PL188662B1 - Sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu i alkaliczny roztwór myjący do czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu - Google Patents

Abstract

1. Sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, znamienny tym, że obejmu je następujące etapy: łączenia pierwszego koncentratu z drugim koncentratem w alkalicznym wodnym roztworze myjącym, zawierającym od 1% wag. do 5% wag. źródła alkaliów, (a) wspomniany pierwszy koncentrat zawiera: (i) od 0,3 do 25% wag. niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (ii) od 5 do 30% wag. kwasu; (b) wspomniany drugi koncentrat zawiera: (i) od 8 do 60% wag. wypełniacza aktywnego; przy czym alkaliczny roztwór myjący zawiera od 0,3% do 2,0% wagowych łącznej ilości pierwszego i drugiego koncentratu i sposób obejmuje dalej etap kontaktowania pojemnika z roztworem myjącym z usuwaniem zanieczyszczeń przy minimalnym zmętnieniu pojemnika. 43. Alkaliczny roztwór myjący do czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, znamienny tym, że roztwór myjący zawiera mieszaninę: a) od 1 do 5% wagowych źródła alkaliów; b) od 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego; c) od 6 do 500 ppm niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (d) od 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.

Description

Przedmiotem wynalazku są ogólnie sposoby czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu i alkaliczny roztwór myjący zawierający kompozycje do czyszczenia. Bardziej szczegółowo, przedmiotem wynalazku są sposoby i alkaliczny roztwór myjący do usuwania pleśni, obecnej na pojemnikach z politereftalanu etylenu, przy zmniejszonym zmętnieniu.

Jak to dzieje się w przypadku wielu gałęzi przemysłu, dążenie w kierunku oszczędności wywarło wpływ także i na przemysł napojów i ujawniło się w wielu realnych zmianach w sposobie butelkowania, rozprowadzania i dozowania napojów. W ostatnim dziesięcioleciu przemysł napojów przeszedł z pojemników szklanych na pojemniki z tworzyw sztucznych. Pojemniki z tworzyw sztucznych mogą być zrobione z szeregu dowolnych materiałów zależnie od zastosowania. Jednym z nich jest politereftalan etylenu, „PET”. Dwa typy butelek z PET zwykle stosowanych stanowią butelki jednorazowe i butelki wielokrotnego użycia. Butelki jednorazowe, to butelki, które są raz napełniane, wykorzystane i następnie wyrzucane. Butelki wielokrotnego użycia są zbierane i stosowane ponownie i przed ponownym napełnianiem muszą być wymyte.

Butelki z PET wykazują szereg korzyści w stosunku do szklanych. Niska masa zmniejsza koszty transportu. Jeśli spadną na twardą powierzchnię nie rozbijają się jak szkło i ogólnie nie pękają. Zmniejszone jest także zużycie transportera w instalacji pakowania spowodowane przez pojemniki. Zamknięcie nadaje się także generalnie do ponownego stosowania po otwarciu butelki.

Wady stanowi fakt, że butelki z PET łatwo ulegają zadrapaniom i są podatne na chemiczny atak podczas mycia. Pojemniki z PET nie znoszą także warunków powyżej 60°C. Wystawienie ich na działanie temperatury powyżej 60°C powoduje deformację i/lub skurcz butelki.

Ponowne zawracanie pojemników z PET zostało ostatnio zaakceptowane przez FDA w Stanach Zjednoczonych Ameryki, jako zastąpienie używanych pojemników zamiast nowych. Ponieważ nowe tworzywo sztuczne kosztuje za funt 50 do 75 centów, recykling używanych butelek jest atrakcyjny ekonomicznie. Oczekuje się, że wkrótce szklane butelki do napojów znikną ^z rynku. Zakres związanego z tym przetwarzania pojemników z PET będzie coraz większy.

Czyszczenie butelek z PET odbywa się w szeregu etapach, z zastosowaniem zbiorników zanurzeniowych z sodą kaustyczną i etapów mycia natryskowego w myjni do butelek. W zbiornikach myjących usuwane są pozostałości produktu, brud, nalepki i klej z nalepek. Ponieważ powierzchnia PET jest hydrofobowa, mycie jego jest trudniejsze niż mycie szklanych butelek. Także niższa temperatura mycia zmniejsza aktywność chemiczną roztworu do mycia butelek.

188 662

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5223162 ujawniono kompozycję myjącą zawierającą źródło alkaliów, środek chelatujący, inhibitor pękania pod wpływem ciśnienia i wodę. Publikacja ta nie ujawnia ani nie sugeruje, że roztwór myjący może zawierać w dużej części środek powierzchniowo czynny. Przeciwstawiony opis nie ujawnia włączenia środka powierzchniowo czynnego jako środka polepszającego skuteczność czyszczenia przy jednoczesnym zmniejszeniu zmętnienia.

Dwa główne problemy w czyszczeniu butelek z PET poruszone zostały przez Laufenberg'a i in. „Cleaning, Disinfecting and Transporting Pet Retumables”, Brew. Bev. Ind. Int., 40-4 (0 ref.) styczeń, 1992.

W artykule tym autor przedstawia podatność butelek z PET na korozję i zmętnienie. Zmętnienie wynika z chemicznego trawienia powierzchni pojemników z PET przez sodę kaustyczną obecną w kąpieli myjącej.

Szczególnie trudny problem, który dotyka używanych ponownie butelek z PET, stanowi występowanie pleśni w ponownie używanych butelkach. Aby po prostu wyrzucać wszystkie butelki, z których pleśń nie może być usunięta, jest to niedopuszczalne ze względów ekonomicznych. Wyrzucane ilości wynosiły 40 do 50% w różnych porach roku w krajach o klimacie tropikalnym.

Potrzebna temperatura czyszczenia dla butelek z PET wynosi 60°C lub mniej, ze względu na temperaturę zeszklenia PET. Jeśli jest wyższa, butelki z PET deformują się i kurczą. Aktywność czyszczenia roztworu do mycia butelek w temperaturze 60°C stanowi tylko jedną czwartą aktywności w temperaturze 80°C. Butelki zawracane z pozostałością produktu, tzn. butelki, których nie wypłukano, są prawie zawsze zanieczyszczone mikrobiologicznymi formami życia. Roztwór myjący do butelek eliminuje obecność mikrobiologicznych form życia, takich jak bakterie, przetrwalniki bakterii, pleśnie i drożdże, obecnych w butelce. Jednak w obniżonej temperaturze 60° C pleśnie często stanowią stały problem przy czyszczeniu i ponownym używaniu butelek.

Butelki z PET nie mogą być po prostu myte tak jak szkło. Butelki szklane są zwykle myte w 80°C. Szkło może być także myte przy stosunkowo wysokim stężeniu sody kaustycznej. Podczas gdy szkło może być myte przy stężeniu sody do 5,0%, stężenie sody już tak małe jak 1,5% może powodować zmętnienie pojemników z PET. W przypadku szkła, temperatura mycia, stężenie alkaliów i czas mycia mogą być dostosowywane umożliwiając przystosowanie się do zmienności otoczenia. W przeciwieństwie do tego pojemniki z PET nie mogą wytrzymać wysokiego poziomu tych parametrów.

Chociaż proponowano szereg alternatyw, takich jak obniżenie poziomu stężenia sody kaustycznej, istnieje wciąż zapotrzebowanie w przemyśle na kompozycje i sposoby, które umożliwiają skuteczne mycie pojemników z PET i ich wielokrotne używanie.

Pierwszy aspekt wynalazku stanowi sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu. Sposób obejmuje łączenie pierwszego koncentratu z drugim koncentratem w alkalicznym roztworze myjącym. Pierwszy koncentrat zawiera od około 0,3 do 25% wagowych środka powierzchniowo czynnego i od około 5 do 30% wagowych kwasu. Drugi koncentrat zawiera od około 8 do 60% wagowych wypełniacza aktywnego. Sposób obejmuje dalej etap kontaktowania pojemników z PET z roztworem myjącym, w którym prowadzone jest usuwanie zanieczyszczeń z minimalnym zmętnieniem pojemnika.

