Przedmiotem wynalazku jest elekitryczne urza¬ dzenie oddadzajace, zwlaiszoza lopat wirnika smi¬ glowca.Stosowane powszechnie elektryczne urzadzenia odladzajace lopaty Wirników nosnych smiglowców skladaja sie ze zródla energii elektryczneji, ukla¬ du programujacego cyklicznosc ogrzewania, sekcji elementów grzejnych, zespolu par pierscien — szczotka, elementów przelaczajacych, elementów grzejnych i przewodów laczacych. Urzadzenia te pracuja cyklicznie, zapewniajac stopniowe odla- dzanie wszystkich czesci' lopat przez wlaczanie za¬ silania kolejno na wszystkie elementy grzejne usy¬ tuowane wzdluz lopat wirników. Poniewaz jako aródla energii uzywa sie sieci 3Mfazowej, przeto elementy grzejne laczy sie w gnupy przedstawia¬ jace elektrycznie uklady rezystancji obciazenia, wprowadzajac po 3 przewody z kazdej grupy. Do kazdej trójki przewodów nalezy — na glowicy wirnika — doprowadzic w odpowiedniej czesci cy¬ klu pracy, napiecie zasalajace sieci 3-(fazowej. Po¬ niewaz wirnik obraca, sie, przeto takie doprowa¬ dzenia wykonuja zespoly pierscienie — szczotki.Znane sa równiez nowsze urzadzenia- odladza¬ jace lopaty wiirniików, w których energia, ukladu 3-fazowego jest doprowadzona na glowice wirni¬ ka przy zasitosowaniu tylko trzech zespolów pier- scienie-szczotki, a Jej rozdzial na odpowiednie grupy elementów grzejnych w zadanych czesciach 10 15 20 30 2 cyklu odladzania odbywa sie na obracajacej sie glowicy wirnika.Wada opisanego wyzej ukladu odladzajacego z doprowadzeniem energii poprzez kazda trójke par pierscien-szczotka, oddzielnie dla kazdej grupy re¬ zystancji obciazenia jest to, ze wymaga duzej liczby par pierscien-iszczotka. Np dla czterech grup polaczen wypada 1(2 takich par. Urzadzenie pro¬ gramujace winno wówczas zapewniac doprowa¬ dzenie kolejno do kazdej trójki pierscieni ener¬ gie z sieci 3-fazowej w czasie równym 1/4 ca¬ lego cykilu odladizatnia. Uklady tego typu sa kon¬ strukcyjnie i montazowo skomplikowane, a wiec sa zawodne w pracy. Poza tym wieksza ilosc par pierscien-sizczotka w zespole ma duza mase i obje¬ tosc, co w zastosowaniu do sprzeftu lotniczego jest szczególnie niepozadane.Rozwiazanie urzadzenia odladzajacego lopaty wirnika smiglowca z rozdzialem doprowadzanej energii na obracajacej sie glowicy wirnika wyma¬ ga 'umieszczenia na tejze glowicy ukladu progra¬ mujacego wraz z elemenltami przelaczajacymi. Z uwagi na to, ze do zasilania elektrycznych urza¬ dzen odladzajaeycn uzywa sie sieci 3-tfazowej* za¬ pewnienie symetrycznego obciazenia sieci — przy róznej ilosci lopat wirnika i przy róznych ilosciach elementów grzejnych — jest trudne do realizacji.Poprawa symetrycznosci ukladu olbciaa^jua wyma¬ ga zastosowania duzej liczby grubycff^Rewodów i co za tym idzie duzych zlacz o wiekszej ilosci 107085107085 3 4 zacisków. Lopaty, oprócz ruiohiu obrotowego wraiz z wirnikiem, wykonuja równiez — w pewnych granicach — obroty wokól wlasnych osi podluz¬ nych. To powodu/je skrecanie przewodów i ich uszkodzenia.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wymie¬ nionych wad systemu odladzamia, zas zadaniem technicznym jest rozwiazanie zagadnienia dopro¬ wadzenia i rozdzialu mocy sieci 3-fazioiwej do elementów grzejnych w sposób zapewniajacy sy¬ metryczne obciazenie sieci podczas calego cyklu pracy urzadzenia odladzajacego i syimetrycznosc procesu grzania wzglejdem osi wirnika., przy uzy¬ ciu., malej ilosci przewodów oraz lekkich elemen¬ tów przelaczajacych *i czesci montazowych.Zgodnie z wynalazkiem rozwiajzanie powyzszego zagadnienia polega- na. zastosowaniu do sterowania elementami'* grzejnymi lopat wirnilka smiglowca, elemmtów. .prigeiaczatjacych w postaci styczników 3-ifaizowych, do których doprowadzone sa po dwie fazy napiecia 