NL193218C

NL193218C - Werkwijze voor de bereiding van roestvrij staal.

Info

Publication number: NL193218C
Application number: NL8602089A
Authority: NL
Inventors: Kazuo Hoshino; Takashi Igawa
Original assignee: Nisshin Steel Company
Priority date: 1985-08-27
Filing date: 1986-08-18
Publication date: 1999-03-03
Also published as: JPS62124218A; SE8603560L; NL193218B; BR8604065A; KR870002282A; FR2586708B1; DE3628862A1; KR900006605B1; NL8602089A; GB8620720D0; SE8603560D0; ATA229286A; US4878955A; ES2001400A6; AT394056B; SE469430B; DE3628862C2; JPH0647694B2; FR2586708A1; GB2179675B

Description

1 193218

Werkwijze voor de bereiding van roestvrij staal

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het bereiden van roestvrij staal met een hoge sterkte en een voortreffelijke bewerkbaarheid, dat niet zacht wordt bij lassen, bestaande uit een enkelvoudige 5 martensietfase of een duplexfase van martensiet en een kleine hoeveelheid austeniet welke werkwijze een warmtebehandeling bij een temperatuur van ten minste 550°C gedurende ten minste 1 uur omvat.

Een dergelijke werkwijze is bekend uit het Britse octrooischrift 948.964, waarin een bijzondere samenstelling, bestaande uit 11-14% Cr, 0,03-0,25% C, 0,10-0,70% Si, 0,25-2,00% Mn en 4-8% Ni, wordt onderworpen aan een warmtebehandeling bij 1000°C, het afkoelen naar kamertemperatuur en vervolgens 10 temperen bij ongeveer 600°C ter vorming van de gewenste austenietstructuur. De volgens een dergelijke werkwijze verkregen staalsoorten bezitten een vloeispanning in het gebied van 55-75 kg/mm2 waarbij rekwaarden liggend in het gebied van 15-19% zijn gerapporteerd. Hoewel de rekwaarden voor staalsoorten toegepast voor constructieve materialen voldoende zijn, zijn de fysische eigenschappen ten aanzien van vloeispanning en treksterkte onvoldoende.

15 De bekende soorten roestvrij staal met een hoge sterkte worden ruwweg verdeeld in (1) martensitische soorten roestvrij staal, (2) austenitische soorten roestvrij staal die hardbaar zijn door bewerken en (3) soorten roestvrij staal die door precipitatie hardbaar zijn.

De martensitische soorten roestvrij staal bevatten in hoofdzaak een Fe-Cr-C-systeem en bestaan in hoofdzaak uit de enkelvoudige austenitische fase bij de quenchtemperatuur (die 900-1100°C bedraagt, 20 maar varieert in afhankelijkheid van het gehalte aan Cr en C), maar het martensitisch uitgangspunt (Ms-punt) is hoger dan het gebied van de kamertemperatuur en dit zijn de zogenaamde door quenchen hardbare staalsoorten.

Deze staalsoorten zijn hard en moeilijk te bewerken in de gequenchte toestand of de gequenchte en getemperde toestand. Daarom wordt bij deze staalsoorten het bewerken zoals buigen, machinaal bewerken 25 en snijden uitgevoerd in de gegloeide toestand en hoge sterkte wordt verkregen door een warmtebehandeling zoals quenchen en temperen nadat het staal in de gewenste vorm is gebracht. De warmtebehandeling van grote onderdelen is echter moeilijk en deze staal houdende materialen zijn onderhevig aan scheuren bij het lassen en daarom moet het temperen worden uitgevoerd na het lassen.

Wanneer martensitische soorten roestvrij staal worden toegepast als constructief onderdeel, moet een 30 compensatie worden gevonden voor de bovenvermelde nadelen. Daarom is een staalsoort ontwikkeld waarbij het C-gehalte tot een lagere grens is gebracht, zodat een massieve martensietfase optreedt in de gequenchte toestand. Het staal volgens de Japanse octrooipublicatie 51-35447 (1976) is een voorbeeld van een dergelijke staalsoort. Staal dat valt binnen de conclusie van genoemde octrooipublicatie is vermeld in nr. 33 van ’’Nisshin Seiko Giho (Technical Reports of Nisshin Steel Co.)” (december 1975). De samenstel-35 ling hiervan is 0,032% C, 0,75% Si, 0,14% Mn, 4,01% Ni, 12,4% Cr en 0,31% Ti. Dit materiaal heeft een treksterkte van 108 kgf/mm2 en een rek van 6% en een zeer lage waarde voor het zacht worden bij het lassen. Hoewel een lage waarde voor het zacht worden bij het lassen en een hoge treksterkte gewenst zijn voor gelaste constructieve materialen, is deze staalsoort nog onvoldoende als constructief materiaal dat moet worden bewerkt omdat de rek zwak is en scheuren makkelijk optreden, zelfs bij een lichte bewerking. 40 De door bewerken hardbare soorten austenitisch roestvrij staal bezitten de metastabiele austenitische fase zoals weergegeven door AISl 301, 201, 304, 202 en worden gehard door koud bewerken. Mechanische eigenschappen die door deze koude bewerking worden verkregen zijn weergegeven in JIS G 4307. In 1/2H van AISl 301 is bijvoorbeeld aangegeven dat de vloeispanning niet minder is 77 kgf/mm2, de treksterkte niet minder is dan 105 kgf/mm2 en de rek niet minder is dan 10%. Dit betekent dat zowel de 45 treksterkte als de rek als hoog zijn weergegeven. De materialen van deze soort hebben echter het nadeel dat wanneer ze warmte krijgen toegevoerd zoals door lassen, het verwarmde gedeelte of de las zacht wordt. Ook slaat in sommige gevallen chroomcarbide neer in het gedeelte dat wordt verwarmd door lassen en er worden lagen gevormd met een laag chroomgehalte en zodoende treedt intergranulaire spannings-corrosie op met scheuren als gevolg.

50 De door precipitatie hardbare soorten roestvrij staal worden aangegeven als martensiettype, ferriettype en austeniettype in overeenstemming met structuur van de matrix. Ze bevatten echter alle ten minste een van de elementen Al, Ti, Nb, Cu, Mo, V, hetgeen een bijdrage geeft tot het harden door verouderen en de staalsoorten worden gehard door precipitatie van intermetallische verbindingen, veroorzaakt door verouderen vanuit de oververzadigde toestand van de vaste oplossing. Deze staalsoorten hebben een treksterkte 55 van 140-190 kgf/mm2 en een rek van 2-5%, afhankelijk van de toestand van de matrix, het gehalte aan elementen die een bijdrage leveren tot het harden door verouderen en dergelijke.

Wanneer deze staalsoorten worden gebruikt voor constructieve onderdelen, wordt het bewerken en 193218 2 lassen in het algemeen bewerkstelligd voor het harden door verouderen. Het is echter moeilijk om de grotere constructieve onderdelen te harden door verouderen.

Zoals reeds is beschreven hebben de bekende materialen zoals de soorten roestvrij staal met een hoge sterkte niet alle verdere gewenste eigenschappen, met name bewerkbaarheid en bestandheid tegen zacht 5 worden bij het lassen.

De doelstelling volgens de onderhavige uitvinding is het verkrijgen van een nieuwe staalsoort met een hoge sterkte, die vrij is van de bovenvermelde nadelen. De doelstelling wordt bereikt door een staalsoort van een martensitische structuur te verwarmen, welke staalsoort is gelegen binnen specifieke grenzen voor de samenstelling en die voldoet aan een specifiek verband met betrekking tot de samenstelling waardoor 10 omgekeerde austenitische transformatie wordt veroorzaakt en de aldus gevormde reversibel getransformeerde austenietfase wordt gestabiliseerd.

