Przedmiotem wynalazku jest stal stopowa. Stale stopowe znajduja szerokie zastosowanie w budowie maszyn, zwlaszcza w budowie urzadzen energetycz¬ nych do wytwarzania konstrukcji spawanych, pracu¬ jacych pod cisnieniem w temperaturach do 450 °C, na przyklad naczyn cisnieniowych atomowych zespo¬ lów energetycznych.W celu zapewnienia duzej niezawodnosci i bezpiecz¬ nej eksploatacji atomowych zespolów energetycznych, *tale na naczynia cisnieniowe powinny miec duza wy¬ trzymalosc i ciagliwosc w temperaturach roboczych oraz duza odpornosc na zwiekszajace kruchosc oddzia¬ lywanie podwyzszonych temperatur.Z opisu patentowego RFN nr 22 39 092 znana jest *tal, mogaca znalezc zastosowanie w budowie urzadzen -energetycznych i majaca nastepujacy sklad wagowy poszczególnych skladników: 0,02—0,15% wegla, 0,1— 2,5% manganu, do 2,0% molibdenu, 0,01—2,0% gli¬ nu, 0,1—1,0% krzemu, do 3,0% niklu, 0,01—0,2% wanadu, 0,002—0,02% azotu, reszta zelazo.Stal ta moze zapewnic odpowiedni poziom wlasci¬ wosci wytrzymalosciowych, wymagany przy wytwa¬ rzaniu naczyn cisnieniowych atomowych bloków ener¬ getycznych w temperaturach ekslpoatacji, jednak wraz ze zblizeniem zawartosci niklu i manganu w tej stali w temperaturach 350—450°C.Z opisu swiadectwa autorskiego ZSRR nr 554 702 :znana jest stal, która stosuje sie do wytwarzania na- 10 15 20 30 czyn cisnieniowych atomowych bloków energetycznych.Stal ta ma nastepujacy sklad wagowy poszczególnych skladników: 0,08—0,11% wegla, 0,17—0,37% krze¬ mu, 0,6—1,4% manganu, 1,7—2,7% niklu, 0,35—0,6% molibdenu, 0,03—0,07% wanadu, 0,02—0,07% gli¬ nu, 0,005—0,012% azotu, reszta zelazo.Stal moze zawierac wagowo w postaci domieszek do 0,3% chromu, do 0,2% miedzi, do 0,02% siarki, do 0,018% fosforu.Zarówno ta stal, jak i podana powyzej, zapewnia zadany poziom wlasciwosci wytrzymalosciowych, jed¬ nak wraz ze zblizeniem zawartosci w niej niklu i man¬ ganu do górnych granic znacznie wzrasta sklonnosc do zwiekszania sie kruchosci w procesie dlugotrwa¬ lych wygrzewan w temperaturach 350—450°C.Celem wynalazku jest opracowanie stali o zwiek¬ szonej odpornosci na wzrost kruchosci w procesie dlugotrwalych wygrzewan w temperaturach 350— 450°C.Cel ten osiagnieto dzieki temu, ze w stali wedlug wynalazku, zlozonej z wegla, krzemu, manganu, ni¬ klu, molibdenu, wanadu, glinu, azotu, fosforu, zelaza zawarty jest równiez arsen, cyna i wapn przy nastepu¬ jacej zawartosci wagowej poszczególnych skladni¬ ków: 0,08—0,14% wegla, 0,10—0,37% krzemu, 0,6— ¦lj4% manganu, 1,7—2,7% niklu, 0,4—0,7% molib¬ denu, 0,03—0,07% wanadu, 0,02—0,07% glinu, 0,005— 0,012% azotu, 0,008—0,015% fosforu, 0,003—0,008% arsenu, 0,001—0,005% cyny, 0,005—0,15% wapnia, reszta zelazo, przy czym sumaryczna zawartosc ni- 124 853124 853 klu i manganu je6t powiazana z zawartoscia fosforu nastepujaca zaleznoscia (w procentach wagowych): (Ni + Mn)xP<0,037 Podane skladniki i ich ilosci procentowe zapewniaja niezbedny zespól cech stali. Na przyklad przyjeta górna granica zawartosci wagowej wegla, równa 0,14%, wiaze sie z tym, ze dalsze zwiekszenie zawartosci wegla w stili Mn-NI-Mo-Y pogarsza spawalnosc i zwiekiza sklonnosc do kruchosci. Przy zawartosci wagowej wega ojpnizej 0y©8% nie jest zapewniony wymagany ^ppzjjom- wlasciwosci wytrzymalosciowych w duzych przekrojach.Przy zawartosci wagowej krzemu ponizej 0,10% nie*/uzyskuje sie nalezytego odtlenienia stali, co po¬ garsza jej- jakosc/ Zwiekszenie zawartosci wagowej krzemu powyzej 0,37% przyczynia sie-do~zmniejsze-^ nia ciagliwosci stali i zwiekszenia jej sklonnosci do wzrostu kruchosci po procesie odpuszczania.Przy zawartosci