TARIFNAME YÜZEY TEMIZLEME BILESIMI Açiklama Bulusun Teknik Alani Bu bulus granül yüzey temizleme bilesimlerine, bunlari imal etmek için isleme ve bu bilesiinleri kullanarak yüzeyleri temizlemek için bir usule iliskindir. Bilinen Hususlar Ev ve/Veya is yerindeki yüzeyler, lekeleri ve/veya kiri çikarmak için genellikle sivi bilesimlerle temizlenir. Örnekler masa üstleri, deri, yerlerdeki ve banyo duvarlarindaki seramik karolar, bulasik yüzeyleri, araba ve tasit yüzeyleridir. Saglikli bir yasama ortamini korumak için evdeki/is yerindeki ve çevresindeki yüzeylerin düzenli olarak dogru sekilde temizlenmesi önemlidir. Örnegin gida kalintilari gibi kirlerin varligi dösemeler ve bulasiklar gibi yüzeylerde patojenik mikroorganizmalarin asiri çogalmasina yol açabilir. Daha sonra bu yüzeyler dogrudan dokunma yoluyla veya dolayli olarak (örnegin yiyecekler vasitasiyla) bir insani patojenlerle temas ettirebilir ve sagligi oluinsuz yönde etkileyebilir. Ayrica, yapildiklari materyallere bagli olarak bu yüzey malzemelerinin uzun süre kire maruz kalmasi pas olusumunu ve bu yüzeylerin kalitesini oluinsuz yönde etkileyebilen baska süreçleri hizlandirabilir. Örnegin paslanmis tencereler, tavalar çatallar ve biçaklar gibi mutfak malzemeleri tipik olarak yemek pisirmede kullanim için uygun görülmez. Dolayisiyla evdeki ve/veya is yerindeki ve çevresindeki yüzeylerin temizlenmesi bütün dünyada ortak bir uygulainadir. Tipik olarak zemin gibi yüzeylerin temizlenmesi (örnegin paspaslama) veya bulasik yikama su kullanimini içerir. Bu ucuz ve temiz suya erisilebildigi ortamlarda ve zamanlarda elverislidir. Ancak dünyanin bazi yerlerinde yeterli hacimlerde ucuz ve temiz suya erisim zor olabilmektedir. Örnegin kurakliklar, yetersiz yagis ve/ veya çevre kirliligi ucuz ve temiz suya erisimi kisitlayabilmektedir. Bazi ülkelerde yasayanlar suyun az kullanildigi veya hiç kullanilmadigi temizleme uygulamalari icat ettiler. Bir örnek temizlik için "abu rub"in kullanilmasidir. Abu rab pirinç çeltigi gibi bitkisel materyalden yanik atigini veya külü içerir. Mutfak malzemelerinin abu rub ile ovulmasi malzeme yüzeyindeki gida kalintisinin sökülmesini kolaylastirir. Daha sonra abu rub ve gida kalintisi karisimi örnegin bir bezle veya az miktarda suyla silinerek siyrilmak suretiyle giderilir. Ancak yüzey temizligi için kül kullanimi tatmin edici olmayan sonuçlara yol açabilmektedir. Örnegin yüzeyleri tamamen temizleyememekte ve/veya bir temizleme etkisi elde etmek için çok fazla çaba (örnegin ovma) gerektirmektedir. GB 191 1f19,841 'de tenekeleri ve benzerini temizlemek için bir terkip açiklanmaktadir. Terkip bir kalsiyum sülfat ve kereste talasi karisimi içerir. Terkip tenekelerin yüzeyinden yagi ve kiri temizler ve parlaklik saglar. Ayrica temizleme aracinda bilesimin kullanilmasindan kaynaklanan toz önemli ölçüde azalir. FR 2 881 142 A1"de temizlik maddesi olarak kullanilan bitkisel emici parçaciklardan olusan bir materyal açiklanmakta olup, burada bitkisel emici materyalin ortalama parçacik büyüklügü 0.350 mm ila 0.700 mm"nin üzeri araligindadir. Bu bulusun bir amaci yüzey temizleme etkinligi arttirilmis ve az su ilavesi gerektiren veya hiç gerektirmeyen bir temizleme usulünde kullanim için uygun olan bir temizleme bilesimi temin etmektir. Bu bulusun baska bir amaci, külün yüzey temizleme etkinligini arttirabilen ve az su ilavesi gerektiren veya hiç gerektirmeyen bir temizleme usulünde kullanim için uygun olan bir temizleme bilesimi temin etmektir. Bilesimin tüketim oranini azaltmak için ve dolayisiyla daha fazla insanin bütçesine uygun (yani kullanimi ucuz) olmasi için bilesiinin kullanicilar tarafindan külle karistirilmasinin tesvik edilmesi arzu edilebilir. Dolayisiyla bu bulusun baska bir amaci, yüzey temizleme etkinliginde az kayipla veya kayip olmadan önemli bir miktarda külle karistirilabilen bir temizleme bilesimi sunmaktir. Bulusun özeti Yukaridaki amaçlarin birine veya daha fazlasina poliakrilik asit bazli sisebilir bir polimer, selüloz lifi ve su içeren bir granül bilesimle ulasilabildigini sasirtici bir sekilde kesfettik. Dolayisiyla bulus bir yönüyle istein Ve uygun bir granül yüzey temizleme bilesimine iliskindir. Bulusa uygun granül bilesimin, az miktarda su ilave edilerek veya hiç edilmeden, yüzeyleri etkili bir sekilde temizlemek için kullanilabildigi