 37) w stosunku do plozy spagowej (1, 10 lub do stropnicy (2, 2*), który stanowi lemni¬ skatowy uklad prowadnikowy (24) z dwoma pro¬ wadnikami krótszymi (17, 18) i jednym laczacym je 4# prowadnikiem dlugim (19), przy czym prowadniki te z jednej strony sa zamocowane przechylnie na plozie spagowej (1, 10» a z drugiej strony sa zamo¬ cowane przechylnie na stropnicy (2, 2'). 2. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze oba 45 prowadniki krótsze (17, 18) lemniskatowego ukla¬ du prowadnikowego (24) sa zamocowane przechyl¬ nie na plozie spagowej (1, 1'), a wolny odcinek kon¬ cowy (20) prowadnika dlugiego (19) jest zamocowa¬ ny przechylnie na stropnicy (2, 20. so 3. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze oba prowadniki krótsze (17, 18) lemniskatowego ukladu prowadnikowego (24) sa zamocowane prze¬ chylnie na stropnicy, a wolny odcinek koncowy prowadnika dlugiego (19) jest zamocowany prze- 55 chylnie na plozie spagowej. 4. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stojaki (3, 4) sa umieszczone w ukladzie krzyzowym. 5. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stojaki (25, 26) sa umieszczone w znany sposób na 60 ksztalt litery V pomiedzy ploza spagowa (1) a strop¬ nica (2). 6. Koziol wedlug zastrz. 1 albo 4 albo 5, znamien¬ ny tym, ze prowadniki krótsze (17, 18) lemniskato¬ wego ukladu prowadnikowego (24) sa zamocowane m przechylnie w usytuowanym od strony podsadzki 15114 247 obszarze wzdluznym (10) plozy spagowej (1), a wol¬ ny odcinek koncowy (20) prowadnika dlugiego (19) jest zamocowany przechylnie w obszarze wzdluz¬ nym pomiedzy punktami (21, 22) przegubowego do¬ laczenia stojaków (3, 4 lub 25, 26) do stropnicy (2). 7. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stojaki (36, 37) w znany sposób na ksztalt litery V sa umieszczone pomiedzy ploza spagowa (1') a strop¬ nica (20, a dolne punkty przegubowe (38, 39) sto¬ jaków (36, 37) sa w kierunku wzdluznym plozy spa¬ gowej (l') umieszczone w odstepie jeden za drugim, przy czym prowadniki krótsze (17, 18) lemniskato- wego ukladu prowadnikowego (24) sa zamocowane przechylnie w usytuowanym od strony podsadzki 10 8 obszarze wzdluznym (42) plozy spagowej (1') prze¬ dluzonej w kierunku do podsadzki poza stropnice (20, a wolny odcinek koncowy (20) prowadnika dlu¬ giego (19) jest zamocowany przechylnie w usytuo¬ wanym od strony podsadzki obszarze koncowym (32) stropnicy (20. 8. Koziol wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze prowadnik dlugi (19) lemniskatowego ukladu pro¬ wadnikowego (24) jest wyposazony od strony stropu w oslone przeciwzawalowa (43). 9. Koziol wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze lemniskatowy uklad prowadnikowy (24) jest umiesz¬ czony w pionowej, srodkowej plaszczyznie wzdluz¬ nej kozla. 2 21 12 20 22 8 //y\ \\\////\u\ \ /////\\\\kv,y/A \\\ \//Vy\ \ \\|v//L RG.1 fr 6 1 15 10 ^U^XIZZA 23 2 7 -3 777t\1\/nr/A\W/Wv \lvrtf)\\V77rv(V 15(16) J FIG. 2114 247 /A\\V////\\\\\ /////\\ \\\ // / // \\\\\.'////\\\\\ ////\\\ FIG.3 28 1 A\uy/y//\\\w /jjl/j\\ \\\. /////\\X&uu n 30 FIG. U 25 (26)4- FF WJILLIJ -30 i—r mnJn -24 -25(26) T^7 7777\V\\W//^A\\\\yWA\V\V///7TTa 1 FIG. 5 33 2 35 34 20 32 U ////[a \\\///A\ \\ \//A/,,\\ \A\ / ///Lin\\/^// ¦ ii, ^ /.' ^ [^^ 43 36 24 19' 18 ^o] V7777\ \\\^7"$S\\'/"^ \\ W/^\\ V/Jvr PL