NL1024569C2 - Stuurdemper voor een motorfiets. - Google Patents

Description

Korte aanduiding: Stuurdemper voor een motorfiets.

5 De uitvinding heeft betrekking op een stuurdemper volgens de .aanhef van conclusie 1.

«

Een dergelijke stuurdemper is bekend uit EP-A-240 499. Hierin omvat de demper een behuizing met daarin een sectorvormige uitgespaarde hydraulische kamer waarin een vleugel verdraaibaar is 10 terwijl deze gedempt wordt door hydraulische vloeistof die zich in de kamer bevindt. De kamer wordt aan de bovenzijde begrensd door een deksel. De kamer wordt door de vleugel in twee compartimenten verdeeld die zich aan weerszijden van de vleugel uitstrekken. De hydraulische vloeistof heeft hierbij de mogelijkheid om van het ene 15 naar het andere compartiment te stromen via bypass kanalen die voorzien zijn in het deksel.

Nadelig bij deze stuurdemper is dat deze complex en duur te » *|„ 1 vervaardigen is. Zo dient bijvoorbeeld de as waarop de vleugel voorzien is meer dan 180 graden omsloten te worden door de behuizing, 20 waarbij de omsluiting afdichtend dient te zijn teneinde ongewenste lek tussen de compartimenten te voorkomen. Verder is het moeilijk om de asymmetrische kamer nauwkeurig in de behuizing te frezen en om de bypass kanalen met meerdere daarop dwars gerichte boorgaten nauwkeurig in het deksel aan te brengen. Daarnaast is de maximaal te 25 bereiken dempingwaarde beperkt, dan wel is de bekende stuurdemper voor het verkrijgen van hogere dempingwaarden relatief volumineus.

Tot slot is door de constructie met de bypass kanalen en de meerdere dwars daarop gerichte boorgaten alleen een getrapt aanpassen van de dempingwaarde mogelijk door middel van het verder in of uit het 30 kanaal schroeven van een schroef die daarbij dan een groter of kleiner aantal boorgaten vrijgeeft.

De onderhavige uitvinding heeft tot doel deze nadelen ten minste gedeeltelijk te ondervangen, dan wel een bruikbaar alternatief te verschaffen. In het bijzonder heeft de uitvinding tot doel een 35 compacte gebruiksvriendelijke stuurdemper te verschaffen die eenvoudig te produceren is en goed functioneert.

1024569 2

Dit doel wordt bereikt door een stuurdemper volgens conclusie 1. Hierin omvat de stuurdemper een in hoofdzaak rotatiesymmetrische kamer met een centrale draaias waarop ten minste twee vleugels voorzien zijn. De vleugels verdelen de kamer tezamen met ten minste 5 twee vast in de kamer opgestelde scheidingsnokken in ten minste vier compartimenten. Telkens twee naast elkaar gelegen compartimenten zijn met elkaar verbonden door middel van vloeistofdoorlaten. Dankzij de rotatiesymmetrie kan met voordeel compact gebouwd worden. Door gebruik te maken van ten minste vier compartimenten kan bij een 10 compactere bouw een aanzienlijk grotere dempingwaarde worden bereikt. Daarnaast kan de kamer eenvoudig en met een grote nauwkeurigheid vervaardigd worden, bijvoorbeeld door middel van uitboren, waardoor ongewenste lek tussen bijvoorbeeld de vrije einden van de vleugels en de kamerwand op betrouwbare wijze voorkomen wordt. De 15 storingsgevoeligheid is klein, mede doordat het zich in de kamer uitstrekkende omtrekswanddeel van de as niet langer voor een groot deel afdichtend hoeft te worden omhuld.

In een bijzondere uitvoeringsvorm zijn de vloeistofdoorlaten als doorgaande uitsparingen voorzien in de vast opgestelde 20 scheidingsnokken. Dit maakt een compacte bouw mogelijk, met name ten. opzichte van de stand van de techniek waarbij de doorlaten in het deksel zijn voorzien. Verder kunnen de doorlaten dan tijdens fabricage eenvoudig uitgeboord worden, en is een traploos instellen van de dempingwaarde mogelijk geworden, bijvoorbeeld door in de 25 doorlaat een instelbaar smoorelement te voorzien dat de doorgaande doorlaat in meer of mindere mate afsluit.

Doordat volgens de uitvinding ten minste vier compartimenten zijn voorzien, is het mogelijk om op twee plaatsen een instelbaar smoorelement in te bouwen. Het ene smoorelement met bijbehorende 30 demping kan hierbij bijvoorbeeld in de fabriek worden vastgelegd (bijvoorbeeld in afhankelijkheid van het type motorfiets), terwijl het andere smoorelement verstelbaar kan zijn door de motorrijder.

