PL223667B1 - Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu - Google Patents

Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu

Info

Publication number
PL223667B1
PL223667B1 PL394458A PL39445811A PL223667B1 PL 223667 B1 PL223667 B1 PL 223667B1 PL 394458 A PL394458 A PL 394458A PL 39445811 A PL39445811 A PL 39445811A PL 223667 B1 PL223667 B1 PL 223667B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
gas
furnace
belt conveyor
plasma
warehouse
Prior art date
Application number
PL394458A
Other languages
English (en)
Other versions
PL394458A1 (pl
Inventor
Stanisław Małecki
Piotr Jarosz
Krzysztof Kalawski
Jerzy Szabowski
Wojciech Zając
Kazimierz Zając
Original Assignee
Eko Hybres Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Eko Hybres Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością filed Critical Eko Hybres Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością
Priority to PL394458A priority Critical patent/PL223667B1/pl
Priority to EP20120460014 priority patent/EP2508271B1/en
Publication of PL394458A1 publication Critical patent/PL394458A1/pl
Priority to HRP20141168AT priority patent/HRP20141168T1/hr
Publication of PL223667B1 publication Critical patent/PL223667B1/pl

Links

Classifications

    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B09DISPOSAL OF SOLID WASTE; RECLAMATION OF CONTAMINATED SOIL
    • B09BDISPOSAL OF SOLID WASTE NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • B09B3/00Destroying solid waste or transforming solid waste into something useful or harmless
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10BDESTRUCTIVE DISTILLATION OF CARBONACEOUS MATERIALS FOR PRODUCTION OF GAS, COKE, TAR, OR SIMILAR MATERIALS
    • C10B53/00Destructive distillation, specially adapted for particular solid raw materials or solid raw materials in special form
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10BDESTRUCTIVE DISTILLATION OF CARBONACEOUS MATERIALS FOR PRODUCTION OF GAS, COKE, TAR, OR SIMILAR MATERIALS
    • C10B53/00Destructive distillation, specially adapted for particular solid raw materials or solid raw materials in special form
    • C10B53/07Destructive distillation, specially adapted for particular solid raw materials or solid raw materials in special form of solid raw materials consisting of synthetic polymeric materials, e.g. tyres
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J3/00Production of combustible gases containing carbon monoxide from solid carbonaceous fuels
    • C10J3/02Fixed-bed gasification of lump fuel
    • C10J3/06Continuous processes
    • C10J3/18Continuous processes using electricity
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10KPURIFYING OR MODIFYING THE CHEMICAL COMPOSITION OF COMBUSTIBLE GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE
    • C10K3/00Modifying the chemical composition of combustible gases containing carbon monoxide to produce an improved fuel, e.g. one of different calorific value, which may be free from carbon monoxide
    • C10K3/001Modifying the chemical composition of combustible gases containing carbon monoxide to produce an improved fuel, e.g. one of different calorific value, which may be free from carbon monoxide by thermal treatment
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J2300/00Details of gasification processes
    • C10J2300/09Details of the feed, e.g. feeding of spent catalyst, inert gas or halogens
    • C10J2300/0903Feed preparation
    • C10J2300/0906Physical processes, e.g. shredding, comminuting, chopping, sorting
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J2300/00Details of gasification processes
    • C10J2300/09Details of the feed, e.g. feeding of spent catalyst, inert gas or halogens
    • C10J2300/0913Carbonaceous raw material
    • C10J2300/0916Biomass
    • C10J2300/0923Sludge, e.g. from water treatment plant
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J2300/00Details of gasification processes
    • C10J2300/09Details of the feed, e.g. feeding of spent catalyst, inert gas or halogens
    • C10J2300/0913Carbonaceous raw material
    • C10J2300/0946Waste, e.g. MSW, tires, glass, tar sand, peat, paper, lignite, oil shale
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J2300/00Details of gasification processes
    • C10J2300/12Heating the gasifier
    • C10J2300/123Heating the gasifier by electromagnetic waves, e.g. microwaves
    • C10J2300/1238Heating the gasifier by electromagnetic waves, e.g. microwaves by plasma
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C10PETROLEUM, GAS OR COKE INDUSTRIES; TECHNICAL GASES CONTAINING CARBON MONOXIDE; FUELS; LUBRICANTS; PEAT
    • C10JPRODUCTION OF PRODUCER GAS, WATER-GAS, SYNTHESIS GAS FROM SOLID CARBONACEOUS MATERIAL, OR MIXTURES CONTAINING THESE GASES; CARBURETTING AIR OR OTHER GASES
    • C10J2300/00Details of gasification processes
    • C10J2300/16Integration of gasification processes with another plant or parts within the plant
    • C10J2300/164Integration of gasification processes with another plant or parts within the plant with conversion of synthesis gas
    • C10J2300/1643Conversion of synthesis gas to energy
    • C10J2300/165Conversion of synthesis gas to energy integrated with a gas turbine or gas motor
    • YGENERAL TAGGING OF NEW TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS; GENERAL TAGGING OF CROSS-SECTIONAL TECHNOLOGIES SPANNING OVER SEVERAL SECTIONS OF THE IPC; TECHNICAL SUBJECTS COVERED BY FORMER USPC CROSS-REFERENCE ART COLLECTIONS [XRACs] AND DIGESTS
    • Y02TECHNOLOGIES OR APPLICATIONS FOR MITIGATION OR ADAPTATION AGAINST CLIMATE CHANGE
    • Y02PCLIMATE CHANGE MITIGATION TECHNOLOGIES IN THE PRODUCTION OR PROCESSING OF GOODS
    • Y02P20/00Technologies relating to chemical industry
    • Y02P20/141Feedstock
    • Y02P20/143Feedstock the feedstock being recycled material, e.g. plastics
    • YGENERAL TAGGING OF NEW TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS; GENERAL TAGGING OF CROSS-SECTIONAL TECHNOLOGIES SPANNING OVER SEVERAL SECTIONS OF THE IPC; TECHNICAL SUBJECTS COVERED BY FORMER USPC CROSS-REFERENCE ART COLLECTIONS [XRACs] AND DIGESTS
    • Y02TECHNOLOGIES OR APPLICATIONS FOR MITIGATION OR ADAPTATION AGAINST CLIMATE CHANGE
    • Y02WCLIMATE CHANGE MITIGATION TECHNOLOGIES RELATED TO WASTEWATER TREATMENT OR WASTE MANAGEMENT
    • Y02W30/00Technologies for solid waste management
    • Y02W30/50Reuse, recycling or recovery technologies
    • Y02W30/82Recycling of waste of electrical or electronic equipment [WEEE]

Landscapes

  • Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Engineering & Computer Science (AREA)
  • Oil, Petroleum & Natural Gas (AREA)
  • Organic Chemistry (AREA)
  • Combustion & Propulsion (AREA)
  • Materials Engineering (AREA)
  • Physics & Mathematics (AREA)
  • Thermal Sciences (AREA)
  • Environmental & Geological Engineering (AREA)
  • Chemical Kinetics & Catalysis (AREA)
  • General Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Processing Of Solid Wastes (AREA)
  • Manufacture And Refinement Of Metals (AREA)
  • Treatment Of Sludge (AREA)

