PL183104B1 - Kompozycja liposomowa i kompozycja farmaceutyczna - Google Patents

Description

Wynalazek dotyczy kompozycji liposomowej zawierającej jako składnik czynny selegilinę (-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminę) i/lub jej sól. Ponadto wynalazek dotyczy i kompozycji farmaceutycznych zawierających kompozycję liposomową.

Obecnie w technice znanych jest wiele kompozycji liposomowych oraz sposobów ich wytwarzania.

Jak opisali G. Gregoriadis i in. (Receptor-mediated targeting of drugs, Plenum Press, Nowy Jork, 243-266,1980), kompozycje takie sąpraktycznie „układami dostarczania leku” (DDS). Zawierają one składnik czynny, podobnie jak formy zamknięte, w jedno- lub wielowarstwowych błonach zawierających lipidy, tj. w liposomach. Dobra absorpcja i biodostępność składnika(ów) czynnego(ych) zależeć może, między innymi od kompozycji i sposobu wytwarzania liposomów, tak, aby możliwe było dostarczenie składnika czynnego do konkretnego obszaru. W kompozycjach liposomowych składnik czynny jest zamknięty w jednej lub więcej niż jednej warstwie lipidowej, która również służy jako nośnik składnika czynnego.

Wielowarstwowe nośniki lipidowe (MLV) wytworzyli po raz pierwszy i opisali Bangham i in. (J. Mol. Biol., 13, 238-252, 1965). Gdy biologicznie czynne substancje zamyka się w małych, jednowarstwowych pęcherzykach lipidowych, skuteczność zamknięcia rozpuszczalnych w wodzie substancji jest zła ze względu na małą ilość wody zawartej w SUV (małe jednowarstwowe pęcherzyki lipidowe) (opis patentowy USA Nr 4,089,801).

Jednowarstwowe pęcherzyki lipidowe wytwarzano innymi sposobami, tzn. przez wstrzykiwanie etanolu [S. Batzri iE.D. Kom: Biochem. Biophys. Acta 298:1015:1019, (1973)] lub ete4

183 104 ru [D. Deamer i A.D. Bangham: Biochem. Biophys, Acta 443,629-634 (1976)], w ten sposób, że roztwór lipidów w rozpuszczalniku organicznym wstrzykiwano szybko do roztworu buforu i w ten sposób spontanicznie wytwarzały się jednowarstwowe liposomy. Sposób ten jest szybki i ogólnie stosowany, ale prowadzi do wytworzenia rozcieńczonych kompozycji liposomowych i złej wydajności zamknięcia leku.

Jednowarstwowe liposomy można również wytworzyć w tak zwanym układzie usuwania detergentu [H.G. Weder i O. Zumbuehl: Liposome Technology, wyd. G. Gregoriadis, CRC Press Inc., BocaRaton, Florida, Vol. 1, rozdz. 7, strony 79-107 (1984)], w którym lipidy i inne substancje rozpuszcza się razem z detergentami, a następnie detergenty usuwa się na drodze dializy.

Zamykanie wielowarstwowych lipidów prowadzi się zgodnie z opisem patentowym USA Nr 4,234,871 (Papahadjopoulos), techniką tak zwanego odparowania z odwróconymi fazami (REV) i zgodnie z opisem patentowym USA Nr 4,016,100 (Suzuki) przez liofilizowanie wodno-lipidowej dyspersji lipidów i substancji biologicznie czynnej.

W publikacji opisu patentowego nr Wo 93/20934 ujawniono wytwarzanie trwałej, wodnej zawiesiny liposomów, która może być przechowywana przez 6 miesięcy w temperaturze 40°C.

Podczas wytwarzania powyższych kompozycji liposomowych dyspersję lipidów i fazy wodnej doprowadza się do kontaktu w celu przereagowania, na obojętnym, stałym materiale, w większości przypadków na perełkach szklanych [opis patentowy USA Nr 4,485,054],

Zgodnie z opisem patentowym USA Nr 4,761,288, powołanym tu wyraźnie jako literatura, w celu poprawienia absorpcji substancji biologicznie czynnych, wykazujących słabą rozpuszczalność w wodzie, wytwarza się wielofazowe układy, które obejmują składnik czynny w postaci super-nasyconego roztworu w postaci stałej i w formie zamkniętej w wielowarstwowych pęcherzykach lipidowych. Pęcherzyki, roztwór i stałe postaci związków biologicznie czynnych dysperguje się w hydrokoloidalnym żelu. Żel hydrokoloidalny wytwarza się stosując sposób wytwarzania wielowarstwowych pęcherzyków lipidowych opisany w patencie USA Nr 4,485,054, wyraźnie powołanym tu jako literatura. Tak więc, można wytworzyć kompozycje liposomowe, w których składnik czynny jest obecny w wyższych stężeniach, niż należałoby się tego spodziewać na podstawie jego rozpuszczalności w wodzie i/lub w lipidach.

