PL243502B1 - Key and a key and a lock's insert set, in particular for opening and closing a lock - Google Patents

Abstract

Klucz, zwłaszcza do wkładki bębenkowej do otwierania i zamykania zamka, umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, zawierający część chwytową (11) oraz roboczy trzon (12) o walcowym kształcie zewnętrznym i zaopatrzony jest w zabierak (13) stanowiący występ oporowy (14), ustalający położenie klucza (10), we wkładce bębenkowej zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej, charakteryzuje się tym, że na obwodzie roboczego trzonu (12) klucza (10) utworzony jest promieniowy rowek (15), przy czym głębokość promieniowego rowka (15) jest zmienna.A key, especially for a cylinder insert for opening and closing a lock, enabling access to protected areas, containing a gripping part (11) and a working shaft (12) of a cylindrical external shape and is equipped with a driver (13) constituting a stop projection (14), fixing the position of the key (10) in the lock cylinder after its insertion into the cylinder is characterized by the fact that a radial groove (15) is created on the circumference of the working shaft (12) of the key (10), and the depth of the radial groove (15) is variable.

Description

Przedmiotem wynalazku jest klucz, zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, takiego jak zamek drzwiowy, kłódka czy tym podobne. Przedmiotem wynalazku jest również system klucza i wkładki, zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, takiego jak zamek drzwiowy, kłódka czy tym podobne.The invention relates to a key, especially for opening and closing a lock allowing access to protected areas, such as a door lock, padlock or the like. The invention also relates to a key and cylinder system, in particular for opening and closing a lock allowing access to protected areas, such as a door lock, padlock or the like.

W stanie techniki znane są, na przykład z polskiego dokumentu patentowego PL 195021, klucze płaskie, które mają trzonek klucza płaskiego i na jego obydwu płaskich powierzchniach mający wzdłużny profil wyposażony w rowki wzdłużne i/lub wzdłużne żebra, przy tym w odcinku profilu wierzchołkowego, który jest węższy, niż trzonek usytuowane jest co najmniej jedno z nacięć klucza, wykonanych na jego bródce, służące do sterowania trzpienia zastawki, przy tym profil wierzchołkowy jest nadrzędny w stosunku do profilu trzonka, a zarys profilu wierzchołkowego leży wewnątrz zarysu profilu trzonka.In the state of the art, open-end wrenches are known, for example from the Polish patent document PL 195021, which have an open-end wrench shank and, on both flat surfaces thereof, a longitudinal profile equipped with longitudinal grooves and/or longitudinal ribs, and in the section of the apex profile which is narrower than the shank, at least one of the key notches made on its chin is located, serving to control the valve stem, and the apical profile is superior to the shank profile, and the outline of the apical profile lies within the outline of the shank profile.

Z polskiego opisu zgłoszeniowego P.295989 znany jest klucz do uruchamiania mechanizmów zamków i zasuw w kształcie cylindrycznym, mający na powierzchni roboczej występ oporowy służący do ustalenia położenia klucza w mechanizmie zamka lub zasuwy i przenoszenia napędu z klucza na mechanizm zamka lub zasuwy. Ponadto klucz ten ma na swoim cylindrycznym trzonie wgłębienia służące do odryglowywania mechanizmu zamka lub zasuwy.From the Polish application description P.295989 there is known a key for operating lock and bolt mechanisms in a cylindrical shape, having a stop projection on the working surface used to determine the position of the key in the lock or bolt mechanism and to transfer the drive from the key to the lock or bolt mechanism. Moreover, this key has recesses on its cylindrical shaft for unlocking the lock or bolt mechanism.

Opis wzoru użytkowego PL 55805 ujawnia klucz do uruchamiania zamków i zasuw, zawierający część chwytową i trzon roboczy, na którego zewnętrznej, walcowej powierzchni jest usytuowany występ oporowy ustalający położenie klucza w mechanizmie zamka lub zasuwy i przenoszący napęd z klucza na mechanizm zamka lub zasuwy, oraz są usytuowane wgłębienia służące do odryglowania mechanizmu zamka lub zasuwy, przy czym stosunek wielkości średnicy zewnętrznej trzonu roboczego o kształcie cylindra do średnicy wewnętrznej wynosi 8:5,1.The description of utility model PL 55805 discloses a key for operating locks and bolts, containing a grip part and a working shaft, on the outer cylindrical surface of which there is a stop projection that determines the position of the key in the lock or bolt mechanism and transfers the drive from the key to the lock or bolt mechanism, and recesses are located for unlocking the lock or bolt mechanism, and the ratio of the external diameter of the cylinder-shaped working shaft to the internal diameter is 8:5.1.

Z polskiego opisu zgłoszeniowego P.405474 znany jest klucz do mechanizmu zamka zawierający część chwytową i walcowy trzon roboczy o średnicy zewnętrznej D, na którego zewnętrznej powierzchni usytuowany jest występ oporowy o szerokości h, wytworzony przez wyciśnięcie z powierzchni walcowej trzonu roboczego, ustalający położenie klucza w mechanizmie zamka i przenoszący napęd z klucza na mechanizm zamka. Występ oporowy ma w przekroju poprzecznym przez trzon roboczy klucza kształt zasadniczo prostokąta, przy czym górna krawędź występu oporowego znajduje się w większej odległości od osi walca trzonu roboczego, niż wynosi promień walca trzonu roboczego. Na powierzchni walcowej klucza usytuowane są wgłębienia kodujące, współpracujące z elementami do odryglowania mechanizmu zamka takimi jak bolce.From the Polish application description P.405474 there is known a key for a lock mechanism containing a grip part and a cylindrical working shaft with an external diameter D, on the external surface of which there is a stop projection with a width h, produced by pressing out from the cylindrical surface of the working shaft, fixing the position of the key in lock mechanism and transferring the drive from the key to the lock mechanism. In cross-section through the working shank of the key, the abutment projection has a generally rectangular shape, with the upper edge of the abutment projection being located at a greater distance from the axis of the working shank cylinder than the radius of the working shank cylinder. There are coding recesses on the cylindrical surface of the key, cooperating with elements for unlocking the lock mechanism, such as pins.

Znane są mechanizmy zamków i zasuw bębnowych, w których występują dwa współpracujące ze sobą elementy tulejowe w postaci bębenka, a mianowicie tuleja zewnętrzna i tuleja wewnętrzna. Mechanizm zamka jest zamknięty w skrzynce zaopatrzonej w część chwytową i co najmniej jeden rygiel. W obu tulejach są wykonane promieniowe otwory, w których osadzone są elementy blokujące w postaci kołeczków wspartych sprężynami. Kołeczki blokujące mają tak dobrane wymiary, że w stanie bez klucza nie ma możliwości obrócenia tulei wewnętrznej względem tulei zewnętrznej, a co za tym idzie otwarcia zamka.There are known mechanisms of drum locks and bolts in which there are two cooperating sleeve elements in the form of a drum, namely an outer sleeve and an inner sleeve. The lock mechanism is enclosed in a box equipped with a grip part and at least one bolt. Both sleeves have radial holes in which locking elements in the form of pins supported by springs are embedded. The locking pins have dimensions selected in such a way that in the absence of a key it is not possible to rotate the inner sleeve relative to the outer sleeve, and thus open the lock.

