<Desc/Clms Page number 1>
Dilatator, reeks van dilatators en gereedschap hierbij aangewend. Deze uitvinding heeft betrekking op een dilatator, ook wel sperder genoemd, alsmede op een reeks van dilatators die hiervan gebruik maakt, alsook op een gereedschap dat hierbij kan worden aangewend.
Meer speciaal heeft de uitvinding betrekking op een dilatator voor het verwijden van de ruimte tussen twee wervellichamen van de ruggegraat, hoofdzakelijk bij het menselijk lichaam.
Het is bekend dat in het geval van beschadigingen aan de wervelkolom, in het bijzonder beschadigingen ter plaatse van de wervelschijven, deze wervelschijven kunnen vervangen worden door implantaten. Bij dit operatief ingrijpen dienen de wervellichamen uit elkaar te worden gesperd. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van dilatators in de vorm van langwerpige pennen met een hoofdzakelijk afgeplatte doorsnede, waarbij deze op hun smalste kant tussen de wervellichamen worden geschoven en vervolgens worden gewenteld over 90 , zodanig dat de betreffende wervellichamen uit elkaar worden gedrukt. Door afwisselend links en rechts tussen de betreffende wervellichamen dilatators aan te brengen, waarbij stapsgewijs in een toenemende diameter wordt voorzien, wordt de ruimte tussen de wervellichamen progressief opengesperd.
Bij het gebruik van de bekende dilatators, vooral bij deze met grotere diameter, ontstaat het gevaar dat zij tijdens de ingreep te dicht bij elkaar komen en dat de zenuwvezelbundel die doorheen de ruggegraat loopt hiertussen gekneld wordt. Zoals bekend kan dit zeer
<Desc/Clms Page number 2>
ernstige gevolgen hebben. In het ergste geval kan een vrijwel volledige verlamming van de patiënt optreden.
De huidige uitvinding heeft dan ook betrekking op een dilatator, hoofdzakelijk voor spinale chirurgie, die zodanig is uitgevoerd dat het voornoemde risiko wordt uitgesloten, of minstens aanzienlijk wordt verkleind.
Hiertoe betreft de uitvinding een dilatator, meer speciaal voor het verwijden van de ruimte tussen twee wervellichamen, daardoor gekenmerkt dat hij is voorzien van afstandverzekerende middelen, die ten opzichte van een er naast gesitueerde dilatator steeds een onderlinge vrije afstand verzekeren, zulks minstens ter plaatse van het gedeelte van de dilatator dat zich onmiddellijk achter het eigenlijke spergedeelte bevindt. Doordat de dilatator is voorzien van de voornoemde afstandverzekerende middelen, wordt het onmogelijk gemaakt dat, bij de aanwending van twee dilatators, de dilatators elkaar ter plaatse van de zenuwvezelbundel volledig naderen, zodat een fatale inklemming van deze zenuwvezelbundel wordt uitgesloten.
Volgens een voorkeurdragende uitvoeringsvorm bestaat de dilatator uit een spergedeelte en een hierop aansluitend dunner gedeelte.
Volgens een eerste belangrijke mogelijkheid bestaat het dunner gedeelte uit een vanaf het spergedeelte tot aan het achterste uiteinde van de dilatator doorlopende steel van konstante of nagenoeg konstante diameter.
Volgens een tweede belangrijke mogelijkheid, welke nog effektiever is dan de voornoemde eerste mogelijkheid, is het voornoemde dunne gedeelte slechts plaatselijk
<Desc/Clms Page number 3>
aangebracht, m. a. w. vertoont de dilatator aan zijn achterste uiteinde terug een verdikking.
Volgens een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding wordt het profiel van het spergedeelte, niet alleen zoals bekend in een richting afgeplat, doch ook in de richting die loodrecht hierop staat, al zij het in mindere mate, een en ander zodanig dat een vlakje ontstaat dat de stabiliteit bij de plaatsing bevordert.