W opisie patentowym USANr 4,937,078 ujawniono kompozycje liposomowe do stosowania miejscowego zawierające znieczulające i przeciwbólowe składniki czynne. Stwierdzono, że stosowane miejscowo składniki czynne są bardziej skuteczne w postaci zamkniętej w liposomach, niż zwykłe maści, kremy lub kompozycje ciekłe. Wytwarzanie samych liposomów prowadzi się jak ujawniono w opisach patentowych USA Nr 4,485,054 i 4,761,288.

Wytwarzanie wszystkich kompozycji liposomowych jest ukierunkowane na składniki czynne wykazujące złą rozpuszczalność w wodzie, przede wszystkim w celu zwiększenia ich zdolności do absorpcji, stężenia miejscowego i/lub absorpcji programowanej.

Przedmiotem obecnego wynalazku jest kompozycja liposomowa i sposób wytwarzania kompozycji liposomowych zawierających selegilinę lub jej sole, które to kompozycje liposomowe są dobrze rozpuszczalne w wodzie i w rozpuszczalnikach (1 g/3 ml w wodzie, 1 g/5 ml w chloroformie i 1 g/3 ml w metanolu), jak również kompozycja farmaceutyczna do podawania pozajelitowego lub miejscowego, szczególnie korzystnie kompozycje do podawania przezskórnego o kontrolowanym uwalnianiu.

Selegilina jest znaną substancją czynną zawartą w kompozycjach farmaceutycznych, szeroko rozpowszechnioną na rynku pod nazwami Jumex, Deprenyl, Eldepryl lub L-Deprenyl, o dużej skuteczności, np. w leczeniu gruźlicy i modulacji odporności [A. Dow: The Deprenyl Story, Toronto: Stoddart (1990); Inhibitors of Monoamine Oxidase B, wyd. I. Szelenyi, Birkhauser Verlag, Basel-Boston-Berlin, 237-358 (1993)]. Jednym z jej ważniejszych działań jest działanie przeciwdepresyjne i psychostymulujące oraz działanie hamujące MAO, a ściślej selektywne działanie blokujące MAO. Znane sąniektóre sposoby jej wytwarzania, patrz np. węgierskie opisy patentowe Nr Nr 151,090, 154,655 i 187,775. L-Deprenyl został zatwierdzony przez FDA w 1989 jako środek do leczenia choroby Parkinsona.

183 104

Kompozycja liposomowa według niniejszego wynalazku zawiera korzystnie 0,1 do 40% wagowych selegiliny [(-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminy)] i/lub jej soli, 2 do 40% wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów, 0 do 10% wagowych cholesterolu, 0 do 20% wagowych alkoholu, 0 do 25% wagowych glikolu, 0 do 3% wagowych przeciwutleniacza, 0 do 3% wagowych substancji konserwującej, 0 do 2% wagowych środka regulującego lepkość i 30 do 90% wagowych wody.

W kolejnym wariancie wykonania wynalazku kompozycja liposomowa zawiera dodatkowo do 50% wagowych cyklodekstryny lub pochodnej cyklodekstryny.