De werkwijze zoals vermeld in de aanhef wordt volgens de onderhavige uitvinding daartoe gekenmerkt doordat wordt uitgegaan van koud gewalst staal, in hoofdzaak bestaande uit niet meer dan 0,10% C, 0,20-4,5% Si, 0,20-5,0% Mn, niet meer dan 0,060% P, niet meer dan 0,030% S, 10,0-17,0% Cr, 3,0-8,0% 15 Ni, niet meer dan 0,10% N en ijzer en onvermijdbare onzuiverheden, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als

Nl^ = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + 20 (C + N), is gelegen tussen 13,0-17,5, welk koud gewalst staal vervolgens wordt onderworpen aan de warmtebehandeling bij een temperatuur van 550°C tot 675°C gedurende 1 tot 30 uren.

20 Hoewel het uit de Japanse octrooipublicatie JP-70/95907 bekend is dat het koud walsen vóór het uitvoeren van de warmtebehandeling de rek doet toenemen, heeft deze Japanse octrooipublicatie betrekking op een staalsoort met hoog N-gehalte die bovendien geen martensitische textuur na verouderen vertoont. Een dergelijke staalsoort heeft een wezenlijk andere chemische samenstelling dan de onderhavige staalsoort en vertoont een slechte bestandheid tegen zacht worden bij lassen, zodat de combinatie vein een 25 goede bestandheid tegen zacht worden bij lassen, een hoge sterkte en een voortreffelijke bewerkbaarheid door het toepassen van de onderhavige werkwijze wordt verkregen.

Ook heeft deze uitvinding in bijzondere uitvoeringsvormen betrekking op werkwijze voor de bereiding van vergelijkbare staalsoorten onder toepassing van staal dat naast de bovenvermelde componenten niet meer dan in totaal 4% van ten minste een van de elementen Cu, Mo, W en Co en/of niet meer dan 1% in totaal 30 van ten minste een van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al en B, waarbij de definitie voor de NI ^-waarde wordt * aangepast in overeenstemming met de samenstelling.

Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding is ten minste één van de elementen Cu, Mo, W en Co aanwezig in een hoeveelheid van niet meer dan 4% in totaal, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als: 35 Nigq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + 20 (C + N) + Cu + Mo + W + 0,20 Co, is gelegen tussen 13,0 en 17,5.

Volgens een andere voorkeursuitvoeringsvorm volgens de onderhavige uitvinding is ten minste één van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al en B aanwezig in een hoeveelheid van niet meer dan 1% in totaal, waarbij de Nigq-waarde, gedefinieerd als: 40 Nigq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si, is gelegen tussen 13,0 en 17,5.

Volgens een verdere voorkeursuitvoeringsvorm van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding is ten minste één van de elementen Cu, Mo, W en Co aanwezig in een hoeveelheid van niet meer dan 4% in totaal, en is ten minste één van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al en B aanwezig in een hoeveelheid van niet 45 meer dan 1% in totaal, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als:

Nigq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + Cu + Mo + W + 0,2 Co, is gelegen tussen 13,0 en 17,5.

Het staal bevat bij voorkeur 0,005-0,08% en meer in het bijzonder 0,010-0,06% C, bij voorkeur 0,25-4,0% en meer in het bijzonder 0,40-4,00% Si; bij voorkeur 0,30-4,50% en meer in het bijzonder 50 0,40-4,0% Mn; bij voorkeur niet meer dan 0,040% en meer in het bijzonder niet meer dan 0,035% P; bij voorkeur niet meer dan 0,02% en meer in het bijzonder niet meer dan 0,015% S; bij voorkeur 11,0-16,0% en meer in het bijzonder 12,0-15,0% Cr; bij voorkeur 3,5-7,5% en meer in het bijzonder 4-7,5% Ni; bij voorkeur niet meer dan 0,07% en meer in het bijzonder niet meer dan 0,05% N; bij voorkeur 0,5-3,5% en meer in het bijzonder 1,0-3,0% van ten minste een van de elementen Cu, Mo, W en Co, wanneer deze 55 aanwezig zijn en bij voorkeur 0,1-0,8% en meer in het bijzonder 0,15-0,8% van ten minste een van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al en B wanneer deze aanwezig zijn.

De bovenvermelde staalsoort voor de werkwijze volgens de uitvinding heeft in hoofdzaak een martensiti- 3 193218 sche structuur in de koud gewalste toestand als resultaat van de samenstelling met de Ni^-waarde in het bovenvermeld gebied.

Deze uitvinding is gebaseerd op het door de uitvinders gevondene dat het bovenvermelde staal in de koud gewalste toestand omgekeerde austenitische transformatie ondergaat en wordt gestabiliseerd door de 5 warmtebehandeling van het staal bij een temperatuur van 550-675°C gedurende 1-30 uren. Het daarbij optredende mechanisme en de reden hiervoor zijn niet alle duidelijk maar er is bevestigd dat deze omgekeerde austentische omzetting reproduceerbaar plaatsheeft. De modificatie van de eigenschappen van het roestvrij staal met de martensitische structuur door een dergelijke behandeling is tot nu toe nooit onderzocht.

10 Het staal volgens de onderhavige uitvinding heeft een sterkte van 100 kgf/mm2 en een rek van 20% en heeft niet het nadeel van zacht worden bij het lassen.

De reden van de samenstelling van de staalsoort wordt gedefinieerd zoals aangegeven in de conclusie van de onderhavige uitvinding is de volgende: C: koolstof is een middel voor de austenietvorming en effectief voor de vorming van de austenietfase bij 15 hoge temperaturen en is ook effectief voor het versterken van de omkering van de getransformeerde austenietfase en martensietfase na de warmtebehandeling. Een grotere hoeveelheid koolstof is echter nadelig voor de rek en verslechtert de bestandheid tegen corrosie van de las. Daarom is dit beperkt tot 0,10%.

N: Evenals koolstof is stikstof een middel voor de austenietvorming, effectief voor de vorming van de 20 austenietfase bij hoge temperaturen en hardt ook de omgekeerde getransformeerde austenietfase, en is zodoende effectief voor het versterken van het staal. Een grotere hoeveelheid stikstof vermindert echter de rek. Daarom is stikstof beperkt tot 0,1%.

Si: Silicium is effectief voor het versterken van de omkering van het getransformeerde austeniet na de warmtebehandeling en is effectief voor het verruimen van de toelaatbare temperatuurgrens voor de 25 warmtebehandeling. Hiertoe is ten minste 0,2% Si vereist. Een grotere hoeveelheid Si bevordert echter de scheurvorming bij het stollen wanneer het staal tot stollen wordt gebracht of gelast. Daarom is de bovengrens van het Si-gehalte aangegeven als 4,5%.

Mn: Mangaan is een middel voor de vorming van austeniet en noodzakelijk voor de instelling van het Ms-punt. Hiertoe is ten minste 0,2% Mn vereist. Een grotere hoeveelheid Mn veroorzaakt echter problemen 30 bij het bereiden van staal en daarom is de bovengrens hiervan gedefinieerd als zijnde 5%.

Cr: Chroom is een fundamentele component ter verkrijging van staal met een hoge bestandheid tegen corrosie. Wanneer echter minder dan 10% wordt gebruikt kan geen werking worden verwacht, terwijl wanneer men meer dan 17% Cr toepast, dit een grotere hoeveelheid elementen vereist voor de vorming van austeniet ten einde een enkelvoudige austenietfase te verkrijgen bij een hoge temperatuur. De 35 bovengrens van Cr is gedefinieerd als 17% zodat de gewenste structuur wordt verkregen wanneer het staal wordt gebracht op kamertemperatuur.

Ni: Nikkel is een middel voor de vorming van austeniet en is noodzakelijk ter verkrijging van een enkelvoudige austenietfase bij hoge temperaturen en voor de instelling van het Ms-punt. Het nikkelgehalte hangt af van het gehalte van de andere elementen. Er is ten minste 3% Ni vereist ter verkrijging van een 40 enkelvoudige austenietfase bij hoge temperaturen en voor de instelling van het Ms-punt. Zelfs indien het gehalte van de andere elementen wordt verlaagd geeft meer dan 8% Ni niet de gewenste structuur.

