NL8502670A

NL8502670A - Sterk schuinende, vloeibare detergens op basis van een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding.

Info

Publication number: NL8502670A
Application number: NL8502670A
Authority: NL
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1984-09-28
Filing date: 1985-09-30
Publication date: 1986-04-16
Also published as: AT394572B; DK161715C; NO163962C; GB8524066D0; IT8548595A0; GB2165855A; SG52291G; DK440185D0; SE465677B; JPS6189297A; BE903335A; DK440185A; AU4759985A; ZA857168B; SE8504441L; DK161715B; DE3533977C2; ATA282485A; PH21163A; PT81196B

Description

« VO 7409

Sterk schuinende, vloeibare detergens op basis van een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding.

De onderhavige verbinding heeft betrekking op op nieuwe vloei- ^ bare detergenscomposities voor licht waswerk, welke composities sterk ' schuimende eigenschappen bezitten en een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding als het belangrijkste actieve ingredient bevatten, aange-5 vuld met geringere hoeveelheden van een specifieke groep van anionactieve oppervlakactieve verbindingen en nog kleinere hoeveelheden van een zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding op basis van betaine en een schuimstabilisator op basis van vetzuuralkanolamide, in een waterhoudend medium.

10 Niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen zijn in het alge meen chemisch inert en stabiel ten opzichte van pH-verandering en zijn daarom zeer geschikt voor menging en formulering met andere stoffen.

De uitstekende prestatie van niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen met betrekking tot de verwijdering van olieachtig vuil wordt terecht 15 ingezien. Van niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen is ook bekend, dat zij zacht zijn voor de menselijke huid. Van niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen als een klasse is echter bekend, dat zij zwakke of matige schuimvormers zijn. Bijgevolg is de toepassing van niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen voor de detergentia, die een rijk en sta-20 biel schuim vereisen, beperkt. Er is aanzienlijke belangstelling geweest y en er is veel moeite gedaan voor het ontwikkelen van een sterk schuimend detergens met niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen als het belangrijkste ingredient. Toch is weinig bereikt.

De stand van de techniek is vol van vloeibare detergenscomposities 25 voor licht waswerk, die niet-ionogene oppervlakactieve stoffen in combinatie met anionactieve en/of zwitterionactieve oppervlakactieve verbindingen op basis van betaine bevatten, waarin het niet-ionogene „ detergens niet de belangrijkste actieve oppervlakactieve verbinding " ...

isf zoals blijkt uit het U.S. octrooischrift no. 3.658.985, waarin 30 een shampoo op basis van een anionactieve verbinding is beschreven, die een kleine hoeveelheid van een vetzuur-alkanolamide bevat. In het U.S. octrooischrift no. 3.769.398 is een shampoo op basis van betaine beschreven, die kleine hoeveelheden niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen bevat. In dit octrooischrift wordt verklaard, dat de 35 geringe schuimeigenschappen van niet-ionogene detergentia maakt, dat % -2- aan de toepassing ervan in shampoo-composities geen voorkeur wordt gegeven. In het U.S. octrooischrift no. 4.329.335 wordt ook een shampoo beschreven, die een oppervlakactieve verbinding op basis van betaine als het belangrijkste ingredient en kleine hoeveelheden van een 5 niet-ionogene oppervlakactieve verbinding en van een vetzuur-mono- of -di-ethanolamide bevat. In het U.S. octrooischrift no.4.259.204 is een shampoo beschreven, die 0,8-20 gew.% van een anionactieve fosforzuur-wster en een additionele oppervlakactieve verbinding, die hetzij anion-actief, hetzij amfoteer, hetzij niet-ionogeen kan zijn, bevat. In het 10 U.S. octrooischrift no. 4.329.334 is een shampoo op basis van een anionactieve en een amfotere verbinding beschreven, die een belangrijke hoeveelheid van een anionactieve oppervlakactieve verbinding en geringere hoeveelheden van een op betaine gebaseerde en niet-ionogene oppervlakactieve verbinding bevat.

15 In het U.S. octrooischrift no. 3.935.129 is een vloeibare reinigingscompositie beschreven, die gebaseerd is op het alkalimetaal-silicaatgehalte en die 5 basisingrediënten bevat, namelijk ureum, glycerol, triethanolamine, een anionactief detergens en een niet-ionogeen detergens*. Het silicaatgehalte bepaalt de hoeveelheid van het anion-20 actieve en/of niet-ionogene detergens in de vloeibare reinigingscompositie. De schuimeigenschappen van deze detergenscomposities wordt hierin echter niet besproken.

In het U.S. octrooischrift No. 4.129.515 wordt een vloeibaar zwaar-werk-detergens beschreven voor het wassen van weefsels, welk deter-25 gens een mengsel van in hoofdzaak gelijke hoeveelheden van anionactieve en niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen, alkanolaminen en magnesiumzouten, alsmede, eventueel, zwitterionactieve oppervlakactieve verbindingen als schuim-modificeermiddelen bevat.

In het U.S. octrooischrift no. 4.224.195 is een waterhoudende 30 detergenscompositie voor het wassen van sokken en kousen beschreven, die een specifieke groep vein niet-ionogene detergentia bevat, namelijk een ethyleenoxyde van een secondaire alcohol, een specifieke groep van anionactieve detergentia, namelijk een zwavelzuuresterzout van een ethyleenoxyde-adduct van een secondaire alcohol, alsmede een amfotere 35 oppervlakactieve verbinding, die een betaine kan zijn, waarin hetzij de anionactieve of de niet-ionogene oppervlakactieve verbinding het 8502676 -3- belangrijkste ingredient kan zijn. De specifieke klasse van anion-actieve verbindingen, die volgens dit octrooischrift wordt toegepast, is precies dezelfde groep van anionactieve detergentia, die bij de onderhavige uitvinding uitdrukkelijk wordt uitgesloten, teneinde 5 het alkanol-ethoxylaat-sulfateringsproces en het mogelijke probleem van dioxaan-toxiciteit te elimineren. Voorts wordt volgens dit octrooischrift gevonden, dat sterk schuimende detergentia voor het doel van sokken wassen ongewenst is. Verder ontbreekt bij de deter-genscompositie volgens dit octrooischrift een vetzuur-alkanolamide 10 als schuimstabilisator, die bij het onderhavige vloeibare detergens voor licht werk een essentieel ingredient is.

In de stand van de techniek worden ook detergenscomposities beschreven, die alle niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen bevatten, zoals blijkt uit U.S.octrooischrift no. 4.154.706 en 15 U.S. octrooischrift no. 4.329.336, waarbij de shampoo-composities een veelvoud van bijzondere, niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen bevatten, om gewenste schuimvormingseigenschappen en deter-sieve eigenschappen teweeg te brengen ondanks het feit, dat niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen gewoonlijk arm zijn aan 20 dergelijke eigenschappen.

In het U.S. octrooischrift no. 4.013.787 is een polymeer op basis van piperazine in conditioneringscomposities en shampoo-composities beschreven, die alle een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding of alle een anionactieve oppervlakactieve ver-25 binding bevatten.

In het U.S. octrooischrift No. 4.450.091 zijn shampoo-composities met hoge viscositeit beschreven, die een mengsel bevatten van een amfotere oppervlakactieve verbinding op basis van betaine, een niet-ionogeen detergens op basis van polyoxybutyleen-30 polyoxyethyleen, een anionactieve oppervlakactieve verbinding, een vetzuur-alkanolamide en een polyoxyalkyleen-glycol-vetzuurester. Doch geen van de als voorbeelden gegeven composities bevat een mengsel van actieve ingrediënten, waarin het niet-ionogene detergens in een belangrijke hoeveelheid aanwezig is, waarschijnlijk als gevolg 35 van de geringe schuimeigenschappen van het niet-ionogene detergens op ISO 267 0 -4- basis van polyoxybutyleen-polyoxyethyleen.

In geen van de bovengenoemde octrooischriften wordt echter een sterk schuimende vloeibare detergenscompositie op basis van een niet-ionogene verbinding beschreven, welke compositie een niet-ionogene 5 oppervlakactieve verbinding als het belangrijkste actieve ingredient en kleine hoeveelheden van een aanvullende sterk schuimende, aniün-actieve oppervlakactieve verbinding op basis van sulfaat of sulfonaat met uitsluiting van geëthoxyleerde alcohol-ether-sulfaten, een supplementaire schuimende zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding, ge-10 kozen uit de betaine-groep en een vetzuur-alkanolamide-schuimstabilisator, als de vier essentiele ingrediënten bevat, waarbij genoemd niet-ionogeen ingredient meer dan 50% van het totale gehalte aan oppervlakactieve verbinding uitmaakt.