wagowej manganu ponizej 0,6% nie jest zapewniony wymagany poziom wlasciwosci wytrzymalosciowych ftatt W duzych prwkróJaCh. Zwiek¬ szenie zawartosci wagowej manganu powyzej 1—4% zmniejsza udarnosc stali oraz powoduje wzrost kru¬ chosci po procesie odpuszczania.Dolna granica zawartosci wagowej niklu, równa 1,7% zapewnia przy zawartoici wagowej manganu w wysokosci 0,8—1,4% tizytkanie Odpowiedniego poziomu wlasciwosci wytrzymalosciowych, wymaga¬ nego dla naczyn cisnieniowych atomowych bloków energetycznych. Zwiekszenie zawartosci wagowej ni¬ klu powyzej 2,7% znacznie zwieksza sklonnosc stali do zwiekszenia kruchosci po procesie odpuszczania i pogarsza spawalnosc.Przy zawartosci wagpwej molibdenu ponizej 0,4% wzrasta sklonnosc tftali do zwiekszania sie kruchosci w podwyzszonych temperaturach, a takze jej sklonnosc do amniejezenia wytrzymalosci przy odpuszczaniu.Przy zawartosci wagowej molibdenu powyzej 0,7% pogarsza sie ciagliwosc i spawalnosc stali.Dolna granica zawartosci wagowej Wanadu* równa 0*03%i zapewnia dostateczne odtlenlenie i odgaioWa- nle stali oni struktur* drobnoziarnista. Przy zawar¬ tosci wagowej wanadu powyzej 0,07% pogarsza sie spawalnosc itali* Ztanfejazante zawartosci wagowej glinu ponizej 0,02% nie pozwala oiiagnaó calkowitego odtlcnienif i iwtaaafua azotu w azotki glinowe. Pizy zawartosci wagowej glinu powyzej 0*07% stal zanieczyszcza sie tlenkami gliaowymi* zmniejszajacymi ciagliwusc i ptes- tycaaosc stali* 10 15 25 30 35 40 Przy zawartosci wagowej azotu* nie mniejszej od 0,005%, w stali powstaje dostateczna ilosc azotków glinowych, zapewniajacych uzyskanie struktury drob¬ noziarnistej. Przy zawartosci wagowej azotu powyzej 0,012% Stal i polaczenia Spawane z niej moga byc sklonne do starzenia odksztalceniowego i cieplnego.Przewidziane zakresy zawartosci wagowej arsenu. (0,003—0,008%) i cyny (0,001—0,005%)* przy gór¬ nej granicy zawartosci Wagowej fosforu* nie przekra¬ czajacej 0,015%, umozliwiaja zwiekfzenie odpornosci stali na Wfctort kruchosci w procesie dlugotrwalych wygrzewan w podwyzszonych temperaturach, a przy tym Wytapianie stali ze zwyklych materialów wsado¬ wych.Aby zwiekszenie zawartosci niklu i manganu w stali w granicach proponowanego skladu nie powodowalo wzrostu¦¦-- knreheseH uw*fUnko»e**j—miedzyztofeewa segregacja fosforu przy dlugotrwalych wygrzewaniach, sumaryczna zawartosc niklu i manganu powinna byc powiazana z zawartoscia fosforu zaleznoscia; (Ni +Mn)xP<0,037 (w procentach wagowych) Zaleznosc ta okresla dopuszczalna zawartosc niklu i manganu w zaleznosci od osiagalnej w danych wa¬ runkach technologicznych czystosci stali w zakresie zawartosci fosforu lub odwrotnie, determinuje górna granice zawartosci fosforu w stali w zaleznosci od za¬ wartosci niklu I manganu, wymaga lej dla zapewnienia odpowiednich wlasciwosci mechanicznych.Stal wedlug wynalazku zawiera dodatkowo wapn w ilosci wagowej 0,005—0,15%, co zmniejsza kru¬ chosc stali przy wygrzewaniu wskutek zmniejszenia niekorzystnego wplywu na kruchosc zjawiska anizo¬ tropii ciagliwosci stali w kierunku podluznym i po¬ przecznym, dzieki wiazaniu siarki, wystepujacej w stali w postaci domieszki* we wtracenia niemetalowe.Sposób otrzymywania stali wedlug wynalazku jest bardzo prosty i jest realizowany nastepujaco: Stal wytapia sie w glównych piecach lukowych.Jako materialy wsadowe stosuje sie wolne od fosforu, arsenu i cyny: zlom stalowy* specjalne zeliwo* zelazo¬ stopy (zelazowanad, zelazomolibden* zelazokrzem)* metakrzemian wapniowy i czysta metale (mangan nikiel i glin).Proces technologiczny wytopu stali obejmuje nas¬ tepujace operacje: wsad (zlom stalowy i stluczke elek¬ trodowa) laduje sie do pieca i topi sie go; dodaje sie wapno, fluoryt i rude zelaza; przeprowadza sie proces gotowania* odfosforowywania i nagrzewania metalu; odnawia sie zuzel utleniajacy* odtknia sie ciekla stal i zuzel za pomoca zelazokrzemu i zelazomanganu; 1 Mumer J przykladu | 1 2 5 4 5 0 [ n»i rmiT-iiiiimi- Tablica 1 Stiad ehemicany stali wedlug wynalazku (w procentach wagowych) C 0,00 0,10 '«,». 