W znanych mechanizmach zamków i zasuw bębnowych obrót tulei wewnętrznej względem tulei zewnętrznej jest możliwy po ustaleniu położenia elementów blokujących w takiej pozycji, że elementy blokujące ustawiają się na linii podziału obu tulei, co umożliwia obrót jednej tulei względem drugiej i odblokowanie zamka. Takie znane mechanizmy zamka mają elementy blokujące ustawione w rzędach, na przykład w czterech, rozmieszczonych promieniowo co 90°. Z mechanizmem takiego zamka współpracuje klucz mający cylindryczny trzon i rozmieszczone na jego cylindrycznej powierzchni wgłębienia kodujące, ustawiające odpowiednio elementy blokujące w mechanizmie zamka w postaci kołeczków. Aby kołeczki elementów blokujących nie wpadły po wyjęciu klucza do wnętrza tulei wewnętrznej w jej osi podłużnej jest umieszczony prowadnik w postaci trzpienia utwierdzonego do podstawy bębenka.In known mechanisms of locks and barrel bolts, rotation of the inner sleeve relative to the outer sleeve is possible after setting the locking elements in such a position that the locking elements align on the dividing line of both sleeves, which allows rotation of one sleeve relative to the other and unlocking the lock. Such known locking mechanisms have locking elements arranged in rows, for example four, radially spaced at 90°. The mechanism of such a lock cooperates with a key having a cylindrical shaft and coding recesses arranged on its cylindrical surface, appropriately positioning the locking elements in the lock mechanism in the form of pins. To prevent the pins of the locking elements from falling into the inner sleeve after removing the key, a guide in the form of a pin fastened to the base of the cylinder is placed on its longitudinal axis.

Z opisu zgłoszeniowego polskiego wynalazku P.405478 znany jest mechanizm zamka z blokadą wyjęcia klucza, który zawiera walcowy bębenek z dwoma współśrodkowymi tulejami: wewnętrzną i zewnętrzną z promieniowo kątowo umieszczonymi w rzędach wzdłuż osi bębenka komponentami blokującymi, umieszczonymi w kanałach wykonanych w tulei wewnętrznej i tulei zewnętrznej. Mechanizm jest odblokowywany kluczem z trzonem walcowym z wewnętrznym otworem prowadzącym i umieszczonymi na zewnętrznej powierzchni klucza elementami kodującymi współpracującymi z komponentami blokującymi. Przynajmniej dwa promieniowo kątowo rozmieszczone rzędy komponentów blokujących są rozmieszczone w tulejach wewnętrznej i zewnętrznej w trzech różnych odstępach kątowych.From the application description of the Polish invention P.405478, a lock mechanism with a key removal lock is known, which includes a cylindrical cylinder with two concentric sleeves: inner and outer with radially angular locking components placed in rows along the cylinder axis, placed in channels made in the inner sleeve and the sleeve. external. The mechanism is unlocked by a key with a cylindrical shaft with an internal guide hole and coding elements placed on the outer surface of the key that cooperate with the locking components. At least two radially angular rows of locking components are arranged in the inner and outer sleeves at three different angular spacings.

Z chińskiego opisu zgłoszeniowego wzoru użytkowego CN2170349 znane jest urządzenie zabezpieczające przed kradzieżą zamka i kluczy. Zamek zaopatrzony jest we wkładkę z ruchomym obrotowo elementem wewnętrznymi i nieruchomym elementem zewnętrznym. W zewnętrznym elemencie nieruchomym umieszczone są zestawy zastawek blokujących złożonych z dwóch elementów kołeczkowych podpartych sprężyną. W określonym położeniu zastawek wywołanym wprowadzeniem do wkładki bębenkowej właściwego klucza zastawki ustawiają się w położeniu umożliwiającym otwarcie zamka.A device protecting against the theft of a lock and keys is known from the Chinese description of the utility model application CN2170349. The lock is equipped with an insert with a rotating internal element and a stationary external element. The external stationary element contains sets of locking tumblers consisting of two pin elements supported by a spring. In a specific position of the tumblers, caused by inserting the appropriate key into the cylinder, the tumblers are set in a position that allows the lock to be opened.

Chiński wzór użytkowy CN201574630 ujawnia trójrzędowy dwukierunkowy zespół cylindra zamka wpuszczanego, który jest prosty w budowie i wygodny w użyciu. Trójrzędowy dwukierunkowy zespół cylindra zamka wpuszczanego składa się z obudowy cylindra zamka, rdzenia zamka i koła przesuwnego, trzy rzędy otworów na kołki zamka są rozmieszczone w obudowie wkładki zamka, przy czym główny rząd otworów na kołki zamka jest umieszczony w położeniu środkowym górnej części obudowy wkładki bębenka, pozostałe dwa pomocnicze rzędy otworów na kołki blokujące są rozmieszczone na pozycjach dwóch boków górnej części obudowy wkładki bębenka, rdzeń zamka jest wyposażony w trzy rzędy otworów przelotowych główny rząd sprężyn sworzni blokujących.Chinese utility model CN201574630 discloses a three-row two-way mortise lock cylinder assembly, which is simple in structure and convenient in use. The three-row two-way mortise lock cylinder assembly is composed of a lock cylinder housing, a lock core and a sliding wheel, three rows of lock pin holes are arranged in the lock cylinder housing, with the main row of lock pin holes being arranged in the middle position of the top of the cylinder cylinder housing , the remaining two auxiliary rows of locking pin holes are arranged at the positions of the two sides of the upper part of the cylinder insert housing, the lock core is equipped with three rows of through holes the main row of locking pin springs.

Celem wynalazku jest opracowanie rozwiązania klucza, zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, takiego jak zamek drzwiowy, kłódka czy tym podobne a także dostarczenie nowego rozwiązania klucza utrudniającego jego nieprawne dorobienie a tym samym lepsze zabezpieczenie chronionych obiektów.The purpose of the invention is to develop a key solution, especially for opening and closing a lock enabling access to protected areas, such as a door lock, padlock or the like, as well as to provide a new key solution that makes it difficult to duplicate it illegally and thus better secures protected objects.

Celem wynalazku jest także opracowanie rozwiązania systemu klucza i wkładki, zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, takiego jak zamek drzwiowy, kłódka czy tym podobne, umożliwiającego uniknięcie nieprawidłowości rozwiązań znanych ze stanu techniki a także dostarczenie nowego typu rozwiązania, mającego na celu poprawienie zabezpieczenia chronionych obiektów zawierających zamek, w którym jest wkładka bębenkowa otwierana kluczem, a także umożliwienie budowania systemów tak zwanych master key, czyli mechanicznych systemów kontroli dostępu.The purpose of the invention is also to develop a solution for a key and cylinder system, especially for opening and closing a lock enabling access to protected areas, such as a door lock, padlock or the like, enabling the avoidance of irregularities of solutions known from the state of the art, as well as providing a new type of solution intended to to improve the security of protected objects containing a lock with a cylinder opened with a key, as well as to enable the construction of so-called master key systems, i.e. mechanical access control systems.

Według pierwszego wynalazku, klucz, zwłaszcza do wkładki bębenkowej do otwierania i zamykania zamka, umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, zawiera część chwytową oraz roboczy trzon o walcowym kształcie zewnętrznym. Roboczy trzon zaopatrzony jest w zabierak stanowiący występ oporowy, ustalający położenie klucza we wkładce bębenkowej zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej. Na obwodzie roboczego trzonu klucza utworzony jest promieniowy rowek, który ma ściany boczne oraz dno, przy czym ściany boczne zbiegają się w kierunku dna promieniowego rowka a głębokość promieniowego rowka jest zmienna, to znaczy może on mieć zróżnicowaną głębokość na swoim obwodzie.According to the first invention, a key, especially for a cylinder insert for opening and closing a lock enabling access to protected areas, includes a gripping part and a working shaft with a cylindrical external shape. The working shaft is equipped with a driver constituting a stop projection that determines the position of the key in the lock cylinder after its insertion into the cylinder. A radial groove is formed on the circumference of the working shaft of the key, which has side walls and a bottom, wherein the side walls converge towards the bottom of the radial groove and the depth of the radial groove is variable, i.e. it can have different depths on its circumference.

Korzystnie jest, kiedy w powierzchni zewnętrznej roboczego trzonu wykonane są kodujące wgłębienia, przeznaczone do współpracy z zastawkami osadzonymi we wkładce bębenkowej zamka.It is advantageous when coding recesses are made in the outer surface of the working shaft, intended for cooperation with tumblers embedded in the lock cylinder.

Korzystnie jest również, kiedy promieniowy rowek utworzony jest pomiędzy zabierakiem a wolnym końcem roboczego trzonu.It is also advantageous when a radial groove is formed between the driver and the free end of the working shaft.

