PL244778B1

PL244778B1 - Method of producing TRAE aromatic plasticizer

Info

Publication number: PL244778B1
Application number: PL438069A
Authority: PL
Inventors: Artur Antosz; Stefan PTAK; Stefan Ptak; Agnieszka Skibińska; Wojciech Wilk
Original assignee: Inst Nafty I Gazu Panstwowy Inst Badawczy
Priority date: 2021-06-04
Filing date: 2021-06-04
Publication date: 2024-03-04
Also published as: PL438069A1

Abstract

Przedmiotem zgłoszenia jest sposób wytwarzania aromatycznego plastyfikatora TRAE, który polega na tym, że wsad zawierający od 65 do 100 części masowych pozostałości próżniowej z ropy naftowej parafinowo-siarkowo-asfaltowej, o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 14% mas. oraz od 0 do 35 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm2/s i zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., poddaje się odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1:3,6 ÷ 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 ÷ 60°C oraz góra kolumny 45 ÷ 90°C, a następnie uzyskany deasfaltyzat (DAO) rafinuje się mieszaniną furfurolu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 5% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym deasfaltyzat:mieszanina furfurol + formamid wynoszącym 1:2,0 ÷ 4,8 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 110 ÷ 132°C, góra kolumny 132 ÷ 144°C, po czym uzyskany ekstrakt po wydzieleniu furfurolu, charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła nD70 wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok.3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm2/s poddaje się ponownej rafinacji mieszaniną furfurolu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników przy stosunku masowym ekstrakt:mieszanina furfurol + formamid wynoszącym 1:1,0 ÷ 2,5 i temperaturze ekstrakcji: dół kolumny 82 ÷ 108°C, góra kolumny 107 ÷ 134°C, i uzyskuje się rafinat, który po oddestylowaniu rozpuszczalników spełnia wymagania plastyfikatora aromatycznego TRAE.The subject of the application is a method for producing the aromatic TRAE plasticizer, which consists in using an input containing from 65 to 100 parts by mass of vacuum residue from paraffin-sulfur-asphalt crude oil, with a boiling point of the 5% fraction above 485°C and an asphaltene content below 14%. masses and from 0 to 35 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 444°C, kinematic viscosity at 100°C above 31 mm2/s and asphaltene content below 5% mass, is deasphalted with propane at a mass ratio of the feedstock to propane of 1:3.6 ÷ 10.5 at the temperature: bottom of the column 30 ÷ 60°C and top of the column 45 ÷ 90°C, and then the obtained deasphaltate (DAO) is refined a mixture of furfurol with co-solvent formamide in an amount from 2% to 5% m/m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of deasphaltize:furfurol + formamide mixture of 1:2.0 ÷ 4.8 and refining temperature: bottom of the column 110 ÷ 132°C, top of the column 132 ÷ 144°C, and the obtained extract after the separation of furfurol, characterized by a refractive index nD70 higher or equal to 1.5428, with a PCA content of approx. 3.0 to 6.0% and a kinematic viscosity at 100°C of approx. 53.63 mm2/s, it is re-refined with a mixture of furfurol with co-solvent formamide in an amount of 2% up to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture with a mass ratio of extract:furfurol + formamide mixture of 1:1.0 ÷ 2.5 and extraction temperature: bottom of the column 82 ÷ 108°C, top of the column 107 ÷ 134° C, and a raffinate is obtained which, after distilling off the solvents, meets the requirements of the TRAE aromatic plasticizer.

Description

Opis wynalazkuDescription of the invention

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania plastyfikatora aromatycznego TRAE przeznaczonego do kauczuku i gumy.The subject of the invention is a method for producing the TRAE aromatic plasticizer intended for rubber and rubber.

Aromatyczne plastyfikatory naftowe charakteryzują się dobrą kompatybilnością z kauczukami, szczególnie z syntetycznym kauczukiem butadienowo styrenowym SBR i z kauczukiem naturalnym NR, powszechnie stosowanymi w produkcji opon samochodowych.Aromatic petroleum plasticizers are characterized by good compatibility with rubbers, especially with synthetic styrene-butadiene rubber SBR and natural rubber NR, commonly used in the production of car tires.

Plastyfikatory te wprowadzane są jako dodatek do kauczuku SBR na etapie jego wytwarzania oraz jako komponent w procesie wytwarzania mieszanek gumowych.These plasticizers are introduced as an addition to SBR rubber at the stage of its production and as a component in the process of producing rubber mixtures.

Plastyfikatory wysokoaromatyczne ze względu na wysoką zawartość policyklicznych węglowodorów aromatycznych PAH (Policyclic Aromatic Hydrocarbons) o działaniu rakotwórczym zaliczone są do 2 kategorii rakotwórczości. Stąd też istotnym problemem jest obniżanie w nich zawartości związków rakotwórczych. Dla oceny poziomu zawartości związków rakotwórczych powszechnie przyjęta jest metoda IP 346 oznaczenia policyklicznych związków aromatycznych PCA (Policyclic Aromatic Compounds) ekstrahowanych dimetylosulfotlenkiem. Za bezpieczny poziom przyjmuje się zawartość poniżej 3% PCA. Unia Europejska wymaga dodatkowo (Rozporządzenie 1907/2006 UE) oznaczania ośmiu indywidualnych policyklicznych węglowodorów aromatycznych PAH. Za bezpieczny poziom uznano zawartość poniżej 10 ppm sumy ośmiu PAH, w tym poniżej 1 ppm benzo(a)pirenu.Highly aromatic plasticizers, due to the high content of polycyclic aromatic hydrocarbons PAH (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) with carcinogenic effects, are included in category 2 of carcinogenicity. Therefore, an important problem is to reduce the content of carcinogenic compounds in them. To assess the level of carcinogenic compounds, the IP 346 method for determining polycyclic aromatic compounds PCA (Polycyclic Aromatic Compounds) extracted with dimethyl sulfoxide is widely used. A safe level is considered to be below 3% PCA. The European Union additionally requires (Regulation 1907/2006 EU) the determination of eight individual polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). The content below 10 ppm of the sum of eight PAHs, including below 1 ppm of benzo(a)pyrene, was considered safe.

Wysokoaromatyczne plastyfikatory naftowe DAE (Distillate Aromatic Extract) wytwarzane są w oparciu o ekstrakty aromatyczne uzyskiwane jako produkt uboczny przy produkcji olejów bazowych metodą rozpuszczalnikową. Stosowane są w tym celu ekstrakty aromatyczne z rafinacji selektywnej furfuralem lub N-metylopirolidonem, w starszych procesach krezolem lub fenolem, destylatów próżniowych rop naftowych. Stosowane są także ekstrakty aromatyczne z rafinacji selektywnej odasfaltowanej pozostałości próżniowej ropy naftowej.Highly aromatic petroleum plasticizers DAE (Distillate Aromatic Extract) are produced based on aromatic extracts obtained as a by-product during the production of base oils using the solvent method. Aromatic extracts from selective refining with furfural or N-methylpyrrolidone, and in older processes with cresol or phenol, of vacuum distillates of crude oil are used for this purpose. Aromatic extracts from selective refining of deasphalted vacuum residue of crude oil are also used.