Dodatkowy aspekt wynalazku stanowi sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, który obejmuje kontaktowanie pojemnika z alkalicznym roztworem myjącym o temperaturze zmieniającej się od około 50°C do około 60°C. Alkaliczny roztwór myjący jest sporządzany z pierwszego koncentratu, drugiego koncentratu, źródła alkaliów i uzupełniającej ilości wody. Pierwszy koncentrat zawiera niejonowy środek powierzchniowo czynny, pierwszy wypełniacz aktywny, kwas w ilości skutecznej do zapewnienia trwałego roztworu fazowego. Drugi koncentrat zawiera niejonowy środek powierzchniowo czynny i drugi wypełniacz aktywny. Pierwszy i drugi koncentrat są obecne w roztworze myjącym w stężeniu w zakresie od około 0,5% wag. do 1,2% wag., zaś pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny posiada temperaturę mętnienia w zakresie od około 5°C do 60°C.

188 662

Dalszym aspektem wynalazku jest alkaliczny roztwór myjący do czyszczenia butelek z politereftalanu etylenu. Roztwór myjący zawiera od około 1 do 5% wag. źródła alkaliów, od około 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego, od około 6 do 500 ppm środka powierzchniowo czynnego i od około 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.

Przedmiotem wynalazku jest sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, charakteryzujący się tym, że obejmuje następujące etapy:

łączenia pierwszego koncentratu z drugim koncentratem w alkalicznym wodnym roztworze myjącym, zawierającym od 1%o wag. do 5% wag. źródła alkaliów', (a) wspomniany pierwszy koncentrat zawiera:

(i) od 0,3 do 25% wag. niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (ii) od 5 do 30% wag. kwasu;

(b) wspomniany drugi koncentrat zawiera:

(i) od 8 do 60% wag. wypełniacza aktywnego;

przy czym alkaliczny roztwór myjący zawiera od 0,3% do 2,0% wagowych łącznej ilości pierwszego i drugiego koncentratu i sposób obejmuje dalej etap kontaktowania pojemnika z roztworem myjącym z usuwaniem zanieczyszczeń przy minimalnym zmętnieniu pojemnika.

W sposobie korzystnie stosuje się pierwszy koncentrat zawierający pierwszy wypełniacz aktywny oraz drugi koncentrat zawierający drugi wypełniacz aktywny.

Korzystnie w sposobie stosuje się drugi koncentrat zawierający dodatkowo środek powierzchniowo czynny.

Sposób korzystnie charakteryzuje się tym, że w roztworze myjącym, stężenie pierwszego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się w zakresie od 0,1 % wagowych do 0,8% wagowych roztworu myjącego, zwłaszcza stosunek pierwszego koncentratu do drugiego koncentratu mieści się w zakresie od 0,1:0,5 do 0,1:1,0.

Korzystnie w sposobie stosuje się źródło alkaliów zawierające od 1,5% wagowych do 3% wagowych sody żrącej.

Korzystnie stosuje się pierwszy koncentrat zawierający dodatkowo środek sprzęgający, zwłaszcza środek sprzęgający wybrany z grupy składającej się z ksylenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.

Korzystnie środek sprzęgający zawiera polifunkcyjny związek hydroksylowy·.

Korzystnie środek sprzęgający zawiera ester fosforowy.

W sposobie korzystnie roztwór myjący ma temperaturę od 50 do 70°C.

Korzystnie roztwór myjący ma temperaturę niższą niż 60°C.

W sposobie korzystnie stosuje się niejonowy środek powierzchniowo czynny wybrany z grupy składającej się z blokowych kopolimerów tlenek etylenu-tlenek propylenu, etoksylanów alkilowych, etoksylanów-propoksylanów alkilowych, etoksylanów-butoksylanów alkilowych i ich mieszanin.

Korzystnie w sposobie stosuje się pierwszy wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfinianów; akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.

Korzystnie stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający czynnik chelatujący w postaci kwasu etylenodiaminotetraoctowego lub jego soli.

Korzystnie w sposobie drugi koncentrat jest niezgodny z pierwszym koncentratem.

Korzystnie w sposobie stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający sól kwasu alkilenopoliaminopolioctowego.

Sposób korzystnie charakteryzuje się tym, że stosuje się kwas wybrany z grupy składającej się z kwasów organicznych, kwasów nieorganicznych i ich mieszanin, zwłaszcza stosuje się kwas obejmujący kwas organiczny wybrany z grupy składającej się z kwasu cytrynowego, kwasu octowego, kwasu hydroksyoctowego, kwasu glukonowego, kwasu glukoheptanowego, kwasu mlekowego i ich mieszanin.

Korzystnie w sposobie z poddawanego myciu pojemnika z politereftalanu etylenu usuwa się pleśń.

188 662

Korzystnie w sposobie stosuje się roztwór myjący zawierający od 6 do 500 ppm środka powierzchniowo czynnego, od 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego i od 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.

Przedmiotem wynalazku jest także sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, charakteryzujący się tym, że obejmuje etapy kontaktowania pojemnika z alkalicznym roztworem myjącym o temperaturze w zakresie od 50°C do 60°C, przy czym alkaliczny roztwór myjący wytwarza się przed użyciem z pierwszego koncentratu, drugiego koncentratu, z 1% wag. do 5% wagowych źródła alkaliów i w uzupełnieniu bilansu z wody; przy czym (a) pierwszy koncentrat zawiera pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny, pierwszy wypełniacz aktywny i kwas utrzymujący trwałość roztworu fazowego; i (b) drugi koncentrat zawiera drugi niejonowy środek powierzchniowo czynny i drugi wypełniacz aktywny, przy czym pierwszy i drugi koncentrat znajdują się w roztworze myjącym w stężeniu łącznym w zakresie od 0,3% wag. do 2,0% wag. a pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny ma temperaturę mętnienia w zakresie od 25 °C do 60°C.

W sposobie korzystnie stosuje się (a) pierwszy koncentrat zawierający:

(i) od 1 do 15% wagowych pierwszego niejonowego środka powierzchniowo czynnego i (ii) od 5 do 20% wagowych pierwszego wypełniacza aktywnego; i (iii) od 10 do 20% wagowych kwasu; i (b) drugi koncentrat zawierający:

(i) od 0,1 do 5% wagowych drugiego niejonowego środka powierzchniowo czynnego i (ii) od 15 do 45% wagowych drugiego wypełniacza aktywnego.

Korzystnie w roztworze myjącym, stężenie pierwszego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się w zakresie od 0,1% wagowych do 0,8% wagowych roztworu myjącego.

Korzystnie w roztworze myjącym, stężenie drugiego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się zakresie od 0,2% wagowych do 1,2% wagowych roztworu myjącego.

Korzystnie w roztworze myjącym, stosunek pierwszego koncentratu do drugiego koncentratu, mieści się w zakresie od 0,1:0,5 do 0,1:1,0.

Korzystnie w sposobie stosuje się roztwór myjący zawierający od 0,3% wagowych do 2,0% wagowych pierwszego i drugiego koncentratu.

Korzystnie w sposobie stosuje się źródło alkaliów zawierające od 1,5% wagowych do 3% wagowych sody żrącej.

Korzystnie stosuje się pierwszy koncentrat zawierający dodatkowo środek sprzęgający, zwłaszcza stosuje się środek sprzęgający wybrany z grupy składającej się z ksylenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.

Korzystnie stosuje się środek sprzęgający zawierający polifunkcyjny związek hydroksylowy.