Thans is gevonden, dat een sterk schuimend vloeibaar detergens 15 kan worden geformuleerd met een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding als.het belangrijkste actieve ingredient, welke detergens de gewenste reinigingseigenschappen en mildheid voor de menselijke huid heeft en hetrdioxaan-toxiciteitsprobleem, dat verbonden is aan het sulfaterings-proces voor de produktie van anionactieve geëthoxyleerde alcoholether-20 sulfaten vermijdt.

Een oogmerk van de uitvinding is bijgevolg het verschaffen van nieuwe, sterk schuimende, op niet-ionogene verbindingen gebaseerde vloeibare detergenscomposities voor licht werk, die een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding als het belangrijkste actieve ingredient, 25 d.w.z. in een hoeveelheid van meer dan 50% van het totale gehalte aan oppervlakactieve verbinding, bevatten.

Een ander oogmerk van de uitvinding is het verschaffen van nieuwe op niet-ionogene verbindingen gebaseerde vloeibare detergenscomposities, die een belangrijke hoeveelheid niet-ionogene oppervlakactieve verbinding 30 bevatten, aangevuld door kleinere hoeveelheden van een anionactieve oppervlakactieve verbinding, een zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding op basis van betaine en een schuimstabilisator op basis van vetzuur-alkanolamide.

Nog een ander oogmerk van deze uitvinding is het verschaffen 35 van een nieuw, op een niet-ionogene verbinding gebaseerd, vloeibaar -5- detergens met gewenste sterke schuim-eigenschappen en reinigings-eigenschappen, dat zacht is voor de menselijke huid.

Een verder oogmerk van de uitvinding is het verschaffen van een nieuw, op een niet-ionogene verbinding gebaseerd vloeibaar detergens, 5 dat een aanvullende, anionactieve oppervlakactieve verbinding bevat, waarbij de geëthoxyleerde alkyl-ether-sulfaten zijn uitgesloten, hetgeen het alkanol-ethoxylaat-sulfateringsproces en het mogelijke dioxaan-toxiciteitsprobleem elimineert.

Extra oogmerken, voordelen en nieuwe kenmerken van de uitvinding 10 zullen ten dele in de nu volgende beschrijving worden vermeld en ten dele bij onderzoek van het volgende aan vaklieden duidelijk worden of door de praktijk van de uitvinding bekend worden. De oogmerken en voordelen van de uitvinding kunnen verwezenlijkt en bereikt worden door middel van de werkingen en combinaties, die in het bijzonder 15 in de bijgevoegde conclusies zijn aangegeven.

Om de eerdergenoemde en andere oogmerken volgens het doel van de uitvinding, zoals deze hierin belichaamd en globaal beschreven is, te bereiken, bevat het nieuwe, sterk schuimende, op een niet-ionogene verbinding gebaseerde, vloeibare detergens voor 20 licht werk volgens deze uitvinding vier essentiele oppervlakactieve verbindingen: een in water oplosbaar, geëthoxyleerde, niet-ionogene oppervlakactieve verbinding als het belangrijkste actieve ingredient in een hoeveelheid van meer dan 50 gew.% van het totale gehalte aan oppervlakactieve stof; een aanvullende hoeveelheid van een schuimende 25 anionactieve oppervlakactieve verbinding van de groep, bestaande uit in water oplosbare organische sulfaten en organische sulfonaten, met uitsluiting van geëthoxyleerde alkyl-ether-sulfaten; een kleinere hoeveelheid van een schuimende, in water oplosbare, zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding, gekozen uit de klasse van betaïnenj 30 en een kleine hoeveelheid van een alkanolamide, opgelost in een waterhoudende drager.

Meer specifiek heeft de onderhavige uitvinding betrekking op een sterk schuimend, op een niet-ionogene verbinding gebaseerd, vloeibaar detergens, dat meer dan 50 gew.% van het totale gehalte 35 aan oppervlakactieve verbinding bevat van een niet-ionogene oppervlak- -6- actieve stof, die gekozen is uit de groep van in water oplosbare primaire- alifatische alcohol-ethoxylaten, secondaire-alifatische-alcohol-ethoxy- laten, alkylfenol-ethoxylaten en alcohol-ethyleenoxyde-propyleenoxyde- condensaten; en aanvullende hoeveelheden van een anionactieve oppervlak- 5 actieve verbinding, gekozen uit de groep van in water oplosbare zouten van Cg-Cjg-alkylsulfaten, Cg-C^-alkyl-benzeensulfonaten, C^q-C -alkaan- sulfonaten, ciq-C24- '\ -alkeensulfonaten, Cg-C^g-alkylsulfoacetaten, CQ-C.0-alkylsulfosuccinaatesters, C -CnQ-acyl-isethionaten en C0-Cin-o lo o i.o o _Lo acyltauraten; van een in water oplosbare zwitterionactieve, op een 10 betaine gebaseerde oppervlakactieve verbinding; en van een vetzuur- alkanolamide; waarbij het totale gehalte aan genoemde aanvullende oppervlakactieve verbindingen minder dan 50 gew.% van het totale gehalte aan oppervlakactieve stof, opgelost in een waterhoudende drager, uitmaakt.

Deze bijzondere combinatie van vier ingrediënten in de gewichtsver-15 houdingen van meer dan 50% niet-ionogene oppervlakactieve verbinding tot minder dan 50 % van de som van anionactieve oppervlakactieve stof.,, betaine en vetzuur-alkanolamide, is kritisch voor de eigenschappen met betrekking tot sterk schuimen en gewenste reiniging van het onderhavige vloeibare detergens en met betrekking tot het behoud van de eigen-20 schap aangaande de zachtheid van de huid. De totale hoeveelheid van oppervlakactieve verbindingen kan ongeveer 10 - 55 gew.%, bij voorkeur ongeveer 20 - 40 gew.%, en in het bijzonder 25 - 35 gew.% van de vloeibare compositie bedragen.

Het weglaten van een of meer ingrediënten beïnvloedt het 25 schuimen ongunstig, zoals blijkt uit de tabellen A en B, waarbij de welbekende, in "Oil and Soap", 18, blzn 99-102 (1941) beschreven Ross-Miles-schuimproef is toegepast. In een Ross-Miles-schuimkolom worden proeven uitgevoerd met 0,1% toetsoplossingen van detergens-composities, waarbij de schuimhoogte wordt geregistreerd.

SS 0 2 6 7 0 -7-

TABEL A

Schuimontwikkeling (omgevingstemperatuur circa 20°C) _Schuimhoogte_ a leidingwater ___ „ ^ 0 ppm ..., , λ 300 ppm

Detergens- ( 100 ppm) compositie _ _ _ N91-81) (30% "AI") 60 68 60 16/6 o) N91-8/ALS ' 112 110 105 16/6/4 5 N91-8/ALS/betaïne ^ 140 143 120 16/6/4/3 N91-8/ALS/betaïne/LMMEA4) 143 152 142

Voornaamster merk handels- VDLW5) 122 146 103 ^ 1) Neodol-ethoxylaat (Shell Co.) , dat 8 ethyleenoxydegroepen per mol Cg-C^-alifatische alcohol bevat.

2) Ammonium-laurylsulfaat (65 gew.% C^^lkyl, 28 gew.% C^-alkyl en 7 gew.% C^-alkyl) 3) Kokosamidopropyl-dimethyl-betaïne ^ 4) Lauryl-myristyl-mono-ethanolamide 5) Vloeibaar detergens voor lichtwerk, dat 30 gew.% anionactieve oppervlakactieve verbindingen en 4 gew.% vetzuur-aJkaiolamide bevat.