Description

Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii (elektrycznej i cieplnej) z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu.
Ważnym i stale narastającym problemem gospodarczym i ekologicznym świata cywilizowanego wymagającym rozwiązania jest recykling odpadów zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, których ilość ulega ciągłemu wzrostowi. Wiąże się to zarówno z szybkim wzrostem produkcji artykułów gospodarstwa domowego, radiowo-telewizyjnych, sprzętu telekomunikacyjnego i informatycznego, jak i ze znacznym wzrostem konsumpcji tego typu produktów oraz coraz mniejszą ich żywotnością. Złomy zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego stanowią mieszaninę różnego rodzaju elementów o dużym zróżnicowaniu ilościowym i jakościowym pod względem składu chemicznego, zawierającego zwłaszcza Cu, Al, Pb, Si, Zn, Fe, Sr, Ag, Zr i wymiarów geometrycznych. W grupie tej znajdują się zarówno zużyte komputery, telewizory, urządzenia kontrolne w instalacjach przemysłowych, telefony, odbiorniki radiowe, odtwarzacze magnetofonowe i video, kalkulatory i wzmacniacze , jak i artykuły gospodarstwa domowego, zwłaszcza lodówki i pralki. Produkty te zawierają między innymi wymienione wyżej elementy metaliczne, które na ogół są hermetycznie zamknięte tworzywem sztucznym, najczęściej epoksydowym, termoplastycznym i termoutwardzalnym, a ich odzyskanie wymaga uprzedniego ich oddzielenia od tych tworzyw.
Znanych jest kilka metod odzysku metali ze złomu elektronicznego i elektrotechnicznego takich jak pirometalurgiczna, hydrometalurgiczna, biometalurgiczna, czy mechaniczna oparta na kruszeniu i rozdrabnianiu materiału otaczającego lub otulającego części metalowe, w celu odseparowania tych części. Inne znane sposoby polegają na termicznej utylizacji odpadów wszelkiego typu, w której można wyróżnić metody oparte na spalaniu (spopielaniu), zgazowaniu i pirolizie. Znane są również tec hnologie przetwarzania odpadów ze sprzętu elektronicznego i elektrycznego z reguły oparte na selektywnej zbiórce i przeróbce różnych ich grup, w tym na przeróbce mechanicznej, polegającej na rozdrabnianiu i segregacji różnymi metodami, zwłaszcza metodą separacji grawitacyjnej w wodzie i ciężkich cieczach zawiesinowych lub separacji magnetycznej, co umotywowane jest znacznymi różnicami w zawartości tak zwanych metali bazowych w tych odpadach, takich jak Fe, Cu, Al, Pb i Ni.
Znany jest także z europejskiego opisu patentowego EP 1609877 B1 sposób porcjowanego przetwarzania w reaktorze obrotowym materiałów zawracanych do ponownego wykorzystania, zawierających metale i substancje organiczne, na przykład spalone odpady miedziane, w tym złom kablowy i elektroniczny z płytek obwodów drukowanych i podobnego rodzaju odpadów z komputerów i telefonów komórkowych. Istota tego sposobu polega na tym, że materiał odpadowy jest ładowany do reaktora przechylnego, którym jest znany obrotowy konwertor typu „kaldo”, pochylony podczas eksploat acji, obracający się dokoła swej podłużnej osi i zaopatrzony w jeden wspólny otwór załadowczy i rozł adowczy oraz ogrzewany do temperatury umożliwiającej wydalenie składników organicznych przez pirolizę lub spalanie, przy czym materiał wsadowy przynajmniej w swojej podstawowej części zawiera takie frakcje uziarnienia, które umożliwiają ciągły załadunek podczas pracy tego reaktora. Podczas pracy tego reaktora materiał odpadowy jest ładowany w sposób ciągły kontrolowanym strumieniem, który jest sterowany oraz ewentualnie regulowany na podstawie ciągłych pomiarów różnych zmie nnych procesów w taki sposób, że przepływ i skład gazu palnego oraz wydzielanie się w procesie ciepła są utrzymywane pod kontrolą, po czym przetworzony produkt, zasadniczo wolny od wszystkich substancji organicznych, jest odprowadzany z reaktora i jest doprowadzany do typowego procesu metalurgicznego. Materiał wsadowy jest ładowany podczas pracy reaktora za pomocą urządzenia załadowczego, na przykład za pomocą taśmowego przenośnika schodkowego ładującego reaktor w jego położeniu spoczynkowym przez jego otwór oraz żerdzi, która w czasie pracy tego reaktora wsuwana jest przez jego otwór w dół i wyjmowana z niego. Materiał wsadowy jest ładowany do reaktora siłą jego ciężkości lub za pomocą strumienia gazu urządzenia do transportu pneumatycznego, a do sterowania procesem są zastosowane jeden albo kilka zmiennych parametrów składu gazu, temperatury i przepływu gazu. Dzięki ciągłemu ładowaniu materiału wsadowego tworzący się gaz ma skład i temperaturę nie zmieniającą się w czasie, tak jak przy stosowaniu innych znanych procesów spal ania złomu z ładowaniem porcjowanym (na przykład EP 0451323 i DE 3617410), a gaz płynie strumieniem kontrolowanym w sposób przewidywany i dzięki temu jest przekazywany bezproblemowo do istniejących urządzeń do oczyszczania gazu. Poza tym oba czynniki to jest stała temperatura i stały przepływ materiału oraz tworzącego się gazu umożliwiają stworzenie jednolitych i kontrolowanych
PL 223 667 B1 warunków procesu, przeciwdziałających powstawaniu niepożądanych lotnych substancji zawierających metale, a także innych lotnych szkodliwych produktów reakcji, na przykład dioksyn i im podobnych, z substancji organicznych zawartych w złomowanych produktach zawracanych do ponownego wykorzystania. Niedogodnością tego sposobu jest konieczność ciągłego ładowania materiału wsadowego do szybko obracającego się reaktora celem uzyskania najlepszej wymiany ciepła, najszybszej gazyfikacji materiału organicznego oraz maksymalnej zdolności produkcyjnej.
Z europejskiego opisu patentowego EP 0274059 B1 znany jest sposób recyklingu elektrycznych baterii, płytek obwodów drukowanych oraz elementów elektronicznych przeprowadzany w trzech etapach, przy czym etap pierwszy realizowany jest poprzez proces pirolizy nie sortowanych elementów w temperaturze 450-650°C, etap drugi przez elektrolizę popirolitycznej stałej pozostałości metalowej w obecności borofluorowego kwasu i jego soli, a etap trzeci polega na odseparowaniu i usunięciu produktów elektrolizy, zgromadzonych na elektrodach. W procesie pirolizy dokonuje się oddzielenia gazowych produktów pirolizy, które po przejściu przez chłodnicę i wypłukaniu w przeciwprądzie 5-10% kwasu borofluorowego, są podczyszczane i ostatecznie spalane. Z kolei stałą metalową pozostałość popirolityczną przepłukuje się roztworem wodnym kwasu borofluorowego, filtruje się przed przeprowadzeniem procesu elektrolizy, a po zakończeniu tego procesu sole skrystalizowane w układzie przecedza się, zaś metale zgromadzone na katodzie oddziela się metalurgicznie, elektrochemicznie lub chemicznie, a otrzymany elektrolit zawraca się do producenta baterii. Wadą tego rozwiązania jest konieczność zastosowania skomplikowanej obróbki elektrochemicznej po procesie pirolizy.
Znana jest również z opisu patentowego nr WO 2004044492 A1 metoda i urządzenie do zintegrowanej obróbki odpadów miejskich, przemysłowych, specjalnych i zużytych opon za pomocą topienia plazmowego oraz odzysk ich zasobów, polegające na załadowaniu odpadów do reaktora - gazyfikatora, prowadzeniu wielostopniowej gazyfikacji, dostarczaniu gazu zawierającego tlen do strefy pirolizy i gazyfikacji, uwolnieniu z tego reaktora otrzymanego gazu (syngazu) oraz stopionego metalu i żużla i przekazanie go do dalszej przeróbki na produkty rynkowe. Zgodnie z tą metodą wstępnie zbrykietowane odpady w sposób wysuszony dostarczane są poniżej granicy stopionego żużla - metalu drogą przez schłodzony kanał, strumienie plazmy są generowane bezelektrodowymi plazmotronami, a gaz zawierający tlen jest dostarczany także poniżej granicy stopionego żużla - metalu.
