PL168730B1 - Srodek szkodnikobójczy PL PL PL PL PL PL - Google Patents

Abstract

1 . Srodek szkodnikobójczy do zwalczania stawonogów lub nicieni zawierajacy substancje czynna i jeden lub wiecej dopuszczalnych w rolnic- twie skladników, obejmujacych jeden lub wiecej stalych lub cieklych nos- ników, rozcienczalników, substancji pomocniczych i/lub srodków po- wierzchniowo czynnych, znamienny tym, ze jako substancje czynna za- wiera skuteczna ilosc zwiazku o wzorze 27, w którym X oznacza grupe ni- trowa niepodstawiona lub chlorowcopodstawiona grupe alkilosulfenylowa, alk il osulfinylowa lub alkilosulfonylowa, w której reszte alkilowa stanowi liniowy lub rozgaleziony lancuch, zawierajacy 1-4 atomów wegla, a grupa chlorowcopodstawiona oznacza grupe podstawiona jednym lub wiecej atomami chlorowców, takich samych lub róznych, az do pelnego podsta- wienia reszty alkilowej; Y oznacza atom wodoru, chlorowca, grupe alkilo- sulfenylowa, alkilosulfinylowa, aminowa, alkiloaminowa, dialkiloaminowa, alkoksyalkiloaminowa, chlorowcoalkilokarbonyloaminowa, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowia liniowe lub rozgalezione lancuchy zawierajace 1-4 atomów wegla, a grupy chlorowcoalkilowe sa podstawione jednym lub wiecej atomami chlorowców, które sa takie same lub rózne, az do pelnego podstawienia reszty alkilowej; Z oznacza grupe cyjanowa lub atom chlorowca, a kazdy z podstawników R2 , R3 , R4 , i R5 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupe chlorowcoalkilowa, w której reszta alkilowa stanowi liniowy lub rozgaleziony lancuch zawierajacy 1-4 atomów wegla, podstawiony jednym lub wiecej atomami chlorowców, które sa takie same lub rózne, az do pelnego podstawienia reszty alkilowej, pod warunkiem, ze co najmniej jeden z podstawników R2 do R5 jest inny niz atom wodoru lub jego soli addycyjnej z kwasem. WZÓ R 27 PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek szkodnik obój czy zawierający nowe 1-(2-pirydylo)pirazole.

Środek według wynalazku przeznaczony jest do zwalczania stawonogów lub nicieni. Zwłaszcza nadaje się do stosowania w rolnictwie, szczególnie jako środek szkodnikobójczy do zwalczania stawonogów, zwłaszcza mszyc lub owadów żerujących na liściach i w glebie, bez uszkodzenia roślin uprawnych.

Znane są różne związki pirazolowe 1-podstawione podstawionym fenylem lub pirydylem, które wykazują różnego typu aktywność szkodnikobójczą i mogą być stosowane jako herbicydy, regulatory wzrostu roślin, fungicydy, bakteriocydy, insektycydy i nematocydy. Wśród nich można wymienić następujące: z japońskiegio opisu patentowego nr 63-313773 znane są jako herbicydy, bakteriocydy i fungicydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-5-(podstawione-amino)pirazole, które są niepodstawione w pozycji 3 pierścienia pirazolowego; z japońskiego opisu patentowego nr 53-174905 znane są jako regulatory wzrostu roślin stosowane do przerzedzania owoców 1-(podstawione-2-pirydylo)-5-(j>odstawione--amino)pirazole, które w pozycji 3 pierścienia pinuolowego są niepodstawione lub podstawione alkilem; z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 772 312 znane są jako herbicydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-5-(podstawione-amino)pirazole w pozycji 3 pierścienia pirazolowego niepodstawione lub podstawione alkilem; z brytyjskiego opisu patentowego nr 2 136 427 znane są jako herbicydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-5-(podstawione-ammo)-4-cyjanopirazole, które są niepodstawione w pozycji 3 pierścienia pirazolowego. Z publikacji Khan i Pinto, J. Heterocyclic Chem., 18, 9-14 (1981) znane są ©(podstawione^-pirydylojpirazole, które w pozycji 3 pierścienia pirazolowego są niepodstawione lub podstawione metylem, fenylem lub p-nitrofenylem; nie jest opisana natomiast żadna aktywność biologiczna.

Z europejskiego opisu patentowego nr EP 295 117 i WO 87 03781 znane są ©(podstawione fenylojpirazole do zwalczania stawonogów, nicieni, robaków i pierwotniaków. Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 804 675 znane są jako insektycydy, akary4

168 730 cydy i nematocydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-5-(podstawione amino)pirazole, które w pozycji 3 pierścienia pirazolowego są niepodstawione lub podstawione alkilem lub chlorowcoalkilem, z japońskiego opisu patentowego nr 2 142 785 znane są jako herbicydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-4-chloro-5-(podstawione-ammo)pirazole, które są niepodstawione w pozycji 3 pierścienia pirazolowego; z europejskiego opisu patentowego nr EP 284 030 znane są jako herbicydy 1-(podstawione-2-pirydylo)-4-nitro-5-(podstawione alkoksy)pirazole, które w pozycji 3 pierścienia pirazolowego są niepodstawione; z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 770 692 znane są jako herbicydy i regulatory wzrostu roślin 1-(podstawione-2-pirydylo)-4-nitro-(lub cyjano)pirazole, które w pozycji 3 pierścienia pirazolowego są niepodstawione lub podstawione alkilem lub chlorowcoalkilem, a w pozycji 5 zawierają różne podstawniki; z europejskiego opisu patentowego nr 249 033 znane są jako insektycydy, akarycydy i nematocydy 1-(podstawione-2-pirydylo)pirazole, które w pozycji 3 pierścienia pirazolowego są podstawione wodorem, alkilem lub chlorowcoalkilem, w pozycji 4 grupą alkilotio lub w pozycji tej są utlenione, a w pozycji 5 są podstawione grupą alkoks;^^<^'wą lub alkilotio, a z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 918 085 znane są 1-(podstawione fenylo)-5-alkoksy-3-cygano-5-sulfenyloalkilopirazole jako związki do zwalczania stawonogów, nicieni, robaków jelitowych i pierwotniaków.

Jak widać zatem charakter i pozycja podstawników w pierścieniu pirazolowym daje różnego typu aktywność biologiczną, której typu ani poziomu nie można łatwo przewidzieć.

Nowe l^podstawione^-pirydylo^irazole, stanowiące substancje czynne środków według wynalazku, wykazują nieoczekiwanie doskonałe własności szkodnikobójcze, zwłaszcza jako insektycydy (zwłaszcza związki mszycobójcze) lub akarycydy (roztoczobójcze).

Środek do zwalczania stawonogów lub nicieni według wynalazku zawiera jeden lub więcej dopuszczalnych w rolnictwie składników, obejmujących jeden lub więcej stałych lub ciekłych nośników, rozcieńczalników, substancji pomocniczych i/lub środków powierzchniowo czynnych w połączeniu ze skuteczną ilością substancji czynnej, którą są związki przedstawione wzorem ogólnym 27, ich izomery, np. diastereoizomery i izomery optyczne oraz sole addycyjne z kwasem.

We wzorze ogólnym 27 X oznacza grupę nitrową lub niepodstawioną lub chlorowcopodstawioną grupę alkiiosulfenylową, alkilosulfinylową lub alkiiosulfonylową, w której resztę alkiiową stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch, zawierający 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomamów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; Y oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkiiosulfenylową, alkilosulfinylową, aminową, alkiloaminową, dialkiioaminową alkoksyalkiloaminową, chlorowcoalkilokarbonyloaminową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; Z oznacza grupę cyjanową lub atom chlorowca, a każdy z podstawników R2, R3, Rt i R5 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę chlorowcoalkilową, w której reszta alkilowa stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch zawierający 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej, pod warunkiem, że co najmniej jeden z podstawników R2 do R5 jest inny niż atom wodoru; przy czym związki te mogą mieć postać soli addycyjnych z kwasami.

Korzystne związki o własnościach szkodnikobójczych są wybrane spośród związków o wzorze 27, w którym X oznacza grupę S(O)_nR1 i są przedstawione wzorem 28, w którym Y oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkiiosulfenylową, alkilosulfinylową, aminową, alkiloaminową, dialkiioaminową, grupę alkoksyalkiloaminową, chlorowcoalkilokarbonyloaminową, w których reszty alkiiowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla; a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; R1 oznacza liniową lub rozgałęzioną grupę alkilową zawierającą 1-4 atomów węgla, podstawioną jednym lub więcej atomami chlorowców, takich samych lub różnych aż do pełnego podstawienia

168 730 grupy alkilowej; n oznacza 0, 1 lub 2, a każdy z podstawników R2 i R4 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę chlorowcoalkilową w których reszta alkilowa stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch zawierający 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej i alkoksylowej, z zastrzeżeniem, że jeden z podstawników R2 i R4 jest inny niż atom wodoru.

Wśród związków o wzorze 28 korzystne są związki o wzorze 28a, w którym Y oznacza grupę aminową, alkiloaminową, alkilosulfenylową alkilosulfinylową, alkoksyalkiloaminową lub chlorowcoalkilokarbonyloaminową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; R, i n mają znaczenia jak określone dla wzoru 28; R2 oznacza atom wodoru lub chlorowca, R4 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę chlorowcoalkilową, w której reszta alkilowa stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch zawierający 1-4 atomów węgla, a chlorowcopodstawienie oznacza jeden lub więcej atomów chlorowca, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej i alkoksylowej, z zastrzeżeniem, że jeden z podstawników R2 do R4 jest inny niż atom wodoru.

Bardziej korzystne są związki o wzorze 28b, w których Y oznacza grupę aminową, alkiloaminową, alkoksymetyloaminową w których reszty alkilowe i alkoksylowe zawierają 1 lub 2 atomy węgla; R, oznacza grupę trifuorometylową, dichlorofuorometylową lub chlorodifluorometylową; n oznacza 0, 1 lub 2; R2 oznacza atom bromu, chloru lub fluoru, a R4 oznacza atom bromu, chloru, fluoru, grupę trifluorometylową lub trifuorometoksylową.

Ponadto korzystne są związki o wzorze 27, w których Y oznacza grupę aminową; takie związki przedstawione są wzorem 27a.

Poniżej przedstawione są niektóre reprezentatywne korzystne związki o wzorze 28, opisane dalej w przykładach I-XXVII w określonych poniżej kategoriach:

Bardzo dobra aktywność owadobójcza: związki z przykładów I, II, III, V, VI, VIII, IX, X, VIV, XVIII, XX, XXI;

Bardzo dobra aktywność mszycobójcza i aktywność owadobójcza o szerokim spektrum: związki z przykładów I, II, III, V, VI, VIII, IX, X, VIV i XVII;

Dobra aktywność owadobójcza wobec skoczków zbożowych: związki z przykładów I, II, V, X i XVIII;

Dobra aktywność owadobójcza wobec szkodników glebowych: związki z przykładów VI, X i XVIII;

Dobra aktywność owadobójcza systemiczna wobec szkodników żerujących na liściach (zwłaszcza owadów lub mszyc) przy poborze przez korzenie: związki z przykładów II, III, IX, X, XIV i XXI.

Celem wynalazku było uzyskanie nowych środków zawierających związki z grupy 1-(2-pirydylo)pirazoli, dopuszczalnych do stosowania w rolnictwie.

Związki stanowiące substancje czynne środków według wynalazku są wysoce aktywne wobec stawonogów, zwłaszcza mszyc lub owadów i nicieni roślinnych. Związki te szczególnie korzystnie stosuje się np. w uprawach, rolniczych lub ogrodniczych, w lasach lub do utrzymania publicznych warunków sanitarnych.

Powyższe substancje czynne mają szeroki zakres aktywności jako insektycydy, środki roztoczobójcze, mszycobójcze lub nicieniobójcze, są stosowane na glebę lub liście lub do zaprawiania nasion i mają działanie układowe.

Związki o wzorze 27, stanowiące substancje czynne środków według wynalazku można wytwarzać różnymi sposobami; na ogół wytwarza się pierścień pirazolowy, po czym zmienia się podstawniki. Kolejność wprowadzania różnych grup do pierścienia pinazolowego może być różna oraz może być potrzebne stosowanie odpowiednich grup zabezpieczających.

Związki o wzorze 27 można również przeprowadzić w inne związki o wzorze 27 znanymi metodami.

Gdy w opisie sposobów symbole występujące we wzorze nie są określone, należy rozumieć, że mają one znaczenie jak określone powyżej i są zgodne z pierwszą definicją każdego

168 730 symbolu w tym opisie. Termin zabezpieczenie obejmuje konwersję w odpowiednią grupę niereaktywną, którą można ponownie przeprowadzić w grupę reaktywną w razie potrzeby, jak również obejmuje dodawanie grup, które nadają grupom funkcyjnym niereaktywność. Grupy aminowe, jeśli nie zaznaczono inaczej, oznaczają niepodstawione grupy aminowe.

Poniżej opisano też sposób wytwarzania półproduktów, które nadają się do wytwarzania niektórych z rozważanych tu związków. Zwłaszcza szczególnie korzystne są półprodukty, w których R₂ do R₅ mają znaczenia jak określone we wzorze 27 lub we wzorze 28, przy czym każdy z R3 i R oznacza wodór lub bardziej korzystne znaczenie R₂ i Rt.

1-(2-pirydylo)pirazole można wytwarzać różnymi metodami. Zgodnie z korzystną metodą syntezy można je wytwarzać z półproduktu o wzorze 4, który wytwarza się przez cyklizację

2-okso-3-cyjanopropionianu alkilu o wzorze 2, wytworzonego przez zobojętnianie kwasem jego odpowiedniej soli enolowej o wzorze 1, w którym M oznacza kation metalu, z odpowiednio podstawioną 2-pirydylohydrazyną o wzorze 3 i dalej przez podstawienie lub przekształcenie w inne pochodne.

Wytwarzanie użytecznego i nowego półproduktu, 1-(podstawionego-2-pirydylo)-3-alkoksykarbonylo-5-aminopirazolu o wzorze 4, w którym R oznacza Ci -niższy alkil, korzystnie metyl lub etyl a R₂ do R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, jest opisane poniżej (Schemat 1).

Związki wyjściowe o wzorze 1 i 3 albo są handlowo dostępne albo mogą być wytwarzane sposobami dobrze znanymi w literaturze. Wodny roztwór soli enolowej najpierw zakwasza się kwasem nieorganicznym takim jak kwas siarkowy. Następnie półprodukt o wzorze 2 ekstrahuje się do rozpuszczalnika organicznego, po czym dodaje się do roztworu 2-pirydylohydrazyny o wzorze 3 w niższym alkoholu alkilowym C1.4, takim jak metanol lub etanol. Po utworzeniu in situ przejściowego hydrazonu dodaje się zasadę taką jak wodorowęglan sodu jako katalizator cyklizacji in situ do 1-(2-pirydylo)pirazolu o wzorze 4.

Związki o wzorze 27 wytwarza się następnie przez reakcję związków o wzorze 4, zgodnie z dalej opisanymi Metodami, wprowadzając różne podstawniki, zwłaszcza X, Y i Z. Jako szczególnie użyteczne i nowe 2-pirydylopirazole stosowane jako półprodukty w omówionych poniżej Metodach wytwarzania związków o wzorze 27, wymienia się konkretnie związki o wzorach 4, 9 lub 10, odpowiadające półproduktom o wzorze 29, związki o wzorze 5, 6, 11 lub 12, odpowiadające półproduktom o wzorze 30 i związki o wzorze 31, określone jak poniżej:

a) związki o wzorze 29, w którym Z oznacza grupę C14alkoksykarbonylową, aminokarbonylową lub cyjanową, a każdy z podstawników R₂, R3, R i R₅ oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkilową, chlorowcoalkilową, alkoksylową, chlorowcoalkoksylową, cyjanową lub nitrową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a podstawienie chlorowcem obejmuje jeden lub więcej atomów chlorowców, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszt alki^^<^'wych i alkoksylowych, z zastrzeżeniem, że co najmniej jeden z podstawników R2 do R5 jest inny niż atom wodoru;

b) związki o wzorze 30, w którym Z oznacza grupę C1_.;alkoksykarbonylową lub aminokarbonylową; X oznacza atom chlorowca, grupę nitrową lub niepodstawioną lub podstawioną chlorowcem grupę alkilosulfenylową, alki^^sulf^^^^yową lub alkilosulfonylową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a podstawienie chlorowcem obejmuje jeden lub więcej atomów chlorowców, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszt alkilowych; każdy z podstawników R2, R3, R4 i R5 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkiiową, chlorowcoalkilową, alkoksylową, cyjanową lub nitrową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a podstawienie chlorowcem obejmuje jeden lub więcej atomów chlorowców, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszt alkilowych i alkoksylowych, z zastrzeżeniem, że co najmniej jeden z podstawników R2 do R5 jest inny niż atom wodoru i

c) związki o wzorze 31, w którym Y, Z, R2, R3, R i R5 mają znaczenie jak określone we wzorze 27.

168 730

Szczególnie korzystne 4-sulfonowane 1-(podstawione-2-pirydylo)pirazole o wzorze 27, w którym X = S(O)_nIR , a n i R mają uprzednio określone znaczenia, można wytwarzać różnymi metodami. Dwie korzystne metody ilustrują reakcje określone jak Droga A i B na schemacie 2.

Metoda I.

Związek o wzorze 27, dalej określony jako związek o wzorze 27a, a bardziej konkretnie o wzorze 7 lub 8, w którym X oznacza grupę alkilosulfenylową, chlorowcoalkilosulfenylową, alkilosulfinylową, chlorowcoalkilosulfinylową alkiiosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową, Y oznacza grupę aminową, Z oznacza grupę cyjanową, a R2, R3, R i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, wytwarza się z półproduktu o wzorze 4, w którym X oznacza atom wodoru, Y oznacza grupę aminową, Z oznacza grupę alkoksykarbonylową, a R2 do R5 są określone powyżej, sposobami przedstawionymi na Schemacie 2, Droga A i B:

a) Droga A. Półprodukt - 3-alkoksykarbonylo-5-aminopirazol o wzorze 4 poddaje się reakcji z halogenkiem alkilo- lub chlorowcoalkilosulfenylowym, RSHalo, w którym Ri oznacza grupę alkilową lub chlorowcoalkilową, uprzednio określoną, a Halo korzystnie oznacza chlor, w wyniku czego uzyskuje się półprodukt o wzorze 5, w którym Y oznacza grupę SRi. Dogodnie reakcję prowadzi się w obojętnym aprotonowym rozpuszczalniku organicznym takim jak chlorowany węglowodór, węglowodór, eter itd., korzystnie w dichlorometanie, ewentualnie z akceptorem kwasu, takim jak pirydyna, trzeciorzędowa amina lub węglan metalu alkalicznego. Reakcję prowadzi się w temperaturze od około -25°C do około 100°C w zależności od temperatury wrzenia reagenta, tj. halogenku sulfenylu i rozpuszczalnika. Alternatywnie, sulfenylowanie prowadzi się w kwasie organicznym, takim jak lodowaty kwas octowy, w temperaturze od około 5°C do około 100°C.

Przejściowy karboksamid o wzorze 6 wytwarza się z przejściowego estru o wzorze 5 przez reakcję z amoniakiem w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, w obecności kwasu Lewisa jako katalizatora, takiego jak trimetyloglin, w temperaturze od około -78°C do około 50°C. Alternatywnie, przejściowy ester o wzorze 5 hydrolizuje się do odpowiedniego kwasu, po czym przeprowadza się w chlorek kwasowy dobrze znanymi metodami. Następnie chlorek kwasowy poddaje się reakcji z amoniakiem i uzyskuje się przejściowy karboksamid o wzorze 6.