8502 67 0 -8-

TABEL B

Schuimontwikkeling (50°C) _Schuimhoogte (mm)_

Detergenscompositie leidingwater _ 0 ppm ( > 100 ppm) 300 ppm N91-8 (30% "AI") 75 95 70 16/6 N91-8/ALS 126 132 125 16/6/4 5 N91-8/ALS/betaine 134 145 141 16/6/4/3 N91-8/ALS/betaIne/LMMEA 163 170 148

Voornaamste, merk handels- VDLW5) 149 174 135

10 5) zie tabel A

Deze resultaten laten duidelijk zien, dat het weglaten van een of meer van de ingrediënten uit de op een niet-ionogene verbinding gebaseerde detergenscompositie volgens de onderhavige uitvinding het schuimen sterk doet verminderen en tekort schiet voor wat betreft het 15 verschaffen van een bevredigende schuimvorming. Ook kan worden opgemerkt dat de onderhavige compositie een betere schuimvorming aan de dag leggen dan een vloeibare detergens voor lichtwerk, die thans op de markt is en ongeveer 30 gew.% van een mengsel van anionactief alkylbenzeensulfonaat-detergens en een anionactief alkylpolyethenoxy-ether-sulfaat-detergens en 20 ongeveer 4 gew.% van een vetzuur-alkanolamide bevat.

De niet-ionogene oppervlakactieve verbinding, die het voornaamste ingredient in het onderhavige vloeibare detergens uitmaakt, is aanwezig in hoeveelheden van ongeveer 8-30 gew.%, bij voorkeur 13-25 gew.%, in het bijzonder 16-22 gew.% van de compositie en verschaft een voortreffelijke 25 prestatie met betrekking tot de verwijdering van olieachtig vuil en zachtheid voor de menselijke huid.

850 2 6 7 © -9-

De in water oplosbare niet-ionogeen oppervlakactieve verbindingen die in deze uitvinding worden toegepast zijn in de handel bekend en omvatten de primaire alifatische alcohol-ethoxylaten, secondaire, alifatische-alcohol-ethoxylaten, alkylfenol-ethoxylaten en ethyleenoxyde-propyleen-5 oxyde-condensaten met primaire alkanolen, zoals plurafacs (Wyandotte) en condensaten van ethyleenoxyde met sorbitan vetzuuresters, zoals de tweens (ICI) . De niet-ionogene synthetische organische detergentia zijn in het algemeen condensatieprodukten van een organische, alifatische of alkyl-aromatische hydrofobe verbinding en hydrofiele ethyleenoxyde-10 groepen. Praktisch elke hydrofobe verbinding, die een carboxyl, hydroxyl-, amido- of amino-groep heeft met een vrije, aan het stikstofatoom gebonden waterstof, kan met ethyleenoxyde of met het polyhydratatieprodukt daarvan, polyethyleenglycol, worden gecondenseerd onder vorming van een in water oplosbaar niet-ionogeen detergens. Voorts kan de lengte van de 15 polyethenoxy-keten worden ingesteld om het gewenste evenwicht tussen de hydrofobe en hydrofiele elementen tot stand te brengen.

De klasse van niet-ionogene detergentia omvat de condensatieprodukten van een hoge alcohol (b.v. een alkanol met ongeveer 8 tot 18 koolstofatomen in een rechte of vertakte keten-configuratie) die ge-20 condenseerd is met ongeveer 5 tot 30 mol ethyleenoxyde, bijvoorbeeld lauryl-myristyl-alcohol gecondenseerd met ongeveer 16 molen ethyleenoxyde (EO), tridecanol gecondenseerd met ongeveer 6 molen EO, myristylalcc-hol, gecondenseerd met ongeveer 10 molen EO per mol myristyl alcohol, het condensatieprodukt van EO met een middenfractie van kokos-vetalcohol, 25 die een mengsel bevat van vetalcoholen met alkylketens, waarvan de lengte varieert van 10 tot 14 koolstofatomen en waarin het condensaat hetzij ongeveer 6 molen EO per mol totale alcohol, hetzij ongeveer 9 molen EO per mol alcohol bevat, en talgalcohol-ethoxylaten, die 6 EO tot 11 EO per mol alcohol bevatten.

30 Een voorkeursgroep van de eerder genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding wordt gevormd door Neodol-ethoxylaten (Shell Co.), die hogere alifatische, primaire-alcohol-ethoxylaten zijn met ongeveer 5 tot 20 ethyleenoxyde-groepen per mol alifatische primaire alcohol met ongeveer 9-15 koolstofatomen, zoals Cg-C^-alkanol, geconden-35 seerd met 8 molen ethyleenoxyde (Neodol 91-8) , ^“^^anol>9econ^enseer3 85 0 2 67Ö -10- met 6,5 molen ethyleenoxyde ( Neodol 23-6,5) , C^2_^-alk-anol* gecondenseerd met 12 molen ethyleenoxyde (Neodol 25-12), C,. , -alkanol, 14-lb gecondenseerd met 13 molen ethyleenoxyde (Neodol 45-13),en dergelijke.

Zulke ethoxameren hebben een HLB (hydrofobe verbinding-lipofiele verbin-5 ding-balans)-waarde van ongeveer 8-15 en geven een goede olie/water-emulsie terwijl ethoxameren met HLB-waarden van beneden 8 minder dan 5 ethyleenoxydegroepen bevatten en slechte emulgatoren en slechte detergen-tia plegen te zijn.

Additionele bevredigende in water oplosbare alcohol-ethyleen-10 oxyde-condensaten zijn de condensatieprodukten van een secondaire alifatische alcohol met 8 tot 18 koolstofatomen in een rechte of vertakte keten-configuratie, gecondenseerd met 5 tot 30 molen ethyleenoxyde. Voorbeelden van in de handel verkrijgbare niet-ionogene detergentia van het eerder genoemde type zijn secondaire -C^-alkanolen, ge-15 condenseerd met hetzij 9 EO (Tergitol 15-S-9) of 12 EO (Tergitol 15-S-12), die op de markt worden gebracht door Union Carbide.

Andere geschikte niet-ionogene detergentia zijn onder meer de polyethyleenoxyde-condensaten van een mol alkylfenol, die ongeveer 8 tot 18 koolstofatomen in een alkylgroep met rechte of vertakte keten 20. bevat, met ongeveer 5 tot 30 molen ethyleenoxyde. Specifieke voorbeelden van alkylfenol-ethoxylaten zijn onder meer nonylfenol, gecondenseerd met ongeveer 9,5 molen EO per mol nonylfenol, dodecylfenol, gecondenseerd met ongeveer 12 molen EO per mol fenol, dinonylfenol, gecondenseerd met ongeveer 15 molen EO per mol fenol en diisooctylfenol, 25 gecondenseerd met ongeveer 15 molen EO per mol fenol. In de handel verkrijgbare niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen van dit type omvatten Igepal CO-630 (nonylfenolethoxylaat), dat op de markt wordt gebracht door de GAF Corporation.

Tot de bevredigende niet-ionogene detergentia behoren ook de in 30 water oplosbare condensatieprodukten van een Cg-C^Q-alkanol met een "heteric" mengsel van ethyleenoxyde en propyleenoxyde, waarin de gewichtsverhouding van ethyleenoxyde tot propyleenoxyde 2,5:1 tot 4:1, bij voorkeur 2,8:1 tot 3,3:1 bedraagt, en het totaal van het ethyleenoxyde en propyleenoxyde (met inbegrip van de eindstandige ethanol of propanol-35 groep) 60-85 gew.%, bij voorkeur 70-80 gew.% is. Dergelijke detergentia zijn de in de handel verkrijgbaar bij BASF-Wyahdotte en een detergens waarnaar bijzondere voorkeur uitgaat, is een C^g-C^-alkanol-condensaat 8502 67 0 -11- met ethyleenoxyde en propyleenoxyde, waarbij de gewichtsverhouding van ethyleenoxyde tot propyleenoxyde 3:1 is en het totale alkoxy-gehalte ongeveer 75 gew.% bedraagt.

Condensaten van 2 tot 30 molen ethyleenoxyde met sorbitan-mono-5 en tri-C10-C20-alkaanzuuresters met een HLB van 8 tot 15 kunnen in de beschreven shampoo ook worden gebruikt als het niet-ionogene detergens-ingredient. Deze oppervlakactieve verbindingen zijn bekend en kunnen verkregen worden bij Imperial Chemical Industries onder de handelsnaam Tween. Geschikte oppervlakactieve verbindingen zijn 10 onder meer polyoxyethyleen (4)-sorbitan-monolauraat, polyoxyethyleen (4)sorbitan-monostearaat, polyoxyethyleen (20) sorbitan-trioleaat en polyoxyethyleen (20) sorbitan-tristearaat.