De uitvinding heeft eveneens betrekking op een reeks van dilatators, meer speciaal een reeks met toenemende doormeters, daardoor gekenmerkt dat een aantal van de dilatators tot op een bepaalde dikte geen afstandverzekerende middelen vertoont, terwijl deze vanaf een bepaalde dikte wel met zulke middelen zijn uitgerust.
Verder heeft de uitvinding ook nog betrekking op een gereedschap, om de dilatators aan te brengen tussen de wervelschijven, meer speciaal in de vorm van een sleutel of dergelijke, met als kenmerk dat dit gereedschap is voorzien van koppelmiddelen die toelaten dat een koppeling met een dilatator kan worden gerealiseerd welke een axiale kracht kan opvangen, zodanig dat niet uitsluitend een rotatiekracht op de dilatator kan worden uitgeoefend, doch ook een druk-als trekkracht, wat belangrijk is om de dilatator bij een te vaste inklemming toch nog los te kunnen trekken.
Met het inzicht de kenmerken volgens de uitvinding beter aan te tonen, zijn hierna als voorbeelden zonder enig beperkend karakter enkele voorkeurdragende uitvoeringsvormen beschreven met verwijzing naar de bijgaande tekeningen, waarin :
<Desc/Clms Page number 4>
figuur 1 in perspektief een bekende dilatator weergeeft ; figuren 2 tot 5 schematisch de gekende techniek weergeeft voor het verwijden van een tussenwervel- ruimte ; figuur 6 een doorsnede weergeeft volgens lijn VI-VI in figuur 4i figuur 7 een dilatator volgens de uitvinding weergeeft ; figuren 8 en 9 het voordeel van het gebruik van dilatators volgens de uitvinding weergeeft ; figuur 10 een variante van een dilatator volgens de uitvinding weergeeft ; figuur 11 het voordeel van het gebruik van dilatators volgens figuur 10 weergeeft ;
figuur 12 een zicht weergeeft volgens pijl F12 in figuur 10i figuren 13 op een groter schaal een doorsnede weergeeft, volgens lijn XIII-XIII in figuur 10i figuur 14 een doorsnede weergeeft volgens lijn XIV-XIV in figuur 10i figuur 15 een gereedschap volgens de uitvinding weergeeft ; figuur 16 op een grotere schaal het gedeelte weergeeft dat in figuur 17 met F16 is aangeduid ; figuur 17 het gedeelte weergeeft dat in figuur 15 met
F17 is aangeduid, voor een andere stand ; figuur 18 op een grotere schaal het gedeelte weergeeft dat in figuur 17 met F18 is aangeduid ; figuur 19 op een grotere schaal een doorsnede weergeeft volgens lijn XIX-XIX in figuur 17.
Zoals weergegeven in figuur 1 bestaan de bekende dilatators 1 voor spinale chirurgie uit een in een richting afgeplat cilindrisch stalen lichaam 2 dat aan zijn top 3 is afgerond en dat overigens een konstante dwarssektie bezit, een en
<Desc/Clms Page number 5>
ander zodanig dat de dilatator 1 een kleine doormeter D1 en een grote doormeter D2 vertoont. De dilatator 1 is aan zijn achterste uiteinde 4 voorzien van een element 5 dat de plaatsing van een gereedschap toelaat, zoals bijvoorbeeld een zeskantig uitsteeksel.
Het gebruik van zulke dilatators 1 is in figuren 2 tot 6 afgebeeld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een reeks van dilatators die opeenvolgend tussen twee wervellichamen 6 en 7 worden aangebracht, waarbij telkens dilatators van toenemende dikte worden genomen, zodanig dat de tussenwervelruimte 8 stapsgewijs wordt verwijd.
Zoals afgebeeld in figuur 2 wordt eerst een smalle dilatator 1 tussen de wervellichamen 6 en 7 aangebracht. Door deze dilatator l over 90 graden te verdraaien, wordt de tussenwervelruimte 8 verwijd en kan een tweede dilatator 1 met een grotere dikte naast de eerste worden aangebracht, zoals afgebeeld in figuur 3.