Z przeeściowego karboksamidu o wzorze 6 odszczepia się następnie wodę i otrzymuje się nitryl o wzorze 7, stosując standardowe środki odwadniające, takie jak tlenochlorek fosforu lub pięciotlenek fosforu, ewentualnie w obecności obojętnego rozpuszczalnika organicznego i zwykle w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika, która typowo jest w zakresie od około 30°C do około 180°C.

Utlenianie sulfidu o wzorze 7 do związku o wzorze 8, który jest sulfotlenkiem, gdy n = 1 lub sulfonem, gdy n = 2, przeprowadza się stosując np. odpowiednią ilość kwasu nadoctowego, trifluoronadoctowego, n-chloronadbenzoesowego, nadtlenku wodoru, kombinacji kwasu nadoctowego i nadtlenku wodoru lub peroksymonosiarczanu potasu, który jest dostępny w handlu pod nazwą Oxone®. Reakcję zwykle prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku organicznym typowo w temperaturze od około -30°C do około 180°C.

b) W alternatywnej metodzie, określonej jako Droga B, przejściowy ester o wzorze 4, najpierw przeprowadza się w przejściowy karboksamid o wzorze 9 przez reakcję przejściowego estru o wzorze 4 z zasadą taką jak wodorotlenek amonowy, w alkoholu alkilowym, w temperaturze otoczenia. Z wytworzonego przeJściowego karboksamidu o wzorze 9 następnie odszczepia się wodę, przeprowadzając go w przejściowy nitryl o wzorze 10 sposobem podobnym do opisanego powyżej w Drodze A sposobu przeprowadzenia związku o wzorze 6 w związek o wzorze 7. Ewentualnie, odwodnienie związku o wzorze 9 do związku o wzorze 10 prowadzi się stosując bezwodnik, taki jak bezwodnik trifluorooctowy i zasadę organiczną, taką jak pirydyna, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak dioksan lub tetrahydrofuran, w temperaturze od około -30°C do około 100°C.

Sulfenylowanie nitrylu o wzorze 10 do związku o wzorze 7 prowadzi się sposobem podobnym do opisanego w Drodze A sposobu przeprowadzania związku o wzorze 4 w związek

168 730 o wzorze 5. Związek sulfenylowy o wzorze 7 utlenia się następnie do związku o wzorze 8, jak opisano powyżej.

Metoda II.

Związek o wzorze 27, dalej określany jako związek o wzorze 27a, a dokładniej jako związek o wzorze 13, w którym X oznacza grupę nitrową, Y oznacza grupę aminową (lub zabezpieczoną aminową), Z oznacza grupę cyjanową, R (w schemacie 3) oznacza niższą grupę alkiiową C14, a R2, R3, Ri i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, wytwarza się przez bezpośrednie chlorowcowanie lub nitrowanie przejściowego związku o wzorze 4, określonym powyżej, następnie amidowanie i odszczepienie wody, jak na Schemacie 3.

a) Najpierw wytwarza się związek przejściowy o wzorze 11, w którym X oznacza atom chlorowca, przez reakcję związku pr;^^j^i^ii^^ego o wzorze 4, w którym X oznacza atom wodoru, ze środkiem chlorowcującym, takim jak chlorek sulfurylu, chlorek tionylu, N-chlorowcosukcynimid, chlor lub brom i ewentualnie z akceptorem kwasu lub z katalizatorem takim jak kwas Lewisa. Reakcję prowadzi się w obojętnym aprotonowym rozpuszczalniku organicznym, takich jak chlorowany węglowodór, eter lub acetonitryl. Reakcję prowadzi sie w temperaturze od około -25°C do około 150°C, korzystnie od około -10°C do około 110 °C, w zależności od reaktywności pirazolu i reaktywności użytego środka chlorowcującego;

b) Najpierw otrzymuje się przejściowy związek o wzorze 11, w którym X oznacza grupę nitrową, przez reakcję związku przejścćowego o wzorze 4, w którym X oznacza atom wodoru, ze środkiem nitrującym, takim jak mieszanina stężonego kwasu azotowego i siarkowego w kwasie lub bezwodniku octowym, pięciotlenek dwuazotu w chlorowcowanym alkanie, ester kwasu azotowego, taki jak azotan etylu, mieszany bezwodnik, taki jak azotan acetylu lub halogenek nitrylowy, ewentualnie z katalizatorem Friedel-Craftsa, takim jak chlorek żelazawy lub azotan metylu lub sól nitroniowa, taka jak tetrafluoroboran nitroniowy. Reakcję prowadzi się w odpowiednim rozpuszczalniku, takim jak kwas octowy, sulfon tetrametylenu, tetrahydrofuran lub woda w warunkach obojętnych, zasadowych lub kwaśnych w temperaturze reakcji od około -50°C do około 155°C. Korzystnie nitrowanie prowadzi się stosując chlorek nitrylu w obecności tetrachlorku tytanu w sulfonie tetrametylenu w temperaturze od około -10°C do około 25°C;

c) Związek przejściowy o wzorze 11, w którym X oznacza atom chlorowca lub grupę nitrową, przeprowadza się w związek przejściowy o wzorze 12 przez amidowanie grupy alkoksykarbonylowej do karboksamidowej zgodnie z procedurą konwersji związku o wzorze 5 do związku o wzorze 6 opisaną w Metodzie Ia;

d) Następnie wytwarza się związek o wzorze 13, tj. związek o wzorze 27a, w którym X oznacza atom chlorowca lub grupę nitrową, przez odszczepijnie wody ze związku przejściowego o wzorze 12 zgodnie z procedurą konwersji związku o wzorze 6 do związku o wzorze 7 opisaną w Metodzie Ia.

Metoda III. ₍

Związek o wzorze 27, dalej określany jako związek o wzorze 27a, a dokładniej jako związek o wzorze 16 lub 16a, w którym Z oznacza atom chlorowca, Y oznacza grupę aminową (lub zabezpieczoną aminową), R (w schemacie 4) oznacza niższą grupę alkiiową C1-, a X, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, wytwarza się ze związku przejściowego o wzorze 5 z Metody Ia, w którym Z oznacza grupę alkoksykarbonylową X oznacza grupę alkiiosulfenylową lub chlorowcoalkilosulfenylową, a Y oznacza grupę aminową lub ze związku przejściowego o wzorze 11 z Metody IIa, w którym X oznacza atom chlorowca lub grupę nitrową, Z oznacza grupę alkoksykarbonylową, a Y oznacza grupę aminową, następującymi sposobami, które przedstawione są na Schemacie 4:

a) Związek przejściowy o wzorze 5 lub 11, w którym Z stanowi grupa alkoksykarbonylowa (tj. ester) hydrolizuje się w obecności kwasowego lub zasadowego katalizatora, znanymi sposobami i uzyskuje się związek przejściowy o wzorze 14, w którym Z stanowi grupa karboksylowa i

b) Związek przejściowy o wzorze 14, w którym Y stanowi grupa aminowa (lub ewentualnie zabezpieczona aminowa) przeprowadza się najpierw w przejściową suchą sól srebrową

168 730 o wzorze 15, którą następnie poddaje się reakcji Hunadieckera i uzyskuje się związek o wzorze 16, tzn. związek o wzorze 27a, w którym X oznacza atom chlorowca. Reakcję prowadzi się z chlorowcem zwłaszcza bromem, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak tetrachlorek węgla, zwykle w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika, w zakresie od około 50°C do około 200°C lub

c) Ewentualnie związzk o wzorze 15, w któtym X oznacza grupę aiuilo sulfeoslown hib chlorowcoalkilosulfenylową (sulfamid, n = 0) utlenia się do odpowiedniego analogu sulfinylowego (sulfotlenek, n = 1) lub sułfonylowego (sulfon, n = 2) o wzorze 16a metodą opisaną dla konwersji związku o wzorze 7 do związku o wzorze 8 w Metodzie Ia.

Metoda Iv.

Związek o wzorze 27, określony dokładniej wzorem 17 lub wzorem 27b, w którym pochodną grupę aminową Y stanowi grupa alkiloaminowa, dialkilzzminowa, αlZzksyαlkiloaminowa, chlorowczalkilzZzrbonylozmmzwa, a X, Z, R2, R3, R i R5 mają znaczenie jak we wzorze 27, wytwarza się w związku o wzorze 27a, w którym Y oznacza grupę aminową, odpowiadającego związkom o wzorach 7, 8, 13, 16 lub 16a, a inne podstawniki są określone powyżej, przez przeprowadzenie go w odpowiednią pochodną (schemat 5).

Zwykle przekształcanie związku o wzorze 27a, w którym Y oznacza grupę aminową, prowadzi się przez alkilowanie, np. odpowiednim podstawionym halogenkiem alkilowym (np. w którym chlorowcem jest Cl, Br lub J) lub odpowiednim podstawionym halogenkiem acylowym (np. chlorkiem acylowym) w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, ewentualnie w obecności zasady jako akceptora kwasu lub w obecności katalizatora. Reakcję prowadzi się standardowymi sposobami, zwykle w temperaturze od około 0°C do około 100°C, w zależności od charakteru rozpuszczalnika i użytego środka alkiluj^t^^go lub acyl^ącego. Typowe procedury są opisane poniżej:

a) Związek o wzorze 17 lub 27b, w którym- pochodną aminową Y stanowi grupa alkiloaminowa, dialkiloaminowa lub alZoksyalZilzammowa, dogodnie wytwarza się przez mznoαlZilowanie, dialkilowanie i trialkilowanie za pomocą odpowiedniego niepodstawionego lub podstawionego środka alkil^ącego, takiego jak jodek alkilu lub siarczan dialkilu, w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak acetonitryl, tetrahydrofuran lub dimetoksyc^tan, w temperaturze reakcji od około 0°C do około 160°C, ewentualnie w obecności zasady, takiej jak węglan potasu lub trietyloamina.

Alternatywnie, w celu zmetylzwania wykorzystuje się reakcję Eschweilera-Clarka i uzyskuje się żądane N-zmetylowanie. Takie redukujące metylowanie można dogodnie przeprowadzić przez reakcję aminy o wzorze 27a, tj. związku o wzorze 7, 8, 13, 16 lub 16a z formaldehydem i kwasem mrówkowym. Sposób jest podobny do opisanego przez Clarka i wsp., J. Am. Chem. Soc., 55, 4571, 1933;

b) Związek o wzorze 17 lub 27b, w którym pochodną aminową Y jest grupa chlorowcoαlkilzkαrbonyloaminowα, dogodnie wytwarza się ze związku 27a, w którym Y oznacza grupę aminową, tj. związku o wzorze 7, 8, 13, 16 lub 16a, przez reakcję z odpowiednim halogenkiem alkilo- lub chlorzwcoalZilokarbznylokym, takim jak chlorek acetylu lub chlorek chloroacetylu, w odpowiednim rozpuszczalniku organicznym, takim jak dichlorometan, eter etylowy lub tetrahydrofuran, ewentualnie w obecności akceptora kwasu, takiego jak pirydyna lub trietyloamina, w temperaturze od około -10°C do około 100°C, korzystnie od około -10°C do około 50°C.

Metoda V.

Związek o wzorze 27, dalej o wzorze 27c, a konkretnie o wzorze 18, w którym Y^c oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alZiiosulfenyłową lub alkilosulfinylową, a X, Z, R2, R3, R41 R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, wytwarza się przez deaminowanie lub substytucyjne deaminowanie związku o wzorze 27a, tj. związku o wzorze 7, 8, 13, 16 lub 16a, w którym podstawniki są określone powyżej (Schemat 6), według następujących procedur:

a) Związek dezaminapirinoiowyowzorze Rw ktotym Yy oznacoa aaom wytwarza się przez reakcję związku amin5piriαlolowegz o wzorze 27a, w którym Y oznacza grupę aminową, tj. związku o wzorze 7, 8, 13, 16 lub 16a, z organicznym azotynem alkilu, takim

168 730 jak azotyn tert-butylu lub ewentualnie z kwasem azotawym, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak tetrahydrofuran od około -20 °C do około 180°C, korzystnie od około 10°C do około 100°C lub

b) Związek o v^;^oree 18,w któiymYry, o znacza atom chlorowca rub grupę arkilosulfenylową, wytwarza się najpierw przez deaminzwanie związku o wzorze 27a, tj. związku o wzorze 7, 8, 13, 16 lub 16a, jak opisano powyżej w Metodzie Va i zakończenie reakcji za pomocą takiego reagenta, jak brzmzform, chlorek miedziowy, cyjanek miedziowy lub disulfid dimetylu. Reakcję zwykle prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak bezwodny acetonm-yl, typowo w temperaturze od zkzłz -20°C do około 180°C, korzystnie od około 10°C do około 100°C. Związek, w którym Y^c oznacza grupę alkiiosulfinylową lub alkilzsulfznylzwą (tzn. sulfotlenek alkilu, w którym n = 1 lub sulfon alkilowy, w którym n = 2, odpowiednio) wytwarza się następnie w reakcji utleniania prowadzonej sposobem podobnym do opisanej w Metodzie Ia konwersji związku o wzorze 7 do związku o wzorze 8.

Metoda VI.

Związek o wzorze 27, dokładniej o wzorze 27d, a bardziej szczegółowo o wzorze 24 lub 24a lub 26 lub 26a, w którym X, który jest określony wzorem S(O)_nR1, w którym n i R1są określone powyżej, oznacza grupę alkilosulfenylową chlzrzwcotlkilosklfenylową, alkilosulfinylzwą, chlzrowcoalkrlosklfinylową alkilosulfonylową lub chlorzwcoalkrlzsulfznylową, a Y, Z, R₂, R3, R i R5 mają znaczenia jak w definicji wzoru 27, wytwarza się alternatywnie następującymi metodami, wychodząc ze związku przejściowego o wzorze 31, w którym Y, Z, R₂, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27 i uzyskuje się związek przejściowy o wzorze 21, w którym X oznacza grupę chlorosulfonylową lub związek przejściowy o wzorze 25, w którym X oznacza grupę tizcyjanową. Każdy z tych półproduktów przeprowadza się w odpowiedni związek przejściowy, disulfid o wzorze 22, który następnie przeprowadza się w związek sulfenylowy o wzorze 24 lub 26, w którym X oznacza grupę SR1, w której R1 jest określone powyżej, który z kolei można utlenić do odpowiedniego sulfztleakk lub sulfonu o wzorze 24a lub 26a, w których X oznacza grupę o wzorze S(O)_nR1, w której n = 1 lub 2. Poniżej opisane są przeprowadzone sposoby:

a) Związek przejściowy o wzorze 21, w którym X oznacza grupę chlorosulfzaylzwą, a Y, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak w definicji wzoru 27, wytwarza się ze związku przejściowego o wzorze 31, wytworzonego ze związku o wzorze 4, w którym Y, Z, R2, R3, R4 i R5 są określone powyżej, przez kombinację procedur wprowadzających podstawniki Y i Z zgodnie z Metodami Ib, illa-C, IVa-d, Va-C i VIa-C, działając kwasem chlorosulfonzwym lub dichlzrzsklfzazwym (Schemat 8). Reakcję prowadzi się w obecności rozpuszczalnika organicznego takiego jak chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek węgla luC dimetyloformamid luC stosując kwas chlzrzsalfonowy jako rozpuszczalnik w temperaturze od około -10°C do około 160°C. Reprezentatywna procedura chlorzsulfznowαnra związku aromatycznego jest przedstawiona w publikacji J. March Advanced Organic Chemistry, McGraw-Hill publ. (1968), str. 402;

b) Przejściowy disulfid o wzorze 22, w którym X jest grupą disalfidzwą a Y, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenie jak w definicji 27, wytwarza się ze związku o wzorze 21 przez działanie środkiem redukującym, takim jak tri^snylofosfina, w obecności rozpuszczalnika organicznego, takiego jak tetrahydroikran, dichlorometan lub toluen w temperaturze od około -10°C do około 120°C. Reprezentatywny przykład procedury redukcji do disulfidu p-tolilu jest przedstawiony w J. Org. Chem. 45, 4792 (1980).

Alternatywnie, disu^ife^^^l^owanie prowadzi się stosując związek karbonylowy metalu taki jak heksakarboaylzmzlibden w bezwodnym tetrametylomzcznrka. Procedura takiej reakcji jest opisana przez H. Alpera w Angew. Chem. Internat., Edit. 8, 677 (1969). Reakcję według wynalazku przedstawia Schemat 9.

c) Związek o wzorze 27, w którym Y, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak w definicji wzoru 27, a X oznacza grupę chlorzwcoalkilosalfenylzwą, korzystnie perchlorowcoalkrlosplfenylową RS, w której R oznacza CFRR8 a R s ^8 oznaczająF, Cl , Br IuC grupę pefilpzroalkilową mianowicie, związek o wzorze 24, wytwarza się przez reakcję związku o wzorze 22

168 730 i perchlorowcoalkanu o wzorze 23, Halo-CFRyRs, w którym Halo oznacza Cl, Br lub J, R7 oznacza F, Cl lub Br, a Rs oznacza F, Cl, Br lub grupę perfluoroalkiiową ze środkiem redukującym, który może wspomagać wytwarzanie wolnego rodnika, Rs, CFR7R8 (ze związku o wzorze 23, Halo-CFR7Rg). Środek redukujący korzystnie wybiera się spośród metali obejmujących cynk, glin, kadm, mangan lub związku z tlenkiem siarki, np. ditioninu lub hydroksymetylosulfinianu. Ditionin alkaliczny, tj. ditionin metalu alkallcznego lub metalu ziem alkalicznych odpowiada wzorowi M_m(S₂O4), w którym m może oznaczać 1 lub 2 w zależności od wartościowości metalu M. Gdy stosuje się ditionin lub hydroksymetylosulfiman, potrzebna jest zasada. Zasadą jest np. wodorotlenek metalu alkaicznego, wodorotlenek metalu ziem alkalicznych, amoniak, alkiloamina, sól trietylobenzyloamoniowa lub sól stałego kwasu, taka jak fosforan disodowy, pirosiarczyn sodowy, wodorosiarczyn sodowy lub boran sodowy. Jako rozpuszczalniki stosuje się takie, które mogą rozpuszczać ditionin lub hydroksymetylosulfinian oraz związki o wzorze 22 i 23. Użytecznymi rozpuszczalnikami są: acetonitryl, dimetyloformamid, formamid, dimetyloacetamid, heksametylofosforamid, N-metylopirolidon, sulfotlenek dimetylu lub sulfolan. Temperatura reakcji jest w zakresie od około 10°C do około 100°C. Typowe procedury są podobne do opisanych przez A. Maggiolo, J. Am. Chem. Soc., (1951), 5815 i PW Feit, Acta Chem. Scan., 16, 297 (1962). Reakcję według wynalazku przedstawia równanie na Schemacie 10.

d) Związek przejściowy o wzorze 25, w którym X stanowi grupę cyjanotio, a Y, Z, R₂, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak w definicji wzoru 27, wytwarza się ze związku o wzorze 31 przez działanie bromem i tiocyjanianem metalu alkalcznego, takim jak tiocyjanian potasu, w odpowiednim rozpuszczalniku takim jak metanol, w temperaturze od około -78°C do około temperatury pokojowej. Rozpuszczalnik powinien być obojętny i zdolny do solwolizowania reagentów (Schemat li).

e) Alternatywnie, związek o wzorze 24, w którym X stanowi grupę chlorowcoalkilosulfenylową, korzystnie perchlorowcoakilosulfenylową wytwarza się przez utlenianie związku o wzorze 25, z wytworzeniem przejściowego disulfidu o wzorze 22, który następnie przeprowadza się w odpowiedni związek chlorowcoalkilosulfenylowy o wzorze 24. Utlenianie prowadzi się stosując środek utleniający, taki jak nadtlenek wodoru w obecności wodorotlenku metalu alkallcznego, takiego jak wodorotlenek sodu lub aminy takiej jak amoniak, w odpowiednim rozpuszczalniku, takim jak alkohol, woda, tetrahydrofuran, chlorowcowany alkan lub ich mieszaniny, w temperaturze od około -70°C do około 55°C. Typowe procedury są opisane przez A. Maggiolo, J. Am. Chem. Soc., (1951), 5815 i PW Feit, Acta Chem. Scan., 16, 297 (1962). Związek chlorowcoalkilosulfenylowy o wzorze 24 wytwarza się przez reakcję przejściowego związku disulfidowego o wzorze 22 z odpowiednim perchlorowcoalkanem, ewentualnie w obecności środka redukującego takiego jak metal wybrany z cynku, glinu, kadmu lub manganu (Schemat 12).

f) Inny związek o wzorze 27, tj. związek o wzorze 26, w którym X stanowi grupa alkilosulfenylowa lub chlorowcoalkilosulfenylowa, a Y, Z, R₂, R₃, R4 i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, wytwarza się przez reakcję związku o wzorze 25 z odpowiednim halogenkiem alkilu, RiHalo, w którym R1 oznacza grupę alkilową lub chlorowcoalkilową uprzednio określoną, korzystnie z jodkiem lub bromkiem alkilu, w odpowiednim rozpuszczalniku, takim jak alkohol, korzystnie odpowiedni alkohol alkilowy, w obecności katalizatora zasadowego, takiego jak wodorotlenek metalu alkallcznego lub węglan metalu alkallcznego, w temperaturze w zakresie od około -20°C do około 75°C (Schemat 13) lub

g) Związek o wzorze 27, konkretnie o wzorze 24a lub 26a, w którym X oznacza grupę akilosulfinylową, chlorowcoakilosulfinylową akilosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową [X = S(O)_nR1, w której n = 1 lub 2], a Y, Z, R₂, R₃, R4 i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, wytwarza się ze związku o wzorze 24 lub 26 przez utlenianie sposobem opisanym np. w Metodzie Ia.