Celem wynalazku jest opracowanie takiego sposobu destrukcji i odzyskiwania m etali ze złomowanego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, który w układzie zamkniętym instalacji urządzeń umożliwiał będzie wykorzystanie fizycznej zasady zachowania masy, to jest, aby w prowadzonym procesie technologicznym suma mas produktów otrzymanych w postaci stopów odlewniczych żużla ekologicznego i gazu przeznaczonych do powtórnego ich wykorzystania oraz spalin odprowadzanych do komina, była równa sumie mas zebranego i przekazanego do magazynu głównego zuż ytego wymienionego wyżej sprzętu.
Dalszym celem wynalazku jest opracowanie układu instalacji urządzeń umożliwiającego realizację powyższego sposobu.
Istota sposobu destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego według wynalazku polega na tym, że prowadzi się go w trzech podstawowych ściśle powiązanych ze sobą i następujących po sobie etapach technologic znych, przy czym:
- etap pierwszy polega na tym, że zmagazynowany w magazynie głównym sprzęt zawierający w sobie elementy żelazne, miedziane, aluminiowe i tworzywa sztuczne transporterem taśmowym dostarczane są z tego magazynu do linii technologicznej, na której dokonuje się demontażu tego sprzętu oraz segregacji na elementy zawierające elementy żelazne, elementy zawierające tworzywa sztuczne, elementy zawierające miedź, elementy zawierające stopy aluminium i baterie elektryczne, a odessany z kineskopów luminofor i odzyskany z urządzeń chłodniczych olej przekazywane są do magazynu luminoforu i magazynu oleju, przy czym posegregowane elementy żelazne oraz elementy zawierające stopy aluminium przekazywane są bezpośrednio do dwóch oddzielnych magazynów, natomiast posegregowane na linii technologicznej elementy zawierające tworzywa sztuczne przekazywane są do kruszarki i poddawane są ich rozdrabnianiu na frakcje o wymiarach mniejszych od 10 mm, a następnie do ich magazynu, a posegregowane na tej linii technologicznej elementy zawierające miedź przesyłane są do kolejnej kruszarki, gdzie poddawane są kruszeniu i rozdrabnianiu na frakcje o wymiarach mniejszych od 20 mm, a następnie do ich magazynu, zaś posegregowane na tej linii
PL 223 667 B1 oraz wydzielone w magazynie głównym baterie elektryczne z ich magazynu przesyłane są do młyna i poddawane są rozdrabnianiu, po czym przekazywane są do ich magazynu, natomiast katalizatory przemysłowe transporterem taśmowym bezpośrednio z magazynu głównego przekazywane są do ich magazynu;
- w etapie drugim pokruszone tworzywo sztuczne z jego magazynu transportowane jest do generatora energii, gdzie w temperaturze 1500-16OO°C poddawane jest zgazowaniu w atmosferze beztlenowej, w wyniku czego zostaje wydzielony syngaz, oraz śladowe ilości stopów metali i żużla, a rozdrobnione w kruszarce elementy zawierające miedź z ich magazynu przesyłane są w sposób ciągły do pieca plazmowego z łukiem zewnętrznym, gdzie w temperaturze 2000-5000°C i w atmosferze azotu zachodzi ich rozkład termiczny, otrzymując w wyniku tej destrukcji stop metali na bazie miedzi oraz w mniejszej ilości Sn, Fe, Al, Pb, Zn i śladowe ilości Ag, a ponadto kolejny żużel i syngaz, którego pyły wraz z pyłami poprzednich syngazów są wstępnie wychwytywane w tym piecu i przekazywane do procesu granulacji w granulatorze pyłów. Z kolei rozdrobnione baterie elektryczne z ich magazynu oraz granulat pyłów z tego granulatora wraz z katalizatorami przemysłowymi z ich magazynu, luminoforem i olejem z ich magazynów są przesyłane do pieca plazmowego z łukiem wewnętrznym, gdzie w temperaturze 3000-5000°C w atmosferze beztlenowej poddawane są termicznemu przekształceniu i ich destrukcji, w wyniku której otrzymuje się stop metali, małą ilość kolejnego żużla oraz kolejny syngaz o podobnych własnościach jak otrzymany z pieca plazmowego,
- w etapie trzecim wydzielane w generatorze energii oraz w obu piecach plazmowych syngazy przekazywane są do konwertora plazmowego, zasilanego wysokoenergetycznym strumieniem plazmy wynoszącym 3000-8000°C i w warunkach występowania dużych sił dynamicznych wywołanych strumieniem plazmy w temperaturze 1200-1400°C w czasie około 2 sekund syngazy te poddaje się rozkładowi na gaz opałowy zawierający podstawowe molekuły, który jest przesyłany do urządzenia schładzająco-oczyszczającego, w którym w czasie około 1 sekundy zostaje schłodzony do temperatury 700-800°C, poprzez gwałtowne mieszanie tego samego gazu, lecz uprzednio schłodzonego do temperatury około 100°C, przy czym lotne gazy metali takich jak cynk, ołów i rtęć m ogące jeszcze znajdować się w tych syngazach podczas tego schładzania są odseparowywane, osadzają się w dolnej części urządzenia schładzająco-oczyszczającego, po czym przekazywane są do wykorzystania przez tyglowe piece indukcyjne w rafinacji ogniowej stopów metali. Z kolei powstały w urządzeniu schładzająco-oczyszczającym pył przekazywany jest do granulatora pyłów, skąd przekazywany jest do pieca plazmowego, a schłodzony gaz poddawany jest dalszemu oczyszczaniu w skruberze tego urządzenia z pozostałych niepożądanych związków Cl oraz F, po czym tak schłodzony i oczyszczony gaz poddaje się spalaniu w piecu gazowym, w wyniku czego odzyskuje się z nich energię cieplną, przy czym schłodzenia tego gazu dokonuje się w wymienniku ciepła, do którego jest on przekazywany z tego pieca gazowego, natomiast w ydzielone w czasie prowadzenia procesu w generatorze energii i obu piecach plazmowych stopy metali zawierające głównie miedź oraz żużel przesyłane są do tyglowych pieców indukcyjnych, gdzie poddawane są rafinacji ogniowej oraz odlewaniu na żądane kształty, zaś wydzielony wcześniej żużel zawierający głównie tlenki aluminium i krzemu przesyłany jest do składu żużla, skąd przekazywany jest do stanowiska redukcji żużla, gdzie poddawany jest obróbce termicznej dokonując jego redukcji, w wyniku której otrzymuje się zeszkliwione jego frakcje odporne na ługowanie.
Wytworzona w piecu gazowym para przekazywana jest do napędu turbiny parowej wytwarzającej energię przesyłaną przewodem do dalszego jej wykorzystania, przy czym w czasie prowadzenia w tym piecu procesu spalania gazu dokonuje się za pomocą urządzenia monitorującego emisję spalin, które poprzez komin odprowadzane są do atmosfery. Poza tym w czasie prowadzenia procesu w piecu plazmowym i konwertorze plazmowym otrzymany gaz opałowy na wyjściu jest ciągle kontrolowany na stanowisku elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu tak, aby utrzymywany był stan CO i CO2 przy zachowaniu warunku: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4.
Z kolei istota układu instalacji do destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, polega na tym, że stanowi go magazyn główny zebranego i posegregowanego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, który
PL 223 667 B1 za pomocą transportera taśmowego jest sprzężony z wielostanowiskową linią technologiczną do demontażu i segregacji elementów tego sprzętu, która za pomocą kolejnego transportera taśmowego jest połączona z magazynem baterii elektrycznych, a ten poprzez transporter taśmowy jest połączony z młynem do rozdrabniania tych baterii, połączonym transporterem taśmowym z magazynem tych rozdrobnionych baterii, który z kolei poprzez transporter taśmowy sprzężony jest z piecem plazmowym z wewnętrznym łukiem, a ponadto magazyn główny za pomocą kolejnego transportera taśmowego połączony jest z magazynem katalizatorów przemysłowych, który poprzez transporter taśmowy jest połączony ze wspomnianym piecem plazmowym, a za pomocą kolejnego transportera taśmowego połączony jest również z magazynem baterii elektrycznych, przy czym linia technologiczna dodatko wo sprzężona jest:
- poprzez dwa transportery taśmowe z magazynem elementów zawierających żelazo, natomiast poprzez kolejne dwa transportery taśmowe połączona jest z kruszarką elementów zawierających tworzywa sztuczne, która z kolei za pomocą oddzielnego transportera taśmowego połączona jest z magazynem pokruszonych elementów tych tworzyw sztucznych, sprzężonym za pomocą kolejnego transportera taśmowego z generatorem energii, a ponadto linia ta
- poprzez kolejne dwa transportery taśmowe sprzężona jest z kruszarką elementów zawierających miedź, która za pomocą oddzielnego transportera taśmowego jest połączona z magazynem tych pokruszonych elementów zawierających miedź, sprzężonym za pomocą kolejnego transportera taśmowego z piecem plazmowym z łukiem zewnętrznym, wyposażonym w system cyklonowy, natomiast poprzez kolejne dwa transportery taśmowe linia ta sprzężona jest z magazynem elementów zawierających stopy aluminium, a poprzez oddzielny transporter taśmowy jest ona sprzężona z magazynami luminoforu i oleju, które poprzez dwa kolejne transportery taśmowe połączone są z piecem plazmowym z wewnętrznym łukiem, wyposażonym w cyklonowy system wychw ytywania pyłów. Poza tym generator energii i oba piece plazmowe tego układu instalacji połączone są ze wspólnym transporterem taśmowym stopów metali i żużli oraz ze wspólnym przenośnikiem syngazów, który sprzężony jest poprzez kolejny transporter taśmowy z tyglowymi piecami indukcyjnymi, który poprzez kolejny transporter taśmowy połączony jest także ze składem żużla, a ten poprzez oddzielny transporter taśmowy sprzężony jest także z tymi tyglowymi piecami i połączony jest ze stanowiskiem redukcji żużla, natomiast wspólny przenośnik syngazów sprzężony jest z granulatorem pyłów, połączonym kolejnym transporterem taśmowym z piecem gazowym. Poza tym wspólny przenośnik syngazów sprzężony jest z konwertorem plazmowym, który poprzez urządzenie schładzająco-oczyszczające wyposażone w skruber, połączony jest z wymiennikiem ciepła sprzężonym z turbiną parową oraz z piecem gazowym, który sprzężony jest także z tym wymiennikiem i tą turbiną, przy czym urządzenie to dodatkowo za pomocą kolejnego transportera taśmowego połączone jest z generatorem pyłów, a za pomocą oddzielnego transportera z tyglowymi piecami indukcyjnymi, natomiast poprzez stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu urządzenie to połączone jest ze wspomnianym konwertorem plazmowym, zaś ten piec gazowy połączony jest również z wymiennikiem ciepła i turbiną parową poprzez urządzenie monitorujące em isję spalin połączony jest z kominem. Korzystnym jest, gdy układ ten posiada konwertor plazmowy zasilany wysokoenergetycznym strumieniem plazmy z generatora plazmowego wynoszącym 3000-8000oC. Korzystnym jest także, gdy układ ten posiada piec gazowy z łukiem zewnętrznym o temperaturze wynoszącej 2000-5000°C oraz z atmosferą azotu, wyposażony w system cyklonowy do wychwytywania pyłów oraz posiada piec plazmowy, z wewnętrznym łukiem o temperaturze 3000-5000oC oraz z atmosferą beztlenową, wyposażony w cyklonowy system wychwytywania pyłów, natomiast jego stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu wyposażone jest w elektroniczny system zaopatrzony w czujniki CO i CO2, termopary i elektrozawory, pozwalające na stabilizowanie procesu oczyszczania gazu, tak aby był zachowany warunek: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4.
Zarówno sposób jak i układ do stosowania sposobu według wynalazku odznaczają się wieloma zaletami w porównaniu do znanych dotychczas rozwiązań, a mianowicie: jest to sposób „kogeneracyjny” w jednym miejscu odpady elektroniczne i elektryczne podlegają, przy zastosowaniu głównie zjawisk
PL 223 667 B1 fizycznych, odzyskowi prowadzącemu do odzyskania surowców pierwotnych miedzi i jej stopów, części zaangażowanych do procesu energii oraz ekologicznego materiału jakim jest zeszkliwiony żużel. Praktycznie jest to sposób zagospodarowywania odpadów nie powodujący powstawania kolejnych odpadów. Jedyny odpad to niewielka ilość emisji spalin, która jest znacząco niższa od obowiązujących w tym zakresie międzynarodowych norm.
Przedmiot wynalazku został objaśniony w przykładzie wykonania na rysunku przedstawiającym układ blokowy instalacji urządzeń do prowadzenia procesu destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii cieplnej ze złomowanego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, zawierającego metale żelazne, metale nieżelazne oraz tworzywa sztuczne i katalizatory przemysłowe.
Sposób destrukcji i odzyskiwania metali i ich stopów, żużla ekologicznego, energii cieplnej, gazu z tego sprzętu, według wynalazku polega na tym, że proces ten prowadzi się w kilku ściśle powiązanych ze sobą i następujących po sobie etapach, po uprzednim zebraniu przez jednostki terenowe (1) zbierające zużyty sprzęt elektroniczny i elektrotechniczny stanowiący zwłaszcza odbiorniki telewizyjne i radiowe, komputery, chłodziarki i lodówki, baterie elektryczne, jego segregacji asortymentowej i zmagazynowaniu tego sprzętu w magazynie głównym (2), wyposażonym w kilkupoziomowe regały i pojemniki nie pokazane na rysunku, przy czym:
- w pierwszym etapie tego procesu posegregowany asortymentowo i zmagazynowany sprzęt zawierający w sobie elementy żelazne, miedziane, aluminiowe i tworzywa sztuczne z magazynu (2) transporterem taśmowym (3) dostarczane są do linii technologicznej (4), półautomatycznej i wielostanowiskowej, wyposażonej między innymi w stanowiska do demontażu kineskopów i agregatów chłodniczych, na której dokonuje się demontażu tego sprzętu oraz segregacji na elementy zawierające żelazo (5), elementy zawierające tworzywa sztuczne (6), elementy zawierające miedź (7), elementy zawierające stopy aluminium (8), baterie elektryczne, a odessany z kineskopów luminofor i odzyskany z urządzeń chłodniczych olej transporterem taśmowym (31) przekazywane są do magazynu luminoforu (10) i magazynu oleju (11). Posegregowane na linii technologicznej (4) elementy zawierające żelazo (5) oraz elementy zawierające stopy aluminium (8) za pomocą transporterów taśmowych (12 i 12') oraz (13 i 13') transportowane są bezpośrednio do magazynów (14 i 15), celem dalszego ich wykorzystania, na przykład przez odpowiednie huty. Z kolei posegregowane na linii technologicznej (4) elementy zawierające tworzywa sztuczne (6) transporterami taśmowymi (16 i 16') transportowane są do kruszarki (17), dokonującej ich rozdrobnienia i otrzymania frakcji o wymiarach mniejszych od 10 mm, skąd transporterem taśmowym (18) jest przesyłana do magazynu (19) pokruszonych tworzyw sztucznych, natomiast posegregowane na tej linii technologicznej elementy zawierające miedź (7), transporterami taśmowymi (20 i 20') przesyłane są do kruszarki (21) tych elementów, celem ich skruszenia i rozdrobnienia na frakcje o wymiarach mniejszych od 20 mm, a następnie transporterem taśmowym (22) podawane są one do magazynu (23) pokruszonych elementów zawierających miedź, natomiast posegregowane na linii technologicznej (4) oraz wydzielone w magazynie (2) baterie elektryczne transporterami taśmowymi (24) i (24') przesyłane są z ich magazynu (9) transporterem taśmowym (24'') do młyna (25), rozdrabniającego baterie elektryczne, w którym są rozdrabniane, skąd przekazywane są transporterem taśmowym (39) do magazynu (26) rozdrobnionych baterii. Z kolei posegregowane w magazynie głównym (2) katalizatory przemysłowe przekazywane są transporterem taśmowym (38) do ich magazynu (37);