3-ifazowego, przy czym jedna z tych faz jest jednoczesnie polaczona ze wspólnym punktem elementów grzejnych z pominieciem sty¬ ków stycznika, a druga polaczona jest z trzecim wejisciiowyim zaciskiem stycznika Zastosowane w elektrycznym urzadzeniu odla- dzajacym wedlug wynalazku elementy przelacza¬ jace w postaci styczników nie powoduja spadków napiec, co ma miejsce na elementach pólprze¬ wodnikowych. Nie ma tu wiec strat mocy i n.e sa potrzebne radiatory zwiekszajace mase i gaba¬ ryt urzadzenia..Polaczenie wyprowadzen elementów grzejnych z zaciskami styczników powoduje, ze przez stycz¬ niki plynie podczas pracy jedynie prad fazowy tj. 1/73 razy mniejszy od pradu przewodowego, który — w ukladach dotychczas stosowanych — nalezalo przepuszczac przez styczniki dla przesla¬ nia tej samej mocy do elementów grzejnych.Dzieki temu w ukladzie wykonanym zgodnie z wynalazkiem wystarczajace sa styczniki o znacz¬ nie mniejszym pradzie znamionowym a jednoczes¬ nie lzejsze i mniejsze objetosciowo o okolo 50%.Rozwiajzanie to zapewnia równiez zmniejszenie liczby uzytych przewodów doprowadzajacych prad do elementów grzejnych w stotsuinkur 3:4 tj. do kazdych diwóch sekcji elementów grzejnych wy¬ starczy doprowadzac trzy, zamiast czterech prze¬ wodów.Urzadzenie wedlug wynalazku pokazane jest przykladowo dla wirnika czrterolopaitowe«gc na ry¬ sunkach przedstawiajacych: na fig. 1 — schemat blokowy urzadzenia, na fiig 2 — oznaczenie ele¬ mentów grzejnych lopat, na fig. 3 — uklad elek¬ trycznego polaczenia styczników z elementami grzejnymi bioracymi udzial w pracy. podczas dwóch kolejnych taktów, fig. 4 do 7 — trójkaty obciazenia realizowane w czterech kolejnych tak¬ tach cyklu pracy urzadzenia i fig. 8 — sygnaly sterujace, doprowadzane do czterch styczników podczas calego cyklu pracy.Elektryczne urzadzenie odladzajace lopaty wir¬ nika smiglowca przedstawione w schemacie blo¬ kowym na fig. 1 sklada sie z bloku kolektorów 1, ukladu programujacego 2, elementów przelaczaja¬ cych 3 i elementów grzejnych 4. Moc ukladu 3-fazowego doprowadzona jest do urzadzenia przez trzy pary pierscien-szczotka bloku kolekto¬ rów 1.Fig. 2 przedstawia schemat wirnika smiglowca, na którego poszczególnych lopatach 1', 2, 3 i 4 oznaczono sekcje I, II, III i IV elementów grzej¬ nych Sekcje elementów grzejnych pracujace rów¬ noczesnie sa oznaczione jednakowym kreskowa¬ niem.Jak to wyjasnia fig. 3, do kazdego 3-fazowego stycznika na wejscia doprowadzone sa tylko dwie fazy napiecia zasilajacego. Jedna z tych faz jest jednoczesnie doprowadzona bezposrednio do wspól¬ nego punktu czterech sekcji grzejnych z pomiinie- ciem styków stycznika., a dnuga doprowadzona jest jednoczesnie do trzeciego wolnego, wejsciowego za¬ ciskaj stycznika. Moce elementów grzejnych sek¬ cji nieparzystych lopat (I, III...) sa równe polowie mocy elementów ^grzejnych sekcji parzystych (II, IV..). Jak widac z ukladu pokazanego na fig. 3 dla kolejnych dwóch taktów pracy urzadzenia przy doprowadzeniu napiecia wzibudzenia kolejno do stycznika prawego i lewego zgodnie z wykresem sygnalów pokazanym na fig. 8 elementy grzejne zostana polaczone odpowiednio w trójkaty obcia¬ zenia pokazane: na fig. 4 dla pierwszego taktu pracy i na fig. 5 dla. drugiego taktu, pracy. Na- stejpne takty pracy skladaja sie z takich samych par taktów jak opiisano.Zastrzezenie patentówe Elektryczne urzadzenie odladzajace, zwlaszcza lopat wirnika smiglowca skladajace sie z bloku kolektorów, ukladu programujacego, elementów przelaczajacych i elementów grzejnych, znamienne tym, ze elementy grzejne polaczone sa poprzez elementy przelaczajace (3) w postaci styczników 3-faizowych, do których doprowadzone sa po dw:e fazy napiecia 3-fazowego, przy czym jedna z tych