gözlemlendi. Ayrica bilesim istege bagli olarak, tek basina külün temizleme etkinligiyle karsilastirildiginda külün yüzey temizleme etkinligini arttirmak için külle karistirilabilir. Ayrica, bilesimin önemli bir miktarda külle (örnegin agirlikça %50) karistirilmasinin, tek basina granül bilesimin temizleme etkinligiyle karsilastirildiginda yüzey temizleme etkinligi üzerindeki olumsuz etkisinin az oldugu veya hiç olmadigi tespit edildi. Dolayisiyla bulus baska bir yönüyle agirlikça en az %25 ve agirlikça en fazla %75 oraninda istem 1 ila 12'nin herhangi birine uygun granül bilesimi içeren bir temizleme karisimina iliskindir. Bilesim tek basina veya külle karistirildiginda az miktarda su ilavesi gerektiren veya hiç gerektirmeyen bir usulde yüzeyleri temizlemek için uygundur. Dolayisiyla bulus baska bir yönüyle asagidaki asamalari içeren bir yüzey temizleine usulüne iliskindir: a) bir yüzeye bulusun granül bilesimini ve istege bagli olarak kül uygulamak; b) istege bagli olarak yüzey üzerinde granülleri hareket ettirmek; c) "a" asamasinda uygulanan materyali su ilavesi olmadan, örnegin firçalayarak gidermek. Bu bulus çerçevesinde, "kir" ve "leke" ifadeleri burada genel olarak, ister organik ister inorganik kökenli, çiplak gözle görülebilen veya görülemeyen, kirletici kati döküntü ve/veya bakteriler veya baska patojenler içeren, evlerde genel olarak karsilasilan her tür kiri ve lekeyi kapsayacak sekilde kullanilmaktadir. "Kir" terimi inatçi kiri, yani yüzey üzerinde yanmis ve/veya pismis gida kalintilari gibi giderilmesi genellikle çok zor olan, kuwetle yapismis kirleri içermektedir. Agirlikça yüzde (ag. %) aksi belirtilmedikçe bilesimin toplam agirligini esas almaktadir. Bulusa uygun bilesim bir granül bilesim, yani toza benzer bir bilesimdir. Evdeki veya is yerindeki (örnegin ofisteki) yüzey, evlerin içinde ve civarinda, örnegin mutfaklarda, banyolardaki tipik olarak bulunan herhangi bir tür yüzeyi, örnegin seramik, vinil, vaks içermeyen vinil, musamba, melamin, cam, paslanmaz çelik, formika, cam-seramik, plastikler, plastiklestirilmis ahsap, metalden yapilanlar gibi (sert) zeminler, halilar, duvarlar, fayanslar, pencereler, dolaplar, lavabolar, duslar, plastiklestirilmis dus perdeleri, küvetler, klozetler, gömme esyalar ve aksesuarlar ve benzeri veya herhangi bir boyanmis veya cilalanmis veya sizdirmazlastirilmis yüzeyi ve benzerini belirtir. EV veya is yerlerindeki yüzeyler arasinda ayrica sinirlandirici olmamak kosuluyla buzdolaplari, derin dondurueular, çamasir makineleri, otomatik kurutma makineleri, firinlar, mikrodalga firinlar, bulasik makineleri ve benzeri de dâhil olmak üzere ev aletleri de yer alir. Bu sert yüzeyler evlerin yani sira ticari, kurumsal ve sinai ortamlarda da bulunabilir. Ev veya ofis sert yüzeyleri arasinda bulasik yüzeyleri de yer alir. Bulasik yüzeyleri burada seramik, porselen, metal, cam, plastik (polietilen, polipropilen, polistiren ve benzeri), ahsap, emaye, paslanmaz çelik, teflon veya yeme ve/veya pisirme için kullanilan esyalarin yapiminda yaygin olarak kullanilan herhangi bir baska materyalden tabaklar, bardaklar, demlikler, tavalar, pisirme kaplari ve çatal biçak takimlarini belirtmektedir. Gelistirilmis bir temizligi (etkinlik) sert yüzeylerden kirin ve/veya Iekelerin, benzer bir leke/kir çikarma seviyesine ulasmak için gerekli olandan daha az çabayla (örnegin daha az silme islemi, silme isleminde daha az kuvvet veya bunlarin bir kombinasyonu) giderilmesi gösterebilir. Örnegin bir metal yüzeyden belirli bir miktarda kiri çikarmak için daha az çaba gerekecektir. Açiktir ki, daha fazla miktarda kir/ leke çikarmak için benzer bir çaba da gelismis temizleme etkisini (etkinligi) gösterebilir. Granül formu Bu bulusun bilesimi granüller içerir, burada oitalama granül büyüklügü 0.05 ila 5 milimetre, edilen ortalama granül büyüklüklerinin çesitli avantajlari vardir. Öncelikle kuru elde bulasik yikama sirasinda toz olusumunu azaltir. Ikincisi granül form mutfak aletlerinde fiziksel asinmayla temizligi tesvik eder. Üçüncü olarak, granül form külle istege bagli karistirmayi kolaylastirir. Bu bulus çerçevesinde bir ortalama parçacik çapi genellikle aksi belirtilmedikçe, Sauter ortalama çapi olan d3,2 degeriyle ifade edilir. Sauter ortalama çapi ilgilenilen bir parçacikla ayni hacim/yüzey alani