- w drugim etapie prowadzenia procesu sposobem według wynalazku pokruszone tworzywo sztuczne z magazynu (19) transporterem taśmowym (18') transportowane jest do generatora energii (27), gdzie w temperaturze wynoszącej 1500-1600oC poddaje się je zgazowaniu w atmosferze beztlenowej, w wyniku czego zostaje wydzielony syngaz (28) oraz śladowe ilości stopów metali (29) i żużla (30), natomiast pokruszone i rozdrobnione w kruszarce (21) elementy zawierające miedź z magazynu (23) transporterem taśmowym (22') przesyłane są w sposób ciągły do pieca plazmowego (32) z łukiem zewnętrznym, gdzie w atmosferze azotu i w temperaturze wynoszącej 2000-8000°C zachodzi ich rozkład termiczny, otrzymując w wyniku tej destrukcji stop metali (33), zawierający głównie miedź, oraz w mniejszej ilości takie metale jak: Sn, Fe, Al, Pb, Zn i śladowe ilości Ag oraz żużel (34) i syngaz (35), przy czym gaz ten składa się głównie
PL 223 667 B1 z tlenku węgla i azotu oraz pyłów, których głównym składnikiem jest węgiel oraz pary tlenków - związków metali lotnych o niskiej temperaturze topienia, które to pyły w piecu tym wyposażonym w system cyklonowy są wstępnie wychwytywane i przekazywane do granulatora pyłów (36), w którym poddawane są granulacji wraz z pyłami wydzielanymi w syngazie (28, 35, 43). Z kolei rozdrobnione baterie elektryczne z magazynu (26) oraz granulat pyłów z granulatora pyłów (36) przekazywane z magazynu głównego (2) transporterem taśmowym (38) do magazynu katalizatorów przemysłowych (37) i katalizatory przemysłowe z tego magazynu wraz z luminoforem z jego magazynu (10) i olejem z jego magazynu (11), transporterami (38', 39', 31', 31 i 60) przesyłane są do pieca plazmowego (40) z wewnętrznym łukiem, gdzie w temperaturze 3000-5000oC w atmosferze beztlenowej poddawane są termicznemu przekształceniu i ich destrukcji w wyniku, której otrzymuje się stopy metali (41), małą ilość żużla (42) oraz syngaz (43), o podobnych właściwościach jak otrzymany z pieca plazmowego (32), przy czym w tym piecu plazmowym (40) za pomocą jego systemu cyklonowego wychwytywane są pyły przeznaczone do granulacji i odzysku otrzymanych stopów metali (41);
- w trzecim etapie prowadzenia procesu destrukcji wydzielany syngaz (28) w generatorze energii (27), wydzielany syngaz (35) w piecu plazmowym (32) i wydzielany syngaz (43) w piecu plazmowym (40) przekazywane są wspólnym przenośnikiem syngazów (59) do konwertora plazmowego (44), zasilanego wysoko-energetycznym strumieniem plazmy z tego konwertora, wynoszącym 3000-5000°C i w warunkach występowania dużych sił dynamicznych wywołanych strumieniem plazmy w temperaturze 1200-1400°C oraz w czasie około 2 s, gdzie syngaz ten ulega skutecznemu rozkładowi na nieszkodliwy gaz opałowy zawierający podstawowe molekuły, przy czym na wyjściu jest kontrolowany i utrzymywany stan CO i CO2 tak, aby zachowany był warunek: 0,2<CO2/(CO2+CO)< 0,4, gdyż utrzymywanie tego warunku ogranicza do minimum powstawanie niebezpiecznych dioksyn i furanów. Wiadomo jest bowiem, że związki HCN mogą powstać, jeżeli powyższy warunek jest mniejszy od 0,2, a związki NOx powstać gdy wynik tego stosunku jest większy od 0,4, przy czym utrzymywanie powyższych parametrów na żądanym poziomie odbywa się w sposób ciągły z zastosowaniem automatycznego systemu informatycznego. Z kolei wytworzony w konwertorze plazmowym (44) gorący gaz opałowy zostaje przesłany do urządzenia schładzająco-oczyszczającego (45), w którym w czasie poniżej 1 s zostaje schłodzony do temperatury wynoszącej 700-800°C. Schładzanie to dokonywane jest poprzez gwałtowne mieszanie tego samego gazu, lecz uprzednio schłodzonego do temperatury wynoszącej około 100oC, przy czym lotne pary metali takich jak cynk, ołów i rtęć mogące znajdować się w syngazie (28), (35) i (43) podczas tego schładzania są odseparowywane, osadzają się w dolnej części urządzenia schładzająco-oczyszczającego (45) oraz przekazywane są transporterem taśmowym (46) do wykorzystania przez tyglowe piece indukcyjne (47) w prowadzonej w nich rafinacji ogniowej, natomiast powstały pył z tego urządzenia przekazywany jest transporterem taśmowym (48) do granulatora pyłów (36), skąd transporterem taśmowym (60) przesyłany jest do pieca plazmowego (40). Z kolei schłodzony gaz poddawany jest dalszemu oczyszczeniu w skruberze urządzenia schładzająco-oczyszczającego (45) z pozostałych niepożądanych związków Cl, w celu usunięcia z niego składników stałych i kwaśnych, a tak schłodzony i oczyszczony gaz o składzie: N~60%, H2~20%, CO~14%, CO2~5%, (CH4 +C2H2 +C2H4 + C2H6 + C5-8 + C4 + C3) - 1% przekazywany jest do pieca gazowego (49) i poddaje się spalaniu, celem odzyskania energii cieplnej, przy czym schładzania tego gazu dokonuje się w wymienniku ciepła (50), do którego jest on przekazywany z tego pieca.
Z kolei wydzielone w czasie prowadzenia tego procesu w generatorze energii (27), piecu plazmowym (32) i piecu plazmowym (40) stopy metali (29), (33) i (41) zawierające głównie miedź oraz żużel (30), (34) i (42) wspólnym transporterem taśmowym (51) i poprzez transportery taśmowe (64) i (65) przesyłane są do tyglowych pieców indukcyjnych (47) oraz do składu żużla (54), gdzie w piecach tych poddawane są rafinacji ogniowej, w czasie której za pomocą lancy tlenowej usuwane są niepożądane pierwiastki, zwłaszcza żelazo, po czym stopy odlewnicze na bazie Cu (52) poddaje się odlewaniu na żądane kształty i przekazuje się transporterem taśmowym (53) ich użytkownikom, natomiast wydzielony wcześniej w czasie tej rafinacji żużel zawierający głównie tlenki aluminium
PL 223 667 B1 i krzemu przekazywany jest transporterem taśmowym (66) wraz z żużlem ze składu żużla (54) do stanowiska redukcji żużla (55), gdzie poddawany jest obróbce termicznej celem dokonania jego redukcji prowadzącej do otrzymania zeszkliwionej frakcji odpornej na ługowanie, a tym samym bezpiecznej dla naturalnego środowiska człowieka, skąd transporterem taśmowym (56) na przykład jako materiał budowlany, przekazywany jest ich użytkownikom.
Wytworzona natomiast w piecu gazowym (49) para wykorzystywana jest do ogrzewania na potrzeby własne zakładu oraz do napędu turbiny parowej (57) sprzężonej z wymiennikiem ciepła (50), wytwarzającej energię przesyłaną przewodem (63) do dalszego jej wykorzystania przez wewnętrzne urządzenia technologiczne zakładu. Poza tym zarówno podczas prowadzenia procesu rozkładu syngazu w konwertorze plazmowym (44) oraz procesu schładzania i oczyszczania gazu w urządzeniu schładzająco-oczyszczającym (45) i w piecu gazowym (49) prowadzona jest na stanowisku elektronicznego systemu kontroli procesu rozkładu gazu (61) ciągła kontrola tego procesu, który to system wyposażony jest w czujniki CO i CO2, termopary oraz elektrozawory nie pokazane na rysunku, które stabilizują proces oczyszczania gazu tak, aby zachować warunek: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4. Poza tym cały proces technologiczny od konwertora plazmowego (44) w sposób ciągły jest kontrolowany i sterowany, przy czym kontrolowana jest zawartość ponad pięćdziesięciu różnych struktur chemicznych zwłaszcza CO, CO2, CH4, H2, H2O, NO, NO2, SO2, NH3, HF i HCL, przy równoczesnym prowadzeniu za pomocą urządzenia monitorującego emisję spalin (62) odprowadzanych do atmosfery poprzez połączony z tym urządzeniem komin (58).