Korzystnie jest także, kiedy roboczy trzon klucza od strony przeciwnej do części chwytowej jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej tak, że stanowi rurę o długości mniejszej od odległości promieniowego rowka do wolnego końca roboczego trzonu.It is also advantageous when the working shaft of the key on the side opposite to the gripping part is hollow along the longitudinal axis so that it constitutes a pipe with a length shorter than the distance of the radial groove to the free end of the working shaft.

Jest korzystnie, kiedy roboczy trzon klucza jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej tak, że stanowi rurę, przy czym grubość rury roboczego trzonu klucza jest większa od największej głębokości promieniowego rowka.It is preferable that the working key shank is hollow along the longitudinal axis for part of its length on the side opposite the gripping part so as to constitute a tube, the thickness of the working key shank tube being greater than the greatest depth of the radial groove.

Jest też korzystnie, kiedy występ oporowy ustalający położenie klucza, we wkładce bębenkowej zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej usytuowany jest pomiędzy częścią chwytową klucza a promieniowym rowkiem na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu.It is also advantageous when the stop projection that determines the position of the key in the lock cylinder after its insertion into the cylinder is located between the gripping part of the key and the radial groove on the outer surface of the working shaft.

Korzystniej jest, kiedy występ oporowy, ustalający położenie klucza, jest wytworzony przez jego wyciśnięcie z powierzchni walcowej roboczego trzonu.It is more advantageous when the stop projection, which determines the position of the key, is produced by pressing it out from the cylindrical surface of the working shaft.

Według drugiego wynalazku, system klucza i wkładki bębenkowej zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka, umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, zawiera klucz mający część chwytową oraz roboczy trzon o walcowym kształcie zewnętrznym, przy czym na roboczym trzonie są naniesione kodujące wgłębienia przeznaczone do współpracy z zastawkami roboczymi, osadzonymi we wkładce bębenkowej zamka. Roboczy trzon zaopatrzony jest w zabierak stanowiący występ oporowy, ustalający położenie klucza we wkładce bębenkowej zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej. Wkładka bębenkowa ma część obrotową wewnętrzną i część nieruchomą zewnętrzną. Część obrotowa wewnętrzna zaopatrzona jest w gniazdo dla występu oporowego, mające oś symetrii leżącą w płaszczyźnie zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej oraz w co najmniej jeden zestaw zastawek roboczych, przechodzących przez część obrotową i część nieruchomą wkładki bębenkowej. Część obrotowa wkładki bębenkowej zawiera środki do uruchamiania mechanizmu ryglującego zamka. Na obwodzie roboczego trzonu klucza utworzony jest promieniowy rowek, który ma ściany boczne (15a) oraz dno (15b), przy czym ściany boczne (15a) zbiegają się w kierunku dna (15b) promieniowego rowka (15) a promieniowego rowka jest zmienna na jego obwodzie. We wkładce bębenkowej umieszczona jest zastawka testująca współpracująca z promieniowym rowkiem klucza, złożona z zastawki zewnętrznej i zastawki wewnętrznej podpartych sprężyną i osadzonych w kanale wkładki bębenkowej, przechodzącym przez część obrotową i część nieruchomą. Położenie kątowe α zastawki testującej względem płaszczyzny zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej oraz oś gniazda zabieraka w przekroju poprzecznym przez wkładkę bębenkową, jest zmienne, co oznacza, że różne wkładki bębenkowe mogą posiadać zastawkę testującą umieszczoną pod różnymi kątami α, przy czym dla danego kąta α położenia kątowego zastawki testującej długość zastawki wewnętrznej zastawki testującej i głębokość rowka w kluczu jest tak ustalona, że odpowiadająca temu kątowi α zastawka testująca jest otwarta po wprowadzeniu do wkładki bębenkowej właściwego klucza, to znaczy możliwy jest obrót części obrotowej względem części nieruchomej wkładki bębenkowej.According to the second invention, a key and cylinder system, especially for opening and closing a lock enabling access to protected areas, includes a key having a gripping part and a working shank with a cylindrical external shape, with coding recesses on the working shank intended for cooperation with the working tumblers. , embedded in the lock cylinder. The working shaft is equipped with a driver constituting a stop projection that determines the position of the key in the lock cylinder after its insertion into the cylinder. The cylinder insert has a rotating internal part and a stationary external part. The internal rotating part is equipped with a socket for the abutment projection, having an axis of symmetry lying in the plane containing the longitudinal axis of the cylinder insert, and with at least one set of operating valves passing through the rotating part and the stationary part of the cylinder insert. The rotating part of the cylinder contains means for actuating the lock's locking mechanism. A radial groove is formed on the circumference of the working key shank, which has side walls (15a) and a bottom (15b), wherein the side walls (15a) converge towards the bottom (15b) of the radial groove (15) and the radial groove varies on its circuit. The cylinder insert houses a test valve cooperating with the radial groove of the key, consisting of an external valve and an internal valve supported by a spring and embedded in the channel of the cylinder insert, passing through the rotating part and the stationary part. The angular position α of the testing valve in relation to the plane containing the longitudinal axis of the eardrum and the axis of the driver seat in the cross-section through the eardrum is variable, which means that different eardrums may have the testing valve located at different angles α, and for a given angle α the position angle of the testing valve, the length of the internal valve of the testing valve and the depth of the groove in the key are set in such a way that the testing valve corresponding to this angle α is open when the appropriate key is inserted into the cylinder, i.e. it is possible to rotate the rotating part relative to the stationary part of the cylinder.

Taka budowa wkładki i klucza pozwala na lepsze a zarazem wydajne zabezpieczenie przed nieuprawnionym dorobieniem klucza i otwarciem zamka. W przypadku dorobienia klucza poprzez jego skopiowanie należy odtworzyć nie tylko wgłębienia kodujące na roboczym trzonie klucza, przy czym jedno wgłębienie przeznaczone jest do współpracy z jedną zastawką roboczą, ale należy wykonać obwodowy rowek zachowując cały jego profil głębokości na obwodzie trzonu roboczego z tego względu, że w praktyce rynkowej nie jest znane osobie usługowo kopiującej klucz położenie kątowe α zastawki testującej we wkładce bębenkowej, do której dorabiany jest klucz. Z tego powodu cały profil głębokości rowka obwodowego musi być odtworzony, aby dla dowolnego położenia kątowego α zastawki testującej nastąpiło jej otwarcie po wprowadzeniu do wkładki bębenkowej właściwego klucza. Rowek obwodowy może być także wykorzystany przy budowie systemów master key, gdzie dla jednego profilu głębokości rowka obwodowego może występować wiele indywidualnych wkładek bębenkowych różniących się kodem zastawek roboczych. Wszystkie indywidualne wkładki bębenkowe mogą mieć oczywiście zastawkę testującą położoną pod dowolnymi, różniącymi się kątami α, ale wszystkie wkładki bębenkowe z danej grupy mogą współpracować z danym rowkiem obwodowym klucza o zdefiniowanym profilu głębokości na jego obwodzie. W ten sposób można tworzyć grupy zamków, bądź bardziej złożone układy kontroli dostępu, ponieważ można stworzyć bardzo wiele profili głębokości rowka obwodowego, a profile te mogą być częściowo pokrywające się lub rozłączne.This structure of the cylinder and key allows for better and more effective protection against unauthorized duplication of the key and opening the lock. If a key is duplicated by copying it, not only the coding recesses on the working shaft of the key must be recreated, with one recess intended for cooperation with one working tumbler, but a circumferential groove must be made, maintaining its entire depth profile on the circumference of the working shaft, due to the fact that In market practice, the angular position α of the testing valve in the cylinder cylinder for which the key is being made is not known to the person copying the key. For this reason, the entire depth profile of the circumferential groove must be recreated so that for any angular position α of the testing valve, it opens after inserting the appropriate key into the lock cylinder. The circumferential groove can also be used in the construction of master key systems, where for one circumferential groove depth profile there may be many individual cylinder inserts differing in the code of the working valves. All individual cylinder inserts can, of course, have the testing valve located at any different α angles, but all cylinder inserts from a given group can work with a given key circumferential groove with a defined depth profile on its circumference. In this way, you can create groups of locks or more complex access control systems, because you can create many profiles of the depth of the circumferential groove, and these profiles can be partially overlapping or disconnected.