P: Fosfor is een onvermijdbare onzuiverheid dat aanwezig is bij de hoofdelementen en de materialen die als hulpstof dienen. Fosfor maakt staal bros en is daarom beperkt tot ten hoogste 0,060%.

S: Zwavel is eveneens een element dat een onvermijdbare onzuiverheid is aanwezig in de uitgangs-45 stoffen voor de hoofdelementen en de hulpelementen bij het bereiden van staal. Zwavel maakt staalsoorten ! ook bros en is daarom beperkt tot ten hoogste 0,030%.

Cu: Koper is op inherente wijze effectief ter verbetering van de bestandheid tegen corrosie. Bij de onderhavige uitvinding is koper effectief voor het verlagen van het Ms-punt. Indien dit echter aanwezig is in een hoeveelheid van meer dan 4%, wordt de bewerkbaarheid bij hoge temperatuur verslechterd. Daarom is 50 het gehalte hiervan beperkt tot 4%.

Mo: Molybdeen verbetert de bestandheid tegen corrosie en is effectief voor het versterken van het omgekeerde getransformeerde austeniet en het verlagen van het Ms-punt. Molybdeen is echter een duur element en het gehalte hiervan is beperkt tot 4% met het oog op de kostprijs van het staal.

W: Wolfraam is effectief voor het verbeteren van de bestandheid tegen corrosie en de sterkte van het 55 staal en is ook effectief voor het verlagen van het Ms-punt. De bovengrens is echter gedefinieerd als zijnde 4% omdat de kosten van het staal worden verhoogd indien wolfraam aanwezig is in een grotere hoeveelheid.

193218 4

Co: Kobalt heeft een hoge austenitische werking bij hoge temperatuur en verlaagt het Ms-punt. (Hoewel dit element een hoge austenitische werking heeft, wordt het Ms-punt niet overmatig verlaagd.) Kobalt is zeer effectief voor het instellen van de samenstelling bij een systeem met een hoog Cr-gehalte. De bovengrens van het gehalte is echter gedefinieerd als zijnde 4% omdat de kosten van het staal worden verhoogd indien 5 dit element in een grotere hoeveelheid aanwezig is.

De laatstgenoemde vier elementen verbeteren de bestandheid tegen corrosie en zijn effectief voor het instellen van de mogelijkheid tot martensietvorming van het staal in samenhang met de andere componenten. Ze zijn dienaangaande equivalent.

Ti: Titaan is een middel voor het vormen van carbide en effectief ter voorkoming van de vorming van 10 Cr-arme lagen veroorzaakt door vorming van het carbide bij het lassen en het remmen van de korrelgroei van de omgekeerde getransformeerde austenietfase. Indien dit element echter aanwezig is in een grote hoeveelheid, kan het nadelen veroorzaken bij het oppervlak en kan een grotere hoeveelheid schuim vormen bij het lassen. Daarom is het titaangehalte beperkt tot 1%.

Nb: Niobium is effectief bij het voorkomen van de vorming van Cr-arme lagen veroorzaakt door de 15 neerslagvorming van Cr carbide bij het lassen en het remmen van de korrelgroei van de omgekeerde getransformeerde austenietfase. Wanneer het aanwezig is in een grotere hoeveelheid, bevordert het echter het stollen bij scheuren wanneer het wordt gegoten of gelast en verslechtert ook de ductiliteit van het staal. Daarom is het gehalte hiervan beperkt tot 1%.

V: Vanadium is effectief bij het voorkomen van de vorming van Cr-arme lagen en voor het remmen van 20 de korrelgroei van het omgekeerde getransformeerde austeniet. Wanneer het aanwezig is in een grotere hoeveelheid verslechtert echter de ductiliteit van het staal. Daarom is het gehalte hiervan beperkt tot 1%.

Zr: Zirconium is effectief bij het voorkomen van de vorming van Cr-arme lagen veroorzaakt door vorming van carbide bij het lassen en het remmen van de korrelgroei van de omgekeerde getransformeerde austenietfase. Wanneer het aanwezig is in een grotere hoeveelheid worden echter niet-metallische 25 insluitingen van het oxidetype gevormd bij het gieten en lassen en worden de oppervlakte-eigenschappen en de ductiliteit van het staal nadelig beïnvloed. Daarom is het gehalte hiervan beperkt tot 1%.

Al: Aluminium heeft een opmerkelijke werking bij het fixeren van stikstof in gesmolten staal en remt de korrelgroei van de omgekeerde getransformeerde austenietfase. Indien het aanwezig is in een grotere hoeveelheid, wordt de stroming van gesmolten staal bij lassen verslechterd en wordt zodoende de 30 lasbewerking bemoeilijkt. Daarom is het Al-gehalte beperkt tot 1%.

B: Borium is effectief voor het remmen van de korrelgroei van het omgekeerde, getransformeerde austeniet en ter verbetering van de hete bewerkbaarheid van het staal. Indien het aanwezig is in een grotere hoeveelheid, verslechtert het echter de ductiliteit van het staal. Daarom is het gehalte hiervan beperkt tot 1%.

35 De laatste zes bovenvermelde elementen zijn middelen ter vorming van het carbide en zijn opmerkelijk effectief bij het remmen van de korrelgroei van het omgekeerde getransformeerde austeniet. In dit kader zijn de zes elementen equivalent.

De reden van het definiëren van de waarde voor nikkel-equivalent (Ni^) zoals vermeld in de conclusies is de volgende. In het staal dat wordt toegepast volgens de onderhavige uitvinding moet de temperatuur 40 waarbij de martensietomzetting wordt beëindigd, gelegen zijn op een waarde tussen -10°C en 150°C, met name bij kamertemperatuur. Het staal dat wordt toegepast volgens de werkwijze van de onderhavige uitvinding is van de enkelvoudige austenietfase in het temperatuursgebied waaraan het staal wordt blootgesteld tijdens het heet walsen, gloeien of lassen. Het staal moet echter in hoofdzaak worden omgezet tot de martensietstructuur wanneer het staal wordt gebracht op een temperatuur lager dan omgevings-45 temperatuur vanaf de omstandigheden zoals boven vermeld. In dit kader betekent de uitdrukking "in hoofdzaak” dat een kleine hoeveelheid (ongeveer 25%) van het austeniet kan worden behouden. De hoeveelheid van dergelijk behouden austeniet hoeft niet op strikte wijze te worden beschouwd.

In het staal dat wordt toegepast volgens de onderhavige uitvinding worden diverse elementen tot een legering verwerkt. Het is gebleken dat in zoverre de samenstelling van het staal valt binnen de boven-50 vermelde grenzen van de samenstelling en dat het nikkel-equivalent (Ni,*,) hiervan ligt binnen de grenzen zoals boven aangegeven, het staal in hoofdzaak de martensietstructuur heeft bij kamertemperatuur en de doelstelling volgens de uitvinding zoals vermeld in het begin van deze beschrijving, wordt bereikt. Dit betekent dat hoewel de samenstelling is gelegen binnen het bovenvermelde traject, dat indien het nikkel-equivalent lager is dan 13, het Ms-punt te hoog is en de gewenste hoge rek niet kan worden 55 verkregen, zelfs indien het staal wordt onderworpen aan een warmtebehandeling zoals eerder vermeld. Indien het nikkel-equivalent hoger is dan 17,5 wordt het staal zacht bij de las wanneer het staal wordt gelast en zodoende kunnen de hoge waarden voor de sterkte niet worden verkregen. Het zal duidelijk zijn dat de 5 193218 formule voor Ni^ werd gedefinieerd door in beschouwing te nemen de mate van bijdrage van elk element aan de omzetting van austeniet-martensiet en zodoende werd elke coëfficiënt bepaald als het equivalent van de Ni-hoeveelheid in vergelijking met de mate van bijdrage van Ni. Titaan en de vijf volgende elementen zijn neutraal ten opzichte van de bovenvermelde eigenschap en daarmee wordt de vormings-5 mogelijkheid van austeniet voor C en N opgeheven. Daarom geldt dat bij staalsoorten die deze elementen bevatten, deze elementen en koolstof en stikstof buiten beschouwing zijn gebleven.