Plastyfikatory DAE charakteryzują się dobrymi własnościami przetwórczymi i użytkowymi, zawierają jednak węglowodory rakotwórcze PAH w ilości kilkakrotnie przekraczającej wartości graniczne przyjęte dla plastyfikatorów uznanych za nierakotwórcze. Metody obniżania zawartości węglowodorów PAH w ekstraktach aromatycznych z rafinacji selektywnej destylatów próżniowych i odasfaltowanej pozostałości próżniowej ropy naftowej polegają na wydzieleniu ich z ekstraktu aromatycznego poprzez ponowną rafinację selektywną lub ich uwodornienie w procesie katalitycznej hydrorafinacji. Stosowane są również procesy mieszane z wstępną rafinacją selektywną połączoną z hydrorafinacją. Procesy te umożliwiają wytwarzanie plastyfikatorów aromatycznych o obniżonym poziomie węglowodorów PAH.DAE plasticizers are characterized by good processing and use properties, but they contain carcinogenic hydrocarbons (PAH) in amounts several times higher than the limit values adopted for plasticizers considered non-carcinogenic. Methods for reducing the content of PAH hydrocarbons in aromatic extracts from selective refining of vacuum distillates and deasphalted vacuum crude oil residues consist in separating them from the aromatic extract by selective re-refining or their hydrogenation in the catalytic hydrorefining process. Mixed processes with selective preliminary refining combined with hydrorefining are also used. These processes enable the production of aromatic plasticizers with reduced levels of PAH hydrocarbons.

Plastyfikator aromatyczny TRAE (Treated Distillate Aromatic Extract) spełnia wymagania stawiane plastyfikatorom nierakotwórczym w zakresie zawartości związków aromatycznych PCA i PAH i w związku z zakazem stosowania w Unii Europejskiej od 1 stycznia 2010 roku plastyfikatora wysokoaromatycznego DAE, jest jednym obok plastyfikatorów aromatycznych TDAE, RAE jego zamiennikiem w produkcji kauczuków i opon samochodowych. Plastyfikatory o charakterze aromatycznym typu TDAE, RAE, TRAE mają podobne zastosowanie, a różnice właściwości fizykochemicznych wynikają stąd, że są uzyskiwane poprzez wytwarzanie ich z różnych frakcji próżniowych lub odasfaltowanej pozostałości próżniowej. Przykładem tych różnic są wymagania lepkościowe dla tych aromatycznych plastyfikatorów naftowych. Ich zakres lepkościowy w temperaturze 100°C jest różny i może zawierać się w przedziale:The aromatic plasticizer TRAE (Treated Distillate Aromatic Extract) meets the requirements for non-carcinogenic plasticizers in terms of the content of aromatic compounds PCA and PAH and due to the ban in the European Union from January 1, 2010, the use of the highly aromatic plasticizer DAE, is one of the substitutes for aromatic plasticizers TDAE and RAE in production of rubber and car tires. Aromatic plasticizers such as TDAE, RAE, TRAE have similar applications, and the differences in physicochemical properties result from the fact that they are obtained by producing them from different vacuum fractions or deasphalted vacuum residue. An example of these differences are the viscosity requirements for these aromatic petroleum plasticizers. Their viscosity range at 100°C is different and may be in the range:

- dla plastyfikatora TDAE od 15 do 25 mm²/s- for TDAE plasticizer from 15 to 25 mm ² /s

- dla plastyfikatora TRAE od 28 do 50 mm²/s- for TRAE plasticizer from 28 to 50 mm ² /s

- dla plastyfikatora RAE od 45 do 75 mm²/s- for plasticizer RAE from 45 to 75 mm ² /s

Cechą charakterystyczną tych plastyfikatorów jest spełnianie wymagań rozporządzenia REACH (Rozporządzenie 1907/2006 UE), którego wcześniejszym potwierdzeniem jest zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WZA (ekstraktu DMSO) poniżej 3,0 m/m wg normy IP 346, a obecnie 8 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) poniżej 10 mg/kg i poniżej 1 mg/kg benzo(a)pirenu.A characteristic feature of these plasticizers is that they meet the requirements of the REACH regulation (Regulation 1907/2006 EU), which was previously confirmed by the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (DMSO extract) below 3.0 m/m according to the IP 346 standard, and currently 8 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH). ) less than 10 mg/kg and less than 1 mg/kg of benzo(a)pyrene.

Przykłady rafinacji selektywnej ekstraktu aromatycznego z destylatu próżniowego w kolumnie ekstrakcyjnej przy użyciu furfuralu jako ekstrahenta przedstawia opis patentowy DE 3930422. Rafinację selektywną z dwustopniowym wydzieleniem rafinatu z roztworu ekstraktu aromatycznego w furfuralu, poprzez obniżenie temperatury, przedstawia opis patentowy EP 839891. W opisie tym podano przykłady rafinacji furfuralem ekstraktu aromatycznego uzyskanego z destylatu próżniowego oraz odasfaltowanej pozostałości próżniowej ropy naftowej.Examples of selective refining of aromatic extract from a vacuum distillate in an extraction column using furfural as an extractant are presented in patent description DE 3930422. Selective refining with two-stage separation of raffinate from a solution of aromatic extract in furfural by lowering the temperature is presented in patent description EP 839891. Examples are given in this description refining with furfural the aromatic extract obtained from the vacuum distillate and the deasphalted vacuum residue of crude oil.

Procesy mieszane rafinacji selektywnej ekstraktu aromatycznego z destylatu próżniowego a następnie rafinacji wodorem ujawniają opisy patentowe: DE 2343238 i EP 1106673. W charakterze ekstrahenta w procesie według zgłoszenia DE 2343238 stosowany jest furfural, a według zgłoszenia EP 1106673: N-metylopirolidon.Mixed processes of selective refining of an aromatic extract from a vacuum distillate and subsequent refining with hydrogen are disclosed in the patent descriptions: DE 2343238 and EP 1106673. Furfural is used as an extractant in the process according to application DE 2343238, and according to application EP 1106673: N-methylpyrrolidone.

W opisach patentowych przedstawione są ekstrakty o zróżnicowanych właściwościach. Dla ekstraktu aromatycznego z rafinacji selektywnej destylatu próżniowego zawartość PCA wynosi od 16% według opisu patentowego EP 839891, natomiast do 29% według opisu patentowego EP 1106673. Dla ekstraktu z rafinacji selektywnej odasfaltowanej pozostałości próżniowej według opisu patentowego EP 839891 zawartość PCA wynosi 5,5%.The patent descriptions present extracts with various properties. For the aromatic extract from selective refining of vacuum distillate, the PCA content is from 16% according to patent description EP 839891, and up to 29% according to patent description EP 1106673. For the extract from selective refining of deasphalted vacuum residue according to patent description EP 839891, the PCA content is 5.5% .

Omawiane powyżej przykłady nie określają typu ropy naftowej oraz charakterystyki destylatów próżniowych z których wytwarzane są ekstrakty aromatyczne stosowane do wytwarzania plastyfikatorów TDAE.The examples discussed above do not specify the type of crude oil and the characteristics of the vacuum distillates from which the aromatic extracts used to produce TDAE plasticizers are produced.

W opisie patentowym PL-207051 przedstawiono wytworzenie plastyfikatora TDAE w wyniku rafinacji selektywnej ekstraktu aromatycznego z destylatu próżniowego w kolumnie ekstrakcyjnej przy użyciu furfuralu jako ekstrahenta; uzyskano rafinat o niskim poziomie WWA (Wielopierścieniowych Węglowodorów Aromatycznych), który jest komponowany w odpowiedniej proporcji z ekstraktem uzyskiwanym w procesie rafinacji deasfaltyzatu (DAO). Opis patentowy PL224956 dotyczy udoskonalenia sposobu wytwarzania plastyfikatora naftowego do kauczuku i gumy według patentu PL207051, polegającego na rozszerzeniu o frakcję zaciemnioną surowca podlegającego odasfaltowaniu propanem i zastosowaniu uzyskanego ekstraktu jako kolejnego składnika do wytworzenia plastyfikatora.The patent description PL-207051 presents the preparation of a TDAE plasticizer as a result of selective refining of an aromatic extract from a vacuum distillate in an extraction column using furfural as an extractant; a raffinate with a low level of PAHs (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) was obtained, which is composed in the appropriate proportion with the extract obtained in the deasphalt refining process (DAO). Patent description PL224956 concerns an improvement of the method for producing a petroleum plasticizer for rubber and rubber according to patent PL207051, consisting in extending the darkened fraction of the raw material subject to propane deasphalting and using the obtained extract as another ingredient to produce the plasticizer.