Andere geschikte in water oplosbare niet-ionogene detergentia, die geringere voorkeur verdienen, zijn op de markt onder de handelsnaam 15 "Pluronics". Deze verbindingen worden gevormd door ethyleenoxyde te condenseren met een hydrofobe base, die gevormd is door condensatie van propyleenoxyde met propyleenglycol. Het molecuulgewicht van het hydrofobe gedeelte van het molecuul is van de orde van grootte van 950 tot 4.000 en bij voorkeur 1200 tot 2500. De toevoeging van 20 polyoxyethyleen resten aan het hydrofobe gedeelte pleegt de oplosbaarheid van het molecuul als geheel te vergroten, waarbij de oppervlakactieve verbinding oplosbaar in water wordt gemaakt. Het molecuulgewicht van de blOkpolymeren varieert van 1000 tot 15000, terwijl het poly-ethyleenoxyde-gehalte 20% tot 80 gew.% kan bedragen. Bij voorkeur 25 verkeren deze oppervlakactieve verbindingen in vloeibare vorm en bevredigende oppervlakactieve verbindingen zijn verkrijgbaar als kwaliteiten L 62 en L 64.

De anionactieve oppervlakactieve verbinding, die een essentieel ingredient van de onderhavige vloeibare detergens compositie is, 30 maakt daarvan ongeveer 1 tot 10 gew.%, bij voorkeur 2 tot 8 gew.%, ^ in het bijzonder 3 tot 6 gew.% uit, en levert goede schuimeigen- " schappen. Bij voorkeur echter worden verminderde hoeveelheden toegepast om de eigenschap betreffende zachtheid voor de huid, die in de composities volgens de uitvinding gewenst is, te verhogen en derhalve dient 35 de gewichtsverhouding van niet-ionogene detergens tot anionactieve 850 2 67 0 -12- verb inding groter te zijn dan ongeveer 3:1. Bovendien zijn bij de bijzondere groep van anionactieve oppervlakactieve verbindingen, die toegepast worden de C-C.. -alkyl-polyethenoxy-ethersulfaat-oppervlak-actieve verbindingen uitgesloten teneinde de dioxaan-toxiciteit, 5 die verbonden is aan het proces van sulfatering van geethoxyleerde alcoholen, te vermijden. Genoemde geethoxyleerde alcohol-ether-sulfaten worden derhalve van de specifieke groep van toegepaste anionactieve oppervlakactieve verbindingen uitdrukkelijk uitgesloten.

De anionactieve oppervlakactieve verbindingen, die in het op 10 een niet-ionogene verbinding gebaseerde vloeibare detergens volgens deze uitvinding kurmtn worden toegepast, zijn in water oplosbaar en omvatten de natrium-, kalium-, ammoni7m- en ethanolammonium-zouten van C0-C10-alkylsulfaten, zoals laurylsulfaat, myristylsulfaat en o JLo dergelijke; lineaire Cg-C^-alkylbenzeensulfonaten, C^g-C^g-alkaan- 15 sulfonaten; «V-alkeen-sulfonaten met ongeveer 10-24 koolstofatomen ; C0-C. -alkylsulfoacetaten, C-C -alkylsulfosuccinaatester; C -C -o lo o lo o lo acylisethionaten; en C0-C.0-acyltauraten. Bij voorkeur toegepaste o lo anionactieve oppervlakactieve verbindingen zijn de in water oplos- bare ;C^2-0^g-alkylsulfaten, de C^-C^-alkylbenzeensulfonaten, 20. de C,_-C.„-alkaansulfonaten en de C. -C.„-d-alkeensulfonaten.

13 17 12 18

De in water oplosbare zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding, die ook een essentieel ingredient van de onderhavige vloeibare detergenscompositie is, maakt ongeveer 0,5-8 gew.%, bij voorkeur 2-6 gew.%, en in het bijzonder 3-5 gew.% van de compositie 25 uit en verschaft aan het onderhavige, op een niet-ionogene verbinding gebaseerde vloeibare detergens goede schuimeigenschappen en zachtheid.

De Zwitterionactieve oppervlakactieve verbinding is een in water oplosbaar betaine met de algemene formule 1, waarin een alkylgroep met 10 tot ongeveer 20 koolstofatomen,bij voorkeur 12 tot 16 koolstofatomen 30 of de amido-rest met de deelformule 2 voorstelt, in welke laatstgenoemde formule R een alkylgroep met ongeveer 9 tot 19 koolstofatomen voorstelt en a een geheel getal is van 1 tot 4; R2 en elk een alkylgroep voorstellen met 1 tot 3 koolstofatomen en bij voorkeur 1 koolstofatoom; R^ een alkyleen- of hydroxyalkyleengroep is met 35 1 tot 4 koolstofatomen en eventueel een hydroxylgroep. Typische alkyl- dimethyl-betainen, omvatten decyldimethyl-betaine of 2-(N-decyl-N,N-di-methylammonio)acetaat, kokos-dimethyl-betaïne of 2-(N-kokos-N,N-dimethyl- -13- ammonio)-acetaat, myristyl-dimethyl-betaine, palmityl-dimethyl-betaine, lauryl-dimethyl-betaïne, cetyl-dimethyl-betaïne, stearyl-dimethyl-betaïne, enz. Evenzo omvatten de amido-betaïnen kokos-amidoëthyl-betaine, kokos-amido-propyl-betalne, en dergelijke. Een bij voorkeur 5 toegepast betaine is kokos-(Cg-C^g)-amido-propyl-dimethyl-betaïne.

Het vierde essentiele ingredient van het onderhavige, op een niet-ionogsne verbinding gebaseerde vloeibare detergens is een vetzuur-C2-C3-alkanolamide dat als een schuimstabilisator fungeert in hoeveelheden van ongeveer 0,5-8 gew.%, bij voorkeur 2-6 gew.%, in het 10 bijzonder 3-5 gew.% van de compositie. Geschikte verbindingen van deze groep zijn o.m. mono- en di-ethanolamiden en isopropanolamiden van hoge vetzuren met ongeveer 10-18 koolstofatomen. Specifieke voorbeelden van geschikte alkanolamiden omvatten kokos-monoethanolamide, kokos-diëthanolamide, laurine-myristine-diethanolamide, laurine-15 monoëthanolamide, laurine-monoisopropanolamide en laurine-myristine- monoethanolamide, waarbij de laatstgenoemde bijzondere voorkeur verdient.

Al de eerdergenoemde vier ingrediënten in dit vloeibare detergens voor lichtwerk zijn in water oplosbaar of in water dispergeerbaar, en blijven dat gedurende opslag.

20 Deze bijzondere combinatie van anionactieve oppervlakactieve verbinding en oppervlakactieve verbinding op basis van betaine, tezamen met het vetzuur-alkanolamide als schuimstabilisator, verschaft een detergens-systeem, dat samenwerkt met de niet-ionogene oppervlakactieve verbinding, waarbij een vloeibare detergenscompositie met gewenste 25 schuimeigenschappen, schuimstabiliteiteigenschappen, detersieve eigenschappen en zachtheid voor de menselijke huid wordt verkregen.

Verrassenderwijze vertoont het resulterende homogene vloeibare detergens dezelfde of een betere schuim-prestatie, zowel wat betreft aanvankelijk · schuimvolume en schuimstabiliteit bij aanwezigheid van vuil als reinigings-30 werking als een op een anionactieve verbinding gebaseerd vloeibaar detergens voor licht werk (VDLW), zoals blijkt uit de volgende tabel C, die gebaseerd is op de hand-vaatwas-proef. Bij deze proef worden keramische eetborden met een diameter van ongeveer 24 cm, die vuil S) CRi gemaakt zijn met ongeveer 4 g Crisco - of ongeveer 15 g Ragu - spaghetti-35 saus-vuil worden met tussenpozen van 30 seconden bij een temperatuur van onggveer 46°C gewassen in een afwasteil, die hetzij 6 g (0,1%) , hetzij -14- 12 g (0,2%) bevat van een vloeibare compositie, die opgelost is in 6 liter water van een gekozen hardheid. (Wanneer aan het begin van de

: R

proef elk bord vuil gemaakt is met Ragu' _spaghettisaus wordt 6 g detergens gebruikt en wanneer aan het begin van de proef elk bord •"r.

