TARIFNAME ACIL DURUM FRENLERI içiN BIR REGÜLATÖR TEKNIK ALAN Bulus, dikey yönde hareket edebilen platform tasima sistemlerinde, özellikle asansörlerde, tasima sistemindeki arizalar nedeniyle platformun belirli bir hizin üstüne çikmasi ve/veya düsmeye baslamasi halinde, hareketi algilamak suretiyle, acil durum fren bloklarini frenlemeye geçiren bir regülatör ve ilgili regülatörü haiz bir acil durum fren sistemi ile ilgilidir. ÖNCEKI TEKNIK Yük veya sahis tasima sistemlerinde, özellikle asansör sistemlerinde, kabinin belli bir hizin üzerine çikmasi ve çok nadiren de olsa halatin kopmasi gibi durumlarda acil durum frenleri devreye girmektedir. Kabin hizinin tespiti genellikle mekanik sekilde düzenlenmis ve halat sisteminde pozisyonlandirilmis hiz regülatörleri tarafindan kontrol edilmektedir. Önceden belirlenmis hiz asildiginda, hiz regülatörleri acil durum frenlerini tetiklemektedir. Acil durum fren düzenekleri regülatör halatinin bagli oldugu regülatör makarasina temas ederek frenlemeye saglamaktadir. Burada dikey olarak tahrik edilen ve yanal baski saglayan düz tipte, kayarak baski saglayan kamali tipte veya her iki tipi de içeren fren bloklari kilavuz rayi sikistirmakta ve platformun durmasini saglamaktadir. Bahsedilen fren bloklari elektromagnetlerle veya mekanik mekanizmalarla tahrik edilebilmektedir. Elektromagnet kullanan yapilanmalarda bir yay fren bloklarini kilavuz raya itecek sekilde düzenlenmekte ve elektromagnet ise fren bloklarini yaya göre ters yönde kendine dogru çekmektedir. Bir hiz regülatörü tarafindan platformun önceden belirlenen bir hizi astigi tespit edilirse, elektromagnete güç saglayan baglanti bir elektriksel anahtar tarafindan kesilmekte ve yaylar fren bloklarini kilavuz raya temas ettirerek frenlemeyi baslatmaktadir. Normal durumda ise, elektromagnetin sagladigi çekme kuvveti, yaylarin itme kuvvetini kompanse edecek sekilde saglanmakta, yani elektromagnet aktifse yaylarin fren bloklarini kilavuz raya temas ettirmesini ve frenlemenin baslamasini engellemektedir. Bahsedilen acil durum fren düzeneklerinde frenlemeye geçilmesi için gereken hizdan sonra saglanan ani frenleme hareketi, hem platformdaki yolcular için korkutucu ve konforsuz bir ortam yaratmakta hem de ani durus sebebiyle yolcular veya tasinan nesneler zarar görebilmektedir. Elektromagnet frenlerin enerjisinin kesilmesi için genellikle siviç olarak da bilinen elektriksel anahtarlar kullanilmaktadir. Bahsedilen anahtarlar üzerindeki bir butonun hiz regülatörü tarafindan tahrik edilmesi ile elektromagnetlerin enerjisi kesilmekte ve fren durumuna geçilmektedir. Bahsedilen elektriksel anahtarlarin butonu, kilitli yani basildiginda basili pozisyonda kalacak veya kilitsiz yani baski bittiginde ilk pozisyonuna dönecek sekilde saglanabilmektedir. Burada kilitli elektriksel anahtar, yüksek maliyetli olmalarinin yaninda, ayrica acil durum fren düzeneginin frenlemeyi sonlandirmasi için bir operatörün elektriksel anahtara ulasip tekrar butona basarak, kilitlemeyi sona erdirmesine ihtiyaç duymaktadir. Kilitsiz elektrik anahtarlarin kullanildigi durumlarda ise söz konusu butona hiz regülatörden, belirli bir hiz geçildiginde tahrik alan bir kol basmakta ve devamli butona basilmasi gerektigi için temasin ardindan kol kilide takilmakta ve butona basmaya devam etmektedir. Kilitli elektrik anahtarlara benzer sekilde, burada frenlemenin sonlandirilmasi bir operatör kola ulasarak, kolu takili oldugu kilitten çikarmaktadir. Görülebilecegi üzere hem kilitli hem kilitli elektrik anahtarlarda frenlemenin sonlandirilmasi, operatörlerin zorlu ve tehlikeli ortamlara girmesi ihtiyacini ortaya çikarmaktadir. Sonuç olarak yukarida bahsedilen tüm sorunlar, ilgili alanda bir yenilik yapmayi zorunlu hale getirmistir. BULUSUN AMACI Mevcut bulus, yukarida bahsedilen problemleri ortadan kaldirmak ve ilgili