Patent PL 208531 dotyczy wytwarzania plastyfikatora aromatycznego zawierającego poniżej 3% PCA. Sposób wytwarzania plastyfikatora polega na poddaniu ekstraktu działaniu polarnego rozpuszczalnika dimetylosulfotlenku w stosunku wagowym polarnego rozpuszczalnika do ekstraktu w granicach (2,0-4,0):1, w temperaturze pomiędzy 30°C i 120°C i zastosowanie otrzymanego rafinatu jako plastyfikatora aromatycznego.Patent PL 208531 concerns the production of an aromatic plasticizer containing less than 3% PCA. The method of producing the plasticizer consists in exposing the extract to the action of a polar solvent, dimethyl sulfoxide, in a weight ratio of polar solvent to extract ranging from (2.0-4.0):1, at a temperature between 30°C and 120°C, and using the obtained raffinate as an aromatic plasticizer.

Zgłoszenie patentowe WO2011098096 (A1) dotyczy produkcji olejów procesowych z rafinacji olejów mineralnych z ulepszonymi właściwościami, przy czym metoda ta obejmuje ekstrakcję ekstraktu RAE (Residual Aromatic Extract) uzyskanego przy rafinacji DAO (Deasphalted Oil) w celu wytwarzania Brightstocku albo mieszaniny ekstraktów, która składa się z ekstraktu Brightstock TRAE (Treated Residual Aromatic Extract) i jednego albo większej ilości olejów procesowych DAE (Distillate Aromatic Extract), TDAE (Treated Distillate Aromatic Extract) i MES (Mild Extraction Solvates).Patent application WO2011098096 (A1) relates to the production of process oils from the refining of mineral oils with improved properties, this method comprising the extraction of the RAE (Residual Aromatic Extract) extract obtained from the refining of DAO (Deasphalted Oil) to produce Brightstock or a mixture of extracts which consists of from Brightstock TRAE (Created Residual Aromatic Extract) extract and one or more DAE (Distillate Aromatic Extract), TDAE (Treated Distillate Aromatic Extract) and MES (Mild Extraction Solvates) process oils.

W opisie patentowym RU2659794C1 opisano metodę otrzymywania z destylatu próżniowego uzyskanego z ropy naftowej, nie działających rakotwórczo plastyfikatorów do gumy i kauczuku polegającą na selektywnej dwustopniowej ekstrakcji rozpuszczalnikami N-metylopirolidonem, furfuralem lub fenolem, i zmieszaniu w odpowiedniej proporcji ekstraktu z drugiej rafinacji i ekstraktu z pierwszej rafinacji.The patent description RU2659794C1 describes a method for obtaining non-carcinogenic plasticizers for rubber and rubber from a vacuum distillate obtained from crude oil, consisting in selective two-stage extraction with solvents N-methylpyrrolidone, furfural or phenol, and mixing the extract from the second refining and the extract from the first refining in an appropriate proportion. refining.

W opisie patentowym US 9567532 B2 przedstawiono wytworzenie plastyfikatorów TDAE, RAE, TRAE w procesach rafinacji selektywnej ekstraktu aromatycznego z destylatu próżniowego lub deasfaltyzatu (DAO), w których rozpuszczalnikiem jest mieszanina dimetylosulfotlenku i N-metylopirolidonu, przy czym stosunek wagowy dimetylosulfotlenku do N-metylopirolidonu zawiera się w zakresie 1 : 0,1-0,5.The patent description US 9567532 B2 presents the production of TDAE, RAE, TRAE plasticizers in selective refining processes of aromatic extract from a vacuum distillate or deasphaltate (DAO), in which the solvent is a mixture of dimethylsulfoxide and N-methylpyrrolidone, where the weight ratio of dimethylsulfoxide to N-methylpyrrolidone contains in the range of 1: 0.1-0.5.

W zgłoszeniu patentowym US20120181220A1 opisano proces wytwarzania plastyfikatora aromatycznego, o zawartości aromatycznego węgla powyżej 20% wag., o zawartości policyklicznych aromatów poniżej 3% wag., mającego temperaturę anilinową niższą niż 80°C, lepkość kinematyczną od 15 do 30 mm²/s w 100°C i temperaturę zapłonu wyższą niż 250°C, w procesach rafinacji selektywnej ekstraktu aromatycznego z destylatu próżniowego lub deasfaltyzatu (DAO); następnie zmieszanie tych ekstraktów i rafinację rozpuszczalnikową takiej mieszaniny rozpuszczalnikami wybranymi z grupy obejmującej furfural, N-metylopirolidon, dimetylosulfotlenek, węglan propylenu i ich mieszaniny.The patent application US20120181220A1 describes a process for producing an aromatic plasticizer with an aromatic carbon content of over 20% by weight, a polycyclic aromatic content of less than 3% by weight, an aniline temperature lower than 80°C, a kinematic viscosity of 15 to 30 mm ² /sw 100 °C and a flash point higher than 250°C, in selective refining processes of aromatic extract from vacuum distillate or deasphalt (DAO); then mixing these extracts and solvent refining such mixture with solvents selected from the group consisting of furfural, N-methylpyrrolidone, dimethylsulfoxide, propylene carbonate and mixtures thereof.

Przedmiotem wynalazku według zgłoszenia patentowego WO2011098096 jest metoda produkcji rafinowanego oleju procesowego, która obejmuje jako etap produkcyjny ekstrakcję ekstraktu Brightstock (RAE) albo mieszaniny, składającej się z ekstraktu Brightstock oraz jednego albo większej ilości olejów procesowych, przy czym otrzymywanym produktem jest olej procesowy z zawartością policyklicznych związków aromatycznych < 3% (m/m), który może zostać zastosowany jako zmiękczacz, bądź plastyfikator do kauczuków i ich mieszanin.The subject of the invention according to patent application WO2011098096 is a method for the production of refined process oil, which includes as a production step the extraction of Brightstock extract (RAE) or a mixture consisting of Brightstock extract and one or more process oils, where the obtained product is a process oil containing polycyclic aromatic compounds < 3% (m/m), which can be used as a softener or plasticizer for rubbers and their mixtures.

Plastyfikatory naftowe stanowią bardzo istotny składnik wyrobów gumowych i w zasadniczy sposób wpływają na ich właściwości eksploatacyjne. Funkcja zmiękczaczy mineralnych polega między innymi na modyfikacji właściwości fizycznych gumy, szczególnie poprzez poprawę wytrzymałości na rozciąganie, twardości, rozdzierności oraz elastyczności w niskich temperaturach.Petroleum plasticizers are a very important component of rubber products and significantly affect their operational properties. The function of mineral softeners is, among other things, to modify the physical properties of rubber, especially by improving tensile strength, hardness, tear strength and elasticity at low temperatures.