5 vuil gemaakt is met Crisco^' wordt 12 g toegepast). Door zes liter water door een scheidtrechter, die 40,6 cm boven de 'bodem van de afwasteil is gemonteerd, in een in het midden van de afwasteil geplaatste petrischaal, die de te poetsen vloeibare compositie bevat, te laten vallen, wordt een schuimlaag gevormd. De petrischaal wordt 10 voorzichtig verwijderd en de schuimhoogte gemeten voordat met de proef wordt begonnen. Elke 30 seconden wordt een vuil gemaakt bord in de oplossing geplaatst en door de uitvoerder 10 tot 15 seconden gewassen, terwijl het ongeveer half in en half uit de oplossing wordt gehouden.. Het wassen wordt voortgezet tot ongeveer de helft van het oppervlak 15 van de afwasteil met schuim is bedekt. Gewoonlijk wordt tegelijkertijd als het te toetsen produkt een controle uitgevoerd teneinde eventuele verschillen als gevolg van verschillende uitvoerders te elimineren.

De resultaten zijn reproduceerbaar en een verschil van de twee' borden wordt beschouwd als significant te zijn.

20 . TABEL C

Prestatie-evaluatie van verscheidene niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen._

Systeem op basis van Handvaatwasprestatie niet-ionogene verbindingen_ (aantal gewassen borden) 19/6/4/5 25 X/ALS/betaine/LMMEA Crisco Ragu-saus X = Neodol 91-8 20 41 X = Neodol 91-6 20 38 X = Neodol 23-6.5 17 32 X = Neodol 25-12 17 34 3Q X = Neodol 45-11 15 32 X = Tergitol 15-S-9 16 33 X = Tergitol 15-S-12 16 32 X = Igepal CO-6301 18 37 X = Plurafac B-26^) 17 31 35 X = Ultrawet N85 19 38

Systeem op basis van anionactieve verbindingen 17/13/4 15 34 Q\ 1Q\

LDBS /AEOS(3) /LMMEA

16/6/4/3 40 AEOS (6.5)/ALS/betaïne/LMMEA 17 33 850 2 670 -15-

Neodol (Shell): primaire-alcohol-ethoxylaten

Tergitol (Union Carbide): secondaire-alcohol-ethoxylaten 6) - Geëthoxyleerde (9,5) nonylfenol 7) - Condensaat van ethyleenoxyde en propyleenoxyde met C g-c^g-alkanol 5 (EO/PrO = 3:1 en totaal alkyleenoxyde = 75%) 8) - Gemodificeerd alkanol-ethoxylaat 9) - Lineair natrium-dodecyl-benzeensulfonaat 10) - Ammonium C^'C^-alkyl (C^H^O) ^-sulfaat.

De prestatieresultaten bij de handvaatwas-evaluatie, die in tabel C 10 zijn samengevat, tonen duidelijk aan, dat de formuleringen op basis van niet-ionogene oppervlakactieve verbindingen op dezelfde wijze functioneren als of beter functioneren dan de systemen op basis van anionactieve verbindingen.

Gevonden is dat met het onderhavige vloeibare detergens op basis 15 van een niet-ionogene verbinding ook een bevredigende prestatie kan worden bereikt bij verminderde gehalten aan anionactieve oppervlakactieve verbinding teneinde een betere zachtheid te verkrijgen; en bij lagere gehalten aan ethanolamiden, teneinde troebeling van de compositie te vermijden, zoals in tabel D wordt getoond.

20 TABEL D

Voorbeelden Handvaatwas-prestatie (aantal gewassen borden) _ Crisco Ragu-saus 1. 19/6/4/5

Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 20 41 2. 19/4/4/5 25 Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 17 37 3. 19/2/4/5

Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 17 32 4. 19/6/4/4

Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 17 36 30 5. 19/6/4/3

Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 16 32 1 8502 670 34

Neodol 91-8 3 7 -16-

Hoeveelheden van slechts 2 gew.% anionactieve oppervlakactieve verbinding (voorbeeld 3) vertonen een goede prestatie en hoeveelheden van slechts 3 gew.% ethanolamide (voorbeeld 5), vertonen ook een goede prestatie, in het bijzonder vergeleken met een compositie ,die 34 gew.% 5 van het niet-ionogene detergens Neodol 91-8 bevat.

De formulering op basis van een niet-ionogene oppervlakactieve verbinding levert behalve een gelijke of betere prestatie de volgende voordelen:

Zij elimineert het mogelijke toxiciteitsprobleem, dat verbonden 10 is aan de produktie van alkanol-ethoxameer-sulfaten.

Zij laat meer mogelijkheden open voor verdere verbeteringde zachtheid.

Zij laat meer ruimte voor kostenbesparing.

Het gedrag betreffende de vuilverwijdering als een evaluatie 15 van het reinigingsrendement voor vaatwassing of algemene toepassing is beter dan die van bekende produkten, die thans op de markt zijn, zoals blijkt uit tabel E, waarbij een statische dompelproef wordt

R

uitgevoerd. Een vuil-bevattend bord (0,5 g Crisco -vuil) dat 1,5 minuut verouderd is, wordt 30 seconden ondergedompeld in een warme (50°C) 20 0,1% detergens bevattende proefoplossing in water met een hardheid van 150 ppm en een alkaliniteit van 100 ppm, waarna het bord onmiddellijk wordt overgebracht in een bad van ijs-water om het vuilverwijderingspro-ces te stoppen. Het niet verwijderde vuil wordt vast op het bord, dat met lucht^wordt gedroogd en het % VW (vuil-verwijdering) wordt als volgt 25 berekend:

Hoeveelheid verwijderd vuil % vw = _ ^ 100%

Oorspronkelijke hoeveelheid vuil

-17-TAB EL E

Statische dompelproef

Detergens % Vuilverwijdering 1. Voornaamste in de handel verkrijg- 5 bare VDLW, merk Aa^ 33 2. Voornaamste in de handel verkrijgbare VDLW, merk Bb) 54 3. Neodol 91-8 (30% "AI") 2,5 4. Neodol 23-6,5 (30% "AI") 19 10 5. 16/6/4/3 N 91-8/ALS/BEC)/LMMEA 73 6. 16/6/4/3 N 91-8/ALS/BEC^ LMDEA 56 7. 16/10/3 N 91-8/AEOS(3)/LMMEA 50 a) Bevat 17% natrium-dodecylbenzeensulfonaat, 13% ammonium-C^^js" alkyl-triethenoxy-ether-sulfaat en 4% vetzuur-alkanolamide.

b) Bevat ongeveer 15% C^“C^-polyethenoxy (12) -ethersulfaat, 8% C^2-c^4-ethenoxy (1)-ethersulfaat, 3% ammonium-laurylsulfaat, 20 5% lauryl-dimethyl-amine-oxyde, 1% alkyl-glyceryl-ethersulfonaat en 1% van een niet-ionogene verbinding.

c) BE - C0-C,0-alkylamidopropyl-dimethyl-betaïne .

o lo

Ook wordt opgemerkt dat vergelijkend voorbeeld 7, waarbij de geëthoxyleerde alkyl-ethersulfaten worden gebruikt, slechtere „c vuilverwijderingsresultaten vertoont dan de voorbeelden 5 en 6, die voor zo de onderhavige uitvinding representatief zijn.

De onderhavige uitvinding is ook geschikt voor toepassing bij het wassen van wasgoed wanneer sterk schuimen gewenst is zoals in het geval van het wassen met de hand.

30 De detergentie-prestatie met betrekking tot olieachtig vuil 8502 670 -18- in de vorm van een evaluatie van vergelijkend reinigingsrendement voor toepassing bij het wassen van wasgoed, wordt in tabel F getoond.

Een aantal proeflappen van dacron/katoen, gehalteverhouding in het weefsel 65/35, worden vuil gemaakt door op de afzonderlijke lappen 5 3 druppels van de volgende vuilmakende stoffen te brengen en de lappen dienovereenkomstig van een aanduiding te voorzien: 1. O/T/E - oliezuur/trioleen/eicogeen 2. VMO - vuilemotorolie 3. Talg - sebum van Spanglers 4. Nu jol - minerale olie.

De lappen worden 10 minuten bij omgevingstemperatuur gewassen in een tergotometer-emmer, die 0,96 g detergens per liter leidingwater bevat. De lappen worden uit de emmer verwijderd en met koud water gespoeld en in een droger gedroogd, waarna de reflectantie Rd, van elke 2.5 lap wordt afgelezen onder toepassing van een computer van het type

Macbeth of Radio Shack. De hogere Rd-waarde geeft een betere detergentie aan en een verschil van ongeveer 2 Rd-eenheden is in het algemeen belangrijk , omdat dit met het oog kan worden waargenomen.

1102670 -19-

TABEL F

Olievuil-detergentie.