Kompozycja liposomowa według obecnego wynalazku zawiera 0,1 do 20%, bardziej korzystnie 0,1 do 10% wagowych selegiliny i/lub jej soli, a co najmniej 10% wagowych tej ilości zawarte jest w jedno- i/lub wielowarstwowych pęcherzykach lipidowych, zaś pozostała ilość uzupełniająca do 100% wagowych jest w stanie wolnym i/lub w postaci nasyconego roztworu. Kompozycja liposomowa według wynalazku jako lipid korzystnie zawiera fosfolipid, korzystnie fosfatydylocholinę i/lub lizofosfatydylocholinę i/lub fosfatydyloserynę i/lub fosfatydyloetanoloaminę i/lub fosfatydyloinozytol; jako alkohol korzystnie zawiera etanol lub izopropanol; jako glikol korzystnie zawiera glikol propylenowy lub glikol polietylenowy; jako przeciwutleniacz zawiera tokoferol lub butylohydroksyanizol; jako substancję konserwującą zawiera mieszaninę estru metylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego, estru 3-propylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego i glikolu 1,2-propylenowego (germaben-Intemational Speciality Product, Wiedeń, Austria), a jako środek regulujący lepkość korzystnie zawiera węglowodór lub pochodną celulozy, korzystnie polimer kwasu akrylowego (karbopol - Carbomer, Goodrich, Cleveland); a jako cyklodekstrynę i/lub pochodną cyklodekstryny korzystnie zawiera α-, β lub γ-cyklodekstrynę, rozpuszczalny w wodzie polimer cyklodekstryny, metylowaną, hydroksypropylowaną lub sukcynylometylowaną pochodną cyklodekstryny lub dowolną ich mieszaninę.

Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku charakteryzują się tym, że zawierają kompozycję liposomową zawierającą

θ,ι	-	40%	wagowych selegiliny [(-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenylo· etyloaminy)] i/lub jej soli,
2	do	40%	wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów,
0	do	10%	wagowych cholesterolu,
0	do	20%	wagowych alkoholu,
0	do	25%	wagowych glikolu,
0	do	3%	wagowych przeciwutleniacza,
0	do	3%	wagowych substancji konserwującej,
0	do	2%	wagowych środka regulującego lepkość,
30	do	90%	wagowych wody,

przy czym kompozycja liposomowa może dodatkowo zawierać do 50% wagowych cyklodekstryny lub pochodnej cyklodekstryny.

Kompozycje te obok kompozycji liposomowej mogą zawierać, w razie potrzeby, powszechnie stosowane substancje wypełniające, rozcieńczające lub pomocnicze. Podawane są one pozajelitowo lub w postaci przezskómej. Gdy sporządza się je jako kompozycje do podawania przezskómego, kompozycję liposomową nanieść można na powierzchnię nośnika, korzystnie na folię, błonę lub plaster.

Kompozycje liposomowe można wytwarzać sposobem, w którym rozpuszczalnik organiczny odparowuje się z mieszaniny rozpuszczalników organicznych zawierającej rozpuszczalne w lipidach składniki, co najlepiej jeden lipid i selegilinę, a następnie łączy się podczas mieszania z wodnym roztworem składników rozpuszczalnych w wodzie, przy czym wytwarza się kompozycję zawierającą

0,1 - 40% wagowych selegiliny [(-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminy)] i/lub jej soli, do 40% wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów, do 10% wagowych cholesterolu,

183 104

0	do	20%	wagowych alkoholu,
0	do	25%	wagowych glikolu,
0	do	3%	wagowych przeciwutleniacza,
0	do	3%	wagowych substancji konserwującej,
0	do	2%	wagowych środka regulującego lepkość,
30	do	90%	wagowych wody,

i ewentualnie dodatkowo wprowadza się do 50% wagowych cyklodekstryny lub pochodnej cyklodekstryny.

Korzystnie jako mieszaninę rozpuszczalników organicznych wprowadza się mieszaninę chloroformu i metanolu.

Kompozycje liposomowe według wynalazku i kompozycje farmaceutyczne zawierające je stosuje się korzystnie do leczenia choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, depresji, udaru, choroby lokomocyjnej lub zapalenia rdzenia.

Kompozycja liposomowa zawiera składnik czynny w wielofazowym, jednowarstwowym i/lub wielowarstwowym pęcherzyku w stanie wolnym lub w nasyconym roztworze, tj. stanowi ona wielofazowy liposomowy układ dostarczania leku. Tak wytworzony układ liposomowy jest trwały i może być łatwo rozcieńczany wodą. Własność reologiczne można zmieniać od rozcieńczonej cieczy do postaci galaretowatej.

Z farmakologicznego punktu widzenia celem naszym było opracowanie kompozycji liposomowy ch zawierających selegilinę, które stanowią układ dostarczania leku o kontrolowanym uwalnianiu, a tym samym umożliwiająpodawanie dokładnie określonych dawek w czasie leczenia przezskómego, nawet przy stosowanym reżimie dawkowania „raz na tydzień”. Sposób podawania i dawka zależy, między innymi od choroby, która ma być leczona (choroba Alzhaimera, choroba Parkinsona, depresja, udar, choroba lokomocyjna lub zapalenie rdzenia), od jej zaawansowania, od ogólnego stanu pacjenta itd.