W procesach ekstrakcji rozpuszczalnikowej w celu zwiększenia efektywności procesu, oraz jego selektywności można zastosować dodatek drugiego rozpuszczalnika zwanego również współrozpuszczalnikiem. Ogólnie rzecz biorąc, drugi rozpuszczalnik wpływa na proces ekstrakcji jako przeciwrozpuszczalnik lub wzmacnia działanie podstawowego rozpuszczalnika, czyli może działać przeciwnie lub równolegle w stosunku do głównego rozpuszczalnika. Współrozpuszczalnik w procesie ekstrakcji ciecz -ciecz może zwiększyć wydajność ekstrakcji na dwa sposoby:In solvent extraction processes, in order to increase the efficiency of the process and its selectivity, the addition of a second solvent, also called a co-solvent, can be used. Generally, the second solvent influences the extraction process as an anti-solvent or enhances the effect of the primary solvent, that is, it may act opposite or in parallel to the primary solvent. A co-solvent in a liquid-liquid extraction process can increase extraction efficiency in two ways:

• działając przeciwnie do głównego rozpuszczalnika (zmniejsza rozpuszczalność głównego rozpuszczalnika i ułatwia ponowną ekstrakcję pożądanych składników do fazy rafinatu), • działając równolegle z głównym rozpuszczalnikiem (zwiększa polarność i selektywność głównego rozpuszczalnika, zmienia rozkład równowagi ciecz-ciecz i wpływa na wydajność i jakość produktu).• acting opposite to the main solvent (reduces the solubility of the main solvent and facilitates re-extraction of the desired components into the raffinate phase), • acting in parallel with the main solvent (increases the polarity and selectivity of the main solvent, changes the liquid-liquid equilibrium distribution and affects the yield and quality of the product) .

W opisie patentowym US2003100813 z 2003 roku przedstawiono ulepszony proces ekstrakcji rozpuszczalnikowej z zastosowaniem furfuralu dla destylatów próżniowych przerabianych w kierunku uzyskania olejów podstawowych przez dodanie współrozpuszczalnika do rozpuszczalnika głównego. Najlepiej funkcję współrozpuszczalnika spełniały alifatyczne amidy lub mieszaniny amidów dodawane do podstawowego rozpuszczalnika.The 2003 patent US2003100813 presents an improved solvent extraction process using furfural for vacuum distillates processed to obtain base oils by adding a co-solvent to the main solvent. The co-solvent function was best performed by aliphatic amides or amide mixtures added to the basic solvent.

W artykule pt. “Extraction of Aromatic Hydrocarbons from Lube Oil Using Different Co-Solvent” (Ibtehal K.S., Muslim A.Q., 2015 Extraction of Aromatic Hydrocarbons from Lube Oil Using Different Co-Solvent. Iraqi Journal of Chemical and Petroleum Engineering 16(1):79-90) (Luo T., Zhang L., Zhang C., Ma J., Zhao S., 2018, Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches. Chemical Engineering Science 183(29):275-287) przedstawiono badania prowadzone nad wpływem dodatku współrozpuszczalnika na proces ekstrakcji rozpuszczalnikowej dwóch rodzajów frakcji otrzymanych z instalacji destylacji próżniowej w rafinerii Daura w Bagdadzie. W przedstawionej pracy jako współrozpuszczalniki opisano formamid i N-metylopirolidon zmieszane z furfuralem w różnych proporcjach, które użyto do jedno stopniowej ekstrakcji rozpuszczalnikowej.In the article entitled “Extraction of Aromatic Hydrocarbons from Lube Oil Using Different Co-Solvent” (Ibtehal K.S., Muslim A.Q., 2015 Extraction of Aromatic Hydrocarbons from Lube Oil Using Different Co-Solvent. Iraqi Journal of Chemical and Petroleum Engineering 16(1):79-90 ) (Luo T., Zhang L., Zhang C., Ma J., Zhao S., 2018, Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches. Chemical Engineering Science 183(29):275-287) presents research conducted on the influence of the addition of a co-solvent on the solvent extraction process of two types of fractions obtained from the vacuum distillation installation at the Daura refinery in Baghdad. In the presented work, formamide and N-methylpyrrolidone mixed with furfural in various proportions, which were used for one-step solvent extraction, were described as co-solvents.

W artykule pt. „Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches” (Luo T., Zhang L., Zhang C., Ma J., Zhao S., 2018, Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches. Chemical Engineering Science 183(29):275-287), opisano badania prowadzone w Chinach nad ekstrakcją rozpuszczalnikową z zastosowaniem furfuralu jako głównego współrozpuszczalnika do usuwania policyklicznych związków aromatycznych (PCA) z wysokoaromatycznych frakcji naftowych. W celu zwiększenia selektywności i wydajności otrzymywanego w procesie produktu wprowadzano wodę jako współrozpuszczalnik i badano jej wpływ na proces ekstrakcji.In the article entitled "Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches" (Luo T., Zhang L., Zhang C., Ma J., Zhao S., 2018, Role of water as the co-solvent in eco-friendly processing oil extraction: Optimization from experimental data and theoretical approaches. Chemical Engineering Science 183(29):275-287), describes research conducted in China on solvent extraction using furfural as the main co-solvent for removal of polycyclic aromatic compounds (PCA) from high-aromatic petroleum fractions. In order to increase the selectivity and efficiency of the product obtained in the process, water was introduced as a co-solvent and its influence on the extraction process was examined.

Istotą niniejszego wynalazku jest zastosowanie do wytwarzania aromatycznego plastyfikatora naftowego TRAE wsadu zawierającego od 65 do 100 części masowych pozostałości próżniowej z ropy naftowej parafinowo-siarkowo-asfaltowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 14% mas. oraz od 0 do 35 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm²/s i zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., który to wsad poddaje się odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 3,6 + 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 + 60°C oraz góra kolumny 45 + 90°C, uzyskując ekstrakt charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła no⁷⁰ wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok. 3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm²/s. Ekstrakt ten poddaje się następnie rafinacji selektywnej mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem uzyskując rafinat, który spełnia wymagania aromatycznego plastyfikatora TRAE.The essence of the present invention is the use of a feed containing from 65 to 100 parts by mass of vacuum residue from paraffin-sulfur-asphalt crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 485°C and an asphaltene content below 14% by mass. and from 0 to 35 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 444°C, a kinematic viscosity at 100°C above 31 mm ² /s and an asphaltene content below 5% by mass, which is subjected to deasphalting with propane at a mass ratio of feedstock to propane of 1:3.6 + 10.5 at the temperature: bottom of the column 30 + 60°C and top of the column 45 + 90°C, obtaining an extract characterized by a refractive index of no ^{. 70} greater than or equal to 1 .5428, PCA content approx. 3.0 to 6.0% and kinematic viscosity at 100°C approx. 53.63 mm ² /s. This extract is then selectively refined with a mixture of furfural and co-solvent formamide to obtain a raffinate that meets the requirements of the TRAE aromatic plasticizer.