alanda teknik bir yenilik yapmayi amaçlamaktadir. Bulusun ana amaci dikey yönde hareket edebilen platform tasima sistemlerinde, özellikle asansörlerde, acil frenlemeye geçildiginde yolcularin rahatsiz olmasini ve platformda tasinan yolcular veya tasinan nesnelerin zarar görmesini engellemektir. Bulusun bir baska amaci, acil durum fren düzenegi bir kere çalistiktan sonra frenlemeye ihtiyacin bitmesi durumunda kolayca frenleme isleminin sonlandirilmasini saglayan bir regülatör yapisini ortaya koymaktir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, dikey yönde hareket edebilen platform tasima sistemlerinin elektromagnet tahrikli acil durum fren düzeneklerini tetiklemek için bir regülatördür. Buna göre mevcut bulus, basildiginda elektromagnetlere iletilecek gücü kesilmesini saglayan en az bir butona sahip bir elektriksel anahtar, en azindan kismi olarak hareket edebilen bir kütle, bahsedilen kütleye ancak platformun önceden belirlenmis bir degerin üzerinde ivmelenmesiyle kütlenin görünen agirliginin azalmasi halinde butona basmasini saglayacak miktarda ve platform hareket yönünün tersi yönde itme kuvveti uygulayacak sekilde konfigüre edilmis bir itme elemani içermesidir. Böylece, tasima sistemindeki arizalar nedeniyle platformun belirli bir hizin üstüne çikmasi ve/veya düsmeye baslamasi halinde yükselen ivme degeri üzerinden düsme tespiti saglanarak frenlemeye geçilmek suretiyle platform hizlanmadan acil durum frenleri devreye sokulabilmektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen elektriksel anahtar butona bir kere basildiginda elektromagnetlere iletilecek gücü kesilmesini saglayacak sekilde kilitli tipte düzenlenmistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen elektriksel anahtar ancak butona basili tutuldugunda elektromagnetlere iletilecek gücü kesilmesini saglayacak sekilde Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, bir yüzey ve bahsedilen yüzeye kütlenin sabitlenerek butona basili sekilde kalmasini saglamak üzere bir kilit düzenlenmesi içermektedir. Böylece, kilitsiz elektriksel anahtarlarin kullanilmasi mümkün kilinmaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen kilit düzenlemesi bir miknatistir. Böylece, bahsedilen miknatislarla hem kilitsiz elektriksel anahtarlarin kullanilmasi mümkün kilinmis hem de kilitsiz anahtarin butonunu tahrik etmek için yeterli güç saglanmistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen miknatis bahsedilen yüzeyde veya kütlenin üzerinde pozisyonlandirilmakta veya bahsedilen kütle miknatis olarak seçilmektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen kütle serbesttir. Böylece kütle asgari itme kuvveti ile elektriksel anahtar butonuna itilebilmektedir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasinda, bahsedilen itme elemani bir yaydir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, bahsedilen kütlenin ve yayin yerlestirildigi dikey yönde uzanan bir tüp içermektedir. Böylece kütlenin anahtar butonuna dogru saglayacagi hareket disindaki yönelimleri kisitlanmistir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasi, bahsedilen kütlenin, baglanti noktasi ekseninde dönebilecek sekilde irtibatlandirildigi bir kütle baglantisi içermektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, kilavuz ray yan yüzeylerine temas edecek sekilde düzenlenmis tekerleklere haiz bir paten içermektedir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasinda, bahsedilen itme elemani, tekerleklere, tekerleklerle beraber dönebilecek sekilde irtibatli olmasi ve dönme hareketi sirasinda kütleye çarparak, kütleyi butona dogru itecek sekilde sekilde düzenlenmektedir. Böylece, tekerlekli patentlerde hali hazirda saglanan itme kuvveti, söz konusu kütlenin itilmesi için kullanilabilmektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen itme elemani dönüsü