In een variant is ten minste één van de smoorelementen voorzien van elektronische regelmiddelen voor het in afhankelijkheid van een 35 gemeten parameter instellen van de gewenste dempingwaarde. De gemeten parameter kan bijvoorbeeld de snelheid van de motorfiets zijn.

De regelmiddelen kunnen hierbij zijn ingericht voor het beneden een bepaalde drempelwaarde van de gemeten parameter doen vrijgeven 1024569 3 van de vloeistofdoorlaat. De dempingwaarde wordt dan met voordeel minimaal, waardoor sturen bij bijvoorbeeld lage snelheid niet onnodig zwaarder gemaakt wordt. Verder kunnen de regelmiddelen zijn ingericht om boven de bepaalde drempelwaarde de doorlaat in toenemende mate te 5 doen smoren, waardoor de dempingwaarde dan steeds groter wordt, zodat plotseling stuurbewegingen als gevolg van een obstakel op het wegdek bij bijvoorbeeld hogere snelheden met voordeel worden uitgedempt.

Verdere voorkeursuitvoeringsvormen zijn vastgelegd in de onderconclusies.

10 De uitvinding heeft tevens betrekking op een samenstel van een motorfiets met een stuurdemper volgens één van de conclusies 10-13.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de bijgaande tekening, waarin:

Fig. 1 een aanzicht is in doorsnede van een uitvoeringsvorm van 15 een stuurdemper volgens de uitvinding;

Fig. 2 een dwarsdoorsnede toont over de lijn II-II in fig. 1;

Fig. 3 een schematisch aanzicht is in langsdoorsnede van de bovenop een kroonstuk van een stuurinrichting van een motorfiets voorziene stuurdemper uit fig. 1; 20 Fig. 4 een bovenaanzicht is van fig. 3;

Fig. 5 een schematisch aanzicht is in langsdoorsnede van een variant van een stuurdemper volgens de uitvinding die is ingebouwd in een stuurinrichting van een motorfiets;

Fig. 6 een dwarsdoorsnede toont over de lijn VI-VI in fig. 5; en 25 Fig. 7 een zijaanzicht is van de stuurdemper in fig. 5.

In fig. 1 en 2 is de gehele stuurdemper aangeduid met het verwijzingcijfer 1. De stuurdemper 1 omvat een behuizing 2 met een daarin cilindrisch uitgespaarde hydraulische kamer 3. De kamer 3 wordt aan de bovenzijde afgesloten door een deksel 4. In het midden 30 van de kamer 3 is een as 5 draaibaar gelagerd. Op de as 5 zijn twee diametraal tegenover elkaar liggende vleugels 7 voorzien. De vrije einden van de vleugels liggen vrij verdraaibaar aan tegen de omtrekswand van de kamer 3.

Aan het deksel 4 zijn integraal aangevormd twee zich naar 35 beneden toe uitstrekkende scheidingsnokken 8 en 9 voorzien. Elke scheidingsnok 8, 9 ligt in de gemonteerde stand in hoofdzaak afdichtend aan tegen de omtrekswand van de kamer 3 resp. de 1024569' 4 omtrekswand van de as 5. Aldus zijn tussen de vleugels 7 en de scheidingsnokken 8, 9 vier compartimenten gevormd.

In de scheidingsnok 8 is een doorgaande vloeistofdoorlaat 12 voorzien. Verder is een zich gedeeltelijk tot in de doorlaat 12 5 uitstrekkend smoorelement 13 voorzien. Het smoorelement 13 wordt, hier gevormd door een pen die zich in radiale richting ten opzichte van de as 5 uitstrekt. Het smoorelement 13 kan heen en weer worden bewogen door middel van een verdraaiing van een bedieningsknop 14 die aan het vrije einde van de pen voorzien is. Aldus kan de doorlaat 12 in meer 10 of mindere mate worden gesmoord en aldus de dempingwaarde naar wens handmatig door een berijder worden aangepast.

In een variant van of in aanvulling op de handmatige bedieningsmogelijkheid kan ook een door elektronische regelmiddelen aanstuurbare aandrijving worden voorzien voor het aanpassen van de 15 positie van het smoorelement 13.

In de scheidingsnok 9 is eveneens een doorgaande vloeistofdoorlaat voorzien. Deze bevindt zich op een ander niveau dan de doorlaat 12 en is hierdoor niet te zien in de doorsnede van fig.

1. Hierbij is een zich gedeeltelijk tot in deze doorlaat uitstrekkend 20 smoorelement 18 voorzien. Het smoorelement 18 wordt hier gevormd door een pen die zich in axiale richting evenwijdig aan de as 5 uitstrekt. Het smoorelement 18 kan op en neer worden bewogen door deze met behulp van gereedschap te verdraaien. Aldus kan deze doorlaat in meer of mindere mate worden gesmoord en de dempingwaarde naar wens worden 25 aangepast, bijvoorbeeld voorafgaande aan montage van de stuurdemper op de stuurinrichting van een motorfiets.

