Uprawniony z patentu: Dynamit Nobel Aktiengesellschaft, Troisdorf (Republika Federalna Niemiec) Lont detonujacy Przedmiotem wynalazku jest lont detonujacy stosowany w zakladach zagrozonych gazami ko¬ palnianymi i pylem weglowym, powodujacy nie¬ zawodna detonacje konwencjonalnych powietrz¬ nych materialów wybuchowych, o zredukowanym ciezarze materialu wybuchowego przypadajacym na metr biezacy lontu detonujacego.Szczególnie wysokie wymagania stawiane sa lontom detonujacym dla potrzeb górnictwa wegla kamiennego, stosowanym bez zagrozenia we wszystkich pracach strzalowych, a zwlaszcza w ko¬ palniach o stromym ulozeniu pokladów wegla ka¬ miennego, gdzie odpada mozliwosc urobku wegla przy pomocy normalnie stosowanych maszyn ura¬ biajacych. Wegiel kamienny moze byc urabiany przy zastosowaniu tak zwanego odstrzalu dlugimi otworami wzdluznymi, co pozwala uniknac dro¬ giej i zmudnej metody urobku wegla za pomoca mlotów pneumatycznych. W przypadku odstrzalu za pomoca dlugich wierconych otworów nie moz¬ na jednak stosowac detonatorów elektrycznych, w rachube wchodzi wiec tylko lont detonujacy, nie stwarzajacy grozby wybuchu kopalnianej miesza¬ niny gazów wybuchowych w przypadku stosowa¬ nia wiekszej dlugosci wierconych otworów — na przyklad 20 m i wiecej. Lont detonujacy musi byc zatem bezpieczny w otoczeniu mieszanin wybucho¬ wych gazów, a równoczesnie musi on niezawodnie detonowac wkzystkie dopuszczone w górnictwie materialy wybuchowe klasy II i III. 10 15 20 30 Celem i zadaniem wynalazku jest opracowanie konstrukcyjne lonta detonujacego, spelniajacego w sposób wystarczajacy wszystkie techniczne wy¬ magania stawiane przez górnictwo i pozwalajace na jego dopuszczenie do pracy, przy równoczes¬ nym mozliwie najwiekszym bezpieczenstwie w wa¬ runkach mieszanin gazów wybuchowych.Lont detonujacy zgodnie z wynalazkiem charak¬ teryzuje sie tym, ze stanowi go sznur rdzeniowy, uformowany ze sproszkowanego zobojetnionego materialu wybuchowego otaczajacy umieszczona wspólsrodkowo w zyle materialu wybuchowego wewnatrz pusta rurke oraz powloka zewnetrzna z materialów obojetnych, chlodzacych i tlumiacych plomien, stanowiacych mieszanine sproszkowanych tworzyw sztucznych z jednym lub kilkoma z na¬ stepujacych materialów jak kriolit, halogenki, siarczany, dwuweglany oraz weglany litowców i wapniowców odpowiednie sole amonowe i wszystkie tlenki wapniowców.Polaczenie poszczególnych cech znamiennych sznura rdzeniowego i powlok zewnetrznych, jak równiez ich wzajemne dopasowanie stwarza nad¬ spodziewana i niespotykana dotychczas poprawe bezpieczenstwa lonta detonujacego w warunkach wystepowania wybuchowych mieszanin gazów, co umozliwia jego bezpieczne stosowanie w kopal¬ niach o duzym zagrozeniu wymienionymi miesza¬ ninami oraz pylem weglowym, wykluczajac mozli¬ wosc zapalenia gazów kopalniczych. 8142381423 30 W zwiazku z tym, ze stopien zapalnosci gazów kopalnianych zalezny jest nie tylko od ich sily kruszajacej i temperatury eksplozji, lecz takze w równej mierze od ilosci uzytego materialu wy¬ buchowego, sznur rdzeniowy wedlug wynalazku 5 posiada zyle z materialu wybuchowego o silnie zredukowanym ciezarze jednostkowym, w porów¬ naniu z normalnie uzywanymi lontami detonuja¬ cymi, który to ciezar jednostkowy wynosi tutaj w najkorzystniejszych przypadkach 2 do 5 g ma- 10 terialu wybuchowego na metr biezacy lonta. Przy takim ciezarze jednostkowym wynikowa srednica zyly materialu wybuchowego wynosi 2,6 do 3,0 mm.Dla zapewnienia niezawodnosci detonacji przy tak malej ilosci materialu wybuchowego stosowany 15 jako drugi srodek mozliwie najbardziej mialki sproszkowany material wybuchowy, przy czym co najmniej 60% tego proszku przechodzi przez tkane