oranina sahip bir kürenin çapidir. Enine kesiti tamamen dairesel olmayabilen lifli materyalde, burada ifade edildigi gibi lifin çapi, lifin enine kesitiyle ayni yüzey alanina sahip bir dairenin çapidir. Burada ayrica hacim agirlikli ortalama çap olan d4,3 degeri de kullanilabilir. Hacim bazli parçacik büyüklügü belirli bir parçacikla ayni hacme sahip kürenin çapina esittir. Bulusa uygun bilesim bir veya daha fazla kompozit granül, bir veya daha fazla tek bilesenli granül veya bunlarin herhangi bir kombinasyonunu içerebilir. Örnegin bilesim, münferit bir granülün suyla sisebilir polimer, selüloz ve su içerdigi granülleri (yani kompozit granüller) içerebilir. Örnegin bilesim ayri ayri granüle edilmis sisebilir polimer ve selülozun bir karisimini Içerebilir (yani tek bilesenli granüller karisimi). Suyun tipik olarak granüller içinde bulunacagi ve donma sicakliklarinin alti gibi ekstrem kosullar olmadikça tek bilesenli granüller olusturmayacagi açiktir. Bulusa uygun münferit granüller asindirici etkiyi tesvik edecek herhangi bir forma sahip olabilir. Tercihen granüllerin büyüklügü ve sekli düzensizdir ve keskin yüzey kenarlarina sahiptirler. Poliakrilik asit bazli suda sisebilir polimer Bulusa uygun granül temizleme bilesimi poliakrilik asit bazli suda sisebilir polimer içerir. Poliakrilik asit bazli suda sisebilir polimer terimi en azindan kismen akrilik asit monomerlerinden olusan polimerler olarak tanimlanir. Akrilik asit terimi akrilat gibi tuz türevlerini kapsar. Poliakrilik asitlerin molekül yapisi akrilamid monomerleri gibi akrilik olmayan asit monomerleri içerebilir. Akrilamid ve poliakrilik asit kopolimerleri de poliakrilik asit teriminin kapsami içindedir. Ancak tercihen polimerin agirlikça en az %40,1, daha tercihen en az %60ii, daha da tercihen %701 ve daha da tercihen en az %90"i akrilik asit monomerlerinden elde edilir. "Polimerin agirligi"yla, emilmis su molekülleri gibi kovalent olarak bagli olmayan herhangi bir materyalin agirligi hariç olmak üzere, polimerik molekülün molekül agirliginin kastedildigi takdir edilecektir. Bulusa uygun polimer sadece tek bir tip poliakrilik asitten olusan homojen bir poliakrilik asit karisimi içerebilir. Alternatif olarak, temizleme materyali poliakrilik asit tiplerinin bir kombinasyonunu içerebiiir. Bulusa uygun polimerin polimer molekülleri ayni veya degisen bir zincir uzunluguna/molekül agirligina sahip olabilir. Poliakrilik asitlerin ortalama molekül agirligi tercihen 10,000 ila ila 20,000,000 Daltondur. Bulusa uygun polimerler (kismen) çapraz bagli olabilir. Çapraz baglama, polimerler, tipik olarak iki veya daha fazla çift bag içeren bir organik molekül olan uygun bir çapraz baglayiciyla temas ettirilerek uygulanabilir. Uygun çapraz baglayicilarin örnekleri tetraaliletoksietan1,1,1-trimetilolpropantrikrilatve N,N`-metilenbisakrilamiddir. Çapraz baglanma derecesinin arttirilmasi basinca karsi emilim kapasitesini arttirir; ve çapraz baglanma derecesinin azaltilmasi sisme kapasitesini arttirir. Tercihen bulusa uygun polimer kismen çapraz baglidir ve daha tercihen nihai polimerin toplam agirligi esas alindiginda agirlikça %0.1 ila % 2, daha da tercihen % 0.2 ila % 1 ve daha da tercihen % 0.3 ila % 0.8 çapraz baglayici içerir. Örnegin "agirlikça %0.5 çapraz baglayici içeren" polimer, agirlikça %0.5 çapraz baglayicinin polimerin çapraz baglanmasi sürecinde tükendigini (yani polimer agi içine katildigini) belirtir. Tercihen bulusa uygun polimerin içerdigi çapraz baglayici N,N'-meti|en bisakr Ilamiddir. Bulusa uygun polimerler (kismen) nötralize edilmis olabilir, bu polimerin yük yogunlugunu (iyonikligini) etkiler. Nötralizasyon polimer sodyum karbonat veya sodyum hidroksit gibi nötralize edici bir maddeyle temas ettirilerek uygulanabilir. Tercihen bulusa uygun polimerler kismen çapraz baglidir ve kismen nötralize edilmistir. Tercihen bulusa uygun polimerin bes dakika yük altinda emiciligi (AUL) en az 10 g/g, daha tercihen en az 15 919, daha da tercihen en az 18 g/g, daha da tercihen en az 21 g/gidir. Bes dakika yük altinda emicilik burada referans olarak zikredilen US 5,149,335 "te açiklanan usule göre belirlenir. Bulusa uygun temizleme bilesiminde kullanilabilen poliakrilik asitler piyasada bulunmaktadir. Örnegin Aquasorb , Stockosorb, FAVOR (EVONIK industriesl; ve Disintex