De behuizing 2 is voorzien van montagegaten 19 ter bevestiging aan de stuurinrichting resp. het frame van éen motorfiets. De as 5 strekt zich naar beneden toe uit door een bodemdeel van de behuizing 30 2 en is daar verbonden met een arm 20 die dient ter bevestiging aan het frame resp. de stuurinrichting van een motorfiets.

Fig. 3 en 4 tonen een mogelijke montage van de stuurdemper 1 bovenop de stuurinrichting van een motorfiets. De stuurinrichting omvat hierbij een balhoofdspen 25 die verdraaibaar gelagerd is 35 ondergebracht in een balhoofd 26. Het balhoofd 26 is vast verbonden met het frame van de motorfiets. De balhoofdspen 25 is verbonden met boven- en ondergelegen kroonstukken 27 resp. 28. De behuizing 2 is hierbij door middel van een verbinding 29 vast verbonden met het 1024569 5 bovengelegen kroonstuk 27, terwijl de as 5 via de arm 20 vast verbonden is met het balhoofd 26 resp. het frame 30 van de motorfiets. Een verdraaiing van het voorwiel resp. het stuur die met de kroonstukken 27, 28 verbonden zijn leidt aldus tot een verdraaiing 5 van de behuizing 2 met de scheidingsnokken 8, 9 ten opzichte van. de as 5 met de vleugels 7. Hierdoor verandert de volumeverhouding van de vier compartimenten, als gevolg waarvan in de kamer 3 opgenomen hydraulische vloeistof via de doorlaten van het ene compartiment naar het andere compartiment verdrongen wordt. Dit gaat gepaard met 10 energieverliezen waardoor een zekere mate van demping tot stand komt.

In fig. 5-7 is een variant van de stuurdemper getoond, waarbij deze is ingebouwd in een stuurinrichting van een motorfiets. De stuurdemper 50 omvat een behuizing 51 met een kamer 52 die wordt afgesloten door een deksel 53. In de kamer 52 is een as 54 gelagerd, 15 waarop zich twee vleugels 55 bevinden. Aan het deksel 53 zijn twee scheidingsnokken 56 voorzien. In de scheidingsnokken 56 zijn doorgaande van instelbare smoorelementen 57 voorziene vloeistofdoorlaten 58 aangebracht.

De stuurinrichting omvat een balhoofdspen 60 die verdraaibaar 20 gelagerd is ondergebracht in een balhoofd 61. Het balhoofd 61 is vast verbonden met het frame van de motorfiets. De balhoofdspen 60 is verbonden met boven- en ondergelegen kroonstukken 62 resp. 63. De behuizing 51 is hierbij door middel van montage-oren 64 vast verbonden met het balhoofd 61. De as 54 van de stuurdemper 50 is hol 25 uitgevoerd en is via een spieverbinding 65 onverdraaibaar verbonden met de balhoofdspen 60. Een verdraaiing van het voorwiel resp. het stuur die met de kroonstukken 62, 63 verbonden zijn leidt aldus tot een verdraaiing van de as 54 met de vleugels 55 ten opzichte van de behuizing 51 met de scheidingsnokken 56. Hierdoor verandert de 30 volumeverhouding van de compartimenten tussen de vleugels 55 en de scheidingsnokken 56, als gevolg waarvan op gelijke wijze als bij de uitvoeringsvorm van fig. 1 demping plaats kan vinden.

Aldus is bij deze variant de stuurdemper 50 ingebouwd tussen het balhoofd 61 en het kroonstuk 62, waarbij de balhoofdspen zich van 35 onder af door de stuurdemper 50 heen uitstrekt tot in het kroonstuk 62. Dit levert een zeer compacte constructie op. Een op een dergelijke wijze inbouwen van een stuurdemper is ook mogelijk voor 1024569 6 andersoortige stuurdempers, bijvoorbeeld stuurdempers volgéns de stand van de techniek.

Naast de getoonde uitvoeringsvormen zijn vele varianten mogelijk. Zo kunnen ook meer dan twee vleugels en scheidingsnokken 5 worden voorzien, waardoor een bijbehorend groter aantal compartimenten ontstaat. Verder kunnen de vloeistofdoorlaten ook op andere plaatsen dan in de scheidingsnokken worden voorzien, bijvoorbeeld in de behuizingwand. Ook is het mogelijk om de behuizing van de stuurdemper te integreren in één van beide kroonstukken, dan 10 wel in een deel van het balhoofd. Daarnaast is het mogelijk om de stuurdemper op een andere positie in of op de stuurinrichting te voorzien, bijvoorbeeld tegen het ondergelegen kroonstuk of tussen het ondergelegen kroonstuk en het balhoofd.