De reden voor het definiëren van de omstandigheden voor de warmtebehandeling zoals gedefinieerd volgens de onderhavige uitvinding zijn de volgende.

De staalsoorten die de martensietstructuur hebben (massief martensiet) in de gegloeide toestand, 10 hebben en treksterkte van 100 kgf/mm2. Omdat de rek hiervan echter maximaal 6% is, kan niet worden gezegd dat ze een voldoende bewerkbaarheid hebben. Wanneer de staalsoorten worden gehouden op een temperatuur van 550-675°C gedurende 1-30 uren, zodat een deel van het martensiet wordt onderworpen aan de omgekeerde transformatie tot austeniet, is het aldus gevormde austeniet meer of minder stabiel wat de structuur betreft, waarbij het niet geheel wordt teruggevoerd naar martensiet bij de daarop volgende 15 afkoeling en austeniet kan blijven. Deze warmtebehandeling geeft in elk geval een hoge ductiliteit aan het staal zonder dat de sterkte (vloeispanning) aanmerkelijk wordt verlaagd. Bij temperaturen lager dan 550°C is deze warmtebehandeling niet effectief van invloed op deze ductiliteit en bij temperaturen hoger dan 675°C wordt de vloeispanning en de ductiliteit nadelig beïnvloed.

Het tijdstip van de warmtebehandeling is geschikt gekozen door rekening te houden met de grootte van 20 het te behandelen materiaal. Een warmtebehandeling boven 30 uren is nadelig omdat daardoor de staal kosten worden verhoogd.

Het staal volgens de onderhavige uitvinding is geschikt voor het vervaardigen van constructieve onderdelen en organen evenals voor stalen banden. Het staal heeft een hoge sterkte, hoge ductiliteit en wordt niet zacht bij het lassen.

25

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de volgende voorbeelden, waarbij is verwezen naar de tekening.

Figuur 1 is een stroomschema waarin de bereiding van monsters volgens de uitvinding en ter vergelijking dienende monsters is aangegeven en 30 figuur 2 is een grafiek die het zacht worden bij de smelt aangeeft bij de monsters volgens de uitvinding en bij ter vergelijking dienende monsters.

Staalmonsters werden bereid onder toepassing van een hoogfrequente oven onder verlaagde druk met een inhoud van 30 kg volgens een gebruikelijk procédé en gegoten tot gietstukken van 110 x 110 mm bij het 35 bodemgedeelte, 120 x 120 mm bij het bovenvlak en met een hoogte van 290 mm. De gietstukken werden gesmeed tot platen met een dikte van 35 mm en een breedte van 155 mm bij 1250°C en de platen werden machinaal bewerkt tot plaatjes met afmetingen van 30 mm x 150 mm. De plaatjes werden verhit bij 1250°C in een onderdompelorgaan en daarna heet gewalst tot een dikte van 6 mm. Een gedeelte hiervan werd getest als ter vergelijking dienende, te weten monsters (a) die heet waren gewalst en het andere gedeelte 40 werd gegloeid bij 1030°C gedurende 10 minuten, afgebeten en koud gewalst tot een laag met een dikte van 1 mm (83% vermindering), waarbij een deel hiervan werd getest als monster volgens de onderhavige uitvinding, te weten koud gewalst monster (b). Het resterende gedeelte werd koud gewalst tot lagen met een dikte van 2 mm en verder koud gewalst na tussentijds gloeien tot platen met een dikte van 1 mm (50% vermindering) en een gedeelte hiervan werd getest als monster volgens de onderhavige uitvinding, te weten 45 koud gewalste plaatmonsters (c) met 50% vermindering. Het resterende gedeelte werd gegloeid bij 1030°C gedurende 1,5 minuut en afgebeten. Deze werden getest als ter vergelijking dienende, te weten gegloeide monsters (d). De monsters (a)-(d) werden vervolgens aan een bijzondere warmtebehandeling onderworpen.

De samenstellingen van de monsters volgens deze uitvinding (b) en (c) en van de ter vergelijking dienende monsters (a) en (d) zijn weergegeven in tabel A. De monsters l-XXXII zijn staalsoorten die een 50 samenstelling volgens de onderhavige uitvinding bezitten en de monsters 1-6 zijn ter vergelijking dienende staalsoorten. De samenstellingen van deze ter vergelijking dienende monsters zijn binnen het gedefinieerde gebied van de samenstelling maar het nikkel-equivalentgetal (Ni^-waarde) van de monsters 1-4 zijn lager dan 13 en die van de monsters 5 en 6 hoger dan 17,5. Bovendien ligt het Μη-gehalte van ter vergelijking dienende staalsoort 1 buiten het gebied 0,20-5,0%, terwijl het Cr-gehalte van de ter vergelijking dienende 55 staalsoorten 5 en 6 buiten het gebied 10,0-17,0% ligt.

De testen voor het bepalen van de mechanische eigenschappen werden uitgevoerd onder toepassing van de teststukken 5 en 13B zoals weergegeven in JIS Z 2201.

193218 6

De hoeveelheid martensiet werd bepaald onder toepassing van een vibrerende monster-magnetometer.

De mechanische eigenschappen en de hoeveelheid martensiet van de monsters zijn samengevat in tabel B. In tabel B betekent ’’bekend procédé” dat de warmtebehandeling volgens de onderhavige uitvinding niet werd uitgevoerd.

5 Volgens tabel B vertonen de staalsoorten die niet waren onderworpen aan een warmtebehandeling volgens de onderhavige uitvinding en met een in hoofdzaak massieve martensietstructuur in de gegloeide toestand, een hoog sterkteniveau zoals een vloeispanning van 73-126 kgf/mm2 en treksterkten van 94-135 kgf/mm2, maar de rek is ten hoogste 7,0%. Dit is opmerkelijk laag in vergelijking met monsters 5 en 6, hetgeen 20% koud gewalste platen zijn. Zelfs van de monsters die de warmtebehandeling volgens de 10 uitvinding hadden ondergaan, hebben die de ter vergelijking dienende staalsoorten slechts ten hoogste een rek van 8,5%, hoewel dit een lichte verbetering is. De monsters volgens de onderhavige uitvinding vertonen in het algemeen een opmerkelijke verbetering in de rek, terwijl de vloeispanning wordt behouden, hoewel enkele monsters een lichte daling te zien geven van de vloeispanning.

De mechanische eigenschappen en de hoeveelheden martensiet van gegloeide monsters (d) werden 15 onderworpen aan een warmtebehandeling onder diverse omstandigheden zoals weergegeven in tabel C. De ’’vergelijkende werkwijze” in tabel C heeft betrekking op voorbeelden waarbij monsters werden onderworpen aan een warmtebehandeling bij temperaturen boven het temperatuursgebied van de warmtebehandeling volgens de onderhavige uitvinding. Uit tabel C kan worden afgeleid dat er een kritieke grens is rond de bovenste temperatuur van 675°C voor de warmtebehandeling.

20 De lastest werd uitgevoerd door een zoom te leggen op platen met een dikte van 1 mm volgens TIG-lasbewerking met een elektrische stroom van 50 A in een snelheid van 400 mm/minuut. De resultaten zijn weergegeven in figuur 2. Figuur 2 geeft de verdeling weer van de hardheid vanuit het centrum van de zoom. Monsters XIX en XXV, hetgeen monsters zijn volgens de onderhavige uitvinding, waren onderworpen aan een warmtebehandeling bij 600°C gedurende 20 uren. De ter vergelijking dienende monsters 5 en 6 zijn 25 20% koud gewalste platen. Zoals blijkt uit deze figuur vertonen de monsters volgens de uitvinding duidelijk geen zacht wording bij de las.