esnasinda kütleye çarpacak sekilde düzenlenmis çikintilar içermektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen kütle itme elemaninin üstüne pozisyonlandiri lmaktadir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasi, yüzeye sabitlenmis kütleyi yüzeyden ayirmak üzere iten bir kilit açma elemani içermektedir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasi, güç verildiginde yüzeye sabitlenmis kütleyi yüzeyden ayirmak üzere miknatisi ve/veya yüzeyi iten bir kilit açma elemani içermektedir. Böylece, herhangi bir operatör müdahalesine gerek kalmadan, acil durum fren düzenegi kilit durumundan çikartilabilmektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen kilit açma elemani bir selenoid veya elektromagnettir. Bulusun tercih edilen bir diger yapilanmasi, bahsedilen platformun hizini tespit etmek üzere bir hiz tespit regülatörü içermektedir. Platformun düsük ivmelerle hizlandigi durumlarda da acil durum fren düzeneginin frenlemeye geçmesi saglanmistir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, bahsedilen hiz tespit regülatörü, kilavuz rayin yüzeylerine temas halinde ve bu temas sirasinda dönebilecek sekilde düzenlenmis iki yanal baski tekerlegi ve bir dikey baski tekerlegine haiz bir paten; bahsedilen yanal baski tekerleklerinden birisine, platformun kilavuz ray üzerindeki hareket hizini yanal baski tekerliginin dönüs hizindan tespit edecek ve platform hizi önceden belirlenmis bir hizi astiginda, bahsedilen yanal tekerligin dönüs hareketini durduracak sekilde irtibatlandirilmis bir kilit mekanizmasi içermesidir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, kilavuz rayin yan yüzeylerine frenleme için basabilecek sekilde düzenlenmis iki fren blogu; bahsedilen fren bloklarini kilavuz ray yüzeyine devamli sekilde itmek üzere düzenlenmis yaylar; bahsedilen fren bloklarini kendine dogru çekmek suretiyle frenlemeye geçilmesini engelleyen elektromagnetler ve bahsedilen platformla beraber hareket eden, elektriksel anahtari bahsedilen elektromagnetin gücünü kapatip açabilecek sekilde konfigüre edilmis istemlerden veya detayli açiklamadan ortaya çikan yapilanmalardan herhangi birine uygun bir regülatör içeren bir acil durum fren düzenegidir. SEKILLERIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1'de bulus konusu tasima sisteminin bir yapilanmasinin sematik ön görünüsü verilmistir. Sekil 1.A'da fren ve kilavuz rayin tepeden sematik görünüsü verilmistir. Sekil 1.B"de regülatör ve bahsedilen regülatör tarafindan tahrik edilen fren sisteminin sematik görünüsü verilmistir. Sekil 1.C,de regülatör ve bahsedilen regülatör tarafindan tahrik edilen fren sisteminin bir diger yapilanmasinin sematik görünüsü verilmistir. Sekil 1.D,de Sekil 1.B'deki yapilanma fren durumunda gösterilmistir. Sekil 2'de alternatif bir regülatör yapilanmasi ve bahsedilen regülatör tarafindan tahrik edilen fren sisteminin sematik görünüsü verilmistir. Sekil 2.A"da Sekil 2'deki yapilanma fren durumunda gösterilmistir. Sekil 3'de bir baska regülatör yapilanmasi ve bahsedilen regülatör tarafindan tahrik edilen fren sisteminin sematik görünüsü verilmistir. Burada yapinin arka kisminda kalan unsurlar kesikli çizgilerle gösterilmistir. Sekil 3.A'da Sekil 3'deki yapilanma fren durumunda gösterilmistir. Sekil 4'te bulus konusu regülatörün tercih edilen bir yapilanmasinin izometrik görüsü verilmistir. Sekil 4.A'da Sekil 4lteki yapilanma dislilerin biri olmadan gösterilmistir. Sekil 4.Blde Sekil 4"teki yapilanma arkadan gösterilmistir. Sekil 4.C'de Sekil 4`teki yapilanma arkadan gösterilmistir. Çizimlerin mutlaka ölçeklendirilmesi gerekmemektedir ve mevcut bulusu anlamak için gerekli olmayan detaylar ihmal edilmis olabilmektedir. Bundan baska, en azindan büyük ölçüde özdes olan veya en azindan büyük ölçüde özdes islevleri olan elemanlar, ayni numara ile