Korzystnie stosuje się środek sprzęgający zawierający ester fosforowy.

W sposobie korzystnie roztwór myjący ma temperaturę od 50 do 70°C.

Korzystnie roztwór myjący ma temperaturę niższą niż 60°C.

W sposobie korzystnie stosuje się pierwszy wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfinianów, akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.

Korzystnie w sposobie drugi wypełniacz aktywny jest niezgodny z pierwszym koncentratem.

Korzystnie stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający sól kwasu alkilenopoliaminopolioctowego.

Korzystnie w sposobie stosuje się kwas wybrany z grupy składającej się z kwasów organicznych, kwasów nieorganicznych i ich mieszanin, zwłaszcza stosuje się kwas obejmujący kwas organiczny wybrany z grupy składającej się z kwasu cytrynowego, kwasu octowego, kwasu hydroksyoctowego, kwasu glukonowego, kwasu glukoheptanowego, kwasu mlekowego i ich mieszanin.

188 662

Korzystnie w sposobie stosuje się pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny o temperaturze mętnienia w alkalicznym roztworze myjącym w zakresie od 10°C do 50°C.

W sposobie korzystnie z poddawanego myciu pojemnika z politereftalanu etylenu usuwa się pleśń.

W sposobie korzystnie roztwór myjący zawiera od 6 do 500 ppm środka powierzchniowo czynnego, przynajmniej 5 ppm pierwszego wypełniacza aktywnego, przy czym pierwszy wypełniacz zawiera związek fosfonianowy i przynajmniej 1000 ppm drugiego wypełniacza aktywnego, przy czy drugi wypełniacz aktywny zawiera kwas etylenodiaminotetraoctowy lub jego sól.

Przedmiotem wynalazku jest także alkaliczny roztwór myjący do czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, charakteryzujący się tym, że roztwór my‘ący zawiera mieszaninę:

a) od 1 do 5% wagowych źródła alkaliów;

b) od 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego;

c) od 6 do 500 ppm niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (d) od 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.

Roztwór myjący korzystnie zawiera od 1,5% wagowych do 3% wagowych źródła alkaliów.

Roztwór myjący korzystnie zawiera środek sprzęgający wybrany z grupy składającej się z ksylenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.

Roztwór myjący korzystnie charakteryzuje się tym, że środek sprzęgający zawiera polifunkcyjny związek hydroksylowy.

Korzystnie środek sprzęgający zawiera związek fosfonianowy.

Roztwór myjący korzystnie charakteryzuje się tym, że środek powierzchniowo czynny zawiera niejonowy środek powierzchniowo czynny, zwłaszcza niejonowy środek powierzchniowo czynny wybrany z grupy składającej się z blokowych kopolimerów tlenek etylenu-tlenek propylenu, etoksylanów alkilowych, etoksylanów-propoksylanów alkilowych, etoksylanów-butoksylanów alkilowych i ich mieszanin.

Korzystnie roztwór myjący zawiera wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfinianów, akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.

Korzystnie wspomniany wypełniacz aktywny obejmuje kwas etylenodiaminotetraoctowy lub jego sól.

Korzystnie roztwór myjący zawiera przynajmniej 1000 ppm kwasu etylenodiaminotetraoctowego lub jego soli, przynajmniej 5 ppm związku fosfonianowego i przynajmniej 100 ppm związku glukonianowego.

Roztwór myjący korzystnie ma pH co najmniej 13.

Przedmiotem wynalazku jest więc alkaliczny roztwór myjący zawierający kompozycje koncentratów i sposoby czyszczenia butelek z politereftalanu etylenu (PET), z polepszonym usuwaniem pleśni i zmniejszeniem mętnienia. Dodatkowo do 1 do 3% wag. sody żrącej stosowanej zwykle w procedurach mycia butelek z PET, kompozycja według wynalazku zawiera kombinację środka powierzchniowo czynnego i wypełniacza aktywnego, które polepszają czyszczenie i usuwają pleśń.

Zmętnienie pochodzi generalnie z chemicznego wytrawiania, spowodowanego przez sodę żrącą obecną w roztworze myjącym. Zmętnienie jest utratą przezroczystości lub zmatowieniem powierzchni pojemnika z PET, która zmniejsza estetyczny wygląd pojemnika. Niespodziewanie stwierdzono, że przez zastosowanie środka powierzchniowo czynnego o odpowiedniej temperaturze mętnienia, można znacznie zmniejszyć zmętnienie. Korzystnie, pojemniki z PET obrabiane roztworem myjącym według wynalazku są wolne od zmętnienia.

Następnie, wzrost pleśni, w szczególności wewnątrz zawracanych butelek z PET, okazał się być głównym wyzwaniem podczas mycia butelek. Pleśnie są bardzo trudne do usunięcia, nawet roztworem zawierającym dużo, czyli 3% sody żrącej. Dobre wyczyszczenie zwykle usuwa większość organicznych składników pleśni. Jednak nieorganiczne pozostałości pleśni

188 662 mogą pozostawać na powierzchni pojemników z PET. Może to powodować problem podobny do plam z wody. Te warunki dają pozytywne wyniki badania przy barwieniu błękitem metylenowym (Industrial Code of Practice for Refillable PET Bottlles), wyd. 1 (1993-1994 UNESDA/CESDA, str. V-18). Kompozycje koncentratów zastosowane w sposobach według wynalazku faktycznie usuwają zanieczyszczenia oraz zarówno organiczne, jak i nieorganiczne pozostałości pleśni.

Generalnie, roztwór myjący według wynalazku jest zestawiany z dwóch kompozycji koncentratów. Te dwie kompozycje koncentratów są łączone w wodnym roztworze myjącym ze źródłem alkaliów przed zastosowaniem. Te kompozycje koncentratów zawierają ogólnie środki powierzchniowo czynne, kwas, wypełniacze aktywne, takie jak środki maskujące i środki chelatujące, środki sprzęgające i szereg innych substancji pomocniczych.

A. Układ środków powierzchniowo czynnych

Generalnie, kompozycje zgodnie z wynalazkiem zawierają środki powierzchniowo czynne dla ułatwiania czyszczenia z małą ilością piany i zabezpieczenia przed zmętnieniem pojemników z PET. Cały szereg środków powierzchniowo czynnych może być stosowany w rozwiązaniu według wynalazku, obejmujących niejonowe środki powierzchniowo czynne, anionowe środki powierzchniowo czynne, amfoteryczne środki powierzchniowo czynne i ich mieszaniny.

Niejonowe środki powierzchniowo czynne obejmują także dużą ilość związków polimerowych, które zawierają w szczególności, lecz nie wyłącznie, etoksylowane alkilofenole, etoksylowane alkohole alifatyczne, etoksylowane aminy, etoksylowane etery amin, estry karboksylowe, amidy karboksylowe i blokowe kopolimery tlenku poli(oksyalkilenu).

Korzystnie, według wynalazku stosuje się niejonowe środki powierzchniowo czynne, takie jak środki zawierające jednostki tlenku etylenu, jednostki tlenku propylenu oraz ich mieszaniny i jednostki tlenek etylenu-tlenek propylenu w układzie niejednorodnym lub blokowym. Ponadto dla wynalazku użyteczne są niejonowe środki powierzchniowo czynne, które zawierają związki alkil-tlenek etylenu, alkil-tlenek etylenu-tlenek propylenu i alkil-tlenek etylenu-tlenek butylenu oraz ich mieszaniny. Jednostki tlenek etylenu-tlenek propylenu i tlenek etylenu-tlenek butylenu mogą być ułożone niejednorodnie lub blokowo. Użyteczne także według wynalazku są niejonowe środki powierzchniowo czynne posiadające dowolną mieszaninę kombinacji jednostek tlenek etylenu-tlenek propylenu połączonych z łańcuchem alkilowym, przy czym jednostki tlenku etylenu i tlenku propylenu mogą być w dowolnym statystycznym lub założonym układzie, o dowolnej określonej długości. Niejonowe środki powierzchniowo czynne użyteczne w wynalazku mogą także zawierać bezładne sekcje blokowego i niejednorodnego zestawu tlenek etylenu-tlenek propylenu i tlenek etylenu-tlenek butylenu.