Badania farmakologiczne i farmakokinetyczne kompozycji liposomowych prowadzono in vivo na albinotycznych świnkach morskich o wadze 300 do 350 g (linia Charless-River, SPF; hodowla w warunkach wolnych od swoistych patogenów) przez podawanie miejscowe grupie obejmującej trzy zwierzęta wybrane losowo jako zwierzęta doświadczalne.

Drugi etap badania przeprowadzono na świniach o wadze 20 do 22 kg, podając grupie trzech zwierząt pojedynczą dawkę jednej z kompozycji.

Zwierzęta trzymano oddzielnie w klatkach na podściółce z trocin, w średniej temperaturze 23°C, karmiono tym samym pożywieniem i pojono wodą.

Jako kompozycje do badań stosowano produkty z przykładów 1, 2, 3 i 6.

Liposomowe kompozycje selegiliny nanoszono na ogolony grzbiet (świnki morskie) lub skórę szyi (świnie) na powierzchnię 1,5 x 1,5 i 3 x 3 cm², odpowiednio, i po wysuszeniu w ciągu kilku minut zalepiano plastrem Tegaderm (produkcji 3M, USA). Kontrolnej grupie świń podawano doustnie tabletkę selegiliny raz dziennie.

W czasie badań mierzono zahamowanie MAO we krwi, w mózgu, w wątrobie, jelitach oraz stężenie składnika czynnego i jego metabolitów we krwi. Po podaniu liposomów z selegiliną znakowanych izotopem ³H badano gromadzenie składnika czynnego i jego metabolitów w różnych narządach u świń (we krwi, mózgu, sercu, wątrobie, nerkach, płucach i śledzionie) techniką wykrywania radioaktywności.

Pobrano próbki krwi do oznaczania stężenia w surowicy przed podaniem leku, a następnie po 6,24,48,72,96,120,144 i 168 godzinach od podania. Zmierzono ilości selegiliny i jej metabolitów i aktywność MAO-B w płytkach.

Plastry Tegaderm usunięto po 6 godzinach i zmierzono w alkoholowym ekstrakcie ilość pozostałej nie zaabsorbowanej selegiliny.

Po zakończeniu badania z wyizolowanego mózgu, wątroby i jelit zabitych zwierząt określono aktywność MAO. Na podstawie oznaczenia aktywności enzymów MAO-A i MAO-B badano również selektywność zahamowania enzymów.

183 104

Zmierzono połączone stężenia selegiliny i jej metabolitów we krwi i w wyizolowanym mózgu, płucach, śledzionie, wątrobie, sercu, żołądku, jelitach cienkim i grubym i w nerkach zabitych zwierząt, jak również na powierzchni skóry, gdzie prowadzono leczenie liposomami. W określonych odstępach czasowych pobierano próbki krwi z kąta szpary powiekowej u świnek morskich i z wielkiej żyły gardła u świń.

Pod koniec siódmego dnia świnki morskie zabito i natychmiast bezpośrednio z serca pobrano próbkę krwi. Próbki krwi od świń pobierano przed zabiciem, jak opisano powyżej.

Zmierzono usunięte narządy i tkanki i homogenizowano z 4-krotną objętością fizjologicznego roztworu chlorku sodu. Porcje 3 x 5 μΐ pipetowano do kuwet zawierających 2 ml Solune 350 i 0,5 ml izopropanolu. Próbki te poddawano dalszej obróbce, jak opisano powyżej dla próbek krwi.

Radioaktywność narządów oznaczono przez scyntylację ciekłofazowąi z otrzymanych danych określono całkowitą ilość dającej się zmierzyć selegiliny i metabolitów.

Techniką radioaktywną oznaczono również ilość leku pozostającego na parafilmie i na plastrze Tegaderm.

Swoistą radioaktywność oznaczono z próbek początkowych kompozycji liposomowych, które stosowano do obliczenia wartości dla narządów i tkanek.

Aktywność MAO w mózgu oznaczono metodą Wurtmana i Axelroda [Biochem. Pharmacol. 12,1414-1419 (1963)], a zawartość białka w homogenizatach określano metodą Lowry i in. [J. Biol. Chem. 193, 265-275 (1951)].