sito o kwadratowych oczkach których bok wynosi 0,074 mm. Skuteczne, pelne zdetonowanie lonta 20 mimo malego ciezaru materialu wybuchowego i malej srednicy zyly jest wlasnie wynikiem za¬ stosowania materialu wybuchowego w postaci mialkiego proszku, przy czym stosowanym mate¬ rialem wybuchowym moze byc na przyklad nitro- 25 penta.Cecha charakterystyczna rozwiazania wedlug wynalazku jest dodatek do sproszkowanego mate¬ rialu wybuchowego substancji zobojetniajacej, a mianowicie materialu redukujacego sile krusza¬ ca materialu wybuchowego, takiego jak na przy¬ klad kriolit, wszystkie halogenki, siarczany, dwu¬ weglany, weglany oraz fosforany wapniowców i litowców, odpowiednie sole amonowe i wszystkie tlenki wapniowców. Przy wyborze substancji zobojetniajacej nalezy jednak zwracac uwage, aby 35 minimalna ilosc domieszki powodowala wystarcza¬ jaco skuteczny efekt zobojetnienia, przy równo¬ czesnym zachowaniu pelnej i niezawodnej zdol¬ nosci detonujacej rurki rdzeniowej z materialu wybuchowego. Specjalnie korzystne okazalo sie 40 stosowanie domieszki kriolitu, w ilosci 10% wago¬ wych, który cechuja wlasciwosci szczególnie sku¬ tecznego chlodzenia plomienia.Ponadto cecha charakterystyczna wynalazku jest wspólsrodkowe usytuowanie pustej w srodku rur- 45 ki bez konca wewnatrz zyly materialu wybucho¬ wego, przy czym pusta rurka powoduje w pew¬ nym stopniu zjawisko „strzalu ukierunkowanego" polegajace na skierowaniu znacznej czesci energii wyzwalanej w czasie spalania materialu wybu- 50 chowego w kierunku osiowym lontu detonujacego, dzieki czemu równomierne dzialanie boczne wy¬ stepujace w kazdym innym loncie zostaje w tym przypadku znacznie zredukowane. Pusta rurka wewnetrzna, która pod wzgledem srednicy musi byc dopasowana do srednicy zyly materialu wy¬ buchowego, osiaga optimum oddzialywania w przy¬ padku, gdy jej srednica stanowi okolo jednej trze¬ ciej zewnetrznej srednicy zyly materialu wybu¬ chowego. 60 Rurka jest wykonana z dowolnego odksztalcal- nego i rozciagliwego tworzywa sztucznego i umiesz¬ czona mozliwie najbardziej wspólsrodkowo, przy zachowaniu równomiernego okraglego przekroju, wewnatfz zyly materialu wybuchowego, a ponad- 65 to posiada równomiernie okragly kanal wewnetrz¬ ny, nie ulegajacy zwezeniom lub przerwaniu na skutek nacisku, zalamania lub innych mechanicz¬ nych wplywów.Tak uksztaltowany sznur rdzeniowy,' zgodnie z wynalazkiem otoczony jest powlokami zewnetrz¬ nymi wykonanymi z materialów obojetnych, dzia¬ lajacych w sposób chlodzacy i tlumiacy plomien.Plaszcz ten wychwytuje reszte energii dzialajacej w bok, gorace gazy powstajace w czasie eksplozji oraz zarzace sie czastki sznura rdzeniowego i osla¬ nia przed nim wystepujace w otoczeniu mieszanki gazów wybuchowych zagrazajace eksplozja. Jako materialy obojetne stosowane sa wszystkie sub¬ stancje, stanowiace w rozwiazaniu wedlug wyna¬ lazku dodatki zobojetniajace materialy wybucho¬ we. Szczególnie korzystnym jest stosowanie mie¬ szaniny substancji obojetnych i sproszkowanych tworzyw sztucznych, a zwlaszcza tworzywa duro- i termoplastyczne, które po mozliwie najdrobniej¬ szym sproszkowaniu sa mieszane w ilosci 5% do 70% z innymi materialami obojetnymi.Najbardziej odpowiednie sa tworzywa sztuczne otrzymane na bazie poliakrylonitrylu z fenyloetyle- nem i butadienem, jednak z równym powodze¬ niem stosowane sa wszystkie inne tworzywa sztucz¬ ne odporne na dzialanie podwyzszonej temperatu¬ ry, na przyklad policzterofluoroetylen, lub kopoli¬ mery poliakrylonitrylu.Ostateczna zewnetrzna oslone chroniaca powle¬ czony sznur rdzeniowy przed wilgocia stanowi plaszcz zewnetrzny wykonany z wytlaczanego na prasie tworzywa sztucznego, jak miekki polichlo¬ rek