Aldus is volgens de uitvinding een zeer compact te bouwen 15 stuurdemper verschaft waarmee hoge dempingwaarden bereikt kunnen worden. De compactheid maakt het met voordeel mogelijk om de stuurdemper in te bouwen in een stuurinrichting, dan wel daarin te integreren.

1024569

Claims (13)

1. Stuurdemper voor een motorfiets, omvattende: - een behuizing (2) met een hydraulische kamer (3) die bestemd is om 5 te worden gevuld met hydraulische vloeistof; - ten minste één rond een as (5) verdraaibare vleugel (7) die de kamer (3) in zich aan weerszijden van de vleugel (7) uitstrekkende compartimenten verdeelt; - ten minste één vloeistofdoorlaat (12) die de compartimenten met 10 elkaar verbindt, met het kenmerk, dat de kamer (3) in hoofdzaak rotatiesymmetrisch is, waarbij de as (5) in het hart van de kamer (3) voorzien is, en dat verder een tweede rond de as (5) verdraaibare vleugel (7) voorzien is die tezamen met de 15 eerste verdraaibare vleugel (7) en tezamen met ten minste twee vast in de kamer (3) opgestelde scheidingsnokken (8, 9) de kamer.(3) in ten minste vier compartimenten verdeelt, waarbij ten minste twee de compartimenten met elkaar verbindende vloeistofdoorlaten (12) zijn voorzien. 20

2. Stuurdemper volgens conclusie 1, waarbij de vloeistofdoorlaten (12) zich uitstrekken door de scheidingsnokken (8, 9).

3. Stuurdemper volgens conclusie 2, waarbij in ten minste één van 25 de vloeistofdoorlaten (12) een instelbaar smoorelement (13) is ondergebracht.

4. Stuurdemper volgens conclusie 3, waarbij het smoorelement (13) voorzien is van bedieningsmiddelen (14) voor het door een motorrijder 30 instellen daarvan.

5. Stuurdemper volgens conclusie 3 of 4, waarbij het smoorelement voorzien is van elektronische regelmiddelen voor het in afhankelijkheid van een tijdens rijden gemeten parameter, in het 35 bijzonder de snelheid van de motorfiets, instellen daarvan.

6. Stuurdemper volgens conclusie 5, waarbij de regelmiddelen zijn ingericht voor het beneden een bepaalde drempelwaarde van de gemeten 1024569 . 8 • parameter doen vrijgeven van de vloeistofdoorlaat, en voor het boven de gemeten drempelwaarde in toenemende mate doen smoren van de vloeistofdoorlaat door middel van een bijbehorende aanpassing van de instelling van het smoorelement. 5

7. Stuurdemper volgens één van de conclusies 3-6, waarbij het smoorelement (18) zich in hoofdzaak in axiale richting evenwijdig aan de as (5) door de scheidingsnok (9) uitstrekt.

8. Stuurdemper volgens één van de conclusies 3-6, waarbij het smoorelement (13) zich in hoofdzaak in radiale richting ten opzichte van de as (5) door de scheidingsnok (8) uitstrekt.

9. Stuurdemper volgens één van de voorgaande conclusies, waarbij de 15 behuizing (2) een doosvormig deel en een dekseldeel (4) omvat, waarbij de scheidingsnokken (8, 9) vast verbonden zijn met het dekseldeel (4).

10. Samenstel van een motorfiets en een stuurdemper volgens één van 20 de conclusies 1-9, waarbij de stuurdemper (50) is ingebouwd tussen een kroonstuk (62) en een balhoofd (61) van de motorfiets.

11. Samenstel volgens conclusie 10, waarbij de behuizing (51) van de stuurdemper (50) vast verbonden is met een frame van de motorfiets, 25 en waarbij de as (54) van de stuurdemper (50) vast verbonden is met een balhoofdspen (60) die zich verdraaibaar uitstrekt door het balhoofd (61) en die vast verbonden is met het kroonstuk (62).

12. Samenstel van een motorfiets en een stuurdemper volgens één van 30 de conclusies 1-9, waarbij de stuurdemper (1) is opgebouwd tegen een kroonstuk (27) van een stuurinrichting van de motorfiets.

13. Samenstel volgens conclusie 12, waarbij de behuizing (2) van de stuurdemper (1) vast verbonden is met het kroonstuk (27) van de 35 motorfiets, en waarbij de as (5) van de stuurdemper (1) vast verbonden is met een frame (30) van de motorfiets. 1024569