Door deze laatste dilatator 1 weer te verdraaien en nogmaals een nieuwe aan te brengen, en dit eventueel nog stapsgewijs verder te zetten, wordt uiteindelijk een maximale verwijding bekomen, waarna, zoals weergegeven in figuur 5, de dilatators 1 een na een vervangen worden door implantaten 9.
Zoals weergegeven in figuur 6 gebeurt het aanbrengen van de dilatators 1 niet zonder enig gevaar. Het is immers zo dat, om deze dilatators 1 vanaf de rugzijde in de tussenwervelruimte 8 aan te brengen, zij links en rechts van de zenuwvezelbundel 10 dienen te worden geplaatst.
Vooral bij de dilatators met de grootste afmetingen ontstaat het risiko dat bij een zijdelingse verplaatsing ervan, welke onder bepaalde omstandigheden onverwacht kan
<Desc/Clms Page number 6>
optreden, bijvoorbeeld een verplaatsing volgens de pijlen A en/of B, de twee dilatators 1 elkaar naderen en de zenuwbundel 10 hiertussen gekneld raakt, met alle eventuele noodlottige gevolgen vandien.
De uitvinding heeft dan ook betrekking op een dilatator, waarbij, bij het gebruik van meerdere van zulke dilatators, het voornoemde nadeel niet kan optreden, m. a. w. de inklemming van de zenuwvezelbundel 10 wordt uitgesloten of althans toch wordt beperkt.
Zoals weergegeven in figuur 7 is de dilatator 11 volgens de uitvinding hiertoe voorzien van afstandverzekerende middelen 12, m. a. w., middelen die ten opzichte van een ernaast gesitueerde dilatator steeds een onderlinge vrije afstand verzekeren, zulks minstens ter hoogte van het gedeelte 13 dat zich onmiddellijk achter het eigenlijke spergedeelte 14 bevindt.
De voornoemde afstandverzekerende middelen 12 bestaan in een dunner gedeelte dat achter het eigenlijke spergedeelte 14 van de dilatator 11 is aangebracht. In de uitvoeringsvorm van figuur 7 strekt het dunner gedeelte zich uit vanaf het spergedeelte 14 tot aan het achterste uiteinde 15 en is de dilatator 11 hiertoe opgebouwd uit het spergedeelte 14 en een hierop aansluitende steel 16, bijvoorbeeld van konstante, doch kleinere dikte dan het spergedeelte 14. De steel 16 is bij voorkeur rond zodat de verdunning zich in alle richtingen uit. Het is evenwel niet uitgesloten dat de verdunning slechts in een richting gerealiseerd wordt, wat echter niet alle risiko bij gebruik uitsluit.
Zoals weergegeven in figuur 8 is het duidelijk dat de afstand L1 tussen twee dilatators 11 volgens de uitvinding,
<Desc/Clms Page number 7>
welke al dan niet van dezelfde dikte zijn, steeds groter is dan de afstand L2 die tussen twee dilatators 1 van het klassieke type zou aanwezig zijn, in het geval deze zieh in dezelfde posities zouden bevinden als de dilatators 11.
De aangeduide afstanden Ll en L2 betreffen uiteraard de onderlinge afstanden op de plaats waar, bij het gebruik van de dilatators 11, zieh de zenuwvezelbundel 10 zieh bevindt.
Zelfs wanneer de dilatators 11 zoals weergegeven in figuur 9 tegen elkaar komen te liggen blijft ter hoogte van de plaats waar de zenuwvezelbundel 10 zieh normalerwijze bevindt een minimale afstand L3 bestaan, zodat de volledige inklemming van de zenuwvezelbundel 10 uitgesloten is.
Volgens de uitvoeringsvorm die is weergegeven in figuur 10, wordt gebruik gemaakt van afstandverzekerende middelen 12 die in een plaatselijke verdunning achter het spergedeelte 14 voorzien. Hiertoe vertoont de betreffende dilatator 11 achteraan een verdikt gedeelte 17. Het dunne gedeelte tussen het spergedeelte 14 en het verdikte gedeelte 15 is uitgevoerd in de vorm van een steel 16, bijvoorbeeld met cylindrische doorsnede.