Korzystnie jest, kiedy rowek ma ściany boczne oraz dno, przy czym ściany boczne zbiegają się w kierunku dna promieniowego rowka.Preferably, the groove has side walls and a bottom, the side walls converging towards the radial bottom of the groove.

Korzystnie jest też, kiedy trzon klucza jest wydrążony tak, że na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej mniejszej od odległości promieniowego rowka do wolnego końca roboczego trzonu stanowi rurę.It is also advantageous when the key shank is hollow so that for a part of its length from the side opposite the gripping part, which is smaller than the distance of the radial groove to the free working end of the shank, it constitutes a pipe.

Korzystnie jest również, kiedy roboczy trzon klucza jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej tak, że stanowi rurę, przy czym grubość rury roboczego trzonu klucza jest większa od największej głębokości promieniowego rowka.It is also advantageous when the working key shank is hollow along the longitudinal axis for part of its length on the side opposite the gripping part so that it constitutes a pipe, the thickness of the pipe of the working key shank being greater than the greatest depth of the radial groove.

Korzystnie jest także, kiedy występ oporowy ustalający położenie klucza we wkładce po wprowadzeniu klucza do wkładki usytuowany jest pomiędzy częścią chwytową klucza a promieniowym rowkiem na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu.It is also advantageous when the stop projection that determines the position of the key in the cylinder after inserting the key into the cylinder is located between the gripping part of the key and the radial groove on the outer surface of the working shaft.

Jest korzystnie, kiedy występ oporowy, ustalający położenie klucza we wkładce bębenkowej zamka po wprowadzeniu klucza do wkładki bębenkowej, utworzony jest pomiędzy częścią chwytową klucza a promieniowym rowkiem na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu i jest wytworzony przez jego wyciśnięcie z powierzchni walcowej roboczego trzon.It is advantageous when the stop projection, which determines the position of the key in the lock cylinder after inserting the key into the cylinder, is formed between the gripping part of the key and the radial groove on the outer surface of the working shaft and is produced by pressing it out from the cylindrical surface of the working shaft.

Jest też korzystnie, kiedy zastawka testująca posiada ogranicznik ruchu w kierunku osi podłużnej wkładki bębenkowej, który stanowi występ ograniczający na zastawce wewnętrznej zastawki testującej, stanowiący uskok średnicy oraz próg w kanale wkładki bębenkowej utworzony przez uskok średnicy w kanale.It is also advantageous when the testing valve has a limiter of movement in the direction of the longitudinal axis of the eardrum, which is a limiting protrusion on the internal valve of the testing valve, constituting a diameter step, and a threshold in the eardrum canal formed by the diameter step in the canal.

Jest również korzystnie, kiedy wkładka bębenkowa jest zaopatrzona w umieszczony w osi wkładki bębenkowej trzpień, którego średnica jest zbliżona do średnicy wewnętrznej rury klucza tak, że klucz może być wsuwany na trzpień a po wyjęciu klucza z wkładki bębenkowej zastawki podpierają się na trzpieniu.It is also advantageous when the cylinder insert is equipped with a pin located in the axis of the cylinder insert, the diameter of which is close to the internal diameter of the key tube, so that the key can be inserted onto the pin and after removing the key from the cylinder insert, the valves are supported on the pin.

Przedmiot wynalazku został uwidoczniony w przykładach realizacji na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia klucz bez wgłębień kodujących w widoku perspektywicznym z boku, fig. 2 przedstawia klucz w widoku z boku, fig. 3 przedstawia klucz w przekroju według linii A-A z fig. 2, fig. 4 przedstawia klucz z wykonanymi wgłębieniami kodującymi w widoku perspektywicznym z boku, fig. 5 przedstawia przekrój podłużny przez wkładkę bębenkową z kluczem wzdłuż osi podłużnej a fig. 6 przedstawia przekrój poprzeczny według linii 13-13 z fig. 5 przez wkładkę bębenkową z kluczem, zawierający oś zastawki testującej.The subject of the invention is shown in embodiments in the drawing, in which Fig. 1 shows a key without coding recesses in a perspective side view, Fig. 2 shows the key in a side view, Fig. 3 shows the key in cross-section according to line A-A in Fig. 2 , Fig. 4 shows a key with coding recesses in a perspective side view, Fig. 5 shows a longitudinal section through a cylinder with a key along the longitudinal axis, and Fig. 6 shows a cross-section according to lines 13-13 in Fig. 5 through a cylinder with a key key, containing the axis of the testing valve.

Jak pokazano na fig. 1, fig. 2 fig. 3, klucz 10, posiada część chwytową 11, oraz roboczy trzon 12. Roboczy trzon 12 klucza 10 przeznaczony jest do naniesienia na nim wgłębień kodujących przeznaczonych do współpracy z zastawkami roboczymi 21, osadzonymi we wkładce bębenkowej 20 zamka, przy czym na fig. 4 pokazano klucz 10, na którego roboczym trzonie 12 naniesiono wgłębienia kodujące 12a.As shown in Fig. 1, Fig. 2, Fig. 3, the key 10 has a gripping part 11 and a working shank 12. The working shank 12 of the key 10 is intended to provide coding recesses intended for cooperation with the working tumblers 21 mounted in cylinder insert 20 of the lock, and Fig. 4 shows a key 10 with coding recesses 12a on its working shaft 12.

Klucz 10 jest wytworem przeznaczonym do jego dostosowania do współpracy z konkretną wkładką bębnową 20. Dostosowanie klucza 10 polega na nadaniu mu odpowiednich cech fizycznych pozwalających na odblokowanie elementów wkładki bębenkowej, o czym będzie mowa w dalszej części opisu.The key 10 is a product intended to be adapted to work with a specific cylinder insert 20. The adaptation of the key 10 consists in giving it appropriate physical features enabling the unlocking of the elements of the cylinder insert, which will be discussed later in the description.

Na fig. 4 pokazany jest przykład realizacji wynalazku, w którym klucz 10 posiada wszystkie wymienione powyżej cechy, a wiec posiada część chwytową 11, oraz roboczy trzon 12, przy czym na roboczym trzonie 12 klucza 10 naniesione są wgłębienia kodujące 12a. Sposób wykonania wgłębień kodujących 12a jest znany w stanie techniki i w przedstawionym na fig. 4 przykładzie realizacji wynalazku polega na wykonaniu ich za pomocą freza palcowego, który swoją boczną powierzchnią zagłębia się na zadaną głębokość w powierzchni bocznej roboczego trzonu 12 klucza 10 dla wykonania zadanego zestawu wgłębień kodujących 12a.Fig. 4 shows an embodiment of the invention in which the key 10 has all the features mentioned above, i.e. it has a gripping part 11 and a working shaft 12, with coding recesses 12a placed on the working shaft 12 of the key 10. The method of making coding recesses 12a is known in the state of the art and in the embodiment of the invention shown in Fig. 4, it consists in making them using an end mill, which with its side surface sinks to a predetermined depth in the side surface of the working shaft 12 of the key 10 to produce a predetermined set of recesses. coding 12a.