Sposób wytwarzania aromatycznego plastyfikatora TRAE polega według wynalazku na tym, że wsad zawierający od 65 do 100 części masowych pozostałości próżniowej z ropy naftowej parafinowo-siarkowo-asfaltowej, o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 14% mas. oraz od 0 do 35 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm²/s i zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., poddaje się odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 3,6 + 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 + 60°C oraz góra kolumny 45 + 90°C, a następnie uzyskany deasfaltyzat (DAO) rafinuje się mieszaniną furf uralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 5% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym deasfaltyzat: (mieszanina furfural + formamid) wynoszącym 1 : 2,0 + 4,8 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 110 + 132°C, góra kolumny 132 + 144°C, po czym uzyskany ekstrakt po wydzieleniu furfuralu, charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła nD⁷⁰ wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok. 3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm²/s poddaje się ponownej rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym ekstrakt: (mieszanina furfural + formamid) wynoszącym 1 : 1,0 + 2,5 i temperaturze ekstrakcji: dół kolumny 82 + 108°C, góra kolumny 107 + 134°C, i uzyskuje się rafinat, który po oddestylowaniu rozpuszczalników spełnia wymagania plastyfikatora aromatycznego TRAE.According to the invention, the method for producing the aromatic TRAE plasticizer is based on the fact that the charge containing from 65 to 100 parts by mass of vacuum residue from paraffin-sulfur-asphalt crude oil, with a boiling point of the 5% fraction above 485°C, and an asphaltene content below 14% by mass. and from 0 to 35 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 444°C, kinematic viscosity at 100°C above 31 mm ² /s and asphaltene content below 5% by mass, is subjected to deasphalting with propane at the mass ratio of the charge to propane 1: 3.6 + 10.5 at the temperature: bottom of the column 30 + 60°C and top of the column 45 + 90°C, and then the obtained deasphaltate (DAO) is refined with a mixture of furfural with co-solvent formamide in amounts from 2% to 5% m/m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of deasphaltize: (furfural + formamide mixture) of 1 : 2.0 + 4.8 and refining temperature: bottom of the column 110 + 132°C , top of the column 132 + 144°C, and the obtained extract after the isolation of furfural, characterized by a refractive index nD ⁷⁰ higher than or equal to 1.5428, PCA content of approx. 3.0 to 6.0% and kinematic viscosity at 100° C approx. 53.63 mm ² /s is re-refined with a mixture of furfural and formamide co-solvent in an amount from 2% to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of extract: (furfural + formamide mixture) of 1 : 1.0 + 2.5 and extraction temperature: bottom of the column 82 + 108°C, top of the column 107 + 134°C, and a raffinate is obtained which, after distilling off the solvents, meets the requirements of the TRAE aromatic plasticizer.

Korzystnie do wytwarzania plastyfikatora aromatycznego TRAE stosuje się wsad zawierający 80 do 98 części masowych pozostałości próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 14% mas. oraz od 2 do 20 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm²/s i zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., poddany odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 3,6 + 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 + 60°C oraz góra kolumny 45 + 90°C, a następnie uzyskany deasfaltyzat poddaje się rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników przy stosunku masowym deasfaltyzat: (mieszanina furfural + formamid) wynoszącym 1 : 3,0 * 4,0 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 118 + 126°C, góra kolumny 135 + 140°C, po czym uzyskany ekstrakt po wydzieleniu furfuralu, charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła nD⁷⁰ wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok. 3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm²/s, poddaje się ponownej rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym ekstrakt: (mieszanina furfural + formamid) wynoszącym 1 : 1,2 + 2,0 i temperaturze ekstrakcji: dół kolumny 86 + 100°C, góra kolumny 112 + 126°C.Preferably, for the production of the aromatic plasticizer TRAE, a feed containing 80 to 98 parts by mass of vacuum crude oil residues with a boiling point of the 5% fraction above 485°C and an asphaltene content below 14% by mass is used. and from 2 to 20 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 444°C, kinematic viscosity at 100°C above 31 mm ² /s and asphaltene content below 5% by mass, deasphalted with propane at mass ratio of the charge to propane 1: 3.6 + 10.5 at the temperature: bottom of the column 30 + 60°C and top of the column 45 + 90°C, and then the obtained deasphalt is refined with a mixture of furfural and co-solvent formamide in an amount of 2% up to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture at a mass ratio of deasphaltize: (furfural + formamide mixture) of 1 : 3.0 * 4.0 and refining temperature: bottom of the column 118 + 126°C, top of the column 135 + 140°C, then the obtained extract after the isolation of furfural, characterized by a refractive index nD ⁷⁰ higher than or equal to 1.5428, PCA content of approx. 3.0 to 6.0% and kinematic viscosity at 100°C approx. 53, 63 mm ² /s, is subjected to re-refining with a mixture of furfural and co-solvent formamide in an amount from 2% to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of extract: (furfural + formamide mixture) of 1: 1, 2 + 2.0 and extraction temperature: bottom of the column 86 + 100°C, top of the column 112 + 126°C.

Sposób według wynalazku umożliwia wytworzenie plastyfikatora aromatycznego o wysokiej zawartości węglowodorów aromatycznych oraz niskiej zawartości policyklicznych związków aromatycznych PCA, spełniającego wymagania stawiane plastyfikatorowi TRAE, przy czym wprowadzenie współrozpuszczalnika pozwala na prowadzenie procesu rafinacji ekstraktu w warunkach temperaturowych dołu i góry wieży ekstrakcyjnej wyższych niż do rafinacji deasfaltyzatu i ekstraktu furfurolem. Rafinacja deasfaltyzatu i uzyskanego z niego ekstraktu mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem prowadzona więc jest w wyższych temperaturach niż rafinacja czystym furfurolem i zauważalna jest poprawa selektywności w porównaniu do selektywności rafinacji samym furfurolem.The method according to the invention enables the production of an aromatic plasticizer with a high content of aromatic hydrocarbons and a low content of polycyclic aromatic PCA compounds, meeting the requirements for the TRAE plasticizer, while the introduction of a co-solvent allows the extract refining process to be carried out at higher temperature conditions at the bottom and top of the extraction tower than for refining the deasphalt and furfurol extract. Refining of the deasphaltate and the extract obtained from it with a mixture of furfural with formamide co-solvent is therefore carried out at higher temperatures than refining with pure furfural, and an improvement in selectivity is noticeable compared to the selectivity of refining with furfural alone.

Efekt podwyższenia temperatur ekstrakcji jest wynikiem zmiany krytycznej temperatury rozpuszczalności (KTR). Na podstawie wieloletniego doświadczenia wiadomo, że w trakcie prowadzenia procesów rafinacji rozpuszczalnikiem, temperatury utrzymywane w górnej części kolumny ekstrakcyjnej powinny być niższe od 15°C do 20°C od oznaczonych temperatur krytycznych, aby zapewnić odpowiedni rozdział faz i uzyskać dobrą selektywność procesu ekstrakcji.The effect of increasing extraction temperatures is the result of a change in the critical solubility temperature (KTR). Based on many years of experience, it is known that during solvent refining processes, temperatures maintained in the upper part of the extraction column should be 15°C to 20°C lower than the marked critical temperatures to ensure appropriate phase separation and achieve good selectivity of the extraction process.

KTR - jest to najniższa temperatura, w której mieszanina rozpuszczalnika z wsadem jest jeszcze roztworem jednofazowym; obniżanie temperatury dla danego roztworu poniżej krytycznej temperatury rozpuszczalności powoduje rozdzielenie się roztworu na dwie fazy. Zmiany temperatur krytycznych dla danych układów furfuralu i furfuralu + formamid z ekstraktem EKST 1 przedstawiono w tablicy 1A, natomiast wykres krzywych krytycznej temperatury rozpuszczalności na rysunku Fig. 1A. Rozkład temperatur krytycznych dla układów furfuralu i furfuralu + formamid z DAO przedstawiono w tablicy 2A i na wykresie Fig. 2A.KTR - this is the lowest temperature at which the solvent mixture with the input is still a single-phase solution; lowering the temperature of a given solution below the critical solubility temperature causes the solution to separate into two phases. Changes in critical temperatures for the given systems of furfural and furfural + formamide with the extract EKST 1 are presented in Table 1A, while the graph of the critical solubility temperature curves is shown in Figure 1A. The distribution of critical temperatures for the furfural and furfural + formamide systems with DAO is presented in Table 2A and in the graph Fig. 2A.

PL 244778 Β1PL 244778 Β1

Tablica 1A Temperatury krytyczne dla ekstraktu EKST 1 i furfuralu oraz furfuralu z udziałem formamidu.Table 1A Critical temperatures for the extract EKST 1 and furfural and furfural with formamide.