Het is duidelijk dat, zoals weergegeven in figuur 11, twee naast elkaar gesitueerde dilatators 11 van figuur 10 zieh ter hoogte van hun dunne gedeelten slechts tot een afstand L4 kunnen naderen, welke voor dilatators 11 met dezelfde nuttige diameters dan groter is dan de afstand L3 in het geval van de vorige uitvoeringsvorm.
Het verdikte gedeelte 17 is bij voorkeur cylindrisch. De diameter van het verdikte gedeelte 17 kan zowel gelijk zijn aan, als groter of kleiner zijn dan de grootste diameter van het spergedeelte 14.
<Desc/Clms Page number 8>
De lengte L5 van het spergedeelte, of dus van de kop van de dilatator 11, bedraagt bij voorkeur 10 30 mm en in de meest voorkeurdragende uitvoeringsvorm 20 mm. De afstandverzekerende middelen 12 zijn bij voorkeur zodanig opgevat dat de lengte L6 waarover een vrije ruimte verzekerd wordt, met andere woorden de lengte van het vernauwd gedeelte, minimum 15 mm bedraagt en beter nog 30 mm is.
Volgens nog een bijzonder kenmerk van de uitvinding is het spergedeelte 14 van de dilatator 11 niet in een richting afgeplat, zoals dit het geval is in de bekende uitvoeringsvorm van figuur 1, doch is deze in twee richtingen afgeplat, zoals is weergegeven in figuren 10, 12 en 13, zodanig dat twee tegenovereenliggende steunvlakjes 18 geboden worden die de stabiliteit bij de plaatsing bevordert. Het is immers duidelijk dat wanneer zulke dubbel afgeplatte dilatator 11 in zijn sperrende stand gedraaid wordt, deze stabiel in deze positie blijft staan en niet de neiging heeft door te draaien of terug te draaien.
Het gebruik van een dubbel afgeplatte dilatator heeft ook als voordeel dat de chirurg bij het verdraaien van de niet steeds zichtbare dilatator kan voelen wanneer deze in zijn stabiele sperrende positie is gekomen.
Het is duidelijk dat om de normale dilatatorwerking te behouden de doormeter D3, gemeten tussen de steunvlakjes 18, groter zal zijn dan de doormeter D4 gemeten tussen de klassieke vlakjes 19 die zich aan de zijde van de dilatator 11 bevinden.
De basisvorm van de doorsnede, dus zonder afplattingen, kan cirkelvormig zijn. In figuur 13 is deze aangeduid met doormeter D5. De overgangen tussen de ronde wanden en de afplattingen zijn bij voorkeur afgerond.
<Desc/Clms Page number 9>
Voorbeelden van doormeters D3, D4 en D5 van twee modellen van dilatators 11 volgens de uitvinding, zijn als volgt :
EMI9.1
<tb>
<tb> Dilatator <SEP> D3 <SEP> D4 <SEP> D5
<tb> 1 <SEP> 11 <SEP> mm <SEP> 8rom <SEP> 11, <SEP> 4 <SEP> rom <SEP>
<tb> 2 <SEP> 14 <SEP> mm <SEP> 10 <SEP> mm <SEP> 14,3 <SEP> mm <SEP>
<tb>
EMI9.2
Het is duidelijk dat ook de dilatator van figuur 7 van een dubbele afplatting kan worden voorzien.
Zoals weergegeven in figuren 7, 10 en 14 zijn de dilatators 11 zoals gebruikelijk voorzien van een koppeldeel 20 voor de plaatsing van een gereedschap, bijvoorbeeld een uitsteeksel met veelhoekige doorsnede, zoals een zeskant.
Deze zitting laat toe een gereedschap op het uiteinde 15 van de dilatator 11 te plaatsen, zoals een sleutel, teneinde de nodige kracht te kunnen leveren om de dilatator 11 over 90 graden te verdraaien nadat hij tussen twee wervellichamen 6 en 7 is aangebracht.