4 7 193218 σ i-inoirocviuiifiwq co cm. «γ co oq co in cm. ιλ γ. τ-_ cm y —° co n 'i ui to ai «o s’ η ^·' Tf ui 'i <ƒ y X Y— i—·^· T“Y-v*r-T— ·τ-“τ-·τ“τ— τ-τ“τ— T- τ-

_ ® NtOCDinOO^-SsNoiNSQ^SiS

s£ w- <M. T-_ O r-_ CM. Q- i <D_ N g £ *1 W. - CO lO_

ZN ooooor._oo o Q-OOT.OO

p < > hhPPF2ZP5fli>NFzF5 c

CD

c _ .

| I 5 S CM- CM O ®- iS 3* <j’ Ö 3 ^ 5 3 ï « OO 00^20$

CD

Ό

C

CD

φ N(00)CM100T-C0t OJOOiniOMOCOinNCDM-OO o i=s ^«τ— τ-τ— t— i— i— i-r-i-T-r-CVlt-i-CMT-T-T-r· y— 13 ooooooooo ooooooooooooo o g> z oooo'ooooo’ ooo’oooooooooo o 5.

0 s>

® CMOCOU1t-COSO>W COCMOB'-N'iCJOOCOOli- Y

> _ ooycmooycot- oomcococooocooocxjo) o.

<55 Z n 'i N (D ui (O S (O N n ri ^ S N co’ (O n" (O n N (D (D N-’ *—* c 0 o>

C CD'tNCOOJOli-NW SOOS^^CMCMt-OONM-CMi- N

=5 OONOOJOOCOOO C000500CJ><OCMOCO. CD N ® «5 c w cm’ co" cm’ co' co’ ld’ cm" cm’ co' cm' cm' cm' co’ co’ cm’ lf> Y' y' O CO CO co’ co ‘5 0

**· W OlOS^CSCMMJl'i (OnCSNWOOO^ffl'fCDT-CO CO

IC O-r-Of-O-i-OOO 0τ-00ι-0ι-·«-000·>-0 o LU 0 ooooooooo ooooooooooooo o ω 51 co o o’ o' o' o o’ o’ o’ o’ o o' o’ o o’ o o' o o' o' o' o’ o o i > c

CD

o NrO)«fi-®OI^N OinCMCOOSr(Oa)inMO«t 00

0 CMCOCMCOCMCMi-CMCM CMCOCMCMCOCMCOCOCMCMCOCMCO OM

« ooooooooo ooooooooooooo o rt Q- o* o' o’ o’ o' o’ o’ o’ o" o' o' o’ o' o’ o' o’ o' o' o’ o’ o’ o’ o 0 <*-· w 0 X5

S m«f0SN«-SOC3 0®N03SrO®®(OOWO CM

ξ c lomcocrnwnn co0oonnmncMn'i«tn'f y_

σ Έ T-’ T-' o’ o’ o o' o’ o’ o co y’ cm" o’ o’ o o' o o' o’ CD o' O CJ

_φ ® i

O) O) lOMVIN^fODWr- (DOlOCMWWinN^NWOr· LQ

C _ CMCMCMOOCMCMCMY CMCMCMOOi-COCOlOCOCOCOY CO

= g> CO o’ ö o' cm’ o o' o’ o’ o’ o o’ o’ o cm’ cm’ o' o o' o' o o’ o o Φ* — C 0 0 0 1 0 OOCOWi-T-MDOl COYOYi-YCOYOlOOi-Q co

S C COrrTfCMrOOr i-T-COT-r-COWr-CMi-i-rCO CM

“ c OOOOOOOOO OOOOOOOOOOOOO o j= w O o’ o’ o o’ CJ o' o’ o' o’ o o' o o' o’ CJ o’ o o' o’ O o' CJ o o (Λ o 0 o (O _ _ _ —

° I.J _ ^ _ = Ξ^ _ = = >>>>>*XXX X

Ec _ = = >>>>>>< xxxxxxxxxxxxx X

c 0 0 E Ό cn g co c | g -g iS o .ti W > 3 193218 8 σ CO Ό- CO CO Tl-N t-_ -r- O U3 t— i— CO O N- —® co co' co' in' -M-' m-' in co' co' o' t-' cm' t-' o σΓ Z i— 1— T- r- τ- τ- τ- t— r· r r r r C\J r- . ® o’ingb °S 2 m n ° JQ i_‘ CM ^ CT. T-. o o Ό. N O OJ - ZN o o' ° ° o..7.000 o .1.· .. ” ” " o o " " · · .u n

\- < > I— > I— I— t-ZZh-CH I- Z

c Φ Έ .

O . T“OOPUNcO_, T-T-,.

O o o ® o. - o. gg CO. ® 70 S ° - cvi Q CVJ O r_- S 3' o' 3 3 ö Ö 3 Ö 3 i; © OO 0055 O 5 O O £

CD

Ό

C

CD

CD CO O CD ID τ— O 03 M" Tf 03 CO t- IT3 't O

S τΐ ί- t— O t— t— 1— O *— x-Oi— 1— CM 03 I “ 000000000000000 ra Z o o' o' o' o' o' o' o' o' o o' o' o o' o 2.

"<D

E> S 10 CD OJ co oor-cvi N W r (O s o o Z. — <Ν_ o 0_ CO ^7 O CO T- T- li o W ffi 1- CD Z CO I"-' N.' CO 10 n' co' co n" M·' U3 ui co' n' r^" -*—· c

CD

D) C CO 1- h~ CO CO 03 CO CM CM 03 CM CM CO CO Tf T3 o_ co_ co t-_ T-_oinca i- s m n co m ,j= £ co' TJ-' co' co' cm' co' -M-" cm" CO' t— t- -i— O N-' r->" ra 3

O CD

£ "O

CD CO 10 CO T- 00 CM co in 03 00 Tf CO M N S in

>C O O -r- O T- O O O OOOOOOO

"^03 O O O O O O O O OOOOOOO

< 7? co o' o' o' o' o' o' o o' o' o* o' o' o' o' o -1 5 ai ' I s § <· tr

l—o ω N 't CM 00 CD N CD >— CO i— 03 00 1D

o CM T- CM CM CO CM CM CO CM CM t- CM 1— CM CM

S o o_ O O O. OOO OOOOOOO

co Q- o o' o' o' o' o" o' o' o o o' o o" O o' co 4—« « o "Ό £ 03 03 T- -r- O CD Ψ S O CO T- o « O) If 5 C CO CM_ CM CO CO CM CM CM CO ·>- CM ^ CO ^ i- σ 2 O O O O O O O O O O O O t— T- t—'

JP

s I

ra 03 O M- CM in Μ· N (O O) CM T- 1- ID 00 S r £ ._ 03 M- m o o co m co i- cm co m cm m in •gj P CO 1— T-' T-' co' cm' o' cm" T-' ·Μ·' θ' o' 0' O θ' θ' c Ö) © w E c CO © CO O CO Γ" NCOOO CO in CO 03 Tf co 00 co C in M- CO O O 1- T- M- CM CO ·Μ- ο T- 1- in _ 3 o. 00 o 0000 0000000 χ; co ü o o' o' o o* o' o' o' o' o" o' o' o' o o' « Φ © _

•C O) ^ —» « Z· VV — ZmZ

Os > >> > >5<xx x

O u X XX X XXXX X

E c X XX X XXXX X T- cm co M- in co 03 c 'S. c §r &

φ <D S

E»E O

CD Φ JQ

> C CO

E © CO

i o « 5 9 193218 O) E ^ ,- .E ga? coNcofflintDr-oim^TinoitMaoji-mcjcMcoinn « φ E 05 03 00 00 CO NNNNfflCONNroNNOCOOOtSroO)® φ Ό ®> c > * eg ^ so)O'-Ni-®n®inw®N0ooio^o)Tt(Oi-o