W praktyce ślusarskiej klucz 10 bez wykonania wgłębień kodujących 12a na roboczym trzonie 12 jest nazywany kluczem surowym, z którego powstają w usługach przy dorabianiu kluczy do już zamontowanych zamków, klucze 10 właściwe, dostosowane do współpracy z konkretną wkładką bębenkową 20. Należy jednak mieć na uwadze, że w szczególnym przypadku wszystkie wgłębienia kodujące 12a na roboczym trzonie 12 klucza 10 mogą mieć wartość zerową, co również może być dostosowaniem klucza 10 do wkładki bębenkowej 20. W takim przypadku klucz 10, tak zwany surowy będzie również kluczem właściwym dostosowanym do szczególnej wkładki bębenkowej 20. Należy też wskazać, że w praktyce ślusarskiej w usługach dorabiania kluczy 10 nie występują urządzenia do wykonywania obwodowego rowka 15 na walcowym roboczym trzonie 12 klucza 10, zatem klucze 10 z naniesionym określonym profilem obwodowego rowka 15 mogą być wprowadzane przez producenta do obrotu jako klucze surowe dla danej grupy zamków.In locksmith practice, a key 10 without coding recesses 12a on the working shaft 12 is called a raw key, from which keys 10, adapted to work with a specific lock cylinder 20, are created in services when duplicating keys for already installed locks. that in a special case, all coding recesses 12a on the working shaft 12 of the key 10 may have a zero value, which may also be an adaptation of the key 10 to the cylinder 20. In such a case, the so-called raw key 10 will also be a proper key adapted to a specific cylinder 20. It should also be noted that in locksmith practice in key duplication services 10 there are no devices for making a circumferential groove 15 on the cylindrical working shank 12 of the key 10, therefore keys 10 with a specific profile of the circumferential groove 15 may be marketed by the manufacturer as keys strict for a given group of locks.

W pokazanych na fig. 1, fig. 2 fig. 3 i fig. 4, przykładach realizacji wynalazku, roboczy trzon 12 ma zewnętrzny kształt walcowy, ale oczywiste jest, że taki walcowy kształt może mieć tylko część roboczego trzonu 12.In the embodiments of the invention shown in Fig. 1, Fig. 2, Fig. 3 and Fig. 4, the working shaft 12 has an external cylindrical shape, but it is obvious that only a part of the working shank 12 can have such a cylindrical shape.

Klucz 10 pokazany na fig. 1, fig. 2, fig. 3 i fig. 4 ma na roboczym trzonie 12 utworzony zabierak 13. Zabierak 13 stanowi występ oporowy 14 utworzony w tym przykładzie realizacji wynalazku z materiału roboczego trzonu 12, klucza 10 przez jego wyciśnięcie.The key 10 shown in Fig. 1, Fig. 2, Fig. 3 and Fig. 4 has a driver 13 formed on the working shaft 12. The driver 13 is a stop projection 14 formed in this embodiment of the invention from the working material of the shaft 12, the key 10 by its squeezing.

Zadaniem zabieraka 13 jest zapewnienie możliwości przekazania momentu obrotowego z klucza 10 na elementy wkładki bębenkowej 20 i dalej na środki do uruchamiania mechanizmu ryglującego zamka (niepokazane) w celu zaryglowania lub odryglowania zamka, po dostosowaniu klucza 10 do konkretnej wkładki bębenkowej 20.The function of the driver 13 is to provide the ability to transmit torque from the key 10 to the elements of the cylinder cylinder 20 and then to the means for actuating the lock's locking mechanism (not shown) in order to lock or unlock the lock, after adapting the key 10 to the specific cylinder 20.

Na roboczym trzonie 12 klucza 10 utworzony jest promieniowy rowek 15, którego głębokość jest zmienna w zależności od kąta pomiędzy punktem pomiaru na kluczu 10 i płaszczyzną symetrii zabieraka 13, klucza 10. W pokazanych na fig. 1, fig. 2, fig. 3 i fig. 4, przykładach realizacji wynalazku promieniowy rowek 15 o zmiennej głębokości jest wykonany na całym obwodzie walcowego kształtu roboczego trzonu 12 klucza 10, ale jest oczywiste, że może być on wykonany tylko na części tego obwodu, a także może być wykonany w postaci kilku odcinków na obwodzie roboczego trzonu 12 klucza 10.A radial groove 15 is formed on the working shaft 12 of the key 10, the depth of which varies depending on the angle between the measurement point on the key 10 and the plane of symmetry of the driver 13 of the key 10. In Fig. 1, Fig. 2, Fig. 3 and Fig. 4, embodiments of the invention, a radial groove 15 of variable depth is made around the entire circumference of the cylindrical working shape of the working shank 12 of the key 10, but it is obvious that it can be made only on part of this circumference, and can also be made in the form of several sections on the circumference of the working shaft 12 of the key 10.

Pokazany na fig. 2 promieniowy rowek 15 utworzony na obwodzie roboczego trzonu 12 klucza 10 ma dwie ścianki boczne 15a, które przechodzą w dno 15b stanowiące najgłębsze miejsce promieniowego rowka 15 w jego przekroju poprzecznym. Ścianki boczne 15a zbiegają się w kierunku dna 15b promieniowego rowka 15, tak, że są pochylone względem powierzchni zewnętrznej roboczego trzonu 12 klucza 10, czyli względem osi podłużnej roboczego trzonu 12 klucza 10 zbliżając się do siebie w pobliżu dna 15b promieniowego rowka 15. Takie ukształtowanie promieniowego rowka 15 ma na celu właściwą współpracę klucza 10 z odpowiednimi elementami wkładki bębenkowej 20, co jest opisane w dalszej części.The radial groove 15 shown in Fig. 2, formed on the circumference of the working shank 12 of the key 10, has two side walls 15a, which extend into the bottom 15b, which is the deepest place of the radial groove 15 in its cross-section. The side walls 15a converge towards the bottom 15b of the radial groove 15, so that they are inclined relative to the outer surface of the working shank 12 of the key 10, i.e. relative to the longitudinal axis of the working shank 12 of the key 10, approaching each other near the bottom 15b of the radial groove 15. Such a shape radial groove 15 is intended to ensure proper cooperation of the key 10 with the appropriate elements of the lock cylinder 20, which is described later.

Jak pokazano na fig. 1 fig. 2 i fig, 4 promieniowy rowek 15 utworzony jest pomiędzy zabierakiem 13 a wolnym końcem roboczego trzonu 12 klucza 10, przy czym jest oczywiste, że w innych przykładach realizacji wynalazku może być on utworzony na przykład pomiędzy wgłębieniami kodującymi 12a albo na części roboczego trzonu 12, klucza 10 pomiędzy wgłębieniami kodującymi 12a a wolnym końcem roboczego trzonu 12 klucza 10.As shown in Fig. 1, Fig. 2 and Fig. 4, a radial groove 15 is formed between the driver 13 and the free end of the working shank 12 of the key 10, and it is obvious that in other embodiments of the invention it can be formed, for example, between the coding recesses 12a or on the part of the working shank 12 of the key 10 between the coding recesses 12a and the free end of the working shank 12 of the key 10.

W pokazanych na fig. 1, fig. 4 oraz fig. 5 przykładach realizacji wynalazku roboczy trzon 12 klucza 10, od strony przeciwnej do części chwytowej 11 jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej tak, że stanowi rurę o długości mniejszej od odległości promieniowego rowka 15 do wolnego końca roboczego trzonu 12 klucza 10.In the embodiments of the invention shown in Fig. 1, Fig. 4 and Fig. 5, the working shaft 12 of the key 10, on the side opposite the gripping part 11, is hollowed out along the longitudinal axis so that it constitutes a pipe with a length smaller than the distance of the radial groove 15 to the free working end of the shaft 12 of the key 10.

W innych przykładach realizacji wynalazku (niepokazanych) roboczy trzon 12 klucza 10 może być wydrążony wzdłuż osi podłużnej na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej 11 tak, że stanowi rurę na większej odległości od wolnego końca roboczego trzonu 12, ale w takim przypadku grubość rury roboczego trzonu 12 klucza 10 jest większa od największej głębokości promieniowego rowka 15.In other embodiments of the invention (not shown), the working shank 12 of the key 10 may be hollow along the longitudinal axis for part of its length on the side opposite the grip portion 11 so that it forms a tube for a greater distance from the free end of the working shank 12, but in such a case the thickness tube of the working shaft 12 of the key 10 is greater than the greatest depth of the radial groove 15.