Aktywność MAO w płytkach badano metodą Willberga i Orelanda [Med. Biol. 54, 137-144(1976)].

Stężenie selegiliny i takich jej metabolitów, jak amfetamina, metamfetamina i dezmetylo-selegilina, oznaczono metodą chromatografii gazowej.

Wyniki badań biologiczno-farmakologicznych przedstawiono na następujących figurach.

Figury 1 i 2 przedstawiają dane dotyczące poziomu we krwi głównego metabolitu selegiliny, tzn. metamfetaminy, po jednorazowym podaniu przezskómym liposomowej kompozycji selegiliny.

Gdy stosuje się głównie jednowarstwową kompozycję liposomowąo mniejszym rozkładzie pęcherzyków, zgodnie z przykładem 6, absorpcja i metabolizm są szybkie i zależny od dawki poziom we krwi mierzono w ciągu 24 godzin (figura 1).

Wielowarstwowe liposomy, które głównie występująprzy większym rozkładzie wielkości cząstek (przykłady 1 do 3) dają niski, opóźniony poziom we krwi, a składniki o mniejszej ilości warstw zapewniają stosunkowo wysoki poziom we krwi w ciągu 72 godzin, zaś kompozycje wielowarstwowe zapewniajądający się zmierzyć poziom we krwi nawet po 168 godzinach (figura 2).

W przypadku tych samych kompozycji, stwierdzić również można, że kompozycja zapewniająca szybką absorpcję powoduje trwałe zahamowanie MAO, podczas gdy powolna absorpcja wiąże się ze stosunkowo szybkim odtworzeniem zahamowania we krwi (figury 3 i 4). Podobne dane mierzono również w mózgu (figury 5 i 6).

Podobne poziomy we krwi mierzono w badaniach radioaktywności na świnkach morskich (nie zmieniona selegilina oraz jej metabolity) (figura 7). W przypadku liposomów o powolnej absorpcji można zaobserwować znaczące poziomy w narządach, pomimo, iż poziomy we krwi zmniejszają się w ciągu 168 godzin, zarówno w mózgu, co jest ważne dla określenia efektu, jak i wątrobie odgrywającej istotną rolę w metabolizmie, a także we wszystkich narządach lipofilowych (figura 8 i tabela 1). Narządy te shiżąjako ośrodki przedłużonego uwalniania składnika czynnego. Jelita zawierają stosunkowo niewielką ilość substancji, potwierdzając tym samym dane dotyczące zahamowania i braku zahamowania MAO-A (figura 5). Na fig. 9 (tabela 1) porównano poziomy zmierzone w narządach z ilością substancji zgromadzonej w skórze. Można wyraźnie zauważyć, że aczkolwiek w narządach zmierzono znaczące, powyżej wartości 10 ng/g ilości, które są wyższe niż dane uzyskane w badaniach pośmiertnych ludzi (linia przerywana na figurze), nadal gromadzą się znaczące ilości w skórze, które zapewniają dostarczanie składnika

183 104 czynnego przez długi czas. Różne dawki, 10 i 140 mg, powodują znacząco wyższe różnice we krwi (około 100-krotne) niż w mózgu (jedynie 2- do 3-krotnych) (porówn. fig. 7 i 8).

Badania potwierdziły następujące zalety kompozycji liposomowych zawierających selegilinę.

Składnik czynny omija układ trawienny, powodując tym samym znaczące zmniejszenie zahamowania nagromadzonego tam enzymu MAO-A, co tym samym odgrywa ważną rolę w metabolizmie tiraminy, ponieważ nie kontaktuje się ona ze składnikiem czynnym.

Podawany drogą inną niż doustnie (dożylnie, domięśniowo, w postaci kropi i do oczu, sprayu do nosa, z nebulizera), składnik czynny omija żyłę wrotną a tym samym nie podlega metabolizmowi pierwszego przejścia. Powoduje to wyższy poziom selegiliny, zmniejszony poziom metabolitu i tym samym zmniejsza się zahamowanie MAO-A. Jest mniej prawdopodobne, że wystąpi efekt „sera” (ang. „cheese” effect). Można podawać wyższe dawki bez skutków ubocznych, np. mogą być poszerzone wskazania przeciwdepresyjne. Metabolity są pobudzające i powodują bezsenność, tak więc niższe poziomy oznaczają zmniejszenie skutków ubocznych.