gösterilmektedir. SEKILLERDEKI REFERANS NUMARALARININ AÇIKLAMASI 1. Acil durum fren düzenegi . Paten 11.Tekerlek 12. Ara plaka 13. Disli . Regülatör 21. Itme elemani 211. Itme elemani baglantisi 212. Çikinti 22. Kütle 221. Kütle baglantisi 222. Temas elemani 23. Anahtar 231. Buton 24. Kilit yüzeyi 241. Yüzey elemani . Kilit açma elemani . Fren 100. Platform 110. Süspansiyon FB. Fren blogu YY. Yan yüzey Y. Yay elemani M. Miknatis KD. Kilit düzenegi KR. Kilavuz ray R. Dönüs ekseni EM. Elektromagnet TS. Platform tasima sistemi BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu acil durum frenleri için bir regülatör (20) sadece konunun daha iyi anlasilabilmesi için hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Bulus konusu dikey yönde hareket edebilen platform tasima sistemlerinin (TS) elektromagnet tahrikli acil durum fren düzeneklerini (1) tetiklemek için bir regülatör (20) ile ilgili olup, basildiginda elektromagnetlere (EM) iletilecek gücü kesilmesini saglayan en az bir butona (231) sahip bir elektriksel anahtar (23), en azindan kismi olarak hareket edebilen bir kütle (22), bahsedilen kütleye (22) ancak platformun önceden belirlenmis bir degerin üzerinde ivmelenmesiyle kütlenin (22) görünen agirliginin azalmasi halinde butona (231) basmasini saglayacak miktarda ve platform hareket yönünün tersi yönde itme kuvveti uygulayacak sekilde konfigüre edilmis bir itme elemani (21) içermektedir. Sekil 1'e atfen; platform tasima sisteminde (TS), platform (100) patenler (10) tarafindan en azindan iki kilavuz raya (KR) kilavuzlanmis olup, sekildeki ok yönünde çift yönlü hareket etmektedir. Burada platform (100) bir asansör kabini olabilir. Kilavuz raylar (KR) dikey eksende ve bir asansör kuyusu içerisinde düzenlenebilmektedir. Platforma (100) irtibatli bir süspansiyon (110)bulunabilmekle beraber, tercihen paten (10) bahsedilen bu süspansiyonun (110) üzerinde düzenlenmistir. Bahsedilen patenler (P) "U" sekilli ve kilavuz rayin (KR) üzerine oturacak sekilde düzenlenmis yapilar olabilecegi gibi, kilavuz raya (KR) üç farkli yönden basacak tekerleklere (11) sahip bir yapida da saglanabilmektedir. Platform tasima sisteminde (TS) bir regülatör (20) bulunmaktadir. Bunun yaninda, yapi kilavuz raylari (KR) sikistirarak platformu durduracak sekilde frenler (30) içermektedir. Regülatör (20) platformun (100) belli bir hizin üstüne çikmasi ve/veya halatin kopmasi, acil durum fren düzeneginin (1) frenlerini (30) tetikleyerek platformun (100) durmasini saglamaktadir. Sekil 1'deki gibi düzenek kilavuz ray (KR) üzerinde, platformun (100) alt ve üst kisminda olacak sekilde iki adet fren (30) içerebilmekte ve bunun yaninda, her bir kilavuz ray (KR) bir veya iki fren (30) içerebilmektedir. Frenler (30) direkt olarak patene (10) ve/veya regülatöre (20) irtibatli olabilecegi gibi platform (100) veya sasiye de (1 10) irtibatli sekilde saglanabilmektedir. Sekil 1.A'ya atfen; fren düzenegi (1) bir gövde üzerinde düzenlenmistir. Bahsedilen gövde üzerinde bir çift yay elemani (Y) düzenlenmistir. Bahsedilen yay elemanlari (Y) tercihen helezonik yaylardir. Bahsedilen yay elemanlari (Y) uç kisminda birer fren blogu (FB) düzenlenmistir. Bahsedilen yay elemanlari (Y) fren bloklarini (FB) bir kilavuz raya (KR) itecek sekilde düzenlenmistir. Burada yay elemanin (Y) uyguladigi itme kuvveti devamli sekilde ve fren blogu (FB) üzerine ikincil bir güç uygulanmiyorsa, fren blogunu (10) kilavuz raya (KR) temas ettirecek sekilde saglanmaktadir. Kilavuz raylar (KR) "T" seklinde olup, fren bloklari (FB), frenleme sirasinda söz konusu kilavuz rayin (KR) dik uzantisinin yan yüzeylerine (YY) basacak sekilde düzenlenmistir. Burada fren bloklari (FB) karsilikli sekilde düzenlenmistir. Fren düzenegi (1) en azindan bir, tercihen her iki fren blogu (FB) için bir elektromagnet (EM) içermektedir. Bahsedilen