_Rd_

Detergens Talg VMO O/T/E Nujol 1. Typisch vloeibaar detergens voor het wassen van was- 76,1 41,1 61,6 69,2

goed, merk A

32/7 5 N25-71;L) /LDBS12) 2. Typisch vloeibaar detergens voor het wassen van wasgoed, 73,7 43,5 62,0 67,6

merk B

18/16/1 13)

10 AEOS (2)/LDBS/CDEA

3. 16/6/4/3 N23-6.5/ALS/BE/LMMEA 73,3 40,03 65,7 70,0 4. 16/6/4/3 74,4 41,4 65,4 70,0

N91-8/ALS/BE/LMMEA

15 5. 16/10/3 72,5 42,3 62,0 67,9

N91-8/LDBS/LMMEA

6. 16/10/3 72,2 43,7 62,0 68,4

N91-8/LTBS/LMMEA

7. 16/6/4/3 72,7 39,3 64,7 68,3

20 N91-8/ALS/BE/LMDEA

8. 16/10/3 N91-8/AEOS(3)/LMMEA 71,8 38,8 61,1 68,2

Neodol ethoxylaat dat 7-ethyleenoxyde-groepen per mol C^2-C15-alifatische alcohol bevat.

12) 25 Lineair natrium-dodecylbenzeensulfaat

Kokos-diethanolamide.

85 0 2 6 7 0 -20-

Deze tabel laat duidelijk de betere detergentie tegen O/T/E-vuil en Nujol-vuil zien, bij de voorbeelden 3,4 en 7, die de onderhavige uitvinding vertegenwoordigen, alsmede een vergelijkbare detergentie tegen talg-vuil en VMO-vuil ondanks een geringere concentratie aan 5 totaal actief detergens dan bij detergentia, die in de handel verkrijgbaar zijn (d.w.z. 29% bij de voorbeelden 3,4 en 7 versus 39% en 33% in de voorbeelden l,resp. 2. Ook wordt opgemerkt, dat het weglaten van het betaine uit de onderhavige nieuwe composities (voorbeelden 5 en 6) minder goede detergentieresultaten geven onder verwijzing 10 naar talg-vuil, O/T/E-vuil en nujol-vuil. De toepassing van de ge- ethoxyleerde ethersulfaten, die van de groep van anionactieve oppervlak-actieve verbinding, welke bij de onderhavige uitvinding worden toegepast, zijn uitgesloten, leveren detergens-composities, die slechter zijn dan de onderhavige composities.

15 De vier essentiele ingrediënten die hierboven zijn besproken, worden gesolubiliseerd in een waterhoudend medium, dat water en eventueel sdL.ubiliseringsingrediënten, zoals C^-C^-mono- en dihydroxy alkanolen, bijvoorbeeld ethanol, isopropanol en propyleenglycol of in water oplosbare zouten van door C^-C^-alkyl gesubstitueerde benzeensulfonaat-hydrotropen, 20 bijvoorbeeld natrium-xyleensulfonaat, natrium-cumeensulfonaat en kalium-- tolueensulfonaat of mengsels van genoemde C2-C3~alkanolen en genoemde door C^-C^ gesubstitueerde benzeensulfonaten, bevat. Geschikte in water oplosbare hydrotrope zouten zijn onder meer natrium-, kalium-, ammonium- en mono-, di- en tri-ethanolammonium-^outen. Terwijl het 25 waterhoudende medium in de eerste plaats water is, worden genoemde solubiliseringsmiddelen bij voorkeur daarin mee opgenomen, teneinde de viscositeit van de vloeibare compositie te regelen en de eigenschappen betreffende troebeling-helderwording bij lage temperatuur te beheersen. Gewoonlijk is het gewenst de helderheid te handhaven 30 tot een temperatuur in het gebied van 5°C tot 10°C. Daarom bedraagt het gehalte aan solubiliseringsmiddel in het algemeen ongeveer 1-15 gew.%, bij voorkeur 2-12 gew.%, in het bijzonder 3-8 gew.% van de detergentcompositie, waarbij het gehalte aan ethanol, wanneer dit aanwezig is .5 gew.% of minder is teneinde een compositie te 35 verschaffen met een ontvlammingspunt, dat boven ongeveer 46°C ligt.

8502 670 -21-

Bij voorkeur is het solubiliseringsingredient een mengsel van ethanol en hetzij natrium-xyleensulfonaat, hetzij natrium-cumeensulfonaat, hetzij een mengsel van genoemde sulfonaten.

De eerder genoemde solubiliseringsingrediënten vergemakkelijken 5 ook de bereiding van de composities volgens de uitvinding, omdat zij gel-vorming plegen te inhiberen.

Een ander bij de compositie volgens de uitvinding eventueel aanwezig voorkeursingredient is een in water oplosbaar natrium-, kalium- of triethanolammoniumformiaat. De formiaat-zouten plegen de 10 vorming van irreversibele gel in de vloeibare eind-compositie te in- hibiberen wanneer de temperatuur verminderd wordt tot ongeveer 5°C tot 8°C. In het algemeen bedraagt de concentratie van het formiaat 0,5 gew.% tot 6 gew.%, bij voorkeur 1 gew.% tot 5 gew.% van de niet-ionogene vloeibare detergenscompositie.

15 Behalve de eerder genoemde essentiele en eventueel aanwezige bestanddelen van de vloeibare detergens voor licht werk, kunnen ook normale en gebruikelijke hulpstoffen worden toegepast, op voorwaarde dat zij de eigenschappen van de detergens niet ongunstig beïnvloeden.

Zo kunnen derhalve verschillende kleurmiddelen en breukstoffen; ultravio-20 let-licht absorberende middelen, zoals de Uvinuls, die produkten zijn van GAF Corporation; sequestreermiddelen zoals ethyleendiamine-tetra-acetaten; magnesiumsulfaat-heptahydraat; conserveringsmiddelen, zoals fornjaldehyde of waterstofperoxyde; "parelescerende" middelen en troebelmakende middelen; pH-modificeringsmiddelen, enz. worden toegepast.

25 Het gehalte aan dergelijke hulpmiddelen bedraagt gewoonlijk in totaal niet meer dan 15 gew.% van de detergenscompositie, terwijl de percentages van de meeste van dergelijke afzonderlijke componenten maximaal 5 gew.% en bij voorkeur minder dan ongeveer 2 gew.% bedragen.

De onderhavige,ο£> niet-ionogene verbindingen gebaseerde vloei-30 bare detergentia voor licht werk, zoals vloeistoffen voor vaatwas, worden gemakkelijk door eenvoudige mengmethoden bereid uit gemakkelijk ver- . krijgbare componenten die, bij opslag, de gehele compositie niet ongunstig beïnvloeden. Het verdient echter de voorkeur, dat de niet-ionogene opper-vlakactieve verbinding met de solubiliseringsingredienten, bijvoorbeeld 35 ethanol en natrium-xyleensulfonaat, indien aanwezig, wordt gemengd voordat het water wordt toegevoegd teneinde mogelijke gelering te verhinderen. Het systeem van op niet-ionogene verbindingen gebaseerde opper- 8502 670 -22- vlakactieve stoffen wordt bereid door na elkaar onder roeren de anionactieve oppervlakactieve verbinding, het betaine en het ethanolamide toe te voegen aan de niet-ionogene oppervlakactieve verbinding, die tevoren gemengd is met een solubiliseringsmiddel, zoals ethylalcohol 5 en/of natrium-xyleensulfonaat om het solubiliseren van genoemde oppervlakactieve verbindingen te bevorderen en vervolgens onder roeren de formuleringshoeveelheid water toe te voegen waarbij een oplossing van het op een niet-ionogene verbinding gebaseerde oppervlakactieve stof-systeem in water wordt gevormd. Het hoge gehalte aan vetzuur-alkanolamide 10 kan bij een temperatuur beneden omgevingstemperatuur troebeling van de composities veroorzaken, die gerectificeerd kan worden door het gehalte aan het natrium-xyleensulfaaten/of het ethylalcohol-gehalte te verhogen.

De toepassing van gematigde verwarming (tot ten hoogste 100°C) bevordert de solubilisering van de oppervlakactieve verbindingen. De vis-15 cositeiten kunnen worden ingesteld door het totale percentage van actieve ingrediënten te wijzigen. Gewoonlijk wordt geen verdikkingsmiddel toegevoegd doch verdikkingsmiddelen kunnen worden toegevoegd indien/.vloeistoffen met een hogere viscositeit gewenst worden.