Przy podawaniu przezskómym skóra przechowuje konieczną do ciągłej absorpcji ilość składnika czynnego w sposób nie ograniczający jego funkcji.

Absorpcja składnika czynnego kompozycji liposomowej (w zależności od preparatu) zajmuje około 1 do 20 minut, a po tym czasie przytwierdzanie lub zabezpieczanie (plastrem, Tegadermem) jest zbędne, kompozycja nie może być zmyta, nie przeszkadza podczas mycia, a jej usunięcie nie budzi obaw nawet przy demencji. Optymalne opóźnienie (1 dzień, 1 tydzień, kilka tygodni) można uzyskać przez zmianę preparatu (kompozycji lub wielkości cząstek). Przez zmianę stosunku zamkniętego i wolnego składnika czynnego osiąga się trwały, optymalny w leczeniu chorób układu nerwowego, stosunek składnika czynnego do metabolitu.

Wynalazek objaśniono następującymi, nie ograniczającymi przykładami.

Przykłady 1 do 6

Wytwarzanie liposomowych kompozycji selegiliny;

Przykład 1.20g Phospholipon 90-G (naturalna oczyszczona lecytyna) i 10 g chlorowodorku selegiliny rozpuszczono w temperaturze 40°C, w okrągłodennej kolbie w 20 ml mieszaniny 2:1 chloroformu i metanolu. Do roztworu dodano 100 g małych perełek szklanych. Rozpuszczalnik odparowano pod próżnią w wyparce obrotowej i podczas tej czynności na ściance kolby szklanej i na powierzchni szklanych perełek wytworzyła się cienka błona. Do roztworu dodano 70 g mieszaniny 1:3 etanolu i wody ogrzanej do 40°C. Zawartość kolby dobrze wymieszano, a następnie mieszano dalej ze średnią prędkością 200 obrotów/minutę przez 30 minut w temperaturze 35°C. Perełki szklane odsączono przez lejek Buchner bez filtru. Przesącz pozostawiono do odstania w temperaturze pokojowej, aby umożliwić wytworzenie się układu liposomów. Wytworzenie się liposomów potwierdzono badaniem pod mikroskopem optycznym. Całkowity ciężar liposomowego produktu (CH-L-1) wynosi 100 g.

Strukturę liposomową potwierdzono badaniem mikroskopowym i zmierzono rozkład wielkości cząstek.

Przykład 2. Kompozycje liposomowe selegiliny wytworzono jak opisano w przykładzie 1, z tą różnicą, że jako fosfolipid stosowano Phospholipon 90-H (uwodornioną naturalną lecytynę). Otrzymano również 100 g produktu (CH-L-2). Liposomową strukturę produktu potwierdzono badaniem mikroskopowym i zmierzono rozkład wielkości cząstek.

Przykład3. Postępowano jak opisano w przykładzie 1, z tą różnicą że fosfolipid w ilości mniejszej o 1 g i cholesterol w ilości 1 g rozpuszczono w mieszaninie rozpuszczalników organicznych. Uzyskany produkt nazwano (CH-L-3).

Przykład 4. Postępowano jak opisano w przykładzie 1, z tą różnicą że stosowano 20 g selegiliny i 30 g fosfolipidu. Otrzymano 118 g kompozycji liposomowej, co potwierdzono badaniem mikroskopowym i pomiarem rozkładu wielkości cząstek.

Przykład 5. Postępowano jak opisano w przykładzie 2, ale stosowano 30 g selegiliny, 40 g fosfolipidu i 40 ml mieszaniny chloroformu i metanolu. Otrzymano 135 g produktu i badaniem mikroskopowym oraz pomiarem rozkładu wielkości cząstek potwierdzono, że jest on kompozycją liposomową.

183 104

Przykład 6. Postępowano jak opisano w przykładzie 1, z tą różnicą, że stosowano 16g Phospholipon 90-H, 4 g cholesterolu, 10 g chlorowodorku selegiliny, 50 g destylowanej wody i 5 g glikolu propylenowego, a mieszanie prowadzono przy szybkości 250 obr./minutę.

Badaniem mikroskopowym i pomiarom wielkości dystrybucji cząstek potwierdzono, że produkt (CH-L-10) jest kompozycją liposomową. Średnia wielkość cząstek jest mniejsza niż w produktach wytworzonych zgodnie z przykładami 1 do 5.