Powyższe substancje czynne i półprodukty do ich wytwarzania można też wytwarzać stosując lub adaptując inne znane metody syntezy, np. kolejność etapów syntezy może być

168 730 różna, można stosować odpowiednie grupy zabezpieczające, a podstawniki można wprowadzać w dogodnym momencie.

Uogólniając, powyższe Metody syntezy można przedstawić przez następujące procesy, opisane poniżej:

Pi Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, który ma szczegółowy wzór 27a, w którym R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, X oznacza grupę alkilosulfenylową, chlorowcoalkilosulfenylową alkilosulfinylową chlorowcoalkilosulfinylową alkilosulfonylową, chlorowcoalkilosulfonylową lub grupę nitrową, a Z oznacza grupę cyjanową lub atom chlorowca, polega na tym, że ester przejściowy o wzorze 4, w którym R oznacza niższą grupę alkilową Cm, a grupa aminowa jest ewentualnie zabezpieczona w razie potrzeby:

a) najpierw poddaje się reakcji z halogenkiem sulfenylu RiSHalo, w którym Ri oznacza grupę alkiiową lub chlorowcoalkilową, w orgćrnicznym i^i-odowi^^k^u retdccji, ewenhtalnie w obecności akceptora kwasu, takiego jak trzeciorzędowa amina, w celu otrzymania przejściowego związku sulfenytowego o wzorze 5, w którym X oznacza grupę alkilosulfenylową lub chlorowcoalkilosulfenylową, który następnie amiduje się amoniakiem w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, w obecności katalizatora, w temperaturze od około -78°C do około 50°C lub ewentualnie przejściowy ester o wzorze 5 hydrolizuje się do odpowiedniego kwasu, przeprowadza się w chlorek kwasowy i w końcu poddaje się reakcji z amoniakiem i uzyskuje się przejściowy karboksamid o wzorze 6, który następnie przekształca się za pomocą środka odszczepiającego wodę, ewentualnie w rozpuszczalniku organicznym, w temperaturze od około 30°C do około 180°C, w związek o wzorze 27a, mianowicie związek o wzorze 7, w którym Z oznacza grupę cyjanową, a X oznacza grupę alkilosulfenyyową lub chlorowcoalkilosulfenylową, po czym związek o wzorze 7 ewentualnie utlenia się znanymi metodami, takimi jak utlenianie nadtlenkiem i otrzymuje się inny związek o wzorze 27a, mianowicie związek o wzorze 8, w którym X oznacza grupę S(O)_nR1, w której n = 1 lub 2, a R1 ma wyżej określone znaczenie, tzn. X oznacza grupę alkilosulfinylową, chlorowcoalkilosulfinylową alkilosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową;

b) najpierw poddaje się reakcji amidowania, sposobem podobnym do opisanego powyżej w procesie Pi a i uzyskuje się przejściowy karboksamid o wzorze 9, który następnie przeprowadza się przez odszczepienie wody w przejściowy nitryl o wzorze 10, a następnie poddaje się reakcji z RiSHalo zgodnie z procedurą sulfenylowania i uzyskuje się związek o wzorze 27a, a mianowicie związek o wzorze 7, który następnie ewentualnie utlenia się do związku o wzorze 27a, mianowicie związku o wzorze 8.

c) najpierw chlorowcuje się lub nitruje znanymi sposobami i uzyskuje się przeeścćowy ester o wzorze 11, w którym X oznacza atom chlorowca lub grupę nitrową, który następnie poddaje się najpierw reakcji amidowania sposobem podobnym do opisanego powyżej w procesie Pia i uzyskuje się przeeściowy karboksamid o wzorze 12, z którego następnie odszczepia się wodę i otrzymuje się związek o wzorze 27a, a mianowicie związek o wzorze 13, w którym Z oznacza grupę cyjanową, a X atom chlorowca lub grupę nitrową lub

d) najpierw przeprowadza się przejściowy ester sulfenylowany o wzorze 5, zgodnie z powyższym procesem Pia lub w chlorowcowany lub nitrowany ester przejściowy o wzorze 11, zgodnie z powyższym procesem Pic, po czym związek o wzorze 5 lub 11 hydrolizuje się znanymi sposobami do związku przejściowego o wzorze 14, w którym Z oznacza grupę karboksylową, który następnie przeprowadza się w przejściową suchą sól srebrową, o wzorze 15, którą z kolei poddaje się reakcji z chlorowcem metodą Hunsdieckera i otrzymuje się związek o wzorze 27a, mianowicie związek o wzorze 16, w którym Z oznacza chlorowiec, X oznacza grupę alkilosulfenylową, chlorowcoadkilosulfenylową atom chlorowca lub grupę nitrową, a Y oznacza grupę aminową i ewentualnie związek o wzorze 16, w którym X oznacza grupę alkiiosulfenylową chlorowcoalkilosulfenylową, utlenia się sposobem opisanym powyżej w procesie Pi a i otrzymuje się związek o wzorze 27, a mianowicie związek o wzorze i6a, w którym Z oznacza atom chlorowca, X oznacza grupę alkilosulfinylową, chlorowcoalkilosulfinylową alkilosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową, a Y oznacza grupę aminową.

168 730

P₂. Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, który ma szczegółowy wzór 27b, w którym X, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak we wzorze 27, a pochodna aminowa Y oznacza grupę alkiloaminową, dialkiioaminową, grupę alkoksyalkiloaminową chlorowcoalkilokarbonyloaminową, polega na tym, że związek o wzorze 27a, w którym X, Z, R2, R3, R4 i R5 są określone powyżej, wytworzony sposobami opisanymi w procesach Pia-Pid:

a) poddaje się reakcji z niepodstawionym (lub podstawionym grupą cyjanową lub alkoksylową) środkiem alkilującym, takim jak jodek alkilu lub siarczan dialkilu w obojętnym rozpuszczalniku, w temperaturze od około 0°C do około 160°C, ewentualnie w obecności zasady lub ewentualnie znaną metodą Eschweilera-Clarka redukującego metylowania z użyciem formaldehydu i kwasu mrówkowego i uzyskuje się związek o wzorze 27b, w którym pochodna aminowa Y oznacza grupę alkiloaminową, dialkiioaminową, grupę soli trialkiioamoniowej, grupę cyjanoalkiioammową lub alkoksyalkiloaminową;

b) poddaje się reakcji z halogenkiem alkilokarbonylowym lub halogenkiem chlorowcoalkilokarbonylowym, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym w temperaturze od około - 10°C do około 100°C, ewentualnie w obecności akceptora kwasu i otrzymuje się związek o wzorze 27b, w którym pochodna aminowa Y oznacza grupę alkilokarbonyloaminową lub chlorowcoalkilokarbonyloaminową

c) najpierw poddaje się reakcji z fosgenem i otrzymuje się przejściowy związek chlorokarbonyloaminowy lub izocyjanianowy, który następnie poddaje się reakcji z alkoholem alkilowym, alkiloaminą lub dialkiloaminą w obojętnym rozpuszczalniku organicznym w temperaturze od około -20°C do około 100°C, ewentualnie w obecności zasady i otrzymuje się związek o wzorze 27b, w którym pochodna aminowa Y oznacza grupę alkoksykarbonyloaminową, alkiIoaminokarbonyloaninową lub dialkiloammokarbonylomninową lub

d) poddaje się reakcji z ortomrówczanem alkilu w obecności katalizatora w temperaturze od około -20°C do około 180°C, ewentualnie w rozpuszczalniku organicznym i uzyskuje się związek o wzorze 27b, w którym pochodna aminowa Y oznacza grupę alkoksyalkilidenoiminową, zwłaszcza, alkoksymetylilodenoiminową.

P3. Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, który ma szczegółowy wzór 27c, w którym X, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, a Ysub oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkiiosulfenylową alkilosulfinylową polega na tym, że związek o wzorze 27a, w którym X, Z, R2, R3, R4 i R5 są określone powyżej, wytworzony sposobami opisanymi w procesach P,a-Pid: .

a) deaminuje się znanymi sposobami, takimi jak z użyciem azotynu alkilu lub ewentualnie kwasu azotawego, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym w temperaturze od około - 20 °C do około 180°C, przeprowadzając związek o wzorze 27a, w którym Y oznacza grupę aminową w jego odpowiednią sól diazoniową po czym reakcję zakańcza się w temperaturze od około -20°C do około 180°C za pomocą środka zakańczającego zgodnie ze znanymi metodami i otrzymuje się związek o wzorze 27c, w którym Ysub oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę cyjanową lub alkiiosulfenylową a następnie związek, w którym Ysub oznacza grupę alkilosulfenylową, ewentualnie utlenia się sposobem opisanym w procesie Pi a do związku o wzorze 27c, w którym Ysub oznacza grupę alkilosulfinylową lub alkiiosu ufonyyową lub

b) najpierw poddaje się substytutywnemu deaminowaniu, jak opisano powyżej w procesie P₃a i otrzymuje się związek o wzorze 27c, w którym Y_sllb oznacza atom chlorowca, który następnie przeprowadza się w pochodną magnezoorganiczną lub litoorganiczną po czym taką pochodną metaloorganiczną poddaje się reakcji z triamidem kwasu oksodiperoksymolibdeno(pir^(^;^i^o)hek:^i^i^^lt^yl^^:^^sf^i^r^^ego lub z boranem trialkilu i środkiem utleniającym takim jak nadtlenek wodoru i otrzymuje się przejściowy związek hydroksylowy o wzorze 19, który w końcu poddaje się reakcji ze środkiem alkilującym znanymi sposobami alkilowania, w obojętnym rozpuszczalniku w temperaturze od około -20°C do około 200°C i otrzymuje się związek o wzorze 27c, w którym Ysub oznacza grupę alkoksylową

P4. Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, który ma szczegółowy wzór 27d, w którym Y, Z, R1, R2, R3, R4, R5 i n mają znaczenia określone jak we wzorze 27, a X, które stanowi S(O)nR1, oznacza grupę alkiiosulfenylową chlorowcoalkilosulfenylową alkilosulfinylową,

168 730 chlorowcoalkilosulfinylową alkilosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową polega na tym, że związek przejściowy o wzorze 31, w którym Y, Z, R_b R₂, R₃, R4 i R5 są określone powyżej, a Y i Z są ewentualnie zabezpieczone, wytworzony ze związku przejściowego o wzorze 4 z procesu P1 przez kombinację procedur mającą na celu wprowadzenie podstawników Y i Z zgodnie z jednym lub więcej procesami Pib, P₂a-d i P₃a-b;

a) najpierw poddaje się reakcji z mieszaniną bromu i tiocyjanianu metalu i otrzymuje się związek o wzorze 25, w którym X oznacza grupę tiocyjanianową, na który następnie działa się środkiem alkilującym, ewentualnie w obecności zasady uzyskując bezpośrednio związek o wzorze 26, tj. związek o wzorze 27d, w którym X oznacza grupę alkilosulfenylową lub chlorowcoalkilosulfenylową lub ewentualnie związek przejściowy o wzorze 25, w którym X oznacza grupę tiocyjanową najpierw utlenia się do odpowiedniego przejściowego disulfidu o wzorze 22, który następnie poddaje się reakcji z perchlorowcoalkanem, ewentualnie w obecności środka redukującego i otrzymuje się związek o wzorze 24, tj. związek o wzorze 27d, w którym X oznacza grupę chlorowcoalkilosulfenylową zwłaszcza perchlorowcoalkilosulfenylową, po czym w końcu związek o wzorze 24 lub 26, w którym X oznacza grupę alkilosulfenylową lub chlorowcoalkilosulfenylową, ewentualnie utlenia się znanymi metodami podobnymi do metod w procesie P_ta i otrzymuje się związek o wzorze 24a lub 26a, tj. związek o wzorze 27d, w którym X oznacza grupę alkiiosulfinylową chlorowcoalkilosulfinylową alkilosulfonylową lub chlorowcoalkilosulfonylową lub

b) najpierw poddaje się reakcji z kwasem chlorosulfonowym lub dichlorosulfonowym i uzyskuje się związek przejściowy o wzorze 21, w którym X oznacza grupę chlorosulfonylową, po czym związek chlorosulfonowy o wzorze 21 poddaje się reakcji ze środkiem redukującym, takim jak tnfenylofosfma i otrzymuje się taki sam przejściowy disulfid o wzorze 22, opisany powyżej w procesie P4a, po czym disulfid o wzorze 22 przeprowadza się sposobem opisanym powyżej w procesie P4a w związek o wzorze 24, tj. o wzorze 27d, w którym X oznacza grupę chlorowcoalkilosulfenylową, zwłaszcza perchlorowcoalkilosulfenylową lub ewentualnie związek sulfenylowy o wzorze 24 utlenia się do związku o wzorze 24a, tj. o wzorze 27d, w którym X oznacza grupę chlorowcoalkilosulfinylową, zwłaszcza petchlotowcoalkilosulfinylową lub chlorowcoalkilosulfonylową zwłaszcza perchlorowcoalkilosulfonylową.

Wytworzone w ten sposób związki o wzorze 27 można przeprowadzać w sole addycyjne znanymi metodami.

P5. Sposób wytwarzania estru o wzorze 4, w którym R₂, R₃, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, a R oznacza niższą grupę alkilową Cm, polega na reakcji 2-okso-3-cyjano-propionianu alkilu C1-4 o wzorze 2, wytworzonego przez zobojętnienie kwasem jego soli enolowej, z 2-pitydylohydtazyną o wzorze 3, podstawioną podstawnikami R₂ do R5 określonymi powyżej.

P₆. Sposób wytwarzania karboksamidu o wzorze 9, w którym R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, polega na amidowaniu amoniakiem estru o wzorze 4 otrzymanego w procesie P5.

P7. Sposób wytwarzania nitrylu o wzorze 10, w którym R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, polega na tym, że z karboksamidu o wzorze 9, wytworzonego w procesie P₆ odszczepia się wodę za pomocą środka odwadniającego.

P_s. Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, w którym X, Y, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, polega na reakcji związku o wzorze 4 zgodnie ze sposobem przedstawionym w procesach P1 do P4, wprowadzenia podstawników X, Y i Z.

P9 Sposób wytwarzania związku o wzorze 27, w którym X, Y, Z, R2, R3, R4 i R5 mają znaczenia jak określone we wzorze 27, polega na tym, że dowolny ze związków przejściowych o wzorze 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12, 14, 19, 21, 22, 25 lub 31 poddaje się reakcji według procesów P1 do P_s.

Związki przedstawione w tabeli 1 ilustrują niektóre korzystne związki objęte wzorem 27 lub 28a lub 28b i mogą być wytworzone opisanymi metodami lub w opisanych procesach syntezy, odpowiednio dobierając reagenty, warunki i procedury, które zazwyczaj znane są fachowcom.

168 730

Tabela 1

Reprezentatywne pirydylopirazole o wzorze 27 Podstawniki

Nr	Z	X	Y	R2	R3	R4	r5
1	2	3	4	5	6	7	8
1	CN	Cl	NH2	Cl	H	CF3	H
2	CN	Cl	CN	Cl	H	CF3	H
3	CN	no2	nh2	Cl	H	CF3	H
4	Cl	Cl	nh2	Cl	H	CF3	H
5	Cl	Cl	CN	Cl	H	CF3	H
6	Cl	no2	nh2	Cl	H	CF3	H
7	Cl	sch3	nh2	Cl	H	cf3	H
8	Cl	soch3	NH2	Cl	H	CF3	H
9	Cl	so2ch3	NH2	Cl	H	CF3	H
10	Cl	scf3	NH2	Cl	H	CF3	H
11	Cl	SOCF3	NH2	Cl	H	CF3	H
12	Cl	SO2CF3	NH2	Cl	H	CF3	H
13	Cl	SCC1CF2	NH2	Cl	H	cf3	H
14	Cl	SOCClF2	NH2	Cl	H	CF3	H
15	Cl	SO2CClF2	NH2	Cl	H	CF3	H
16	Cl	SCCl2F	NH2	Cl	H	cf3	H
17	Cl	SOCC^F	nh2	Cl	H	cf3	H
18	Cl	SO2CC12F	nh2	Cl	H	CF3	H
19	Cl	SCHF2	nh2	Cl	H	cf3	H
20	Cl	SOCHF2	NH2	Cl	H	cf3	H
21	Cl	SO2CHF2	NH2	Cl	H	CF3	H
22	Cl	sch2f	NH2	Cl	H	CF3	H
23	Cl	SCF2CF3	NH2	Cl	H	CF3	H
24	Cl	SCF3	H	Cl	H	CF3	H
25	Cl	SOCF3	H	Cl	H	CF3	H
26	Cl	SO2CF3	H	Cl	H	CF3	H
27	Cl	SCF3	Br	Cl	H	cf3	H
28	Cl	SOCF3	Br	Cl	H	CF3	H
29	Cl	SO2CF3	Br	Cl	H	cf3	H
30	Cl	SCF3	NHCH2OC2H5	Cl	H	CF3	H
31	Cl	SCF3	sch2	Cl	H	CF3	H
32	Cl	SCF3	NHCH3	Cl	H	cf3	H