0,11 0,1* o,* Si 0,10 W 0,37 0,15 0,1* 0*31 Ma 1 0,00 00l 1,40 0,70 0,0* i 0»ttj -- - i Ni 1 w ** 2*7 2,07 a,3 3,38 Mo M 0,63 : 0,70 0,40 0,62 V \ 0,05 047 0,06 0,03 i 0,04 Al 0,0* ^0,05 0,<# 0,00 0,03 0,01 J n ; 0,005 0,000 ! 0,012 0,000 0,005 0,0071 - —--* P I 0,014 0,011 0,008 o^oia 0,010 0,000 ag i i imi - As 0,003 0*006 o,oos 0,000 0,003 Sn 0,001 0,003 0,003 0,002 0,005 0,003 09 i 0,005 0,00 0,15 0,06 I 0,11 0,03 (Ni+Mn)xP 0,036 | 0,016 f 0,033 l 0,034 j 0,033 i 0,020 1124 853 CJ * 2 tn io CJ J3 o li ^8 O O in o cn »-i CJ .« i<= o ^h + O I O 111 3 , d bp rt tj CO 4- a N *C I co 51 © i-H ^H i-H r; x x x x t^ 11^ co i cn tn i ^ t^Ii-h m^H cn i-h cno mlo i-hIcm i-h I cn i-h I cn ¦^ I cn iniin h it^ t^l"^ uS \o\ cn |»n ^_ ' — - ' — "3! ^ ^1^ cni^o t^ivo voo ^ n< cn cn w h I cn h Id i—i I cm «-i Icn X X X X t I v© C*» I v© L*-|VO h- | v© ^oo cno ^o\ cno\ i-l|i-l i—I | CN H |H t—I I i-H cN in t^ i ^ O 00 CN 1 t^ t- i cn cn \*£ CN 1 f- I CN O T}H O r- t cn -H t ^h 1 C| 00 oó o cn vo 1 t vO i cn o i cn o i y-t cn ih oo \Q\ Oio o i cn I ^ O I CN 00 I CN I \© ITi I v© in lvO O i 00 O I »T vO|CN vOiO V© 00 tO N* CN ki CNlTi CNlCN CN I CN CNlCN CNlcN h ioo i-h i o oo i cn tn i oo ^ O CN 0\ i-h 00 CN CN I CN i-H I CN i-i CNicn miON in i'* ooivo CNl^ 00 M XIO h IO CNlcN r-ilcN ^hIcn ^hIcn co g O On in 1 °° o vO On m in 1 ^ m in r^ cn in in ^ m o On ^ 1 o cn 1 in On v© 1 °° cn 1 v© ¦^ 00 in i 00 TJH i o i O CN l I v© in in i^ oi m cn tf i-h V© V© I V© O I I h- 00 11^ O h^ t^ Uh cn I v© \f\ I v© in 00 On I 00 oo ^ h in m lin CN Ph g.'2 u oo v© i cq v© i r- cn i i-h in r- cn hn cn ^ cn I cn cn l cn cn I cn i on inio ^icn ^ | m <3< in on ^h \^ \o\ v© oo ^ I ^ cn I ^ cnlcn cnlcn 11^ 00 I CN O cn t o\ v© I ir ^ I tj< ^ cn o o CN O o Q Q O CN US O O in O CN O m cn o o ^ o m "^ i-i I i-h cnicn cnicN cnicn ^h© ooi-h moo mv© ^1"^ cnl^ cnlcn cnlcn q o q o cn in o in cn ^ "^ ^ .H S U4 i "s a + o CN T3 O (U N Tl O £ £ 0) C tow f-l e« o 650 .N »H Uh U G OJ N O N co dpu o « + o 0\ TJ O (U N TJ O ^ CJ o tn V© rl N I-I Cm •if o o CN ON TJ O N Tl O ^ £ u G c« tow i-i U o O m V© N 1-4 Ph (U G ca N O N co ndp o B +124 853 en i—i cn i—i i—i o On 00 r- vO in Uf cn 01 i-t O 1 O i-H CN o i in i—i i—i o 1 o m i tI° t Tf t Tf o o o o i-H t-H i—1 i—1 X X X X t^ivo iivo r-ivo o|vo en ^ in^H cn © cn on H|H .-H | CN i-H 1 CN rH l i-H CM 1 "^ © 1 -^ © 1 CN (^ IH \£lvO vo|v© volv© ITll^O om o\ ih oo io on i ^h CN 1 CN .-h l CN «-h 1 CN i-h 1 CN t^l^O 00 1 l"- On 1 00 On 1 00 in t on h-n m oo ^ho volx inl^o inlm in lin '-HIO CN 1 -h CN 1 CN d IM vo on on cn r-o r^ on -tf l^ en 1 <3< en 1 ^ en len o o o o cn in o m en -^ ^ o T3 m O vO odzie przy artowanie w w odpuszczanie X + | 200 m 1 o © CM 1 O O o 1 o in 1 1 m l + ¦* o »-H X 00 I t*- \o\ ^ o 1 in t- Ib- "* [ O CN 1 CS 00 1 t^ o co V© | V© CM ^ ^ 1 ^ O CN U cm U 0\ ° •o 8 O V© ¦ Si ^ N N artowanie w w odpuszczanie W + 200 vO ¦t O i-H X 00 1 v© O On i-H | i—1 vO 1 —i vO 1 l cn i in CN IcN ON 1 00 m co in 1 in CNJ | CM cc o en l en o in en ¦* o i-H X h- 1 v© CN h ^H | CN ^ 1 O vO 1 l i-H 1 ^ CM 1 CN On I 00 en o in 1 m en 1 cn V© ON en 1 en o o ^ -* o X 00 o 1—1 en vo