Zoals weergegeven in de uitvoeringsvorm van figuur 10 kan de zeskant of dergelijke een weinig konisch zijn, zodanig dat de doormeter vanaf het vrije uiteinde langzaam toeneemt. Dit laat toe dat een zeskantsleutel gemakkelijk op het achterste uiteinde 15 kan worden geschoven, doch dat bij het verder schuiven van deze sleutel deze laatste nauw tegen de zeskant van de dilatator 11 aansluit.
Zoals nog is weergegeven in figuren 7 en 10 kan de dilatator 11 volgens de uitvinding worden uitgerust met een
<Desc/Clms Page number 10>
koppeldeel 21 dat toelaat een gereedschap aan te brengen waarmee een axiale kracht, zowel druk-als trekkracht, op de dilatator 11 kan worden uitgeoefend. In de weergegeven uitvoeringsvorm bestaat dit koppeldeel 21 uit een omtreksgroef 22, welke kan samenwerken met het koppelgedeelte van een nog hierna beschreven gereedschap.
Doordat een axiale kracht op de dilatator 11 kan worden uitgeoefend kan hij gemakkelijk worden ge xtraheerd, zelfs wanneer hij met een relatief grote kracht tussen twee wervellichamen 6 en 7 gekneld zit.
Om een gemakkelijke extractie toe te laten is de achterrand van het verdikte spergedeelte 14 bij voorkeur voorzien van een afschuining 23 of dergelijke, zoals zichtbaar in de uitvoeringsvormen van figuren 7 en 10.
De uitvinding heeft eveneens betrekking op een reeks van dilatators 11, meer speciaal een reeks met toenemende doormeters D3, waarbij een aantal van de dilatators 11 tot op een bepaalde dikte geen afstandverzekerende middelen 12 vertoont, terwijl deze vanaf een bepaalde dikte wel met zulke middelen 12 zijn uitgerust. Bij voorkeur ligt de grens bij een doormeter van ongeveer 7 mm. Anders gesteld betekent dit dat alle dilatators met een doormeter D3 kleiner dan de betreffende grens van klassieke vorm zijn. Hierbij is het gevaar van de inklemming van de zenuwvezelbundel 10 immers zeer gering en is het voordeliger een klassieke dilatator aan te wenden, dit om te vermijden dat het dilatatorlichaam op bepaalde plaatsen te dun zou worden en hier geen grote krachten meer zouden kunnen worden op uitgeoefend.
Opgemerkt wordt dat het nochtans niet onmogelijk is om dilatators 11 volgens de uitvinding te verwezenlijken, welke een spergedeelte 14 met geringe diameter vertonen,
<Desc/Clms Page number 11>
welke niet van een verdunning achter het spergedeelte 14 zijn voorzien doch wel met afstandverzekerende middelen 12 zijn uitgerust. Dit kan bijvoorbeeld verwezenlijkt worden door het spergedeelte 14 en de steel 16 eenzelfde dikte te geven en achteraan toch een verdikt gedeelte 17 te voorzien.
Bij voorkeur is de reeks dilatators 11 zodanig opgebouwd dat bij toenemende dikte het verschil tussen, enerzijds, de insertiediameter D3 en, anderzijds, de sperdiameter, zijnde de diameter D4 in het geval van een dubbel afgeplatte dilatator 11 of de diameter D5 in het geval van een enkel afgeplatte dilatator 11, toeneemt. De toename is bij voorkeur progressief en alleen bij de grotere dikten.
Een voorbeeld van zulke reeks is als volgt :
EMI11.1
<tb>
<tb> insertiediameter <SEP> (mm) <SEP> sperdiameter <SEP> (mm)
<tb> 3 <SEP> 4
<tb> 4 <SEP> 5
<tb> 5 <SEP> 6
<tb> 6 <SEP> 7
<tb> 7 <SEP> 8
<tb> 7 <SEP> 9
<tb> 8 <SEP> 10
<tb> 8 <SEP> 11
<tb> 9 <SEP> 12
<tb> 10 <SEP> 13
<tb> 10 <SEP> 14
<tb> eventueel <SEP> nog <SEP> in <SEP> kombinatie <SEP> met <SEP> :
<tb> 8 <SEP> 12
<tb> 8 <SEP> 13
<tb> 8 <SEP> 14
<tb>
<Desc/Clms Page number 12>
Zoals voornoemd heeft de uitvinding ook betrekking op een gereedschap om de dilatator 11 te manipuleren. Figuren 15 tot 19 hebben betrekking op zulk gereedschap 24.