Korzystne niejonowe środki powierzchniowo czynne obejmują alkilofenole, etoksylowane alkohole i blokowe kopolimery tlenku etylenu i tlenku propylenu.

Przykłady niejonowych środków powierzchniowo czynnych uznanych za użyteczne według wynalazku obejmują kopolimery blokowe (EO)/(PO), posiadające przynajmniej 3 mole (EO) i przynajmniej 15 moli (PO); arylowe lub alifatyczne etoksylany, posiadające przynajmniej 3 mole (EO), które mogą być lub nie być zakończone jednostkami metylowymi, butylowymi lub benzylowymi; arylowe lub alifatyczne kopolimery etoksylanowo-propoksylanowe, posiadające przynajmniej 2 mole (EO) i od około 4 moli (PO), które także mogą być lub nie być zakończone jednostkami metylowymi, butylowymi lub benzylowymi; arylowe lub alifatyczne kopolimery etoksylanowo-butoksylanowe, posiadające przynajmniej 2 mole (EO) i około 4 moli (BO), które także mogą być lub nie być zakończone jednostkami metylowymi, butylowymi lub benzylowymi. Alifatyczna grupa może zawierać dowolną rozgałęzioną lub liniową jednostkę C ₈-C 24. Grupa arylowa może generalnie obejmować struktury aromatyczne takie jak benzyl. Wartość HLB od 4 do 13 może być także stosowana do scharakteryzowania środków powierzchniowo czynnych użytecznych według wynalazku.

Reprezentatywne niejonowe środki powierzchniowo czynne, użyteczne według wynalazku obejmują blokowe kopolimery EO/PO dostępne z firmy Henkel KGaA; Pluronic L62 i L44 stanowiące blokowe kopolimery EO/PO dostępne z firmy BASF; Tergitol 15-S-3, TMN 3, TMN 10, będące etoksylowanymi alkoholami, dostępne z firmy Union Carbide; Surfonic

188 662

L-24-1.3, który jest etoksylowanym liniowym alkoholem dostępnym w firmie Texaco Chemical Co; etoksylowane nonylofenole takie jak NPE 4,5, NPE 9 i Surfonic N120 dostępne z firmy Texaco Chemical Co.; etoksylowane alkiloaminy, takie jak etoksylowana kokoamina dostępna z firmy Sherex Chemical Co. jako Varonic K-215; alkiloetoksylowane kwasy karboksylowe, takie jak Neodex 23-4 i etoksylany alkoholi benzylowych i· blokowe kopolimery EO/PO, wśród innych niejonowych środków powierzchniowo czynnych.

Użyteczne także według wynalazku są niskopieniące środki powierzchniowo czynne, które mogą się wyolejać z roztworu myjącego w temperaturze 59°C lub niższej. Korzystnie układ środków powierzchniowo czynnych zawiera środki powierzchniowo czynne o temperaturze mętnienia około 5°C do 60°C, korzystnie od około 10°C do 50°C, a najkorzystniej około 10°C do 20°C, tak że w alkalicznym roztworze myjącym środek powierzchniowo czynny wyoleja się lub tworzy powłokę i osadza na powierzchni pojemnika z PET, zapewniając ochronę przed zmętnieniem.

Jedna z pierwszorzędowych grup środków powierzchniowo czynnych obejmuje Dehypon LT104, który stanowi C12-18 alkohol tłuszczowy etoksylowany (EO)io zakończony butylem i LS24, który stanowi C12-14 alkohol tłuszczowy ((EO)2 (PO)ą), obydwa dostępne z firmy Henkel Canada Ltd.

Według wynalazku mogą być także stosowane anionowe środki powierzchniowo czynne. Typowe handlowo dostępne anionowe środki powierzchniowo czynne dostarczają jako anion funkcyjny albo anion karboksylanowy, sulfonianowy, siarczanowy lub też grupę fosforanową. Stwierdzono, że anionowe środki powierzchniowo czynne bazujące na karboksylanach, jak karboksylany etoksylowanych alkoholi zmniejszają zmętnienie pojemników. Handlowym źródłem tego typu środka powierzchniowo czynnego jest Neodox 23-4™ dostępny w firmie Shell Chemical Co.

Według wynalazku mogą być także stosowane amfoteryczne środki powierzchniowo czynne. Takie amfoteryczne środki powierzchniowo czynne obejmują betainowe środki powierzchniowo czynne, sulfobetainowe środki powierzchniowo czynne, sarkozynianowe środki powierzchniowo czynne, amfoteryczne pochodne imidazoliny i inne. Szereg środków powierzchniowo czynnych uznanych jako przydatne dla zmniejszenia zmętnienia obejmuje sarkozyniany kokoilowe i lauroilowe/kokoilo- i lauroilosarkozyny, takie jak Hamposyl C i L dostępne z firmy Hampshire Chemical Co.

B. Kwasy

Kompozycja zgodnie z wynalazkiem może także zawierać źródło kwasu. Kwas działa jako stabilizator układu środków powierzchniowo czynnych tak, że przed zmieszaniem w roztworze myjącym koncentrat stanowi stabilny fazowo, roztwór właściwy. Raz dodane do alkalicznego roztworu myjącego kwasy są neutralizowane, stają się solami i zapewniają podwyższenie skuteczności czyszczenia i opóźniają tworzenie osadu na elementach maszyny myjącej. Generalnie, kwasem może być dowolna liczba kwasów organicznych lub nieorganicznych.

Nieorganiczne kwasy użyteczne w kompozycji i sposobach obejmują między innymi kwas fosforowy, kwas polifosforowy lub kwaśne sole pirofosforowe. Organiczne kwasy użyteczne w wynalazku obejmują kwasy mono- i polikarboksylowe, takie jak kwas octowy, kwas hydroksyoctowy, kwas cytrynowy, kwas glukonowy, kwas glukoheptanowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy, kwas malonowy, kwas glutarowy i ich mieszaniny.

C. Wypełniacze aktywne

Kompozycje zgodnie z wynalazkiem mogą także zawierać wypełniacze aktywne. Wypełniacze aktywne, t.j. czynniki maskujące i chelatujące, zapobiegają wytrącaniu się osadów na ścianach bocznych pojemników z PET i na maszynie do mycia butelek. Wypełniacze aktywne ułatwiają także tworzenie się zawiesiny zanieczyszczeń, wiążą jony nadające twardość i następnie wspomagają czyszczenie podczas procesu mycia. Zgodnie z jednym z wykonań wynalazku pierwszy koncentrat może zawierać pierwszy wypełniacz aktywny, a drugi koncentrat może zawierać drugi wypełniacz aktywny.

Wypełniacze, które można stosować zgodnie z wynalazkiem obejmują czynniki maskujące, takie jak między innymi fosfoniany, fosfiniany, akrylany i poliakrylany i polikarboksylany. Użyteczne jako wypełniacze aktywne są także między innymi polimery maleinianowe

188 662 i kopolimery maleinianowo-akrylanowe; sole, takie jak sole kwasu poliasparginowego i poliglutarowego; kwas erytrobowy, poliakryloamidopropylosulfoniany i kwas fosfinokarboksylcwy.