On O en in en in en o ITi ¦^ vO o CN X v© vO CN On sn .m CNJ t^ en O I O m oo m i in CN htf O 1 O nh ©im CN i-h 1 1 + "* © i-H X ^ 1 vO in on 1 —i CNI 1 O o? oo in 1r- ^ i CN On i- «-h 1 CN ^ I © CO t<- in 1 o © I O © © ^ Im © CN O o CN O ON O. rr-. O O v© • ^ ^ N N o a artowanie w w odpuszczanie X + 200 rt •M znana s •* © i-H X 00 100 en h^ ^h Icn en 11-* 00 CN in 1 o ^ i vO uo en «-" 1 CN CN 1 CN en en in I vo On I ^ in in en 1^ © m en © 1—1 X © 1 © en cn «-! Icn "tf |00^ I ^H in 11 Os | © i ^ i-h 1 CN ON I-H -H -H in 1 v© © 1 CN ^ en 1 ^< © © ^ ¦* ^ i-H X l^ 1 CN CN -h —i 1 CN *~k i °i oo © in 11^- © l en l^ en '—' 1 CN vO IO © ON m \ in On I ^ -h CN en 1 ^ o in "*124 853 9 10 wprowadza sie do stali skladniki stopowe; ostatecznie odtlenia sie stal za pomoca aluminium a modyfikuje za pomoca wapnia.W celu umozliwienia lepszego zrozumienia istoty wynalazku, przytacza sie nastepujace konkretne przy* klady.Przyklad I. Wytapia sie stal o nastepujacym skladzie wagowym: 0,08% wegla, 0,10% krzemu, 0,60% manganu, 1,7% niklu, 0,4% molibdenu, 0,03% wanadu, 0,02% glinu, 0,005% azotu, 0,014% fosforu, 0,003% arsenu, 0,001% cyny, 0,005% wapnia.Stal wytapia sie w piecu lukowym. W charakterze materialów wyjsciowych stosuje sie wolne od fosfo¬ ru, arsenu i cyny: zelazo Armco, stluczke elektrodowa, specjalne zeliwo, zelazostopy, metakrzemian wapnio¬ wy o zawartosci wapnia 15—30%, czysty metaliczny mangan, nikiel i glin. Wsad laduje sie do pieca, to¬ pi sie i nagrzewa do temperatury 1530—1580°C. Po stopieniu dodaje sie rude zelaza i wapno, a powstajacy zuzel utleniajacy miesza sie dokladnie z ciekla stala.Nastepnie usuwa sie zuzel i ponownie dodaje sie do kapieli rude zelaza i wapno, po czym laduje sie nikiel i zelazomolibden.Proces gotowania przeprowadza sie dopóty, dopóki zawartosc wagowa wegla w stali nie osiagnie 0,08%.Z kolei usuwa sie z pieca zuzel utleniajacy, dodaje wapno, fluoryt, aluminium, zelazokrzem, mangan, zelazowanad. Ciekla stal nagrzewa sie do tempera¬ tury 1610—1640 °C i spuszcza z pieca. W kadzi do stali dodaje sie metakrzemian wapniowy.Przyklady II—VI. W tablicy 1 podane sa sklady stali, wytopionej w sposób, analogiczny do sposobu, przedstawionego w przykladzie I.W tablicy 2 podane sa wlasciwosci mechaniczne sta- 0 li wedlug wynalazku (przyklady 1—6) i stali znanej, o zawartosci wagowej niklu 1,7—2,7%, po optymalnej obróbce cieplnej.Jak wynika z tablicy 2, stal wedlug wynalazku ma przy analogicznym ze znana stala poziomie wlasci- 10 wosci wytrzymalosciowych wieksza w porównaniu z nia odpornosc na wzrost kruchosci przy dlugotrwa¬ lym wygrzewaniu. I tak o ile w znanej stali zwieksze¬ nie krytycznej temperatury kruchosci po 10000-go- dzinnym wygrzewaniu w temperaturach 350, 400 i w 450°C wynosi 10—20. 25—45 i 50—70°C, o tyle w przypadku stali wedlug wynalazku zmiana krytycznej temperatury kruchosci nie przekracza odpowiednio 20°C po takim samym wygrzewaniu w temperaturach do 450 °C. 20 Zastrzezenie patentowe Stal, zawierajaca 0,08—0,14% wegla, 0,10—0,37% krzemu, 0,6—1,4% manganu, 1,7—2,7% niklu, 0,4— 0,7% molibdenu, 0,03—0,07% wanadu, 0,02—0,07% 25 glinu, 0,005—0,012% azotu, 0,008—0,015% fosforu, reszta zelazo, znamienna tym, ze zawiera 0,C03— 0,008% arsenu, 0,001—0,005% cyny, 0,005—0,15% wapnia, przy czym sumaryczna zawartosc niklu i man¬ ganu jest powiazana z zawartoscia fosforu nastepu- 30 jaca zaleznoscia wyrazona w procentach wagowych (Ni+Mn)xP<0,037 PL PL PL The subject of the invention is alloy steel. Alloy steels are widely used in machine construction, especially in the construction of power equipment for the