Układ instalacji do stosowania sposobu według wynalazku przedstawiony w przykładzie jego wykonania na rysunku, składa się z jednostek terenowych (1) zbierających zużyty sprzęt, połączonych znanymi środkami transportu z magazynem głównym (2) zebranego zużytego i posegregowanego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, wyposażonego w nie pokazane na rysunku czteropoziomowe regały i pojemniki dla przechowywania zgromadzonego i posegregowanego asortymentowo tego sprzętu, który za pomocą transportera taśmowego (3) jest sprzężony z linią technologiczną (4) półautomatyczną i wielostanowiskową do demontażu i segregacji elementów tego sprzętu, wyposażoną między innymi w stanowiska do demontażu kineskopów i agregatów chłodniczych, natomiast za pomocą transportera taśmowego (24) linia ta jest połączona z magazynem (9) baterii elektrycznych, który poprzez transporter taśmowy (24”) jest połączony z młynem (25) do rozdrabniania tych baterii, połączonym transporterem taśmowym (39) z magazynem (26) tych rozdrobnionych baterii, który z kolei poprzez transporter taśmowy (39') sprzężony jest z piecem plazmowym (40), z wewnętrznym łukiem, wyposażonym w cyklonowy system wychwytywania pyłów, przeznaczonych do granulacji i odzysku stopów metali. Poza tym magazyn główny (2) za pomocą transportera taśmowego (38) połączony jest z magazynem (37) katalizatorów przemysłowych, który poprzez transporter taśmowy (38') połączony jest również z piecem plazmowym (40), a za pomocą transportera taśmowego (24') połączony jest z magazynem (9) baterii elektrycznych. Z kolei linia technologiczna (4) półautomatyczna i wielostanowiskowa wyposażona w dwadzieścia stanowisk do demontażu i segregacji elementów sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, stanowiska do demontażu kineskopów z odsys aniem luminoforu oraz półautomatycznego stanowiska do demontażu agregatów chłodniczych i odsysania z nich olejów i czynników chłodzących nie pokazanych na rysunku sprzężona jest:
- poprzez transportery taśmowe (12 i 12') z magazynem (14) elementów zawierających żelazo (5), natomiast poprzez transportery taśmowe (16 i 16') z kruszarką (17) elementów zawierających tworzywa sztuczne (6), która z kolei za pomocą transportera taśmowego (18) połączona jest z magazynem (19), tych pokruszonych tworzyw sztucznych, sprzężonym za pomocą transportera taśmowego (18') z generatorem energii (27);
- poprzez transportery taśmowe (20 i 20') z kruszarką (21) elementów zawierających miedź (7), która za pomocą transportera taśmowego (22) połączona jest z magazynem (23) tych pokruszonych elementów miedzianych, sprzężonym za pomocą transportera taśmowego (22') z piecem plazmowym (32) z łukiem zewnętrznym, wyposażonym w system cyklonowy, natomiast
- poprzez transportery taśmowe (13 i 13') linia ta połączona jest z magazynem (15) elementów zawierających stopy aluminium (8), zaś poprzez transporter taśmowy (31) z magazynami luminoforu (10) i oleju (11), które transporterami (31' i 31'') połączone są z piecem plazmowym (40) z zewnętrznym łukiem, wyposażonym w cyklonowy system wychwytywania pyłów.
PL 223 667 B1
Z kolei generator energii (27), piec plazmowy (32) i piec plazmowy (40) tego układu instalacji, połączone są wspólnym transporterem taśmowym (51) żużla (30), (34) i (42) oraz wspólnym przenośnikiem (59) syngazów (28), (35) i (43), przy czym transporter taśmowy (51) sprzężony jest poprzez transporter taśmowy (64) z tyglowymi piecami indukcyjnymi (47) a poprzez transporter taśmowy (65) połączony jest on ze składem żużla (54), który transporterem taśmowym (66) połączony jest ze stanowiskiem redukcji żużla (55), połączonym z transporterem taśmowym (56) zeszkliwionej frakcji żużla, natomiast wspólny przenośnik (59) tych syngazów połączony jest z granulatorem pyłów (36), połączonym poprzez transporter taśmowy (60) z piecem plazmowym (40), a ponadto wspólny przenośnik (59) połączony jest z konwertorem plazmowym (44), zasilanym wysokoenergetycznym strumieniem plazmy o temperaturze wynoszącej 3000-5000°C z jego generatora plazmowego.
Poza tym konwertor plazmowy (44) poprzez urządzenie schładzająco-oczyszczające (45) zaopatrzone w niepokazany na rysunki skruber do usuwania składników stałych i kwaśnych, połączony jest z wymiennikiem ciepła (50) i turbiną parową (57) oraz z piecem gazowym (49) z kontrolą procesu spalania, przy czym urządzenie to za pomocą transportera taśmowego (48) połączone jest także z granulatorem pyłów (36), a za pomocą transportera elektronicznego taśmowego (46) z tyglowymi piecami indukcyjnymi (47), natomiast poprzez stanowisko systemu elektronicznego kontroli procesu rozkładu gazu (61) urządzenie to połączone jest z konwertorem plazmowym (44), a piec gazowy (49) sprzężony jest mechanicznie z wymiennikiem ciepła (50) i turbiną parową (57), połączoną poprzez przewód przesyłający energię (63) z niepokazanym na rysunku generatorem elektrycznym, a ponadto piec ten poprzez urządzenie monitorujące emisję spalin (62) połączony jest z kominem (58), odprowadzającym oczyszczone spaliny do atmosfery.
Z kolei stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozkładu gazu (61) wyposażone jest w elektroniczny system zaopatrzony w czujniki CO i CO2, termopary i elektrozawory, niepokazane na rysunku pozwalające na stabilizowanie procesu oczyszczania gazu, tak aby był zachowany war unek: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4.
Wykaz oznaczeń jednostki terenowe magazyn główny transporter taśmowy linia technologiczna elementy zawierające żelazo elementy zawierające tworzywa sztuczne elementy zawierające miedź elementy zawierające stopy aluminium magazyn baterii elektrycznych magazyn luminoforu magazyn oleju transporter taśmowy
12' transporter taśmowy transporter taśmowy
13' transporter taśmowy magazyn elementów zawierających żelazo magazyn elementów zawierających stopy aluminium transporter taśmowy
16' transporter taśmowy kruszarka transporter taśmowy
18' transporter taśmowy magazyn pokruszonych tworzyw sztucznych transporter taśmowy
20' transporter taśmowy kruszarka transporter taśmowy
PL 223 667 B1 transporter taśmowy magazyn pokruszonych elementów zawierających miedź transporter taśmowy transporter taśmowy transporter taśmowy młyn rozdrabniający baterie elektryczne magazyn rozdrobnionych baterii generator energii syngaz stopy matali żużel transporter taśmowy transporter taśmowy transporter taśmowy piec plazmowy stop metali żużel syngaz granulator pyłów magazyn katalizatorów przemysłowych transporter taśmowy transporter taśmowy transporter taśmowy transporter taśmowy piec plazmowy stop metali żużel syngaz konwertor plazmowy urządzenie schładzająco-oczyszczające transporter taśmowy tyglowe piece indukcyjne transporter taśmowy piec gazowy wymiennik ciepła transporter taśmowy stopy odlewnicze na bazie Cu transporter taśmowy skład żużla stanowisko redukcji żużla transporter taśmowy turbina parowa komin wspólny przenośnik syngazów transporter taśmowy stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozkładu gazu urządzenie monitorujące emisję spalin przewód przesyłający energię transporter taśmowy transporter taśmowy transporter taśmowy