Stosunek masowy rozpuszczalnika do surowca Mass ratio of solvent to raw material Temperatura krytyczna °C Critical temperature °C Dla układu z furfuralem For the system with furfural Dla układu z furfuralem + 5% formamid For the system with furfural + 5% formamide Dla układu z furfuralem + 7,5% formamid For the system with furfural + 7.5% formamide Dla układu z furfuralem + 10% formamid For the system with furfural + 10% formamide 1,5 : 1 1.5 : 1 82 82 108 108 129 129 139 139

Tablica 2A Temperatury krytyczne dla DAO i furfuralu oraz furfuralu z udziałem formamiduTable 2A Critical temperatures for DAO and furfural and furfural with formamide

Stosunek masowy rozpuszczalnika do surowca Mass ratio of solvent to raw material Temperatura krytyczna °C Critical temperature °C Dla układu z furfuralem For the system with furfural Dla układu z furfuralem + 3% formamid For the system with furfural + 3% formamide Dla układu z furfuralem + 5% formamid For the system with furfural + 5% formamide 3,5 : 1 3.5 : 1 138 138 149 149 157 157

Przedmiot wynalazku został objaśniony w przedstawionych poniżej przykładach wykonania.The subject of the invention is explained in the embodiments presented below.

Przykład 1Example 1

Wsad zawierający pozostałość próżniową w ilości 90 części masowych z ropy naftowej parafinowo-siarkowo-asfaltowej, o temperaturze wrzenia frakcji 5% 493°C i zawartości asfaltenów 4,85% mas. oraz 10 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% 456°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C 39,84 mm²/s i zawartości asfaltenów 0,70% mas., poddano odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 6,5, przy temperaturze: dół kolumny 45°C oraz góra kolumny 72°C, uzyskując deasfaltyzat z wydajnością 48,9%, o lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C 35,81 mm²/s, współczynnikiem załamania światła no⁷⁰ 1,5364, zawartością PCA 1,9% i pozostałych parametrach jakościowych przedstawionych w tablicy 1 (ozn. DAO 1).The charge contains vacuum residue in the amount of 90 parts by mass of paraffin-sulfur-asphalt crude oil, with a boiling point of the 5% fraction of 493°C and an asphaltene content of 4.85% by mass. and 10 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction of 456°C, kinematic viscosity at 100°C of 39.84 mm ² /s and asphaltene content of 0.70% by mass, were deasphalted with propane at a mass ratio charge to propane 1 : 6.5, at the temperature: bottom of the column 45°C and top of the column 72°C, obtaining a deasphaltate with an efficiency of 48.9%, with a kinematic viscosity at 100°C of 35.81 mm ² /s, coefficient light refraction no ^{. 70} 1.5364, PCA content 1.9% and other quality parameters presented in table 1 (marked DAO 1).

Tablica 1 Właściwości fizykochemiczne deasfaltyzatu DAO 1Table 1 Physicochemical properties of DAO 1 deasphaltate

Lp. No. Rodzaj oznaczenia Type of marking DAO 1 DAO 1 Metody badań Test methods 1. 1. Gęstość w temp. 20°C, g/cm³ Density at 20°C, g/cm ³ 0,9935 0.9935 PN-EN ISO 12185:02 PN-EN ISO 12185:02 2. 2. Lepkość kinematyczna w temp. 100°C, mm²/s Kinematic viscosity at 100°C, mm ² /s 35,81 35.81 PN-EN ISO 3104:04 PN-EN ISO 3104:04 3. 3. Lepkość kinematyczna w temp. 50°C, mm²/s Kinematic viscosity at 50°C, mm ² /s 291,4 291.4 PN-EN ISO 3104:04 PN-EN ISO 3104:04 4. 4. Współczynnik zał. światła w temp. 20°C Light switching factor at 20°C 1,5364 1.5364 PN-81/C-04952 PN-81/C-04952 5. 5. Zawartość siarki, % (m/m) Sulfur content, % (m/m) 2,23 2.23 ASTM D 7039-15a ASTM D 7039-15a 6. 6. Zawartość WZA, % (m/m) WZA content, % (m/m) 1,9 1.9 IP 346 IP 346 7. 7. Węgiel, zawartość w strukturach. % C_A Cn Cp Carbon content in structures. % C _A Cn Cp 19,46 22,61 57,93 19.46 22.61 57.93 ASTM D 2140 ASTM D 2140

PL 244778 Β1PL 244778 Β1

Próbkę deasfaltyzatu (ozn. DAO 1) w ilości ok. 5 kg poddano procesowi rafinacji mieszaniną furfurolu z współrozpuszczalnikiem formamidem o zawartości 4% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym deasfaltyzat: (mieszanina furfural + formamid) wynoszącym 1 : 3,0 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 118°C, góra kolumny 136°C, uzyskując ekstrakt EKST 1.A sample of deasphaltate (DAO 1) in the amount of approximately 5 kg was subjected to the refining process with a mixture of furfural and co-solvent formamide with a content of 4% m/m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of deasphaltate: (furfural + formamide mixture) of 1 : 3.0 and refining temperature: bottom of the column 118°C, top of the column 136°C, obtaining an extract EXT 1.

Proces rafinacji selektywnej deasfaltyzatu (DAO) furfurolem z udziałem współrozpuszczalnika prowadzono w sposób ciągły na kolumnie wielkolaboratoryjnej o wymiarach:The process of selective refining of deasphaltate (DAO) with furfurol with the participation of a co-solvent was carried out continuously on a large laboratory column with dimensions:

wysokość 2300 mm średnica wewnętrzna 36 mm wypełnienie - szklane pierścienie Raschiga o wymiarach 0 6 mm i wysokości 6 mm.height 2300 mm, inner diameter 36 mm, filling - glass Raschig rings, dimensions 0-6 mm and height 6 mm.

Segmenty kolumny ogrzewano elektrycznie z możliwością płynnej regulacji temperatury. Furfural z współrozpuszczalnikiem podawano na szczyt, a surowiec na dół kolumny za pomocą dozującej laboratoryjnej pompy nurnikowej.The column segments were electrically heated with the possibility of smooth temperature regulation. Furfural with a co-solvent was fed to the top and the raw material to the bottom of the column using a laboratory plunger dosing pump.

Łączne obciążenie kolumny surowcem i rozpuszczalnikiem utrzymywano na poziomie 2 kg/h. Ze szczytu kolumny odbierano roztwór rafinatu a z dołu kolumny roztwór ekstraktu. W celu oddestylowania rozpuszczalników z roztworów rafinatów przeprowadzono proces destylacji ze strippingiem przegrzaną parą wodną.The total column loading of raw material and solvent was maintained at 2 kg/h. The raffinate solution was collected from the top of the column and the extract solution from the bottom of the column. In order to distill solvents from raffinate solutions, a stripping distillation process with superheated steam was carried out.

W tablicy 2 przedstawione zostały: parametry technologiczne procesu rafinacji, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego ekstraktu ozn. EKST 1.Table 2 presents: technological parameters of the refining process, mass balance and properties of the obtained extract marked EKST 1.