winylu.Przedmiot wynalazku jest objasniony na przy¬ kladzie wykonania lontu detonujacego wedlug wy¬ nalazku, przedstawionym na zalaczonym rysunku.Tak zwany sznur rdzeniowy utworzony jest z rurki wewnatrz pustej 1 z tworzywa sztucznego 1 usytuowana centrycznie w stosunku do osi wzdluznej i otoczona kilkoma wlóknami 2, które stanowia jej prowadzenie. Otaczajaca pusta rurke 1 zyla materialu wybuchowego 3 jest utworzona z równomiernej mieszaniny zawierajacej 4 gramów drobno sproszkowanego pentrytu z 10% kriolitu to znaczy 0,5 g/l mb lonta. Tasma z tworzywa sztucznego 4 na przyklad z twardego polichlorku winylu, owija spiralnie na zakladke zyle z mate¬ rialu wybuchowego. Zamkniecie od strony zew¬ netrznej sznura rdzeniowego stanowi oprzed wie¬ lokierunkowy 5 utworzony z wlókien naturalnych lub sztucznych.Powloke zewnetrzna sznura rdzeniowego tworzy wewnetrzna masa plaszczowa 7 z materialów obo¬ jetnych, na przyklad z 8 gramów na jeden metr biezacy lonta mieszaniny zlozonej w 50% z poli¬ meru ABS, w 20% kriolitu i w 30% z soli kuchen¬ nej. Takze i wewnetrzny plaszcz posiada prowa¬ dzenie w kierunku osiowym w postaci kilku nitek 6, na przyklad z wlókna celulozowego, pokryty tasma 8 z folii tworzywa sztucznego, na przyklad z twardego polichlorku winylu, nawinieta spiral¬ nie „na zakladke", wielokrotnym oprzedem 9 utwo¬ rzonym przez nici z wlókna sztucznego i/lub wlók¬ na naturalnego, a nastepnie na wierzchu wodo-81 4 5 szczelnym plaszczem zewnetrznym 10, na przyklad z miekkiego polichlorku winylu.Tak uksztaltowany lont detonujacy charaktery¬ zuje sie szybkoscia detonacji 6000 +600 m/s, wy¬ trzymaloscia na rozrywanie 100 ±20 kp oraz zew- 5 netrzna srednica okolo 5,8 mm.Lont detonujacy wedlug wynalazku odznacza sie szczególnie wysokim stopniem zabezpieczenia w warunkach gazów kopalnianych. Lont wedlug wynalazku sprawdzony zostal w komorze odcin- 10 kowego badania materialów wybuchowych w róz¬ nych rozmieszczeniach wobec 9—9,5%-wej zawar¬ tosci gazów kopalnianych.Przed kazdym strzalem kontrolnym w komorze dokonywano zaplonu gazów kopalnianych za po- 15 moca zapalnika Al. Zaplonu lonta detonujacego w czasie strzalów kontrolnych dokonywano za po¬ moca normalnego zapalnika kontrolnego Nr 8 przy¬ wiazanego z boku koncówki lonta. a) Próba w mozdzierzu krawedziowym o odste- 20 pie miedzy scianami d = 20 cm i kacie wejscia = = 100° — w zwyklym polozeniu: Dlugosc lonta 2 m Wynik Trzykrotnie brak zaplonu b) Próba lontu detonujacego wiszacego swobod¬ nie poziomo w srodku komory: Ogólna dlugosc 6 m Dlugosc wiazki 2 m Liczba zyl 3 Wynik w przypadku zyl przecietych obustronnie (otwartych) Trzykrotnie brak zaplonu c) Próba lontu detonujacego wiszacego swobod¬ nie pionowo w srodku komory: Ogólna dlugosc 2,5 Dlugosc wiazki 0,5i Liczba zyl 5 Wynik w przypadku zyl przecietych obustronnie (otwartych) Trzykrotnie brak zaplonu Dalsze próby wykazaly poza tym, ze lont deto- 45 nujacy uksztaltowany wedlug wynalazku powoduje zaplon kazdego z dopuszczonych bezpiecznych ma¬ terialów wybuchowych klas II i III bez zagrozenia wybuchem gazów kopalnianych.Przy wytwarzaniu lontu detonujacego korzystne 50 jest stosowanie procesu oprzedzania, polegajaca na tym, ze material wybuchowy podawany jest z leja zasypowego, na którego dolnym koncu nawijana jest bez przerwy po linii spiralnej „na zakladke" cienka tasma z papieru, tworzywa sztucznego lub 55 innego odpowiedniego materialu, napelniona mate¬ rialem wybuchowym, owijana lub oprzedzana na¬ stepnie z róznych polozen wzdluz linii spiralnych nitkami wlókien tekstylnych lub tym podobnych.Na wierzch oprzedu nakladane sa nastepnie po- 60 wloki zewnetrzne sznura rdzeniowego wykonanego z mieszanin materialów