faz jest jednoczesnie polaczona ze wspólnym punktem elementów grzejnych z pominieciem sty¬ ków stycznika., a druga faza polaczona jest z trzecim wejsciowym zaciskiem stycznika. ao 15 20 25 30 35 40 45 50fig.l J~r ^C I ABC +- 107085 4mi k^m m^ HI 2 iw /«?2 /** ^^ _E_ I ' / PLThe subject of the invention is an electric device for returning the rotor blades of a helicopter rotor. switching devices, heating elements and connecting cables. These devices operate cyclically, ensuring a gradual de-icing of all parts of the blades by applying the power successively to all heating elements located along the rotor blades. Since a 3M-phase network is used as the source of energy, the heating elements are connected into silos representing electrically load resistance systems, introducing 3 wires from each group. Each of the three wires must be supplied - on the rotor head - with the supply voltage of the 3-phase network in the appropriate part of the work cycle. Because the rotor rotates, such connections are made by ring-brush assemblies. devices - de-icing rotor blades, in which the energy of the 3-phase system is supplied to the rotor heads with the use of only three groups of rings-brush, and its division into appropriate groups of heating elements in given parts 10 15 20 30 2 The de-icing cycle takes place on a rotating rotor head. The disadvantage of the above-described de-icing system with the supply of energy through each three pairs of brush rings, separately for each load resistance group, is that it requires a large number of ring-brush pairs, e.g. for four groups. the connection is 1 (2 such pairs. The programming device should then ensure that each three rings are fed with energy with a 3-phase ci in time equal to 1/4 of the entire cycle of the deposition process. Systems of this type are structurally and assembled complicated, so they are unreliable at work. In addition, the greater number of pairs of brush-rings in the assembly have a large mass and volume, which is particularly undesirable in applications in the aviation industry. head of the programming unit with switching elements. Due to the fact that electric de-icing devices are powered by a 3-phase network, ensuring a symmetrical load of the network - with a different number of rotor blades and with different numbers of heating elements - is difficult to implement. it requires the use of a large number of thick joints and, consequently, large connectors with a greater number of 107085107085 3/4 clamps. The blades, apart from rotating the rotation of the rotor, also perform - within certain limits - rotations around their own longitudinal axes. This causes twisting of the wires and their damage. The aim of the invention is to eliminate the aforementioned drawbacks of the de-icing system, while the technical task is to solve the problem of supplying and distributing the power of the 3-phase network to the heating elements in a manner ensuring a symmetric load on the network throughout the entire process. the operating cycle of the de-icing device and the symmetry of the heating process with respect to the rotor axis, with the use of a small number of cables and light switching elements * and assembly parts. According to the invention, the solution to the above problem consists in. used to control the heating elements of the helicopter rotor blades, elements. wiring in the form of 3-phase contactors, to which two phases of 3-phase voltage are connected, one of these phases is simultaneously connected to the common point of the heating elements, omitting the contacts of the contactor, and the other is connected to the third input terminal of the contactor The switching elements used