production of welded structures operating under pressure at temperatures up to 450 ° C, for example, pressure vessels of nuclear power units. In order to ensure high reliability and safety ¬ operation of nuclear power plants, *plates for pressure vessels should have high strength and ductility at operating temperatures and high resistance to the impact of increased temperatures increasing brittleness. From the German patent description No. 22 39 092 it is known *thallium, which can be found used in the construction of energy devices and having the following weight composition of individual components: 0.02-0.15% carbon, 0.1-2.5% manganese, up to 2.0% molybdenum, 0.01-2.0% aluminum ¬ nu, 0.1-1.0% silicon, up to 3.0% nickel, 0.01-0.2% vanadium, 0.002-0.02% nitrogen, the rest iron. This steel can provide the appropriate level of properties strength, required in the production of pressure vessels of atomic power units at operating temperatures, but with the approximate content of nickel and manganese in this steel at temperatures of 350-450°C. From the description of the USSR author's certificate No. 554,702: a steel is known that is used used for the production of pressure vessels for atomic energy blocks. This steel has the following weight composition of individual components: 0.08-0.11% carbon, 0.17-0.37% silicon, 0.6-0.6% 1.4% manganese, 1.7-2.7% nickel, 0.35-0.6% molybdenum, 0.03-0.07% vanadium, 0.02-0.07% aluminum, 0.005- 0.012% nitrogen, the rest iron. The steel may contain admixtures by weight of up to 0.3% chromium, up to 0.2% copper, up to 0.02% sulfur, up to 0.018% phosphorus. Both this steel and the one given above provide the desired level of strength properties, however, as the content of nickel and manganese in it approaches the upper limits, the tendency to increase brittleness in the process of long-term heating at temperatures of 350-450°C increases significantly. The aim of the invention is to develop a steel with ¬ increased resistance to the increase in brittleness in the process of long-term heating at temperatures of 350-450°C. This goal was achieved thanks to the fact that in the steel according to the invention, composed of carbon, silicon, manganese, nickel, molybdenum, vanadium, aluminum, nitrogen, phosphorus, iron, arsenic, tin and calcium are also contained with the following weight content of individual components: 0.08-0.14% carbon, 0.10-0.37% silicon, 0.6-14% manganese , 1.7-2.7% nickel, 0.4-0.7% molybdenum, 0.03-0.07% vanadium, 0.02-0.07% aluminum, 0.005-0.012% nitrogen, 0.008 —0.015% phosphorus, 0.003—0.008% arsenic, 0.001—0.005% tin, 0.005—0.15% calcium, the rest iron, while the total content of phosphorus and manganese is related to the phosphorus content in the following relationship (in percent by weight): (Ni + Mn)xP<0.037 The given ingredients and their percentages provide the necessary set of steel properties. For example, the adopted upper limit of the carbon content by weight, equal to 0.14%, is due to the fact that a further increase in the carbon content in the Mn-NI-Mo-Y steel worsens the weldability and increases the tendency to brittleness. With a weight content of less than 0.8%, the required strength properties in large cross-sections are not provided. With a silicon content below 0.10%, proper deoxidation of the steel is not achieved, which deteriorates its quality. Increasing the content silicon by weight above 0.37% contributes to a reduction in the ductility of the steel and an increase in its tendency to increase brittleness after the tempering process. With a manganese