obojetnych w sposób iden¬ tyczny do wyzej opisanego, po czym otrzymywany lont detonujacy powlekany jest jeszcze lakierem, termoplastycznym tworzywem sztucznym lub temu ^ 6 podobnym. Z uwagi na to, ze stosowany tutaj sproszkowany material wybuchowy nie moze byc juz nanoszony w sposób natryskowy, nanoszony on jest na sznur rdzeniowy przez przebiegajace przez lej zasypowy nitki transportujace o chropowatej powierzchni, przy czym nitki te sa napiete i pod¬ dane wibracji. Zastosowanie takich nitek trans¬ portujacych ma jeszcze ta dodatkowa zalete, ze ulatwia to centryczne usytuowanie pustej rurki w sznurze rdzeniowym, gdyz nitki te stanowia równoczesnie prowadzenie rurki. PLPatent holder: Dynamit Nobel Aktiengesellschaft, Troisdorf (Federal Republic of Germany) Detonating cord The subject of the invention is a detonating cord used in plants endangered by flue gases and coal dust, causing reliable detonation of conventional air explosives with a reduced explosive weight. per running meter of detonating cord. Particularly high requirements are placed on detonating cord for the needs of hard coal mining, used without any risk in all blasting works, especially in quarries with steep coal seams, where it is possible to ditch normally used mining machines. Hard coal can be mined with the use of a so-called long elongated hole shot, which avoids the expensive and tedious method of coal extraction with pneumatic hammers. In the case of a shot with long drilled holes, however, no electric detonators can be used, so only detonating cord is considered, which does not pose a risk of explosion of the mine's explosive gas mixture in the case of using a larger length of drilled holes - for example, 20 m more . The detonating cord must therefore be safe in the vicinity of explosive gas mixtures, and at the same time must reliably detonate all class II and III explosives approved in mining. The object and purpose of the invention is to develop a detonating cord that meets all technical requirements set by the mining industry and allows it to be approved for operation, with the highest possible safety in the conditions of explosive gas mixtures. The detonator according to the invention is characterized by the fact that it is a core cord formed of powdered inert explosive material surrounding a hollow tube placed concentrically in the veins of the explosive material inside and an outer coating of inert materials, cooling and suppressing plastic flame mixtures, one or more of the following materials, such as cryolite, halides, sulphates, bicarbonates and carbonates of alkali metals and limestone metals, suitable ammonium salts and all calcium oxides. Combination of the individual characteristics of the core cord and the outer coatings, as well as their mutual adjustment creates an unexpected and unprecedented improvement in the safety of the detonating fuse in the conditions of the occurrence of explosive gas mixtures, which enables its safe use in mines with a high risk of the mentioned mixtures and coal dust, excluding the possibility of ignition of mine gases. 8142381423 30 Due to the fact that the degree of ignitability of the fossil gases depends not only on their crushing force and the temperature of the explosion, but also equally on the amount of explosive material used, the core cord according to the invention 5 has deviations of highly reduced explosive material. unit weight, compared to normally used detonating cords, the unit weight here being in the most preferred cases of 2 to 5 g of explosive material per running meter of fuse. With such a specific weight of the explosive, the resultant wire diameter of the explosive is 