Tabela 1

Zawartość radioaktywności w różnych narządach (wpgeq/g tkankę u świnek morskich, w 1 tydzień po podaniu 140 mg liposomowej kompozycji H selegiliny (zawierającej 14 mg selegiliny, ok. 42 mg/kg).

Pierwsze dane (w ramkach), zmierzonych po 24 godzinach, nie zostały włączone do średnich wartości

Narządy	Zmierzona radioaktywność (ugeq/g)
CHL-1	CHL-2	CHL-3
wartość średnia S.D	wartość średnia S.D	wartość średnia S.D
mózg	0.942 0.123 0.069	0.096	0 038	0416 0.217 0.080	0.238	0.169	0.168 0.335 0.273	0.259	0.084
płuco	2.370 0.252 0.188	0.220	0.045	0 150 0.496 0.167	0.271	0.195	0.285 1.016 0.497	0.599	0.376
serce	3.572 0.160 0.191	0.175	0.021	0.555 0.855 0.239	0.550	0.308	0.447 2.074 0.441	0.987	0.941
śledziona	0.199 0.191	0.195	0.005	0.630 0.376 0.179	0.395	0.226	0.367 0.707 0.770	0.615	0.217
wątroba	1.069 0 052 0.053	0.052	0.0007	0.143 0.121 0.065	0.110	0.040	0.102 0.124 0.153	0.126	0.026
nerki	1.704 0.229 0.167	0.198	0.043	0.417 0.330 0.178	0.308	0.121	0.353 0.421 0.491	0.422	0.069
żołądek	0.975 0.018 0 024	0.021	0.004	0.019 0.030 0.039	0.029	0.010	0.063 0.037 0.063	0.054	0.015
jelito cienkie	0.183 0.016 0.009	0.012	0.004	0.021 0.021 0.009	0.017	0.007	0.025 0.015 0.015	0.018	0.006
okrężnica	0.164 0.005 0.019	0.012	0.009	0.031 0.034 0.016	0.027	0.010	0.014 0.008 0.016	0.013	0.004
skóra	80.493 5.856 97.741	51.798	64.972	53.521 25.633 107.327	62.160	41.527	22 550 19.081 16.599	19.410	2.989

Figura 1: Średnie poziomy metamfetaminy w osoczu (± SD, n = 3) u świń, po doustnym i przezskómym podaniu (-)Deprenylu (CH-L-10)

Figura 2: Średnie poziomy metamfetaminy w osoczu (± SD, n = 3) u świń, po przezskórnym leczeniu kompozycją liposomową zawierającą selegilinę to

183 104

Figura 3: Zahamowanie MAO-B w płytkach po przezskómym podaniu kompozycji liposomowej (CHL-10) i doustnym podaniu tradycyjnych tabletek

Figura 4: Zahamowanie MAO-B w płytkach w 168 godzin po przezskómym podaniu wielowarstwowej kompozycji liposomowej

Figura 5: Zahamowanie MAO w mózgu, wątrobie i jelitach cienkich w 168 godzin po przezskómym podaniu kompozycji liposomowej CHL-2

Figura 6: Zahamowanie MAO w mózgu i wątrobie w 168 godzin po przezskómym podaniu kompozycji liposomowych

Figura 7: Stężenia w surowicy obliczone na podstawie radioaktywności (nie zmieniona substancja i metabolit) po przezskómym podaniu różnych dawek kompozycji CHL-2

Figura 8: Stężenie substancji radioaktywnej (selegilina + metabolit) w 168 godzin po przezskómym podaniu kompozycji CHL-2

Figura 9: Radioaktywność różnych narządów świnek morskich i miejsca podawania w 168 godzin po przezskómym podaniu kompozycji CHL-2