ticari adlariyla bulunabilir. Bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi agirlikça %02 ila %12, tercihen %0.5 ila %8 ve daha da tercihen %1 ila %5 poliakrilik bazli sisebilir polimer içerir. Bulusa uygun selüloz elyafi (burada "selüloz lifi" ve "selüloz elyafi" terimleri alternatitli olarak kullanilmaktadir) bitki kaynakli olabilir. Selüloz elyafinin esas olarak Beta ile bagli D- glukoz birimlerinin dogrusal zincirlerinden olustuguna inanilmaktadir. Selüloz elyaflarinin yaygin kaynaklari pamuk, bambu ipek, ögütülmüs misir koçanlari veya odun hamurudur (örnegin testere talasi). Odun hamuru tipik olarak ladin, çam, köknar, melez agaci, katran agaci gibi yumusak agaçlardan veya Okaliptüs, titrek kavak ve hus gibi sert agaçlardan elde edilir ve özellikle öz odun ve yalanci odundan (örnegin ve tipik olarak kabuktan degil) yapilir. Odun hamuru imalat islemi bu alanda uzman olanlar tarafindan bilinmektedir ve mekanik, yari mekanik ve/veya tamamen kimyasal usulleri içerebilir. Bitki hamuru imalat prosedürü bitki hainurundaki lignin ve heiniselülozlar miktarini etkileyebilir. Hamur agartilmis veya agartilmamis olabilir. Tercihen bulusa uygun selüloz lifinin ortalama lif uzunlugu 10 ila 5,000 mikron (um), daha Tercihen bulusa uygun selüloz lifinin ortalama lif kalinligi 2 ila 200 mikron (um), daha tercihen 5 ila 100 mikron ve daha da tercihen 10 ila 50 mikrondur. Bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi agirlikça %10 ila %80, tercihen %20 ila %75, daha da tercihen %30 ila %70, daha da tercihen %40 ila %65 selüloz lifi içerir. Tercihen bulusa uygun selüloz lifinin yag emme kapasitesi agirlik/agirlik olarak en az 5, daha tercihen en az 7, daha da tercihen en az 10, daha da tercihen en az 15 ve daha da tercihen en az 20'dir. Tercihen bulusa uygun selüloz elyafi dogal selüloz elyafidir (örnegin kimyasal modifikasyona tabi tutulmamistir ve daha spesifik olarak karboksimetil selüloz degildir). Yag emme kapasitesi "Spatulayla Kazimayla Pigmentlerin Yag Emiliini için Standart Test Usulü"ne (ASTM uluslararasi, test no. D281-12) dayanan asagidaki usule göre ölçülür: Bir gram selüloz lifi tartilir ve bir cam plaka üzerine yerlestirilir. Agirlik olarak miktari bilinen bezir yagi içeren bir sise temin edilir ve life damla damla yag ilave etmek için kullanilir. Her damla ilave edildikten sonra, bir spatulayla ovularak yag iyice yedirilir. Parçalanmayan veya ayrilmayan çok sert, macun gibi bir hamur olusana kadar bezir yagi ilavesi sürdürülür. Ilave edilen yagin agirligi belirlenir (örnegin bezir yagi sisesinden ilave edilen yag miktari tartilarak) ve böylece lif tarafindan emilen yag miktari agirlik/agirlik olarak (örnegin bir gram lif için gram olarak emilen yag) belirlenir. Bulusa uygun selüloz elyafi ticari olarak örnegin 'ARBOCEL Grade B 800', 'ARBOCEL Grade BE 600-20' (J. RETTENMAIER & SOHNE GMBH, Holzmeuhle 1, Rosenberg, Almanya); 'Oil Sponge AB' (PHASE III, 315 E Warner Rd, Chandler Arizona, ABDl; Science & Advanced Technologies, Inc (ASAT, Inc), 10636 Linkwood CourtBaton Rouge, adlariyla elde edilebilir. Bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi tozlulugu azaltan ve granül büyüklügü stabilitesini arttiran su içerir. Bulusa uygun bilesim agirlikça %10 ila %45, tercihen %20 ila tarafindan içerildigi takdir edilecektir. Bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi ek bilesenler içerebilir. Kati olan istege bagli olarak ilave edilen bilesenler kompozit granüller tarafindan içerilebilir veya kendileri (tek bilesenli) granüller olusturabilir. Istege bagli olarak ilave edilen bilesenler sivilar oldugunda, bunlarin tipik olarak kompozit granüllerin parçasi (örnegin emilmis) olacagi ve bilesimin tercihen serbest akan bir toz olarak kalacagi ve tercihen herhangi bir görünür sivi (Örnegin su, yag) olmayacagi takdir edilecektir. Yüzey aktif maddeler Bulusa uygun granül temizleme bilesimi yüzey aktif madde içerir. Sözü edilen yüzey aktif madde (deterjan etken maddesi) genellikle anyonik ve noniyonik deterjan etken maddeleri arasindan seçilir. Temizleme bilesimi ayrica veya alternatif olarak katyonik, amfoterik ve zvitteriyonik yüzey aktif maddeler içerebilir. Sözü edilen granül temizleme bilesimi agirlikça %01 ila %30, daha tercihen %05 ila % 15, daha da tercihen %1 ila %10 ve daha da tercihen % 2 