Claims (7)

  1. Zastrzeżenia patentowe
    1. Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, polegający na utworzeniu jednostek zbierających ten zużyty sprzęt i funkcjonalnym powiązaniu ich z magazynem głównym tego sprzętu oraz jego demontażu i segregacji tego zmagazynowanego sprzętu, a następnie na rozdrabnianiu zdemontowanych elementów, zawierających metale i ich stopy oraz tworzywa sztuczne i podawaniu ich do pieca, w którym następuje ich zgazowanie z równoczesnym stopieniem oraz poddawaniu przetworzonego produktu dalszym procesom technologicznym, znamienny tym, że prowadzi się go w trzech podstawowych ściśle powiązanych ze sobą i następujących po sobie etapach technologicznych, przy czym:
    - etap pierwszy polega na tym, że zmagazynowany w magazynie głównym (2) sprzęt zawierający w sobie elementy żelazne, miedziane, aluminiowe i tworzywa sztuczne transporterem taśmowym (3) dostarczane są z tego magazynu do linii technologicznej (4), na której dokonuje się demontażu tego sprzętu oraz segregacji na elementy zawierające elementy żelazne (5), elementy zawierające tworzywa sztuczne (6), elementy zawierające miedź (7), elementy zawierające stopy aluminium (8) i baterie elektryczne, a odessany z kineskopów luminofor i odzyskany z urządzeń chłodniczych olej przekazywane są do magazynu luminoforu (10) i magazynu oleju (11), przy czym posegregowane elementy żelazne (5) oraz elementy zawierające stopy aluminium (8) przekazywane są bezpośrednio do magazynów (14 i 15), natomiast posegregowane na linii technologicznej (4) elementy zawierające tworzywa sztuczne (6) przekazywane są do kruszarki (17) i poddawane są ich rozdrabnianiu na frakcje o wymiarach mniejszych od 10 mm, a następnie do magazynu (19), a posegregowane na tej linii technologicznej elementy zawierające miedź (7) przesyłane są do kruszarki (21), gdzie poddawane są kruszeniu i rozdrabnianiu na frakcje o wymiarach mniejszych od 20 mm, a następnie do magazynu (23), zaś posegregowane na tej linii oraz wydzielone w magazynie głównym (2) baterie elektryczne (9) z ich magazynu przesyłane są do młyna (25) i poddawane są rozdrabnianiu, po czym przekazywane są do magazynu (26), natomiast katalizatory przemysłowe transporterem taśmowym (38) bezpośrednio z magazynu głównego (2) przekazywane są do ich magazynu (37);
    - w etapie drugim pokruszone tworzywo sztuczne z magazynu (19) transportowane jest do generatora energii (27), gdzie w temperaturze 1500°C - 1600°C poddawane jest zgazowaniu w atmosferze beztlenowej, w wyniku czego zostaje wydzielony syngaz (28), oraz śladowe ilości stopów metali (29) i żużla (30), a rozdrobnione w kruszarce (21) elementy zawierające miedź (7) z ich magazynu (23) przesyłane są w sposób ciągły do pieca plazmowego (32) z łukiem zewnętrznym, gdzie w temperaturze 2000-5000°C i w atmosferze azotu zachodzi ich rozkład termiczny, otrzymując w wyniku tej destrukcji stop metali (33) na bazie miedzi oraz w mniejszej ilości Sn, Fe, Al, Pb, Zn i śladowe ilości Ag, a ponadto żużel (34) i syngaz (35), którego pyły wraz z pyłami syngazów (28 i 43) są wstępnie wychwytywane w tym piecu i przekazywane do procesu granulacji w granulatorze pyłów (36), zaś rozdrobnione baterie elektryczne z magazynu (26) oraz granulat pyłów z tego granulatora wraz z katalizatorami przemysłowymi z magazynu (37), luminoforem i olejem z ich magazynów (10 i 11) są przesyłane do pieca plazmowego (40) z łukiem wewnętrznym, gdzie w temperaturze 3000-5000°C w atmosferze beztlenowej poddawane są termicznemu przekształceniu i ich destrukcji, w wyniku której otrzymuje się stop metali i (41), małą ilość żużla (42) oraz syngaz (43) o podobnych własnościach jak otrzymany z pieca plazmowego (32);
    - w etapie trzecim wydzielany w generatorze energii (27) syngaz (28), w piecu plazmowym (32) syngaz (35), oraz wydzielany w piecu plazmowym (40) syngaz (43) przekazywane są do konwertora plazmowego (44) zasilanego wysokoenergetycznym strumieniem plazmy wynoszącym 3000-8000°C i w warunkach występowania dużych sił dynamicznych wywołanych strumieniem plazmy w temperaturze 1200-1400°C w czasie około 2 sekund syngazy te poddaje się rozkładowi na gaz opałowy, zawierający podstawowe molekuły, który jest przesyłany do urządzenia schładzająco-oczyszczającego (45), w którym w czasie około 1 sekundy zostaje schłodzony do temperatury 700-800°C, poprzez gwałtowne mieszanie tego samego gazu, lecz uprzednio schłodzonego
    PL 223 667 B1 do temperatury około 100°C, przy czym lotne gazy metali takich jak cynk, ołów i rtęć mogące jeszcze znajdować się w syngazach (28), (35) i (43) podczas tego schładzania są odseparowywane, osadzają się w dolnej części urządzenia schładzającooczyszczającego (45), po czym przekazywane są do wykorzystania przez tyglowe piece indukcyjne (47) w rafinacji ogniowej stopów metali (29), (33) i (41), natomiast powstały w tym urządzeniu pył przekazywany jest do granulatora pyłów (36), skąd przekazywany jest do pieca plazmowego (40), a schłodzony gaz poddawany jest dalszemu oczyszczaniu w skruberze urządzenia schładzająco-oczyszczającego (45) z pozostałych niepożądanych związków Cl oraz F,°po czym tak schłodzony i oczyszczony gaz poddaje się spalaniu w piecu gazowym (49) w wyniku czego odzyskuje się z nich energię cieplną, przy czym schłodzenia tego gazu dokonuje się w wymienniku ciepła (50), do którego jest on przekazywany z tego pieca gazowego, natomiast wydzielone w czasie prowadzenia procesu w generatorze energii (27), piecu plazmowym (32) i piecu plazmowym (40) stopy metali (29), (33) i (41) zawierające głównie miedź oraz żużel (30), (34) i (42) przesyłane są do tyglowych pieców indukcyjnych (47), gdzie poddawane są rafinacji ogniowej, oraz odlewaniu na żądane kształty, zaś wydzielony wcześniej żużel (30, 34 i 42) zawierający głównie tlenki aluminium i krzemu przesyłany jest do składu żużla (54), skąd przekazywany jest do stanowiska redukcji żużla (55), gdzie poddawany jest obróbce termicznej dokonując jego redukcji, w wyniku której otrzymuje się zeszkliwione jego frakcje odporne na ługowanie, przy czym wytworzona w piecu gazowym (49) para przekazywana jest do napędu turbiny parowej (57) wytwarzającej energię przesyłaną przewodem (63) do dalszego jej wykorzystania, przy czym w czasie prowadzenia w piecu gazowym (49) procesu spalania gazu dokonuje się za pomocą urządzenia monitorującego emisję spalin (62), które poprzez komin (58) odprowadzane są do atmosfery.
  2. 2. Sposób destrukcji według zastrz. 1, znamienny tym, że w czasie prowadzenia procesu w piecu plazmowym (40) i konwertorze plazmowym (44) otrzymany gaz opałowy na wyjściu jest ciągle kontrolowany na stanowisku elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu (61) tak, aby utrzymywany był stan CO i CO2 przy zachowaniu warunku: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4.
  3. 3. Układ instalacji do destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego, gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego, posiadający jednostki zbierające ten sprzęt, powiązane funkcjonalnie z magazynem głównym tego sprzętu oraz urządzenie rozdrabniające i piec, sprzężone ze sobą funkcjonalnie transporterami taśmowymi, znamienny tym, że magazyn główny (2) zebranego i posegregowanego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego za pomocą transpo rtera taśmowego (3) jest sprzężony z wielostanowiskową linią technologiczną (4) do demontażu i segregacji elementów tego sprzętu, która za pomocą transportera taśmowego (24) jest połączona z magazynem (9) baterii elektrycznych, który poprzez transporter taśmowy (24') jest połączony z młynem (25) do rozdrabniania tych baterii, połączonym transporterem taśmowym (39) z magazynem (26) tych rozdrobnionych baterii, który z kolei poprzez transporter taśmowy (39') sprzężony jest z piecem plazmowym (40) z wewnętrznym łukiem, a ponadto magazyn główny (2) za pomocą transportera taśmowego (38) połączony jest z magazynem (37) katalizatorów przemysłowych, który poprzez transporter taśmowy (38') jest połączony także z piecem plazmowym (40), a za pomocą transportera taśmowego (24') połączony jest również z magazynem (9) baterii elektrycznych, a ponadto linia technologiczna (4) sprzężona jest:
    - poprzez transportery taśmowe (12 i 12’) z magazynem (14) elementów zawierających żelazo (5) natomiast poprzez transportery taśmowe (16 i 16’) połączona jest z kruszarką (17) elementów zawierających tworzywa sztuczne (6), która z kolei za pomocą transportera taśmowego (18) połączona jest z magazynem (19) pokruszonych elementów tych tworzyw sztucznych, sprzężonym za pomocą transportera taśmowego (18’) z generatorem energii (27), natomiast
    - poprzez transportery taśmowe (20 i 20') linia ta sprzężona jest z kruszarką (21) elementów zawierających miedź (7), która za pomocą transportera taśmowego (22) jest połączona z magazynem (23) tych pokruszonych elementów zawierających miedź, sprzężonym za pomocą transportera taśmowego (22') z piecem plazmowym (32) z łukiem zewnętrznym, wyposażonym w system cyklonowy, natomiast poprzez transportery taśmowe (13 i 13') linia ta sprzężona jest z magazynem (15) elementów zawierających stopy aluminium (8), a poprzez transporter taśmowy (31) linia ta jest sprzężona z magazynami luminoforu (10) i oleju (11), które poprzez transportery taśmowe (31' i 31'') połączone są z piecem plazmowym (40), z wewnętrznym łukiem, wyposażonym w cyklonowy system wychwytywania pyłów,
    PL 223 667 B1 przy czym generator energii (27), piec plazmowy (32) i piec plazmowy (40) tego układu instalacji połączone są ze wspólnym transporterem taśmowym (51) stopów metali (29, 33, 41) i żużli (30, 34, 42) oraz ze wspólnym przenośnikiem (59) syngazów, przy czym przenośnik ten sprzężony jest poprzez transporter taśmowy (64) z tyglowymi piecami indukcyjnymi (47), natomiast transporter taśmowy (64) poprzez transporter taśmowy (65) połączony jest także ze składem żużla (54), który poprzez transporter taśmowy (66) sprzężony także z tymi tyglowymi piecami indukcyjnym połączony jest ze stanowiskiem redukcji żużla (55), natomiast wspólny przenośnik (59) syngazów (28, 35, 43) sprzężony jest z granulatorem pyłów (36), połączonym transporterem taśmowym (60) z piecem gazowym (40), a ponadto wspólny przenośnik (59) syngazów (28, 35, 43) sprzężony jest z konwertorem plazmowym (44), który poprzez urządzenie schładzająco-oczyszczające (45) wyposażone w skruber, połączony jest z wymiennikiem ciepła (50) sprzężonym z turbiną parową (57) oraz z piecem gazowym (49), który sprzężony jest także z tym wymiennikiem i tą turbiną, przy czym urządzenie to dodatkowo za pomocą transportera taśmowego (48) połączone jest z generatorem pyłów (36), a za pomocą transportera (46) z tyglowymi piecami indukcyjnymi (47), natomiast poprzez stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu (61) urządzenie to połączone jest z konwertorem plazmowym (44), zaś piec gazowy (49) połączony również z wymiennikiem ciepła (50) i turbiną parową (57) poprzez urządzenie monitorujące emisję spalin (62) połączony jest z kominem (58).
  4. 4. Układ według zastrz. 4, znamienny tym, że posiada konwertor plazmowy (44) zasilany wysokoenergetycznym strumieniem plazmy z generatora plazmowego wynoszącym 3000-8000°C.
  5. 5. Układ według zastrz. 4, znamienny tym, że posiada piec gazowy (32) z łukiem zewnętrznym o temperaturze wynoszącej 2000-5000°C oraz z atmosferą azotu, wyposażony w system cyklonowy do wychwytywania pyłów.
  6. 6. Układ według zastrz. 4, znamienny tym, że posiada piec plazmowy (40), z wewnętrznym łukiem o temperaturze 3000-5000°C oraz z atmosferą beztlenową, wyposażony w cyklonowy system wychwytywania pyłów.
  7. 7. Układ według zastrz. 4, znamienny tym, że stanowisko elektronicznego systemu kontroli procesu rozpadu gazu (61) wyposażone jest w elektroniczny system zaopatrzony w czujniki CO i CO2, termopary i elektrozawory, pozwalające na stabilizowanie procesu oczyszczania gazu, tak aby był zachowany warunek: 0,2<CO2/(CO2+CO)<0,4.
PL394458A 2011-04-06 2011-04-06 Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu PL223667B1 (pl)