Claims (13)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Kompozycja liposomowa, znamienna tym, że zwiera jako składnik aktywny (-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminę) (selegilinę) i/lub jej sól, przy czym zawiera 0,1 - 40% wagowych selegiliny [(-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminy)] i/lub jej soli, 2 do 40% wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów, 0 do 10% wagowych cholesterolu, 0 do 20% wagowych alkoholu, 0 do 25% wagowych glikolu, 0 do 3% wagowych przeciwutleniacza, 0 do 3% wagowych substancji konserwującej, 0 do 2% wagowych środka regulującego lepkość, i 30 do 90% wagowych wody.
2. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera 0,1 do 20% wagowych, korzystnie 0,1 do 10% wagowych selegiliny i/lub jej soli.
3. 3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera co najmniej 10% wagowych selegiliny i/lub jej soli w jedno- lub wielowarstwowych pęcherzykach i pozostałąilość selegiliny, uzupełniającą do 100% wagowych, w roztworze lub w postaci stałej.
4. 4. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako lipid zawiera fosfolipid, korzystnie fosfatydylocholinę i/lub lizofosfatydylocholinę i/lub fbsfatydyloserynę i/lub fosfatydyloetanoloaminę i/lub fosfatydyloinozytol.
5. 5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako alkohol zawiera etanol lub izopropanol; jako glikol zawiera glikol propylenowy lub glikol polietylenowy; jako przeciwutleniacz zawiera tokoferol lub butylohydroksyanizol; jako substancję konserwującą zawiera mieszaninę estru metylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego, estru 3-propylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego i glikolu 1,2-propylenowego, a jako środek regulujący lepkość zawiera polimer kwasu akrylowego.
6. 6. Kompozycja liposomowa według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera jako składnik aktywny (-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminę) (selegilinę) i/lub jej sól, przy czym zawiera 0,1 - 40% wagowych selegiliny [(-)-N-a-dimetylo-N-(2-propynylofenyloetyloaminy)] i/lub jej soli, 2 do 40% wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów, 0 do 10% wagowych cholesterolu, 0 do 20% wagowych alkoholu, 0 do 25% wagowych glikolu, 0 do 3% wagowych przeciwutleniacza, 0 do 3% wagowych substancji konserwującej, 0 do 2% wagowych środka regulującego lepkość, 0 do 50% wagowych cyklodekstryny lub pochodnej cyklodekstryny, i 30 do 90% wagowych wody.
7. 7. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że jako cyklodekstrynę i/lub pochodną cyklodekstryny zawiera korzystnie α-, β- lub γ-cyklodekstrynę, rozpuszczalny w wodzie polimer cyklodekstryny, metylowaną, hydroksypropylowaną lub sukcynylometylowaną pochodną cyklodekstryny lub dowolną ich mieszaninę.
8. 8. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że zawiera 0,1 do 20% wagowych, korzystnie 0,1 do 10% wagowych selegiliny i/lub jej soli.

   183 104
9. 9. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że zawiera co najmniej 10% Wagowych selegiliny i/lub jej soli w jedno- lub wielowarstwowych pęcherzykach i pozostałą ilość selegiliny, uzupełniającą do 100% wagowych, w roztworze lub w postaci stałej.
10. 10. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że jako lipid zawiera fosfolipid, korzystnie fosfatydylocholinę i/lub lizofosfatydylocholinę i/lub fosfatydyloserynę i/lub fosfatydyloetanoloaminę i/lub fosfatydyloinozytol.
11. 11. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że jako alkohol zawiera etanol lub izopropanol; jako glikol zawiera glikol propylenowy lub glikol polietylenowy; jako przeciwutleniacz zawiera tokoferol lub butylohydroksyanizol; jako substancję konserwującą zawiera mieszaninę estru metylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego, estru 3-propylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego i glikolu 1,2-propylenowego, ajako środek regulujący lepkość zawiera polimer kwasu akrylowego.
12. 12. Kompozycja farmaceutyczna, zwłaszcza do leczenia choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, depresji, udaru, choroby lokomocyjnej i zapalenia rdzenia, z wyłączeniem doustnej postaci podawania, znamienna tym, że zawiera kompozycję liposomową zawierającą o.l - 40% wagowych selegiliny [(-)-N-<x-dimetylo-N-(2-propynylofenylo· etyloaminy)] i/lub jej soli, 2 do 40% wagowych lipidów, korzystnie fosfolipidów, 0 do 10% wagowych cholesterolu, 0 do 20% wagowych alkoholu, 0 do 25% wagowych glikolu, 0 do 3% wagowych przeciwutleniacza, 0 do 3% wagowych substancji konserwującej, 0 do 2% wagowych środka regulującego lepkość, 30 do 90% wagowych wody i ewentualnie typowe środki wypełniające, rozcieńczające i substancje pomocnicze korzystnie do pozajelitowej lub przezskómej postaci.
13. 13. Kompozycja farmaceutyczna według zastrz. 12, znamienna tym, że kompozycja liposomowa zawiera dodatkowo do 50% wagowych cyklodekstryny lub pochodnej cyklodekstryny.