in the electrical de-icing device according to the invention do not cause voltage drops, which is the case with the semiconductor elements. Therefore, there is no power loss and there is no need for heat sinks increasing the mass and size of the device. Connecting the terminals of the heating elements with the contactor terminals causes that during operation only a phase current flows through the contactors, i.e. 1/73 times lower than the line current which - in the systems used so far - had to be passed through contactors in order to transmit the same power to the heating elements. Therefore, in a system made according to the invention, contactors with a much lower rated current and at the same time lighter and smaller in volume by This solution also provides a reduction in the number of wires used to supply the current to the heating elements in a 3: 4 stotsuinkur, i.e. to each two sections of the heating elements it is enough to supply three wires instead of four. The device according to the invention is shown for an example for a rotor the four-olopite gc in the figures showing: in Fig. 1 - a block diagram of the in Fig. 2 - designation of heating elements of blades, in Fig. 3 - arrangement of electrical connection of contactors with heating elements involved in the work. during two consecutive cycles, Figs. 4 to 7 - load triangles realized in four consecutive cycles of the device operation cycle and Fig. 8 - control signals applied to four contactors during the entire operation cycle. The electric de-icing device of the helicopter rotor blades shown in The block diagram in FIG. 1 consists of a collector block 1, a programming unit 2, switching elements 3 and heating elements 4. The power of the 3-phase system is supplied to the device by three pairs of brush-rings of the collector block 1. Fig. 2 shows a diagram of a helicopter rotor, on which individual blades 1 ', 2, 3 and 4 are marked with sections I, II, III and IV of heating elements. Sections of heating elements working simultaneously are marked with the same hatches. As shown in Fig. 3, only two phases of the supply voltage are fed to each 3-phase contactor. One of these phases is simultaneously brought directly to the common point of the four heating sections omitting the contacts of the contactor, and the long one is simultaneously brought to the third free input clamp of the contactor. The powers of the heating elements of the odd-numbered sections (I, III ...) are equal to half that of the heating elements of the even sections (II, IV ..). As it can be seen from the circuit shown in Fig. 3, for the next two cycles of operation of the device when the excitation voltage is applied successively to the right and left contactors in accordance with the signal diagram shown in Fig. 8, the heating elements will be connected respectively in the load triangles shown in Fig. 4 for the first cycle and in Fig. 5 for. second tact, work. The following work cycles consist of the same pairs of cycles as described. Disclaimer patents An electric de-icing device, in particular a helicopter rotor blade, consisting of a block of collectors, a programming system, switching elements and heating elements, characterized by the fact that the heating elements are connected by switching (3) in the form of three-phase contactors, to which are connected two phases of three-phase voltage, one of these phases is simultaneously connected to the common point of the heating elements, omitting the contacts of the contactor, and the other phase it is connected to the third input terminal of the contactor. ao 15 20 25 30 35 40 45 50 fig. l J ~ r ^ C I ABC + - 107085 4mi k ^ m m ^ HI 2 iw / «? 2 / ** ^^ _E_ I '/ PL