Rozpuszczalne w wodzie polimery akrylowe, które mogą być stosowane, obejmują poli(kwas akrylowy), poli(kwas metakrylowy), kopolimery kwasu akrylowego i metakrylowego, hydrolizowany poliakrylamid, hydrolizowany metakryloamid, hydrolizowane kopolimery akryloamidu i metakryloamidu i ich mieszaniny. Rozpuszczalne w wodzie sole lub częściowe sole tych polimerów, takie jak ich odpowiednie sole metali alkalicznych (na przykład sodowe lub potasowe) lub sole amonowe mogą być także stosowane.

Jako wypełniacze aktywne użyteczne są także kwasy fosfonowe i sole kwasów fosfonowych. Takie użyteczne kwasy fosfonowe obejmują kwasy mono-, di-, tri-, tetra- i pentafosfonowe, które zawierają grupy zdolne do tworzenia anionów w warunkach alkalicznych.

. Kwasy fosfonowe mogą także obejmować kwasy fosfonopolikarboksylowe o niskim ciężarze cząsteczkowym, takie jak kwas posiadający około 2-4 jednostek karboksylowych i około 1 do 5 grup fosfonowych. Takie kwasy obejmują kwas 1-fosfono-1-metylobursztynowy, kwas fosfonobursztynowy i kwas 2-fosfonobutano-1,2,4-trikarboksylowy.

Korzystne środki maskujące obejmują preparaty Dequest® dostępne z firmy Monsanto Co., obejmujące Dequest 2006®, stanowiący sól pentasodową amino(trimetylenofosfonowego kwasu); Dequest 2010®, stanowiący kwas 1-hydroksyetylideno-1,1-difosfonowy; Bayhibit AŃ®, dostępny z firmy Mobay Chemical Co., stanowiący kwas 2-fosfonobutano-1,2,4-trikarboksylowy; Dequest 2000®, stanowiący amino(trimetylenofosfonowy kwas); i Belsperse 161® z firmy Ciba-Geigy, stanowiący kwas fosfrnopolikarboksylowy.

Wypełniacz aktywny obecny ewentualnie w koncentracie może stanowić także czynnik chelatujący. Inaczej niż dla czynnika maskującego, czynnik chelatujący dąży do związania metali ziem alkalicznych obecnych w roztworze myjącym i utrzymuje te związki w roztworze. Uważa się, że pleśń wykorzystuje organiczną część pożywienia, pozostawiając sole nieorganiczne. W rezultacie, na nieefektywne usunięcie pleśni często wskazuje obecność nieorganicznych soli, które pozostają na powierzchni pojemnika z PET. Czynnik chelatujący usuwa te nieorganiczne sole, jakie znajdują się pod pleśnią.

Liczba wiązań, zdolnych do tworzenia przez czynniki chelatujące z pojedynczymi jonami nadającymi twardość, jest odzwierciedlana przez znakowanie czynnika chelatującego jako dwukleszczowy (2), trójkleszczowy (3), czterokleszczowy (4) i.t.d. Według wynalazku można stosować dowolną liczbę czynników chelatujących. Reprezentatywne czynniki chelatujące obejmują między innymi sole kwasów aminokarboksylowych, sole kwasów fosfonowych, polimery akrylowe rozpuszczalne w wodzie.

Odpowiednie czynniki chelatujące w postaci kwasów aminokarboksylowych obejmują między innymi kwas N-hydrOksyetylo-iminodioctowy, kwas nitrylotrioctowy (NTA), kwas etylenodiaminotetraoctowy (EDtA), kwas N-hydroksyetyloetylenodiamino-trioctowy (HEDTA) i kwas dietylernotriaminopentaoctowy (DTPA) oraz kwas izoseryno-N,N-dioctowy, kwas beta-alanino-N,N-dioctowy, glikolan sodu i tripolifosforan. Zgodnie z jednym użytecznym aspektem wynalazku drugi wypełniacz aktywny obecny w drugim koncentracie zawiera czynnik chelatujący w postaci kwasu aminokarboksylowego, korzystnie kwas etylenodiaminotetraoctowy lub jego sole.

D. Środki sprzęgające ,

Kompozycja zgodnie z wynalazkiem może zawierać także środki sprzęgające. Środek sprzęgający działa stabilizując kompozycję koncentratu, aby stanowiła trwały fazowo roztwór właściwy.

Według wynalazku może być użyta do tego celu dowolna liczba organicznych czynników sprzęgających, obejmujących siarczany, sulfoniany oraz monofunkcyjne i wielofunkcyjne alkohole. Korzystne czynniki sprzęgające obejmują związki sulfonowe i siarczanowe, takie jak ksylenosulfonian sodu, kumenosulfonian sodu, toluenosulfonian sodu, siarczan 2-etyloheksylu, disulfonian tlenku alkilowodifenylowego, gdzie grupa alkilowa jest albo rozgałęzioną grupą C12 lub liniową grupą Cio, naftalenosulfonian alkilosodowy oraz oktanosulfonian sodowy i disulfonian i ich mieszaniny.

188 662

Te czynniki sprzęgające, które uznano jako użyteczne, obejmują liniowe alkohole alkilowe, takie jak na przykład etanol, izopropanol i podobne. Użyteczne są także wielofunkcyjne związki polihydroksylowe, takie jak glikole alkilenowe, jak glikol heksylenowy i glikol propylenowy; estry fosforowe obejmujące Gafac RP 710 z firmy Rhone-Poulenc Chemicals i Triton H-66 z firmy Rhom & Haas Co.

E. Substancje pomocnicze

W kompozycjach zgodnie z wynalazkiem i sposobach według wynalazku można stosować dowolną liczbę innych substancji pomocniczych, takich jak dodatkowe niejonowe środki powierzchniowo czynne, środki przeciwpienne, takie jak ujawniono w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki Nr 5,516,451 na rzecz Schmitt i in., który stanowi odnośnik dla niniejszego zgłoszenia. Związki śladowe takie jak jodek potasu, środki barwiące i barwniki, środki zapachowe i konserwujące, pośród innych składników mogą być także użyteczne według wynalazku.

Sposób według wynalazku zapewnia wysoką skuteczność czyszczenia pojemników z PET, usuwanie zanieczyszczeń, soli nieorganicznych i pleśni, hamując matowienie pojemników. Ten rezultat uzyskiwany jest przez zestawianie pierwszego kwasowego koncentratu o wysokim stężeniu środków powierzchniowo czynnych i oddzielnego, drugiego koncentratu o wysokim stężeniu wypełniaczy aktywnyyh/substancji wspomagających.

Zgodnie z jednym aspektem wynalazku pierwszy i drugi koncentrat mogą być niezgodne, jeśli będą zmieszane oddzielnie od roztworu myjącego. Niezgodność w tym kontekście pochodzi z dwóch różnych wymagań dotyczących pH tych dwu różnych koncentratów. Pierwszy koncentrat może mieć generalnie kwaśne pH, mniejsze od 2 dla utrzymania rozpuszczalności układu środków powierzchniowo czynnych. Wartość pH drugiego koncentratu jest wybrana dla zapewnienia całkowitej rozpuszczalności wypełniacza aktywnego i jest generalnie alkaliczna. Łączenie dwu koncentratów przed rozcieńczeniem w wodnym roztworze może prowadzić do rozdziału faz układu środków powierzchniowo czynnych lub wypełniacza aktywnego w zależności od pH.

Podczas stosowania, te dwa koncentraty są łączone w alkaliczny układ myjący dla zapewnienia podwyższonej efektywności czyszczenia i dobrej efektywności kompleksowania. Ilustrujące zakresy stężeń dla każdego z dwóch koncentratów są podane niżej:

Tabela 1 Stężenia (% wag.)

