Przedmiotem wynalazku jest elekitryczne urza¬ dzenie oddadzajace, zwlaiszoza lopat wirnika smi¬ glowca.Stosowane powszechnie elektryczne urzadzenia odladzajace lopaty Wirników nosnych smiglowców skladaja sie ze zródla energii elektryczneji, ukla¬ du programujacego cyklicznosc ogrzewania, sekcji elementów grzejnych, zespolu par pierscien — szczotka, elementów przelaczajacych, elementów grzejnych i przewodów laczacych. Urzadzenia te pracuja cyklicznie, zapewniajac stopniowe odla- dzanie wszystkich czesci' lopat przez wlaczanie za¬ silania kolejno na wszystkie elementy grzejne usy¬ tuowane wzdluz lopat wirników. Poniewaz jako aródla energii uzywa sie sieci 3Mfazowej, przeto elementy grzejne laczy sie w gnupy przedstawia¬ jace elektrycznie uklady rezystancji obciazenia, wprowadzajac po 3 przewody z kazdej grupy. Do kazdej trójki przewodów nalezy — na glowicy wirnika — doprowadzic w odpowiedniej czesci cy¬ klu pracy, napiecie zasalajace sieci 3-(fazowej. Po¬ niewaz wirnik obraca, sie, przeto takie doprowa¬ dzenia wykonuja zespoly pierscienie — szczotki.Znane sa równiez nowsze urzadzenia- odladza¬ jace lopaty wiirniików, w których energia, ukladu 3-fazowego jest doprowadzona na glowice wirni¬ ka przy zasitosowaniu tylko trzech zespolów pier- scienie-szczotki, a Jej rozdzial na odpowiednie grupy elementów grzejnych w zadanych czesciach 10 15 20 30 2 cyklu odladzania odbywa sie na obracajacej sie glowicy wirnika.Wada opisanego wyzej ukladu odladzajacego z doprowadzeniem energii poprzez kazda trójke par pierscien-szczotka, oddzielnie dla kazdej grupy re¬ zystancji obciazenia jest to, ze wymaga duzej liczby par pierscien-iszczotka. Np dla czterech grup polaczen wypada 1(2 takich par. Urzadzenie pro¬ gramujace winno wówczas zapewniac doprowa¬ dzenie kolejno do kazdej trójki pierscieni ener¬ gie z sieci 3-fazowej w czasie równym 1/4 ca¬ lego cykilu odladizatnia. Uklady tego typu sa kon¬ strukcyjnie i montazowo skomplikowane, a wiec sa zawodne w pracy. Poza tym wieksza ilosc par pierscien-sizczotka w zespole ma duza mase i obje¬ tosc, co w zastosowaniu do sprzeftu lotniczego jest szczególnie niepozadane.Rozwiazanie urzadzenia odladzajacego lopaty wirnika smiglowca z rozdzialem doprowadzanej energii na obracajacej sie glowicy wirnika wyma¬ ga 'umieszczenia na tejze glowicy ukladu progra¬ mujacego wraz z elemenltami przelaczajacymi. Z uwagi na to, ze do zasilania elektrycznych urza¬ dzen odladzajaeycn uzywa sie sieci 3-tfazowej* za¬ pewnienie symetrycznego obciazenia sieci — przy róznej ilosci lopat wirnika i przy róznych ilosciach elementów grzejnych — jest trudne do realizacji.Poprawa symetrycznosci ukladu olbciaa^jua wyma¬ ga zastosowania duzej liczby grubycff^Rewodów i co za tym idzie duzych zlacz o wiekszej ilosci 107085107085 3 4 zacisków. Lopaty, oprócz ruiohiu obrotowego wraiz z wirnikiem, wykonuja równiez — w pewnych granicach — obroty wokól wlasnych osi podluz¬ nych. To powodu/je skrecanie przewodów i ich uszkodzenia.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wymie¬ nionych wad systemu odladzamia, zas zadaniem technicznym jest rozwiazanie zagadnienia dopro¬ wadzenia i rozdzialu mocy sieci 3-fazioiwej do elementów grzejnych w sposób zapewniajacy sy¬ metryczne obciazenie sieci podczas calego cyklu pracy urzadzenia odladzajacego i syimetrycznosc procesu grzania wzglejdem osi wirnika., przy uzy¬ ciu., malej ilosci przewodów oraz lekkich elemen¬ tów przelaczajacych *i czesci montazowych.Zgodnie z wynalazkiem rozwiajzanie powyzszego zagadnienia polega- na. zastosowaniu do sterowania elementami'* grzejnymi lopat wirnilka smiglowca, elemmtów. .prigeiaczatjacych w postaci styczników 3-ifaizowych, do których doprowadzone sa po dwie fazy napiecia 3-ifazowego, przy czym jedna z tych faz jest jednoczesnie polaczona ze wspólnym punktem elementów grzejnych z pominieciem sty¬ ków stycznika, a