content below 0.6% by weight, the required level of strength properties is not ensured in large samples. Increasing the weight of manganese content above 1-4% reduces the impact strength of steel and causes an increase in brittleness after the tempering process. The lower limit of the weight of nickel, equal to 1.7%, ensures a weight content of manganese of 0.8-1.4%. ensuring the appropriate level of strength properties required for the pressure vessels of nuclear power units. Increasing the nickel content by weight above 2.7% significantly increases the steel's tendency to become brittle after the tempering process and worsens weldability. With a molybdenum content by weight below 0.4%, the tendency of the tephthalate to increase brittleness at elevated temperatures increases, as well as its tendency to reduction of strength when tempering. With a molybdenum content above 0.7% by weight, the ductility and weldability of steel deteriorate. The lower limit of the weight of Vanadium content* is 0*03% and ensures sufficient deoxidation and de-gassing - the steel has a fine-grained structure. When the vanadium content exceeds 0.07% by weight, the weldability of the metals deteriorates. Containing aluminum content below 0.02% by weight does not allow for complete deoxidation and conversion of nitrogen into aluminum nitrides. When the aluminum content exceeds 0*07% by weight, the steel becomes contaminated with aluminum oxides*, reducing the ductility and toughness of the steel* 10 15 25 30 35 40 With a nitrogen content* by weight of not less than 0.005%, a sufficient amount of aluminum nitrides is formed in the steel, ensuring obtaining fine-grained structure. When the nitrogen content exceeds 0.012% by weight, steel and joints welded from it may be subject to deformational and thermal aging. Expected ranges of arsenic content by weight. (0.003-0.008%) and tin (0.001-0.005%)* with the upper limit of the phosphorus content* not exceeding 0.015%, make it possible to increase the steel's resistance to embrittlement in the process of long-term heating at elevated temperatures, and at the same time smelting steel from ordinary raw materials. In order to ensure that the increase in the content of nickel and manganese in steel within the limits of the proposed composition does not result in an increase in the inter-fee segregation of phosphorus during long-term heating, the total content of nickel and manganese should be related to the phosphorus content by a relationship; (Ni +Mn)xP<0.037 (in percent by weight) This relationship determines the permissible content of nickel and manganese depending on the purity of steel achievable under given technological conditions in terms of phosphorus content or, conversely, determines the upper limit of phosphorus content in steel depending on nickel and manganese content, requires a funnel to ensure appropriate mechanical properties. The steel according to the invention additionally contains calcium in an amount of 0.005-0.15% by weight, which reduces the brittleness of the steel when heated due to the reduction of the unfavorable effect on brittleness of the phenomenon of anisotropy of ductility. steel in the longitudinal and transverse directions, thanks to the binding of sulfur, present in the steel in the form of an admixture*, in non-metallic inclusions. The method of obtaining steel according to the invention is very simple and is carried out as follows: Steel is melted in the main arc furnaces. The starting materials are free from phosphorus, arsenic and tin: steel scrap* special