Het bijzondere van het gereedschap 24 volgens de uitvinding bestaat erin dat het is voorzien van een koppeldeel 25 dat toelaat een koppeling van een dilatator 11 te realiseren, zodanig dat een axiale kracht, zowel druk-als trekkracht, op de in het gereedschap 24 aangebrachte dilatator 11 kan worden uitgeoefend.
Meer speciaal nog geniet het de voorkeur dat hierbij gebruik gemaakt wordt van een snelkoppeling.
In feite bestaat het gereedschap 24 uit een L-vormige sleutel, met een handgreep 26.
Het uiteinde 27 dat bedoeld is samen te werken met een dilatator 11 vertoont, zoals gebruikelijk, een koppeldeel 28 dat toelaat in een rotatieve vergrendeling tussen het gereedschap 24 en de dilatator 11 te voorzien. In het weergegeven voorbeeld bestaat dit koppeldeel 28 uit een zitting voor de koppeldelen 20 van de dilatators 11, zoals een zeskantige opening. Het is duidelijk dat de koppeldelen van de verschillende dilatators steeds even groot zijn zodat met een gereedschap kan worden gewerkt.
Daarnaast is het gereedschap voorzien van het voornoemde koppelgedeelte 25, dat in de weergegeven uitvoeringsvorm gevormd is uit radiaal verplaatsbare elementjes 29 zoals borgkogeltjes, die in een in het gereedschap 24 geplaatste dilatator 11, meer speciaal in de voornoemde omtreksgroef 22, kunnen aangrijpen. Zoals weergegeven in figuur 16 worden de elementjes 29 vastgehouden in boringen 30,
<Desc/Clms Page number 13>
tussen, enerzijds, een vernauwd uiteinde 31 en, anderzijds een omgerivetteerd uiteinde 32.
Om te bekomen dat de kogeltjes ofwel vrij verplaatsbaar zijn, en een dilatator in het gereedschap 24 kan worden aangebracht of kan worden weggenomen, ofwel in de omtreksgroef 22 van een dilatator 11 worden gedrukt, is aan het gereedschap 24 een bedieningselement aangebracht. Dit bedieningselement bestaat in dit geval uit een over het lichaam 33 van het gereedschap 24 verschuifbare huls 34, die kan samenwerken met de elementjes 29, een en ander zodanig dat, in de teruggetrokken stand, zoals weergegeven in figuur 15, een dilatator 11 kan aangebracht worden of kan worden weggenomen, en dat in de naarvoor gedrukte stand, zoals weergegeven in figuur 17, de elementjes 29 radiaal verplaatst worden en in de omtreksgroef 22 worden gedwongen. Dit wordt nog verder verduidelijkt op een grotere schaal in figuur 18.
Zoals weergegeven in figuur 19 kan gebruik gemaakt worden van meerdere elementjes 29 die zieh verdeeld langs de omtrek bevinden.
De huls 34 is beweegbaar tussen aanslagen 35 en 36 en kan voorzien zijn van gedeelten 37 die naar binnen toe kunnen vervormd worden om te bekomen dat de huls met een bepaalde wrijvingskracht op het lichaam 33 zit.
De werking en het gebruik van de dilatators 11 en van het gereedschap 24 is duidelijk uit de voornoemde beschrijving alsmede uit de tekeningen.
De huidige uitvinding is geenszins beperkt tot de als voorbeelden beschreven en in de figuren weergegeven uitvoeringsvormen, doch dergelijke dilatators en het
<Desc/Clms Page number 14>
voornoemde gereedschap kunnen in verschillende vormen en afmetingen worden verwezenlijkt zonder buiten het kader van de uitvinding zoals gedefinieerd in de bijgaande konklusies te treden.