ila % 7 yüzey aktif madde içerir. Uygun bir yüzey aktif maddenin bir örnegi geleneksel sabundur (yani sodyum stearat gibi yag asitleri tuzu). Uygun sentetik (sabun olmayan) anyonik yüzey aktif maddeler, moleküler yapida, alkil kisminda 6 ila 22 karbon atomu içeren dallanmis veya düz Zincirli bir alkil grubuna sahip organik süllîirik asit monoesterler ve sülfonik asitlerin suda çözünür tuzlaridir. Bu anyonik yüzey aktif maddelerin örnekleri asagidakilerin suda çözünür tuzlaridir: . (birincil) uzun Zincirli (örnegin 6-22 C atomu) alkol sülfatlar (bundan böyle PAS olarak geçmektedir), Özellikle don yagi veya Hindistan cevizi yagi gliseritleri azaltilarak üretilen yagli alkoller sülfatlanarak elde edilenler; o alkil grubunun 6 ila 20 karbon atomu içerdikleri gibi alkil benzen sülfonatlar; o ikincil alkansülfonatlar; ve bunlarin karisimlari. Asagidakilerin tuzlari da uygundur: ° alkilgliseril eter sülfatlar, özellikle don yagi ve Hindistan cevizi yagindan elde edilen yagli alkollerin eterleri; ° yag asidi monogliserit sülfatlar; 0 1-12 etilenoksi grubu içeren etoksillenmis alifatik alkollerin sülfatlari; içerdigi alkilfenol etilenoksi-eter sülfatlar; ° izetionik asitle esterlestirilmis ve alkaliyle nötralize edilmis yag asitlerinin reaksiyon ve bunlarin karisimlari. Tercih edilen suda çözünür sentetik anyonik yüzey aktif maddeler aikiI-benzensülfonatlarin ve olefinsülfonatlar ve aikil sülfatlarin karisimlarinin ve yag asidi mono-gliserit sülfatlarin alkali metal (sodyum ve potasyum gibi) ve alkalin toprak metal (kalsiyum ve magnezyum gibi) tuzlaridir. En çok tercih edilen anyonik yüzey aktif maddeler düz veya dalianmis bir zincirde alkil grubunda 6 ila 20 karbon atomu içeren alkilbenzensülfonatlar gibi aIkiI-aromatik sülfonatlardir, bunlarin özel örnekleri alkilbenzensülfonatlarin veya alkil-toluen-, ksilen- veya fenolsülfonatlar, alkiInaftalen-sülfonatlar, amonyum diamilnaftalen-sülfonat ve sodyum d i non i I-naftalen sülfo natin sodyum tuzlaridir. Sentetik anyonik yüzey aktif madde kullanilacaksa, bulusun granül temizleme bilesiminde bulunan miktar genellikle agirlikça en az %0. l, tercihen en az %05, daha tercihen en az olacaktir. Noniyoriik yüzey aktif maddelerin uygun bir sinifi genel olarak, hidrofilik yapida olan basit alkilen oksitlerin reaktif bir hidrojen atomuna sahip alifatik veya aIkII-aromatik hidrofobik bir bilesikle kondansasyonuyla üretilen bilesikler olarak tanimlanabilir. Herhangi bir spesifik hidrofobik gruba bagli olan hidrofilik veya polioksialkilen zincirinin uzunlugu, hidrofilik ve hidrofobik ögeler arasinda istenen dengeye sahip bir bilesik elde etmek için kolayca ayarlanabilir. Bu dogru HLB,ye sahip noniyonik yüzey aktif maddelerin seçimini mümkün kilar. Özel örnekler arasinda asagidakiler yer alir: ° düz veya dalianmis zincir konfigürasyonunda 8 ila 22 karbon atomuna sahip alifatik alkollerin etilen oksitle kondansasyon ürünü, örnegin bir mol Hindistan cevizi alkol için 2 ila 15 mol etilen oksit içeren bir Hindistan cevizi alkol/etilen oksit kondansati; 0 C6-C15 alkil gruplarina sahip alkilfenollerin bir rnol alkilfenol Için 5 ila 25 mol etilen oksitle kondansatlari; 0 etilen-diamin ve propilen oksidin reaksiyon ürününün etilen oksitle kondansatlari, kondansatlar. Noniyonik yüZey aktif maddelerin diger siniflari asagidakilerdir: o R1'in8 ila 20 karbon atomlu bir alkil grubu ve R2 ve R3'ün her birinin 1 ila 3 karbon atomlu alkil veya hidroksialkil gruplari oldugu R1R2R3N-O yapisina sahip üçüncül amin oksitler, örnegin dimetildodesilamin oksit; i Rl'in 8 ila 20 karbon atomlu bir alkil grubu ve R2 ve R3'ün her birinin 1 ila 3 karbon atomlu alkil veya hidroksialkil gruplari oldugu R1R2R3P-O yapisina sahip üçüncül fosfin oksitler, örnegin dimetil-dodesilfosfin oksit; 0 Rl'in 10 ila 18 karbon atomlu bir alkil grubu ve R2inin metil veya etil oldugu RIRZSZO yapisina sahip dialkil sülfoksitler, örnegin metil-tetradesil SÜlfOkSIt; ° etanol amidler gibi yag asidi alkilolamidler; ° yag asidi alkilolainidlerin alkilen oksit kondansatlari; i alkil merkaptanlar. Noniyonik yüzey aktif madde kullanilacaksa, bulusun granül temizleme bilesiminde bulunan miktar genellikle agirlikça en az %01, tercihen en az %05, daha tercihen en az %10, ama agirlikça en fazla %20, tercihen en fazla %10 ve daha tercihen en fazla %5 