Φ .Ω > nT-fflOO)fflO)0)0)NS(OCO(00)Ot-OT-ONCOS

c > ω X COCOCMCOCViCNJCVICViCMCMCViCMCNJCMCVlCOCOCOCOOOCOCViOJ

® c p

ο ω E

"§ -S > § ^ cm ® ω m in ω τ; η T- Tf t-_ s n o in ο t-_ s co q pj o_ n k „ — s5 in ^j·" <d s to' co n od oo cd n oo oo ®" oo s" <o oo to" n a ra » ® jg w LU w' t— t— T-T-T— i— T-T— -τ-τ-τ“τ-τ-·τ-τ— t-’T-t— t— T-T-T—T— Φ w ® Ό C C Φ C O CO T3 φ p co c -p E *-c® >hF (ΟΝΝΟΟι-ιΟι-οιηι-η^οιηιοωοσιιοι-οοιη

W ffi 3 » S1 £ T—0000)0303030303CD00030)00030)03030303000CO

σ 1άρ.-σ Ο * E τ- -r- - g I I S) 2 ct e o ^ ΪΪΓ ω -o o oi fa, 'c: T-onioNO’tincoio^onncoinconi-ocoino

S, Φ C O OS’S OdlSNNNSNSSSNSNNNNCOCOSmSN

ü £ o co D 5 E τ ο > a- φ ** σι _ E co .E Ss? scvisu3(0®NOWii)Oc0i-^0)«nincMi-^(Din ω c "S E ®o)ioocosNooNrocosamsNCJ)®coo)0)0)0) O) φ 73 C O) c Ό φ O <0

C N > SZ

> :Ξ* Eg ^ NC0T-'iO(DU3i-(0nni0NroT-^NNi-(0O(0^

Έ > 5 -g > COrMJIOCOOOiCtNONMSOOrT-WOnNOO

3 £ 1. 2 X COCOWCMCOCMCOWCVICVJCOCVICMWCOCOOOCOCOCOCONCVI

Φ ® φ E 3 « 5 =5- ® ^ C -§ ^ ^ ° ^ COI^-^r^(M'^-h'<MCJ5T-t^TtO>NCVICD,^OJOOCOCO_CqiO_ σ> φ S φ o jjj S? η" n s" co" © oo s ra n" co" φ co' cd" of co r»" h>* co co co of co 0 C CO 0) Ό

> Φ C - C

^ 0 = 0

c ^ c W

m o o> Ju; co 3 m o C <0 c ^ >h P ON^CO^O)NO)rnOrrOC\I^CONWO)0)0)r· j 3 15 Λ 0 ® (D S1 E r0000)0}000)000)00c00)0)0>0)0)0)0}00)0c00) LU T> :=* co CL e> — e 1-1- *r- T-

co 2 ® 73 o O

i» e I 1 b K« S &$S ,-c·

c m D C := ° S’ £ OOrrTtNOl^NaMOOrrOtOOlMOIDin^N

® 22 O O O C 5 E roOSNNIOSNNNNNSNNNNCOOONOOSN

> Φ

W

C }= «-f OOOOIs«-CO^J-COOOtn'tO>00^-OJOOCDOOOO

Φ 2 S? 00000503050)030050305050)0)00050000

C 2' Cw T— T— 1— 1— T- 1— t— T— 1— T- Tree .E

1 -8 S e Φ B ^ ^NC0i-'tNOSNnc0(DNin(0®WS^®N(J5ro •O -E > 05CDC\IC000500050050CMtCOt-CMCMCOCvJt-050

Ö3 g X COCOCOCOCOCNCOCTCVIOCVICOCOCOCOCOCOCOCOCOCOCMCO

2 Φ ** o e

o E

> _ 3" nNffiONWNr-fflOODW't^NCVINi-NWqCOr· φ t_ LU -cf in’ n ui ui ui cd" ui rf ui cd cd cd" ui cd" ui ^ *-' ui cd e ® § o Λ co 'g N fs, 'p iflrOffl®cos^(oce#^coneifleao^i-ffln x: ö XT' m S’ E 00040C\iO)0)0)0)0)0)050)00->-OOOT--^T-0)0 o S 2, ö i E T- T- 1- 1- T-T-T-T-T-i-T-i— 1— T-

V) CL

C Ό 8) e § ^ ® JaC O) CM fa. 'e !07·Ν00!0ΐη·τ-ΟΜΝΐηθΈΐη>-η(0®ΜΓ·®®τΤ

0) Φ Φ o S' 5 OJi-S(nSNa3COCOSSNNS®(OCO<0®®®NCD

χ; -Q 05 O O' fc T- Ί Ο w ra ® ÜË _==_== ® O J _ = = v _ = = >>>>>><xxxx s Ec _ = = >>>>>><xxxxxxxxxxxxxx φ ·° ?

•f7 en .E

g e 73 Ξ. Φ e ^ σ> ·> ü o .te Q. > 3 193218 10 !ö

5* ^ OOCOOOOi-COPJxi-CVlOOOO

,..Ξ 2 r^h-r^h'CncnooKCDoooo C O τ-·τ-τ-τ-

Φ 73 O) C

>

c © _ coi-(o--n^O(D(osoTtN

® xi > cor-Oi-Ni-wroinrooroo

c > © X CMCOCOCOCOCOCOOJCOOJCOCVJCO

4^ /n W

o © )= 3 § u.

g -S > g Λ fv.CM"<tOONO>Oh.OOON05 O. ï φ o tü Si co co rf K 00 K K af co co' |C co" ui a> m ® ^ 73 Cc® C O co 73

o j= ra f= cP

£ _ c £ ·?%Ρ i-ojcoojininmcocoioco's-co .2 «Φ3 m S' E σ>ι-θι-τ-σ)οσ)ι-σ3σ)σ>σ> ra O- "C e> — E y- T- r- T- i- i- ? 2 raco ^

:=* ** Φ O w W

m 0) Ό O «>. C

ra ©CO O? £ ^ini-W(DOCM<OOOCVlCOi-U5

£? Γ O CO Ü O C SOOCOCOCOOOCONOODGOOOOO

<D > w O

rfOt-OCD^lDi-OOOOO S CO ^ 2 NNNN©0)(OCO.O)0000 C <n C Τ-Τ-Τ-Ί- cn ω -π C O) c T3 a> o ra

C N > -C

> 'F' gj© _ (Dcoo®inMMinaN'i-®s JC 5 Ψ -Q > OCMCM-t-CVIOi-OCOOOOJC»

3 § © X COCOOOCOCOCOCOCOCOCOCOCMCM

C *D ^ ° Λ i-r-fliOOWi-CO'tCOCO^OW

D) © £ © © üj s? CO co r£ co rf co rf co co |C K K |C

_ o C W © T3 ’ 3 > .© c c ö c ^ g ra £ S © o) — © p ©o c ra c 32 riiP n<ta©c\iwNs^N©fm >3 5 ra © © m S' E mwi-r-T-ooffli-omo® —' 73 :=· ujQ.0) Ü -—- t 1-1-1--1- i— i— ¢2 ft tjoü _J CL E> φ δ o ω © © O φ O <0- CQ το * cn 73 p*. c irwNitNoonoinwiflwn

<C m ©C:=r ° S' £ h-OOCOOOCOf^COCOOCOCOCOCO

I- ra -2 cno.a Dot 1- > © ‘55 C )= - 1-1-COI^OOOO-ti-OOOOCOi- © m 2 >5 00303030005050)00001-(34 Έ ¥' fc S-- 1-1- 1-1— 1-1- « .£ ξ « P c © ra coNoor^N-cooj-^-mocoN-oow .c -c > niMcowni-NNanNON4-5 φ © X nnnnnnconwnrtranran © © © £ x: ra «»NONi-N(MffioNwaon c δ — >5 co’ co ui in ui co’ co’ co’ ui ui ui co’ co

- ©

Ui -Q Q /Μ.

ra “2 N pi.'c ®u)ffli-(ooo^«ionMoea jo 2 « S1 E oji-i-cmcvii-oji-cooooïoojo o c O C3 C 1—1—1— 1— 1— 1— 1— 1— i— 1— r— i— 1— W Q.

c “ "O

s l g © ® O) 01¾¾ <d o φ (OP3ioinoow^NO)Tr(DO)iocvjo ^ XJ D) t>w-c 0)0)0)0)0)000)(30(00)0)(00)ΝΝ 0 co 1 ü _ = = | ge xxxx^xxxx ,,

2 Ec XXXXXXXXXr-CMCOM-inCD

Φ C3) φ 3 > C C 3J

2 .2 2 2 = Ό o.