Koncentrat 1:	Użyteczne	Korzystne	Korzystniejsze
Układ środków powierzchniowo czynnych	0,3-25	1-15	3-10
Pierwszy wypełniacz aktywny	0-20	5-20	10-20
Czynnik sprzęgający	1-40	30-20	5-15
Kwas (100% wag./wag.)	5-30	10-20	10-15
Woda	uzupełnienie	uzupełnienie	uzupełnienie
Koncentrat 2:
Układ środków powierzchniowo czynnych	0-10	0,1-5	0,1-1
Drugi wypełniacz aktywny	8-60	15-45	30-45
Woda	uzupełnienie	uzupełnienie	uzupełnienie
Roztwór do użycia (ppm):
Środek powierzchniowo czynny	6-500	20-300	60-200
Wypełniacz aktywny	480-4000	1000-3000	2000-3000
Czynnik sprzęgający	20-800	60-400	100-300

188 662

Podczas stosowania, ten układ rozcieńczany jest do roztworu myjącego, zawierającego od około 0,1% wag. do 0,8% wag., korzystnie od około 0,2% wag. do 0,3% wag. pierwszego koncentratu i od około 0,2% wag. do 1,2% wag., korzystnie od około 0,4% wag. do 0,8% wag. drugiego koncentratu. Proporcja pierwszego koncentratu do drugiego koncentratu w alkalicznym roztworze myjącym generalnie jest w zakresie od około 0,1:0,5 do 0,1:1,0, a korzystnie od około 0,1:0,2 do 0,15:0,3. Generalnie alkaliczny roztwór myjący może zawierać całkowitą ilość od około 0,3 do 2,0% wag., a korzystnie od około 0,5 do 1,,2% wag. obu koncentratów 1 i 2.

Zgodnie z jednym zalecanym aspektem wynalazku, roztwór myjący zawiera przynajmniej około 1000 ppm EDTA, przynajmniej około 5 ppm związku fosfonianowego i przynajmniej około 100 ppm związku glukonianowego.

Mycie pojemników z PET generalnie prowadzone jest w szeregu etapach. Pojemniki z PET są opróżniane i wstępnie płukane, a następnie moczone w roztworze myjącym. Roztwór myjący generalnie zawiera około od 1,0% wag. do 5% wag., a korzystnie od 1,5% wag. do 3% wag. sody żrącej (NaOH). Do tego układu domieszany jest koncentrat 1 i koncentrat 2, do którego wkładane są pojemniki z PET. Mycie ma tendencję do przebiegania w czasie, zmieniającym się od około 7 do 20 minut. Temperatura mycia wynosi około 59°C ± 1°C. Pojemniki przechodzą następnie przez etap łagodnie alkaliczny, gdzie do zbiornika dopływa woda, kontynuując mycie i rozpoczynając płukanie poprzez zmniejszenie stężenia wodorotlenku sodu. Stężenie sody żrącej może być utrzymywane za pomocą miernika przewodności. Pojemniki przechodzą następnie przez przynajmniej trzy etapy płukania, w których kolejno płucze się pojemniki ciepłą i zimną wodą. Końcowe płukanie odbywa się pod bieżącą wodą po czym pojemniki są odwracane pionowo, sprawdzane i napełniane.

Przykłady

Następujące przykłady wykonania stanowią nieograniczające przedstawienie wynalazku.

Przykład wykonania 1

Oceniano zmętnienie stosując różne kompozycje, jak to podano szczegółowo. Przykłady podane poniżej w tabeli 2, były badane wraz z innymi kompozycjami w tabeli 3.

Tabela 2

Kompozycje	Przykład 1A	Przykład 1B
H3PO4 (75% wag/.wag.)	10,00	-
kwas glukonowy (50% wag./wag.)	10,00	-
Dehypon LT104 (C^.|SH24.37/(EO)K)OnC4Hq)	11,00	-
Dehypon LS24 (C|2-14H25-29(EO)2(PO)4OH)	5,00	-
Triton BG-10 (alkilopoliglukozyd)	-	1,00
Dequest 2000® (50% wag./wag.) (kwas aminotrimetylenofosfonowy	6,00	6,00
Dequest 2010® (60% wag./wag.) (kwas 1 -hydroksyety 1 ideno-1, 1 -difosfonowy)	2,00	-
Bayhibit-AM® (50% wag./wag.) kwas 2-fosfonobutano-1,2,4-trikarboksylowy)	3,00	-
sól tetrasodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego (proszek)	-	39,00
kumenosulfonian sodowy (40% wag./wag.)	30,00	-
VN-11 (eter oleinowy glikolu etylenowego)	0,50	-
jodek potasu	0,25	-

188 662

Badano chemiczne zmętnienie na paskach z PET 1,27 cm x 5,08 cm (0,5 x 2), które wycinano z amorficznego (o niskim stopniu krystaliczności) arkusza z PET. Paski zanurzano do około 200 ml 2,8% roztworu sody żrącej, zawierającego różne ilości badanych dodatków. Roztwory wytrząsano przy 100 obr. na min. w kąpieli wodnej o temperaturze utrzymywanej w zakresie między 58-60°C, przez 24-72 godzin. Stopień zmętnienia/korozji porównywano wizualnie i grawimetrycznie, stosując wodę (stopień zmętnienia 0) i 2,8% roztwór sody żrącej (stopień zmętnienia 10), jako odnośnika.

Tabela 3

Przykład	Czynnik aktywny	Stężenie	Zmętnienie
1A	Tabela 2	0,05% wag.	0,5
1A	Tabela 2	0,2% wag.	0,5
1A	Tabela 2	0,6% wag.	0,5
1A	Tabela 2	2,0% wag.	0,5
1B	Tabela 2	0,05% wag.	10
1B	Tabela 2	0,1% wag.	7,5
1B	Tabela 2	0,2% wag.	5,5
1B	Tabela 2	0,35% wag.	1,5
1C	Dehypon LT 104 (C12-18H24-37(EO )| oOnC4Hg)	10 ppm	0
1D	Dehypon LS24 (C|2-14H25-29(EO)2(PO)4OH)	10 ppm	1
1E	Triton BG-10 (alkilopoliglukozyd) (70% wag./wag.)	300 ppm	8
1F	Glukopon 600 (alkilopoliglukozyd (C I2,8H27,6O(C6H10O5)0-3H))	500 ppm	10
1G	kumenosulfonian sodowy	300 ppm	9
kontrola 1	Woda	0% wag.	0
kontrola 2	Soda żrąca	2,8% wag.	10

Zmętnienie mierzono wobec skali z 0 bez zmętnienia, jak dla wody i 10 dla 2,8% sody żrącej. Przykłady 1C i 1D, oraz seria doświadczeń z przykładu 1A potwierdzają, że te kompozycje są bardzo wydajne dla zapobiegania zmętnieniu, gdy są stosowane pojedynczo, lub w połączeniu z czynnikami maskującymi.

Przykład wykonania 2

Prowadzono drugą analizę zmętniania stosując metodę z przykładu 1 z zastosowaniem 100 ppm każdego czynnika aktywnego (przykłady 2A-2W) i 2,8% wag. NaOH w wodzie myjącej (za wyjątkiem próby kontrolnej). Wyniki podano w tabeli 4.