olacaktir. Bulusa uygun granül temizleme bilesimine istege bagli olarak amfoterik, katyonik veya zvitteriyonik yüzey aktif maddeler de ilave edilebilir. Uygun amfoterik yüzey aktif maddeler 8 ila 20 karbon atomlu bir alkil grubu ve bir anyonik suda çözündürücü grupla sübstitüe edilmis bir alifatik grup içeren alifatik ikincil ve üçüncü] aminlerin türevleri, örnegin sodyum 3-d0desilamino-propionat, sodyum 3- dodesilaminopropan-sülfonat ve sodyum N 2-hidroksi-dodesiI-N-metiltaurattir. Uygun katyonik yüzey aktif maddelerin örnekleri 8 ila 20 karbon atomlu bir veya iki alkil veya aralkil grubuna ve iki veya üç küçük alifatik (örnegin) gruba sahip dördüncül amonyum tuzlar] arasinda bulunabilir, örnek olarak setiltrimetilamonyum klorür verilebilir. Yüzey aktif maddelerin spesifik bir grubu etilen ve/veya propilen oksidin uzun zincirli alifatik aminlerle kondansasyonuyla elde edilen üçüncü] aminlerdir. Bilesikler alkalin ortamda noniyonik yüzey aktif maddeler gibi ve asit ortaminda katyonik yüzey aktif maddeler gibi davranir. Uygun zvitteriyonik yüzey aktif maddelerin örnekleri 8 ila 18 karbon atomlu bir alifatik gruba ve bir anyonik suda çözündürücü grupla sübstitüe edilmis bir alifatik gruba sahip alifatik dördüncül amonyum, sülfonyum ve fosfonyum bilesiklerinin türevleri arasinda bulunabilir, örnek olarak betain ve betain türevleri, örnegin alkil betain, özellikle C12-C16 alkil betain, 3- (N,N-dimetiI-N-heksadesilamonyuml-propan l-sülfonat betain, 3-(d0desilmetil-sülfonyuml- propan 1-sülfonat betain, 3-(setilmetil-fosfonyum]-propan-l-sülfonat betain ve N,N-dimetil- N-dodesil-glisinden söz edilebilir. Iyi bilinen diger betainler alkilamidopropil betainler, örnegin alkilamido grubu Hindistan cevizi yagi yag asitlerinden elde edilenlerdir. Uygun yüzey aktif maddelerin diger Örnekleri genellikle, "Surface Active Agents" Ciltli Schwartz & Perry, Interscience 1949; "Surface Active Agents" Cilt 2, Schwartz, Perry & Berch, Interscience 1958; Manufacturing Confectioners Company tarafindan yayimlanan Stache, 2. Basim, Carl Hauser Verlag, 1981 gibi iyi bilinen ders kitaplarinda verilen yaygin olarak yüzey aktif maddeler olarak kullanilan bilesiklerdir. Asindiricilar Bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi agirlikça %1 ila %50, daha tercihen %2 ila edilmesinin amaçlanan kullanima ve özellikle yüzey aktif maddenin kazinmaya duyarliligina bagli olabilecegi takdir edilecektir. Örnegin kuru bulasik yikamaya yönelik bulusa uygun bir granül temizleme bilesimi asindirici parçaciklar içerir. Asindirici parçaciklar organik ve inorganik herhangi bir uygun materyalden olabilir. Inorganik asindirici parçaciklarin örnekleri zeolitler, kalsitler, dolomitler, feldispat, silisler, silikatlar, baska karbonatlar, alüminler, bikarbonatlar, boratlar ve sülfatlardir. Tercihen asindirici parçaciklar keskin kenarlara sahiptir ve ortalama bir parçacik içbükey kavise sahip en az bir kenari veya yüzeyi haizdir. Daha tercihen, buradaki parçaciklar birçok keskin kenara sahiptir ve her parçacik içbükey kavise sahip en az bir kenari veya yüzeyi haizdir. Parçaciklarin keskin kenarlari 20 pminin altinda tercihen 8 pm,nin altinda, en çok tercih edilen durumda 5 pm"nin altinda bir uç yariçapina sahip kenarlarla tanimlanir. Uç yariçapi kenar sinirinin kavisine uygun sanal bir dairenin çapiyla tanimlanir. Tercihen asindirici parçaciklarin ortalama çapi 1 ila 200 nm, daha tercihen 2 ila 150 iJm, daha da tercihen 3 ila 100 um ve daha da tercihen 5 ila 50 um°dir. Asindirici parçaciklarin tek bir bilesen olarak ve/veya kompozit granüller olarak bulunabilecegi ve bulusa uygun ortalama granül büyüklügünün (örnegin 0.05 milimetrenin altinda degil) buna bagli oldugu takdir edilecektir. Farkli ortalama parçacik büyüklüklerini içeren bir aralikta asindirici kalsit parçaciklari piyasada bulunmaktadir. Örnegin ortalama parçacik büyüklügü 2.6, 5 veya 35 um olan kalsit parçaciklari piyasada sirasiyla Omyacarb 2 - AV, Omyacarb 5 - AV ve Omyacarb 30 - AV (Omya Greater South, Milano, Italya) ticari adlariyla bulunmaktadir. Organik asindirici parçaciklarin örnekleri kabuklu yemis kabuklarindan (örnegin ceviz kabuklarindan) veya zeytin çekirdeklerinden yapilan asindirici parçaciklardir. Tercihen bulusa uygun granül yüzey temizleme bilesimi asindirici kalsit parçaciklari içerir. Diger