Tablica 2 Parametry technologiczne, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego ekstraktu ozn. EKST 1 z surowca deasfaltyzatu DAO 1Table 2 Technological parameters, mass balance and properties of the obtained extract marked EKST 1 from the DAO 1 deasphaltized raw material

Ekstrakt laboratoryjny Laboratory extract EKST 1 EXT 1 Warunki rafinacji Refining conditions surowiec raw material DAO 1 DAO 1 rozpuszczalnik solvent Furfural + 4% formamid Furfural + 4% formamide stosunek masowy mieszaniny furfuralu z formamidem do wsadu mass ratio of the furfural-formamide mixture to the input 3,0 : 1 3.0 : 1 temperatura góra / dół kolumny, °C temperature at the top/bottom of the column, °C 136/118 136/118 obciążenie kolumny, kg/h column load, kg/h 2 2 - wydajność rafinatu liczona na wsad, %(m/m) - raffinate yield calculated per charge, %(m/m) 49,8 49.8 Właściwości Properties Gęstość w temp. 20°C, g/cnf Density at 20°C, g/cnf 0,9426 0.9426 Lepkość kinematyczna w temp. 100°C, mm²/s Kinematic viscosity at 100°C, mm ² /s 57,23 57.23 '1(1 Współczynnik załamania światła n_D '1(1 Refractive index n _D 1,5442 1.5442 Zawartość siarki, %(m/m) Sulfur content, %(m/m) 2,58 2.58 Zawartość WZA, %(m/m) Content of WZA, %(m/m) 4,2 4.2 Węgiel, zawartość w strukturach. % C_A C_n C_P Carbon content in structures. % C _A C _n C _P 32,47 16,78 50,75 32.47 16.78 50.75

Próbkę ekstraktu (ozn. EKST 1) w ilości ok. 5 kg poddano procesowi rafinacji mieszaniną furfurolu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości 3% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników.A sample of the extract (marked as EKST 1) in an amount of approximately 5 kg was subjected to the refining process with a mixture of furfurol and co-solvent formamide in an amount of 3% m/m, based on the weight of the solvent mixture.

Proces rafinacji selektywnej furfurolem z udziałem współrozpuszczalnika ekstraktów prowadzono w sposób ciągły na kolumnie wielkolaboratoryjnej o wymiarach:The selective refining process with furfurol with the participation of a co-solvent of extracts was carried out continuously on a large laboratory column with dimensions:

PL 244778 Β1PL 244778 Β1

W tablicy 3 przedstawione zostały: parametry technologiczne procesu rafinacji, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAE.Table 3 presents: technological parameters of the refining process, mass balance and properties of the obtained TRAE plasticizer.

Tablica 3 Parametry technologiczne procesu rafinacji, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAETable 3 Technological parameters of the refining process, mass balance and properties of the obtained TRAE plasticizer

Rafinat laboratoryjny Laboratory raffinate R 1403 R 1403 Warunki rafinacji Refining conditions surowiec raw material EKST 1 EXT 1 rozpuszczalnik solvent Furfural + 3,0% formamid Furfural + 3.0% formamide stosunek masowy mieszaniny furfuralu z formamidem do wsadu mass ratio of the furfural-formamide mixture to the input 1,5 : 1 1.5 : 1 temperatura góra / dół kolumny, °C temperature at the top/bottom of the column, °C 108/89 108/89 obciążenie kolumny, kg/h column load, kg/h 2 2 - wydajność rafinatu liczona na wsad, %(m/m) - raffinate yield calculated per charge, %(m/m) 51,9 51.9 Właściwości plastyfikatora TRAE Properties of the TRAE plasticizer Gęstość w temp. 20°C, g/cm^J Density at 20°C, g/cm ^J 0,9383 0.9383 Lepkość kinematyczna w temp. 100°C, mni7s Kinematic viscosity at 100°C, mni7s 50,46 50.46 AA Współczynnik załamania światła n_D AA Refractive index n _D 1,5389 1.5389 Zawartość siarki, %(m/m) Sulfur content, %(m/m) 1,92 1.92 Zawartość WZA, %(m/m) Content of WZA, %(m/m) <1 <1 Węgiel, zawartość w strukturach, % C_A Cn Cp Carbon, content in structures, % C _A Cn Cp 25,71 18,53 55,76 25.71 18.53 55.76

Przykład 2Example 2

Próbkę ekstraktu (ozn. EKST 1) w ilości ok. 5 kg poddano procesowi rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem według zasad postępowania opisanych w przykładzie 1 z tą różnicą, ze proces rafinacji przeprowadzono mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem, gdzie zawartość formamidu wynosiła 6% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników.A sample of the extract (marked as EKST 1) in the amount of approximately 5 kg was subjected to the refining process with a mixture of furfural and co-solvent formamide according to the principles of procedure described in Example 1, with the difference that the refining process was carried out with a mixture of furfural and co-solvent formamide, where the formamide content was 6% m /m, based on the mass of the solvent mixture.

W tablicy 4 przedstawione zostały: parametry technologiczne procesu rafinacji, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAE.Table 4 presents: technological parameters of the refining process, mass balance and properties of the obtained TRAE plasticizer.

PL 244778 Β1PL 244778 Β1

Tablica 4 Parametry technologiczne, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAE z surowca ekstraktu EKST 1Table 4 Technological parameters, mass balance and properties of the TRAE plasticizer obtained from the EKST 1 extract raw material

Rafmat laboratoryjny Laboratory rafmat R 1404 R 1404 Warunki rafinacji Refining conditions surowiec raw material EKST 1 EXT 1 rozpuszczalnik solvent Furfural + 6% formamid Furfural + 6% formamide stosunek masowy mieszaniny furfuralu z formamidem do wsadu mass ratio of the furfural-formamide mixture to the input 1,8 : 1 1.8 : 1 temperatura góra! dół kolumny, °C temperature up! bottom of the column, °C 112/94 112/94 obciążenie kolumny, kg/h column load, kg/h 2 2 - wydajność rafinatu liczona na wsad, %(m/m) - raffinate yield calculated per charge, %(m/m) 52,47 52.47 Właściwości plastyfikatora TRAE Properties of the TRAE plasticizer Gęstość w temp. 20°C, g/cm¹ Density at 20°C, g/cm ¹ 0,9387 0.9387 Lepkość kinematyczna w temp. 100°C, mm²/s Kinematic viscosity at 100°C, mm ² /s 51,32 51.32 Współczynnik załamania światła n_D ^a) Refractive index n _D ^a) 1,5394 1.5394 Zawartość siarki, %(m/ni) Sulfur content, %(m/ni) 1,92 1.92 Zawartość WZA, %(m/m) Content of WZA, %(m/m) <1 <1 Węgiel, zawartość w strukturach, % C_A C_n C_P Carbon, content in structures, % C _A C _n C _P 25,87 18,54 55,59 25.87 18.54 55.59 Zawartość WWA, mg/kg benzo[a]piren benzo[e]piren benzofa] antracen chryzen benzojbj fluor anten | benzojj] fluor anten > benzo[k]fluoranten J dibenzofa,h]antracen suma WWA PAH content, mg/kg benzo[a]pyrene benzo[e]pyrene benzopha] anthracene chrysene benzojbj fluorine antennas | benzojj] fluorine of antennas > benzo[k]fluoranthene J dibenzopha,h]anthracene total PAHs <0.1 <0.3 <0,2 <0,5 <0,6 <0,1 < 1,8 <0.1 <0.3 <0.2 <0.5 <0.6 <0.1 < 1.8

Przykład 3Example 3

Próbkę ekstraktu (ozn. EKST 1) w ilości ok. 5 kg poddano procesowi rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem według zasad postępowania opisanych w przykładzie 1 z tą różnicą, że proces rafinacji przeprowadzono mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem, gdzie zawartość formamidu wynosiła 9% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników.A sample of the extract (marked as EKST 1) in the amount of approximately 5 kg was subjected to the refining process with a mixture of furfural and co-solvent formamide according to the principles of procedure described in Example 1, with the difference that the refining process was carried out with a mixture of furfural and co-solvent formamide, where the formamide content was 9% m /m, based on the mass of the solvent mixture.

W tablicy 5 przedstawione zostały: parametry technologiczne procesu rafinacji, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAE.Table 5 presents: technological parameters of the refining process, mass balance and properties of the obtained TRAE plasticizer.