Priority Applications (3)

Application Number Priority Date Filing Date Title
PL394458A PL223667B1 (pl) 2011-04-06 2011-04-06 Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu
EP20120460014 EP2508271B1 (en) 2011-04-06 2012-04-02 Method and system for retrieving metals, ecological sludge and energy from waste electronic equipment
HRP20141168AT HRP20141168T1 (hr) 2011-04-06 2014-12-02 Postupak i sustav prikupljanja metala, ekološkog mulja i energije iz elektronske opreme

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
PL394458A PL223667B1 (pl) 2011-04-06 2011-04-06 Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL394458A1 PL394458A1 (pl) 2012-10-08
PL223667B1 true PL223667B1 (pl) 2016-10-31

Family

ID=46148797

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL394458A PL223667B1 (pl) 2011-04-06 2011-04-06 Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu

Country Status (3)

Country Link
EP (1) EP2508271B1 (pl)
HR (1) HRP20141168T1 (pl)
PL (1) PL223667B1 (pl)

Families Citing this family (9)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
WO2017077512A1 (en) * 2015-11-05 2017-05-11 Attero Recycling Pvt. Ltd. Process for recycling epoxy resins from electronic waste and product thereof
CN107470327B (zh) * 2017-08-29 2023-11-03 武汉凯迪工程技术研究总院有限公司 电子废弃物综合资源化处理***及其方法
CN107377598B (zh) * 2017-08-29 2023-05-26 武汉凯迪工程技术研究总院有限公司 电子废弃物资源化回收***
CN108421813A (zh) * 2018-04-08 2018-08-21 安徽巡鹰新能源科技有限公司 一种废旧锂电池处理***
CN109226186B (zh) * 2018-09-13 2020-07-14 上海离原环境科技有限公司 一种等离子体废物处理方法和***
EP3641036B1 (de) 2018-10-18 2023-08-02 BHS-Sonthofen GmbH Anlage zum recyceln gebrauchter batterien
CN109747073A (zh) * 2019-01-21 2019-05-14 孟杨 一种带有清洗功能的塑料回收造粒设备
WO2023283703A1 (en) * 2021-07-14 2023-01-19 Eco Garb Ltd Technological line for processing household solid waste
WO2023196766A1 (en) * 2022-04-04 2023-10-12 Thiessen Randall J Method and apparatus for a combined tire pyrolyzer/gasifier and biomass gasifier

Family Cites Families (8)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
DE3617410A1 (de) 1986-05-23 1987-11-26 Fischer Reinhard Verfahren zum verarbeiten alter autobatterien
BR8707567A (pt) 1986-12-12 1989-02-21 Rti Int Bv Processo para reaproveitamento de bateriais eletricas cartoes de circuitos integrados impressos e componentes eletronicos
IT1245346B (it) 1990-04-09 1994-09-20 Blufin Spa Metodo di preriscaldo rottame di ferro tramite pirolisi di residui resinosi in esso contenuti con recupero integrale del loro contenuto energetico e miglioramento del ciclo siderurgico
WO2004044492A1 (en) 2002-11-14 2004-05-27 David Systems Technology, S.L. Method and device for integrated plasma-melt treatment of wastes
DE10346892B4 (de) * 2002-12-23 2007-03-01 Bernd Rüdiger Kipper Verfahren und Vorrichtung zur Aufbereitung von organische Bestandteile enthaltenden festen und flüssigen Abfallgemischen
SE528222C2 (sv) 2004-06-23 2006-09-26 Boliden Mineral Ab Förfarande för satsvis upparbetning av värdemetallinnehållande återvinningsmaterial
DE102004041494A1 (de) * 2004-08-27 2006-03-02 Nickel, Helmut, Dipl.-Ing. Verfahren und Anlage zur Trennung komplexer metallhaltiger Stoffverbunde und Wiedergewinnung der Basiswerkstoffe
EP1656995A1 (de) * 2004-11-12 2006-05-17 X. Wiederkehr AG Verfahren zur Verwertung von Schreddermüll

Also Published As

Publication number Publication date
EP2508271B1 (en) 2014-09-03
HRP20141168T1 (hr) 2015-01-30
EP2508271A3 (en) 2014-01-01
EP2508271A2 (en) 2012-10-10
PL394458A1 (pl) 2012-10-08

Similar Documents

Publication Publication Date Title
PL223667B1 (pl) Sposób destrukcji i odzyskiwania metali, żużla ekologicznego,gazu i energii z zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu
CN112442589B (zh) 一种垃圾焚烧飞灰与钢铁厂含锌尘泥协同处理的方法及***
CN1940099B (zh) 含有铜、贵金属的废料和/或矿泥的处理方法
KR100584745B1 (ko) 일반탄 및 분철광석을 이용한 용철제조공정에 있어서함철더스트 및 슬러지 재활용 장치 및 방법
CN111020212B (zh) 一种含铜废料金属铜回收工艺
CN102216476A (zh) 从含塑料电子废品中回收金属的方法
WO2019042157A1 (zh) 电子废弃物综合资源化处理***及其方法
CN101851704A (zh) 铜冶炼中的转炉渣的干式处理方法及***
WO2000012599A1 (fr) Procede de traitement de resine ou de compose organique ou de dechets de plastique les contenant
CN109652653A (zh) 一种无机危废***工艺
CN106148728A (zh) 一种利用回转窑装置同时处置多种含锌危险废物的方法
CN111471866A (zh) 一种废铝原料回收利用及无害化处理的方法
KR101493965B1 (ko) 함철아연 폐자원으로부터 철 및 아연의 회수방법
KR101493968B1 (ko) 스테인리스 제강공정 및 가공공정 폐기물로부터의 유가금속의 회수방법
Mark et al. Plastics recovery from waste electrical & electronic equipment in non-ferrous metal processes
JP3516854B2 (ja) 製鋼炉ダストの処理方法及びダストペレット
JP3035285B1 (ja) 電気炉ダスト含有製鋼用加炭材の製造方法及びそれにより得られる製鋼用加炭材並びに電気炉ダストのリサイクル方法
US20030047035A1 (en) High temperature metal recovery process
CN114667428A (zh) 改进的等离子体诱导烟化炉
US7435281B2 (en) Pyrometallurgic process for the treatment of steelwork residues
Sauert et al. Recyclimg EAF Dust with CONTOP Technology
JP2013076149A (ja) リサイクルシステム
JP2011094206A (ja) 廃電池等からの有価金属の回収方法
PL215957B1 (pl) Sposób destrukcji i odzyskiwania metali oraz gazu i żużla ekologicznego ze zużytego sprzętu elektronicznego i elektrotechnicznego oraz układ instalacji do stosowania tego sposobu
JP6839417B2 (ja) Cuを含有するスクラップからの有価金属リサイクル方法及びその方法を用いた金属回収装置