2.6 to 3.0 mm. To ensure reliable detonation with such a small amount of explosive used as a second medium as fine as possible, the powdered explosive, with at least 60% of this powder passing through through a woven sieve with square meshes, the side of which is 0.074 mm. The effective, complete detonation of the fuse 20 despite the low weight of the explosive and the small diameter of the wire is precisely the result of the use of a fine powder explosive, the explosive used being, for example, nitropenta. The characteristic feature of the invention is addition to the powdered explosive of an neutralizing substance, namely a material reducing the crushing force of an explosive, such as, for example, cryolite, all halides, sulphates, bicarbonates, carbonates and phosphates of calcium and alkali metals, suitable ammonium salts and all calcareous oxides. In selecting the neutralizing substance, however, care must be taken that the minimum amount of admixture produces a sufficiently effective neutralization effect while maintaining the full and reliable detonating capacity of the explosive core pipe. It has proved particularly advantageous to use an admixture of 10% by weight of cryolite, which has the properties of a particularly effective cooling of the flame. Moreover, a characteristic feature of the invention is the concentric location of the hollow tube endlessly inside the veins of the explosive. the hollow tube causes to some extent a "directed shot" phenomenon of directing a significant portion of the energy released during combustion of the explosive towards the axial direction of the detonating cord, thereby ensuring that the uniform side action of any other fuse remains in In this case, the hollow inner tube, which must have a diameter matching the strand diameter of the explosive, achieves the optimum performance when its diameter is about one third of the outer strand diameter of the explosive. The tube is made of any deformable and stretchable material It is made of synthetic material and placed as concentrically as possible, while maintaining a uniform circular cross section, inside the veins of the explosive, and moreover has an evenly circular internal channel, not subject to constriction or rupture due to pressure, breakage or other mechanical influences. According to the invention, the core cord is shaped in this way and surrounded by outer sheaths made of inert materials that have a cooling and flame suppressant effect. This sheath captures the rest of the energy acting to the side, the hot gases generated during the explosion and the contaminating particles. the core cord and shields against it the explosive gas mixtures present in the environment, which threaten an explosion. As inert materials, all substances which are additives in the solution according to the invention, which neutralize the explosives, are used. It is particularly advantageous to use a mixture of inert substances and powdered plastics, in particular tubular and thermoplastics which, after being pulverized as finely as possible, are mixed in an amount of 5% to 70% with other inert materials. based on polyacrylonitrile with phenylethylene and butadiene, but all other plastics resistant to elevated temperatures are used with equal success, for example polytetrafluoroethylene or polyacrylonitrile copolymers. The final outer core of the core is covered with a core coating. against moisture it is an outer jacket made of a press-extruded plastic, such as soft polyvinyl chloride. The subject of the invention is explained on the example of the implementation of a detonating cord according to the invention, shown in the attached