cast iron* ferroalloys (ferrovanadium, ferromolybdenum* ferrosilicon)* calcium metasilicate and pure metals (manganese, nickel and aluminum). The technological process of steel melting includes the following operations: charge (scrap steel and electrode shatter) are loaded into the furnace and melted; lime, fluorite and iron ore are added; the process of cooking* dephosphorizing and heating the metal is carried out; oxidizing slag is regenerated* liquid steel and slag are decontaminated with ferrosilicon and ferromanganese; 1 Number J of the example | 1 2 5 4 5 0 [ n»i rmiT-iiiiimi- Table 1 Stiad of steel according to the invention (in percent by weight) C 0.00 0.10 '«,». 0.11 0.1* o,* Si 0.10 W 0.37 0.15 0.1* 0*31 Ma 1 0.00 00l 1.40 0.70 0.0* i 0»ttj -- - i Ni 1 w ** 2*7 2.07 a.3 3.38 Mo M 0.63 : 0.70 0.40 0.62 V \ 0.05 047 0.06 0.03 i 0.04 Al 0.0* ^0.05 0,<# 0.00 0.03 0.01 J n ; 0.005 0.000 ! 0.012 0.000 0.005 0.0071 - —--* P I 0.014 0.011 0.008 o^oia 0.010 0.000 ag i i imi - As 0.003 0*006 o,oos 0.000 0.003 Sn 0.001 0.003 0.003 0 .002 0.005 0.003 09 and 0.005 0.00 0.15 0.06 I 0.11 0.03 (Ni+Mn)xP 0.036 | 0.016 f 0.033 l 0.034 j 0.033 i 0.020 1124 853 CJ * 2 tn io CJ J3 o li ^8 O O in o cn »-i CJ .« i<= o ^h + O I O 111 3 , d bp rt cz CO 4- a N *C I co 51 © i-H ^H i-H r; x x x x t^ 11^ co i cn tn i ^ t^Ii-h m^H cn i-h cno mlo i-hIcm i-h I cn i-h I cn ¦^ I cn iniin h it^ t^l"^ uS \o\ cn | »n ^_ ' — - ' — "3! ^ ^1^ cni^o t^ivo voo ^ n< cn cn w h I cn h Id i—i I cm «-i Icn X X X X t I v© C*» I v© L*-|VO h- | v© ^oo cno ^o\ cno\ i-l|i-l i—I | CN H |H t—I I i-H cN in t^ i ^ O 00 CN 1 t^ t- i cn cn \*£ CN 1 f- I CN O T}H O r- t cn -H t ^h 1 C| 00 oó o cn vo 1 t vO i cn o i cn o i y-t cn ih oo \Q\ Oio o i cn I ^ O I CN 00 I CN I \© ITi I v© in lvO O i 00 O I »T vO|CN vOiO V © 00 tO N* CN ki CNlTi CNlCN CN I CN CNlCN CNlcN h ioo i-h i o oo i cn tn i oo ^ O CN 0\ i-h 00 CN CN I CN i-H I CN i-i CNicn miON in i'* ooivo CNl^ 00 M XIO h IO CNlcN r-ilcN ^hIcn ^hIcn co g O On in 1 °° o vO On m in 1 ^ m in r^ cn in in ^ m o On ^ 1 o cn 1 in On v© 1 °° cn 1 v© ¦^ 00 in i 00 TJH i o i O CN l I v© in in i^ oi m cn tf i-h V© V© I V© O I I h- 00 11^ O h^ t^ Uh cn I v© \f\ I v© in 00 On I 00 oo ^ h in m lin CN Ph g.'2 u oo v© i cq v© i r- cn i i-h in r- cn hn cn ^ cn I cn cn l cn cn I cn and he inio ^icn ^ | m <3< in on ^h \^ \o\ v© oo ^ I ^ cn I ^ cnlcn cnlcn 11^ 00 I CN O cn t o\ v© I ir ^ I dzi< ^ cn o o CN O o Q Q O CN US O O in O CN O m cn o o ^ o m "^ i-i I i-h cnicn cnicN cnicn ^h© ooi-h moo mv© ^1"^ cnl^ cnlcn cnlcn q o q o cn in o in cn ^ "^ ^ .H S U4 i " s a + o CN T3 O (U N Tl O £ £ 0) C tow f-l e« o 650 .N »H Uh U G OJ N O N co dpu o « + o 0\ TJ O (U N TJ O ^ CJ o tn V© rl N I-I Cm •if o o CN ON TJ O N Tl O ^ £ u G c« tow i-i U o O m V© N 1-4 Ph (U G ca N O N co ndp o B +124 853 en i—i cn i—i i —i o On 00 r- vO in Uf cn 01 i-t O 1 O i-H CN o i in i—i i—i o 1 o m i tI° t Tf t Tf o o o o i-H t-H i—1 i—1 X X X X t^ivo iivo r-ivo o |vo en ^ in^H cn © cn on H|H .-H | CN i-H 1 CN rH l i-H CM 1 "^ © 1 -^ © 1 CN (^ IH \£lvO vo|v© volv© ITll^ O om o\ ih oo io on i ^h CN 1 CN .