188 662

Tabela 4

Przykład	Czynnik	Zmętnienie
2A	(PO)24(EO)15[(PO),3,o(EO)15,5](EO)15(PO)24	0
2B	(PO),3(EO)15[(EO)22(PO)25,5](EO)15(PO),3	0
2C	(PO)[(EO)i[[(PO)|3io(EO)i5,[](EO)i[(PO)24	1
2D	Pluronic L62 HO(EO)i,(PO)30(EO)8H	0
2E	Pluronic L44 ΗΟ(ΕΟ)ιι(ΡΟ)2ι(ΕΟ)„Η	0
2F	Tergitol 15-S-3 (Ci1.15H23-3i(EO)3O H)	0
2G	Tergitol TMN3 (C,2H25(EO)3OH)	0
2H	Tergitol TMN10 (CI2H25(EO),oOH)	0
21	Surfonic L24-1.3 (C^fEOh^OH)	0
2J	Plurafac LF131 (C.2,7(EO)7(BO)i>7OCH3)	15
2K	Dehypon LT104 (C^.s^^/EOhoO^Hg)	0
2L	(C9H5CH2)-(PO)13(EO)15[(EO)2,2/(PO)25,5]-(EO)|5(PO)|3-(CH2C6H5)	0
2M	C|2-I4O(EO)1o.|2-CH2C6H5	0
2N	NPE4,5 nonylofenol (EO)4,5	2
20	NPE9,5 nonylofenol (EO)<),5	0
2P	Surfonic N120 CyH.-A^fEO^OH	6
2Q	Neodox 23-4 (C^.^EOkOC^COOH	4
2R	Varonic K215 (etoksylan kokoaminy ET), 5)	4
2S	Hamposyl C (kokosarkozyna (C,2-i8-H25-37C(O)N(CH3CH2COOH)	1
2T	Hamposyl L lauroilosarkozyna	4
2U	Hamposyl L30 lauroilo sarkozynian-sodowy	10
2V	Silwet L77 (CH3) 3SiOSi-[(CH 3)OSi(SH3)3][(CH2) 3(EO)8OCH 3]	5
2W	2,8% NaOH (kontrola)	10

Przykład wykonania 3

Zanieczyszczone butelki z pola cięto na kształtki do badań około 5,08 cm x 7,62 cm (około 2 x 3). Przeprowadzono test mycia w 1000 ml roztworu, z mieszaniem (500 obr. na min.), przez 10 minut, po czym płukano przez 1 minutę wodą [dysza natryskowa 55,16-10³ N/m² (8 psi), góra dół]. Do porównywania poziomu zanieczyszczenia przed i po czyszczeniu stosowano barwienie błękitem metylenowym, zgodnie z Industrial Code of Practice for Refillable Pet Bottles, wyd 1 (1993-1994 UNESDA/CESDA) str. V-18. Powyższe etapy powtarzano co 10 minut dla 20 minutowego i 30 minutowego cyklu mycia. Roztwór myjący zawierał 2,8% sody żrącej, 0,6% wag. preparatu z przykładu 1B i różne ilości preparatu z przykładu 1 A, jak to pokazano w tabeli 5 poniżej. Do uśredniania statystycznego stosowano dane z 4 prób. Dane przytaczano jako całkowicie oczyszczone/całkowicie umyte.

188 662

Tabela 5A

2,8% sody 0,6% prep. z przykładu 1B	Czas czyszczenia
przykład 1A (% wag.)	10 min	20 min	30 min
0,05	1/4	1/4	2/4
0,10	1/4	2/4	2/4
0,15	2/4	3/4	3/4
0,20	2/4	2/4	4/4
0,25	3/4	3/4	3/4
0,30	4/4	-	-

Tabela 5B

W tym przykładzie roztwór myjący zawierał 2,8% sody żrącej i 0,2% wag preparatu z przykładu 1 A, z różnymi ilościami preparatu z przykładu 1B, jak to podano poniżej. Dane przytoczono w tabeli 5A.

	Czas czyszczenia
przykł. 1B (% wag.)	10 min	20 min	30 min
0,60	2/4	2/4	2/4
1,20	4/4	-	-
0,80	4/4	-	-

Tabela 5C

Zestawiano różne stężenia preparatów z przykładów 1A i 1B, w celu badania efektywności czyszczenia. Dane podawano jak w tabelach 5A i 5B

	Czas czyszczenia
przykł. 1A (% wag.)	przykł. 1B (% wag.)	10 min	20 min	30 min
0,10	1,20	3/4	3/4	3/4
0,15	1,20	3/4	3/4	3/4
0,20	1,20	4/4	-	-
0,10	1,80	3/4	3/4	3/4
0,15	1,80	3/4	4/4	-
0,20	1,80	4/4	-	-
0,20	0,7	2/4	2/4	3/4
0,20	0,8	2/4	2/4	3/4
0,20	1,0	4/4	-	-
0,30	0,4	2/4	2/4	2/4
0,40	0,4	2/4	2/4	2/4

188 662

Tabela 5D

Analizowano następnie skuteczność czyszczenia roztworów myjących o stężeniach zestawionych z substancji z przykładów 1A i 1B przy różnych stężeniach sody żrącej. Substancję z przykładu 1A dodawano w stężeniu 0,2% wag. do roztworu myjącego a substancję z przykładu 1B dodawano w stężeniu 0,8% wag. do roztworu myjącego. Wyniki przedstawiono poniżej w ten sam sposób jak dla tabeli 5A-5C.

	Czas czyszczenia
soda żrąca (% wag.)	10 min	20 min	30 min
1,5	2/4	2/4	3/4
2,0	2/4	2/4	4/4
2,6	3/4	3/4	4/4

Powyższy opis, przykłady i dane dostarczają kompletnego opisu wytwarzania i zastosowania alkalicznego roztworu i sposobów według wynalazku. Można sporządzić wiele wykonań wynalazku bez odejścia od ducha i zakresu wynalazku, przy czym zakres wynalazku objęty jest zamieszczonymi zastrzeżeniami.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

Claims (53)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, znamienny tym, że obejmuje następujące etapy:

   łączenia pierwszego koncentratu z drugim koncentratem w alkalicznym wodnym roztworze myjącym, zawierającym od 1% wag. do 5% wag. źródła alkaliów, (a) wspomniany pierwszy koncentrat zawiera:

   (i) od 0,3 do 25% wag. niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (ii) od 5 do 30% wag. kwasu;

   (b) wspomniany drugi koncentrat zawiera:

   (i) od 8 do 60% wag. wypełniacza aktywnego;

   przy czym alkaliczny roztwór myjący zawiera od 0,3% do 2,0% wagowych łącznej ilości pierwszego i drugiego koncentratu i sposób obejmuje dalej etap kontaktowania pojemnika z roztworem myjącym z usuwaniem zanieczyszczeń przy minimalnym zmętnieniu pojemnika.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się pierwszy koncentrat zawierający pierwszy wypełniacz aktywny oraz drugi koncentrat zawierający drugi wypełniacz aktywny.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się drugi koncentrat zawierający dodatkowo środek powierzchniowo czynny.
4. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w roztworze myjącym, stężenie pierwszego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się w zakresie od 0,1% wagowych do 0,8% wagowych roztworu myjącego.
5. 5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że w roztworze myjącym, stosunek pierwszego koncentratu do drugiego koncentratu mieści się w zakresie od 0,1:0,5 do 0,1:1,0.
6. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się źródło alkaliów zawierające od 1,5% wagowych do 3% wagowych sody żrącej.
7. 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się pierwszy koncentrat zawierający dodatkowo środek sprzęgający.
8. 8. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że środek sprzęgający wybrany jest z grupy składającej się z ksylenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.
9. 9. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że środek sprzęgający zawiera polifunkcyjny związek hydroksylowy.
10. 10. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że środek sprzęgający zawiera ester fosforowy.
11. 11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący, który ma temperaturę od 50 do 70°C.
12. 12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący, który ma temperaturę niższą niż 60°C.
13. 13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się niejonowy środek powierzchniowo czynny wybrany z grupy składającej się z blokowych kopolimerów tlenek etylenu-tlenek propylenu, etoksylanów alkilowych, etoksylanów-propoksylanów alkilowych, etoksylanów-butoksylanów alkilowych i ich mieszanin.