istege bagli bilesenler Istege bagli olarak, bulusa uygun bilesim renk vericiler, beyazlaticilar, koruyucular ve aroma bilesikleri gibi baska bilesenler içerebilir. Tercihen bulusa uygun granül temizleme bilesiminin külden farkli bir rengi vardir, kül rengi tipik olarak gri ile siyah arasindadir. Bunun, külün bulusun granül bilesimiyle karistirilma derecesinin görsel olarak degerlendirilmesine yardim ettigine inanilmaktadir. Istem 1 ila 12"nin herhangi birine uygun granül bilesim yüzey temizleme maddesi olarak kullanimdan önce külle karistirilabilir. Burada kül, tercihen bitkisel materyal olan ve daha tercihen odun olan organik materyalin yanmasindan sonra kalan kalinti olarak tanimlanmaktadir. Kül teriminin ev tipi odun sobalarinda/söininelerinde odunun yanmasindan sonra tipik olarak bulunan materyali kapsadigi takdir edilecektir. Kalsiyum karbonatin, tipik olarak ayrica potas, fosfat ve baska mineral elementleri içeren, organik materyalden elde edilen külün bir ana bileseni olduguna inanilmaktadir. Bulusa uygun granül bilesim sadece külünkinden üstün olan bir temizleme etkinligine sahiptir. Agirlikça %50'ye kadar odun külünün agirlikça %50 granül bilesimle karistirilmasinin, temizleme etkinligi üzerindeki olumsuz etkisinin (tek basina (yani külle karistirilmamis) granül bilesimin temizleme etkinligiyle karsilastirildiginda) az oldugu veya hiç olmadigi gözlemlendi. Ayrica agirlikça %50 külün agirlikça %50 istem 1 ila 12°nin herhangi birine uygun granül bilesimle bir karisiminin temizleme etkinliginin sadece külünkinden çok daha üstün oldugu tespit edildi. Dolayisiyla bulus baska bir yönüyle agirlikça en az %25 oraninda istem 1 ila 12"nin herhangi birine uygun granül bilesimi ve agirlikça %05 ila %75 oraninda kül içeren bir temizleme karisimina iliskindir. Tercihen Sözü edilen temizleme karisimi agirlikça en az %40, daha tercihen en az %50, daha da tercihen en az %60 ve daha da tercihen en az %75 istem 1 ila 12'nin herhangi birine uygun granül bilesimi içerir. Tercihen Sözü edilen temizleme karisimi agirlikça %1 ila %60, daha tercihen %5 ila % 50, daha da tercihen %10 ila %40 ve daha da tercihen %15 ila %25 kül içerir. Temizleme karisiminin ek bilesenler içerebilecegi, ama esas olarak kül ve granül bilesimden olusacagi takdir edilecektir. Tercihen temizleme karisiminin agirlikça en az % SO'SI, daha tercihen en az %75"i ve daha tercihen en az %95'i poliakrilik bazli sisebilir polimer, selüloz lifi, su ve külün kombine agirligindan olusur. Imalat islemi Bulusa uygun bilesim basitçe (sivi ve kati bilesenler) karistirilarak yapilabilir. Tipik olarak, ortalama granül büyüklügü ilave edilen sivi bilesenlerin miktariyla manipüle edilebilir. Granül büyüklügünün bu alanda bilinen tekniklerle modifiye edilebilecegi takdir edilecektir. Granül büyüklügünü arttirmak için örnegin peletleme kullanilabilir. Granül büyüklügünü azaltmak için örnegin ögütme ve ufalama kullanilabilir. Belirli bir ortalama büyüklüge sahip granülleri ölçmek ve/veya seçmek için örnegin eleme yapilabilir. Bulusa uygun bilesimin granül oldugu ve tercihen herhangi bir görünür serbest sivi (örnegin su, yag) içermeyecegi takdir edilecektir. Temizleme usulü Bulusa uygun granül temizleme bilesimi, kendi basina veya istege bagli olarak ilave edilmis külle karistirilmis olarak, yüzeyleri SU kullanmadan temizlemek için kullanilabilir. Granül yapi, herhangi bir uygun araçla, örnegin basitçe elle saglanabilen külle kolay karistirmaya imkân vermektedir. Özellikle bulusa uygun bilesimin, külün sert yüzeyler üzerindeki temizleme kapasitesini arttirdigi saptandi. Dolayisiyla, granül bilesim (küiie birlikte veya kül olmadan) az miktarda ilave edilmis su gerektirerek veya hiç gerektirmeden bulasiklari ve/Veya sert yüzeyleri temizlemek için (örnegin susuz bulasik yikama) özellikle yararlidir. Temizleme, basitçe temizlenecek yüzeye, yüzey temizleme bilesimi kendi basina veya külle karistirilmis olarak uygulanarak ve yeterli bir süre bekletilerek uygulanabilir. Bir yüzeyden spesifik bir lekeyi/kiri çikarmak veya azaltmak için granül bilesimin o lekeye/kire uygulanmasi gerektigi takdir edilecektir. TErcihen uygulanan bilesim yüzey üzerinde hareket ettirilir. Hareket ettirme elle, örnegin oyma ve/veya sivama hareketiyle yapilabilir. Hareket ettirme, bir firça gibi bu alanda bilinen