drawing. The so-called core string is formed of a tube inside empty 1 plastic pcs student 1 situated centrally in relation to the longitudinal axis and surrounded by a few fibers 2, which constitute its guide. The surrounding hollow tube 1 of the explosive wire 3 is formed from an even mixture of 4 grams of finely powdered pentrite with 10% cryolite, i.e. 0.5 g / l m of fuse. A plastic strip 4, for example of hard polyvinyl chloride, is spirally overlapped with the veins of an explosive material. The closure on the outer side of the core cord is a multi-directional 5 made of natural or artificial fibers. The outer core-line closure forms an inner sheath mass 7 of non-woven materials, for example 8 grams per running meter of a cord of a mixture of 50 % ABS polymer, 20% cryolite and 30% cooking salt. The inner mantle also has an axial guide in the form of several threads 6, for example made of cellulose fiber, covered with a strip 8 of a plastic film, for example made of hard polyvinyl chloride, with an overlap spiral wound repeatedly 9 formed by threads of artificial and / or natural fibers and then on top with a watertight outer sheath 10, for example made of soft polyvinyl chloride. Such a shaped detonating cord has a detonation speed of 6000 +600 m / s, tear strength 100 ± 20 kp and an outer diameter of about 5.8 mm. The detonating cord according to the invention is characterized by a particularly high degree of protection in the conditions of mine gases. The fuse according to the invention has been tested in a section chamber. test of explosives in various locations against 9-9.5% of the content of mine gases. Before each control shot, the chamber was ignited mine lines with the aid of the Al fuse. The detonating fuse was ignited with the control shots by a normal No. 8 test fuse tied to the side of the fuse end. a) Edge mortar test with a gap between the walls d = 20 cm and the angle of entry = = 100 ° - in the usual position: Fuse length 2 m Result Three times no ignition b) Test of detonating cord hanging freely horizontally in the center of the chamber : Total length 6 m Bundle length 2 m Number of cores 3 Result for veins cut on both sides (open) Three times no ignition c) Test of detonating cord hanging freely vertically in the center of the chamber: Total length 2.5 Bundle length 0.5i Number of conductors 5 Result for veins cut on both sides (open) Three times no ignition. Further tests have also shown that a detonating cord shaped according to the invention ignites each of the approved safe explosives of Classes II and III without the risk of an explosion of mine gases. of a detonating cord, it is preferable to use a thawing process in which the explosive is fed from a hopper at the lower end of which a thin strip of paper, plastic or other suitable material is wrapped continuously in an overlapping spiral line, filled with an explosive, wrapped or stepped on from various positions along the spiral lines with threads of textile fibers or the like. the top of the harness is then applied to the outer sheaths of a core cord made of mixtures of inert materials in a manner identical to that described above, and the resulting detonating cord is then coated with a varnish, thermoplastic plastic or the like. Since the powdered explosive used here can no longer be sprayed on, it is applied to the core string by rough-surfaced transport threads running through the hopper, the threads being taut and subjected to vibration. The use of such transport threads has the additional advantage that it facilitates the centric positioning of the hollow tube in the core string, since these threads also guide the tube. PL