PL 244778 Β1PL 244778 Β1

Tablica 5 Parametry technologiczne, bilans masowy oraz właściwości uzyskanego plastyfikatora TRAE z surowca ekstraktu EKST 1Table 5 Technological parameters, mass balance and properties of the TRAE plasticizer obtained from the EKST 1 extract raw material

Rafinat laboratoryjny Laboratory raffinate R 1405 R 1405 Warunki rafinacji Refining conditions surowiec raw material EKST 1 EXT 1 rozpuszczalnik solvent Eurfural + 9% formamid Eurfural + 9% formamide stosunek masowy mieszaniny furfuralu z formamidem do wsadu mass ratio of the furfural-formamide mixture to the input 2,0 : 1 2.0 : 1 temperatura góra / dól kolumny, °C temperature at the top/bottom of the column, °C 122/99 122/99 obciążenie kolumny, kg/h column load, kg/h 2 2 - wydajność rafinatu liczona na wsad, %(m/m) - raffinate yield calculated per charge, %(m/m) 52,11 52.11 Właściwości rafinatu TDAE Properties of TDAE raffinate Gęstość w temp. 20°C, g/cm^J Density at 20°C, g/cm ^J 0,9389 0.9389 Lepkość kinematyczna w temp. 100°C, mm²/s Kinematic viscosity at 100°C, mm ² /s 51,34 51.34 Współczynnik załamania światła n_D ^j:’ Refractive index n _D ^j: ' 1,5393 1.5393 Zawartość siarki, %(m/m) Sulfur content, %(m/m) 1,92 1.92 Zawartość WZA, %(m/m) Content of WZA, %(m/m) <1 <1 Węgiel, zawartość w^r strukturach. % C_A C_n C_P Carbon, content in ^r structures. % C _A C _n C _P 26,08 18,59 55,33 26/08 18.59 55.33

Claims

1. Sposób wytwarzania aromatycznego plastyfikatora TRAE, znamienny tym, że wsad zawierający od 65 do 100 części masowych pozostałości próżniowej z ropy naftowej parafinowo-siarkowo-asfaltowej, o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 14% mas. oraz od 0 do 35 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm²/s poddaje się odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 3,6 : 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 : 60°C oraz góra kolumny 45 : 90°C, a następnie uzyskany deasfaltyzat rafinuje się mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 5% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników, przy stosunku masowym deasfaltyzat: mieszanina furfural + formamid wynoszącym 1 : 2,0 : 4,8 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 110 : 132°C, góra kolumny 132 : 144°C, po czym uzyskany ekstrakt po wydzieleniu furfuralu, charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła no⁷⁰ wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok. 3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm²/s, poddaje się ponownej rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników przy stosunku masowym ekstrakt: mieszanina furfural + formamid wynoszącym 1 : 1,0 : 2,5 i temperaturze ekstrakcji: dół kolumny 82 : 108°C, góra kolumny 107 : 134°C i uzyskuje się rafinat, który po oddestylowaniu rozpuszczalników spełnia wymagania plastyfikatora aromatycznego TRAE.1. A method for producing the aromatic TRAE plasticizer, characterized in that the charge containing from 65 to 100 parts by mass of vacuum residue from paraffin-sulfur-asphalt crude oil, with a boiling point of the 5% fraction above 485°C, and an asphaltene content below 14% by mass. and from 0 to 35 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a temperature of asphaltene content below 5% by mass, above 444°C, kinematic viscosity at 100°C above 31 mm ² /s, is subjected to deasphalting with propane at the mass ratio of the feedstock to propane 1: 3.6: 10.5 at the temperature: bottom of the column 30: 60°C and top of the column 45: 90°C, and then the obtained deasphaltate is refined with a mixture of furfural with co-solvent formamide in an amount from 2% to 5% m /m, based on the mass of the solvent mixture, with a mass ratio of deasphaltize: furfural + formamide mixture of 1: 2.0: 4.8 and refining temperature: bottom of the column 110: 132°C, top of the column 132: 144°C, the obtained extract after the isolation of furfural, characterized by a refractive index no. ⁷⁰ higher than or equal to 1.5428, PCA content of approx. 3.0 to 6.0% and kinematic viscosity at 100°C of approx. 53.63 mm ² /s , is subjected to re-refining with a mixture of furfural and co-solvent formamide in an amount from 2% to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture at a mass ratio of extract: furfural + formamide mixture of 1: 1.0: 2.5 and the extraction temperature : bottom of column 82: 108°C, top of column 107: 134°C and a raffinate is obtained which, after distilling off the solvents, meets the requirements of the TRAE aromatic plasticizer.

2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do wytwarzania plastyfikatora aromatycznego TRAE stosuje się wsad zawierający 80 do 98 części masowych pozostałości próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 485°C, zawartości asfaltenów poniżej 2. The method according to claim 1, characterized in that for the production of the aromatic plasticizer TRAE, a feed containing 80 to 98 parts by mass of vacuum crude oil residues with a boiling point of the 5% fraction above 485°C and an asphaltene content below

14% mas. oraz od 2 do 20 części masowych frakcji zaciemnionej z destylacji próżniowej ropy naftowej o temperaturze wrzenia frakcji 5% powyżej 444°C, lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C powyżej 31 mm²/s i zawartości asfaltenów poniżej 5% mas., poddany odasfaltowaniu propanem przy stosunku masowym wsadu do propanu 1 : 3,6 + 10,5 przy temperaturze: dół kolumny 30 + 60°C oraz góra kolumny 45 + 90°C, a następnie uzyskany deasfaltyzat poddaje się rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników przy stosunku masowym deasfaltyzat: mieszanina furfural + formamid wynoszącym 1 : 3,0 + 4,0 i temperaturze rafinacji: dół kolumny 118 + 126°C, góra kolumny 135 + 140°C, po czym uzyskany ekstrakt po wydzieleniu furfuralu, charakteryzujący się współczynnikiem załamania światła nD⁷⁰ wyższym lub równym 1,5428, zawartością PCA ok. 3,0 do 6,0% i lepkością kinematyczną w temperaturze 100°C ok. 53,63 mm²/s, poddaje się ponownej rafinacji mieszaniną furfuralu z współrozpuszczalnikiem formamidem w ilości od 2% do 10% m/m, w przeliczeniu na masę mieszaniny rozpuszczalników przy stosunku masowym ekstrakt: mieszanina furfural + formamid wynoszącym 1 : 1,2 + 2,0 i temperaturze ekstrakcji: dół kolumny 86 + 100°C, góra kolumny 112 + 126°C.14% by weight and from 2 to 20 parts by mass of the darkened fraction from vacuum distillation of crude oil with a boiling point of the 5% fraction above 444°C, kinematic viscosity at 100°C above 31 mm ² /s and asphaltene content below 5% by mass, deasphalted with propane at mass ratio of the charge to propane 1: 3.6 + 10.5 at the temperature: bottom of the column 30 + 60°C and top of the column 45 + 90°C, and then the obtained deasphalt is refined with a mixture of furfural and co-solvent formamide in an amount of 2% up to 10% m/m, based on the mass of the solvent mixture at a mass ratio of deasphaltize: furfural + formamide mixture of 1 : 3.0 + 4.0 and refining temperature: bottom of the column 118 + 126°C, top of the column 135 + 140° C, and the extract obtained after the isolation of furfural, characterized by a refractive index nD ⁷⁰ higher than or equal to 1.5428, a PCA content of approx. 3.0 to 6.0% and a kinematic viscosity at 100°C of approx. 53.63 mm ² / s, is re-refined with a mixture of furfural and co-solvent formamide in an amount from 2% to 10% m/m, based on the weight of the solvent mixture at a mass ratio extract: furfural + formamide mixture of 1 : 1.2 + 2.0 and extraction temperature: bottom of the column 86 + 100°C, top of the column 112 + 126°C.