Przedmiotem pierwszego wynalazku jest klucz 10 natomiast przedmiotem drugiego wynalazku jest system klucza 10 i wkładki bębenkowej 20, przy czym klucz 10, określony w drugim wynalazku ma naniesione na nim kodujące wgłębienia 12a w taki sposób, że taki klucz 10 odryglowuje zestaw zastawek roboczych 21, co umożliwia obrót części obrotowej 30a wkładki 30 względem części nieruchomej 30b wkładki 30 i otwarcie zamka.The subject of the first invention is a key 10, while the subject of the second invention is a system of a key 10 and a cylinder 20, wherein the key 10, defined in the second invention, has coding recesses 12a marked on it in such a way that such a key 10 unlocks a set of operating tumblers 21, which allows rotation of the rotating part 30a of the insert 30 relative to the stationary part 30b of the insert 30 and opening the lock.

Jak pokazano na fig. 5 i fig. 6 wkładka bębenkowa 20, będąca elementem systemu klucza 10 i wkładki bębenkowej 20, ma część obrotową 20a i część nieruchomą 20b i jest zaopatrzona w gniazdo 22 dla występu oporowego 14 zabieraka 13, mające oś symetrii leżącą w płaszczyźnie zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej 20. Wkładka bębenkowa 20 ma, co najmniej jeden zestaw zastawek roboczych 21, przechodzących przez część obrotową 20a i część nieruchomą 20b wkładki bębenkowej 20, przy czym na widocznym na fig. 5 przekroju podłużnym przez wkładkę bębenkową 20 widoczne są dwa rzędy zastawek roboczych 21 z czterech rzędów zastosowanych w tym przykładzie realizacji wynalazku. Zastawki robocze 21 pokazane są na fig. 5 i fig. 6 i ich działanie jest doskonale znane ze stanu techniki.As shown in Fig. 5 and Fig. 6, the cylinder 20, which is an element of the system of the key 10 and the cylinder 20, has a rotating part 20a and a stationary part 20b and is provided with a socket 22 for the abutment 14 of the driver 13, having an axis of symmetry lying in the plane containing the longitudinal axis of the cylinder insert 20. The cylinder insert 20 has at least one set of operating valves 21 passing through the rotating part 20a and the stationary part 20b of the cylinder insert 20, and the longitudinal section through the cylinder 20 visible in Fig. 5 two rows of operating valves 21 out of the four rows used in this embodiment of the invention. The operating valves 21 are shown in Figs. 5 and 6 and their operation is well known in the art.

Część obrotowa 20a wkładki bębenkowej 20 zaopatrzona jest w znane ze stanu techniki środki do uruchamiania mechanizmu ryglującego zamka (niepokazane).The rotating part 20a of the cylinder 20 is provided with means known in the art for actuating the locking mechanism of the lock (not shown).

Jak pokazano na fig. 5 wkładka bębenkowa 20 jest zaopatrzona w gniazdo 22 dla występu oporowego 14 zabieraka 13 roboczego trzonu 12 klucza 10, mające oś symetrii leżącą w płaszczyźnie zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej 20. Inaczej mówiąc oś symetrii występu oporowego 14 roboczego trzonu 12 klucza 10 leży w płaszczyźnie, w której leży oś podłużna wkładki bębenkowej 20.As shown in Fig. 5, the cylinder insert 20 is provided with a socket 22 for the abutment 14 of the driver 13 of the working shank 12 of the key 10, having an axis of symmetry lying in the plane containing the longitudinal axis of the cylinder insert 20. In other words, the axis of symmetry of the abutment 14 of the working shank 12 of the key 10 lies in the plane in which the longitudinal axis of the cylinder insert 20 lies.

Jak pokazano na fig. 5 i fig. 6 we wkładce bębenkowej 20 umieszczona jest zastawka testująca 23 współpracująca z rowkiem 15 klucza 10, złożona z zastawki zewnętrznej 25 i zastawki wewnętrznej 26 podpartych sprężyną 27 i osadzonych w kanale 24 wkładki bębenkowej 20, przechodzącym przez część obrotową 20a i część nieruchomą 20b. Położenie kątowe α zastawki testującej 23 w przekroju poprzecznym przez wkładkę bębenkową 20 względem płaszczyzny zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej 20 oraz oś gniazda zabieraka 22, jest zmienne, co oznacza, że różne wkładki bębenkowe 20 mogą posiadać zastawkę testującą 23 umieszczoną pod różnymi kątami α, przy czym dla danego kąta α położenia kątowego zastawki testującej 23 długość zastawki wewnętrznej 26 zastawki testującej 23 i głębokość promieniowego rowka 15 w kluczu 10 jest tak ustalona, że odpowiadająca temu kątowi α zastawka testująca 23 jest otwarta po wprowadzeniu do wkładki bębenkowej 20 właściwego klucza 10, to znaczy, że możliwy jest obrót części obrotowej 20a względem części nieruchomej 20b wkładki bębenkowej 20 i przekazanie momentu obrotowego na elementy ryglujące zamka.As shown in Fig. 5 and Fig. 6, a testing valve 23 is placed in the cylinder insert 20, cooperating with the groove 15 of the key 10, consisting of an external valve 25 and an internal valve 26 supported by a spring 27 and embedded in the channel 24 of the cylinder insert 20, passing through the part rotating part 20a and stationary part 20b. The angular position α of the testing valve 23 in the cross-section through the eardrum 20 relative to the plane containing the longitudinal axis of the eardrum 20 and the axis of the driver seat 22 is variable, which means that different eardrums 20 may have the testing valve 23 located at different angles α, with where, for a given angle α of the angular position of the testing valve 23, the length of the internal valve 26 of the testing valve 23 and the depth of the radial groove 15 in the key 10 are set in such a way that the testing valve 23 corresponding to this angle α is open after inserting the appropriate key 10 into the cylinder insert 20, then means that it is possible to rotate the rotating part 20a relative to the stationary part 20b of the cylinder 20 and transmit the torque to the locking elements of the lock.

W pokazanym na fig. 5 i fig. 6 przykładzie realizacji wynalazku zastawka zewnętrzna 25 i zastawka wewnętrzna 26 zastawki testującej 23 mają kształt walcowy, ale jest oczywiste, że mogą mieć one inny kształt w przekroju poprzecznym, na przykład prostokątny lub kwadratowy albo owalny.In the embodiment of the invention shown in Figures 5 and 6, the outer valve 25 and the inner valve 26 of the test valve 23 have a cylindrical shape, but it is obvious that they may have a different shape in cross-section, for example rectangular or square or oval.

Jak pokazano na fig. 5 wprowadzenie klucza 10 do wkładki bębenkowej 10, stanowiącego komplet z tą wkładką w ramach systemu, powoduje otwarcie zarówno zastawki testującej 23 jak i wszystkich zastawek roboczych 21 a co za tym idzie możliwość odryglowania lub zaryglowania zamka zawierającego wkładkę bębenkową 20.As shown in Fig. 5, inserting the key 10 into the cylinder 10, which is a set with this cylinder within the system, opens both the testing valve 23 and all operating valves 21, and thus enables the unlocking or locking of the lock containing the cylinder 20.

Jak pokazano na fig. 5 wkładka bębenkowa 20 jest zaopatrzona w umieszczony w osi wkładki bębenkowej 20 trzpień 30, którego średnica jest zbliżona do średnicy wewnętrznej rury klucza 10 tak, że klucz 10 może być wsuwany na trzpień 30 a po wyjęciu klucza 10 z wkładki bębenkowej 20 zastawki robocze 21 podpierają się na trzpieniu 20.As shown in Fig. 5, the cylinder 20 is equipped with a pin 30 placed in the axis of the cylinder 20, the diameter of which is close to the internal diameter of the key tube 10, so that the key 10 can be inserted onto the pin 30 and after removing the key 10 from the cylinder 20, the working valves 21 are supported on the pin 20.