elektromagnetler (EM) tercihen gövdeye irtibatlidir. Elektromagnetler (EM) bahsedilen fren bloklarini (FB) kendisine çekecek sekilde düzenlenmistir. Burada yay elemanlari (Y) fren bloklarini (FB) kilavuz raya (KR) dogru devamli iterken, elektromagnetler (EM) fren bloklarini (FB) yay elemanlarinin (Y) tersi yönde kendisine çekmektedir. Elektromagnetler (EM) güçteyken yay elemanlarinin (Y) itme kuvvetini yenecek, yani fren bloklarinin (FB) kilavuz raya (KR) temasini engelleyecek güçte çekme kuvveti saglamaktadir. Bulus konusu regülatör (20) bahsedilen platform (100) ile beraber hareket etmektedir. Tercihen direkt olarak platforma (100) veya platformu (100) tasiyan süspansiyona (110) irtibatlandirilmistir. Sekil 1.B!ye atfen; bulus konusu regülatör (20) bir itme elemani (21) içermektedir. Itme elemani (21) üzerinde düzenlenmis bir kütleyi (22) itecek sekilde düzenlenmistir. Itme elemani (21) sürekli veya aralikli sekilde itme kuvveti saglayacak sekilde konfigüre edilmistir. Itme elemanin (21) ve kütlenin (22) üzerinde bir elektriksel anahtar (23) pozisyonlandirilmistir. Kilitsiz elektriksel anahtar (23) bir buton (231) içermektedir. Burada butona (231) basildiginda kilitsiz elektrik anahtar (23) aktif hale geçmektedir. Buton (23) acil fren düzeneginin (1) elektromagneti (EM) dolayli veya direkt olarak haberlesebilmektedir. Bu açiklamada buton (231) için kullanilan aktif ifadesinden kasit, daha sonra açiklanacagi gibi elektromagnete (EM) saglanan enerjiyi kesecek durumda olmasidir. Bahsedilen elektriksel anahtar (23) kilitsiz veya kilitli sekilde saglanabilmektedir. Kilitli ifadesinden kasit, elektriksel anahtarin (23) butona (231) basildiginda, buton (231) basili kalmakta ve elektromagnete (EM) saglanan enerjiyi kesecek sekilde düzenlenmesidir. Kilitsiz ifadesinden kasit ise elektriksel anahtarin (23) butona (231) basildiginda, butonun (231) tekrar açilma egiliminde olmasi, yani elektromagnete (EM) saglanan enerjiyi kesmesi için devam surette basilmasi gerekliligi haiz olacak sekilde düzenlenmesidir Tercihen plaka formunda bir yüzey (24) itme elemanin (21) ve kütlenin (22) üzerinde pozisyonlandirilmistir. Tercihen elektriksel anahtar (23) söz konusu yüzeyin (24) üzerine yerlestirilmis ve buton (231) yüzeyde saglanan bir açikliktan geçerek itme elemani (21) ve kütleye (22) uzanacak sekilde saglanmistir. Kütle (22) platform (100) birlikte hareket ettigi için, platform (100) zemine dogru ivmelendiginde kütlenin (22) görünür agirligi ivme degerine göre azalmaktadir. Burada itme elemani (21) kütleyi (22) ancak kütle belli bir ivme degerine ulastiginda, yani kütlenin (22) görünür agirligi belli bir degerin altina düstügünde, butona (231) temas etmesini saglayacak itme kuvveti olusturacak sekilde konfigüre edilmistir. Örnegin, burada bahsedilen sinir ivme degeri, serbest düsüs ivmesi veya yaklasik olarak serbest düsüs ivmesi olarak seçilebilir fakat bu degerler koruma kapsami için sinirlayici olarak algilanmamalidir. Platform (100) ve regülatör (20) önceden belirlenen ivme degerine ulasmadiginda, kütle (22) Sekil 1.B'deki gibi itme elemanin (21) üzerinde sabit kalmaktadir. Sekil 1.D'ye atfen; platform (100) ve regülatör (20) önceden belirlenen ivme degerine ulastiginda veya geçtiginde, kütlenin (22) görünür agirligi düstügü için itme elemani (21) kütleyi (22) butona (231) temas edecek sekilde itebilmektedir. Kilitsiz bir elektriksel anahtar (23) kullanilmasi halinde, regülatör (20), kütleyi (22) butona (231) temas ettikten sonra sabitlemek yani butona (231) temasini devam ettirmek üzere bir kilit düzenegi (KD) içermektedir. Kilitli bir elektriksel anahtar (23) kullanilmasi halinde ise böyle bir ihtiyaç bulunmamaktadir çünkü bir kere basildiktan sonra kilitli elektriksel anahtarlar (23) aktif duruma geçmektedir. Bahsedilen kilit düzenegi (KD) Sekil 1.A'daki kütlenin (22) kendisi olarak saglanabilir. Yani bir kilit düzenegi (KD) kullanimi yerine direkt olarak kütle (22) kilit düzenegi (KD) olarak saglanabilir. Buna alternatif olarak, kilit düzenegi (KD) kütlenin (22) üzerine sabitlenebilir veya Sekil 1.C'deki gibi bahsedilen yüzeyin (24) itme elemanina (21) ve kütleye (22) bakan yüzünde pozisyonlandirilabilir. Kilit düzenegi (KD) olarak, kütleyle (22) yüzey arasinda, dis ve yuvadan olusan ve kütle (22) yüzeye (24) temas eden yapilar kullanilabilir. Bu tarz yapilarda, temas sirasinda10 disler yuvaya oturmakta ve sabitlemeyi saglamaktadir. Bu yapilar teknigin bilinen durumunda siklikla kullanilmaktadir. Bunun yaninda, bulus konusu regülatörde (20), kilit düzenegi (KD) olarak, miknatis (M) kullanimi mevcuttur. Bu noktadan itibaren anlatim kilit düzenegi (KD) olarak miknatis (M) yapisini kullanan yapilanmalarla açiklanacaktir. Tersi belirtilmedigi sürece dis ve yuvadan olusan kilit düzeneklerinin de (KD) miknatislar (M) yerine kullanilabilecegi varsayilmalidir. Yüzey (24) ile kütle (21) arasinda bir miknatis (M) pozisyonlandirilmistir. Sekil 1.B- 1.D'deki kilit düzenekleri (KD) miknatis (M) olarak yorumlanabilir. Burada miknatis (M) Sekil 1.A"daki kütlenin (22) kendisi olarak saglanabilir. Yani bir miknatis (M) kullanimi yerine direkt olarak kütle (22) miknatis olarak saglanabilir. Buna alternatif olarak, miknatis (M) kütlenin (22) üzerine sabitlenebilir veya Sekil 1.C"deki gibi bahsedilen yüzeyin (24) itme elemanina (21) ve kütleye (22) bakan yüzünde pozisyonlandirilabilir. Kütle (22) butona (231) temas ettiginde veya temas etmek üzereyken, miknatis (M) ile yüzey (24) arasinda manyetik çekim kuvveti olusur. Burada çekim kuvveti, kütle (21) ile buton (231) arasindaki temasin yeterli kuvvetle olmasini saglamasinin yaninda, kütlenin (21) yüzeye (24) yapismasini saglar ve buna binaen butonun (231) basili kalmasini Burada kütle (22) miknatis (M) olarak seçildiyse, kütle (22) itme elemaniyla (21) uygulanan kuvvet sonucu hem butona (231) basar hem de bahsedilen yüzeye (24) yapisir. Buna göre, yüzeyin (24) en azindan bir kismi miknatis (M) ile arasinda çekim olusmasini saglayacak materyalden mamul olmadir. Eger miknatis (M) yüzeyde (24) saglandiysa, kütle (22) itme elemaniyla (21) uygulanan kuvvet sonucu butona (231) basar ve yüzeydeki (24) miknatisa (M) yapisir. Buna göre, kütlenin (22) en azindan bir kismi miknatis (M) ile arasinda çekim olusmasini saglayacak materyalden mamul olmadir. Eger miknatis (M) kütle (21) üzerine sabitlenmisse, kütle (22) itme elemaniyla (21) uygulanan kuvvet sonucu butona (231) basar ve yüzeydeki (24) miknatisa (M) yapisir. Buna göre, yüzeyin (24) en azindan bir kismi miknatis (M) ile arasinda çekim olusmasini saglayacak materyalden mamul olmadir. Butona (231) kütle (22) tarafindan basildiginda, kilitsiz elektriksel anahtar (23) acil fren düzenegindeki (1) elektromagnete (EM) giden gücü keser ve buna bagli olarak, fren bloklari (FB) yay elemani (Y) tarafindan saglanan kuvvetle, kilavuz ray (KR) yan yüzeylerine basarak frenlemeyi baslatir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, ayrica yüzeye (24) yerlestirilmis bir kilit açma elemani (25) bulunmaktadir. Tercihen kilit açma elemani (25) selenoid veya elektromagnet (EM) olarak seçilir. Burada kilit açma elemani (25) miknatisi (M) ve/veya kütleyi (22) itme elemanina (21 ) dogru itecek sekilde düzenlenmistir. Böylece, acil durum fren düzeneginin (1) kapanmasi için herhangi bir operatör yardimina gerek kalmamistir. Kilit açma elemani (25) güç saglanmasi sonucu miknatis (M) ile yüzey (24) birbirinden ayrilarak, kütlenin (22) buton (231) üzerindeki baskisi sona erdirilmekte, elektromagnete (EM) tekrar güç iletilmesi saglanmaktadir. Sekil 2 ve 2.A'da bulusun bir yapilanmasi gösterilmistir. Bahsedilen yapilanmada, itme elemani (21) bir yay