168 730

I	2	3	4	5	6	7	8
33	Cl	scf3	NH2	Cl	H	Cl	H
34	Cl	SOCFj	nh2	Cl	H	Cl	H
35	Cl	SO2CF3	nh2	Cl	H	Cl	H
36	Cl	SCH3	NH2	Cl	H	Cl	H
37	Cl	scf3	H	Cl	H	Cl	H
38	Cl	scf3	Br	Cl	H	Cl	H
39	Cl	scf3	NH2	Cl	H	F	H
40	Cl	SOCF3	NHCH2OC2H5	Cl	H	Cl	H
41	Cl	SCF2Cl	NHCH3	Cl	H	Cl	H
42	Cl	SOCF2Cl	NH2	Cl	H	Cl	H
43	Cl	no2	nh2	Cl	H	Cl	H
44	Cl	SCF3	CN	Cl	H	CF3	H
45	Cl	SCF3	SCH3	Cl	H	Cl	H
46	Cl	Cl	NH2	Cl	H	Cl	H
47	CN	SO2CF3	Br	Cl	H	CF3	H
48	CN	SCF3	SCH3	Cl	H	CF3	H
49	CN	SOCF3	SCH3	Cl	H	CF3	H
50	CN	SO2CF3	SC2H5	Cl	H	CF3	H
51	CN	SO2CF3	SO2CH3	Cl	H	CF3	H
52	CN	SCF3	OCH3	Cl	H	CF3	H
53	CN	SOCF3	OCH3	Cl	H	CF3	H
54	CN	SO2CF3	OCH3	Cl	H	CF3	H
55	CN	SCF3	NHCH3	Cl	H	CF3	H
56	CN	SO2CF3	NHCH3	Cl	H	CF3	H
57	CN	SOCF3	NHCH3	Cl	H	CF3	H
58	CN	SCF3	N(C2H5)2	Cl	H	CF3	H
59	CN	SOCF3	N(CH3)2	Cl	H	CF3	H
60	CN	SO2CF3	N(CH3)2+	Cl	H	CF3	H
61	CN	SCF3	N(CH3>3	Cl	H	CF3	H
62	CN	SCF3	NHCH2CN	Cl	H	CF3	H
63	CN	SOCF3	nhch2cn	Cl	H	CF3	H
64	CN	SO2CF3	nhch2cn	Cl	H	CF3	H
65	CN	SCF3	NHCH2OC2H5	Cl	H	CF3	H
66	CN	SCF3	NHCOjCjHj	Cl	H	CF3	H
67	CN	SCF3	NHCH2CO2C2H5	Cl	H	CF3	H
68	CN	SCF3	NHCON(CH3>2	Cl	H	CF3	H

168 730

1	2	3	4	5	6	7	8
69	CN	SCF3	n=choch3	Cl	H	CF3	H
70	CN	SCClF2	Br	Cl	H	CF3	H
71	CN	SOCClF2	Br	Cl	H	CF3	H
72	CN	SO2CClF2	Br	Cl	H	CF3	H
73	CN	SCClF2	SCH3	Cl	H	CF3	H
74	CN	SOCClF2	SCH3	Cl	H	CF3	H
75	CN	SO2CClF2	SCH3	Cl	H	CF3	H
76	CN	SCClF2	SOCH3	Cl	H	CF3	H
77	CN	SCClF2	SO2CH3	Cl	H	CF3	H
78	CN	SCClF2	nhc2h5	Cl	H	CF3	H
79	CN	SCClF2	N(CH3>2	Cl	H	CF3	H
80	CN	SOCClF2	NICH3E	Cl	H	CF3	H
81	CN	SO2CClF2	NICH3E	Cl	H	CF3	H
82	CN	SCClF2	N1CH3)3+	Cl	H	CF3	H
83	CN	SCClF2	nhch2cn	Cl	H	CF3	H
84	CN	SCClF2	NHCH2OC2H5	Cl	H	CF3	H
85	CN	SOCClF2	nhch2oc,h5	Cl	H	CF3	H
86	CN	SO2CClF2	NHCROC2H5	Cl	H	CF3	H
87	CN	SCClF2	nhco2c,h5	Cl	H	CF3	H
88	CN	SOCClF2	NHCO2C2H5	Cl	H	CF3	H
89	CN	SO2CClF2	NHCO2CHi5	Cl	H	CF3	H
90	CN	SCClF2	NHCOCH3	Cl	H	CF3	H
91	CN	SOCClF2	NHCOCH3	Cl	H	CF3	H
92	CN	SOCClF2	NHCOCH3	Cl	H	CF3	H
93	CN	SCClF2	NHCO(CH3>2	Cl	H	CF3	H
94	CN	SCClF,	N=CHOCH3	Cl	H	CF3	H
95	CN	SOCClF2	N=CHOCH3	Cl	H	CF3	H
96	CN	SO2CClF2	N=CHOCH3	Cl	H	CF3	H
97	CN	SOCC12F	NH2	Cl	H	CF3	H
98	CN	scci2f	H	Cl	H	CF3	H
99	CN	SOCC12F	H	Cl	H	CF3	H
100	CN	SO2CCl2F	H	Cl	H	CF3	H
101	CN	SCC12F	Br	Cl	H	CF3	H
102	CN	SOCC12F	Br	Cl	H	CF3	H
103	CN	SO2CCUF	Br	Cl	H	CF3	H
104	CN	SCCl2F	SCH3	Cl	H	CF3	H

168 730

1	2	3	4	5	6	7	8
105	CN	SOCCl2F	SCH3	Cl	H	CF3	H
106	CN	SO2CCl2F	SCH3	Cl	H	CF3	H
107	CN	SCC12F	SCH3	Cl	H	CF3	H
108	CN	SCC12F	SO2CH3	Cl	H	CF3	H
109	CN	scci2f	NHCH3	Cl	H	CF3	H
110	CN	SCCl2F	nccrl	Cl	H	CF3	H
111	CN	SCCl2F	N(CH3)3+	Cl	H	CF3	H
112	CN	SCCl2F	nhch2cn	Cl	H	CF3	H
113	CN	SOCCl2F	NHCH2CN	Cl	H	CF3	H
114	CN	SO2CCl2F	NHCH2CN	Cl	H	CF3	H
115	CN	SOCC12F	NHCH2OC2R	Cl	H	CF3	H
116	CN	SO2CCl2F	NHCROCJR	Cl	H	CF3	H
117	CN	SCCl2F	NHCO2C2H5	Cl	H	CF3	H
118	CN	SOCCl2F	NHCOCH3	Cl	H	CF3	H
119	CN	SO2CCl2F	NHCONHCH3	Cl	H	CF3	H
120	CN	SCC12F	N=CHOC2H5	Cl	H	CF3	H
121	CN	SOCH3	H	Cl	H	CF3	H
122	CN	SO2CH3	H	Cl	H	CF3	H
123	CN	SOCH3	Br	Cl	H	CF3	H
124	CN	SO2CH3	Br	Cl	H	CF3	H
125	CN	SCH3	SCH3	Cl	H	CF3	H
126	CN	SOCH3	SOCH3	Cl	H	CF3	H
127	CN	SO2CH3	SO2CH3	Cl	H	CF3	H
128	CN	SCH3	N(CH3)2	Cl	H	CF3	H
129	CN	SCH3	nhch2cn	Cl	H	CF3	H
130	CN	SOCH3	NHCHjOCjHj	Cl	H	CF3	H
131	CN	SO2CH3	NHCH2C2H5	Cl	H	CF3	H
132	CN	SCH3	NHCOCH3	Cl	H	CF3	H
133	CN	SOCH3	N=CHOC2H5	Cl	H	CF3	H
134	CN	SCHF2	NH2	Cl	H	CF3	H
135	CN	SO2CHF2	nh2	Cl	H	CF3	H
136	CN	SCHF2	H	Cl	H	CF3	H
137	CN	SOCHF2	H	Cl	H	CF3	H
138	CN	SO2CHF2	H	Cl	H	CF3	H
139	CN	SCHF2	Br	Cl	H	CF3	H
140	CN	SCHF2	SCH3	Cl	H	CF3	H

168 730

1	2	3	4	5	6	7	8
141	CN	soch2	SCH3	Cl	H	CF3	H
142	CN	schf2	SOCH3	Cl	H	CF3	H
143	CN	schf2	NHCO2C2H5	Cl	H	CF3	H
144	CN	SOCHF,	NHCONHCH3	Cl	H	CF3	H
145	CN	SO2CHF2	NHCH2OC2H5	Cl	H	CF3	H
146	CN	schf2	N=CHCO2H5	Cl	H	CF3	H
147	CN	SCH2F	nh2	Cl	H	CF3	H
148	CN	SOCH2F	nh2	Cl	H	CF3	H
149	CN	SO2CH2F	NH2	Cl	H	CF3	H
150	CN	sch2f	H	Cl	H	CF3	H
151	CN	soch2f	Br	Cl	H	CF3	H
152	CN	SO2CHT	N(CH3)2	Cl	H	CF3	H
153	CN	sch2f	SCH3	Cl	H	CF3	H
154	CN	SOCH2F	SO2CH3	Cl	H	CF3	H
155	CN	SO2CHJ	NHCH2OC2H5	Cl	H	CF3	H
156	CN	SCHF2	NHCO2C2H5	Cl	H	CF3	H
157	CN	SOCF3	NH2	Cl	H	Cl	H
158	CN	SO2CF3	NH2	Cl	H	Cl	H
159	CN	SCCIF2	NH2	Cl	H	Cl	H
160	CN	SOOCCIF2	NH2	Cl	H	Cl	H
161	CN	SO2CClF2	NH2	Cl	H	Cl	H
162	CN	SCCIF2	NH2	Cl	H	Cl	H
163	CN	SOCCIF2	NH2	Cl	H	Cl	H
164	CN	SO2CCl2F	NH2	Cl	H	Cl	H
165	CN	SOCH3	NH2	Cl	H	Cl	H
166	CN	SO2CH3	NH2	Cl	H	Cl	H
167	CN	SCHF2	NH2	Cl	H	Cl	H
168	CN	SCHF2	NH2	Cl	H	Cl	H
169	CN	Cl	NR	Cl	H	Cl	H
170	CN	NO2	NR	Cl	H	Cl	H
171	CN	SCF3	CN	Cl	H	CF3	H
172	CN	SCF3	SCR	Cl	H	Cl	H
173	CN	SCF3	NHCH2OC2H5	Cl	H	Cl	H
174	CN	SCF3	NR	CF3	H	CF3	H
175	CN	SOCC12F	NR	CF3	H	CF3	H
176	CN	SO2CF2Cl	Br	CF3	H	CF3	H

168 730

1	2	3	4	5	6	7	8
177	CN	SOCF3	NH2	H	H	NO2	H
178	CN	scf3	NH2	Cl	H	NO2	H
179	CN	so2cf3	NH2	Cl	H	CN	H
180	CN	SOCC1F2	NH2	Cl	H	CH3	H
181	CN	SO2CC1F2	NH2	H	H	OCF3	H
182	CN	SCCljF	NH2	F	H	F	H
183	CN	SOCCljF	NH2	Cl	H	OCH3	H
184	CN	SO2CCI2F	NH2	H	H	H	F
185	CN	scf3	NH2	H	H	CN	H
186	CN	scf3	NH2	H	H	H	Cl

Następujące przykłady I do XXVII i XXVIII do XXXIII ilustrują sposób wytwarzania bardziej korzystnych związków o wzorze 27 i 28. Szczegóły typowych metod syntezy wykorzystanych do wytwarzania substancji czynnych i półproduktów do ich wytwarzania są konkretnie podane poniżej w przykładach I do VII. Inne związki wytworzono podobnymi metodami, ewentualnie zmodyfikowanymi, dostosowanymi do danego związku. Związki z tych przykładów są zestawione w tabeli 2 (gdzie dla uproszczenia zapisu przykłady ponumerowane są cyframi arabskimi) - związki o wzorze 28, w którym R₂ oznacza Cl, R3 i R5 oznaczają H, a R1, n, Y i R4 mają znaczenia określone w tabeli 2 oraz w tabeli 2 A - związki o wzorze 27, w którym R₂ oznacza Cl, R4 oznacza CF3, R3 i Rs oznaczają H, a Z, X, Y są określone w tej tabeli. Przedstawione temperatury topnienia związków są średnimi wartościami z obserwowanego zakresu temperatur topnienia określonych dla związku lub oznaczają średnią wartość kilku oddzielnych pomiarów temperatury topnienia. Ponadto, przeprowadzono jedną lub więcej analiz spektroskopowych (IR, NMR, GC/MS) każdego związku w celu określenia ich właściwości i potwierdzenia struktury chemicznej.

Przykład I. Wytwarzanie 1-[2-(3-^c^^k^i^^-^5^-hi^fluorometylo)pirydylo]-3-cyjan^-4chlorodifluorometylosulfenylo-5-aminopirazolu.

Schemat 2 - Droga A.

a) Wytwarzanie półproduktu 1-[2-(3-chtóro55trrifluorome1ylo)pirydylo]-3-etoksykarbonylo-S-ammopirazolu.

W dużej zlewce umieszczono 250 ml wody, 250 ml lodu i 26,8 g (164,8 mmoli) soli sodowej 2-kksy-3-cyjano-2-propenianu etylu. pH zawiesiny doprowadzono do 2 za pomocą rozcieńczonego wodnego roztworu H2SO4. Dodano 40 g chlorku sodu i wyekstrahowano roztwór EtOAc. Warstwę organiczną wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono. Surowy ester acylowy rozcieńczono od razu 175 mililitrami EtOH i wprowadzono do kolby okrągłodennej zawierającej 22,5 g (106,3 mmoli) 2-hydrazynk-3-chloro-5-rriflukrkmetyloplrydyny. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny, po czym dodano 9,8 g (116 mmoli) wodorowęglanu sodu i dalej prowadzono ogrzewanie pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny. Następnie mieszaninę reakcyjną oziębiono, rozcieńczono 600 ml eteru i przesączono przez wkładkę z Celitu. Przesącze przemyto wodą, 10% wodnym roztworem HCl i wodą. Warstwy organiczne wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono. Wytworzone ciało stałe rekiystahzowano z EtOH, przemyto dwukrotnie eterem naftowym i otrzymano 25,63 g (wydajność 72%) żądanego produktu w postaci ciemnobrązowego ciała stałego o temperaturze topnienia 157,5 °C.

'HNMR (CDCI3)- δ 1,35 (t, 3H, J = 7 Hz), 4,38 (q, 2H, J = 7 Hz), 4,62 (br s, 2H), 6,12 (s, 1H), 8,19 (s, 1H) i 8,68 (s, 1H).

b) Wytwarzanie półproduktu l-[2-(3-chlokO55-rrifluoromeyllo)pilydylo]-3-etoksyk;3Lrbonylk-4-ch<orodifluorometylosulfenylk-5-ammoplrazolu.

168 730

Do kolby okrągłodennej zaopatrzonej w chłodnicę, w atmosferze azotu, wprowadzono 10,0 g (29,9 mmoli) pirazolu (z przykładu Ia) w 30 ml kwasu octowego. Następnie jednorazowo dodano 3,3 ml (32,9 mmoli) chlorku chlorodifluorometylosulfenylu. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc w temperaturze otoczenia. Analiza TLC wykazała brak związku wyjściowego. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono w 200 ml CH₂Cb i przemyto dwukrotnie 100-mililitrowymi porcjami wody, dwa razy 50-mililitr owymi porcjami wodnego roztworu wodorowęglanu sodu i nasyconym wodnym roztworem NaCl. Warstwę organiczną wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono i otrzymano 13,08 g (97%) żądanego produktu o temperaturze topnienia 142,5°C.

Ή NMR (CDCl3) - δ 1,39 (t, 3H, J = 7 Hz), 4,42 (q, 2H, J = 7 Hz), 5,4 (br s, 2H), 8,2 (s, 1H) i 8,72 (s, 1H).

c) Wytwaryama 1 -[2-(3-chloro-5-tnfluorometylonpiηl0ylot-3-cyjano-4-chlorodifluorometylosulfenylo-5-aminopirazolu.

Wytworzono świeży roztwór amidu dimetyloglinu, jak opisano w literaturze (Tetrahedron Letters, 1979, 4907). 12,1 g (26,8 mmoli) pirazolu (przykład I) rozpuszczono w 200 ml CH₂Cl2 w kolbie okrągłodennej wyposażonej w chłodnicę, w atmosferze azotu. Dodano 45 ml 1,2 M roztworu amidu dimetyloglinu w CH₂Cl₂ i mieszano mieszaninę reakcyjną w temperaturze pokojowej w ciągu % godziny i ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez noc. Mieszaninę reakcyjną oziębiono i przelano do dużej zlewki. Ostrożnie dodano lód i 300 ml wody. Następnie dodano 10% wodnego roztworu HCl aż do zakwaszenia warstwy wodnej. Warstwy rozdzielono i warstwę wodną ekstrahowano 200 ml CHCl₃ i 100 ml EtOH. Połączone warstwy organiczne przemyto wodą i nasyconym wodnym roztworem NaCl, wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono. Uzyskano 10,79 g brązowego ciała stałego. Umieszczono je w kolbie okrągłodennej z 60 ml POCl₃. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez 5 godzin i mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Następnie odpędzono POCI, pod próżnią. Do pozostałości dodano 300 ml wody i 200 ml EtOAc. Warstwy rozdzielono i warstwę wodną ekstrahowano EtOAc. Połączone fazy organiczne przemyto nasyconym roztworem NaHCO3, wysuszono nad MgSO4 i zatężono uzyskując 7,48 g surowego produktu. pH warstwy wodnej doprowadzono do wartości 8 za pomocą 10% wodnego roztworu NaOH i wyekstrahowano EtOAc uzyskując jeszcze 3,14 g surowego produktu. Po szybkiej chromatografii na żelu krzemionkowym (eluent: 20% CH₂Cl₂/heksan do 75% CH₂Cl2/heksan) otrzymano czysty produkt o temperaturze topnienia 122°C, z wydajnością 25%.

Ή NMR (CDCl₃) - δ 5,76 (br s, 2H), 8,26 (s, 1H) i 8,73 (s, 1H).

Przykład II. Wytwarzanie 1-[2-(3-chloto-5-trifluorometylo)pirydylo]-3-cyjano-4chlorodifluorometylosulfinylo-5-ammopitazolu.

Do kolby okrągłodennej wyposażonej w chłodnicę, wprowadzono w atmosferze azotu 0,5 g (1,24 mmola) 1-[2-(3-chloro-5ttnfluotometylo)pirydylo]-3-cyjano-4-chlorodifluorometylosulfenylo-5-aminopirazolu, 10 ml TFA i 120 μΐ 30% H₂O₂ i mieszano miesaanin ęraakcyjąą w temperaturze pokojowej przez 6 dni. Następnie mieszaninę przelano do 25 g lodu i ekstrahowano EtOAc. Warstwę organiczną przemyto 10% wodnym roztworem Na₂S₂O3 (1 x), wodnym roztworem NzHCO3 (4 x) i wodą, wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono. Surowy sulfotlenek oczyszczono metodą szybkiej chromatografii na żelu krzemionkowym (eluent 75% CH₂Cl2/heksan) i otrzymano 0,43 g żądanego produktu (83%) w postaci białego krystalicznego ciała stałego o temperaturze topnienia 155,5°C.

Ή NMR (CDCl3) - δ 7,00 (br s, 2H), 8,33 (s, 1H) i 8,76 (s, 1H).

Przykład III. Wytwarzanie 1-[2-(3-chloro-5-tn:liunrometylo)pirydylo]-3-cyjaao-4chlorodifluorometclnsulfoayln-5-ammopitzznlu.

Do kolby okrągłodennej wyposażonej w chłodnicę wprowadzono w atmosferze azotu 0,5 g (1,24 mmola) l-[2-(3kChloro55-tnfluorometclo)piΓcdylo]-3-cyjzan-4-chlorodifluorometclnsulfenylo-5-zminopirazolu w 25 ml CHC© Do mieszaniny reakcyjnej dodano jednorazowo 0,75 g (3 równoważniki) kwasu m-chloroperoksybenzoesowegn (o czystości 80-85%) i ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez noc. Mieszaninę rozcieńczono w 50 ml CHCl₃ i przemyto 10% wodnym roztworem NaOH (2 x 25 ml) i wodą (25 ml), wysuszono nad

168 730

MgSO4, przesączono i zatężono. Surowy sulfon rekrystallzowano z mieszaniny CH₂Cl2: heksan (1:9) i otrzymano 0,35 g (65%) białego ciała stałego o temperaturze topnienia 154,5°C.

Ή NMR (CDCl₃) - δ 6,58 (br s, 2H), 8,32 (s, 1H) i 8,74 (s, 1H).

Przykład IV. Wytwarzanie 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pirydylo]-3-cyjano-4chlorodifluorometylosulfenylopirazolu.

Do kolby okrągłodennej z chłodnicą wprowadzono w atmosferze azotu 1,32 g (3,27 mmola) aminopirazolu z przykładu Ic, 1,9 ml (16,3 mmoli) azotynu butylu i 60 ml THF. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 4 godziny. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, a pozostałość olejową oczyszczono metodą szybkiej chromatografii na żelu krzemionkowym (eluent 75% CH₂Cyheksan) i otrzymano 1,02 g (80%) oleju. Olej wykrystalizowano z eteru naftowego i otrzymano żółte ciało stałe o temperaturze topnienia 53°C.