W pokazanym na fig, 5 przykładzie realizacji wynalazku zastawka testująca 23 wkładki, bębenkowej 20 znajduje się w miejscu, do którego nie sięga trzpień 30 osadzony we wkładce bębenkowej 20 w jej osi. W takim stanie wyjęcie klucza 10 z wkładki bębenkowej 20 mogłoby powodować wpadanie elementów zastawki testującej 23 do wnętrza wkładki bębenkowej 20.In the embodiment of the invention shown in Fig. 5, the valve testing the cylinder insert 20 is located in a place where the pin 30 embedded in the cylinder insert 20 in its axis cannot reach. In such a condition, removing the key 10 from the lock cylinder 20 could cause elements of the test valve 23 to fall into the lock cylinder 20.

Aby tego uniknąć, jak pokazano w przykładzie realizacji wynalazku na fig. 5 i fig. 6, zastawka testująca 23 wkładki bębenkowej 20 posiada ogranicznik ruchu w kierunku osi podłużnej wkładki bębenkowej 20, który stanowi występ ograniczający 28 na zastawce wewnętrznej 26 zastawki testującej 23, stanowiący uskok średnicy oraz próg 29 w kanale 24 wkładki bębenkowej 20 utworzony przez uskok średnicy, w kanale 24. Po wyjęciu klucza 10 z wkładki bębenkowej 20 zastawka wewnętrzna 26 zastawki testującej 23 popychana sprężyną 27 poprzez zastawkę zewnętrzną 25 zatrzymuje się na progu 29 uskoku średnicy kanalii 24.To avoid this, as shown in the embodiment of the invention in Figs. 5 and 6, the testing valve 23 of the cylinder insert 20 has a movement limiter in the direction of the longitudinal axis of the cylinder 20, which constitutes a limiting protrusion 28 on the internal valve 26 of the testing valve 23, which constitutes diameter step and the threshold 29 in the channel 24 of the cylinder insert 20 created by the diameter step in the channel 24. After removing the key 10 from the cylinder insert 20, the internal valve 26 of the testing valve 23, pushed by the spring 27 through the external valve 25, stops at the threshold 29 of the diameter step of the channel 24 .

W przypadku, kiedy długość trzpienia 30 jest większa, to znaczy zastawka testująca 23 wkładki bębenkowej 20 znajduje się w miejscu, do którego sięga trzpień 30 osadzony we wkładce bębenkowej 20 w jej osi, w roboczym trzonie 12 kluczu 10 wzdłuż osi podłużnej na części długości roboczego trzonu 12 od strony przeciwnej do części chwytowej 11 otwór jest wydrążony tak, że stanowi rurę, przy czym grubość rury roboczego trzonu 12 klucza 10 jest większa od największej głębokości promieniowego rowka 15. W takim przypadku zastawka wewnętrzna 26 zastawki testującej 23 popychana sprężyną 27 poprzez zastawkę zewnętrzną 25 zatrzymuje się na trzpieniu 30 tak, jak w zastawkach roboczych 21.In the case when the length of the pin 30 is longer, that is, the testing valve 23 of the cylinder 20 is located in the place to which the pin 30 embedded in the cylinder 20 reaches in its axis, in the working shaft 12 of the key 10 along the longitudinal axis for part of the working length the shaft 12, on the side opposite the gripping part 11, the hole is hollowed out so that it constitutes a pipe, and the thickness of the tube of the working shaft 12 of the key 10 is greater than the greatest depth of the radial groove 15. In such a case, the internal valve 26 of the testing valve 23 is pushed by the spring 27 through the valve. outer 25 stops on the pin 30 as in the working valves 21.

Claims (14)