elemani (Y), tercihen bir helezonik yay olarak saglanmistir. Burada kütle (21) serbest sekilde, yani herhangi bir baska parçayla baglantili olmayacak sekilde itme elemanin (21) üzerine yerlestirilmistir. Sekil 2, 2.A'daki yapilanmada kütle (22) miknatis (M) olarak saglanmis olsa da, burada da miknatis (M) yüzey (24) üzerinde veya kütleyle (22) sabitlenmis olarak bulundurulabilmektedir. Burada helezonik yay olarak seçilmis itme elemani (21) ivme belli bir degerin altinda oldugunda kütlenin (22) altinda sikismis sekilde bulunmaktadir. Platform (100) ve regülatör (20) ivmelenmeye basladiginda kütlenin (22) görünen agirligi azalmakta ve sikismis olan helezonik yayin üzerinde baski azaltmaktadir. Sekil 2.A'da da gösterildigi gibi bu durumda, yay kütleyi (22) itmek suretiyle söz konusu kütlenin (22) elektriksel anahtarin (23) butonuna (231) basmasini saglamaktadir. Ardindan daha öncede açiklandigi üzere elektromagnetteki (EM) güç kesilerek frenleme baslamaktadir. Burada söz konusu helezonik yay ve kütle (22) uzunlamasina bir tüpün (T) içerisinde saglanabilmektedir. Tüp (T) kütlenin (22) yayin sagladigi itmeyle butona (231) temas etmesini saglayacak sekilde yönlendirilmistir. Sekil 3 ve 3.A'da bir diger yapilanma gösterilmistir. Bu yapilanmada regülatör (20), kilavuz rayla (KR) temas eden ve bu temas sonucu dönme hareketi gerçeklestiren en az iki, tercihen iki kilavuz rayin (KR) yan yüzeylerine (YY) birisi ön yüzeyine basacak sekilde pozisyonlandirilmis üç tekerlek (1 1) içermektedir. Bahsedilen bu tekerlekler (11) ayrica paten (10) yapisini da olusturabilmektedir. Kilavuz rayin (KR) yan yüzeylerine (YY) basan tekerlekler (11), es merkezli olacak sekilde, itme elemanlari (21) ile itme baglanti elemanlari (211) araciligiyla irtibatlandirilmistir. Itme elemanlari (21) tekerlekle (11) beraber dönmektedir. Itme elemanlarinin (21) üzerinde saglanan kütle (22) bir kütle baglanti elemani (221) ile iliskilendirilmis ve kütle baglanti elemaninin (221) ekseninde dönebilmektedir. Tercihen kütle (21) uzunlamasina bir çubuk veya plaka seklinde saglanmistir. Sekil 3, 3.A'daki yapilanmada miknatis (M) kütlenin (22) üzerinde sabit sekilde pozisyonlandirilmis olsa da, burada da miknatis (M) yüzey (24) üzerinde de pozisyonlandirilabilmekte veya kütle (22) miknatis (M) olarak saglanabilmektedir. itme elemanlari (21) dönme hareketi sirasinda kütleye (22) çarpmakta ve kütlenin (22) kütle baglanti elemaninin (221) ekseninde dönmesini saglamaktadir. Bu dönüs hareketi sirasinda, kütle (22) butona (231) dogru hareket etmektedir. Burada regülatör (21) ivme degeri belirli bir seviyenin altindayken, kütlenin (22) görünür agirligi ve itme elemanin (21) kütleye (22) çarparak sagladigi itme kuvveti, kütlenin (21) bahsedilen butona (231) ulasmasina yetmeyecek seviyede sekilde düzenlenmistir. Platform (100) ve regülatör (20) ivmelenmeye basladiginda kütlenin (22) görünen agirligi azalmakta ve dönen itme elemaninin (21) kütleye (22) çarpma hareketi artik kütleyi (22) butona (231) itmeye yetmektedir. Sekil 3.A'da da gösterildigi gibi bu durumda, dönen itme elemani (21) kütleyi (22) itmek suretiyle söz konusu elektriksel anahtarin (23) butonuna (231) basmasini saglamaktadir. Ardindan daha öncede açiklandigi üzere elektromagnetteki (EM) güç kesilerek frenleme baslamaktadir Sekil 4-4.C'de bulusun tercih edilen bir yapilanmasi gösterilmistir. Sekil 4.8 ve 4.C'de görülebilecegi üzere regülatör (20) "T" seklindeki kilavuz rayin (KR) yan ve ön yüzeylerine basacak sekilde üç tekerlek (11) içermektedir. Bahsedilen tekerlekler (11) bir ara plaka (12) üzerinde yapilandirilmistir. Ara plakanin (12) diger tarafinda itme elemani (21) yari yüzeye (YY) basacak sekilde düzenlenmis tekerlege (11) göbeginden irtibatlanmis olup tekerlekle (11) beraber dönebilmektedir. Bunun yaninda, Sekil 4'de görülebilecegi gibi