Ή NMR (CDCl₃) - δ 8,26 (s, 1H), 8,63 (s, 1H) i 8,73 (s, 1H).

Przykład V. Wytwarzanie 1-[2-(3-chloro-5-tnfluorometylo)pltydylo]-3-cyeano-4dichlorofluorometylosulfenylo-5-ammopirazolu.

Schemat 2 - Droga 3.

a) Wytwarzanie związku przejściowego: l-[2-(3-chCoro-5ttrffIuorometylo)plrydylo]3-aminokarbonylo-5-aminopirazolu.

Do kolby okrągłodennej z chłodnicą w atmosferze azotu wprowadzono 25 g (74,7 mmoli) l-[2-33cchCoro-5ttrifluorometylo)pirydylo]-3-etoksykarbonylo-5-aminoplrazolu, 100 ml wodnego roztworu NH4OH, 300 ml MeOH i 1 ml wody. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez trzy dni, po czym dodano lodu i wodny roztwór ostrożnie zakwaszono do pH 1-2 10% HCl. Warstwę wodną ekstrahowano CH₂Ck (3 x) i EtOAc (1 x). Warstwy organiczne wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono, uzyskując 20,4 g (90%) brązowego ciała stałego, które wykorzystano w następnej reakcji.

Ή NMR (CDCl3/DMSO-d₆) - δ 5,3 (br s, 2H), 6,02 (s, 1H), 6,48 (br s, 1H), 6,75 (br s, 1H), 8,13 (m, 1H) i 8,62 (m, 1H).

b) Wytwarzanie związku przejściowego: 1-[2-(3-chloro-5ttnfiuorometylo)plrydylo]-3-cyjano-5-aminopirazolu.

Do kolby okrągłodennej wyposażonej we wkraplacz, termometr i wlot azotu wprowadzono 13,4 g (43,8 mmoli) amidu wytworzonego w przykładzie Va. Następnie dodano 75 ml THF i 11 ml (135,8 mmoli) pirydyny i roztwór oziębiono w łaźni lodowej. Przez lejek powoli dodano 13 ml (91,98 mmoli) bezwodnika trfluorooctowego utrzymując temperaturę poniżej około 10°C. Roztwór pozostawiono do powolnego ogrzania się i mieszano przez noc. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 150 ml CHCf, przemyto dwukrotnie 50-mllllittcwyml porcjami wody i 50% wodnego roztworu HCl. Wartwę organiczną wysuszono nad MgSO₄, i zatężono i otrzymano 17,03 g ciemnego oleju, który umieszczono w kolbie z 300 ml MeOH i 100 ml wodnego roztworu NH4OH i ogrzewano w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez 8 godzin. Rozpuszczalniki odparowano a pozostałość rozpuszczono w EtOAc, przemyto wodą i nasyconym roztworem NaCl, wysuszono nad MgSO4 i zatężono. Surowy produkt przemyto zimnym CH₂Cl2 i zebrano na lejku uzyskując 4,3 g brązowego ciała stałego. Po zatężeniu przesączu i popłuczyn w zimnym CH₂Cl2 otrzymano jeszcze 1,7 g (całkowita wydajność 48%) surowego produktu.

Ή NMR (CDCl3/DMSO-d_ć) - δ 5,8 (br s, 2H), 5,9 (s, 1H), 8,34 (m, 1H) i 8,73 (m, 1H).

c) Wytwarzanie 1 -[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)piIydyloC-3-cyjano-4-dichlorofluorometyiosulfenylo-5-ammopltazolu.

Do kolby okrągłodennej z chłodnicą zwrotną i wlotem azotu wprowadzono 3,58 g (12,5 mmoli) aminonitrylu z przykładu Vb i 30 ml kwasu octowego. Wprowadzono 1,44 ml (13,7 mmoli) chlorku dichlotofiuotometylosulfenylu za pomocą strzykawki i ogrzewano mieszaninę reakcyjną do wrzenia pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny i mieszano w temperaturze pokojowej przez noc. Dodano chlorku metylenu i przemyto fazę organiczną wodą, nasyconym roztworem NaHCO3 (2 x) i wodą. Warstwę organiczną wysuszono nad MgSO4, przesączono i zatężono. Surowe ciało stałe oczyszczono metodą szybkiej chromatografii na żelu

168 730 krzemionkowym (eluent: 8:1 heksan/EtOAc) i otrzymano 3,19 g (61%) żądanego produktu o temperaturze topnienia 133°C.

Ή NMR (CDChj) - δ 5,76 (br s, 2H), 8,22 (d, 1H, J = 2 Hz) i 8,66 (d, 1H, J = 2 Hz).

Przykład VI. Wytwarzanie 1-[2-(3-chlkrk-5-triflukrometylo)pirydylo]-3-cyjano-4dich<krodifluorometylosu<fenylk-5-etoksymetyloaminkpirazklu.

Do kolby okrągłodennej z termometrem i zestawem do zwykłej destylacji wprowadzono 1,0 g (2,4 mmoli) wyjściowego aminkpirazklu (przykład Vc) i 25 ml ortomrówczanu trietylu i ogrzewano utrzymując w temperaturze wrzenia przez noc. Ortomrówczan trietylu usunięto pod próżnią, a pozostałość wysuszono w piecu próżniowym. NMR wykazał obecność żądanego przejściowego związku etoksymetylidenkiminowegk. Pozostałość rozpuszczono w 20 ml alkoholu etylowego w kolbie okrągłodennej w atmosferze azotu i oziębiono do 5°C w łaźni lód/sól. Dodano 24 mg (0,63 mmola) borowodorku sodu i mieszano mieszaninę reakcyjną w 5°C w ciągu 3 godzin. Reakcję zakończono dodatkiem nasyconego roztworu NHtCl. Rozpuszczalniki usunięto pod próżnią i otrzymano żółty olej, który oczyszczono metodą szybkiej chromatografii na żelu krzemionkowym (eluent: 7:1 heksan/EtOAc) i otrzymano 570 g (55%) żądanego produktu w postaci białawego ciała stałego o temperaturze topnienia 118,5°C.

Ή NMR (CDCla) - δ 1,06 (t, 3H, J = 7 Hz), 3,38 (q, 2H, J = 7 Hz), 4,75 (d, 2H, J = 7 Hz), 6,7 (br t, 1H J = 7 Hz), 8,2 (d, 1H, J = 2 Hz) i 8,7 (d, 1H, J = 2 .Hz).

Przykład VII. Wytwarzanie 1-[2-(3-chlork-5-trifluorkmetylk)pirydylo]-3-cyjano-4tπfluorometylosulfenylo-5-bromkpirazolu.

Do roztworu 1,0 g (2,58 mmoli) l-[2-(3-chloro-5-hiifluorkmetylk)pirydylo]-3-cyjank-4trifluorometylosulfenylk-5-aminopirazolu w 25 ml bn^^oformu dodano 1,5 ml (12,9 mmoli) azotynu tert-butylu). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez całą noc. Bromoform usunięto pod próżnią a olejową pozostałość oczyszczono metodą szybkiej chromatografii na żelu krzemionkowym (eluent: 50% CHC^/heksan) i otrzymano 1,06 g (91%) żądanego produktu o temperaturze topnienia 54,5°C.

Ή NMR (CDCL) - δ 8,31 (m, 1H) i 8,90 (m, 1H).

Stosując sposoby podobne do opisanych w przykładach I-VII przeprowadzono przykłady VIII-XXVII, a wytworzone związki przedstawiono w tabeli 2 oraz przykłady XXVIII-XXXIII, z których związki zestawiono w tabeli 2a. Dla uproszczenia zapisu numery przykładów w tych tabelach podano cyframi arabskimi.

Tabela 2

Dodatkowo wytworzone związki 1-pirydylopirazolowe o wzorze 28, w którym R2 oznacza Cl, a R3 i R₅ oznaczają H

Związek z przykładu nr	Podstawniki	Temperatura topnienia (°C)
R1	n	Y	R4
1	2	3	4	5	6
8	CF3	0	NH2	CF3	110
9	CF3	1	NH2	CF3	141
10	CF3	2	NH2	CF3	161,5
11	CF3	0	H	CF3	51,5
12	CF3	1	H	CF3	101,5
13	CF3	2	H	CF3	82,5
14	CHF2	1	NH2	CF3	181,5
15	CF3	1	Br	CF3	115,5
16	CF2C1	1	H	CF3	53,5

168 730

1	2	3	4	5	6
17	CF2Cl	2	H	CF3	85,5
18	CCl2F	2	NH2	CF3	140.5
19	CH3	0	NHCOCF3	CF3	139
20	CH3	0	NH2	cf3	132
21	CH3	1	NH2	cf3	169
22	CH3	2	NH2	cf3	187,5
23	CH3	0	H	cf3	85
24	CH3	0	Br	cf3	62,5
25	CH3	0	NH2	Cl	169
26	CF3	0	NH2	Cl	olej
27	CF3	2	SCH3	CF3	110,5

T abela 2a

Dodatkowo wytworzone związki 1-pirydylopirazolowe o wzorze 27, w którym R₂ oznacza Cl, R, oznacza CF₃, a R₃ i R₃ oznaczają H

Związek z przykładu nr	Podstawniki	Temperatura topnienia (°C)
Z	X	Y
28	CN	SO2CF3	SOCH3	179
29	CN	no2	nh2	158
30	CN	SCF3	N(CH3)2	olej
31	CN	scf3	nhch3	111,5
32	CN	so2cf3	N(CH3)2	119,5
33	CN	SCHF2	NH2	96

Przykład XXVIII. Zastosowanie środków roztoczobójczych, owadobójczych, mszycobójczych i nicieniobójczych.

Przeprowadzono następujące testy, w których stosowano związki z przykładów I-XXVII (1-27), w celu określenia ich aktywności wobec roztoczy, niektórych owadów, w tym mszyc, dwóch gatunków gąsienic, much i dwóch gatunków larw chrząszczy (jednego żerującego na liściach i jednego na korzeniach) oraz wobec nicieni. Badano następujące gatunki: ,

Rodzaj i gatunek	Nazwa zwyczajowa	Skrót
Tetranychus urticae	przędziorek chmielowiec	TSM
Aphis nasturtii	mszyca szkłakowo-ziemniaczana	BA
Spodoptera eridania	Southern armyworm (szkodnik niektórych roślin uprawnych w Ameryce i Azji)	SAW
Epilachna varivestis	Mexican bean beetle (szkodnik roślin strączkowych w Ameryce)	MBB
Musca domestica	mucha domowa	HF
Diabrotica u. howardi	Southern corn rootworm (szkodnik zbóż w Ameryce)	SCRW
Meloidogyne incognita	guzak południowy	SRKN
Aphis gossypii	mszyca bawełnowa	CA
Schizaphis graminum	mszyca zbożowa	GB
Nephotettix cincticeps skoczek zielony	GLH
Nilaparvata lugens	skoczek brązowy	BPH
Hebiothis virescens	motyl, szkodnik tytoniu	TBW

168 730

Preparaty: Badane związki (przykłady 1-27) przeprowadzono w preparaty, które stosowano zgodnie z następującymi metodami w każdej z testowych procedur.

Do testów z roztoczami, mszycami, ze Spodoptera rtidznia, Epilachna yar^yestis i motylem tytoniowym przygotowano roztwór lub zawiesinę dodając 10 mg badanego związku do roztworu 160 mg dimetyloformamidu, 838 mg acetonu, 2 mg mieszaniny emulgatorów Triton-X-172 i Tnton-X-152 w stosunku do 3:1 (odpowiednio, głównie anionowych i niejonowych emulgatorów niskopieniących, z których każdy jest bezwodną mieszaniną zlklloarylopolietetoalkoholi z organicznymi sulfonianami) i 98,99 g wody. Stężenie badanego związku wynosiło 100 ppm.

Do testów z muchą domową przygotowano początkowo preparat w podobny sposób jak powyżej, ale w 16,3 g wody dostosowując odpowiednio inne składniki, aby uzyskać stężenie 200 ppm. Po ostatecznym rozcieńczeniu równą objętością 20% wagowych wodnego roztworu sacharozy uzyskano stężenie badanego związku 100 ppm. W razie potrzeby, aby zapewnić całkowite zdyspergowzaie, stosowano sonikację.

Do testów z Diabtotika u. howardi przygotowano roztwór lub zawiesinę takim samym sposobem jak stosowany do przygotowania preparatu do testów z muchą domową o początkowym stężeniu 200 ppm. Następnie próbki takiego preparatu o stężeniu 200 ppm rozcieńczono wodą do wymaganego badanego stężenia.

Do testów z guzakiem południowym i testów układowych ze Spodoptera eridzaia, mszycą bawełnową i mszycą zbożową wyjściowy roztwór lub zawiesinę przygotowano dodając 15 mg badanego związku do 250 mg dimetyloformamidu, 1250 mg acetonu i 3 mg określonej powyżej mieszaniny emulgatorów. Następnie dodano wodę doprowadzając objętość całkowitą do 45 ml, a stężenie badanego związku do 333 ppm. W razie potrzeby, aby zapewnić całkowite zdyspergowanie, stosowano sonikację.

Do testów ze skoczkami roztwór lub zawiesinę podstawową o stężeniu 100 ppm przygotowano dodając 10 mg badanego związku do 50 mg roztworu acetonu i poddając sonikacji w razie potrzeby. Do wymaganego badanego stężenia rozcieńczano za pomocą 50% wodnego roztworu acetonu.

Następnie oceniano aktywność szkodnikobójczą badanych związków, w określonych stężeniach podanych w ppm wagowych (w częściach na milion), według następujących procedur.

Przędziorek chmielowiec. Liście porażone przez osobniki dorosłe i nimfy przędziorka chmielowcą które uzyskano z hodowli podstawowej umieszczono na liściach pierwotnych dwóch fasoli rosnących w 6 cm doniczkach z torfem. Wystarczającą do badania liczbę roztoczy (150-200) przeniesiono na świeże rośliny w ciągu 24 godzin. Rośliny w doniczkach (jedna doniczka na jeden związek) umieszczono na obracającym się stole obrotowym i opryskano tak, aby ciecz spływała z roślin, za pomocą 100 ml preparatu o stężeniu badanego związku 100 ppm, stosując pistolet do oprysku DeVilbiss pod ciśnieniem powietrza 40 psig. W próbach kontrolnych stosowano opryski porażonych roślin za pomocą 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, dikofolem lub heksytiazoksem, w formie takiego samego preparatu. Opryskane rośliny trzymano 6 dni, po czym obliczono śmiertelność postaci ruchliwych.

Przędzarek chmielowiec (test na niszczenie jaj). Jaja uzyskano od osobników dorosłych przędziorka z hodowli podstawowej. Mocno porażone liście z hodowli podstawowej umieszczono na nieporażonych sadzonkach fasoli. Pozostawiono je na około 24 godziny w celu złożenia jaj przez samicę, po czym liście zamoczono w roztworze TEPD (difosfotan tetraetylowy) w celu zabicia postaci ruchliwych i zapobieżenia dalszemu składaniu jaj. To moczenie, które powtórzono po wysuszeniu roślin, nie miało wpływu na żywotność jaj. Rośliny w doniczkach (jedna doniczka na jeden związek) umieszczono na obracającym się stole obrotowym i opryskano tak, aby ciecz spływała z roślin, za pomocą 100 ml preparatu o stężeniu badanego związku 100 ppm, stosując pistolet do oprysku DeVilbiss, pod ciśnieniem powietrza 40 psig. W próbach kontrolnych stosowano opryski porażonych roślin za pomocą 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec

168 730 badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, typowo demetonem, w formie takiego samego preparatu. Opryskane rośliny trzymano przez 7 dni, po czym obliczono śmiertelność jaj wraz z oznaczeniem resztkowej aktywności wobec larw, które się wylęgły.

Mszyca szakłakowo-ziemniaczana. Osobniki dorosłe i nimfy mszycy hodowano na karłowatej nasturcji w doniczkach. Rośliny w doniczkach (jedna doniczka na badany związek) porażono 100-150 mszycami, umieszczono na obracającym się stole i opryskano 100 ml preparatu zawieraj ącego 100 ppm badanego związku, za pomocą pistoletu do oprysku DeVilbiss przy ciśnieniu powietrza 40 psig. W próbach kontrolnych stosowano opryski porażonych roślin za pomocą 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu, emulgatora nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, malationem, w formie takiego samego preparatu. Po oprysku doniczki przechowywano przez 1 dzień, po czym policzono zabite mszyce.

Southern armyworm (SAW). Doniczki z sadzonkami fasoli umieszczono na obracającym się stole obrotowym i opryskano 100 ml preparatu o stężeniu badanego związku 100 ppm, za pomocą pistoletu do oprysku DeVilbiss przy ciśnieniu powietrza 40 psig. W próbach kontrolnych stosowano opryski roślin za pomocą 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, cypermetryną lub sulprofosem, w formie takiego samego preparatu. Po wysuszeniu liście umieszczono w plastikowych kubeczkach wyłożonych wilgotną bibułą filtracyjną. Do każdego kubeczka wprowadzono 5 losowo wybranych larw w II stadium instar, zamknięto kubeczki i przetrzymano je przez 5 dni. Larwy, które nie były zdolne do poruszenia się, nawet po stymulacji przez ukłucie, uważano za zabite.

Motyl tytoniowy. Rośliny bawełny w doniczkach umieszczono na obracającym się stole obrotowym i opryskano 100 ml preparatu o stężeniu badanego związku 100 ppm za pomocą pistoletu do oprysku DeVilbiss przy ciśnieniu powietrza 40 psig. W nietraktowanych próbach kontrolnych rośliny opryskiwano w 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, cypermetryną lub sulprofosem, w formie takiego samego preparatu. Po wyschnięciu liście umieszczono w plastikowych naczyniach zawierających kawałek bibuły filtracyjnej i wilgotny tampon. Do każdego kubeczka wprowadzono jedną losowo wybraną larwę Heliothis virescences w II stadium instar, zamknięto kubeczki i przetrzymywano je przez 5 dni. Larwy, które nie były zdolne poruszyć się nawet po stymulacji przez ukłucie, uważano za zabite.

Skoczek zielony i skoczek brązowy. Rośliny ryżu w doniczkach umieszczono na obracającym się stole obrotowym i opryskano tak, aby ciecz spływała z roślin, 60 ml preparatu zawierającego 0,5 do 10 ppm badanego związku stosując obrotowy opryskiwacz. W nlettaktowanych próbach kontrolnych rośliny opryskano taką samą objętością wodnego roztworu acetonu (50:50) nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny kontrolne traktowane handlowym związkiem technicznym, chlorpiryfosem lub cypermetryną, w formie takiego samego preparatu. Po wysuszeniu, doniczki, do których wprowadzono 20 losowo wybranych skoczków (głównie w stadium nimfy) umieszczono w szklarni w 26°C. Następnie doniczki przykryto pokrywką umożliwiającą wentylację (pokrywką z siatki drucianej) i przetrzymywano przez 4-5 dni, po czym oznaczono % śmiertelności skoczków.

Southern amyworm (SAW) - ocena działania układowego. Test ten prowadzono w połączeniu z oceną aktywności wobec guzaka południowego (omówiono poniżej). Pomidory, hodowane w ziemi (przy początkowej skriningowej ilości badanego związku 13,2 ppm stężenie w glebie lub około 333 ppm - stężenie w roztworze) w celu oceny aktywności wobec nicieni, wykorzystano następnie do oceny poboru związku przez korzenie i dalszego układowego transportu do listowia pomidorów. Pod koniec testu z nicieniami ścięto liście pomidorów, umieszczono je w plastikowych pojemnikach i porażono larwami Spodoptera eridania w II stadium instar. Po 5 dniach zbadano śmiertelność larw. Liście, które były wystarczająco

168 730 śmiertelne dla SAW, podano następnie jako pokarm larwom SAW w II stadium instar. Po około 2 dniach określono % śmiertelności larw.