11 193218 c © >_ B- 3 ,_· Λ > _ ©a? ιη«^^·ο)Νθτ·Νηι»Νι-ο5Νσ)^ο®τηη®οΜη

go E L 0)0)OOOONSSSNO)StQNNOO(OCOCO(DCOCOGOCOtDCO

Φ T3 Φ C Ό o c « 2 C 3

§)"§ - OOi-^n®T-NOrT-(0in0)O^ffl®O(DlflT-inNN

> COCMCOt-0>000>OOCOCOOOCOCOOCOCOCJ>OCOCBO>CJ)COCO

p01 X COCOCMCOCMCMCMCOCOCMCMCMCMCMCOCMCMCMCOCMCVICMCMCMCM

£ o m o > § (- to © .-, σι _ :=· .E o -° ^ id η a ffl oo a q r oo o r ai o to oo o r in n o pi o to io » Έ rr 25 — a? in s ω to oo s o" o' ® w ®" r-' o" o' ro a t-‘ ν' φ r·" o' o" o' σί ·— φ J= LU t-t-t— t- T-T-1— i-CVI·»— CM t- CM CM CM i— i— CVICyiT-C'ICVIWW’- to ©

3 O C

% © </) n _ cj © m co ε WNOooinNni-ninNT-cjnincoNTfcoocMiDfflino © > II § rOOOMDOfflOXDCOCOISOOOiaiOQCOOXlKDOXSCOCOO) Έ I §

> ©> CO

φ T3 $

.n g C

•gr S φ s ·* Φ ^

Er c w-ji'c NconNni-in(ooi-o0MOr-OT-O)(ow(e--c5i-<o © on) o 5 ooioiaioooiscoocooQNNcooioocooococoooooooooco 5 ID 03 D O' C -r- ©> §.5 O o 3 ^ £ >_ SjaS I ONt-nosnoi-tooooiotoinnoNTfinNr-ffl't Φ £ 2 C S-- α)ΟΟΦΝΝ(ΟΝΝΟ)Ν(ΟΝΝΝ<Οβ)Φ(ΟΟΟΟΟβΐσ)(0(0 > Φ ^ T3 Φ C T3

CD O C

©2 111 u 3 co o>m - l^-oh-'^oj'th-cvi^-oinoT-oomi-^-r^cMcoT-cninT- < -¾ > WC0rO(D0)OO0!NS0)ffl0DMnfl)ffl(I)010000M])

L_ O'-» X COCMOOCOCMCMCOOOCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCM

£ o Q> o > o s j Λ N N CO β T-_ cy 't N n T-_ φ N N N n O ^ 1- » ® 't N n "Τ' E5 —J >5 I CD 00 ffl" S (!) co" o" T- O CO Ο τ- Ο o o> ro v- CO Ο τ” O i—" O O)

SjjE IDS- T-1-^T-i-T-CMCMOüNWCMNNt-i-NW CM CM CM CM CM Τ Ο) ©

c TD

o c ε 5 •φ te© 'öj'e I OT-NSinioiniooM-cMM-cMnM-iOT-M-i-nsonn -π ;> ~ CO Ö’ ^0)00)0)0)0)0)0000)(00)0)0)050)0)0)0)000)(00) “si- 5"" l SÏ ! s

Φ vP - CM

o'- C <M. C

φ coco o H' 5 I ainffl^ncoaT-rotDfflrrocMfflacoainiooa -Q CO CO j DO>C ΟΟΟΦΟΟΦΟΟΦΦΟΟΦΝΝΟΙΦΦΦΦΦΦΦΦΟΟΟΟΟΟ L.' c 3 ω _ = _ rr > © _ ^ ^ _ = Ξ y _=:Ξ>>>>>:Ϊ<ΧΧΧΧΧΧ E — = = ^>>>>2<xxxxxxxxxxxxxxxx <0 c Φ O) 2 c g> Φ ϋ t; τι o c o > V) .Έ to 3 iS o CO Ό 193218 12 c £ >- g- 3 ·

O 3 (O O CO O O) ^ 00 OOOO

> 0 CD N N N CO CO 00 OOOO

O’- ^

"O CD

C 73 o c c/> £ C 3 £) m ^ CO O O W If) CO Ol 10 010)0

2, -5 CD Ο) τ- O CD h- CD τ- O CD CM

ο01 X CM C\i CO CO CM CM CO CO CO CM CO

£ o m o c 8 „ »“ D) _ := c o, ·“ ω o ro o_ co_ o_ in o ^ o to

"2 . 21 m δ? o" a o' οι" o» o' co’ cd cd od rC

·- Φ .£ LU £ CM 1- CM T- r N T- £ to ω 3 c -a © c to Ό t £ 2 w .2 w-' m ffl © o>£ t— CM CO ID t— O O CO N CO M- 2, j S' r o) a ffl ffl ro a r- ο ro ro o — mEDO-fc T- T- το 2. *- > 05 co

0) Ό S

.N gc

•=f 8 CD

S * CD -p t o? c 1¾¾ c m M· ro M· in co ιη -m- cd m cd § o CD o S’ £ oo oo cs ω co oo o oo oo co oo 5 co co e cS E τ ο CD .

Q. 3

O 3 E -Τ' CO 00 -M- CO CO O LD OOOO

g 0 I S? CO (O N N CD CO 00 OOOO

Ο) g ^ y- 1- 1- Τ

Ο 73 CD

5 C Ό c o c

l sS

m S) m ^ s in co n i- a t oo in o co _i "Sra ^ m a o a o s a σ> ο ο r-

Qj p fJj χ CM CM CO CM CO CM CO CM CO CO CO

§ «8? < > o

I- r- O

§ ® £. ·° -- o Tt it ,- r>. in oo co ·— in co

i- ? m d a* t-‘ a’ a’d co" od oo" od K

— CD

J2 .Q _ (M

OD (BCD Ϊ3)£ T- Μ- CO OO Π Μ1 N O) ^ N· CD

73 s r a a a a co a co t a a a a <d § E t> — fc 7- 0 TO «

s- ? I

1 2.

-* «.'öi'e cd in a in co o mans cd co co o Ö' 5 CD oo oo oo oo 00 T- oo oo oo oo -Q CO CO O C3· fc T-

kJ

c k.

0 4-* __ — ^ 1 > > > *· x x x o x x x x x x x , , I E XXXXXXX 7— CM CO Tj- LO CD «

I CO

s Φ σ> Ό 3 o c * Q> <£ tt o Ο) Ό to i 2 i· ω ® rö

S»1 I

0 0 "Ë

> c S

s » I

£ -ο o 13 193218 c CD ι_· Λ

® 2 5? inwiownino^i-mcMN

C £ t COCONNNSCOCONCOSCJ)

CO

co c

CD

9- ^ coi-n'twi-nocoi-nn 0) > SaffiCOCDCOMONNOin

> X CMCMCMCMCVJCMCVICOCOCOCOCO

CD

Ό

C

ο Λ η·ΐΒθ®Νητ-'ίΐη'ίη

w - j? K co co' co' co* cd σΓ os' rC co σ> r-T

C UJ T— T— ^ T— Y“ T”“ T- T“ T“ Τ Ο) σ> ο ^ w s a) i 'ïs.'c TtmosoncoioMomn > „ . m S’ 5 cocoo)coo>o)coo)i-oo>i- CD 00

X

1 p -p cr- o qfi c T-inooinoooeocvicDooooo

* 2- O OS’S NNCDNNNNOCOOONO

CD Bit T- 2 Φ

Vi c o E ,- 2 >? CDNOOMDIDnOBSin £ £ aaaaaaaaaaroro

0) CD

S -o Ö3 .g o 03 9)¾ _ Or-owncaoNOiflioin £.c > cfii-owcDm^conwi-in ojfg x cMconnoiwconnconco S ">

*S

CQ J- . 3 ^)E (OlOi-rCOCOlOOOCDrN

rfOij 3 11 S? £ ΟΟΟΟιΟΟΟΟΟΟτ-τ-ΟΟτ- H -g § in ° ~ E ^ ^ - CO x B Ό) p -p.