uygun mekanik araçlar kullanilarak da yapilabilir. Son olarak, uygulanan bilesim ve istege bagli olarak uygulanan kül, tercihen ilave edilmis suyun yardimi olmadan yüzeyden giderilebilir. Susuz giderim herhangi bir uygun araçla, örnegin bir firça, bir elektrik Süpürgesi, hava hareketi, hatta bazi durumlarda yer çekimiyle yapilabilir. Lekenin/kirin tipine bagli olarak, uygulanan materyali gidermek için bazi araçlarin daha uygun olacagi takdir edilecektir. Örnegin sivi lekeler/kirler kolayca emilecek ve muhtemelen granülleri bir macun halinde topaklastiracaktir. Böyle bir durumda, giderim için hava hareketinin kullanimindansa firçalama daha uygundur. Dolayisiyla bulus baska bir yönüyle asagidaki asamalari içeren bir yüzey temizleme usulüne iliskindir: a) bir yüzeye istem 1 ila 129nin herhangi birine uygun bulusun granül bilesimi; ve istege bagli olarak kül uygulamak; b) istege bagli olarak yüzey üzerindeki granülleri hareket ettirmek; C) "a" asamasinda uygulanan materyali tercihen ilave edilmis su kullanmadan, örnegin firçalayarak gidermek. Tercihen uygulaninis materyalin c asamasinda giderilmesi firçalamayla yapilir. Tercih edilineinekle birlikte, uygulanan materyalin "c" asamasinda su yardimiyla giderilmesinin bu bulusun temizleme usulünün kapsami içinde oldugu takdir edilecektir. Tercihen bir yüzeyi temizlemek için bulusa uygun usul, ilave edilmis su az kullanilarak veya hiç kullanilmadan elde bulasik yikamak için kullanilir. Bulasik yüzeyleriyle burada seramik, porselen, metal, cam, plastik (polietilen, polipropilen, polistiren ve benzeri), ahsap, einaye, paslanmaz çelik, teflon veya yemek yemek ve/veya yemek pisirmek için kullanilan ürünlerin yapiminda yaygin olarak kullanilan herhangi bir baska materyalden yapilmis tabak lar, bardaklar, demlikler, tavalar, tencereler ve çatal biçak takimlari kastedilmektedir. Alternatif olarak ve tercihen bulusa uygun usul zemin yüzeylerini (örnegin yer karolari veya hali), daha tercihen sert zemin yüzeylerini ilave edilmis suyu az miktarda kullanarak veya hiç kullanmadan temizlemek için kullanilir. Bulus simdi asagidaki sinirlandirici olmayan örneklere referansla daha ayrintili olarak aç iklanacaktir. Temizleme etkinliginin degerlendirilmesi Temizleme etkinligi, asagidaki asamalara uygun bir gravimetrik tahlil kullanilarak, bir beyaz seramik karodan leke giderimi ölçülerek degerlendirildi: 1. Ilk olarak beyaz seramik karolar numaralandirildi ve tartildi. 2. Ikinci olarak her karoya 1 gram lekeleme materyali uygulandi. 3. Üçüncü olarak karoya 1 gram bir temizleme bilesimi uygulandi ve 1 dakika inkübe olmaya birakildi. 4. Son olarak karo yüzeyi firçalandi ve karolar yeniden tartildi. Leke çikarimi (yani temizleme etkinligi) asama "4"te ölçülen nihai agirlik karonun asama bir temizleme etkinligini gösterir. Temizleme etkinligi, 1 gram baslangiç leke agirligi esas alindiginda, karodan çikarilan lekenin agirlikça % olarak miktari olarak Ölçüldü. Deneyler üçer kopya halinde yapildi. Örnek 1 ve Karsilastirmali Örnek A°nin bilesimi tablo `lade gösterilen formülasyona göre hazirlandi. Tablo 1. Örnek 1 ve Karsilastirmali Örnek A'nin F ormülasyonu Agirlikça % Bilesenler Ornek 1 Ornek 2 Karsilastirmali Örnek A Selüloz elyafi B 8001 60 30 - Parfüm 0.1 0.05 - Kismen çapraz bagli poliakrilik asit2 1.5 - Koko Amin Oksit 2 1.0 - Yanmis odun külü3 - 50 100 Su geri kalan geri kalan 1.Ticari ad: ARBOCEL Grade B 800, Tedarikçi: J. RETTENMAIER & SOHNE GMBH 2. Ticari ad: Polyhipe, Tedarikçi: Rohm and Haas Company. 3. Yanmis odun külü odun yakmak için kullanilan bir ev sobasindan elde edildi. Örnek 1,in bilesenleri karistirildi ve ortalama granül büyüklügü yaklasik 0.3 mm olan bir granül bilesim elde edildi. Örnek 2 agirlikça %50 yanmis odun külü ve agirlikça %50 Örnek l°in granül bilesimi karistirilarak yapildi. Son uglar Örnek 1, Örnek 2 ve Karsilastirmali Örnek l°in temizleme etkinligi açiklandigi gibi gravimetrik tahlille degerlendirildi (Tablo 2). Lekeleme materyali leke tipi "a" (renk verici olarak agirlikça %0.002 Sudan Kirmizisi içeren sivi bitkisel yag) veya leke tipi "b" (ayrica agirlikça %0.002 Sudan Kirmizisi içeren, sivi bitkisel yag ve suyun l:l oranindaki bir karisimi) idi. Tablo 2. Temizleme etkinligi agirlikça % olarak çikarilan leke Leke tipi a Leke tipi b Karsilastirmali Örnek A 27 28 TR