Southern armyworm (SAW) (na sorgo i bawełnie), mszyca bawełnowa (na bawełnie) i mszyca zbożowa (na sorgo) - działania układowego. Przygotowano rozzwór podstawowy związku jak w powyższych testach układowych i odpowiednio rozcieńczono, aby 5 ml dawka (stężenie roztworu 150 ppm), którą zroszono 6 cm doniczki z rosnącą bawełną i sorgo, zapewniła stężenie w glebie 10 ppm. Bawełnę porażono uprzednio mszycami bawełnowymi na około 2 dni i przed działaniem związku i mszycami zbożowymi w przeddzień traktowania związkiem. Po około 4 dniach policzono mszyce bawehnowe i zbożowe i oszacowano śmiertelność. Ścięto liście bawełny i sorgo, umieszczono je w oddzielnych plastikowych pojemnikach i porażono larwami SAW w II stadium instar. Po około 5 dniach określono % śmiertelności larw.

Szkodnik roślin strączkowych Mexican been beetle (MBB). Doniczki z sadzonkami fasoli umieszczono na obracającym się stole i opryskano 100 ml preparatu zawierającego 100 ppm badanego związku, tak aby ciecz spływała z roślin za pomocą pistoletu do oprysku DeVilbiss przy ciśnieniu powietrza 40 psig. W próbach kontrolnych stosowano opryski roślin za pomocą 100 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec badano rośliny traktowane handlowym związkiem technicznym, cypermetryną lub sulprofosem, w formie takiego samego preparatu. Po wysuszeniu liście umieszczono w plastikowych kubeczkach wyłożonych wilgotną bibułą. Do każdego kubeczka wprowadzono 5 losowo wybranych larw MBB w II stadium instar, kubeczki zamknięto i przetrzymywano przez 5 dni. Larwy, które nie były zdolne do poruszenia się, nawet po stymulacji przez ukłucie, uważano za zabite.

Mucha domowa. 4-6 dniowe dorosłe osobniki wyhodowano zgodnie z opisem w Chemical Specialities Manufacturing Association (Blue Book, McNair-Dorland Co., N. Y., 1954, str. 243-244, 261) w kontrolowanych warunkach. Muchy unieruchomiono przez uśpienie za pomocą dwutlenku węgla i 25 takich osobników, samców i samic, przeniesiono do klatki, składającej się z typowego sitka kuchennego przykrytego papierem do pakowania.

Do kubeczka, w którym znajdowała się absorbująca wkładka bawełniana, dodano 10 ml preparatu zawierającego 100 ppm badanego związku. Podobnie przygotowano próbę kontrolną z 10 ml roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu, emulgatora i sacharozy, nie zawierającego badanego związku. Jako wzorzec potraktowano próbę kontrolną z handlowym związkiem technicznym, maltionem, w formie takiego samego preparatu. Kubeczek - przynętę umieszczono na sitku przed wypuszczeniem uśpionych much. Muchy, które po 24 godzinach nie poruszały się po stymulacji, uważano za martwe.

Szkodnik zbóż w Ameryce southern corm rootworm (SCRW). Do dzbanka z 60 g słabo gliniastego piasku, dodano 1,5 ml wodnego środka, który składał się z próbki preparatu o stężeniu badanego związku 200 ppm,, ro^c^ie^^c^^r^n^ejj wodą do odpowiedniego końcowego stężenia badanego związku w glebie, 32 ml wody i 5 siewek kukurydzy przed kiełkowaniem, po czym dokładnie wytrząśnięto w celu równomiernego rozprowadzenia badanego środka. Następnie w dołku, który zrobiono w ziemi, umieszczono 20 jaj SCRW. Do dołka dodano także 1 ml wermikulitu i 1,7 ml wody. Podobnie przeprowadzono próbę kontrolną z taką samą ilością roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego badanego związku. W ten sam sposób, jako wzorzec, przeprowadzono ponadto próbę kontrolną z handlowym związkiem technicznym (wybranym zwykle spośród następujących: terbufos, fenofos, forat, chlorpiryfos, karbofuran, isazofos lub etoprop), w postaci takiego samego preparatu. Po 7 dniach policzono żywe larwy, wykorzystując dobrze znaną metodę ekstrakcji na lejku Berlese.

Guzak południowy (SKRN). Porażone korzenie roślin pomidorów z masą jaj SKRN, pobrano z hodowli i oczyszczono z ziemi przez wytrząsanie i mycie wodą z kranu. Jaja nicieni oddzielono od tkanki korzeni i spłukano wodą. Próbki zawiesiny jaj umieszczono na drobnym sicie na misie odbieralnika, w której poziom wody tak ustawiono, aby stykał się z sitem. Z misy młode osobniki zbierano na drobnym sicie. Dno stożkowego pojemnika zatkano gruboziarnistym wermikulitem, po czym napełniono do wysokości 1,5 cm od góry około 200 ml pastery28

168 730 zowanej ziemi. Następnie do dziury zrobionej w środku ziemi, odpipetowano próbkę preparatu zawierającą 333 ppm badanego związku. Jako wzorzec przeprowadzono próbę kontrolną z handlowym związkiem technicznym, fenamrfzseml w podobnej postaci. W podobny sposób przeprowadzono próbę kontrolną z próbką roztworu wody, acetonu, dimetyloformamidu i emulgatora, nie zawierającego związku. Natychmiast po potraktowaniu ziemi badanym związkiem na wierzchu każdego stożka umieszczono 1000 wyżej określonych nicieni w II stadium młodzieńczym. Po 3 dniach do stożka przesadzono pojedynczą, zdrową sadzonkę pomidora. Stożek z porażoną glebą i sadzonką pomidora przetrzymywano w cieplarni 3 tygodnie. Po zakończeniu próby, usunięto ze stożka korzenie sadzonki pomidora i zcenionZl bizrąc pod uwagę tworzenie się galusów, według następującej skali w odniesieniu do próby kontrolnej, w której nie stosowano badanego związku:

- poważne tworzenie się galusów, równe próbie kontrolnej bez związku

- lekkie tworzenie się galusów

- bardzo lekkie tworzenie się galusów

- brak galusów, tj. całkowite zwalczenie.

Wyniki te następnie przekształcono na wartości ED3 lub ED5 (skuteczne dawki dające efekt 3 lub 5 według powyższej skali).

Wyniki. Poniżej omówione są wyniki aktywności roztzczoCóeczejl owadobójczej i nicienizbóeczeJ dla niektórych z reprezentatywnych związków z przykładów 1-27, a niektóre ze związków z przykładów są zestawione w tabeli 3 z określeniem aktywności wobec wskazanych badanych gatunków (BA, SAW, MBB, HF, TSM, SCRW) i przy wskazanych dawkach. W tabeli 3 X oznaczono związki, które zapewniają śmiertelność 70-100% wskazanych badanych gatunków. Związki zwalczają także motyla tytoniowego i np. związki z przykładów I, V, VIII i IX zapewniają 70-100% śmiertelność, gdy stosowane są w postaci przynęty zawierającej 100 ppm związku.

Niektóre ze związków ponadto wykazują układowe działania wobec larw owadów i wobec mszyc i są pobierane przez korzenie przy stężeniach w glebie określonych powyżej. Wyniki są następujące: 30-100% zwalczenia SAW na pomidorach (związki z przykładu 2, 3, 9, 10, 14, 18 i 22); 30-60% zwalczenia SAW na sorgo (związki z przykładów 2, 9, 21 i 32) i 30-69% zwalczenia SAW na bawełnie (związek z przykładu 2); 30-100% zwalczenia mszycy bawełnowej na bawełnie (związki z przykładów 1, 9, 14 i 21) i 30-100% zwalczenia mszycy zbożowej na sorgo (związki z przykładów 9, 10, 14, 21, 30, 31, 32 i 33).

Niektóre związki o wzorze 27 zwalczają także niektóre szkodniki zbóż, np. związki z przykładów 2 i 10 zwalczają skoczka zielonego w 90-100%, a związki z przykładów 1, 2, 5, 10 i 18 zwalczają skoczka brązowego w 90-100% przy badanych stężeniach związku nanoszonego na liście 5-10 ppm.

Związki o wzorze 27 wykazują ponadto aktywność nicieniobójczą i np. związki z przykładów 22, 23 i 36 wykazują wartości ED3 wobec SRKN od około 4 do 21 kg/ha.

Ponadto, związki o wzorze 27 wykazują właściwości, które zmniejszają lub przeciwdziałają żerowaniu niektórych gatunków szkodników, np. szkodników żerujących na liściach, takich jak SAW i MBB.

Związki o wzorze 27 są użyteczne do zwalczania różnych gatunków szkodników nawet w niższych dawkach np. przy stosowaniu na liście mogą być użyteczne dawki w zakresie około 50-0,5 ppm lub mniej przy stosowaniu w postaci przynęty - dawki w zakresie 50-0,05 ppm lub mniej·, a przy stosowaniu na glebę - dawki w zakresie około 1,0-0,01 ppm lub mniej.

Zarówno w przypadkach omawianych powyżej, jak i w testach, których wyniki przedstawione są w tabeli 3 (gdzie dla uproszczenia zapisu numery przykładów podano cyframi arabskimi), związki o wzorze 27 stosowane są w różnych stężeniach. Użycie 1 ppm (stężenie związku w częściach na milion badanego roztworu) roztworu, zawiesiny lub emulsji nanoszonych na liście odpowiada w przybliżeniu stosowaniu 1 g substancji czynnej/ha, w oparciu o przybliżoną objętość oprysku 1000 l/ha (wystarczającą aby ściekać z roślin). Tak więc w zastosowaniach do oprysku liści od około 6,25 do 500 ppm odpowiadałoby około 6-500 g/ha. W zastosowaniach na glebę stężenie 1 ppm w ziemi na głębokości zkzło 7,5 cm, odpowiada

168 730 w przybliżeniu 1000 g/ha przy rozsiewaniu na polu lub, alternatywnie, stężenie w glebie 1 ppm jak wyżej ale stosowane jako w przybliżeniu 18 cm pasmo, odpowiada około 166 g/ha.

Tabela 3

Przykładowe stosowanie reprezentatywnych związków pirydylopirazolowych o aktywności szkodnikobójczej zapewniające 70-100% śmiertelności szkodników

Związek z przykładu nr	Stężenie na liście lub w postaci przynęty w dawce 100 ppm	Stężenie w glebie 5 ppm
BA	SAW	MBB	HF	TSM	SCRW
1	2	3	4	5	6	7
1	X	X	X	X	X
2	X	X	X	X	X
3	X	X	X	X	X
4				X
5	X	X	X	X
6	X	X	X	X		X
8	X	X	X	X	X
9	X	X	X		X
10	X	X	X	X	X	X
11				X
12				X
13				X
14	X	X	X	X
16				X
17				X
18	X	X	X	X	X	X
19		X	X
20	X			X
21	X	X		X		X
22	X		X	X
23				X
26	X			X
27	X	X		X
29				X
30		X		X
31				X
32	X	X	X	X
33	X	X	X	X

168 730

Jak wynika z powyższych badań środki szkodnikobójcze według wynalazku nadają się do zwalczania wielu gatunków szkodników, które obejmują stawonogi, zwłaszcza owady lub roztocza i nicienie roślinne. Środki zatem korzystnie stosuje się praktycznie np. w uprawach rolniczych lub ogrodniczych, w lasach lub do utrzymania publicznych warunków sanitarnych.

Sposób zwalczania szkodników w danym miejscu, polega na traktowaniu tego miejsca (np. przez nanoszenie lub podawanie) skuteczną ilością związku o wzorze 27, a bardziej korzystnie o wzorze 28, w ' którym podstawniki mają wyżej określone znaczenia. Miejsce to obejmuje np. same szkodniki lub miejsce, w którym występują (rośliny, pola, materiały konstrukcyjne, zabudowania, lasy, sady, zbiorniki wodne, gleba, produkty roślinne lub zwierzęce itp.).

Związki o wzorze 27 korzystnie stosuje się do zwalczania owadów żyjących w ziemi, takich jak szkodniki zbóż, termity (zwłaszcza do ochrony elementów budowlanych), larwy dwuskrzydłych, larwy sprężykowatych, ryjkowcowate, stalkborers, sówkowate, mszyce korzeniowe lub pędraki. Można je także stosować wobec patogennych nicieni roślinnych, takich jak mątwik korzeniowy, w postaci cyst lub wobec nicieni bulw lub łodyg lub wobec roztoczy. Do zwalczania szkodników w glebie, np. szkodników zbóż, związki korzystne nanosi się w skutecznej ilości na glebę lub do gleby, w której hoduje się lub ma się hodować rośliny lub na nasiona lub korzenie roślin rosnących.

Ponadto, związki te można wykorzystać do zwalczania pewnych stawonogów, zwłaszcza niektórych owadów lub roztoczy, które żerują na nadziemnych częściach roślin, przez nanoszenie na liście lub poprzez działanie układowe.

Zwalczanie szkodników liściennych można także osiągnąć przez nanoszenie na korzenie roślin lub na nasiona i dalszą systemicznątranslokację do nadziemnych części roślin.

W zakresie zdrowia publicznego związki są szczególnie użyteczne do zwalczania wielu owadów, zwłaszcza much lub innych szkodników rzędu Diptera, takich jak mucha domowa, mucha stajenna, soldierflies, hornflies, deerflies, mucha końska, ochotkowate, punkies, czarne muchy lub moskity.

Związki o wzorze 27 mają następujące zastosowania i mogą być użyte wobec następujących szkodników, włączając stawonogi, zwłaszcza wobec owadów, roztoczy lub nicieni.

Do ochrony przechowywanych produktów, np. produktów zbożowych, w tym ziarna i mąki, orzeszków ziemnych, paszy dla zwierząt, drewna lub artykułów gospodarstwa domowego, np. dywanów i tkanin, przed atakiem stawonogów, szczególnie chrząszczy, w tym ryjkowców, moli lub roztoczy, np. Ephestia spp. (molik mączny), Anthrenus spp. (chrząszcze dywanowe), Tribolium spp. (chrząszcze mączne), Sitophillus spp. (wołek zbożowy) lub Acarus spp. (roztocza); '

- do zwalczania karaluchów, mrówek lub termitów lub podobnych stawonogów w zarobaczywionych lokalach domowych lub przemysłowych lub do zwalczania larw komarów w drogach wodnych, studniach, zbiornikach wodnych lub innych wodach płynących lub stojących;

- do traktowania fundamentów, budowli lub ziemi w celu zabezpieczenia przed atakiem termitów, np. Reticulitermes spp., Heterotermes spp., Coptotermes spp.;

- w rolnictwie przeciw dojrzałym osobnikom, larwom i jajom Lepidoptera (motyle i ćmy), np. Helio^s spp., takim jak Heliothis virescens (sówka tytoniu), Heliothis armigera i Heliothis zea, Spodoptera spp., takim jak S. exempta, S. frugiperda, S. exiqua, S. Littotalis (szkodniki bawełny). S. eridania i Mamestra configurata (piętnówka bawełniana); Earias spp., np. E. Insulana (gąsienica egipska niszcząca kwiat bawełny), Pectinophora spp., np. Pectinophora gossypiella (skośnik bawełnowy), Ostrinia spp., takim jak O. nubilalis (omacnica prosowianka), Trichoplusia ni (gąsienica miernikowca kapusty), Artogeia spp. (robaki kapusty), Laphygma spp., Agrotis i Amathes spp. (sówkowate), Wiseana spp. (porina moth), Chilo spp. (robak wiercący dziury w łodygach ryżu), Tryporyza spp. i Diatraea spp. (szkodniki trzciny cukrowej i ryżu), Sparganothis pilleriana (szkodnik winorośli w USA), Cydia pomonella (owocówka jabłkóweczka), Archips spp. (zwójka drzew owocowych), Plutella xylostella (tantniś krzyżowiaczek), Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blandardella, Ryponomeuta padella, Plutella maculipennis, Malacosoma nesturia, Enprotis chrysorrhoea, Lymantria spp., Buccu168 730 latrix thurberiella, Phyllncnistis citrella, Euxoa spp., Feltia btassicae, Panolis flammea, Prodenia lituta, Catpocapsa ponomella, Pyrausta nubilalis, Euphestia kuchniella, Galleria mellonella, Tineola bisselliella, Tinea prllionella, Hnfmananphila pseudospretella, Cacoecia podana, Capus teticulznα, Choristoneura ΙομΙ^ζιζ, Cylsis ambiguellis, Homona magnanime i Trotix yiridiana.

Przeciwko dojrzałym osobnikom i larwom C^roptem (chrząszczom), np. Hyphnthenemus hampei (coffee berry borer), Hylesinus spp. (koraiknwzte), Aathnnomus spp., np. grandis (kwieciak bawełnowiec), Acalymma spp. (chrząszcze ogórkowe), Lema spp., Psylliodes spp., Leptinotarsa decemliaeata (stonka ziemniaczana), Diabrotica spp. (szkodniki zbóż), Gonocephżus spp. (dwuparce), Agriotes spp., Limonius spp. (larwy sprężykowatych), Dermolepida spp., Popillia spp., Heteronychus spp. (pędraki chrabąszczowatych), Phaedon cochleariae (żaczka warzuchówka), Epitrix spp. (pchła ziemna), Lissorbotrus otyzophilus (wodny wołek ryżowy), Meligehtes spp. (słodyszek rzepakowie^, Crutnrhyncbus spp., R-hynchophorus i Cosmopoliies spp. (ryjkowcowate kiori^^^ii^'^^), Anobium punctatum, Rbizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acaathnscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Psylliodes chrysocephala, Epilachna varivestis, Atomaria spp., Otyzaepbilus surinamensis, Sitophilus spp., Otiorrhynchus sulcatus, Cosmopolites sotdidus, Ceuthnrrhyachus assimilis, ^pera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthtenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Maligethes aeneus, Ptinus spp., Niptus hololeucrus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Tenbrio molitor, Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon sol^titialis i Costelytra zealandica;

- przeciwko Heteroptera (Hemiptera i Homoptera), np. Psylla spp., Bemisia spp., Trialeurodes spp., Aphis spp., Myzus spp., Megouta viciae, Phyl^era spp., Adelges spp., Phorodon humuli (mszyca chmielowa), Aeneolamia spp., Nephotettix spp. (zielone skoczki ryżowe), Empoasca spp., Nilaparvata spp., Petkinsiella spp., Pyrilla spp., Aonidiella spp. (czerwiec czerwony), Coccus spp., Pseucoccus spp., Helopeltis spp (pędraki moskitów), Lygus spp., Dysdercus spp., Oxccztenus spp., Nezara spp., Eurygaster spp., Piesma quadrata, Cimra lectularius, Rhodnius prolixus i Triatoma spp., Aspidiotus hederae, Aeurodes brassicae, Brevicotyne brassicae, Cyrptomyzus ribis, Doralis fabae, Doralis pomi., Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arundinis, Macrosiphum ayenae, Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia o^ae, Leodelphax striatellus;

- przeciwko Hymenoptera, np. Athalia spp. i Cephus spp. (rośliniarki), Atta spp. (mrówki tnące liście), Diprion spp., Hopolocampa spp., Lasius spp., Monomorium spp., Polistes spp., Vespa spp., Vespula spp. i Solenopsis spp.,

- przeciwko Diptera, np. Delia spp. (larwy korzeniowe), Atherigona spp. i Chlorops spp., Sacrophaga spp., Musca spp., Phormia spp., Aedes spp., Anopheles spp., Simulium spp. flies), Phytomyza spp. (owady minujące liście), Cetatitis spp. (muszki owocowe), Culex spp., Drosophila melanogaster, Cetatitis capitata, Dacus oleae, Tipula paludosa, Calliphora etythrocephala, Lucilla spp., Chrysomyia spp., Cutetebra spp., Gastrophilus spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypndrtma spp., Tabanus spp., Fannia spp., Bibio hortulanus, Oskiaella frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoscyani;