In al dergelijke gevallen is het verkregen produkt gietbaar uit 20 een fles met een betrekkelijk nauwe uitmonding (diameter 1,5 cm) of uit een betrekkelijk nauwe opening, terwijl de viscositeit van de detergensformulering niet zo laag is als die van water. Het is gewenst dat de viscositeit van het detergens bij omgevingstemperatuur en gemeten met een Brookfield-viscosimeter onder toepassing van spil no. 1 draaiend 25 met 12 omw./min., ten minste 100 mPa.s, doch maximaal ongeveer 1000 mPa.s bedraagt. Zijn viscositeit kan die van thans op de markt zijnde commercieel aanvaardbare detergentia benaderen. De detergens-viscositeit en het detergens zelf blijven bij langdurige opslag stabiel zonder kleurveranderingen of bezinking van eventueel onoplosbare stoffen. De pH 30 van deze formulering is in hoofdzaak neutraal, b.v. ongeveer 6 tot 8 en bij voorkeur ongeveer 7,5.

Deze produkten hebben onverwacht wenselijke eigenschappen.

Zo is b.v. de schuimkwaliteit en de detersieve eigenschap gelijk aan of beter dan vloeibare standaard-detergentia voor licht werk ofschoon 35 als de belangrijkste oppervlakctieve verbi nding een verbinding van het niet-ionogene type en minimale hoeveelheden van een anionactieve 8502670 -23- oppervlakactieve verbinding worden toegepast, waarbij een mild, niet-irriterend werkend vloeibaar detergens wordt verkregen.

De eigenschap van het mild zijn van de onderhavige detergentia op basis van niet-ionogene verbindingen wordt duidelijk getoond in de 5 tabellen G en H, waarbij de in vivo-huidirritatie-proef op cavia's wordt toegepast.

Bij de cavia-proef wordt een dag vóór het begin van de proef de buik geschoren en wordt voor het toetsen een geschikte concentratie van het produkt in water gekozen uit het gebied van ongeveer 0,5%-20% 10 en wordt 1 ml van de proefoplossing aangebracht op de twee afzonderlijke 2 gebieden van ongeveer 6,45 cm van de geschoren buik van het proefdier. Genoemd gebied wordt bedekt met een pleister, die na 4 uur wordt verwijderd. De voornoemde procedure wordt herhaald op de tweede en de derde dag waarbij verschillende plaatsen op de buik van het dier worden ge-15 bruikt. Op de zesde dag wordt haar, dat eventueel gegroeid is, verwijderd met een in de handel verkrijgbaar harverwijderingsprodukt, waarna het proefdier grondig met water wordt gespoeld en vervolgens wordt gedroogd.

Vier. uur.later wordt elk van de proefplaatsen door een vakkundige waarnemer gewaardeerd op irritatie, d.w.z. schilfering, roodheid, 20 barstvorming en zichtbare wonden, op een schaal van 0 tot 4. Een waardering van 0 komt overeen met geen irritüe en een waardering 4 geeft zichtbare wonden en barstvorming aan. De eindirritatiewaarde stelt het gemiddelde van zes waarderingen voor. Een waarderingsverschil van 0,5 wordt beschouwd als significant te zijn. De oplossingen van de 25 bij deze proef toegepaste detergentia in water bevatten 5% ethylalcohol en 7% natrium-xyleensulfonaat {NaXS) in de formulering op basis van de niet-ionogene verbinding en 3% NaXS in de formulering op basis van de anionactieve verbinding.

TABEL G

Huidirritatie bij cavia's 30 Monster Gemiddelde irritatie-puntenwaarden 2% 2i 1. 19/6/4/4.5 1,3 2,2

Neodol 91-8/ALS/Betaïne/LMMEA

2. Voornaamste in de handel verkrijgbare VDLW*3 - zachthe idsmer k 2,9 3,8

35 * Siginificant verschillend van het voornaamste merk van zacht VDLW

-24- TABEL Η

Huidirritatie bij cavia's ^ Gemiddelde irritatie-puntenwaarden

Monster --- 2% conc. 3% conc.

1. 19/6/4/5 ±,± N91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 2,0 2,0 2. 19/2/4/5 itit icic 5 N-91-8/ALS/Betaïne/LMMEA 0,66 2,0 3. Zacht detergens op basis van een 14) anionactieve verbinding 2,0 2,8

14) - 16/6/4/3 AEOS-6,5 EO/ALS/Betaine/LMMEA

**) Significant verschillend van het zachte detergens op basis 14) 10 van een anionactieve verbinding

De resultaten van deze proef laten duidelijk zien, dat alle deter-gentia op basis van niet-ionogene verbindingen op significante wijze minder irriterend zijn dan het in de handel verkrijgbare merk, dat wat zachtheid betreft het voornaamste is, en dat het detergens op basis 15 van de anionactieve verbinding, waarbij voorbeeld 2 van Tabel H

dat slechts 2% anionactieve oppervlakactieve verbinding bevat bij een concentratie van 2% het minst irriterende produkt is.

De volgende voorbeelden dienen alleen om de uitvinding nader toe te lichten en dienen niet te worden uitgelegd als een beperking 20 daarvan.

8502 67® -25-

VOORBEELDEN I - XII

Ingredient £ II III IV__V_ VI_ VII VIII IX X XI XII

Neodol 91-8 19 19---- - - -- --

Neodol 91-6 - -19--- - _ ____

Neodol 23-6,5 - - - 19 16 - - _____ 5 Neodol 25-12 - ----19- _____

Neodol 45-11 - - -- -- 19 _____

Tergitol 15-S-9 - _____ -19----

Tergitol 15-S-12 - - - - - - - -19---

Igepal CO-630 - _____ _ --19-- 10 Plurafac B-26 - _____ _ ---19-

Ultrawet N - - -- -- -- -- - 19

Ammon ium-lauryl- 6 26666 6 66666 (Cl2-Ci6)-sulfaat

Kokosamidopropyl- 4 44444 4 44444 dimethyl-betaine

Laurine/myristine- 5 55555 5 55555 monoethanolamide

Ethanol 5 55555 5 55555

Natrium-xyleen- 20 sulfonaat 7 77777 7 77777

Water - rest -

De niet-ionogene oppervlakactieve verbinding, ethanol en natrium-xyleensulfonaat worden samen gemengd tot het mengsel bij omgevingstemperatuur of enigszins verhoogde temperaturen (met een maximum van 100°C) 25 homogeen en helder is. Het ammoniumlaurylsulfaat, het betaine en het ethanolamide worden vervolgens onder roeren toegevoegd, gevolgd door de toevoeging van het water, waarbij het mengsel geroerd wordt onder vorming van een oplossing van het op een niet-ionogene verbinding gebaseerde systeem van oppervlakactieve verbindingen in water. Indien 30 troebeling optreedt, wordt extra ethanol en/of natrium-xyleensulfonaat toegevoegd, waardoor de oplossing onmiddellijk helder wordt.

8502 670 -26-

Deze detergens-formuleringen op basis van een niet-ionogene opper-vlakactieve verbinding vertonen sterke eigenschappen wat betreft schuimvorming en zijn voor de reiniging effectief. Evaluatie van het met de hand uitvoeren van het vaatwassen gaf aan, dat deze formuleringen 5 equivalent zijn aan of beter zijn dan twee van de voornaamste vloeistoffen met betrekking tot vaatwas, wanneer zij worden toegepast voor het reinigen van borden, die vuil gemaakt zijn met zowel Crisco-bakvet als met Ragu-spaghettisaus-vuil, zoals in tabel I wordt getoond.

TABEL I

Aantal gewassen borden 10 Compositie Crisco-vuil Ragu spaghetti-vuil

Voorbeeld I 20 41

Voorbeeld II 17 27

Voorbeeld III 20 38

Voorbeeld IV 17 32 15 Voorbeeld V 16 27

Voorbeeld VI 17 34

Voorbeeld VII 15 32

Voorbeeld VIII 16 33

Voorbeeld IX 16 32 20 Voorbeeld X 18 37 j

Voorbeeld XI 17 31

Voorbeeld XII 19 38 3i

Voornaamste anionactief merk A 16 33

Voornaamste anionactief merk B 19 29 25 Andere bevredigende vloeibare detergenscomposities op basis van een niet-ionogene verbinding worden beschreven in de voorbeelden XIII-XVI, die hieronder volgen, waarbij de compositie volgens voor-beeld XIII bijzondere voorkeur verdient.