    188 662
14. 14. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że stosuje się pierwszy wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfinianów, akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.
15. 15. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający czynnik chelatujący w postaci kwasu etylenodiaminotetraoctowego lub jego soli.
16. 16. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że drugi koncentrat jest niezgodny z pierwszym koncentratem.
17. 17. Sposób według zastrz. 16, znamienny tym, że stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający sól kwasu alkilenopoliaminopolioctowego.
18. 18. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się kwas wybrany z grupy składającej się z kwasów organicznych, kwasów nieorganicznych i ich mieszanin.
19. 19. Sposób według zastrz. 18, znamienny tym, że stosuje się kwas obejmujący kwas organiczny wybrany z grupy składającej się z kwasu cytrynowego, kwasu octowego, kwasu hydroksyoctowego, kwasu glukonowego, kwasu glukoheptanowego, kwasu mlekowego i ich mieszanin.
20. 20. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że z poddawanego myciu pojemnika z politereftalanu etylenu usuwa się pleśń.
21. 21. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący zawierający od 6 do 500 ppm środka powierzchniowo czynnego, od 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego i od 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.
22. 22. Sposób czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, znamienny tym, że obejmuje etapy kontaktowania pojemnika z alkalicznym roztworem myjącym o temperaturze w zakresie od 50°C do 60°C, przy czym alkaliczny roztwór myjący wytwarza się przed użyciem z pierwszego koncentratu, drugiego koncentratu, z 1% wag. do 5% wag. źródła alkaliów i w uzupełnieniu bilansu z wody; przy czym (a) pierwszy koncentrat zawiera pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny, pierwszy wypełniacz aktywny i kwas utrzymujący trwałość roztworu fazowego; i (b) drugi koncentrat zawiera drugi niejonowy środek powierzchniowo czynny i drugi wypełniacz aktywny, przy czym pierwszy i drugi koncentrat znajdują się w roztworze myjącym w stężeniu łącznym w zakresie od 0,3% wag. do 2,0% wag., a pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny ma temperaturę mętnienia w zakresie od 25°C do 60°C.
23. 23. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się (a) pierwszy koncentrat zawierający:

    (i) od 1 do 15% wagowych pierwszego niejonowego środka powierzchniowo czynnego i (ii) od 5 do 20% wagowych pierwszego wypełniacza aktywnego; i (iii) od 10 do 20% wagowych kwasu; i (b) drugi koncentrat zawierający:

    (i) od 0,1 do 5 % wagowych drugiego niejonowego środka powierzchniowo czynnego i (ii) od 15 do 45% wagowych drugiego wypełniacza aktywnego.
24. 24. Sposób według zastrz. 23, znamienny tym, że w roztworze myjącym, stężenie pierwszego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się w zakresie od 0,1% wagowych do 0,8% wagowych roztworu myjącego.
25. 25. Sposób według zastrz. 23, znamienny tym, że w roztworze myjącym, stężenie drugiego koncentratu dodanego do roztworu myjącego mieści się zakresie od 0,2% wagowych do 1,2% wagowych roztworu myjącego.
26. 26. Sposób według zastrz. 24 albo 25, znamienny tym, że w roztworze myjącym, stosunek pierwszego koncentratu do drugiego koncentratu, mieści się w zakresie od 0,1:0,5 do 0,1:1,0.
27. 27. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący zawierający od 0,3% wagowych do 2,0% wagowych pierwszego i drugiego koncentratu.
28. 28. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się źródło alkaliów zawierające od 1,5% wagowych do 3% wagowych sody żrącej.
29. 29. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się pierwszy koncentrat zawierający dodatkowo środek sprzęgający.

    188 662
30. 30. Sposób według zastrz. 29, znamienny tym, że stosuje się środek sprzęgający wybrany z grupy składającej się z ksyłenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.
31. 31. Sposób według zastrz. 29, znamienny tym, że stosuje się środek sprzęgający zawierający polifunkcyjny związek hydroksylowy.
32. 32. Sposób według zastrz. 29, znamienny tym, że stosuje się środek sprzęgający zawierający ester fosforowy.
33. 33. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący, który ma temperaturę od 50 do 70°C.
34. 34. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący, który ma temperaturę niższą niż 60°C.
35. 35. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się pierwszy wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfmianów, akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.
36. 36. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się drugi wypełniacz aktywny, który jest niezgodny z pierwszym koncentratem.
37. 37. Sposób według zastrz. 36, znamienny tym, że stosuje się drugi wypełniacz aktywny zawierający sól kwasu alkilenopoliaminopolioctowego.
38. 38. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się kwas wybrany z grupy składającej się z kwasów organicznych, kwasów nieorganicznych i ich mieszanin.
39. 39. Sposób według zastrz. 38, znamienny tym, że stosuje się kwas obejmujący kwas organiczny wybrany z grupy składającej się z kwasu cytrynowego, kwasu octowego, kwasu hydroksyoctowego, kwasu glukonowego, kwasu glukoheptanowego, kwasu mlekowego i ich mieszanin.
40. 40. Sposób według zastrz. 23, znamienny tym, że stosuje się pierwszy niejonowy środek powierzchniowo czynny o temperaturze mętnienia w alkalicznym roztworze myjącym w zakresie od 10°C do 50°C.
41. 41. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że z poddawanego myciu pojemnika z politereftalanu etylenu usuwa się pleśń.
42. 42. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że stosuje się roztwór myjący, który zawiera od 6 do 500 ppm środka powierzchniowo czynnego, przynajmniej 5 ppm pierwszego wypełniacza aktywnego, przy czym pierwszy wypełniacz zawiera związek fosfonianowy i przynajmniej 1000 ppm drugiego wypełniacza aktywnego, przy czym drugi wypełniacz aktywny zawiera kwas etylenodiaminotetraoctowy lub jego sól.
43. 43. Alkaliczny roztwór myjący do czyszczenia pojemników z politereftalanu etylenu, znamienny tym, że roztwór myjący zawiera mieszaninę:

    a) od 1 do 5% wagowych źródła alkaliów;

    b) od 480 do 4000 ppm wypełniacza aktywnego;

    c) od 6 do 500 ppm niejonowego środka powierzchniowo czynnego mającego temperaturę mętnienia w zakresie od 5°C do 60°C; i (d) od 20 do 800 ppm środka sprzęgającego.
44. 44. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że alkaliczny roztwór myjący zawiera od 1,5% wagowych do 3% wagowych źródła alkaliów.
45. 45. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera środek sprzęgający wybrany z grupy składającej się z ksyłenosulfonianu sodu, siarczanu 2-etyloheksylu, kumenosulfonianu sodu, toluenosulfonianu sodu, alkilonaftalenosulfonianu sodu, oktanosulfonianu sodu, rozgałęzionego alkilofenoksyfenylodisulfonianu, liniowego alkilofenoksyfenylodisulfonianu i ich mieszanin.
46. 46. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że środek sprzęgający zawiera polifunkcyjny związek hydroksylowy.
47. 47. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że środek sprzęgający zawiera związek fosfonianowy.

    188 662
48. 48. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że środek powierzchniowo czynny zawiera niejonowy środek powierzchniowo czynny.
49. 49. Roztwór myjący według zastrz. 48, znamienny tym, że niejonowy środek powierzchniowo czynny wybrany jest z grupy składającej się z blokowych kopolimerów tlenek etylenu-tlenek propylenu, etoksylanów alkilowych, etoksylanów-propoksylanów alkilowych, etoksylanów-butoksylanów alkilowych i ich mieszanin.
50. 50. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera wypełniacz aktywny wybrany z grupy składającej się z fosfonianów, fosfinianów, akrylanów, polikarboksylanów i ich mieszanin.
51. 51. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że wspomniany wypełniacz aktywny obejmuje kwas etylenodiaminotetraoctowy lub jego sól.
52. 52. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera przynajmniej 1000 ppm kwasu etylenodiaminotetraoctowego lub jego soli, przynajmniej 5 ppm związku fosfonianowego i przynajmniej 100 ppm związku glukonianowego.
53. 53. Roztwór myjący według zastrz. 43, znamienny tym, że ma pH co najmniej 13.