- przeciwko Thysaanptera, takim jak Thrips tabaci, Hetcinnthrips femoralis i Ftankliniella spp.;

- przeciwko Orthoptera, takim jak Locusta i Schistokerca spp. (szrańczowate i świerszcze), np. Gryllus spp. i Acheta spp., Blatta nrientZlis, Periplαnetz americana, Leucophaea maderae, Blatella getmanica, Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratorioides, Melanoplus differentialis i Scbistocetca gregaria;

- przeciwko Collembola, np. Sminthurus spp. i Onychiurus spp. (skoczogony); Periplaneta spp. i Blattela spp. (karaczan);

- przeciwko Isopteta, np. Odontotermes spp., Reticuletetmes spp., Coptotermes spp (teimity);

- przeciwko Dermaptera, np. Foiticula spp. (skorki);

- przeciwko stawonogom . znaczącym w rolnictwie, takim jak Acari (roztocze), np. Tertranychus spp., Panonychus spp., Bryobia spp. (przędzarek), Omithonyssus spp. (ptasie roztocza), Eriophyes spp. (roztocza wywołujące galusy) i Pnlyphadntarsonemus spp.;

- przeciwko Thysanuia, np. Lepisma sacchαriz;

168 730

- przeciwko Anoplura, np. Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Pediculus humanus corporis, Heamatopinus spp. i Linognathus spp.;

- przeciwko Mallophaga, np. Trichodectes spp. i Damalinea spp.;

- przeciwko Siphonoptera, np. Xenopsylla cheopis i Ceratophyllus spp.;

- przeciwko innym stawonogom, takim jak Blaniulus spp. (dwuparce), Scutigerella spp. (symhilids), Oniscus spp. (równonogi) i Triops spp. (skorupiaki);

- przeciwko Isopoda, np. Oniseus asellus, Armadilidium vulgare i Porcellio scaber;

- przeciwko Chilopoda, np. Geophilus carpophagus i Scutigera spex.;

- przeciwko nicieniom, które atakują rośliny lub drzewa mające znaczenie w rolnictwie, leśnictwie lub ogrodnictwie, albo bezpośrednio albo przez przenoszenie bakteryjnych, wirusowych, mikoplazmowych lub grzybowych chorób roślin. Np. mątwiki korzeniowe, takie jak Meloidkgyne spp. (np. M. incognita); niecienie, które składają cysty, takie jak Globodera spp. (np. G. rostochiensis); Heterodera spp. (np. H. avenae); Radopholus spp. (np. R. similis); nicienie z rodzaju Pratylenchus spp. (np. P. pratensis); Belonalaimus spp. (np. B. gracilis); Tylenchulus spp. (np. T. semipenetrans); Rotylenchulus spp. (np. R. reniformis); Rotylenchus spp. (R. robustus); Helicotylenchus spp. (np. H. multicinctus); Hemicyclikphkra spp. (np. H. gracilis); Cricknemoides spp. (np. C. similis); Trichodorus spp. (np. T. primitivus); niecienie szabłowe, takie jak Xiphinema spp. (np. X. diversicaudatum), Longidorus spp. (np. L. elegantus); Hoplolaimus spp. (np. H. coronatus); Aphelenchoides spp. (np. A. nizema-bosi, A. besseyi); nicienie łodyg i bulw, takie jak Ditylenchus spp. (np. D. Dispaci).

Sposób zwalczania szkodników przez nanoszenie lub podawanie skutecznej ilości związków o wzorze 27 lub 28 polega na traktowaniu tego miejsca.

W praktyce zastosowanie w celu zwalczania stawonogów, zwłaszcza owadów lub roztoczy lub nicieni roślinnych polega na nanoszeniu na rośliny lub do środowiska, w którym żyją rośliny, skutecznej ilości związku o wzorze 27. W tym celu substancję czynną nanosi się zwykle na miejsce, w którym ma być zwalczane porażenie stawonogami lub nicieniami, w skutecznej ilości w zakresie od około 0,005 kg do około 16 kg substancji czynnej na hektar traktowanego miejsca. W idealnych warunkach, w zależności od zwalczanych szkodników, odpowiednią ochronę mogą także zapewnić mniejsze dawki. Z drugiej strony, niekorzystne warunki atmosferyczne, odporność szkodników lub inne czynniki, mogą spowodować konieczność stosowania większych ilości. Optymalna ilość zależy zwykle od kilku czynników, np. typu zwalczanych szkodników, rodzaju lub stopnia rozwoju porażonych roślin, odległości między rzędami roślin oraz metody stosowania. Bardziej korzystny zakres skutecznej ilości substancji czynnej wynosi od około 0,01 kg/ha do około 2 kg/ha.

W przypadku szkodników ziemnych, związek czynny, zwykle w postaci środka, rozprowadza się równomiernie na traktowanej powierzchni (np. przez rozsiewanie lub taśmowe działanie) dowolnym dogodnym sposobem. Można go nanosić, w razie potrzeby, na pole lub ogólnie na powierzchnię z uprawami lub w pobliże nasion lub roślin, które mają być zabezpieczone przed atakiem szkodników. Substancję czynną można spłukać do gleby przez opryskiwanie powierzchni wodą lub można ją pozostawić naturalnemu działaniu deszczu. Podczas lub po naniesieniu, środek można, w razie potrzeby, rozprowadzić mechanicznie w ziemi, np. za pomocą pługa, brony talerzowej lub stosując kanały drenowe. Nanosić można przed, podczas lub po sadzeniu roślin, ale przed wykiełkowaniem lub po wykiełkowaniu. Ponadto, sposób zwalczania może także obejmować traktowanie nasion przed ich wysianiem i dalsze zwalczanie po wysianiu nasion.

Sposób zwalczania szkodników polega także na nanoszeniu lub na traktowaniu ilości roślin w celu zwalczenia stawonogów, zwłaszcza owadów lub roztoczy lub nicieni atakujących napowietrzne części roślin. Ponadto, sposób zwalczania szkodników za pomocą związków o wzorze 27, pozwala zwalczać szkodniki, które żerują na częściach rośliny oddalonych od punktu naniesienia, np. owadów żerujących na liściach, które zwalczane są przez działanie systemiczne związku czynnego, który naniesiono na korzenie rośliny lub na nasiona przed ich wysianiem. Ponadto, związki o wzorze 27 mogą zmniejszać atak na rośliny za pomocą efektów odstraszających lub odpychających odjedzenia.

168 730

Związki o wzorze 27 i sposoby zwalczania szkodników za ich pomocą są szczególnie cenne w ochronie pól, siana, plantacji, cieplarni, sadów lub winnic, drzew ozdobnych lub drzew na plantacjach lub w lasach, np. zbóż (takich jak kukurydza, pszenica, ryż lub sorgo), bawełny, tytoniu, warzyw (takich jak fasola, zbiory kapusty, dyniowate, sałata, cebula, pomidory lub pieprz), upraw polowych (takich jak ziemniaki, buraki cukrowe, orzeszki ziemne, soja, rzepak oleisty), trzciny cukrowej, łąk i upraw na paszę (takich jak kukurydza, sorgo lub lucerna), plantacji (takich jak herbaty, kawy, kakao, bananów, palm oleistych, orzechów kokosowych, kauczuku lub korzeni), sadów lub gajów (takich jak pestkowców lub figowców, drzew cytrusowych, kiwi, awokado, mango, oliwkowych lub orzechów włoskich), winorośli, roślin ozdobnych, kwiatów lub warzyw lub krzewów pod szkłem lub w ogrodach i parkach lub drzew leśnych (zarówno zrzucających liście jak i wiecznie zielonych) w lasach, na plantacjach lub w szkółkach.

Są one także cenne w ochronie drewna (w drzewach rosnących, wyrąbanych, przekształconego, magazynowanego lub budowlanego) przed atakiem, np. pilarzy lub chrząszczy lub mrówek.

Znajdują również zastosowanie do ochrony magazynowanych produktów, takich jak nasiona, owoce, orzechy, korzenie lub tytoń, całych, mielonych lub związanych w produkty, przed molami, chrząszczami, roztoczami lub wołkami zbożowymi. Również chronione są magazynowane produkty zwierzęce, takie jak skóry, sierść, wełna lub pióra w postaci naturalnej lub przekształconej (np. dywany lub tekstylia) przed atakami moli i chrząszczy; oraz magazynowane mięso, ryby lub nasiona przed atakami chrząszczy, roztoczy i much.

Opisane dalej środki przeznaczone do stosowania na rosnące rośliny uprawne lub miejsca upraw jako zaprawy nasion, można na ogół, alternatywnie, stosować miejscowo u ludzi i zwierząt lub do ochrony produktów magazynowanych, artykułów gospodarstwa domowego, do ochrony własności lub terenów ogólnie rozumianego środowiska naturalnego. Odpowiednie sposoby stosowania związków na rosnące rośliny uprawne w postaci oprysków liści, proszków do opylania, granulek, mgły lub pian lub także w postaci zawiesin subtelnie rozdrobnionych lub kapsułkowanych środków do traktowania gleby lub korzeni za pomocą płynnych środków, proszków do opylania, granulek, dymów lub pian; nanoszenie na nasiona jako zapraw nasiennych w postaci ciekłych zawiesin lub proszków do opylania; nanoszenie na środowisko naturalne w ogólnych lub określonych miejscach, gdzie szkodniki mają kryjówki, włączając magazynowane produkty, drewno, artykuły gospodarcze, lokale domowe lub przemysłowe, w postaci oprysków, mgieł, proszków' do opylania, dymów, smarów woskowych, lakierów, granulek lub przynęt lub w postaci środków przeciekających do dróg wodnych, studni, zbiorników lub innych wód stojących lub płynących.

W praktyce związki o wzorze 27 najczęściej są składnikami środków szkodnikobójczych. Środki ,te można stosować do zwalczania stawonogów, zwłaszcza owadów, roztoczy lub nicieni. Środki mogą mieć dowolną znaną postać użytkową odpowiednią do zastosowania wobec danych szkodników w dowolnych lokalach lub na obszarach zadaszonych lub na wolnym powietrzu lub odpowiednią do wewnętrznego lub zewnętrznego podawania kręgowcom. Środki te zawierają co najmniej jeden związek o wzorze 27, taki jak powyżej opisano, jako substancję czynną w kombinacji lub w połączeniu z jednym lub więcej innymi kompatybilnymi składnikami, którymi są np. stałe lub ciekłe nośniki lub rozcieńczalniki, substancje pomocnicze, środki powierzchniowo czynne lub podobne, które są odpowiednie dla zamierzonego zastosowania i które są dopuszczalne do stosowania w rolnictwie lub medycynie. Środki te można wytwarzać znanym sposobem.

Środki według wynalazku mogą także zawierać składniki innego rodzaju, takie jak koloidy ochronne, środki przyczepne, zagęszczacze, środki tiksotropowe, środki penetrujące, oleje do oprysku (zwłaszcza w środkach przeciw stawonogom), stabilizatory, środki konserwujące (zwłaszcza chroniące przed pleśnią), środki kompleksujące itp., jak również mogą być łączone z innymi znanymi substancjami czynnymi o własnościach szkodnikobójczych (zwłaszcza owadobójczych, roztoczobójczych, nicieniobójczych lub grzybobójczych) lub o własnościach regu34

168 730 lujących wzrost roślin. Bardziej ogólnie, związki o wzorze 27 można łączyć ze wszystkimi stałymi lub ciekłymi dodatkami, które są odpowiednie dla zwykłych technik wytwarzania środków.

Środki, odpowiednie do stosowania w rolnictwie, ogrodnictwie itp., obejmują takie formy użytkowe, jak np. płyny do oprysku, proszki do opylania, granulki, mgły, piany, emulsje lub podobne.

Stałe lub ciekłe przynęty, nadające się do zwalczania stawonogów, obejmują jeden lub więcej związków o wzorze 27 i nośnik lub rozcieńczalnik, który może zawierać substancję pokarmową lub inne substancje, pobudzające stawonogi do jedzenia.

Skuteczna dawka stosowanych związków może zmieniać się w szerokim zakresie, zwłaszcza w zależności od rodzaju zwalczanych szkodników lub stopnia porażenia, np. upraw przez te szkodniki. Na ogół, środki według wynalazku zwykle zawierają około 0,05 do około 95% wagowych jednej lub więcej substancji czynnych wytwarzanych sposobem według wynalazku, zkzłz 1 do 95% wagowych jednego lub więcej stałych lub ciekłych nośników i ewentualnie około 0,1 do około 50% jednego lub więcej innych kompatybilnych składników, takich jak środki powierzchniowo czynne lub podobne.

Termin nośnik oznacza organiczny lub nieorganiczny składnik naturalny lub syntetyczny, z którym łączy się składnik aktywny, aby ułatwić jego nanoszenie, np. na rośliny, nasiona lub ziemię. Nośnik zatem jest na ogól obojętny i musi być dopuszczony do stosowania (np. dopuszczalny do stosowania w rolnictwie, zwłaszcza na traktowane rośliny).

Nośnikiem może być substancja stała, np. glinki, naturalne lub syntetyczne krzemiany, krzemionka, żywice, woski, stałe nawozy sztuczne (np. sole amoniowe), rozdrobnione minerały naturalne, takie jak kaoliny, glinki, talk, kreda, kwarc, αttapalgiζ montmzrylomζ bentonit lub ziemia okrzemkowa lub rozdrobnione minerały syntetyczne, takie jak krzemionka, tlenek glinu lub krzemiany, zwłaszcza krzemiany glinu lub magnezu.

Jako stale nośniki dla środków w postaci granulek nadają się następujące: pokruszone lub frakcjonowane naturalne skały, takie jak kalcyt, marmur, pumeks, sepizlit i dolomit; syntetyczne granulki nieorganicznych lub organicznych mączek i granulki materiału organicznego, takiego jak trociny, łupiny orzechów kokosowych, kolby kukurydzy, łupiny ziaren zbóż lub łodygi tytoniu, ziemia okrzemkowa, fosforan triwapniowy, sproszkowany korek lub węgiel absorpcyjny; rozpuszczalne w wodzie polimery, żywice, woski lub stałe nawozy sztuczne. Takie stale środki, mogą w razie potrzeby, zawierać jeden lub więcej kompatybilnych środków zwilżających, dyspergujących, emulgujących lub barwiących, które, gdy są w postaci stałej, mogą także służyć jako rozcieńczalnik.

Nośnik może być także w postaci ciekłej, np. woda, alkohole, zwłaszcza butanol lub glikol, jak również ich estry, zwłaszcza octan glikolu metylowego; ketony, zwłaszcza aceton, cykloheksan, keton metylowzetylowyl keton metylowoizzbutylowy lub ^Ιό^^ frakcje ropy naftowej, takie jak węglowodory parafinowe lub aromatyczne, zwłaszcza ksyleny lub alkilonaftaleny; oleje mineralne lub roślinne; chlorowane węglowodory alifatyczne, zwłaszcza trichloroetan lub chlorek metylenu; chlorowane węglowodory aromatyczne, zwłaszcza chlzrobenzeny, rozpuszczalne w wodzie lub silnie polarne rozpuszczalniki, takie jak dimetyloformamid, sulfotlensk dimetylu lub N-metylopirolidon; upłynnione gazy lub podobne substancje lub ich mieszaniny.

Środki powierzchniowo czynne mogą być środkami emulgującymi, dyspergującymi lub zwilżającymi typu jonowego lub niejonowego lub ich mieszaniną. Wśród nich można wymienić np. sole kwasów pzliakrylowychl sole kwasów lignosulfonowych, sole kwasów fenolzsulfonowych lub naftalenosulfonowych, produkty polikzndensαcji tlenku etylenu i alkoholi tłuszczowych lub kwasów tłuszczowych lub estrów tłuszczowych lub amin tłuszczowych, podstawione fenole (zwłaszcza alkilofeazle lub αΓylofenzle), sole estrów kwasu sulfonzbursztynowego, pochodne tauryny (zwłaszcza alkilotauryniany), estry fosforowe alkoholi lub pzlikzndensttów tlenku etylenu z fenolami, estry kwasów tłuszczowych z pzlizlami lub funkcyjne pochodne tych związków typu siarczanu, sulfonianu lub fosforanu. Obecność co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego jest zwykle istotna, gdy substancja czynna i/lub obojętny nośnik są tylko lekko rozpuszczalne w wodzie lub nierozpuszczalne, a nośnikiem w środku jest woda.

168 730

Środki według wynalazku mogą jeszcze zawierać inne dodatki, takie jak środki poprawiające przyczepność lub barwiące. Jako środki poprawiające przyczepność można stosować Zarboksymetyłocelulozę lub naturalne lub syntetyczne polimery w postaci proszków, granulek lub lateksów, takich jak guma arabska, polialkohol winylowy lub polioctan winylu, naturalne fosfolipidy, takie jak kefaliny lub lecytyny lub syntetyczne fosfolipidy. Można stosować takie środki barwiące jak nieorganiczne pigmenty, np. tlenki żelaza, tlenki tytanu lub błękit pruski, barwniki organiczne, takie jak barwniki alizarytowe, azowe lub metaloftalocyjaninowe; lub mikronawozy, takie jak sole żelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu lub cynku.

Środki zawierające związki o wzorze 27, które mogą być stosowane do zwalczania stawonogów, nicieni roślinnych, mogą także zawierać substancje synergistyczne (np. butoksyd piperonylu lub sesameks), substancje stabilizujące, inne insektycydy, nematocydy do roślin, fungicydy (do stosowania w rolnictwie, np. benomyl i prodion), bakteriocydy, atraktanty lub repelenty stawonogów. Substancje te poprawiają moc, okres skutecznego działania, bezpieczeństwo stosowania, pobór w żądanym momencie, zakres zwalczanych szkodników lub nadają środkom inne użyteczne funkcje.

Przykłady innych aktywnych szZodnikzCóJczz związków, które można włączyć do środka lub stosować łącznie ze środkiem według wynalazku stanowią: acefat, chlorpiryfos, demeton-S-metyl, disulfoton, etoprofos, fenitrotion, malation, mznzZrztzfzs, paration, fosalon, pirmifos-metyl, triazofos, cyflutryna cypermetryna, deltametryna, fenpropatryna, fenwalerat, premetryna, aldikarb, karbosulfan, metomyl, oksamyl, pirymikarC, bend^a^, tefluCenzurzn, dikofol, endosulfan, lindan, CenazZsymat, kartap, cybeksatyna, tetradifon, awermektyna, iwermektyny, milbemycyny, tiofanat, trichlorfon, dichlorkzs, diawerydyna lub dimetriadaz5l.

Związki o wzorze 27 stosuje się zatem w rolnictwie zwykle w postaci środków o różnych stałych lub ciekłych postaciach.

Stałe postacie środka według wynalazku obejmują proszki do rozpylania (zawierające do 80% związku o wzorze 27), proszki zawiesinowe lub granulki (w tym granulki dyspergujące się w wodzie), zwłaszcza wytworzone przez wytłaczanie, zbrylanie, impregnację granulowanego środka lub granulację proszku (zawartość związku o wzorze 27 w takich proszkach zawiesinowych lub granulkach jest w zakresie od około 0,5 do około 80%). Stałe homogeniczne lub heterogeniczne środki zawierające jeden lub więcej związków o wzorze 27, np. granulki, tabletki, kostki lub kapsułki, można stosować do tratowania wód stojących lub płynących przez dłuższy czas. Podobny efekt można uzyskać stosując kapiące lub okresowo uwalniające koncentraty dyspergujące się w wodzie, jak opisano.