-h l CN «-h 1 CN i-h 1 CN t^l^O 00 1 l"- On 1 00 On 1 00 in t on h-n m oo ^ho volx inl^o inlm in lin '-HIO CN 1 -h CN 1 CN d IM vo on on cn r-o r^ on -tf l^ en 1 <3< en 1 ^ en len o o o o cn in o m en -^ ^ o T3 m O vO clothing at tempering in tempering X + | 200 m 1 o © CM 1 O O o 1 o in 1 1 m l + ¦* o »-H X 00 I t*- \o\ ^ o 1 in t- Ib- "* [ O CN 1 CS 00 1 t^ o co V© | V© CM ^ ^ 1 ^ O CN U cm U 0\ ° •o 8 O V© ¦ Si ^ N N tempering w w tempering W + 200 vO ¦t O i-H X 00 1 v© O On i-H | i— 1 vO 1 —i vO 1 l cn i in CN IcN ON 1 00 m co in 1 in CNJ | CM cc o en l en o in en ¦* o i-H X h- 1 v© CN h ^H | CN ^ 1 O vO 1 l i-H 1 ^ CM 1 CN On I 00 en o in 1 m en 1 cn V© ON en 1 en o o ^ -* o X 00 o 1—1 en vo On O en in en in en o ITi ¦ ^ vO o CN Oh oh? oo in 1r- ^ i CN On i- «-h 1 CN ^ I © CO t<- in 1 o © I O © © ^ Im © CN O o CN O ON O. rr-. O O v© • ^ ^ N N o a hardening w w tempering X + 200 rt •M known s •* © i-H CN CN 1 CN en en in I vo On I ^ in in en 1^ © m en © 1—1 X © 1 © en cn «-! Icn "tf |00^ I ^H in 11 Os | © i ^ i-h 1 CN ON I-H -H -H in 1 v© © 1 CN ^ en 1 ^< © © ^ ¦* ^ i-H X l^ 1 CN CN -h —i 1 CN *~k i °i oo © in 11^- © l en l^ en '—' 1 CN vO IO © ON m \ in On I ^ -h CN en 1 ^ o in "*124 853 9 10 alloying elements are introduced into the steel; the steel is eventually deoxidized with aluminum and modified with calcium. In order to better understand the essence of the invention, the following specific examples are provided. Example I. Steel with the following weight composition is smelted: 0.08% carbon, 0.10% silicon, 0, 60% manganese, 1.7% nickel, 0.4% molybdenum, 0.03% vanadium, 0.02% aluminum, 0.005% nitrogen, 0.014% phosphorus, 0.003% arsenic, 0.001% tin, 0.005% calcium. Steel melts in an arc furnace. The starting materials used are free of phosphorus, arsenic and tin: Armco iron, electrode cullet, special cast iron, ferroalloys, calcium metasilicate with a calcium content of 15-30%, pure metallic manganese, nickel and aluminum. The charge is loaded into the furnace, melted and heated to a temperature of 1530-1580°C. After melting, iron ore and lime are added, and the resulting oxidation slag is mixed thoroughly with the liquid solid. Then the slag is removed and iron ore and lime are added to the bath again, and then nickel and ferromolybdenum are charged. The boiling process is carried out until the weight content of carbon in steel does not reach 0.08%. In turn, oxidizing slag is removed from the furnace, lime, fluorite, aluminum, ferrosilicon, manganese, and ferrovanadium are added. The liquid steel is heated to a temperature of 1610-1640 °C and removed from the furnace. Calcium metasilicate is added to the steel in a ladle. Examples II-VI. Table 1 lists the compositions of steel, smelted in a manner analogous to the method presented in Example I. Table 2 lists the mechanical properties of steel according to the invention (Examples 1-6) and known steel with a nickel content of 1.7- by weight. 2.7%, after optimal heat treatment. As can be seen from Table 2, the steel according to the invention has, with a level of strength properties analogous to the known constant, a greater resistance to the increase in brittleness during long-term heating. Thus, in the known steel, the increase in the critical brittleness temperature after 10,000 hours of heating at temperatures of 350, 400 and 450°C is 10-20. 25-45 and 50-70°C, in the case of steel according to the invention, the change in the critical brittleness temperature does not exceed 20°C after the same heating at temperatures up to 450°C. 20 Patent claim Steel, containing 0.08-0.14% carbon, 0.10-0.37% silicon, 0.6-1.4% manganese, 1.7-2.7% nickel, 0.4- 0.7% molybdenum, 0.03-0.07% vanadium, 0.02-0.07% aluminum, 0.005-0.012% nitrogen, 0.008-0.015% phosphorus, the rest iron, characterized by containing 0.C03 — 0.008% arsenic, 0.001-0.005% tin, 0.005-0.15% calcium, the total content of nickel and manganese is related to the phosphorus content by the following relationship expressed in percentage by weight (Ni+Mn)xP<0.037 PL PL PL