85 0 2 6 1 0 -27-

VOORBEELD XIII

Compositie gew.%

Neodol 91-8 19

Ammonium-C^2-C^g-alkyl-sulfaat 6

Koko s-amidopropy1-dimethyl-betaIne 4 5 Laurine-myristine-monoëthanolamide 4

Natrium-formiaat 2

Natrium-xyleen-sulfonaat 2,4

Natrium-cumeen-sulfonaat 0,5

Ethanol 1,2 10 Magnesiumsulfaat-heptahydraat 1,0

Water, reukstof, zouten q.s.

100,0

De compositie volgens voorbeeld XIII vertoont bij 24°C een viscositeit van 225 mPa.s en een troebelingspunt, dat beneden 5°C ligt en een helderwordingspunt, dat beneden 16°C ligt.

15 Wanneer de ethanol en het natrium-cumeensulfonaat worden weggelaten uit de compositie volgens voorbeeld XIII, dan neemt de viscositeit bij 24°C toe éot 300 mPa.s. Anderzijds wordt, wanneer een extra hoeveelheid ethanol van 1% in de compositie van voorbeeld XIII wordt opgenomen, de viscositeit verlaagd tot 115 mPa.s.

20 VOORBEELDEN XIV - XVI

Compositie ____gew. %_

XIV XV XVI

Neodol 91-8 14 16 8

Ammonium-C^-C^-alkylsulfaat 2 '4 1

Kokos-amidopropyl-dimethyl-betaïne 2 3 0,5 25 Laurine-myristine-monoëthanolamide 2 3 0,5

Natrium-xyleen-sulfonaat 1,2 1,8 0,3

Water, zout q.s. q.s. q.s., 100,0 100,0 100,0

In de bovengenoemde formuleringen kunnen variaties worden aangebracht. Zo kunnen bijvoorbeeld in plaats van ammonium-laurylsulfaat an-30 dere anionactieve oppervlakactieve verbindingen worden gebruikt, zoals natrium-laurylsulfaat, kalium-laurylsulfaat, lineair dodecyl-benzeensulfo- -28- naat en dergelijke. Ook kunnen in plaats van de laurine/myristine-mono-ethanolamiden andere ethanolamiden, zoals kokosmonoethanolamide, kokos-diethanolamide, laurine-myristine-diethanolamide en dergelijke worden toegepast. Ook kunnen in plaats van kokos-amidopropyl-betaine andere 5 betaïnen worden gebruikt, zoals kokosamidoethyl-betaïne, kokos-betaine en dergelijke.

Bovendien kunnen van elk van de ingrediënten de hoeveelheden binnen de hierin beschreven parameters worden gevarieerd.

8502 670

Claims

1. Sterk schuimende, vloeibare detergens op basis van een niet-iono- gene oppervlakactieve verbinding, in hoofdzaak bestaande uit (A) 8 tot 30 gew.% van een in water oplosbare niet-ionogene oppervlakactieve verbinding, die gekozen is uit de groep van primaire en secondaire

2. Vl°eibare detergenscompositie volgens conclusie 1, welke bovendien bevat: 1 tot 15 gew.% van een solubiliseringsmiddel, gekozen uit de groep van Cg-Cg-mono- en di-hydroxyalkanolen, in water oplosbare zouten van door C^-Cg gesubstitueerde benzeensulfonaat-hydrotropen en mengsels daarvan. 8502 §70 fr -30-

3. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 2, waarin ethanol aanwezig is in een hoeveelheid van 5 gew.% of minder.

4. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 1, waarin genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding het genoemde 5 condensaat is van een primaire C0-C. -alkanol met 5-30 molen ethyleen- o lo oxyde.

5. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 1, waarin genoemde anionactieve detergens gekozen is uit de groep van C.„-C. -alkyl- 1Z 16 sulfaten, C -C, -alkylbenzeensulfonaten, C. -C,-alkaansulfonaten en iU lO lil/

5 Cg-Cig-alkanol-condensaten met 5 tot 30 molen ethyleenoxyde, condensaten van C0-C -alkylfenol met 5 tot 30 molen ethyleenoxyde, condensaten o 18 van CQ-C„ -alkanol met een "heterisch" mengsel van ethyleenoxyde en o 20 propyleenoxyde met een gewichtsverhouding ethyleenoxyde tot propy-leenoxyde van 2,5:1 tót 4:1 en een totaal alkyleenoxyde-gehalte ]_0 van 60 gew.% tot 85 gew.% en condensaten van 2 tot 30 molen ethyleenoxyde met sorbitan-mono- en -tri-C^-Cgg alkaanzuuresters met een HLB (hydrofoob lipofiel-balans) van 8 tot 15; (B) 1 tot 10 gew.% van een in water oplosbaar anionactief detergens, gekozen uit de groep van Cg-C^g-alkylsulfaten, Cg-C^g-alkylbenzeensulfonaten, Cig-C20~ ]_5 alkaansulfonaten, ^0^24- \ - alkeensulfonaten, Cg-C^g-alkyl- sulfosuccinaatesters, Cg-C^g-acyl-isethionaten en Cg-C^g-acyltauraten; (C) 0,5 tot 8 gew.% van een in water oplosbaar betaine met de algemene formule 1, waarin een alkylgroep is met 10 tot ongeveer 20 koolstof-atomen, bij voorkeur 12 tot 16 koolstofatomen, of de amidorest met 20 de deelformule 2, waarin R een alkylgroep is met ongeveer 9 tot 19 kool-stofatomen en a een geheel getal voorstelt van 1 tot 4; R^ en Rg elk alkyl-groepen voorstellen met 1 tot 3 koolstofatomen en bij voorkeur 1 koolstofatoom; R^ een alkyleen- of hydroxyalkyleengroep is met 1 tot 4 koolstofatomen en eventueel een hydroxyIgroep, (D) 0,5 tot 8 gew.% 25 van een C ^ g-C^g-vetzuur-Cg-Cg-alkanolamide als schuimstabilisator; gësolu-biliseerd in (E) een waterhoudend medium, waarbij de som van A-D 10 tot 55 gew.% van de compositie bedraagt en genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding aanwezig is in een overmaat van 50 gew.% van genoemde som.

6. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 5, waarin genoemd betaine Cg-C^g-alkyl-amidopropyl-dimethyl-betaïne is.

7. Vloeibare compositie volgens conclusie 5, waarin het genoemde vetzuur-alkanolamide een C.„-C. -mono- of di-ethanolamide is. 10 18

8. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 2, waarin de genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding aanwezig is in een hoeveelheid van 13 tot 25 gew.%, genoemd anionactief detergens aanwezig is in een hoeveelheid van 2 tot 8 gew.%, het genoemde betaïne aanwezig is in een hoeveelheid van 2 tot 6 gew.%, en het ge-20 noemde vetzuur-alkanolamide aanwezig is in een hoeveelheid van 2 tot 6 gew.%.

9. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 8, waarin de genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding aanwezig is in een hoeveelheid van 16 tot 22 gew.%, genoemd anionactief detergens aanwezig 25 is in een hoeveelheid van 3 tot 6 gew.% en het genoemde betaïne en het genoemde vetzuur-alkanolamide elk aanwezig zijn in een hoeveelheid van 2 tot 6 gew.%.

10. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 9, die bovendien 1 tot 5 gew.% natrium-, kalium- of triethanolamiaonium-formiaat 30 bevat.

10 C._-C,- -alkeensulfonaten. 12 18

11. Vloeibare detergenscompositie volgens conclusie 10, waarin genoemde, niet-ionogene detergens een condensaat is van genoemde primaire C-C. -alkanol met 5-30 molen ethyleenoxyde, genoemd anionactief o lo detergens een C^-C^-alkylsulfaat is, genoemd betaïne een Cg-C^-alkyl-35 amidopropyl-dimethyl-betaïne is en genoemd vetzuur-alkanolamide een monoëthanolamide is.

12. Methode voor het bereiden van het vloeibare detergens volgens conclusie 2, welke methode omvat de stappen van het eerst mengen 8502 670 f' r -31- van genoemde niet-ionogene oppervlakactieve verbinding met het solubiliseringsmiddel, het na elkaar onder roeren toevoegen van de genoemde anionactieve oppervlakactieve verbinding, het genoemde betaine en het genoemde vetzuur-alkanolamide, en het tenslotte onder 5 roeren toevoegen van de in de formulering aangegeven hoeveelheid water waarbij een oplossing van de op een niet-ionogene verbinding gebaseerde compositie van oppervlakactieve verbindingen in water wordt gevormd. 8502 670