8= Ed sinwainnoifmr-Nco oo r·» off £ NaooooNBoocoacoa Ο Ό inOcO'C 1-T- Q- ra 03 -n Ό E ^

CCD S ^ CDCO^NNCOCOCDCDOOCOO

CO 2i? 0303030303030)030303030 > C C —' T— , . u 0 « ‘W »

C

c ^ (Ot-OOSt-NOtMDOIO

« -£ coo30)T-ooo)oocvicocvioin 1 X wcocvinojoinconncon •g

CD

03 ^ Sr-'iTtcOOOi-OCOSaB

03 .Ü — s§ in co" in cd in co' co' co co' in co co > UJ ·'—' T— 1— -T— T— T— T— T— 1— T— T— T— ΤΟ) δ ο £ - I . _ C 5 3 ^ ΛΙ cd 03 3 E insoS'tioinfflT-ocoa _ -a _ m S’ 2 oococofflcocoaaT-i-fflr- 1 i 8 °-Ε - 2 =53 O ~ o E? b c 2 cd m o'tomMinomi-^inss Φ > m D c. b sooNcoNcocoromococj) D) '03

CD

•C

o « c c c « v_

-C CD

§ c _ - ΞΞ > > X X

^ ° _^j_v. = = >>XXXX

E =>>?SXXXXXXXX

193218 14 l! 2s? coo)(o>iNO'-(Dinnwo

ES- SN(fl<C®NSN(OCOtDN

_ T-Si-OJOffitOOtDCDT-O

> OOCO(ONintONO)CDSNr-

I CMOMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCO

ON(Offli-nmcosco(ow — sS τ-' o" τ-' O C\T T- CJ O T-“ o" cm" m LU W- T-T— T“T—

3 'ïs.'c OOtOUlNT-NiriT-OffiinS

3 O S1 £ COO)OOCOCOCOCOO)i-0)COi- D O- t 1-1- T“*

X

o ~

o CM

O «m 7¾ F

1- o S’ fc NMOOlOlOOrrOOSCO

h» eSS-E ininuiiflioio(0(0(0ioi0(0 2 5 COCMCOOOi— O)lOCMi-O)C0

ES- OOCONNNS(ONNS(ON

_ oinwoioi-nifloooai-

> 03003000)C000030000CM

X CMCOCMCMCMCMCMCMCOCOCMCO

Λ oi_ cq σι m iq n ® ^ ® s o o — sS M (O (O (D S (O (D 0 ui ΙΠ S if LU ü— 1— 1— 1— 1— 1— 1— 1— 1— 1— 1— T— 1— 3 ?». 'c i-no)0)i-wnM-o>nnin 3 II ff 1 0303000003030303000)1- e o E 1-1-1-

X

o ^

O CM

O CM. 7¾ C

N off 5 'tmcorcfcorcooii-inin CO <3 S— E ®(0(0N(0SS(DS(0SN

kj .

S sS OCOOO)OOi-OOOh~OOCOi- cS— fflNSO®SSC0(D(0®03 . 'tfflino®no)®oico'in > OT-ooo)cocor-~Oi-i-o)co

X COCOCMCMCMCMCMCOCOOCMCO

φ Λ CMSi-03003®®T-U)li)(N

.N, — s? CO co' h-" co" 00 00 O) O) 00 CO O" O

ς LU S— T— 1— 1— 1— 1— 1— 1— T— T— 1—CMCM

ffi

o 3 'Ph'p cossminoiii'i'iiflOB

S 3 „a ff £ 030)0000000)00031-0031- c O O- C 1—1— ΤΟ) *“

JC, X

=55 p E? LO cm SNinM-fflOIM-rocOCMiii-

0) CM OS’S ®®ON®NNN««NO

> CD Ü O- fc 1— u c k.

a> — j= _ - Ξ > > x χ

O _^>_V. = = >>XXXX

E =>>5xxxxxxxx

Claims

15 193218 Samengevat geldt dan ook dat volgens de uitvinding roestvrij staal wordt verkregen met een in hoofdzaak martensitische structuur bij omgevingstemperatuur, verhit bij een temperatuur van 550 tot 650°C gedurende 1 tot 30 uren door uit te gaan van een koud gewalste staalsoort, in hoofdzaak bestaande uit niet meer dan 0. 10. C, 0,20-4,5% Si, 0,20-5,0% Mn, niet meer dan 0,060% P, niet meer dan 0,030% S, 10,0-17,0% Cr, 5 3,0-8,0% Ni, niet meer dan 0,10% N en ijzer en onvermijdbare onzuiverheden, waarbij de Ni^-waarde gedefinieerd als: Nieq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + 20 (C + N) is gelegen tussen 13,0 en 17,5. Daarbij trad een omgekeerde getransformeerde austenietfase op en werd roestvrij staal verkregen met een hoge sterkte en een hoge rek en vrij van zacht worden bij het lassen. 10

1. Werkwijze voor de bereiding van roestvrij staal met een hoge sterkte en een voortreffelijke bewerkbaar-15 heid, dat niet zacht wordt bij lassen, bestaande uit een enkelvoudige martensietfase of een duplexfase van . martensiet en een kleine hoeveelheid austeniet, welke werkwijze een warmtebehandeling bij een tempera tuur van ten minste 550°C gedurende ten minste 1 uur omvat, met het kenmerk, dat wordt uitgegaan van koud gewalst staal, in hoofdzaak bestaande uit niet meer dan 0,10% C, 0,20-4,5% Si, 0,20-5,0% Mn, niet meer dan 0,060% P, niet meer dan 0,030% S, 10,0-17,0% Cr, 3,0-8,0% Ni, niet meer dan 0,10% N en ijzer 20 en onvermijdbare onzuiverheden, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als: Ni0q = Ni + Nm + 0,5 Cr + 0,3 Si + 20 (C + N), is gelegen tussen 13,0 en 17,5, welk koud gewalst staal vervolgens wordt onderworpen aan de warmtebehandeling bij een temperatuur van 550 tot 675°C gedurende 1 tot 30 uren.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat ten minste een van de elementen Cu, Mo, W en 25 Co aanwezig is in een hoeveelheid van niet meer dan 4% in totaal, waarbij de Nieq-waarde, gedefinieerd als: Nieq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + 20 (C + N) + Cu + Mo + W + 0,2 Co 1 is gelegen tussen 13,0 en 17,5.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat ten minste een van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al 30 en B aanwezig is in een hoeveelheid van niet meer dan 1% in totaal, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als: Nieq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si is gelegen tussen 13,0 en 17,5.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat ten minste een van de elementen Cu, Mo, W en 35 Co aanwezig is in een hoeveelheid van niet meer dan 4% in totaal, ten minste een van de elementen Ti, Nb, V, Zr, Al en B aanwezig is in een hoeveelheid van niet meer dan 1% in totaal, waarbij de Ni^-waarde, gedefinieerd als: Nieq = Ni + Mn + 0,5 Cr + 0,3 Si + Cu + Mo + W + 0,2 Co is gelegen tussen 13,0 en 17,5. Hierbij 2 bladen tekening