druga polaczona jest z trzecim wejisciiowyim zaciskiem stycznika Zastosowane w elektrycznym urzadzeniu odla- dzajacym wedlug wynalazku elementy przelacza¬ jace w postaci styczników nie powoduja spadków napiec, co ma miejsce na elementach pólprze¬ wodnikowych. Nie ma tu wiec strat mocy i n.e sa potrzebne radiatory zwiekszajace mase i gaba¬ ryt urzadzenia..Polaczenie wyprowadzen elementów grzejnych z zaciskami styczników powoduje, ze przez stycz¬ niki plynie podczas pracy jedynie prad fazowy tj. 1/73 razy mniejszy od pradu przewodowego, który — w ukladach dotychczas stosowanych — nalezalo przepuszczac przez styczniki dla przesla¬ nia tej samej mocy do elementów grzejnych.Dzieki temu w ukladzie wykonanym zgodnie z wynalazkiem wystarczajace sa styczniki o znacz¬ nie mniejszym pradzie znamionowym a jednoczes¬ nie lzejsze i mniejsze objetosciowo o okolo 50%.Rozwiajzanie to zapewnia równiez zmniejszenie liczby uzytych przewodów doprowadzajacych prad do elementów grzejnych w stotsuinkur 3:4 tj. do kazdych diwóch sekcji elementów grzejnych wy¬ starczy doprowadzac trzy, zamiast czterech prze¬ wodów.Urzadzenie wedlug wynalazku pokazane jest przykladowo dla wirnika czrterolopaitowe«gc na ry¬ sunkach przedstawiajacych: na fig. 1 — schemat blokowy urzadzenia, na fiig 2 — oznaczenie ele¬ mentów grzejnych lopat, na fig. 3 — uklad elek¬ trycznego polaczenia styczników z elementami grzejnymi bioracymi udzial w pracy. podczas dwóch kolejnych taktów, fig. 4 do 7 — trójkaty obciazenia realizowane w czterech kolejnych tak¬ tach cyklu pracy urzadzenia i fig. 8 — sygnaly sterujace, doprowadzane do czterch styczników podczas calego cyklu pracy.Elektryczne urzadzenie odladzajace lopaty wir¬ nika smiglowca przedstawione w schemacie blo¬ kowym na fig. 1 sklada sie z bloku kolektorów 1, ukladu programujacego 2, elementów przelaczaja¬ cych 3 i elementów grzejnych 4. Moc ukladu 3-fazowego doprowadzona jest do urzadzenia przez trzy pary pierscien-szczotka bloku kolekto¬ rów 1.Fig. 2 przedstawia schemat wirnika smiglowca, na którego poszczególnych lopatach 1', 2, 3 i 4 oznaczono sekcje I, II, III i IV elementów grzej¬ nych Sekcje elementów grzejnych pracujace rów¬ noczesnie sa oznaczione jednakowym kreskowa¬ niem.Jak to wyjasnia fig. 3, do kazdego 3-fazowego stycznika na wejscia doprowadzone sa tylko dwie fazy napiecia zasilajacego. Jedna z tych faz jest jednoczesnie doprowadzona bezposrednio do wspól¬ nego punktu czterech sekcji grzejnych z pomiinie- ciem styków stycznika., a dnuga doprowadzona jest jednoczesnie do trzeciego wolnego, wejsciowego za¬ ciskaj stycznika. Moce elementów grzejnych sek¬ cji nieparzystych lopat (I, III...) sa równe polowie mocy elementów ^grzejnych sekcji parzystych (II, IV..). Jak widac z ukladu pokazanego na fig. 3 dla kolejnych dwóch taktów pracy urzadzenia przy doprowadzeniu napiecia wzibudzenia kolejno do stycznika prawego i lewego zgodnie z wykresem sygnalów pokazanym na fig. 8 elementy grzejne zostana polaczone odpowiednio w trójkaty obcia¬ zenia pokazane: na fig. 4 dla pierwszego taktu pracy i na fig. 5 dla. drugiego taktu, pracy. Na- stejpne takty pracy skladaja sie z takich samych par taktów jak opiisano.Zastrzezenie patentówe Elektryczne urzadzenie odladzajace, zwlaszcza lopat wirnika smiglowca skladajace sie z bloku kolektorów, ukladu programujacego, elementów przelaczajacych i elementów grzejnych, znamienne tym, ze elementy grzejne polaczone sa poprzez elementy przelaczajace (3) w postaci styczników 3-faizowych, do których doprowadzone sa po dw:e fazy napiecia 3-fazowego, przy czym jedna z tych faz jest jednoczesnie polaczona ze wspólnym punktem elementów grzejnych z pominieciem sty¬ ków stycznika., a druga faza polaczona jest z trzecim wejsciowym zaciskiem stycznika. ao 15 20 25 30 35 40 45 50fig.l J~r ^C I ABC +- 107085 4mi k^m m^ HI 2 iw /«?2 /** ^^ _E_ I ' / PL