Ciekłe środki obejmują np. wodne i niewodne roztwory lub zawiesiny (takie jak emulgujące się koncentraty, emulsje, środki płynne, dyspersje lub roztwory) lub aerozole. Ciekłe środki obejmują także zwłaszcza emulgujące się koncentraty, dyspersje, emulsje, środki płynne, aerozole, proszki zawiesinowe (lub proszki do oprysku), suche środki płynące lub pasty, które są ciekłe lub tworzą ciekłą kompozycję, gdy są stosowane np. jako wodne środki do oprysku (w tym nisko- i ultra-niskooboręOościowego) lub jako mgły lub aerozole.

Ciekłe środki, np. w postaci emulgujących się lub rozpuszczalnych koncentratów najczęściej zawierają około 5 do 80% wagowych substancji czynnej, podczas gdy emulsje lub roztwory gotowe do użycia zawierają od około 0,1 do około 20% substancji czynnej. Emulgujące się lub rozpuszczalne koncentraty poza rozpuszczalnikiem mogą zawierać w razie potrzeby około 2 do około 50% odpowiednich dodatków, takich jak stabilizatory, środki powierzchniowo czynne, środki penetrujące, inhibitory korozji, środki barwiące lub klejące. Z tych koncentratów przez rozcieńczenie wodą można otrzymać emulsje o żądanym stężeniu, które szczególnie nadają się do stosowania, np. na rośliny. Emulsje mogą być typu woda w oleju lub olej w wodzie i mogą mieć gęstą konsystencję.

Ciekle środki według wynalazku, oprócz normalnego zastosowania w rolnictwie mogą być stosowane np. do traktowania podłoży lub miejsc porażonych lub podatnych na porażenie przez stawonogi (lub inne szkodniki zwalczane przez związki wytwarzane sposobem według wynalazku), w tym lokale, magazyny na wolnym powietrzu i pod dachem lub zbiorniki lub urządzenia lub wody stojące lub płynące.

168 730

Te wszystkie wodne dyspersje lub emulsje lub mieszaniny do oprysku można nanosić np. na uprawy dowolnymi odpowiednimi sposobami, głównie przez oprysk w ilości, która na ogół jest rzędu od około 100 do około 1200 l mieszaniny opryskującej na hektar, ale może być wyższa lub niższa (np. nisko- lub ultr^^r^i^s^i^obj^t^i^iśi^^i^^wy oprysk) w zależności od potrzeby lub zastosowanej techniki. Związki o wzorze 27 lub środki według wynalazku dogodnie nanosi się na całe rośliny, a zwłaszcza na korzenie lub liście, z których należy usunąć szkodniki. Inną metodą stosowania związków lub środków według wynalazku jest chemigacja, która polega na dodawaniu środka zawierającego substancję czynną do wody irygacyjnej. W przypadku pestycydów stosowanych na liście może to być irygacja przez oprysk, a w przypadku pestycydów systemicznych lub stosowanych na glebę - irygacja gruntowa lub podgruntowa.

Stężone zawiesiny, które można nanosić przez oprysk, tak się wytwarza, aby otrzymać trwały płynny produkt nie osadzający się (subtelnie rozdrobniony), który zwykle zawiera od około 10 do około 75% wagowych substancji czynnej, od około 0,5 do około 30% środka powierzchniowo czynnego, od około 0,1 do około 10% środka tiksotropowego, ewentualnie do około 30% odpowiednich dodatków, takich jak środki przeciwpieniące, inhibitory korozji, stabilizatory, środki penetrujące, adhezyjne i, jako nośnik, wodę lub ciecz organiczną, w której substancja czynna jest słabo rozpuszczalna lub jest nierozpuszczalna. W nośniku mogą być rozpuszczone pewne stałe sole organiczne lub nieorganiczne, które zapobiegają osadzaniu lub działaąąjako środki zapobiegające zamarzaniu wody.

Proszki zawiesinowe (lub proszki do oprysku) zwykle wytwarza się tak, aby zawierały od około 10 do około 80% wagowych substancji czynnej, od około 20 do około 90% wagowych stałego nośnika, ewentualnie do około 5% wagowych środka zwilżającego, od około 3 do około 10% wagowych środka dyspergującego i, w razie potrzeby, do około 80% jednego lub więcej stabiilzatorów-' i/lub innych dodatków, takich jak środki penetrujące, adhezyjne, przeciwzbrylające, barwiące itp. Aby otrzymać takie proszki zawiesinowe, substancję czynną (substancje czynne) miesza się dokładnie w odpowiednim mieszalniku z substancjami dodatkowymi, którymi można nasycić porowaty wypełniacz, po czym rozdrabnia się w młynie lub innej rozdrabniarce. Otrzymuje się proszki zawiesinowe o korzystnej zwilżalności i zdolności do wywarzania zawiesiny. Można z nich wytwarzać zawiesinę w wodzie o żądanym stężeniu, którą można bardzo korzystnie stosować, zwłaszcza na liście roślin.

Granulki dyspergujące się w wodzie” (WG) mają skład zasadniczo zbliżony do składu proszków zawiesinowych. Można je wytwarzać przez granulowanie preparatów opisanych w odniesieniu do proszków zawiesinowych, sposobem mokrym (przez kontaktowanie subtelnie rozdrobnionej substancji czynnej z obojętnym wypełniaczem i niewielką ilością wody, np. 1-20% wagowych lub z wodnym roztworem środka dyspergującego lub wiążącego, następnie wysuszenie i przesianie) lub suchym (ubijanie i następnie mielenie i przesiewanie).

Stosowana dawka (dawka skuteczna) substancji czynnej, także w postaci środka, zwykle jest pomiędzy około 0,005 i około 15 kg/ha, korzystnie od około 0,01 do około 2 kg/ha. Zatem ilość i stężenie środków może zmieniać się wraz z metodą nanoszenia lub rodzajem środka. Ogólnie mówiąc, środki przeznaczone do zwalczania stawonogów, nicieni roślinnych, robaków jelitowych lub pierwotniaków zwykle zawierają od około 0,00001% do około 95%, zwłaszcza od około 0,0005% do około 50% wagowych jednego lub więcej związków o wzorze 27 lub wszystkich substancji czynnych (tj. związku /związków/ o wzorze 27 wraz z innymi substancjami toksycznymi dla stawonogów lub nicieni roślinnych, z synergetykami, pierwiastkami śladowymi lub stabilizatorami). Należy wybrać taki środek i nanosić go w takiej ilości, aby użytkownik - operator zabiegu zwalczania szkodników lub inny fachowiec, uzyskał żądany efekt.

Stałe lub ciekłe środki przeznaczone do stosowania miejscowego na drewno, magazynowane produkty lub artykuły gospodarcze, zwykle zawierają od około 0,00005% do około 90%, zwłaszcza od około 0,001% do około 10% wagowych jednego lub więcej związków o wzorze 27.

Przykłady XXIXA-XXIXL ilustrują środki do stosowania przeciwko stawonogom, zwłaszcza roztoczom, owadom lub nicieniom roślinnym, które zawierają jako substancję czyn168 730 ną związki o wzorze 27, zwłaszcza związki o wzorze 28, jak opisano w przykładach I-XXVTI. Każdą z tych kompozycji opisanych w przykładach XXXA-XXIXF można rozcieńczać wodą i uzyskać środek nadający się do oprysku o stężeniach odpowiednich do stosowania na polach. Nazwy chemiczne składników (których ilości podano w % wagowych) stosowanych w środkach w przykładach XXIXA-XXIXF są przedstawione poniżej:

Nazwa handlowa Nawva chemiczna

Ethylen BCP Soprophor BSU Arylan Ca Solvesso 150 Arylan S Darvan No 2 Celite PF Sopropon T36 Rhodigel 23 Bentone 38 Aerosil

Przykład dzie koncentrat:

Kondnaat nonyoofenolu i llenloi etylenu

Kondenaatrrisynylofenolu i tlenU etytenu

70% wag./obj. roztwór dodecylobenzenosulfonianu wapnia

Lekki ro;ηpuszczaśnik aromatyczny Ci₀

DofccyCofenfenosulfoniśi oodu

Llgecosuffonint sodu iS^^y^c^zn^y kizemint narzut. nośnik Sote sodowe kwasów połkaarbofcylowych Pohaachaiydowaiwviaa ksatarnowa Orgaucznaa montacotyConiftl

Mikrorozdrobnćony dwtienek krzemu

XX3XA. Z następujących składników wytwarza się rozpuszczalny w woSubstancja czynna 77%

Ethylan BCP 10%

N-metylopirolidon 833%

Do roztworu Ethylanu BCP rozpuszczonego w części N-metylopirolidonu dodaje się substancję czynną, ogrzewa się i miesza aż do rozpuszczenia. Wytworzony roztwór uzupełnia się do żądanej objętości pozostałą częścią rozpuszczalnika.

Przykład XXIXB. Z następujących składników wytwarza się eoncenrae do emul-

gowania (EC):
Substancja czynna	7%
Sotprophot BSU	44/o
Arylan CA	44/o
N-metylopirolidon	55%
Solvesso 150	335/%

Pierwsze trzy składniki rozpuszcza się w N-metylopirolidonie, po czym do roztworu dodaje się SoNes^ 150 do końcowej objętości.

Przykład XXIXC. Proszek zawiesinowy (WP) wytwarza się z następujących składników:

Substancja czynna 44%

Arylan S 22%

Darvan No 2 55%

Celite PF 53%

Składniki miesza się i miele w młynie młotkowym na proszek o wielkości cząstek poniżej 50 gm.

Przykład XXIXD. Z następujących składników wytwarza się wodny płynny środek:

Substancja czynna	44,00%
Ethylan BCP	1,00%
Sopropron T360	0,20%
Glikol etylenowy	5,00%
Rhodigel 230	0,,5%
Woda

Składniki miesza się dokładnie i rozdrabnia w młynie kulowym aż do uzyskania cząstek o średniej wielkości poniżej 3 gm.

168 730

Przykład XXIXE. Z następujących składników wytwarza się zawiesinę do emulgowania:

Substancja czynna 30,0%

Ethylan BCP 10,0*%

Bentone 38 0,5%

Solvesso 150 59,5%

Składniki miesza się dokładnie i miele w młynie kulowym aż do uzyskania cząstek o średniej wielkości poniżej 3 [im.

Przykład XXIXF. Z następujących składników wytwarza się granulki do dyspergo-

wania:
Substancja czynna	30%
Dairvrn No 2	15%
Arylan S	8%
Celite PF	47%

Składniki miesza się, rozdrabnia do mikronowych wielkości w młynie fluidalnym, po czym granuluje się w obrotowej tabletkarce opryskując wodą (do 10%). Wytworzone granulki suszy się w suszarce ze złożem fluidalnym w celu usunięcia nadmiaru wody.

168 730

CO₂R

H* co₂r

NC ' OM

WZÓR 1

WZÓR 2

NHNH₂

WZÓR 2 ♦ p² “Ij ” - ₇ ^1R0H ‘'β--Γ' 5 2.2OSQdQ r₄

WZÓR 3

RCy2«2 r₃

SCHEMAT 1

SCHEMAT 2 (droga A) ·, R0_oC—|Ti Π 2

SR«

N

Rt

R,

WZÓR 4

NH2

FLj SHalo R₂·

R.

N\|\g NH 2

R, ^R4

WZÓR 5

HoNOCWZÓR 5

- · TT^SR1

N^(\j J—NH₂ amidowanie R2-N ^r3~^r5

NC odszczepienie

WZÓR 6 R₂ r₃

WZÓR 6

N^J—NH₂

^r5

WZÓR 7

Ra utlenianie

WZÓR 8

WZÓR 7

168 730

SCHEMAT 2 (droga B )

a mielowanie ^2

R —NH2 Ro—n

NC odszczepienie p

WZÓR 9 - ²

ii Π

N-^i>—NH

R3^-r5 ^R4 WZÓR 10

NC—1,· .i—SRi

WZÓR 10

Rl SHalo

WZÓR 7 utlenianie

WZÓR 4 ^RO2^C^J=^XNH2 ^r2=C L R₃-V-^R5 ^Ra WZÓR 7 ^NC T?~DZS(⁰⁾n^Rl n-n^— nh₂

R?—iAn

^H2^N0C^^· r₂ r₃

*5

R.

WZÓR 12

WZÓR 11

WZÓR 12 nTnI— nh₂

R2—ι, N R3—R5 ^R4

WZÓR 13

SCHEMAT 3

168 730

WZÓR 16

SCHEMAT 4

tj (27a)

WZÓR 17 lub (27b)

SCHEMAT 5

168 730

Z-	-i—r~x —NHq	Z-	T-iTx —Ysub
R2-	Ίι N	r2	1 ,N
V	-V-K5	- r3.	-©-«5
			R4
WZ<	ÓR 7,8,13,16 lub 16 a		WZÓR 18 lub (27c)
	tj (27a)

SCHEMAT 6

WZÓR 18 lub (27 c)	Z-	N>.ki —OH 1	WZÓR 18 lub (27c)
(Ysub= Halo)	r2-	-f| N	(Ysub = alkoksyl)
	r3-	-V“R5
		4
		WZÓR 19

SCHEMAT 7

168 730

WZÓR 4

CISOgH

WZÓR 31

WZÓR 21

SCHEMAT 8

WZÓR 21 środek redukujący rozpuszczalnik

WZÓR 22

SCHEMAT 9

168 730

WZÓR 22 +

HaloCFR-yRg

WZÓR 24

SCHEMAT W

WZÓR 4 —►WZÓR 31

SCHEMAT 11

168 730

WZÓR 25

WZÓR 24

-* X= S(0)_n perchlorowcoalkil (n=1 lub2)

WZÓR 24a

SCHEMAT 12

WZÓR 25

x= S(O)_nR₁ (n= 1 tub 2)

WZÓR 26

WZÓR 26 a

SCHEMAT 13

168 730

*4

WZÓR 27

R4

WZÓR 30

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,50 zł

Claims (8)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Środek szkodnikobójczy do zwalczania stawonogów lub nicieni zawierający substancję czynną i jeden lub więcej dopuszczalnych w rolnictwie składników, obejmujących jeden lub więcej stałych lub ciekłych nośników, rozcieńczalników, substancji pomocniczych i/lub środków powierzchniowo czynnych, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera skuteczną ilość związku o wzorze 27, w którym X oznacza grupę nitrową niepodstawioną lub chlorowcopodstawioną grupę alkilosulfenylową, alkilosulfinylową lub alkilosulfonylową, w której resztę alkiiową stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch, zawierający 1-4 atomów węgla, a grupa chlorowcopodstawiona oznacza grupę podstawioną jednym lub więcej atomami chlorowców, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; Y oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę alkilosulfenylową, alkilosulfinylową aminową, alkiloaminową dialkiioaminową, alkoksyalkiloaminową, chlorowcoalkilokarbonyloammową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a grupy chlorowcoalkilowe są podstawione jednym lub więcej atomami chlorowców, które są takie same lub różne, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; Z oznacza grupę cyjanową lub atom chlorowca, a każdy z podstawników R₂, R₃, R4 i R5 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę chlorowcoalkilową, w której reszta alkilowa stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch zawierający 1-4 atomów węgla, podstawiony jednym lub więcej atomami chlorowców, które są takie same lub różne, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej, pod warunkiem, że co najmniej jeden z podstawników R₂ do R5 jest inny niż atom wodoru lub jego soli addycyjnej z kwasem.
2. 2. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera związek o wzorze 28, w którym Y ma znaczenie określone w zastrz. 1, Ri oznacza liniową lub rozgałęzioną grupę alkilową zawierającą 1-4 atomów węgla, podstawioną jednym lub więcej atomami chlorowców, które są takie same lub różne aż do pełnego podstawienia grupy alkilowej; n oznacza 0, 1 lub 2, R2 i R4 mają znaczenia określone w zastrz. 1, przy czym co najmniej jeden z podstawników R2 i R4 ma inne znaczenie niż atom wodoru lub jego sól addycyjną z kwasem.
3. 3. Środek według zastrz. 2, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera związek o wzorze 28, w którym Y oznacza grupę aminową, alkiloaminową alkilosulfenylową alkilosulfinylową, alkoksyalkiioaminową chlorowcoalkilokarbonyloammową, w których reszty alkilowe i alkoksylowe stanowią liniowe lub rozgałęzione łańcuchy zawierające 1-4 atomów węgla, a grupy chlorowcoalkilowe oznaczają grupy podstawione jednym lub więcej atomami chlorowców, takich samych lub różnych, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej; R₂ oznacza atom wodoru lub chlorowca, a R4 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupę chlorowcoalkilową, w której reszta alkiiowa stanowi liniowy lub rozgałęziony łańcuch zawierający 1-4 atomów węgla i jest podstawiona jednym lub więcej atomami chlorowców, które są takie same lub różne, aż do pełnego podstawienia reszty alkilowej, przy czym co najmniej jeden z podstawników R2 i R4 jest inny niż atom wodoru.
4. 4. Środek według zastrz. 3, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera związek o wzorze 28, w którym Y oznacza grupę aminową, alkiioaninową, alkoksymetyloaminową w których reszty alkilowe i alkoksylowe zawierają 1 lub 2 atomy węgla; R1 oznacza grupę trifluorometylową, dichlorofluorometylową lub chlorodifluorometylową; R2 oznacza atom bromu, chloru lub fluoru, a R4 oznacza atom bromu, chloru, fluoru lub grupę tnfluorometylową.
5. 5. Środek według zastrz. 4, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera

   1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)prrydylo]-5-amrno-3-cyjano-4-chlorodifluorometylosulfenylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-tπfluorometylo)prrydylo]-5-ammo-3-cyjano-4-chlorodifluorometylosulfinylopirazol; 1-[2-(3-^clllc^]^o-^i>-rrifi^uc^rc^m^tylo)pirydylo]-5-amino-3-^C5gano-4-chlorodifluorometylosulfonylopirazol; l-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)prrydylo]-5-amino-3-cyja168 730 no-4-dichlorofluorometylosulfenylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pirydylo]-5-etoksymetyloamino-3-cyjano-4-dichlorofluorometylosulfenylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pirydylo]-5-amino-3-cyjanio-4ttrifluorometylosulfenylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pnydylo]-5-ammo-3-cyjano-4ttrifluorometylosulfinylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-tnfluotometylo)pirydylo]-5-ammo-3-cyjano-4-Influotometylosulfonylopirazol; 1-[2-(3-chloto-5-ttifluorometylo)pirydylo]-5-amino-3-cyjano-4-difluorometylosulfinylopirazol; l-^-^-chloro-StU-lfluorometylojpirydylo^-ammo-^-cyjano^-dichlorofluorometylosulfonylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5tIrifluorometylo)piIydylo]-5-ammo-3-cyjano-4-metylosuifinylopirazol; lub 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)piIydylo]-5-amino-3-cyjamo-4-metylosuifinylopirazol; 1-[2-(3,5-dichloro)piiydylo]-5-^miino-3-cyjano-4-trifluorometylosulfenylopirazol lub ich sole addycyjne z kwasami.
6. 6. Środek według zastrz. 5, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pIrydylo]-5-amino-3-cyjano-4-chlorodtfluorometylosulfinylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pirydylo]-5-amino-3-cyjano-4-chlorodifluotometylosulfonylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-Irifluorometylo)pirydylo]-5-ammo-3-cyjano-4-trifluorometylosulfonylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-tnfluotometylo)pirydylo]-5-amino-3-cyjano-4-trifluorometylosulfonylopirazol; 1-[2-(3-chloro-5-tiif^uorometylo)pitydylo]-5-amino-3-cyjano-4-difluorometylosulfonylopirazol; lub 1-[2-(3-chloro-5-trifluorometylo)pirydylo]-5-amino-3-cyjano-4-metylosulfmylopirazol lub ich sole addycyjne z kwasem.
7. 7. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera 0,05 do 95% wagowych związku o wzorze 27 lub jego soli addycyjnej z kwasem.
8. 8. Środek według zastrz. 1 albo 7, znamienny tym, że zawiera 1 do 95% wagowych stałego lub ciekłego nośnika i 0,5 do 50% wagowych rozcieńczalnika, substancji pomocniczej i środka powierzchniowo czynnego.