birbiriyle iliskilendirilmis bir çift disli de (13) yan yüzeye (YY) basacak sekilde düzenlenmis tekerleklerle (11) göbeklerinden irtibatlanmis olup, tekerlekle (11) beraber dönebilmektedirler. Burada disliler (13) tekerleklerin (11) hareketini senkronize etmektedir. Sekil 4.A'ya atfen; kütle (22) bir kütle baglanti elemaniyla (221) ara plakaya (12) irtibatlandirilmistir. Burada kütle (22) kütle baglanti elemani (221) ekseninden geçen dönme eksenine (R) göre dönmektedir. Kütle (22) tercihen uzunlamasina bir plaka ve plakanin uç kisminda bir miknatisin (M) konumlandirildigi ilk plakaya göre dik bir diger plaka içermektedir. Kütle (212) üzerinde itme elemanin (21 ) çarpacagi birtemas elemani (222) içermektedir. Temas elemani (21) tercihen dairesel formda bir plaka seklinde saglanmistir. Itme elemani (21) tercihen kütleye (22) dönme hareketi sirasinda çarpacak çikintilar (212) içermektedir. Burada çikintilar (212) tercihen kavisli sekilde saglanmistir ve ayrica çikintilarin (212) arasinda kavisli girintiler de saglanabilmektedir. Bahsedilen kavisli çikinti (212) yapisi dairesel formdaki temas elemani (222) ile birlikte çarpmanin regülatöre (20) yapisal bir zarar vermesini engellemektedir. Ara plaka (12) üzerinde ara plakaya (12) dik bir plaka kismi daha düzenlenmistir. Buraya kilitsiz elektriksel anahtar (23) yerlestirilmis ve buton (231) plakadaki bir açikliktan geçerek kütleye (22) dogru uzanmaktadir. Tercihen plaka üzerinde, plakadaki bir açikliktan geçerek kütleye (22) dogru bir yüzey elemani (241 ) bulunmaktadir. Bahsedildin yüzey elemanin (241) uç kismi miknatisin (M) yapisacagi yüzeyi (24) saglamaktadir. Burada yüzey elemani da (241) miknatis (M) olarak saglanabilmektedir. Bunun yaninda ayrica kilit açma elemani da (25) kilitsiz elektriksel anahtar (23) ile birlikte plakanin üzerinde saglanmistir. Normal çalisma sartlarinda, itme elemani (21) dönerek devamli surette kütleye (22). spesifik olarak temas elemanina (222) çarpmaktadir. Bu çarpma, kütlenin (22) ziplama hareketi yapmasini saglamaktadir. Burada ziplama hareketi, kütlenin (22) görünen agirligi yüzünden kütlenin (21) butona (231 ) temas etmesi için yeterli bir hareket degildir. Burada platform (100) ve regülatör (20) ivmelenmeye basladiginda kütlenin (22) görünen agirligi azalacaktir. Yeterli ivmeye ulasildiginda, yani kütlenin (22) görünen agirligi yeteri kadar azaldiginda, itme elemanin (21) bir sonraki hareketi kütleyi (22) butona temas edecek miktarda itecektir. Burada kütlenin (22) ucundaki miknatis (M) kütleyi (22) yüzeye çekecektir ve buna binaen kütle (22) butona (231) bastiktan sonra sabit kalacaktir. Butona (231) basilmasiyla acil fren düzeneginin (1) elektromagnetlerine (EM) giden güç kesilecek ve frenleme baslayacaktir. Frenleme sonlandirilmak istendiginde, kilit açma elemanina (25) güç verilir. Buna binaen, kütle (22) yüzeyden ayrilir ve ivmelenme bittigi için itme elemanin (21) çarpma harekete devam etse dahi, butona (231) bir daha ulasamaz. Bunun yaninda, bulusta ayrica bir hiz regülatörü de kullanilabilmektedir. Hiz regülatörü, platform (100) düsük bir ivme degerinde istenen hizin üstüne çikarsa acil durum düzenegi (1) fren bloklarini (FB) frenleme durumuna geçirmek için kullanilir. Bahsedilen hiz regülatörü, Sekil 3 ve 4'te gösterilen bahsedilen yanal baski tekerleklerinden (11) birisine, platformun (100) kilavuz ray (KR) üzerindeki hareket hizini yanal baski tekerliginin (1 1 ) dönüs hizindan tespit edecek ve platform (100) hizi önceden belirlenmis bir hizi astiginda, bahsedilen yanal tekerligin (11) dönüs hareketini durduracak sekilde irtibatlandirilmis bir kilit mekanizmasi içerebilmektedir. Bunun yaninda, tasima halatlari üzerinden standart hiz okumasi saglayan hiz regülatörleri de burada kullanilabilmektedir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. TR TR TR TR TR