1. Klucz, zwłaszcza do wkładki bębenkowej do otwierania i zamykania zamka, umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, zawierający część chwytową 11 oraz roboczy trzon 12 o walcowym kształcie zewnętrznym i zaopatrzony jest w zabierak 13 stanowiący występ oporowy 14, ustalający położenie klucza 10, we wkładce bębenkowej zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej, znamienny tym, że na obwodzie roboczego trzonu (12) klucza (10) utworzony jest promieniowy rowek (15), który ma ściany boczne (15a) oraz dno (15b), przy czym ściany boczne (15a) zbiegają się w kierunku dna (15b) promieniowego rowka (15) a głębokość promieniowego rowka ( 15) jest zmienna.1. A key, especially for a cylinder insert for opening and closing a lock, enabling access to protected areas, containing a gripping part 11 and a working shaft 12 of a cylindrical external shape and equipped with a driver 13 constituting a stop projection 14, fixing the position of the key 10 in the insert cylinder lock after its insertion into the cylinder cylinder, characterized in that a radial groove (15) is formed on the circumference of the working shaft (12) of the key (10), which has side walls (15a) and a bottom (15b), where the side walls ( 15a) converge towards the bottom (15b) of the radial groove (15) and the depth of the radial groove (15) is variable. 2. Klucz, według zastrz. 1, znamienny tym, że w powierzchni zewnętrznej roboczego trzonu (12) wykonane są kodujące wgłębienia (12a).2. Key, according to claim 1, characterized in that coding recesses (12a) are made in the outer surface of the working shaft (12). 3. Klucz, według zastrz. 1, znamienny tym, że promieniowy rowek (15) utworzony jest pomiędzy zabierakiem (13) a wolnym końcem roboczego trzonu (12).3. Key, according to claim 1, characterized in that a radial groove (15) is formed between the driver (13) and the free end of the working shaft (12). 4. Klucz, według zastrz. 1, znamienny tym, że roboczy trzon (12) klucza (10) od strony przeciwnej do części chwytowej (11) jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej tak, że stanowi rurę o długości mniejszej od odległości promieniowego rowka (15) do wolnego końca roboczego trzonu (12).4. Key, according to claim 1, characterized in that the working shank (12) of the key (10) on the side opposite the gripping part (11) is hollow along the longitudinal axis so that it constitutes a pipe with a length smaller than the distance of the radial groove (15) to the free end of the working shank ( 12). 5. Klucz, według zastrz. 1, znamienny tym, że roboczy trzon (12) klucza (10) jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej (11) tak, że stanowi rurę, przy czym grubość rury roboczego trzonu (12) klucza (10) jest większa od największej głębokości promieniowego rowka (15).5. Key, according to claim 1, characterized in that the working shaft (12) of the key (10) is hollow along the longitudinal axis for part of its length from the side opposite to the gripping part (11) so that it constitutes a pipe, the thickness of the tube of the working shaft (12) of the key ( 10) is greater than the greatest depth of the radial groove (15). 6. Klucz, według zastrz. 1, znamienny tym, że występ oporowy (14) ustalający położenie klucza (10) we wkładce bębenkowej zamka usytuowany jest pomiędzy częścią chwytową (11) klucza (10) a promieniowym rowkiem (15) na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu (12).6. Key, according to claim 1, characterized in that the stop projection (14) that determines the position of the key (10) in the lock cylinder is located between the gripping part (11) of the key (10) and the radial groove (15) on the outer surface of the working shaft (12). 7. Klucz, według zastrz. 6, znamienny tym, że występ oporowy (14), ustalający położenie klucza, jest wytworzony przez jego wyciśnięcie z powierzchni walcowej roboczego trzonu (12).7. Key, according to claim 6, characterized in that the abutment protrusion (14), which determines the position of the key, is produced by pressing it out from the cylindrical surface of the working shaft (12). 8. System klucza i wkładki bębenkowej zwłaszcza do otwierania i zamykania zamka, umożliwiającego dostęp do chronionych obszarów, w którym klucz 10 zawiera część chwytową 11 oraz roboczy trzon 12 o walcowym kształcie zewnętrznym, przy czym na roboczym trzonie 12 są naniesione kodujące wgłębienia 12a przeznaczone do współpracy z zastawkami roboczymi8. A key and cylinder system, in particular for opening and closing a lock enabling access to protected areas, in which the key 10 contains a gripping part 11 and a working shank 12 of a cylindrical external shape, with coding recesses 12a marked on the working shank 12 intended for cooperation with working valves 21, osadzonymi we wkładce bębenkowej 20 zamka a roboczy trzon 12 zaopatrzony jest w zabierak 13 stanowiący występ oporowy 14, ustalający położenie klucza 10 we wkładce bębenkowej 20 zamka po jego wprowadzeniu do wkładki bębenkowej 20 a wkładka bębenkowa 20 ma część obrotową 20a i część nieruchomą 20b i jest zaopatrzona w gniazdo 22 dla występu oporowego 14, mające oś symetrii leżącą w płaszczyźnie zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej 20 oraz w co najmniej jeden zestaw zastawek roboczych 21, przechodzących przez część obrotową 20a i część nieruchomą 20b wkładki bębenkowej 20, przy czym część obrotowa 20a wkładki bębenkowej 20 zawiera środki do uruchamiania mechanizmu ryglującego zamka, znamienny tym, że na obwodzie roboczego trzonu (12) klucza (10) utworzony jest promieniowy rowek (15), przy czym rowek (15) ma ściany boczne (15a) oraz dno (15b), przy czym ściany boczne (15a) zbiegają się w kierunku dna (15b) promieniowego rowka (15) a głębokość promieniowego rowka (15) jest zmienna, a we wkładce bębenkowej (20) umieszczona jest zastawka testująca (23) współpracująca z promieniowym rowkiem (15) klucza (10), złożona z zastawki zewnętrznej (25) i zastawki wewnętrznej (26) podpartych sprężyną (27) i osadzonych w kanale (24) wkładki bębenkowej (20), przechodzącym przez część obrotową (20a) i część nieruchomą (20b), przy czym położenie kątowe α zastawki testującej (23) w przekroju poprzecznym przez wkładkę bębenkową (20) względem płaszczyzny zawierającej oś podłużną wkładki bębenkowej (20) oraz oś gniazda zabieraka (22), jest zmienne, co oznacza, że różne wkładki bębenkowe (20) mogą posiadać zastawkę testującą (23) umieszczoną pod różnymi kątami α, przy czym dla danego kąta α położenia kątowego zastawki testującej (23) długość zastawki wewnętrznej (26) zastawki testującej (23) i głębokość rowka (15) w kluczu (10) jest tak ustalona, że odpowiadająca temu kątowi α zastawka testująca (23) jest otwarta po wprowadzeniu do wkładki bębenkowej (20) właściwego klucza (10), to znaczy możliwy jest obrót części obrotowej (20a) względem części nieruchomej (20b) wkładki bębenkowej (20).21, embedded in the lock cylinder 20 and the working shaft 12 is equipped with a driver 13 constituting a stop projection 14, fixing the position of the key 10 in the lock cylinder 20 after its insertion into the cylinder 20 and the cylinder 20 has a rotating part 20a and a stationary part 20b and is provided with a seat 22 for the abutment 14, having an axis of symmetry lying in the plane containing the longitudinal axis of the cylinder insert 20, and with at least one set of operating valves 21, passing through the rotating part 20a and the stationary part 20b of the cylinder insert 20, wherein the rotating part 20a of the cylinder 20 contains means for activating the locking mechanism of the lock, characterized in that a radial groove (15) is formed on the circumference of the working shaft (12) of the key (10), and the groove (15) has side walls (15a) and a bottom ( 15b), where the side walls (15a) converge towards the bottom (15b) of the radial groove (15) and the depth of the radial groove (15) is variable, and a testing valve (23) cooperating with the radial groove (15) of the key (10), composed of an outer tumbler (25) and an inner tumbler (26) supported by a spring (27) and mounted in the channel (24) of the lock cylinder (20), passing through the rotating part (20a) and the stationary part (20b), where the angular position α of the testing valve (23) in the cross-section through the cylinder insert (20) relative to the plane containing the longitudinal axis of the cylinder insert (20) and the axis of the driver seat (22) is variable, which means that different inserts eardrums (20) may have a testing valve (23) located at different angles α, where for a given angle α of the angular position of the testing valve (23), the length of the inner valve (26) of the testing valve (23) and the depth of the groove (15) in the key ( 10) is set in such a way that the test valve (23) corresponding to this angle α is open after inserting the appropriate key (10) into the lock cylinder (20), i.e. it is possible to rotate the rotating part (20a) relative to the stationary part (20b) of the lock cylinder (20). 9. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 8, znamienny tym, że roboczy trzon (12) klucza (10) jest wydrążony tak, że na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej (11) mniejszej od odległości promieniowego rowka (15) do wolnego końca roboczego trzonu (12) stanowi rurę.9. Key and cylinder system, according to claim. 8, characterized in that the working shank (12) of the key (10) is hollow so that the part of its length from the side opposite the gripping part (11) is smaller than the distance of the radial groove (15) to the free end of the working shank (12). pipe. 10. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 8, znamienny tym, że roboczy trzon (12) klucza (10) jest wydrążony wzdłuż osi podłużnej na części swojej długości od strony przeciwnej do części chwytowej (11) tak, że stanowi rurę, przy czym grubość rury roboczego trzonu (12) klucza (10) jest większa od największej głębokości promieniowego rowka (15).10. Key and cylinder system, according to claim. 8, characterized in that the working shaft (12) of the key (10) is hollow along the longitudinal axis for part of its length from the side opposite to the gripping part (11) so that it constitutes a pipe, the thickness of the tube of the working shaft (12) of the key ( 10) is greater than the greatest depth of the radial groove (15). 11. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 8, znamienny tym, że występ oporowy (14) ustalający położenie klucza (10) we wkładce (20) usytuowany jest pomiędzy częścią chwytową (11) klucza (10) a promieniowym rowkiem (15) na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu (12).11. Key and cylinder system, according to claim. 8, characterized in that the stop projection (14) that determines the position of the key (10) in the insert (20) is located between the gripping part (11) of the key (10) and the radial groove (15) on the outer surface of the working shaft (12). 12. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 11, znamienny tym, że występ oporowy (14), ustalający położenie klucza (10) we wkładce bębenkowej (20) zamka po wprowadzeniu klucza (10) do wkładki bębenkowej (20), utworzony jest pomiędzy częścią chwytową (11) klucza (10) a promieniowym rowkiem (15) na zewnętrznej powierzchni roboczego trzonu (12) i jest wytworzony przez jego wyciśnięcie z powierzchni walcowej roboczego trzonu (12).12. Key and cylinder system, according to claim. 11, characterized in that the abutment protrusion (14), which determines the position of the key (10) in the lock cylinder (20) after inserting the key (10) into the cylinder cylinder (20), is formed between the gripping part (11) of the key (10). and a radial groove (15) on the outer surface of the working shank (12) and is produced by pressing it out from the cylindrical surface of the working shank (12). 13. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 8, znamienny tym, że zastawka testująca (23) posiada ogranicznik ruchu w kierunku osi podłużnej wkładki bębenkowej (20), który stanowi występ ograniczający (28) na zastawce wewnętrznej (26) zastawki testującej (23), stanowiący uskok średnicy oraz próg (29) w kanale (24) wkładki bębenkowej (20) utworzony przez uskok średnicy w kanale (24).13. Key and cylinder system, according to claim. 8, characterized in that the testing valve (23) has a movement limiter in the direction of the longitudinal axis of the tympanic insert (20), which constitutes a limiting protrusion (28) on the internal valve (26) of the testing valve (23), constituting a diameter step and a threshold (29 ) in the channel (24) of the cylinder insert (20) formed by a diameter step in the channel (24). 14. System klucza i wkładki bębenkowej, według zastrz. 8, znamienny tym, że wkładka bębenkowa (20) jest zaopatrzona w umieszczony w osi wkładki bębenkowej (20) trzpień (30), którego średnica jest zbliżona do średnicy wewnętrznej rury klucza (10) tak, że klucz (10) może być wsuwany na trzpień (30) a po wyjęciu klucza (10) z wkładki bębenkowej (20) zastawki (21) podpierają się na trzpieniu (30).14. Key and cylinder system, according to claim. 8, characterized in that the cylinder insert (20) is provided with a pin (30) located in the axis of the cylinder insert (20), the diameter of which is similar to the internal diameter of the key tube (10), so that the key (10) can be inserted onto the pin (30) and after removing the key (10) from the lock cylinder (20), the tumblers (21) are supported on the pin (30).